장음표시 사용
231쪽
PRIMI ET SECUNDI SAECULI DEMONSTRATIONIS
praeteritis , una cunia documentis proximiori
bus ac genuinis, spatia aetatis acres demonstrantibus, esse praecipuam Hiis storicae Fidei curam, nemo negaverit, qui formare animum studeat veris exemplis & narrationibus castigatis, potiusquam figmentis di fabulis,aut temere garrientium Opinionibus onerare . Quae cum in singulis Historiae generibus quaerenda sint, multo diligentius praestari oportet in eo gravis umogenere narrationum , ubi Religionis Mysteria, & Sanctissima Ecclesiae morinimenta conquiruntur; repetenda potissimum ex Gestis Pontificum, Coninciliorum , Patrum , atque Sanctorum; di derivanda ad usus Historiae universae Ecclesiae . B. Petri Successoribus ad erudiendum regendumque contra ditae . Id certe curatum diligenter a nobis est in duobus praecedentibus Libris hujus Demonstrationis re Ioriae Eerissiariteae uuadripartitae. Priora duo Saecula Issu CR RisTi complexis; dum ea , quae in ipsis descripta sunt. comprobata suisse credimus documenistis publicis Τemporum, ac Gestorum nondum deperditis. Promisimus autem in Libro tertio, Criticae reservato,pro serre singillatim praecipua dogmataC tholicae Religionis adversus commemta Stoicorum, qui doctrinae laude apud Ethnicos maxime commendati,suorum deliramentorum professores & asseclas, Haereticos reliquerunt.Cum igitur pro virili id praestare parati simus, ab iliadem Stoicis ducimus incipiendum. Esto igitur nostri Iaboris exordium .
Adtorum xvIl. v. σ. Paulus autem cum Athenis eos expectaret, incitabatu
spiritus ejus is ipso . videns idolatriae deditam Civitatem . v. x . Disputabat igitur is S agoga eum Pudaeia , o calentibus, o in fora peν omaera dies ad
a, qui aderant . V. 18. Quidam autem
Epicurei, o Stoiei Philosophi disserebaηι
Contigisse id anno Aerae CHRisTIsa. docet Venerab. Dri Servus Caesar Card. Baronius, Claudii nempe X, quo postmodum venit Corinthum . ubi L. - να-
232쪽
Punius Gallio Proconsul Achajae Provinciam administrabat: ante cujusΤribunal adductus suit Paulus a Judaeis AB. xv III. I 2. anno sequenti. Porro L. Punius Gallio Senecae Stoiei frater germanus erat, ut ipse testatur in Praefatione lib. . uuaeir. Naturat. Et cum Seneca Magister Neroni datus fuisset a Claudio anno floruisse tunc in Urbe constat etiam Stoicam Philosophiam, ut docet vetus Inscriptio in Hortis Urbanis Clarissimorum Ducum Matthejorum ad Naviculam.
Epictetus Philosophus Stoicus Epaphrodito Neronis familiari servisse dicituritum Domitiano imperante, Roma pulsus , at ue iterum in Urbem reis dux , pertigisse dicitur ad tempor
M. Antonini . Ejus Philosophiae summa, Δέχου, ἀπήχου, seu Iine, o as Ziae. Stoici quamplures di quidem celebres primum ,& alterum CH R I s TiSaeculum illustrarunt; sed praesertim sub Antoninis : quos inter M. Aure ius cognomento Philosophus Stoicam e ctrinam a multis hausit, di quidem praeclaris ejusdem Philosophiae Sect toribus . Capitolinus in vitaΜarci ait: Fuit a prima infantia gramis. At ubi egressus e I annos , qui nutricum Iove
eur auxilio , magnis praecepIoribus traditus,ad Philosophiae scita pervenit ere.
