장음표시 사용
171쪽
riss Tractatus de Ius ilia, O Jurst. pub. utiles, privati debent illud pati propter bonum p u.
blicum, & tale onus centetur a Repub. illis imponi hoci pla , quod ex privilegio , vel eonsuetudine concedit columbarium erigi, vel harenam inu i tui. Si vero eiusmodi animalia redeundi consuetudinem a mittant, censentur recuperasse naturalem libe tatem, iasic sunt primo occupantis. Nam jam nullius sunt, A sam in ordine ad priorem Dominum perinde se habent, ac si nunquam capta futilent, ut avis, quae ex cavea in liberam arean evasit, vel piscis , qui e tuo vivario in si vium transiit, ex insit. de re, . di υ0 . Hinc tibi licet re tinere columbas, quae sponte , non attractae , se sociaverunt tuis columbis , & ad proprium columbarium redire
desierunt. Examen vero apum . quamvis avolet ex alveario tuo , tamdiu tuum manet , quamdiu tu tuo couspectu versatur, nec dissicilis est ejus prosecutio . Insit.
de rerum divisone. Quod si dissicile sit illud sequi . iare cuperare, potest a quovis capi. Resp. a. Animalia fera , L Sylvestria , si antea nullius fuerint, vel quae aliquando alicujus fuerunt, sed jam naturalem libertatem recuperarunt , fiunt primo occupanistis . Insitur. de rer. divis & l. 3. g. de acquir. rer. don . Quia, quum naturali libertate gaudeant , nullius sunt , uae autem nu Ilius sunt, fiunt primo occupantis, nisi lex pecialis, vel consuetudo obstet. Porro quamvis ali/num
pecus in agro Itio quis deprebendisset, sie illud expeIιere debet , quomodo se stitim deprehendisset : quoniam siqvid ex ea re damnvm cepit , habet proprias ac ιones. L.
39. 9 ad Legem Aquit. Sed cujtis est fera Iaesa , υeI laqueo caeta λ Rop. Si furam laesisti quantum satis eli ad capiendum ,
L laetam insequeris cum certitudine ni orali eam capiendi , est tua. Tunc enim censetur amisisse naturalem libertatem per vulnus inflictum , & a te quasi capta: unde si alius eam ceperit, tenetur tibi restituere. Item si fera laqueo tuo ita capta G, ut non sit evasura, tua est: unde non potest ab alio capi ; sicut nec piscis per tuum rete captus ; nam ei ademisti libertatem , ti per instru- .entu ut tuum occupasti: positimus enim sicut manibus , ita & instrumentis rem apprehendere , R in potestate in nosti ani redigere. Quod si fera erat facile evasura , usi Primo occupantis i quia nondum amisit libertatem , ex Insit de re r. divis Quaest. V. Ctisus est Thesaurus ZR p. Iure naturali ti gentium totus est inventoris enam quae nullius funi, fiunt jure naturali , & gentium primi occupantis. Thesaurus autem nullum habet Domi istium: nam definitur in Jure: Vettis etiar dam depo tis pe
cunνα, cujus non exta ι memoria , ut Iam Dominum non
habeat. L. I. I. ae acquir. re r. dι m. Ubi per pecuniam intelliguntur quaevis opes mobiles, ut vasa, gemmae, 'Π nuli, catenae aureae dici Dicitur autem vetus depositio ἔ
172쪽
m,m si non sit uetus, non censetur thesaurus, sed res inventa quae Domino , & in ejus defectum eius haeredibus restitui clebet: qui si cognosci nequeant , impendi debet in usus pios , quia sunt bona incerta. Si quis aIi quid
