장음표시 사용
331쪽
.1M Tractareis de νιφι is , 9 3--.tur tamen , saltem si commode potest, dilaedere, vel
sermonem alio avertere, vel faciem tristiorem ostende. re. Nam hoc pacto impeditur continuatio detractionis . ut saltem minuitur detractoris fervor, o Prov. avrint ut A qtillo dissiρat ριειυιar , ω facies erinis irriguam detrahentem . . Et, tunc saltem e si tactva improbatio peccati, R virtualis correptio. Tenetur autem quisque damnum proximi, & of in iam' Dei aimpedire , quantum moraliter potest . Resp. 4 Dum proxiina infertur Oalumnia . eu Ius falsit talem nosi i , teneris ejus ,falsitatem aperire, ac probare quantum potes. Quia ex charitate teneris impedire gra. ve damnum Proximi, quanto sine gravi tuo incommodo potes. Quod si tuum silentium in talibus eircumstantiis aequivaleat tacitae confellioni delicti , seu deffictus falis
impositi proximo , ut fit dum ille cit tibi notissimus &tamen eius innocentiam Mon Pan, lis . .peccas contia iustitiam . Nam tunc moraliter c seris consentire , in faterirem ita esse . ut refertur: L i a facis co tra ius, quod
proximus habet, ne ullo modo, etiam tacite, approbe tur, ti confirmetur calamnia sihi illata; estque tunc tacita calumnia , seu calumniae confirmatio , R approbatio , contra justitiam, obligans ad restitutionem. Sic si quis Romae de tuo concive tibi Notissimo coram te dicat, eum esse ignobilem, spurium, in justum, Re. R ipse contrarium sertans taceas eo ipso videris consentire. A fateri ita esse. De Lugo. Reyp. s. Si superior subditum detrahentem famae alte. rius uι iam non subdivi, non impediat nec coerceat, pe cai contra justitiam , ti tenetur ad restitistimem famae ,
in defectum subditi. Ita Lessus , De Lugo, Θ siti. Quia
superior Lenetur ex officio, ideoque ex iustitia subviros suo, corrigere, a peccato coh Ibere , & impedire ne alio intulte laedant: unde si non impedit, quum potest , -- rito censetur calasa intuita clamat . Quo .l si subditus ab sente superiore detrahat, tunc superior ex incio tenetur cogere subdivum , ut restituat famam ; nam tenetur ex o mcio compellere subditum, ne perseveret in injuria alia teri interensa: perseverat autem injuria , eamque continuat subdi .s, qui non restituit famam a se laesam , quum potest. Hinc Pater, dominus, Praelatus, Rc. tenetur ex uita Lia impedire detractiones , ti cogere subditos detra henhes ad restitutionem Dixi etiam Pralattis , seu superior regularium: quia praelatus est etiam caput politicum tuorum subditorum :quare tenetur eos gubernare, etiam in ordine ad bonum commune aliorum civium , sicut dominus tenetur gube nare suos servos , & curare ne inferant damna aliis civibus Et in im qui eli caput poli Licum, tribuuntur, Rimputantur camna a suba: tis illata . si noti impediat Ι-ta De Ltigo. Et a fortiori quivis superior. ac praelatus
tenetur ex justitia impedire subditum detrahentem alteri
332쪽
Tractatus de Iustitia, oe Iure. av
suo subdito nam ex osse io, R iustitia tenetur ab omni olim no subditos suos tueri, si possit: quia non solum est rector morum subditorum, sed etiam judex. 1c custos, uui ex suo munere . ideoque ex iustitia tenetur impedire damna suorum subditorum.
in . Iure naturali non lieet librum famam proximi laetena, , tem . & crimina vera . sed oeculta sine causa iusta pandentem
se legere . perinde ae audire detractonem et nam erimini aut horis,. libri quodam modo consentit . aut cooperatur lector, ut auditor . . detractioni. Praeterea qu que rationabiliter vellet . ut liber conia se tra eius fa nam iniuste se Nptias . a nemine legeretur.
