장음표시 사용
341쪽
modo falsum dicendo, o injusse : er νωne eener ων resia euere famam, eo tendo se fa tim divisse . Tertio modo verum dicendo sed iri e , puta quum aliquis prodis
rimen Meeritis eontes ordanem ribitum: re tune tenetur
ad rinitutionem famae qtianium potin ; sine mendaeis stamen , Nepote , quod rest se male dixisse , veι quoa
mine eum diffamaverit. ta S. Tho. L. R. q. 62. art. 2 ad 2.
Sed qui libro famoM alterum iniuste infamavit , tene
eur restituere famam eonirariis scriptis , vel publica revocatione : atioqui resil tutio non euet eficax, R propor
Reis. 4. Qui falsum , vel verum Orimen alterius iniuste revelavit, thnetur ex iustitia reparare famam non solum apud eos omnes , apud quos eam abstulit , sed etiam apud alios omnes , quibus hi postea idem retulerunt, saltem in eorum defectum , si praesidit . vel praevidere potuit, eo , apud quos detraxit. rem propagaturos. Escommtinis sementia. Ouia tune aetractor fuit causa iniuissa ulterioris infamiae secutae ex illius iniuria, & voluntariae in illa. Quare ab immediatis auditoribus quaerere tenetur, an idem aliis retulerint ν Imo etiamsi probabilius putasset, auditores immediatos audita non relaturollest e. aliis , videtur adhue teneri in horum defectum . Ruia tunc adhue dedit iniuste oecasionem illi ulteriori infamiae: nam. homines etiam alias prudentes facile data casso , ex inconsideratione , vel aliter audita narrant . iatis autem occasonem damni aevi , Hamnum videtur dein disse, c. ult. de iniuri aest. XIV. An qui erimen DUtim a reνι imponit , veι verum , seis aecuιtum initise detegit , teneatur musa μι- damna , flve in eorpore, flua in aliis bonis inde I suta resarcire Res p. Amrm. EI eommunis, oe eeνεa fomentia. Prob. I. EX G. ult. de inaur. ubi Gregor. XI H. ait : Ss eu a sua datum in damnvm , veι injuria irxogato ia jure δε- per βis satrifaeera re oportet. a. Quia est obligatio re retendi omnia damna seeuta ex injuria mortali et qui enim hanc intulit . est eausa iniusta damnorum inde secutorum ; idque verum est , etiamsi crimen sit v sum , sed oecultum . Nam qui illuo iniuste manife- savit , est eausa moralis iniusta damnorum ; haec enim secuta non fuissent sine tali manifestatione injusta eriminis.
Hinc, qui defectum, seu erimen, sive verum sue falsum iniuste apertendo impedivit alterum a eonsecutione optimi matrimonii, vel omeli, aut beneficii. quo dignus est. tenetur ei restituere quanti spes illius obtinendi Ua- Iet arbitrio prudentis, quum iniuste impediverit. Quods infamatus ideo privatus fit ossicio, vel alio bono. quod iam habebat , restitui debet valor ossicii , vel. talis boni, quia detractor iis it causa injusta iacturae boni iam aequia
342쪽
sti . Imo qui . proximum in vitae periculum eoniicit, sal sum crimen si affingendo, tenetur ex justitia retractare etiam cum pruriae vitae periculo. Nam in pari causa, iadiscrimine potior est conditio innoceptis, quam nocentis, cui est culpabilis causa periculi ; R ideo quivis tenetur damnum a se alteri iniuste paratum impedire eum suo damno saltem pari, A paulo majori. Quaest. XV An .