vel lacra causa, υeι metus, vel e odia, eondiderit is, terra , - π G tbesaurus , cujus etiam furtum fit. L. Nu quam , s. de aequirend. rerum dominio. Iure tamen civili communi, obligante in conscientia , haec statuta sunt de thesauro . r. Thesaurus totus est iliatius. qui eum in proprio fundo reperit JUitiae. da raridom. Si tamen arte magica ibi inventus sit . totus pertinet ad fistum . saltem post sententiam Iudicis. a. Qui fortuito thesaurum in fundo alieno reperit . fit Dominus dimidii , alterum vero dimidium t e tur ante sententiam Iudicis tradere Domino speciali fundi, sive sit Princeps , sive privatus, ex Inctit. de re r. divis. quae disposito non est i poenalis ., sed definitiva eroprietatis rerum . 3. Thesaurus de industria quaesitus in fundo alieno sine consensa Domini, totus est Domini, leg. unica Cod. de Thes Uarii tamen putant, ira Ueatorem non teneri ante sententiam iudicis tradere nisi dimidium , ob haec verba Legis ex ea parte poenalis: Totum Iocorum Domino reddere eam etia- δαν. 4. Si thesaurus inveniatur in platea , foro, vel via
publica , iuxta multos dividi debet cum fileo ; iuxta alios
totus est inventoris. - OTA . his sent in aliis spectandae sunt speetales t eorum
, Leges . Vel consuetudines . & seruandae . Sie in Gallia thesau- rara in alieno fundo re pertus , in tres partes aequales dividi deis., bee , quarum una sit inventoria . altera Domini fundi, tertia se Dynastae . seu viti Iullitiam . vel Regis . si solus in loco sit alis, , tus Iustitiarins. Thesaur uero a Domino fundi in Weati media . Pa s est inventor:ε , alia Dyaastae . vel Regis . Imo circη hoc , variae sunt in varus provinciis consuetudines .
Sed quid, si in aliqua domo inveniatur peeunia occuia lata, cujus depositis non sit aut θυα Re p. Ea non est invenientis, quum thesaurus non sit . utpote non uetus depositio: nec ulla Lex eam invenienti tribuit. Sed si homines eiusdem familiae in illa domo h bitaverint continuo, & diuturno tempore, haeredibus ita I ius familiae restitui debet: nam prudenter praesumitur ab aliquo ex hac familia fuisse occultata. Si vero locutores
plurimi in eadem domo habitarim; nee ulla haberi pos-1it praesumptio. ad quam familiam inventa pecunia pertineat, tunc illa distribui debet pauperibus, vel applicari aliis bonis operibus proximo utiIibus , quia est bonum alienum inventum , ia incertum . Bona autem aliena inventa , quorum Dominus , vel eius haeres cognosci non
potest , sic impendi debent, ut dictum est in trach. de juisuit. cap. 3. quaest. I.
173쪽
Resp. I. Lapidicinae , carbonariae, e retariae, arenariae , sed in se ferri, plumbi, quae sunt in fundo alicuius , pertinent ad Dominum fundi. Nam vel sunt pars fundi , qua non consistit in sola superficie . sed in tota profunditate iisque ad eentrum terrae , vel sunt eius fructus . . Idem dic de venis metallicis spectato solo iure naturali , iapentium , quia sunt partus fundi , quum in eo nascantur, seu formentur, vel eius partes es aure t meti civit in variis locis venae auri , R argenti in fundo privato sum repertae, sunt partim Principis, partim inventoris . Possunt autem Principes ob bonum commune sibi ius enfodiendi haec metalla vindicare, & concedere privatis lusea inquirendi ubilibet , etiam in agris alienis , & eruta fisco applieandi ad sustinenda onera Reipub. compensato solo damno, quod infertur loco. Resp. 2. Gemmae, eoralium . lapilli, L n milia , quae inveniuntur in promontoriis , lunt occupantis , Ins tui. de reν. divis. quia nullius sunt. Quaest. VII. Puinam stina alii DeeiaIes mori at θυι renodi dominium e Reis. Sunt alluvio, speeificatio , accessio , conlutio , eommixtio, in aedificatio , pictio , implantatio , satio, nativitas , ex IVittit. de νεν. divis & l. p. g. de acquiri
I. Per a IItivionem , id quod vi aquarum in se nn hi liter