Quaest. VI. an. dita, lecta, vel alia quaelibat seserem ab iae asseveratione peeea ν Re ρ. I. Qui audita, vel licta refert eo modo, vel nominatis iis aut horibus , ut audientes merito possint induci ad opinandum , vel suspicandum grave malum de proxiis mo , peccat mortaliter contra iustitiam , & tenetur ad re stitutionem . Quia est causa iniusta gravis damni , seu maiali proximi, nempe malae opinionis, vel suspicionis et nam dat aliis sum eientem causam male opinandi , hoc ipso, quod eo modo refert audita , ut alii merito inducantur
Rei p. a Qui audita refert sine causa coram iis, quo probanile est credituros ex sola levitate, vel malitia ,.
quamvis non eo modo referat , ut merito credi possent, peccat mortaliter non sol una contra charitatem , eX iunquisque tenetur impedire damnum proximi, saltem quum facile potest, sed etiani contra justitiam, R sic tenetur ad restitutionem , saltem si non sint publica. Nam recte censetur causa injusta gravis damni, quum sine iusta ausa donat id, ex quo probabiliter praeuidet secuturum grave damnum proximi, & proximus habet jus , ne in tali
sircumstantia, seu cum suae infamiae periculo audita reis ferantur .
Praeterea talἰs est causa, ut alii peccatum proximi norint, ideoque est causa , ut fama alterius apti l tales ais mittatur. Idem dic, si ex ejus narratione gravis mali suspicio auditoribus verisimiliter suboritura sit, ut vulgo saltem accidit ob infirmitatem hominum, tisi facilius mala, quam bona de proximo op mantur. Talis enim suspicio est grave malum saltem ruspectu personae honestae .
Rest. 3. Quἰ audita refert eo modo, R in iis circumstantiis , ubi constat auditores non esse credituros , nec ullum esse periculum infamiae, neque malae suspicionis, aut dubitationis de probitate proximi c quod raro continis bit non peccat mortaliter, imo nec uenialiter , fi adsitri ista causa referendi: quia tunc nullum damnum, nec Periculum damni creat. Quaest. VII An erimen proximi, quod pti blitum est imaliquo loco, liceat detegere in alio, ubi rgnoro ιur, Veι in eodem Z
333쪽
M NOTA. r. Crimen dicitur publieum . seu notorium tripliciter . ., s. Publicitate iuris; dum de eo constat per publieam iudicis, , sententiam . vel per consessionem , rei, aut conuictionem in iu- ., dicio . seu legitimam testium testimo ium . a. publieitate facti ... quum hoc in publico coram multis patratum est . ita ut nulla , . tergiversatione celari possit . nee ullo iuris suffragio exeusari ... 3. Publieitate famae . quando fama criminis ex iuvieientibus in-M diciis orea perueait ad maiorum partem communitatis . uel ad ., tot personas de communitate. ut fpectatis circumllam ras, i minis possibile sit moraliter . quin perveniat ad notititiam maiori parisse iis communitatis . seu civitatis , pagi, Paraeciae , collegii, vel s. monasterii. ,. NOTA. 2. Crimen notum maiori parti unius communitatis . . particularis V. g. collegii . monastert. non censetur publicum M absolute . & respectu omnium . sed solum respective ad illamis communitatem, v. g collegium, moualterium , Se . Quare si notum sit solum collegio . aut monasterio, non censetur publi-
., cum extra illud , nec fine iniustitia potest narrari iis , qui non se sunt de illo. Quia taIis publicitas non est ab uta . sed vestrictari ad illos . eum quibus monasterium eommunicat in regula . & rem gimine . Me peccara solum Dubliea inter domesti eos non possuntis narrari iis, qui non sunt de familia . Pem peceata publica in religione aliqua non possunt revelari extemis: nam religiosus, , infamis tantum Rpud si os . retinet ius ad famam apud externos. ., Item si in vicinia dum fiat notam si erimen', est contra rustitiam .. illud revelare aliis Pa .ihu 1 amplae ei vitatis . vel luet , in quibus,, criminosus famam hactenus illaesam retinet. Ita Laxmaa dicens,, hanc esse communem doctrinam .