ιene. Hur ad ν0utiationem , qui faifo , sed bona fide putans erim eo esse υertim. publicum . ilud narravis' Reis. Qui innocentem licet inculpate infamavit etiam correatonis causa , ubi primum errorem suum deprehendit, tenetur ex iustitia famam ejus restituere, di averteiare damnum ex infamia imminens. Es eommunis feme uiaria, teso De Lugo. Quia i . iustitia quemlibet obligat ad curandum , ne ex sua actione sequatur damnum aliis sine iusta caula . 1. Tenetur ratione rei acceptae , seu famae ablatae, scut qui bona fide accepit rem alienam, tenetur eam restituere ubi primum id agnovit. Fama autem ex natura rei manet in potestate ejus , a Quo ablata est. Item causa fuit damni dati, & est in potestate ipsius eam auferre. & impedire ne ulterius illva continuetur.3. Non restituendo quodam modo detines famam proximi, dum in mente alterius malam opinionem a te injectam relinquis, quam potes evellere. Hinc si fueris in mora restituendae famae, ti interea damnum in ali Is bonis infamato eveniat, teneris adhuc illud resarcire . Quia ex illo tempore, quo tuum errorem deprehendisti, A potuisti sine tuo gravi incommodo restiis tuere, censeris causa iniusta infamiae .ut perseverantis, seu detentionis famae, & damnorum ex tua omissione injusta secutorum. Praeterea, qui causam damni a se positam non removet, censetur velle effectum, seu damnum, quod ex ea secuturum novit. Seeus si infamatus sine infamatoris culpa patiatur aliquod damnum, antequam infamator errorem suum agnoverit, nam tunc non tenetur illud te sat ei rei quum sit inculpabilis causa infamiae, ideoque R damni inde secuti: nemo autem extra contractum, aut quali contractum , seu ossicium t netur resarcire damnum , quod sine culpa sua voluntaria alteri sequitur. Sed quid si ma naν rante do aιiquo publica infamaιο, auditores aIlum intelligant Reis. Si periculum fuit ne auditores alium intelligerent, teneris ex iustitia etiam eum pari damno ad retii tutionem . Tunc enim merito censeris causa moralis infamiae ex tua narratione secutae. Si non fuit tale periculum, innocentem purgare, si potes, saltem fine gravi incommodo, teneris . tum ex charitate, quae semper exigit, ut grave damnum proximi avertamus, quoties sine fravi incommodo possumus; tum ex iustitia, quae obligat curandum, De ex riostra aetione sequatur aliis damnum sine iusta eausa. Μolina, De Lugo.
343쪽
kst. XVI. An haeres detractoris teneatur ad resitutionem famae a destincto vio arae Resp. Nig. Quia haec obligatio non respicit bona ei relicta , leo est mere personalis. At tenetur ex justitia reis sarcire damna realia ex infamia seeuta. Nam obligatio resarciendi damni in rebus illati assicit bona infamatbrri , R haec bona cum suo onere transeunt ad haeredem , dem cti pςrsonam repraesentantem, qui sicut in hona, ac iura, item in onera, ac debita realia defuncti succedit.
Quae it. XVII. uuaenam ex avfent a ν Gitutione famae 3 . Ne ρ. Excusat I. Condonatio valida talis restitutionis facta ab eo, cuius infamia non redundat in alios : nam quum talis sit dominus suae famae, potest eius restitutioin nem sicut alior tam externorum valide conconare. Illicite tamen condonaret, si eius fama necessaria esset ad aedificationem proxima, vel ad tollendum scandalum , tunc
enim peccaret contra charitatem.