uni fundo detrahitur, R alteri adiicitur, fit Donum tundi, cui fit adiectio. Dico infensibilii ιν ; nam si notabilis pars tui praedii statim subducta aquarum tempestate a o It
ciatur meo, ea tibi remanet. a. Per speciscarionem , quum res aliena ita mutatur
in aliam speciem, ut ad primum statum reduci nequeat; ut si ix alienis lanis vestem eonficias, uestis est tua; lea ἔeneris solvere pretium lanae, R damna si . quae sint , Nad hoc datur actio alteri. At si res aliena in pristimmum statum restitui possit , ut vaς argenteum in massam argenteam , dominium vasis acquiritur ei curus eli ma
3. Per accessionem , quum quid ad ornatum alteri re adjicitur : ut si quis alienam domum pinxerit , pictus Domino domus cedit, nec tenetur ad impensas, nisi tale
ornamentum postulaverit. - . -- I
duos dominos spectantes , sive casu , sive communi con sensu confundantur , vel permisceantur, quod rei uitat , fit commune utrique pro rata materiae, si materi .e vicem secerni nequeant , ut duo vina confula , vel ou acervi tritici permixti: si vero res sera rari possint, ut Oves in grege permixtae, debent separari. Si alitem alienam pecuniam, Domino inscio , Vel Invito tibi hoc ignoranti datam misceas tuae, volens totam habere tuam, nec iam discerni possit a tua , acquiris e
jus dominium. L. 78. ,. de solui. Tenetis tamen ruit, tue-
174쪽
Tractatus de Iustitia, . Iure. I Ire rem aequalem ; nam nemo locupletari potest ex re a 4 Iiena cum damno eius Domini , Reg. 48. de iuri in 6. s. Per inaedifieationem, aedificium in alieno fundo conia studium cedit Domino fundi, qui tenetur materiam , &operas solvere. si alter bona fide aedifieaverit : Reus si mala fide. Item si quis in fundo suo aedificet ex mate ria alterius, fit Dominus materiae, sed tenetur alteri de
damno . Quod si Maevius in fundo Caii ex Titii materia aedificet, aedificium cedit Cajo ; sed Titius potest petere pretium materiae, vel eam vindicara, si diruatur aedificium .
6. Per Pictionem . In tabula aliena pictor fit Dominus tabulae, sed tenetur priori Domino tabulae de damno.
. Per implantationem , & fationem : nam arbores ,
plantae in aliquo fundo a quolidet collocatae , eo ipso . quod radices egerunt , cedunt Domino fundi. Idem est cle seminibus in agro alieno sparsis ; nam sevi aedifieia solo cedant, ita multo magis plantae, & arbores, quum
a terra sustententur , alimentum , di incrementum trahant. Qui tamen arborem alienam in suo fundo transis Plantavit, tenetur de damno. 8 Per Nati υitatem. Quod ex animali neminei sexus nascitur, pertinet ad Dominum animalis, l. s. g. Ue rei υ indis.
Quae st. VIII. st uinam fune eumrex dominii Reis. I. Omnis, ti sola substantia intellectualis est estis pax dominii , quia dominium est facultas de re aliqua disponendi arbitratu sito, quae facultas non potest effetsine intellectu , & voluntate. Hi ne bruta dominium non habeat in terrae gramina; neque qui ea prohibet , in juriam ipsis infert, sed eorum Domino. Re p. a. Infantes sunt capaces juris, x dominii. Conis
sat tum ex communi usu omnium gentium , tum ex illo, ad Galat. 4. si anto tempore haeres parvuIus es , nihil differt a Ieroo, quum a i Dominus omni tim. Nam licet ad usum dominii requiratur usus rationis , tam ea ad dominium habituale, di in actu primo, sum cit natura intellectualis, ac libertas innata ; R aliunde possunt
infantes jus suum exercere per eos, qui eorum curam agunt, nempe per parentes , tutores , rem p.