Reis. I. Ex communi sententia, non est contra iustutiam revelare in quovis loco crimen alieubi notum per sententiam iudicis publice denuntiatam , in qua nominetur reus. Quia per hanc sententiam reus privatur jure ad famam pro omni loco : nam judex habet jus spoliandi absolute reum fama, sicut & vita, in vindictam publicam eriminis, & re ipsa spoliare intendit . quando eum
publice condemnat, ut caeteris ubique sit in exemplum, di terrorem; datque omnibus facultatem illud divulganis
di ; R ideo nocentes puniuntur in media luce, & coram 'Vel ictum tamen in una reIisione publicum etiam per
sentcntiam iudicis regularis , iniuste extra eam revelare tur. Quia ex mente ferentis sententiam ipsa non est lata pro publica notitia aliorum , sed solum pro privata suo rum s ibditorum, alioqui bono communi religionis Per-nieiosa esset. Re p. a. Est mortale contra charitatem, crimen arte
rius alicubi pub icum, etiam per sententiam publicam judicis, detegere sine iusta cauta in eo loco, quo fama non erat it Iud perlatura, si aut hor criminis erat ibi bonae famae. Ita Lessus asserens hane esse fere eommunem sententiam. Quia proximo infertur sine iusta causa grave malum graviter contristativum , nempe infamia quod ipse detegens nollet rationabiliter sibi fieri in pari casu ,
contra illud: auod tibi meta vis feri, alteri ne feceria .
334쪽
Tνassatus de Iustria , o Iure. MyNee refert , quod ille ius ad famam iam amiseriir na
1llam absque injuria, di fraude adhuc possidebat. & pol
tessurus erat in eo loco. si tamen fama communis citiamen fie publicum brevi erat perlatura in locum ubi revelasti , non peccas mortaliter contra charitatem , illulantea aperiendo es quia fama brevi iuste destruenda non magni aestim tur , nec proinde illius damnum censetur
Di eo , , D : nam qui erimen, quod iniuste divulgandum erat, prior divulgat peccat mortaliter, di tenetur compensare damna, scuti is, qui prior incendit domum, Praevidens in juste brevi incendendam ab aliis. Nam qua Praevenit in iniuria , praevenit in obligatione , quae tontraheretur ab aliis , di quae necessario annexa est iniuriae
Resp. 3. Si crimen quantumvis publicum non sit ve Tum, est mortale contra justitiam illud nescienti aperire. Ita Lum. De Lugo . π αι ii. Quia innocens per infamationem injustam licet publicam , non amittit ius ad famam : nam jus illud fundatur in carentia criminis , vel ignorantia publica veri eriminis r ac proinde non potest Iine iniuria diffamatio ejus ad plures propagari. Et vero innocentem in amare, etiam apud unum, per se malum,ae iniustum est, atque mendacium perniciosum. Reis. 4. Est mortale contra justitiam , crimen Verum , sed solum notum per confessione in rei in iudicio, vel testium testimonium, divulgare in loco , ubi nondum de eo publice infamatus est. Mi eommunis sentemia, tesse Laν m. dui Areus adhuc retinet ius ad famam , quum nondum eo in Poenam sit privatus per aut horitatem publicam , S nondum crimen publicum est in ordine ad populum ; sed il- Iis duobus modis dicitur notorium' solum in ordine ad iudicem, ut ab eo condemnari possit . Quare nequidem in eo loecr licet illud divulgare, nis ibi iam infamia de illo laboret ut lasse eontingit. Reis. r. Iuxta multos mortale est eontra iussit iam erimen verum in uno loco publicum sola publicitate facti , vel famae , divulgare έn alio loco, quo fama non erat illud perlatura. Ita Adrian. Tolet. Sor. RebeII. Valentia,
molina , s a Iii . Quia aut hor eriminis alibi illaesam habet famam , ti per talem notitiam non amisit ius ad famam in aliis locis: neque enim ille censetur famam abiecisse respective ad alia loea ; neque iure ad illam privatus est per aut horitatem publicam in poenam criminis. Fatentur tamen licere ob bonum publicum referre in historiis delicta publica defunctorum , quamvis infamia ad alia loca deferatur, tum ut notitia rerum publice gestarum habeatur , tum ut homines timore infamiae perpetuo duraturae, a criminibus deterreantur. Dixi, in alio Ioeo. Nam est communi sententia , non est contra ius 4tiam , neseientibus revelare crimen alterius