Nam duodecimum vanum ingressus ,
Ierantiam ; eum IIuderet in pallio , o humi cusa et ere. Usus est etiam Commo. ἀο ΜQUI o ; cujus et a nitas fuerat δε- II inata . Usus eΗ o Apollonio GaIoed nio , Stoico Philosopho . Tantum autem Hudium in eo nil ophiae fuit, ut ascritusjam in Imperatoriam dgnitatem, tamen ad domum Apollonii discendi eausa
sem Plutarebi nepotem, Junium Rusticum, Claudium Μaximum, o Cinnam
Catulum Stoicos .Peripas eticae vero Hudiosos audivis Claudium Severum, o praeeipue Junium Rusticum , quem Ore veritus ess, o sectatus, qui domi, militiaeque polissat Stoicae discipuenae periati um et cum quo omnia communicavit
publica, privataque eonsilia : cui etiam . a te Praesectos Praetorio semper oscuum dedit: qtiem o Coss. iterum designavit: eui 'LI ositum a Senatu Hatuas possul
mit . Tantum autem honoris magi tris suis detulit, ut imagines eorum aureas in Larario haberet, ae sepulchra eorum
aditu, GHiis , floribus semper honoraret e re. Eaeucatus αἶ in Adriani gremio, qui
illum ut seupra diximus Verissimum
Ex his itaque testimoniis constat, Stoicae Sectae proseisores non Athenis modo, sed etiam Romae celeberrimos extitisse primo CHRisTI Saeculo, cum, ad eorumdem errores convincendos, uterque Apostolus Petrus de Paulus in has occidentales plagas ex Oriente devenerunt. Altero autem Saeculo Rerae Christianae, quo Petri Successores in ejus Cathedra Romana docebant universam Ecclesiam , constat pariter ejusdem Sectae Philosophos complures di eximios extitisse , imperante praefato M. Aurelio, eosdem honestante Magistratibus supremis, & nece fluuis dine sua , dum viverent: mortuos autem statuis, a Senatu decretis di ima petratis,atque in Larario domethico p sitis imaginibus aureis, aditu, ac etiam hoitiis, & floribus ad eorum sepulchra; ut scilicet profiteretur, ex ipsius Se ctae dogmatibus, esse plusquam humanis honoribus prosequendos a quorum animos in Caelum receptos cum anima Μundi, Dai partem constituere
impie sentiebat; quemadmodum ex anaglypho in stylobate Columnae Amtonino Patri postae expressum ab eo sitisse conspicimus, di infra ostendemus ex libris ejusdem Morei Aatonini de Vita sisa, adducendis circa finem
233쪽
Ad hujus itaque Sectae perniciosos
errores de medio tollendos in Urbela, praesertim rerum Domina, & omnium impietatum tunc temporis serva, mi Lsus Apostolorum Princeps, tum per caelestem doctrinam ore tenus , ac scripto traditam , tum per Succe flores in Cathedra, ita eandem delevit ac rescidit radicitus, ut Haerescon quoque , surculos indo subortos,verbo DEI, gladio scilicet ancipiti , resecare nuta. quam desistat etiam aetate nostra, qua similes Stoicae impietati Sententiae abolitae sunt. Nunc expendendae nobis sunt praecipuae Stoicorum Sententiae , in iis praesertim , quae potioribus veritatis do matibus adversantur : earumque testimonia promenda, ut argumenta deinde proferamus Christianae Sapientiae , quibus evulsus error Stoicae Philosophiae , & Romanis ex arcibus de .
pullus est per discipulos Petri, & Sucis
ee stores . Praecipuos errores voco eos, qui Sapientiae fundamenta convellunt, nem
pe eos, qui salsam Divinitatis, ejusque providentiae di cultus ideam obtrudunt : tum etiam de justitia, de causab origine boni & moli, ac de humano rum actuum regulis perperam sen
Singillatim proponendi sunt Stoicorum errore S praecipui, nempei. De idea, di cultu Dei. a. De Providentia dc Μundi rectione . 3. De Summo Bono . . De origine boni, dc mali. Haec autem Civitas ignorans fuge promestionis auctorem , eum pene omnisus dominaretur Gentibus , omnium Gentium feretiebat errorisus e S. Leo Serm. pr.