Quaest. IX. An Filitissamilias habet domin tam boneis rum , qua dicuntur fortuna
NOTA. r. Filius familias dieitar ill . qui adhue est sub patriam pote ltate . Patria autem potestas est ius Lege eivili inductum . quod habet solus pater. vel avus paternox in personas, & donam, liberorum legitimorum . Ut cuius potest de illis disponere iecua ,, dum quod Leges ei permittunt . ,ε NOTA . a. Bona filiorum familia I Lint quadrupliel a , no pe,, castrensia . quasi eastrenfia , adventitia, & profectitia . ., Castrensa sunt ea , quae acquiruntur in militia, vel occasione ., militiae , ut stipendia militaria . hostium spolia . dutum . Vel, , commilitonum mona , vel in obsequio ut incipis in eius aula τλ
175쪽
lii bito: itent ea, quae eunti ad militiam , vel ad oNequium principis eantur. At lucra omnia 4 quae ex tali hns bonis, inter.
., ventu alicuius contraeus. Proveniunt. . . .
., Quasi eas rensia dicuntur ea. quae habent Privilegium eas reuis, , sunt , R sunt ea , quae filius acquirit ex effieio . R munere P hlieo, ut iudieis . advocati. ahellionis: ex piosissione alaemo, . artis liberalis; A quod datur intuitu realis functionis . ut libri Ece. ex liberalitate minet pis, ex cifieio. elericali , . ex heneficio Ecclesiastico ; Hem quae dantur filiolamilias , ut ipse tantum , non pater . usum frueum habeat . Denique id omne , quod acqui. . tit post elericatum . Authent. Presbyteros . cos. de Epsse.' ., Adventitia sunt ea. quae neque castrensia sunt, neque qua R., castens R . reqne a Patre. aut eius intuitu donata lunt, iud lio nee hilo proveniunt, puta successione in dona maletna . amico. viam donatione . aut Iegato, inventione thesaurI, propria indu se stria. labore &e... Profectitia sunt ea , quae proveni nnt a patre v I v . vel pistrisia gratia donata sunt, vel ex bonis Parentis acquisita . u. gr. ne , Lotianda.
Reis. Filiusfamilias habet plenum Aominium an . bona
enstrensa , L quasi castrensia , eorumque administrationem: ibe iam . Unde potest sine consensu patris de illis ardiistratu suo disponere per contractus , donationes , imo per testamentum, si compleverit ann. 34. Bonorum autem aia ventitiorum habet proprietatem , sed pater usum fructum ἔunde filius non potest de illis dispcinere. Profectitiorum uero filius familias nee habet proprietatem , nec usu miructum . Ratio horum est dispontio juris civilis.
Quaest. X. An servi , seu manesia habeant, dom/nιum Ii quartim rerum Res p. Non habent dominium lucri , R fructuum lua-
rum operarum, ac laboris . sed Dominus . ut conssat ex iure: at habent dominium etiam perfectum non solum famae, & bonorum spiritualium , sed etiam , secundum multos , ic poralium. I. Quae Dominus eis conceu t. a. Quae servo dantur ad compensataonem Iniuriae illatae Inhonis, quorum est Dominus, ut in fama. 3. Quae eis Oata sunt ea conditione , ut non aequirantur Domino. Quae de bonis suo ludo , aut aliqua negot satione sine Domini detrimento lucrantur. Ratio est, quia aura non reddunt servum in ea pacem dominii ; nec consentaceum ebet imbecillitati humanae, ut tale onus imponeretur Invito ς esset enim magna occasio peccandi. Imo lura 'inponunt in eo dominii capacitatem; nam L. Vfκ
dici servis datur actio contra domnos , si dicant se ivis nummis redemptos. Quaro iura , qV d ς μ' Ἀλ-;h; hquidquid acquirunt quavis causa , vel occasione , acquirere, intelligenda sunt regulariter , ic de Ilaboris, aut tali m eonsuetudine iam mitigata sunt. Hi servus a religioso solemniter professo di fieri, qui e Pius incapax dominii. . e Goc lo
176쪽
Tractatus de Ius ilia , o Iure. . II. Dὸ Praescriptione.