in loco, ubi de eo publiee infamatus est . Quia is in illo Anx. The οι. Mor. Tom. II. N ioco
335쪽
diso Tractaiys de Iusti a , edi Iure. loco ius ad famam, sive ius seereti amisit per publicitatem, cui causam dedit , committendo crimen in multo rum conspectit , vel dando multis indicia , per quae crimen multis innotescit, & divulgatur. Addit De LuM aahonum publicum expedire, quod unusquisque ab alias cognoscatur , qualis revera publice est. Neque etiam haec revelatio mortalis est contra charitatem , Quia ex ea non sequitur grave damnum proximo, quum ibi iam ut Publice infamatus: nec potest rationabiliter id multum mo- leste ferre , quum famam ipse suam in eo loco abiecὲ ne censeatur, crimen publice committendo. Ouod si erimen verum factum sit iniuste publicum, u si quum esset secretum , aliqui pluribus illud revelari t. De - Lupo negat peccare contra iustitiam eum , qui aliua aliis ejusdem loci nescientibus detegit. Quia tunc solum est contra justitiam manis statio criminis, quando Ius nRhet proximus ne infametur: ejusmodi autem aus nut Ium habet in praedicto casu ; nam totum ius proximi fundatur vel in carentia talis criminis . vel in eo quo a m Osine ultum r uterque enim hic titulus dat ius: prior quidem absolute, & universaliter , posterior vero ut non narretur absque necessitate : utroque autem titulo cellante, nullum manet ju S. Quum ergo live iuste , sive in u-sse verum crimen factum est publicum . ablatum est fuit-damentum totum juris impedientis ne detegatur , quum S verum sit, & publicum iam sit, undecumque publicitas illa provenerit, modo non oriatur ex confessione lam' 'Res p. 6. Si is, qui olim ob sua et imina infamis fuit ,
famam honeste vivendo recuperauit , mortale en contra charitatem illa crimi ha nescientibus narrare, vel revo re in memoriam . Quia sine iusta causa ei infertur gravdamnum, ac malum, quod narrans in simili e u nollet rationabiliter sibi inferri. Imo est contra m stitiam , acrimen non fuit publicum pet intentiam iudicis. Quia
scut malis moribus infamia laeti contrahitur , rehona amittitur: ita bonis moribus infamia tacti to Ilitur,
I sama bona reeuperatur eum jure ad illam. Ita Tolet. A ov. Μοι ina. Regi Id. Lust O , L - ω atra . ortiori est contra iustitiam , si itide detur occasio Opi ilwdi eum adhue esse improbum etiamsi per sententiam
iuste olim infamatus fit ; nam habet ius IIam, quam postea bene vivendo sibi comparavit, A qua
. quod facto . vel fama dumtaxat publicum fuit sed iam sola oblivione deletum , narrare p siqnt bu bmemoriam . Quia talis ius habet ad famam pro
t xmpore , quo crimen suum desiit esse publicum per oblivionem redueitur res ad eum M'. uit, antequam esset publica. Ergo i si cyt res antea dum erat oceulta , non potor Ri re vel R in s guin Co te
336쪽
uan/o redit ad priorem statu iri, & rursus indueit natu Aram rei occultae. Ita De-Lugo , qui excipit crimen publieum per sententiam publicam ; quia facultas illud di-
vulgandi orta ex sententia publica adhuc irrevocata, perseuerat. donec publica aut horitate infamia tollatur. Sed . saltem id erit contra charitatem. Quaest. VI M. AEn eum , qui uno , aut altero erimine ἐκ is
famis es, iaceat de aIiis infamare Reis. I. si illa alia crimina sint ordinarie coniuncta eum graviori crimine , quod iam publicum est , ita ut
non censeatur notabiliter augere infamiam , non est preis eatum saltem mortale, illa detegere iis . qui iam princiis vale norunt. Quia non censetur nova infamia saltem grais vis inferri ; aut prior graviter augeri : ut si narres de ea brioso publico , eum non recte curare rem familiarem , rixari cum uxore, &c. de fornicario publico, quod scripserit litteras amatorias, Rc Dixi gνaυiori. Nam mortale est eontra iustitiam , aperire crimen atrox et , qui novit minus grave licet ei undem speciei , v. g. Si dicas Paulum surripuisse mille num mos , quum alter sciat eum. tres solum furatum esse : quia tune graviter, A iniuste augetur ejus infamia.