DE Dro ita sentiunt Stoici, ut ani
mam Mundi credant. S. Epiphanius in eorumdem Haeres ait Tomo I. pag. Ia. Edit. Paris. Iσaa. Σαἰ Σα
τα αλλα . Ouod ad Stoicod pertinet, haeeeH de Diminitate illorum opinio : DEUM esse mentem asserunt, quae βotius aspecta in
silis molis, caeli nimirum, ac terrae, ce ι erarumque rerum velut corporis anima
fit . Rursus Divinitatem unam in plures ac particularer naturas disIribuunt , Solem videlicet, Lunam , ac Delias, ani
Sentiunt autem ita constitui unum quidpiam ex mente illa sive anima, quae corpus Mundi pervadit; ut ipsuini Mundum appellent, animab rationale mente praeditum, dc DEuM . Laertius in Vita Zenonis , ubi de Stoicorum dogmatibus ling. ass.π.28s .Fiat. Heiserici Stephani ait: Gr,ppus aulem in , primo de providentia , o Posidonius imLispo de Diis,Caelum,ajunt,principale esse Mundi: Cleanthes mero Solem: cir Utvr autem rursus a se disFdens in eodem purifflmum dixit ae liquidissimum aetera, quem etiam primum dserunt esse DEUM sensibi, liter veluti in usum per ea , quae sunt iuaere,ac peγ cunctas animantes,o arbores,
per terram autem ipsam secundum habitum . Unum esse Mundum , o buae fini-rum, globosque gura cie. Et num. 28 ff. uod autem sis animaI Mundus, o r . tionale , o animatum , o intelligibile,
o cir sippus in primo de providentia disserit, olollodorus in Ps Pa , o Po-
234쪽
ma noHra inde veluti avulsa sit oe. . Conferantur haec cum assertis per Stoicos apud eundem Laertium num. 28 q. Mundum vero tripliciter dicunt, ipsum-q e DEUM , quem ex omni Ius Baalia dicunt propriam ρ alitatem ; qui ct incorruptibilis , o ingenituisse opifex tanti
operis, ae ornamenti , ut quotannis orses
suos peragat Sol in seipsum, omnium μό-
Hantiam consumens , ac eam rursus ex seipso gignens. Tumnum. II s. Divinos
quoque esse , quod in se ipsis quas habeant
DauM . Bursus conserantur cum gestis ac monumentis M. AureliiAntonini Imperatoris,Stoicam Sectam profitentis , & idcirco divinis honoribus prcsc-quuti Magistrorum suorum animos , positis in Larario imaginibus aureis, di hostiis ad sepulchra mactatis , praecipue autem cum Anaglypho ipsius jussu caelato in Apotheosi Patris Antonini supra stylobatem Columnae ; ubi Genius alatus, Mundi globum, ejuique animam serpentis imagine expressam manu gestat, & Superis inseri Pium , cum uxore Faustina ; ut 1cilicet indicare videatur , animas parentum eo
Mundi anima seu D so Stoicorum avulsas per Genium cujusque Praesidem quem pariter Stoici admittunt, Seneiaca testante lib. I s. Epistola III. relli tui rursus Divinae Naturae , Universi scilicet Μenti, cujus partes fuisse creduntur a Stoicis, ac veluti partiales Dii habentur, quemadmodum Epiphanius observat. Quisquis haec omnia complectitur animo, di comparat, is prosecto videt
expresse, Stoicorum errores Circa ideam Divinitatis,Mundani corporis me nistem, tanquam alterum animalis natu
rae principium ab ipsis habitam . Duo
enim principia, & naturae, partes con stituunt, ut ex Lactanti O lib. 7. Cap. 3.
aliisque notavit Lipsius Phisiologiae Stoicorum lib. I. Dissert. V. di 1 eqq. Stoici, inquit Lactantius Edit. Parisiensis r 48. Τom. I. pag. Is . Nasuram in duas partes dividunt, unam, quae sciat: alteram , quae se adfaciendum iractabilem praebeat. In ina prima,s mim sentiendi, in hae materiam, nec alterum fine altero posse. suomodo pote I idem esse quod tractat, edi quod ira Di 3 Siquis dieat, idem esse gulum, quod lutum,
aut lusum idem esse , quod Aulum, nonne aperte insanire videatur λ At iHi uno Naturae nomine duas res diversissimas comprehendunt, DEUM , o Mundum, Artificem , o opus; dicunsque, asserum se altero nihiI posse , tamq am naturas is D sus Mundo permixtus . Nam interdum sic confundunt, ut D DEUS i a mens Mundi , o maris Ise Corpua DEI.
Hanc vero naturam artificem, 1eu me nis
tem Mundi , ignem quoque appellant, & cum Caelo, Syderibus , &Fato confundunt, ut ibidem ex Ρl tarco , Athenagora, & Stobaeo Lipsius observat. Plutarchi vera sunt: DEUM Stoici Heunt esse Ignem artificiosum,
via vadentem in generatione Mundi, coni inentem intra se omnes seminatis rationes , juxta quas fletusa Fato deinde fluat.Neque ali ter Posidonius apud Stoisbaeum, Drus ect spiritus intelligens, e igneus , formam ipse non hasens , sed in
omnes se verteσs , o omnibus assimilans. Quare & Virgilio ita canenti, Spiritus intus alit, totamque infusa per arrus Mens agitat malem , o metuo sccorpore miscet ita accinit Manilius:
Et rationis agi motu : eum spiritus
Per cunctas halitet partυ , atque irriget orbem, Omnia pervolitans , corpusque animale Ag rex ,& Julius Firmicus juratissimus Stoicus
figuram quoque circularem huic menti Mundi non veretur adscribere: Mens
235쪽
ECCLESIASTICAE QUADRIPARTITAE . CCXIX
ilia divina,animusve caelesZis, per omne Mundi Corpus in modum circuli collocatus. o nunc intrinsecus, nunc extrinsecus post tua , cuncta regit atque componit et o propria originis eeneratione eonceptus , se ad creanda , consermanda omnia, ignita sempiterna agitatione perpeι at .