M NOTA. PRAEICRIPTIO sumpta pro uiue apione , ut nune sumi.,. D tur . est aequi filia dominii per post ei lonem bonae Fi. se dei continuatam tempore per Legem definito . Nomine dominii , iura , se vi tute1, officia. & beneficia etiam comprehenduntur.
Quaest. I. An per praeseriptionem vere a/quiratur in Diaro conferent i ae dominium rei alienae absque eonsensu , creava ρrioro Domini Reo. Assirm. Ei eommunis sent entia. Quia respubl. , vel Princeps vi dominii alti in bona subditorum , habet potestatem disponendi de bonis priuatorum ad bonum commune, ideoque transferendi rerum dominia, & iura absque eonsensu , & culpa prioris Domini , quando id postulat bonum commune. At principes hac potestate usi sunt, ti re ipsa voluerunt rerum dominia sol 1 praescriptione si e transferri, id postulante bono publico, ne scilicet dominia essent incerta, lites multiplicarentur: ut patet ex multis Legibus ciuilibus approbatis iure canonico , cI .efiue ulla limitatione. R distinctione di eunt, Nono publi- eo usucapionem introductam esse , ne scilicet quarundo γνertim diu , or fere semper interra dominia essent , r. 9. de usu cap. in aliquis litium suu esseν. s. ult. I. pro suo, & usucapionem definiunt , adi e eLouem dominii per continuationem possessonis temporis Lego desulii . l. f. de usu cap. Item ius canonicum, quod praecipue bona in animae spectat, approbat indistincte praescriptiones bonae fidei , ut patet ex toto titulo de proscrip t. Itaque praescriptio introducta est principaliter , non ad puniendam negligentiam prioris Domini : sed ob praedictos fines et lbon uin commune spectantes . ti quietem civium , ac fa miliarum, L ad excitandam diligentiam , R curam possessorum circa bona sua et cap. s. de praescr0 t. Hinc licet retinere rem legitime praescriptam , etiamsi pollea cognoscatur fuisse alterius , nisi tamen prior Dominus per iudices restituatur in integrum et quae restitutio conceditur minoribus , qui habent ius eam petendi toto quadriennio a die , quo maiores facti sunt. Idem ius Ecclesiae, & aliis piis locis.concedit; per quadriennium a die , quoe Ecclesia novit praescriptionem bonorum
suorum , ex cap. I. de reditur. an inte3νtim in s. R in terdum conceditur etiam maioribus ob iustas causas. Post
sententiam autem Iudicis est obligatio in conscientia res praescriptas restituendi . quia iusta est . nec nititur falsa praesumptione, sed Legibus ita disponentibus . O M. I. Nemo potest iuste aequirere dominium rei alienae invito 1llius domino.