In tribuν autem Kasibus non potest σalide tondonari re- si tutio famae. I. Si infamia tua redundet in alios, qui inde maneant infamati, vel suspecti: quia non potes de aliorum fama dii ponere, R cedere ius, quod habent , ne infamia eis inferatur, L ut illata tollatur: talis est infamia religiosi, quae redundar in suum ordinem, Rc. 24Si fama tua nec effaria sit ad rectam muneris tui adiri inistrationem, nisi ossicium de podas, vel aliter famam tuam apud alios recuperes. Nam supditi habent ius, ut munus tuum erga illos recte, ae utiliter exerceas, ideoque ut tollatur impedimentum ortum ex tua infamia. 3. Si ex tua, infamia secuturum est damnum alicui tertio ἱ nam infama or tenetur ex .iustitia impedire illud damnum , quum ei causam injuste dederit; ac prpinde tenetur tollere infamiam tuam, ex qua obuenturum en, nisi tamen
aliter amoUeatur 42. 2 xcusat, si fama sit aliunde recuperata, puta persent eu Liam Judicis, vel per rei evidentiam, Mel per Ieses, alti aliter. Oυia iam sublatum est totum damnum illat Hur c et eo Dib,l mari et resa ciendum , perinde ac si equuin tibi surreptum casu recepi es. Potest lamen in f maior condemnari per io dicem ad aliquam satisfactionem etiam pecuniariam in poenam criminis; sed si non accusetur Epud iudicem , tenetur tantum ad satisfaciendum peν sipna doloris, petitionem veniae , vel honorem aliquem securi sum conclitionem personarum , ob moerorem illatum , di infamiam, quam passus est laesus donec sublata tuerit ,s p etur talem satisfaction m velle. Damna autem in aliis bonis ix infamia seeu a , eompensari semper debent
Calumniator tamen tenetur semper reuocare calumniam ,
no i Gbyante sententia iudiei aria aeeusatum absolvente ;quia per illam sentent: am non sufficienter restituta est fama apud omnes: multi et, tua existimant, R existimare
possunt, accusatum fuisse absblutum ob defectum probationum criminis . non vero ob eius falsitatem .
344쪽
s. si restitutio sit impossio ilis: nam nemo tenetur ad
imponi bile, ex red. ivr. in 6. . .
. Si revera nulla fuit infamia ex detractione secuta , ut si audientes jam antea sciebant, quod narrasti ,1vel illud non eredi durunt: quia tunc nullum damnum secuia tum est, eroo nullum est resarciendum. Si tamen tua narratione. infamia proximi notabiliter aucta est, aut sit auditores inducti sunt ad iudicandum malum de proximo, quod antea tantum suspicabantur, teneris ad restitutionem e quia tunc fuisti causa injusta talis incrementi. seu damn I. s. Si restitutio fieri nequeat sine periculo uitae infama. toris, quae 'iudicio prudentum praestet famae infamati . Quia non est obligatio restituendi eum longe majori damno, spectatis omnibus; nec tune laesus est rationabiliter invitus. Si tamen ex tua calumnia impendeat infamato,
aut aliis damnum grave in spiritualibus, vel periculum
vitae, aut grave Raudatum , aut grave malum publicum. teneris cum periculo vita3 famam restituere. Nam ista damna aequivalent, aut etiam praestant damno vitae infamatoris. idem dic, si iactura famae, vel aliorum bonorum
tanti, vel fere tanti ex circumstantiis aestimetur , quanti jactura vitae tuae: nam quisque tenetur damnum a se ilia latum restituere etiam cum aequali, Vel paulo maiore deis trimento suo. A fortiori fieri potest, ut quis famam restituere teneatur cum jactura bonorum omnium . 6. Iuxta multos voci teneris restituere, si crimen verum
occultum, suod aliis narrasti, fiat alia via iusta publiciam publicitate , qua infamatus amiserit ius ad famam. . Si infamia penitus abierit in oblivionem, nec periculum sit ne reviviscat: quia tune infamia iam est abolliata, ac proinde damnum sublatum . Sed si reviviscat post ea, erit tunc obligatio restituendi. Si autem periculum sit, ne aliquando infamia revi Wiscat, cui facile fieri potis est: nam homines data occasione facile recordantur quae
obliti erant 3 debet detractor satisfacere pro illo periculo, honorando, laudando infamatum, imo k dicta revocando . si crimen sit falsum . Quaest. XVIII. an in regUιutione fama possi feri eo m-pe Ualio pR p. r. Est mortale contra iustitiam salsum erimen ,
sive in iudicio, sive extra illud imponere etiam calumniatori ad suam iustitiam. vel famam tuendam, EI eommunis sententia, tu e De-Lugo. Quia I. est medium in trinis sece malum, & prohibitum hac lege: Non falsum test- monitim dicet, Matth. 29. estque me adactum perniciosum, ac iniustum in re gravi : nam quisque habet ius, ne es ob ullam causam falsum crimen affligatur. Hinc Concilium Arelatense I. ti l l ., ti Matiston. I. R alia Concilia iubent excommunicari generaliter eos , qui falsum crimen obiiciunt aliis. a. Inno*entius XI. damnauit has proinpositiones. 43. Ruidni non nisi υenia is sis detrahentis
345쪽
3co Tractatur de Iustiis , oe Iure.