Iterum Manilius tiaua pateat Mundum Divino nuis
Atque ipsum esse DEUM . Didymus apud Eusebium Praep.
Evang. cap. I s. Stoici tofum Mundum cum partis lis ejus , a peliant DEUM . Et Seneca Epiil .s . Totum voc quo contine mur, Cr unum, o Dptis e I: o socii ejus, membra jumus. Plutarchus vero lib. i. de Placitis Philos. cap. τ. DEUM Stoici dicunt er Mundum , o Stellas , o Te ram , sed supremum imum , mentem in aethere . Quibus autem gradibus Divinitas haec dividua, & versatilis,a Stoicis , cum Varrone , distribuatur in Mundi mentem, & partes omnium , clarissime e&ponit S. Augustinus de Civit. D si lib. 7. cap.σ. Dicit ergo idem Varro adhue de naturali Theologia praeloquens , DEUM se arbitrari esse animam Mundi , quem Graeci vocant κάσμον, o
cui hominem sapientem,cum sit ex corpore CT animo,tamen as animo diciSapientem', ita Mundum , DEUM diei as animo , cum sit ex anima O corpore . Hie videtur quoquomodo confiteri unum DEUM . Sed, ut plures etiam introducas , adjungit,
Mundum dimidi in duas partes , Caelum o Terram: o Caelum sfariam in aeth
ra , o aera , serram mero in aquam o
humum . E quibus summum , esse aeιhera,
secundum aera , tertium aquam , in fismum Ierram . suas omnes partes qVa-ιuor animarum esse pisηas, in aethere orire immortalium,in aqua, o terra mortalium r a summo autem eircvitu Cani, que ad circusum Lunae , aethereas animas esse aHra , ac Helias, e que Caele-HGDEos non modo intelligi esse,sedetiam 'LT h
mideri . Inter Lunae vero Drum , CRIT Cus. nimsorum, o ventorum cacumina, aereas
esse animas, sed eas animo, non oculia mi-deri, o morari Heroas, o Lares, et Genios . Haec es midelicet fremiter in illa praelocutione proposia Theologia naturalis , quae non huic tantum , sed et multis Philosophis placuit ete. Hactenus Augustinus .
Μirum propterea videri non debet, si Stoica supercilia deflexore aliquando
ad Poetas Viri tantam gravitatem pro- sessi, ut Divinitatis Mundanae partitio ab Homericis etiam carminibus 1 uffragium referret. Diserte hoc tradit Lactantius capite duodecimo Libri
primi de sal a Religione , quod ita in
scribitur : Uuomodo Stoici Amenta Poetarum ad Philosephicam transferantrariovem . Singulis autem Homericorum Deorum nominibus ita compellant D sυM suum , Mundi mentem, simul & partem apud Laertium n. 287. Namque Greeis Δια appellari , quod ter ipsum fini omnia . Eundem Zηνα vocari , quod vitae omnium At auctor e Αθηνοῦν autem , quod in aes here di Hentum ι imperium ejus : Ηγαν vero , quod in aere et Η Φxi quod in artificiali ignem Ποσειyῶια, quod in humore: Δ-M αν , quod tu terraece. ut Omnino perspicuum sit, hanc etiam sententiam contineri in illa in
ni Philosophia & sallacia secundum
elementa Mundi, a qua, ut caverent, monuit Apostolus Collo is enses cap. 2. veri . σ.
Satis haec fuerint ad exibendos Philosophiae Storicae praecipuos errore Scirca ideam simplicem Divinitatis: cui perperam ipsi coniungunt, esse partem Mundi se ipsam ignentem,& inconstanter concipiunt modo mentem, modo
ignem, modo aethera, sed figura minime praeditum,& ceteroqui 1ensibilem, ac partitionis, & graduum capacem, . Cui etiam Divinitati notionem unitatis
236쪽
' L . . . .' iis cum tribuant , unici tamen Princi- suisse Gentium Philosophos . Quoeis. Cauri cu a. pii vim negant; cum ipsi aequalem & ea utrosque merito irridet,dum ait pag.
coaeternam materiem per summania di . Edit. Lutetiae Paris. an. 163 .