Rey p. Praescriptiove acquiritur dominium . velente ,
177쪽
R e S tuente Principe habHate altum dominium in bo na su Dditorum , vi cujus potest servata proportione de ilia Iis disponere ad bonum commune, fine consensu privatorum, qui non habent nisi dominium. ipsi subordinatum . Praeterea prior Dominus non est rationabiliter invitus quum Lex praeseriptionis sit iusta , & expediat bono eomimunt , quod semper anteponendum est privato. Obj. a. Injustum est aliquem re sua privari absque ul-Ia culpa. a
Resp. Hoc iustum est, quando id postulat commune bonum , cui jure merito cedere debet privatum. Obi. 3. Lex praescriptionis fundatur Principaliter in praeia umetione negligentiae prioris Domini. Ergo si hic caruid negligentia , non privatur re sua in conscientia. Reis. Neg. antec. Nam praecipua Lesis praescriptionis ratio est, ut tollatur incertitudo dominiorum, ti ut impediantur lites plurimae . quarum alioqui finix non e set , ut patet ex Le*ibus supra citatis. Unde quamvis Lex praescriptioni L minux principaliter , x partialiter niteretur praebumptione negligentiae prioria Domini r tamen per illam Le em princeps vult , , potest transferre dominium absolute, & emeaciter propter alias rationes spectantes bonum commune, quod translationem dominii rei alienae postulat , quamvis nulla interceii erit negligentia
prioris domini Q in quo Lex praescriptionis differt a sententia Iudicis fundata in falsae praesumptione; nam Iude T
per suam sententiam non intendit , nec potest transferre
dominium, sed tantum vult, & potest declarare ad quem
EX Fap. I. de praescript. Lex praeseriptionis
anni tuta fuit initio propter vitandam miserorum segni- siem. Ergo nunc etiam fundatur in praesumptione negligentiae. Reis. Neg. eonseq. Nam aliud est excitare diligentiam,R curam circa bona . aliud punire negligentiam. Ergo intendere excitare diligentiam , & vitationem negligentiae , non xst velle punire negligentiam. Praeterea non est naec unica, ac principalis ratio. Legis. Obj. 4. Si post praescriptionem constet rem fuisse alienam, novus possessor non est amplius in bona fide: ergo γ rianc Iam non potest licite rem illam retinere . Re D. Neg. anteced. Nam vere potest iudicare rem iam esse suam ex iusto prescriptionis titulo , quamvis ante Afuerit aliena. Quaest. II. evenam eonditiones requiruntuν ad Iegiιimam praefer: prionem 3R ρ. Quatuor, videlicet possessio, bona fide , titulus. R continuatia possiessionis cum bona fide per tempus lege
a. Requiritur possessio, ex regul. I. iur. in s. Sine possessione .raescriptio non procedit; ti ex lib. 23. g. de usuris. P. Sufficit autem possessio civilis. Hinc usus ructuarius,
178쪽
eon ductor, laudatarius ti c. non possunt rei proprietatem praescribere , quum rem non possideant suo nomine , sed solum nomine directi domini i.tem nec colonus, nec is , qui ab eo agrum emi stet , absente , R ignorante domiano : quia civilis possessio manet apad dominum absentem , quamdiu retinet animum possidendi , vel donee sciat rem suam ab alio occ*patam , nec audeat eum repellere Quamvis autem qui per alium possidet, verb gr. per colonum , possit praescribere, non tamen Is, qui alieno nomine possidet: quia , qui alterius nomine possidet, non est vere posse Gr, sed asius per eum possidet. a. Requiritur bona fides, ex re q.α. iur. in 6. Possi Demalae fidei ullo tempore non praescribit: alioquin furta ,& iniuriae foverentur, iisque via aperiretur. Haec debet perseverare toto tum pore ad praescribendum requisito, ut constat ex Concit. Lateran. gener. IV. cap. qI. relato iuea p. ult. de praescript ibi : si uoniam omne , quod nones ex fide , peccatum es , is nodali judieio defuimus ,
at nulla vaIeat absque bona fide praeferiptio tam cano nicis , quam civiIis ; quum sit generaliter omni consitu rioni, atque consuettidici derogandum , quae absque momtali peccaιo non potes obserυari. Unde oportet , ut qui praeferibit in nulla temporis parte rei habeat co tacu