aut δονitatem magnam sibi noxiam faUo erimino eIidere 44. Probabiis es non peeeare mortaIirer, qui imponit faI- sum erimen alicti t. tit fuam , Uitiam defendat : Et βhoe non fit probabiis, lux ulla erri opinio probabiIis in
Theotogia. Reis. a. Non Iicet infamantem infamare, narrato etiam vero erimine praecise ad compensandam infamiam ilia istam . communis fententia. Quia non l icet privata authoritate malum pro malo reddere, R vindictam exeriscere. Non reddentes malum pro malo, nec maledictum promaIedicto , sed e contrario benedicentes: qtita in hoc vois capi Uis. ων benedictionem haereditare possideatis. siti exim vult vitam diligere. er dies videre bonos, eoerceae Iinguam Dam a malo , ω Iabia ejus ne loquantur d Itim. DeeIinet a maIs, s saetas boniam ς inquirat parem, oe sequatvr eam. T. Pete. 3. Est autem mera uinis dicta, quando quis privata aut horitate infert damnum , per quod proprium damnum non in impeditur, vel acceptum non relateitur, ut quum infamia alterius non tolia tu tuam infamiam : sic non licet incendere domum eius , qui tuam ineendit. Hinc qui se mutuo infamarunt, tenentur ad restituendum sibi mutuo famam , niti sibi m tuo gondonent, ut praesumitur , fi aequalitas sit in infamia
Reis. 3. si quis te falso infamet, ex communi sentenistia potes aliquem eius defectim , vel peccatum Verum occultum detegere ad labefactandum eius testimonium , v. g. quod antea fuerit deprehensus in mendacio, eeriurio, modo haec manifestatio sit utilis, R ne eeraria ad famae tuae defensionem , nec maiorem ei infamiam pariat, quam sit ea, quam tibi injuste parat. Quia I. quisque
habet ius tuendi propriam famam, quam alter vult m-juste adimere: nee ille est tune rationabiliter invitus , quum cogat laesum ad hoc medium necessarium. a. Potes detegere grimen alterius ad impediendum grave damnum proprium, vel proximi: ergo multo magis id potes ad
avertendum damnum, quod ipse criminosus tibi parat i iuste inferre. 11licita tamen est defensio immoderata propriae famae , ut si majorem infamiam alteri inferas ad tuam minorem avertendam : nam emet inaequalitas , ideoque iniustitia.
Quod si manifestatio alieni eriminis non fit necessaria ad famae tuae dasensionem , sive quia potes eam aliter lueri, ut testibus . iuramento. εte. sive quia haec revelatio ad tuam defensionem inutilis est ; tine illud detegendo i eccas contra iustitiam. R teneris ad restitutionem. Nam ille habet ius ad famam, quamliu eius infamia non ea necessaria ad infamiam, quam tibi injuste laserti, amovendam; ti sine iusta causa laederetur fama proximi. quod est intrinsece malum: eritque mera vindicta .