impietatem comminiciantur: id etiam Sane et Hi prae risit utiquiὰ majeria , addentes blasphemiae, DEUM omnium ue ea ipsa rem Deo posse agnosci eoaequa. mentem & artificem , nihil posse sine Iis Dro , imo ei adjutrix : nis quod solis
materia . Seneca Epist. σ3. Dicunt, ua eam Hermogenes coenomit, ei Haeret eo
se s , Lolli nos i , Ptio esse in rerum au. νtim Patriar ae PsiIosophi . Prophetis aura , ex quistis omita flans: Causam , ee enim,et lotiolis usitie adsue futuit , pu Maseriam . Materio jacra iners , res ad so et CugasTo . Dictum Tertulliani omnia parata, cessatura , nemo moveat. assumit B. Hieronymus in Epistola ad Causa autem , iris rasio , Materiam . Ctesiphontem . ita seribens r Putiso format, ea qtiotumque muti , versat: ex quidam no Iroν- ais: Minsvli , Ps. ilia, maria σὸνa prodticit. Esse ergo de- ariarchae meret eorum, hetissae pisi,a- set utiquid ιηδ fiat, deinde a quo Aas . ιem perversa ma timere Potirias . Nec Noe eatis ea . t Iud materia . uuaeri. minus scite animadvertit Barraeus inmtis ρυi si civis r Ratio faeiens , idea hunc Tertulliani locum , vocari meri. D sus. Et coneluditi Nempe Anime a to ab ipso Hieronymo eosdem Philoso- ex materia, es Deo conssunt . Et Cicero phos , primogenisa Aegasti, et mines de Stoieis r Nasuram dividebaat in res Damasi . Ab antiquissimis enimia, duas : ut affera esset efficiens , altera Aegyptiorum, phoenicum, & Assyrio autem quas huie se praesens: ex qua ince- rum , Doctoribus dicam, an i m pol ori-νesur a istit In eo quod inceret,nm esse bus , Ethnicae Philosophiae falsa do- erasessae: in eo γod esseereι- , Mate- gmata . Hae resum scilicet semina, in riam quandam : in utroqtie ramea utrum- 1persa sunt Asiae , Orient, , Aegypto , que . Neque enim materiam ipsam colari unde Graecia, di Occidens subinde rere potuisse, s nuIIa mi eontinerettir , accepit. ae tierim se aliqvia Materia . Ubi sci- Aequalem igitur Dro Materiam , te animadvertit Lipsius, qui utrumque a Stoicis assertam , di ab Hermogene, locum adnotavit, in quo tamen opinio aliisque Haereticis pari pertinacia prosve error mettis notandus, censentium positam , praesertim ut Mali princi- materium muI eum Deo aeteraam , nee pium adstruerent, ante Stoicos com- alterum Ine ais ero.fuisse . . menti sunt Magi Persarum, qui apud
Plutaretium in lib. de Iside S Osirido
Tertullianus adversusHermogenem disputans, cum Stoicis impie asserentem , suisse materiam DEo coequa lem, recte observabat, tum hujus, tum
complurium Haereseon Patriarchas
exictimans duos esse D Eos, contrariis actisus veluti deditos, unum sonorum , alterum malorum opificem : quos etiam Oromatanti Areimanium appellant, cxillius Zoroastris sententia, quem suae
superstitionis , & Philosophiae putant
auctorem , & sabulantur quinque an norum millibus ante bellum Trojanum floruisse ; cum tamen ex ipso Persae nomine, quod ei tribuitur, jure a
guat Stant ejus in ta Ioria Philosophiae
Orieatalis lib. I. cap. a. non esse veru
stiorem aetate Cyri, di propterea ter tium
237쪽
ECCLEsIMTICAE QUADRIPARTITAE . CCXXI
tium inter Zoroas res recensendum ;& eum primo Zoroastre Chaldaeo perueram ab iis confundi, qui aequalis h etur Nino . Potissima hujus erroris
occasio desumebatur ex origine malo rum , quam optimae Dei naturae eum minime convenire cognoscerent, ne scirent autem , hona quidem universa
sui se a Dro condita , sed abusu liberutatis vitium in rationales Creaturas irrepsisse, deflexis actionibus ad alium finem , quam ad regulam morum a Dpo constitutam cujus errati poenasDIDMexigere adminili ratione justitiae;
unde irrogantur ea, quae suapte natura hona cum sint, perditis mentilius,&a sne aversis,molesta contingunt,& hahentur mala); haee,inquam, cum ignorarent, confusam mali notionem, cum Dro summo Bono confligere quodamin modo , ac decertare, tanquam rem illi coaeternam, statuerunt: duo inducenistes Principia a nemine condita, sibique adversa , Bonorum stilicet causam , &Malorum . Huic autem absurdae illationi ,ex praejudieata notione Boni, &Mali, non modo subscripsit Heraclitus, rerum omnium causam tribuens discordiae .ut ibidem rcfert Plutarchus; verum S universi serme Ethnicorum Philosophi, eodem Plutarcho teste, diversis fleet ambagibus verborum , sus-sagium contulerunt. Hinc etiam Ap statae Christiani, ubi a sde Scripturarum desciverant,& ad elementa Mundi convertebantur cum inanis Philosophiae Prosessoribus, statim in has symplegadas impegerunt,in duo scilicet aeterna Principia,duosque D sos, Bonum,