Bona autem fides hic est persuasio, qua quis prudenter iudicat rem esse suam, ti a se licite retineri : nam ut notat Lessius si quis ex ignorantia cratia, aut aflech ἀ-ta, vel ex inordinata cupiditate existimat rem esse suam, vel non esse alienam, non est bona fides. Dupire hic bona fides distinguit ar . I. Ruum quis prudenter iudicat rem esse suam, di haec requiritur ad inchoandam possessionem . Nam qui inchoat possessionem, dubitans, sit ne Tes sua an aliena , ex communi sententia non est bonae fidei poste tar: ideoque non proeedit praescriptio ; donec deposito prudenter dubio possessionem inchoet i quia nulla est ratio cur ipse potius rem possideat , quam alter, ac proinde eam sibi vindica ac , facit iniuriam alteri .; nec ejus conditio est lior, quam conditio alterius. α. Qinum. Rui3 post diligentem inquisitionem veritatis nescit, nec judicat probabilius rem , quam habet, esse alienam , ideoque iudicat se posse , ut suam retinere. Haec iuxta multos lassicit ad continuandam possessionem, quia ut quis post inchoatam bona fide possessionem , perseveret esse posse Gr bonae fidei , satis est, quod post diligentem veritatis inquisitionem non habeat rei alienae conscientia in ex Conc Lateran cit. & ex s. August. in cap. Si virgo. 34. quaest. I. Tamdiu quisque bona Adei posue sor rectiss- me dicitur, quamdiu se possidere ignorat alienam . si tam vero sese fit. nee ab aliena posse one reeesserit, tu uo m -
ae fdei possessor perhibetur. Hi ne iussa injustus possesso
179쪽
i s Tractat tis de Ius ilia , o Iure. alienum. Deinde possessio bona fide inchoata est ratio sinficiens ad rem sba retinendam , donec probetur esse alienam: quia in paνi ea a potior es, conditio possidentis , Teg. 63. iur. in 6. Possessor autem quum dubitare incipit, aenetur diligenter exquirere veritatem e qua diligenter investigata , si perseveret dubium , potest iuxta multos determina te; di prudenter judicare se posse rem, ut suam Tetinere; eo quod in tali dubio melior est conditio possi- Mentis. Sed fine tali judicio non potest rem illam retimere: nam fi dubitans an res sit sua , simul dubitet, an Aiceat sibi eam retinere, non continuat possessionem bona fide, I. 32. I. de uor. cap.
Hinc I. Leges civiles statuentes praescriptionem triginta , di quadraginta annorum procedere etiam eum mala fide , abrogatae sunt iure canonico, ut patet ex Com. L xeran. cit. L cap. s. de praescript. - . a. Si creditor certo tempore non exigat a te debitum ,
lieet postea ei denegetur actio in iudicio, non tamen praeseri bis tontra illum, fi noris debitum; sed teneris folve e totum debitum : nam habes conscientiam debiti, quod rua sponte teneris solvere, & sic cares bona fide ad prη-Ωribendunι. Si quis tamen in vincibiliter ignoret debiatum , vel prudemer patet solutum fui M. potest illi a Praescribere spatio triginta annorum cum illae bona fide
, , NOTA. Ignorantia iuris saltem e ari etiam incolpata , exeom-- muni sententia impedit praescriptionem saltem ordinariam : ut fi aeceperis aliquid a pupillo sine tutoris authoritate , ignorans ino,, vincibiliter eam requiri . non praestribis. Meus de ignorantia ,. facti inuine ibili at s ignores eum essis pupillum , currit prinis stri plio et ea l. 4. s. ae oris , ω facti ignori ibi r I visis ian ., rantiam in Discapio e ne νυν pro ema. facti vero igne natam se prodesse constast. De ignorantia in vineihili iuris dubii contro-- vertitur. Imo iuxta mnitos invincibilis ignorantia iuris elari se non obest praeseriptioni trigluta . vel quadraginta annorum st qui iura loquuntur de praeseripticine Ordinaria . quae tribus . vel dein ., tem , vel viginti annis expletur, quum illa sola . inquit Lessus, cognita sit iure digestorum, unde iura eitata desumpta sunt .