346쪽
ΜοII13. De-Lugo, Lectius dicens banc esse eommuniorem
Reis. 4. Dum duo se mutuo Infamarunt, & infamia uia triusque aequalis est, si unus nolit famam alteri restituere iuxta multos alter non tenetur ad restitutionem , m do' infamia prioris non redundet in alios. Prob. I. Exuit de adu I. ibi ; auum paria erimina eompensatione muis tua deIeantur. a. Ouia in rebus temporalibus, quando
jura sunt paria, si ῶter nolit tibi servare ius, & solvere debitum, nec tu teneris praestare, quod ei debes: e Itenim quaedam iusta defensio tui iuris, & compensatio boni tibi debiti. Fama autem est bonum temporale, cuius domini sumus : unde uterque potest ob infamationem mutatuam alter alteri restitutionem famae condonare. Qui tamen prius laesisset, tenetur ad restitutionem talis excensus infamiae, alioqui non redueeretur aequalitas. Item si altero volente tibi restituere, tu nolis idem ei praestare , peccas graviter contra iustitiam ς quia: es causa damni , ruod is invitus patitur. Neque enim infamatio tui tot it infamiam ei illatam. Mest. XIX. An qui infamiam a se ετ se r istam laia Iera nequit, teneatur pecunia eompensare Reo. Multi negant, eo quod bona superioris ordinis nequeant restitui per bona interioris ordinis i ac proinde tune sit impotentia restituendi. Nam, inquiunt, justitia commutativa. quae aequalitatem spectat, ac postulat, non obligat ad restitutionem, nisi res ablata reddi possit, vel in se vel in aequivalenti saltem ex parte. Sed fama ut pote honum superioris ordinis ad pecuniam , non potest reddi in aequivaleati etiam ex parte per pecuniam ς alioqui bonum inferioris ordinis pollet tandem per sui inerementum exaequare ea toto bonum superioris ordinis, ac inde pecunia totam famam , sonita illud , Pr U. ar. IeIius es nomen bonum, quem divitia multae. Igitur quum fama sit supra omne pretium, non eli pretio aestimabilis, nee compensabilis.
Alii tamen eum Sancto Thoma a. a. Quaest. εχ. articulo a. ad I., 8t 1. probabilius docent, talem teneri compensare pecunia , vel piis suffragiis , pro infamato oblatis . vel aliter arbitrio prudentis , propter easdem rationes , ob quas dicunt pecuniam pro damno vitae , vel membri restitui debere. Vide dict. parte a. capo 6.
Fatetur Lessius. miamatorem teneri ex quadam aequi tale. ti etiam ex eharitate infamiam peeunia compensa re, si infamatus sit pauper, qui non videatur aliter πα- rorem depositurus, R infamator sit dives. . sicut enim Eatione alicuius coniunctionis, vel beneficii accepti, lencharitatis me magis obligat erga hunc, quam erga alium et ita etiam ratione alicuius ineommodi, quod alteri intuli, magis teneor erga illum . Sed videtur haec et-
se obligatio iustitiae: nam ex justitia depelli debet minin
347쪽