di Malum ; quos Simon ille Magus &Haereticorum ante signanus confinxit,& eoram Apostolieo Cottu obtrudere non est veritus, ut Cerdoni, Basilidi, Valentino, Marcioni, Hermogeni pro-2ime subsecuturis viam sterneret. Rem paucis exhibet Tertullianus adauctius Hermogenem pagina , Bonum et optimum des iens Doui NUM, inquit, qui sona atque optima tam vel e Cfarere , quam sit; imo nihil non soatinia
atque optimum et mel e eum , et facere. hirtiν omnia as eo sona et optima νον-
que non ex arsitrio, nee ex moluntate r
se, is, neque nata , neque facta , nee iniis sitim haseas omnino , nee finem , ex qua a
Do Mi Nus omnia po Ieasterit . Neque aliter de Marcionis errore sentiendum contra ipsum scribit lib. s. pag.σI3 rimo & contra Haereses univertas pe-etiliari opere demonstrare cum par ret, ita assentitur Apostolo, praemonenti,ut inani seduetione salsi nominis Sapientiae propterea caveremus : At, inquit, ibi lit. C. cum monet raeten
euei Schola agnoscat, Do MiNuia tuerenseserem , ne timeri etim dicat: eoliaeanao cum Dro creatore materiam deporarieti Stoicorum oe. Otiosum propterea non fuit comme-
238쪽
L i , morari inter Acta Apostolica Epicu- ,, aliter summum Magnum , nisi pa- si GO . reos , & Stoicos eum Paulo disceptas. ,, rem non habens r nec aliter parem se; dum is Athenis agens , ab eisdem ,, non habens, nisi unicus fuerit. Ceris pertraheretur in Areopagum : ut scili. M te quemcumque alium DEDM inducet intelligeremus ἰ quorsum Apollo. is ateris, non alia poteris eum se alias coeperit ab Articulo principe i , is tueri DEUM, quam ut & illi ero- Symbolo, utriusque Sectae erroribus is prium Divinitatis adscripseras, sicut veritatis normam Opponere , dicens, is aeternum,ita & summum Magnum. Act.xvH. I .) DEus , qui fecit Man. is Duo ergo summa Magna quomodo dum, et omnia quae in eo sunt, hie Caeli, ,, consistent; cum hoc sit summum et Terrae eum sit Doui Nus ete. Neu ,, Magnum, par non habere Ealiunde exordiendum sibi esse duxit Hinc etiam in libro de Praescriptio. Tertullianus , dum radicitus evellere ni bas, tam Haereticos, quam Philoso- constituit in duplici Marcionis Princi. phos aestuantes in ea Quaestione, unda pio omniumHaereticorum succrescenis maum , impegisse turpiter innuit in tes inde propagines : Duos , ait, pag. duo Principia, ita scribens pag. 232. 3I. lit. B. Ponticus D Eos asseri , tam. lir.D. r se Eadem materia apud Hae quam duas stmplegadas naufragii sui: ,, reticos & Philosophos volutatur ;quem negare non potuit, ideri, creatorem, is idem tractatus implicatur : Unde
iri I noiarum ; o quem prosa e non po- is malum , & quare & unde homo , terit, ideΠ suam ere. Languent enim ,, & quomodo i di, quod proxime V quod o nune multi , o maxime Haere. is lentinus proposuit, unde Drusi Acc. riei eirea mali quaectio 'm i Unde ma- is Hinc & illae fabulae di genealogiaelum y o oslusis se 3us i a Gormitate ,, interminabiles , & quaestiones incuriositatis,inmenios Creatorem pronun- , , fructuosae , di sermones serpentestiantem t Ego sum, qui condo mala: quam ,, velut cancer: a quibus nos Apostolus do ipsum praesumpserat mali auctorem . is refraenans,nomitatim Philosophiam et ex aliis argumentia, quae ira persua, is contestatur caveri oportere,scribens dent perverso cuique, tanto in creatorem is ad Collossenses is Videte nequis vos inserpretatus, malam arborem malossem circumveniat per Philosophiam , et Hus condentem, siciliret mala, atium inanem seductionem, secundum tra-DευM praesumpsit esse debere in partem ditionem hominum , praeter provi- bonae arboris sonos fructus ete. t EN infra: dentiam Spiritus Sancti . ,, sueratis Principalis itaque & exinde tota is Athenis ; & illam sapientiam hu-M congressio de numero , an duos is manam , adsectatricem & inter-