3. Requiritur titulus eo loratus, sive apparens, qui sci I ieet putetur probabiliter verus, Iicet sit falsus . ut quum, intervenit eausa de se apta ad transferendum dominium, ver. 8T. donatio, venditio, Re . sed ex latente aliqua causa fuit invalidaia Constat ex utroque iure. Ex cap. tqu- capio ; Cod. de usucap. , ti cap. 37. de praescrip t. ibi ratium in Praeferiptione rerum Ecclesias earum , bona μdes , O s Uus ritulus c supple appareas exigantur ἀNam sine titulo non potuit este bona fides initio posses- sonis. Ad praeseriptionem tamen longissimi temporis , nempe triginta , vel quadraginta annorum , praesumitur titulus praecessisse, quia difficilius probatur , qua ratione inchoata sit possessio tam longo tempore durans, nisi juris praesumptio fit contra praescribentem.
180쪽
Dixi, eoIoratur nam titulus verus , seu validus lassicit sine praescriptione, ad transferendum dominium secutae traditione. Quare quum in leg. citat. requiritur titulus verus, ti in c. cit. Iusus utraque hae voce intelligitur causa de se apta ad transferendum dominium, quamvis re ipsa sit invalida ob aliquem defectum occultum. 4. Requiritur possessio cum bona fide continuata per totum tempus lege definitum, quod tempus diversum ea
pro diversitate rerum praescribendarum . Nam ex commuis ni sententia , res mobiles possessione triennali eum titulo praescribuntur. Inssit. δε uis eat. Sed sine titulo re quiruntur triginta anni; quia res immobiles contra privatum praescribuntur triginta annis sine titulo : ergo i
dem censeri debet de mobilibus, quum nil aliud de his satu tum sit absente titulo. Ad praeseribenda bona immobilia contra Eeolesiam Romanam requiruntur centum anni, contra al: am Ee olesiam, vel hospitale, vel monasterium, vel stias caulas quadraginta anni, ex Authentica, Quas actiones, cap. deSS. Ecclesiis. Ad praescribenda vero immobilia privatorum cum titulo , requiruntur decem anni inter praeientes, ti viginti inter absentes , Instituri de usu eap. Sine
titulo requiruntur triginta anni, ut colligitur . ex I. Cod. de praescrip . triginta , vet quadragi uta an morum ψia ex capit. 3. de praescripe. ubi dieitur res praescribi possessione triginta annorum, nuria facta mentione tituli. Si autem dominus fuit partim praesens, partim absens, tot anni sunt abiiciendi, quot abnait, ex Authentica sed c d F, eod. de praescrip t. long . te M. ita ut duo anni ali-
lentiae computentur Iantum pro uno anno Praesentiae . Unde si praesens fueris octo annis, & pol ea in alieno territorici habites , ut res immobilis praescribatur contra te, requiruntur adhuc quatuor anni. Res autem quaelibet minoris non praescribitur nisi triginta annis. Dixi, sina titulo, supple , qui probetur: nam tunc pr sumitur praecessiste. Quare ad praescribendum requiritura itulus coloratus, vel qui probezur, ve, qui praesum tarpraecessi fle.. - N-A. v. Praesentes hie di euntur ii , qui in eodem territoτ; G . . is linet son in eadam civitate , habitant; absentes . qui in dixe sis, , territoriis . a. In hac materia tempus breve dicitur. qnod ea ,, minus deceanio. Longum est spatium decem annorum later assentes. dc viginti inter absentes. Loagissimum triginta , velis quadra inta findorum . Immemoriale vero cuius in illi non extat, , memoria etiam apud seniores. 3. Bona mobilia sunt res corpura rates, qu- I eo moseri polrunt . ut animalia . vestes. Peeunt, is Re. M naee revocantur debita . & actiones . sicae ex rebus m -- bilibus eompetunt . Immobilia sunt . quae loco moueri non p9i . . , sunt, ut damus, fundus &e. Ad quae reducuntur res inco Pa - , - , ut iura. servitute . . eeasus , us fructas , he nescia; ite u . debita, & aetiones, quae ea vehus immobili bos competant a