ror iniuste illatus, R in hoc casu pecunia est unicum m dium aptum ad eum tollendum . Porro consentiunt omnes, infamatorem , si per auditem condemnetur ad satisfactionem pecuniariam , tenera ex iustitia illam praestare . Quia suppoma tali iniuria , Iudex habet ius eum ad idem facis laetionem condemnandi in poenam eriminis & dandi laeso ius ad illam; idque et iam si fama emet recuperata : nam Judex potest Iusta poena punire delicta etiam post damna tarta . At quisque Ie netur iustae sententiae parere. Item n infamator transigat certa pecuniae summa cum infamato , tenetur ex justitia eam tradere; nam hoc pactu in est justum , quum 1nta istus possit certa pecunia pacisci, ut cedat jus, quod habet ad accusandurn infamatorem , ac exigendam satisfactionem, ac restitutionem quum erit possibilis. Iustae autem conventiones obligant ex iustitia - . . Quaest. XX. An honor per conrum etiam laesus resutis debeat. . quomodo Reo x ui injuste alterius honorem laesit sive eo ram aliis sive eo ram ipso solo , ex tommuni sententia teri tur ali restitutionem. Quia secit iniuriam contra rus r-tiam commutativam ; ti sontumelia parit imminutionem dignitatis. & dolorem, ac moerorem, quae per satisfacti nem tolli debent. Nam secundum a strinationem hominum per contumeliam laeditur, di imminuitur dignitas : dum enim ari quem contumelia a meis, erus minitatem laedis, eumque quantum in te est, Viliorem rςddra ' . - Item qui causam offensionis dedit proximo . tenetur quantum potest ipsum placare , ti se ei reconcyliare, ex Matth. s. stur dixerit Iratra fus fatue, reus erri gebanu ignis Si erga iners mundis tuum ad attore , ω ν,3 reis cordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid adversum se: relinque ibi munus tuum, s vare prius reconia qrs Iratri tuo ... Esto consentiens adve - Οuod si honor coram aliis. Iasius sit . debet apud illos moerior Quia pro satisfactione videtur acceptare uinditas ste se Iumptam & hoc ipso quod alter ocissim onvendicat . censetur agnoscere suam culpam , di testari mxistimationem de laeso . Deberetur tamen auare Paratio honoris apud alios testes iniuriae . qui de hac vindicis
vel ex illa sequatur aliquod aliud d*mnum i tun etiam, cum fama resarciri debet damnum illud, quia laedens est
iudicio , spectatis omnibus circumstaritus Personine
348쪽
Tractatus de Iustitia, fr Iure, dentis λ l aesae dignitate, iniuriae gravitate Re . lassicini
ad reparanium honorem violatum : nam iusiuia obligat ad satisfactionem aequalem offensae, Ecc.
Varii autem assignantur satisfaciendi modi scilicet exhibitio externa honoris, amica, & honorifica is lutatio , ac compellatio , invitatio ad merasam, locunt honorificum i ii dando , fignificatio doloris, veniae 'etitio, A alia signa doloris, humiliationis, R reuerentiae erga cissensurn, &c. Raro autem superiores tenentur veni κm a sub ditis petere, na dum nimia feτυatur humiιitas , regen frangatur au thoritas, ait S. Aug. ep. I 9. Sed coutumeliam ostensione maioris benevolentiae, ti peculiari hon re, as favore tollere possunt... NOTA. Onii ino honoris debiti superioribus , vel etiam aequa , , lihus, est Peccatum non solum contra observantiam. sed etiam se eontra iustitiam , ideoque obligat ad aliquam satisfactionem . , , Quia hoe debitum ritorosum est . & D mimo honoras debiti . ., bi , & quando dehetur A est inhonoratio , ac eoo tumelia inter- , pretativa ζ n8M per illam tensetur laedi dignitas superioris. Et
se honor Equails ; ut si transeunte νraelato, non aperia2 caput . interis aperientivus. censeris eum contumeliis afficere.
CAPUT U. De iviariis in honis, quae distini Ar fortunae, o necessaria resistitione.