Imo potest esse gravis injuria , detegere peccata eiu isdem speciei multiplicata , ut si semel aliqua lamnina a
dulterium notorium commisit. non ideo postea licebit ais I iud eiusde ni adulterium occultum patefacere: nam rei pius multum auget infamiam. DGLugo. Re p. a. Si crimina illa non sint connexa , ex eommuis
ni sententia est mortale contra justitiam illa detegere , praesertim si sint alterius generis. Ouia graviter , & iniuste laederetur eius fama, sive iniuste inferretur ei nova infamia gravis: nam qui infamis est in uno genere vitii, non idcirco censetur infamis in omnibus aliis vitiis : di. versorum enim vitiorum is iversa est infamia. & alia maiaior, alia minor. Quare qui amisit ius ad famam in una virtute , non ideo ιus amisit ad famam in altera virtute . . Sic potest quis haberi ebriosus. ti tamen esse, & haberi iustus in contractibus , fidelis uxori , &c. Fama quippe non est quid simplex . ia indivisibile , sed constat diaversis quasi partibus quarum una potest haberi sine alia. Quare sicut potest quis habere unam . partem famae. lieet non habeat alias ; ita potest ret nere ius ad unam partem
famae, licet non retineat ad alias . . 'Hinc est contra justitiam, furis capite damnati adulterium occultum prodere, Ac. Notat De-Luso, totum hoe desumendum esse ex damno novo , quod circa famam fit, an iudicio prudentum sit
337쪽
se lum pes consessionem saeramentalem . vel si talis revelatio eedi ia detrin entuna publieum. Sed extra hos casus.
Reis. I. Ex eommuni sententia, revelatio criminis oe- culti fieri potest & debet, quando necessaria est ad averis tendum grave dum num communitati , aut privato innocenti impendens , sive seirituale . sive temporale . Ouia nocens non habet Ius retinendi fam3m eum gravi damno , quod inde alteri iniuste obveniret: nam bonum commune , L privatum innocentis praeferri debet bono privato nocentis. Et charitas obligat ad impediendum dam num eo munitatis , vel privati innocentis , quum impediri potest; nec alter tunc censetur rationabiliter invitus , quum adsit iusta causa, oh quam debeat famae suae laetitis ram pati. Ob ea nidem rationem idem tibi lieet . si hoe necessarium sit ad avertendum tuum grave damnum inausitim etiam temporale. Manifestatio autem eriminis oecuuialterius non est deis
tractio , nisi quum sit inordinata. Sed quae fit ob iustam ,
A rationabilem causam sine animo nocendi, est ordiis nata: nam detractio formalis, quae semper intrinseee mala est, solum fit, quum proximi defectus , aut erimen reis velatur, vel sine iusta causa, vel ex intentione illum infamandi. Imo ex S. Tho. 2. 1. q. o. art. I. ad 2. homo tenetur manifestare ea , quae sibi sub secreto eo misssa sunt: Si pertinent ad corruptionem multitudinis Ip.rii vatem , vel corporalem , vel νn grave damnum alietitus personae.