DEos liceat induci, si sorte Poetica, se polatricem veritatis,de congressibus is & pietoria licentia , & tertia jam , is noverat: ipsam quoque in suas Haeis Haeretica. Sed veritas Christiana ri reses multipartitam,varietate Secta- ,, districte pronunciavit: Drus, si non ., rum invicem repugnantium . Quidis unus est, non est dic. pag. 3a .l.B. is ergo Athenis , & Hierosolymis; ,, Non quasi dubitemus esse Iasu M, is quid Academiae,& Ecclesiae; quidis dicendo, si non unus , non est: sed , , Haereticis & Christianis i Nostra ,, quia, quem confidimus esse, id eum D institutio de porticu Salomonis est.,, is definiamus esse dic. Porro summum Errorem alterius Principii mali, &is Magnum, unicum sit necetra est. Er. Dro supparis , a Persarum Μagis deis go di DE Us unicus erit: non aliter rivatum in Stoicos, licet in Simone, o DEus, nisi summum Μagnum i nec Marcione , atque Hermogene toties
239쪽
ECCLESIAsTICAE QUADRIPARTITAE . CCXXIII
proscriptum, & Eeclesiae Decretis relectum , iterum mutuatus est Manes
es ipse Persa suis a gentili hus Magis; quorum diseiplinis exeultus cum esset a Terebintho Seythiani discipulo , visus est sibi assumere posse vocabulum optimi Disceptatoris quod Persica lingua sonat Manes , ut salsi nominisicientiam praejudieata vocabuli auctoritate considentius venditaret.
Ah obseuro igitur antro Persici Mithrae, ad porticum Stoieorum , inde autem ad Simonem Magum , ad Marcionitas, Valentinianos, Hermogenianos, di Manichaeos, quasi per manua Sapientum , tradita dogmata principii
Αpostatarum Seholae contra nos asseiarunt:quibus erit in fineoperis eurenis dum certamine singulari . Nunc vero alia Stoicorum effata a Divinae Scripturae oraculis reprobata prCserantur in medium juxta 1eriem quatuor lumis morum Capitum, quibus consitire Methodum Christianae Sapientiae in eve tendis inanibus Philo1ophorum Seeiis paulo ante memorabamua ad calcem
LIcet Stoicorum Philosophia lubens
admitteret , providentia it Ilus Dsi , quem Mundi Mentem appellant, di collegam Materiae saciunt, rerum univers talem administrari; attamen ipsam Materiam rerum negabant esse Divina Providentia effectam . Quod Cotta Epicureus arripiens a Stoicis apud Ciceronem, ita extendit ad elementa ; ut ne terram quidem, nec aquam , nec acrem , & ignem a DEo fatium suisse deduceret . Locum adnotavit Salvianus .EtLactantius deorigiae erroris lib. I. cap.f. pag. I. σ.z is Nam is Cicero deNaturaDeorum disputans, C,, sic ait: Primum igitur non est pro- is habile, eam Materiam rerum , unde ,, Orta sunt omnia , esse Divina proviis dentia effectam ; sed habere , & ha-- buisse vim di naturam suam . Utis igitur faber, eum quid aedificaturus,, est, non ipse iacit materiam, sed ea ,, utitur, quae sit parata, fictorque is item cera; sic isti Providentiae Di-,i vinae materiam praesto esse opor- ,, tuit, non quam ipse saceret. sed quam haberet paratam . Quod si is non est a Dgo materia facta , ne te ,, ra quidem, & aqua, & aer , & ignis, , a Dro satius est. is His autem Cotatae sententiis recitatis ex Academico ram mente, & Ciceronis, merito subdit Lactantius exclamauonem: ,, Ο,, quam multa sunt vitia in his decem A versibus quae subinde luculenter eonsutat eodem Capite invictis rationibus . Ante Lactantium , consutaverat Apostolus Paulus in Areopago, discris docens, non esse de arte Davina se Oriendum, quod vulgo exterimur det sabrilibus hominum laboribus, male ria indigentibus ad opera peescienda. Verum , omittis Academicis , atque Epicureis , pressitas eli heic inquirendum, quid in Stoicorum sententia con sequatu , ubi semel concesserint, citra Divinae Providentiae jussam,mate riam per se constitisse . Consequebatur nempe id,quod Cotta recensuit, habuisse materiem , nul la donante Providentia, vim di naturam suam. Si vim obtinuit, qua seret; prosecto et qua ageret. Non mentis vim et hac enim una distinguitur a Dro Stoicorum i ergo necessitatis . Necessitas ergo aIiqua cum sit, quae citra Providentiae consilium materiae vim infert, hanc ipsam Necessitatem,quam invertere Providentia non potest, Fatum Stoici appellarunt: licet alibi Fatum
240쪽
TI tum ita definiant apud Laertium in C 1 t e u . Zenonec pag. 1 s . num. 288. Editionis Henrici Stephani ann. Is o. γ: ,, Est
x, autemFatum connexa rerum series,
is sive ratio, per quam Mundus admi- , , nistratur is . Repeteret hic rursum Lactantius: is O quam multa sunt vi- ,, tia in his,decem versibus i ,, Admitti tamen a Stoicis Fatum , et Neeesitatem vim Dro inserentem , cognoscimus ab eorumdem sententiis: quarum aliquas utcumque mollire conatur Lipsius in Ph sol. Dole.l.I.Diis. xi . pag. aro, alias omnino aspernatur.