., NOTA. T URIAE ei rea isa a sortianae compἰe 'untuν omnes damnifieationes . seu actiones. & omissiones, qui bas,. damnum in huiusmodi honis iniuste viteri infertur . sive rem e-- ius usurpando . recipiendo, delinendo ἰ fi ve destriae ado , siue de- ., eriora nclo , sive emi endo id , quod non de eis r. sue non sol-- vcnco id, qu-4 ei debetur ex iustitia . sive uias vis alio modo : Qua omnia id nonar ne furti late sumpti complendiantur . &m proni hemur praecepto Non ortum facies . Εκ Con inci Cni n. - & Catech. Roma et . Aperte enim eat sin a ni avi e eo squia iIliripe νeνtim proximi soleraur ait S. Aug. in C. PoenaI .. λεαs, q. s. Et vero instr e quocumque modo damnum alteri . idem .. est , quod quispiam ab ipso auterre . Nam c ut ait Aristoteles si damnum quempiam ste rere idem est , quod minus habere , , quam habete nebuit . Quare qua die ontur de furas stricte sum. -- pto, applicanda sunt omnibus aliis modis ereandi damni eru
ferunt inter I e pR p. I. Furium sumitur tripliciter. I. Latissime pro omni iniusta damnificatione in bonis sive commissione , sue omissione fiat. a. Late pro omni injusta acceptione rei athenae, sive ea si fraudulenta. ut fit per conpractus iniquos, sive Oeeulta, ut fit per furtum stricte dictum , sive violenta, ut fit per rassa inam. 3. Stricte, & furtum sic sumptum est oeculta rei alienae ablatio invito rationa
biliter domino vel eius justo detentore.
349쪽
3 Tractatur de Iustitia , oe Iure.
Dicitur x. ablatio, per quam intelligitur Occupatio', acceptio, & retentio; nam acceptio, A aecepti retentio moraliter censetur eadem actio et qui enim rem alienam inique retinet , licet eam antea iuste acceperit, perinde facit ac si tunc primo iniuste acciperet. Detruere id , quod aIteri debet tir , eandem raιionem nocumenti habes cum aeceptione injucta: Er ideo sub ini a aeceptione imtelligitur etiam iri Ua detentio, ait S. Tho m. a. a. q.
a. Oceu Ita, hoe est, quae fit domino nesciente , vel saltem quam quis intendit facere domino nesciente , ti
s. Rei, quo nomine a Theologis intelliguntur non solum res corporales, & mobiles, sed etiam res immobiles, & iura, ut census , servitutes, usus, ac possessio. 4. Inviso Domino, seu sine consensu domini saltem Prudenter praesumpto. Nam si quis acciperet aliquid , quod prudenter iudicat donaturum dominum, si peteret, di nequit Petere, non furatur, uex l. 47. f. de fur . Si autem id incertum sit, praesumendus est dominus inviatus, quum nullus praesumatur velle , ut bona sua aufe
s. RationabiIiter. l Nam dominus debet esse eum ratione invitus: unde qui in extrema necessitate accipit occulte. ea, quibus indiget ad vitam servandam, nec aliter potest ea habere , non est reus furti. 6. Vel ejus detentoνa, seu possessore; ream furtum comis mittitur quoties aufertur res invito eo, qui eam legitiis me possidet, vel detinet, ut conductore , commodatario Rc. Ex l. Io. R II. g. de Drt. Quia tunc aufertur usus , possessio, vel securitas , quam alter per illat' rem habebat. Reis. a. Rapina est rei alienae usurpatio injusta , 3e ui lenta, seu facta praesente, & invito domino, vel ejus deis tentore iusso. Specie giffert a furto, quia iniustitiae furisti superaddit aliam inauriae speciem contra proximi hΟ-norem: nam vim inferre alicui in bonis suis, species quaedam est contemptus, & contumeli . Quare rapina caeteris paribus est peccatum gravius turto. Imo heri potest, ut quis mortat iter peccet in genere Contumeliae, sic tres ablata fit materia furti venialis , ut fi rem exiguam superiori, veI personae illustri per vim eripias . . Porro rapinae reus est . qui per metum injuste meussum aliquid ab a Itero extorquet: ut si publici ministri , vel potentes viri aliquid indebitum postulent ab aliis , quod rogati ob metum recusare non audeant , estque crimen concussionis. Nam ipsis interius reaitentibus vim inferunt, dum exterius reluctari non audent. Quaest. II. Quomodo diυιditur furtum Z Reis. Dividitur in simplex, & qualificatum, quod scilicet iecundum leges est dignum ma Fore pinna, quodque quadruplex est. Primum est sacrilegium. quod est iurium rei sacrae, vel rei prophanae tu loco sacro. a. P