Hinc quando agitur de officio , beneficio ecclesiasticocem ferenso , de matrimonio eontrahendo , de religione sulcipienda, potes, & debes oce ulta impedimenta , inca Pacitatem , vel vitia alterius , unde aliquod grave damnum merito timetur, detegere iis, ad quos id spectat, sed non pluribus , & illi tenentur se audita non referre aliis. Sic tibi licet monere amicum , ut in famulum non assumat Petrum, nihil aliud initio allegans , qu .m qui d ei non convenit; sed postea dicere esse furacem , ii
Amicus persistat velle eum assumere., nisi causam repet tundi norit. Item licet monere alterum, ut vitet consorintium hominis , quem eerto nosti esse eorruptis moribus , ne ipse pervertatur , vel ut si hi caveat ab homine In uriis dedito . Sic Apost. x. ad Timo t. 4 monet : Alexander aerarius multa mara mihi Uendit . . . . quem Er tu
item talis revelatio fieri debet, quum nece staria en ad bonum spirituale delinquentis , ut si sat superiori , parentibus , servato quantum opus est ordine fraternae correctionis: quia bonum spirituale animae anteponi debet famae. S. Easilius in regulis breυ. ν pons ad interro-
Res p. a. Lieet iniuriam sibi . ab alio factam referre adpetendum consilium necessarium , non nominali persona, nisi ad consilium opus sit, modo non pluribus referatur ,ε quam
338쪽
α' quam necesse sit: quia tunc iniurians non est rationabi Iiter invitus , ti laesus habet ius consilium necessarium in iniuriis aceeptis quaerendi. Non tamen licet ad solatium praeelse, seu ad dolorem leniendum narrare amico iniuriam sibi factam , nominata persona : quia iniquum est gravem infamiam proximo inferre sine iusta , A gravi causa, quale non est solatium illud, quod non est bonum
tanti momenti, nec necessarium , quum verum solatium possit sine infamatione proximi obtineri . scilicet consu-giendo ad Deum, qui est Pater miserieordiartim , ct Deus
solius eo nolationis , qui eo olatur nos in omni tribu Iatione noma. a. ad Cor. I. Et vero si non licet furari
pro solatio suae gravis miseriae : cur liceret detrahere pro
solatio doloris Reis. 3. Si quis fictis virtutibus , vel simulata peritia
famam fibi eomparavit, licet aperire hane simulationem , si ea vergat in alicuius damnum grave: ut si quis fimul et se peritum medicum, advocatum, dic. ti constet non esse talem. Quia is non habet ius famam in errore fundatam retinendi cum aliorum damno, vel periculo. Quoas simulatio virtutis, vel doctrinae nemini nocere possit , est eontra justitiam eam detegere : nam quamdiu hypocritae malitia est occulta, ti nemini nocet, ius habet ne Iositive existimetur malus: detegendo autem hypo eri sim, ae is ut positive existimetur malus. 'uaest. X. an sit mortaIe detrahere defuncto in re grais Rao. Affirm. Et iam fi eius infamia ad alios non redundet. Ita omnes. Ouia defunctus retinet ius ad bonam opinionem, quam habet apud homines; ti censetur etiam post mortem possidere famam suam , per quam vivit in . memoria hominum. Ergo eam auferendo infertur ei grave damnum iniustum ; fama enim etiam post mortem magni aestimatur ab hominibus, R ideo. eius intuitu res
maxime arduas aggrediuntur. Hinc illud, Eccli. 43. Curam babe de bono nomine: hoe enim magis premanebit tibi , quam mille νbes auri pretiosi , oe magni. Quare est obligatio restituendi famam defuncto , sive ante, sive post esus mortem iniuste laesam. Nam iniusta ademptio boni proximi obligat ad restitutionem. Nec hanc remittere potest haeres , quia ius remanet defuncto, qui damnum iniuste patitur. uaest XI. An Ileeat se ipsum infamare Reis I. Ex communi sententia , laudabile est , se ipsum infamare , veritatem aperiendo sine seandalo , vitae Periculo, di aliorum iniuria, aut damno, ad coercendam superbiam , ac vanam gloriam, ad aequirendam humilitatem, ad imitandum Christi opprobria. ut fecerunt quidam Sancti. Quia homo est dominus suae famae , A non este eam bono maiori postponit. Si id faeiat sine iusta causa , erit per se loquendo venialis culpa , quia est quae isdam inordinatio, & prodigalitas. Non est tamen per se
339쪽
mortalis ; quia nec est contra iustitiam , quum homo fit dominus suae famae nec contra charitatem , quia charitas non obligat ab diona temporalia externa comparanda vel conservanda , nisi quatenus sunt necessaria 'ad bona spiritualia, vel ad vitam temporalem nostram, aut proximi conservandam. Reis. a. Ex communi sententia , est mortale eontra charitatem seipsum infamare , aut eum scandalo proximi , etiam proprio , ut si inde fias ad peeeandum fraenali 'r; aut cum periculo vitae propriae, ut si dicas te violatio thcrum alterius; nam est mortale dare alteri cicis Calion n. graviter peccandi . ti prodigere id , cuius domui tum non habes : Item si infamia tua impediat . ne
Possis prodelse proximo , cui ex sola charitate prodesse
Imo est etiam contra iustitiam, si Propria infamia redundet ad aliost, ut ad ordinem religiosum , si fis religio ius: quia quum fama tua sit connexa cum fama aliorum , non potest laedi fama tua , quin etiam fama illo. rum laeuatur. Ii autem ius habent, ne sua fama spolientur sine gravi, & iusta ea is, quod ius tunc violas. Item si is a tua sit necessaria ad Dene , & utiliter gubernanis dos alios , ut si sis episcopus . parochus , praelatus , Ac Nam ex iustitia teneris nihil facere, quod impediat, ne recte , & utiliter aliis munus tuum exequaris, quum t ne aris ex justitia illud recte , & utiliter aliis obire.