M Asper, inquit, initio sermo ; sedis examinatus , Stoicorum etiam vero
fi sensu mitescit. Voces quidem asper-3i namur, quae dicunt: is destinatam sortem , nec Dro fas est effugere Herod. I. t et Pbilemon r sunt Regibus is servi , Rex servus est DEO, D Eus,, Necessitati . Etiam noster doctor Seneca De Providentia capit. 7. His eadem necessitas et Dros alligatris irrevocabilis, Divina pariter, atque ,, humana cursus vehit . Ille ipse
omnium Conditor ac rector scripsitis quidem Fata , sed sequitur . Semper se paret; semel jussit. M Haec talia, subdit Lipsius, parum decore ex dignitate DEi di Ela: etsi, ut tetigi, interpretatione , ad verum sensum liquidumque deducas . Illa vero, quae consequuntur eodem loco apud Stoicum , vereor ne aliquando ad liquidum sensum deducat. Quaerit enim Seneca is: Quare tamen DE Us tam iniis
is quus in distributione Fati fuit, ut
is bonis viris paupertatem, vulnera, is et acerba funera adscriberet ri Interogat insipienter, et blalphemere. spondet: si Non potest artifex mutare materiam. Haec passa est is . Incidit nempe in eandem comparationem DEl , et artificis cujusque e trivio , ex materia fingentis r quam similitudinis regulam Paulus in Λreopago damnaverat Actor.xvIl.v. 29.. : Non ,, debemus aestimare auro, aut argenis to, aut lapidi sculpturae artis, ct cogitationis hominis, Divinum esseri simile is . Μulto autem infelicius labitur haec Providentia , Fatum materiae immutare nequaquam valens, si alia Stoicorum dissidia inRestoris arusi natione observentur, quae Cicero diserte tradit a. libro Academicarum aestionum e Ait enim is Zenoni, is et reliquis sere Stoicis Aether videri tur Summus DE Us , mente praedia, tus , qua Omnia regantur. Cleanisis thes qui quali majorum est Gen-
,, tium Stoicus) Zenonis auditor, S , , lem dominari, & rerum potiri pu- ,, tat. Itaque cogimur diliensione ,, Sapientum Dominum nostrum ignois rare: quippe qui nesciamus, Soli, ,, an Aetheri serviamus is . Confer nunc his,ea quae Seneca in eodem Lib. de Promidentia exponit cap. .postquamin 3. dixerat, pro universis majorem Diis curam este, quam singulorum . ,, Fata, isquit , nos ducunt: & quanis tum cuique temporis restet, prima is nascentium hora disposuit. Caus i , is pendet ex causa: privata , ac publiari ca longus ordo rerum trahit ,, . Videbis praeclaro nomini Providentia ea subesse Fatum, Caelo illigatum, atque horae nascendi, & ipsum, quod amoliri conantur a Stoicis, Dium AH ol gorum . An vero de sensio S. Augustini de Civit. Dei lib.ς. cap.8. di ieq. , quam Lipsius accomodat Senecae, i vcat aeque etiam reliquis Stoicis, plurimum ambigo.Video enim ex ea Scho-Ia celebres Viros admodum diversx- sensisse; ut iisdem exprobat Tullius Ioea indicato . Ut igitur mitius agere velimus cum aliquibus Stoicis in eorundem sententiis interpretandis de Providentia, ceFato, et Mandi regimine , inconstantiae saltem damnare illorum Sectam