350쪽
culatus, quod est furtum rei ad fistum . vel aerarium publieum pertinentis. 3 Plagium, quod est surreptio serWi alieni, vel etiam hominis liberi. 4. Abigeatus, seu abis
Quaest. III. Quals peccsatim sunt farrum, o quavis injuβa damnificatio , . evina
Reis. Sunt mortalia ex genere suo ἰ ita omnes. Coninflat , I. Ex 1. Corinth. 6. An nescitis , quia iniqui voenum Dat non pindebunι NoIrte errare . . . Neque --νes . . . n qui rapaces regniam Dei P debunt. a. Quia
sine iussa causa, & authoritate inferre damnum proximo est tum contra charitatem, tum contra iustitiam: quae virtutes obligant sub mortali in re gravi. Quam gravae scelus furitim sis. ipsa natu νa vis , s ratio satis Uendis , es emim IViri AE contrarium, quae Dum luique triabn is, ait Catechismus Conc. Trid. Dixi, Ex genere suo: quia furtum potest ege venia. Ie ex parvitate materiae: nam per furtum rei levis leve damnum infertur proximo, ni fi inde sequatur aliud
Quaest. IV. strua nam quantitas requiritur, ut furtum , Neι ρυπυis alia damnifieatio in rabiar externis sit morsalis f. . NOTA. 1. Furtum rei levis potest esse mortale per accidens s. rstii. damni inde secuti, aut lucri cessantis ἔ ut fi acum ruin , reris sartori. qui non pinu aliam habere . 3c ideo uno , veIs, Pluribus diebus Operas suas perdat ἔ tune peceas mortaliter .s, non quidem peeeato furti stricte dicti, quum non surripias alis, quid notabile . sed peceato damnifieationis iniustae , quae Proprios, nomine e ret: nam per ablationem aeus es causa iniusta . cue . sartor damnum grave patiat uer est autem mortale contra iustias, m ere re alteri grava damnum fine iusta causa. a. Rationem, scandali , ut si se ias ideo alterum hlasphematurum et uam moria is., te est sine iusta causa facere id , ex quo praevidetur alter mo1s, taliter peccaturus. 3. Ratione gravis moeroris. quem concipit ,, dominus ex furto rei levis propter affectum ad illam : tunc e- . nim graviter peccas saltem contra charitatem, ex qua tenemurs, impedire grais damnum proximi , quando faei Ie possumus . li- ,, eet illud irrationabiliter euenturum sit . Sed hie quaeritur quae-ss nam materiae quantitas per se requiratur ad mortale , sectas .a omni aIio.., NOTA . a. Quantitas per se requisita ad mortale me eatum iuxa furto. di quavis alia damaificatione in iusta . debet e re gravio x,, vel absolute . vel respective; nam ablatio rei levissimae . puta ο- ,s boli , non potest esse mortalis per se. quum sit levis laesio Pr ,, Rimi . & leve malum . Quantitas autem gravis absolute est ea , ,, qu secundum se . & rei pectu omnium est notabilis , & parit, utilitatem notabilem: ideoque eius ablatio prisat notabili utili tare , & sit infert damnum notabile . & consequenter reddit do-
, minum eum ratione graviter invitum. Quantitas gravis remeis Mi ut est ea, quae ast notabilis relate ad saeuitatem, conditi m n in . di indigentiam eertarum personarum . spectatis omnibu LCircumstantiis; se quantitas aliqua levis respectu divitis , con- , latur gravis , & notabilis respectu pauperis . ratione illius inο,1 Pire . Hinc Μare. ra. Christus ait . viduam pauperem , quae duo
, minuta dederat . plus. spactata scilicet eius penaria, dedisse , ,, quam divites , qui multa Praebuerant.