340쪽
erimen. sive dς tegendo sine j iista causa verum, sed occulis tum defectum . vel crimen. Da omnes. Quia tunc illata est vera injuria damnosa, quae proinde tolli. ac resarciri debet; ius enim quod quisque habet ad famam, auferri ob crimen etiam verum, sed occultum, L iam nemini nociturum nequit, nisi per aut horitatem publicam. Adde quod bonum commune exigat, ut defectus , vel crimina Oeeulta non detegantur sine uecessitatς aliqua : alias laeκderetur pax, ac trana uillitas publica . ia tolleretur maximum frenum vitandi postea alia crimina , quod est famae bonae conservatio, α quo sublato in desperationem ,1: quod Uis flagitium facile ruit humana fragilitas. Reis. h. Fama injuste ablata restitui debet integre apud eos omnes, apud quos ablata fuit. Nam justitia exigit . ut damnum iniuste illatum resarciatur integre, L fiat rς- ni tutio ad aequalitatem i alioqui injustitia non tolleretur totaliter, ti remaneret inaequatietas. Hinc , qui publice infamavit. tenetur famam publice restituere . Restitutioc inquit S. Tho. I. a. q 72. art. M es actus sussiliae, committatiυα, quae in quadam aequalitate eo ni it. Et ideo ressit uere imρortat redditionem illius rei , quae inju-fle abIaia ei . 2 um ergo confer υare iustitiam sit de nec state Taiviis , eo equens est, quod restituere id . quod injuste ablatum ea alicui, sit de nece Oitate salutis . Re ρ. 3. Qui alium infamavit , fauiim crimen imponenda , ex communi sentestia tenetur illud essicaciter re vacare, & adhibere omnem moralem diligentiam, ut fatasa illii opinio ex an inris hominum evellatur. Unde ten tur auditoribus aperte significare voce , vel scripto si ne
teste sit, se falsunt dixisse , aut etiam mentitum essis si opus sit, ad hitato etiam juramento.& testibus . si aliter non putentur credituri , quamvis idcirco ipse sit in . amandus. Quia tenetur efficaciter resare ire inauriam ilis latam , . ac proinde adhibere media ad id necessaria :x suae culpae imputare debet , quod sibi imposuerit tale
Qsi aurem verum alterius erimen , vel defectum iniu-lle revelastit , non debet dierre se falsum dixisse , quia mentiretur , quod nunquam licet et neque enim sunt facienda mala , ut eveniant bona . sed debet apud rudes dicere se perperam locutum fuisse , talem injuste infamasi se . ei iniuriam intulit se : apud peritos uero, qui ex elusimiai Iocutione magis confirmarentur in opinione ad ilicriminis debet c quantum fieri potest fine mendacio in.
famatum laudare in aliis virtutibus apud eos, ea ram quibus detraxit, ut quantum in una virtute amisit opinionis bonae, tantum in aliis acquirat, A sc fiat quaedam compe' satio ; ite in eum honorare, vel quovis alio modo inrigenerare bonam opinionem de ho. ali uis potes alicui famam trιplieiter auferre. Uno modo vertim dicendo',ust puta quum aIi quis crimen alie itis prodit ordine debita fervato οῦ .s non teneιών ad νυιxtitionem fama. Alia N a modo