장음표시 사용
121쪽
haec si cuin virium iactura cripidentiu . merito quidem non solum vitae periculum quia id est omnibus acutis morbis commune iled etiam futuram mortem praedicere, valebunt: ob id merito signa omnia referenda sunt ad faculta tem, tam ad optimumωquam' ad prauunt moria exitum : ex hoc name vitae mortis pen det praesegium. Imo quo citius signa haec pra Ua in excrementis apparent, eo sunt deteri ra vi morbi: secus vero in consistentia, ut optime tintauit Galen. quidp nigyis excrementis agens. t aphori λa 'furimas , inquit, hinum ἀή ctiones in psilente ἡπ rbo AVO . γ' lexim , qua non magis in his , pr imi erant, quam in saltiandis V reb mora 1 pG inbivmci ρ Ηλ- emento morboimm cosi res WVr: Im vvn me eu rei Lint- , immic P -- ,σ in se,nolore turbi me
122쪽
i. Similiter de sudoribus, urinis, & reliquis viariae sententiae extant:nam etsi in alijs morbis istet euacuationes solent multoties in aegrotantis C modum succedcre, secus sere semper in pestile
Valde lethale est, com per vomitum excer ψnuntur atra,liuida,atq; rusmosa:quod in pestilentibus praec pue euenit: sed i aioris mali furit praesagia , quam si per inferiorem sedem prodiarent : nam principes corporis partes alterant , α afficiuntur Perniciosisi ima verὁ illa erutrius resiliat. vata vestica phtaglmone laborate cuacuta febre ex Hippoc. v. prog. I.ob maximum d olorem; & urinae lupp restioncm. i NHuc spectant signa, quae in pestilentibus lim' incisreperiuntur, & alia perniciosissima, quae
passim obseruantur in his morbis,ut cum pesti ser tumor occultatur, presertim si iuxta principem partem antea eruperat. Statim sequuntur,morbo eute in prius; mox tisera& horribilia signa: deorsu enim ad pedes delabitur aeger,resoluta ignea & aerea substis tia, in qu a sita potissimu coseruabatur, cerrea, cadaueris instar relicta. Inter haec etiam connumerantur pingues, nigrς,crassae &aquostra inb& cos milia, quibus opponuior placidissimata diametro : nam sicut illi morbi signis fimati s cutis.
123쪽
curissimis sanitatem portendunt, isti perniciosissimis mortem: illi quarto aut citius finiuntutad salutem, hi ad mortem. Tandem sequuntur quae iam iam proximam& celerrimam mortem ostendunt,sicut freques
disiicilis luere iratio& angustiosa,vomitus bilis, liuidi humoris & foetidi vultusq; & facies, qualis ab Hipoc. depingitur in prognosticis. Igitur qui in his morbis optime euentum p rq signa in sagire cupit magnitudinem illorum, moreque praecognoscat:quod ex signorum m3gnitudine 2 istaridi sindrorne an equetur,prout magis scilicet aut minus ab statu naturali recesserint: deinde dignitates signoria cotepletur, & si optima praeua sese videat, aegri sanitatem polliceri poterit,sin mi- , nus mortem: si enim quem curandum suscipimus,uires robustas habeat,viriliter comedat, & ad reliqua quae illi offeruntur bene se habeat, est Abstemia ijs cedere videatur, qua nutS magis truculeta di fallax sit morbi natura, mulitim de aegri salute poterit Medicus sperare: ex con
Si vero partim bona, partim mala signa sint,' qu ia riane dubius ancepsque est Medicus, praesertim olim perseu erant, sorsan ob pugnam cau saxum, ut in complicati assectibus sepenum tocontingit, tunc certὸ magna Medici prudentia
124쪽
& experientia est opus, ut simul in examen positis signis tanqtiam in statera , videat quae inaequalitate illa praeualeant: nam respicatio opti ma praestantior est alijs signis malis: & similiter ciborum appetitus,& sic de alijs, ut inuicem collatis interse,melius de euentu iudicetur. . Loca vero praecipua e quibus prognostic signa minuatur,ut eta dictis c5stat,essi plura sint, praecipue tame ex facie, decubito, respiratione, sudore motu, somnoq; & vigilia, excrementis,
a Signa vero omnia ex quibus quippiam liceat praenoscere, magis disuo ac late scribit Hipp. tiae morbis popularibuS .p. 3. In principio morbo In quit, eo scimm ex comum omnium natura cui propria edocti x morbo gro; oblatis don esserente,dcc
Ut eruationes nonnulti suius constitutionis
IN Pxarterita custituition: obseruauimus mitis,in quibus nihil a natura excerhebat sed
humor coclusus manebat,citissime mortuos
frisse,tardius vero,cum carbunculi & glandulae Duil exierunt: seruari vero accidit nonnullos, cum scilicet liandula, ut mrbunculus seorsum εxiei unt,avi qum p istut ut maculat prorum
125쪽
quo loco doces quo pacto nonulli peste assecti sanitati fuisset restimii, in Laec verba ait : Hs
ex suri erant , 'Eulae , qu ι exanthemata vocans, nigra toto corpore confertim multae apparuerunt, ulceros
Andum plurimis, omnibus certe sicca i erati et memrpe hi βm , Miquias esses uinis , qui in febre putruerat, quas τeluti cinerem que amnatura uacartim tris set. Sed in his semper considerandς sunt vires, cunatura expulsioni in cubit. nam in hac constitutione etsi nonulli ate septimu perierat, gladiatis carbuculis eo de tepore prorupentibus;in alijs vero natura existete robusta potuerut morboruvehementes impetus,& remedia chirurgica to tirare,cum maiori tamen dissicultate, dum exbgui erant tumores, & prauus aderat apparatu In quibusdisimiliter febres acutae pri md molestabant, L tertio aut quarto die prorupebant tumores maligni, qui cum confertim ad debita magnitudinem peruefitebant,euadebant. Nonnullis etiam,quibus duae aut tres gladulae erupe runt,liberi euaserunt, partibus internis purioriabu S remanentibus: secus contingebat in carb culti. Sed cu bubones pestilentes,qui prius mol les erant, duriores fiebant, aut calore quem pruma habebant, amiserunt, breuissimo temporis spatio moriebantur: sicut & cum delitescedant, aut nigrum colorem referebant.
126쪽
In principio vero AE statis anni praeteriti is γ' in pueris cum exigua febre,& nonnunquam citra illam,tumores visi fuerunt circa iugulum, &retro aures, qui sola optima victus ratione eua--nuerunt. Haec autem tumorum diuersitas pro ueniebat ex maiori aut minori robore virtutis,
coeli statu,morboso apparatu,sortiorive aut debiliori contagio. Quibus similiter statim cum febre acuta, aut ad tactu remissa vigilijs premebatur, aut pros do somno,aut cum nausea,in appetentia,loquacitate,& pr cordiorum aestu,citissime moriebam celerius tamen cum in suris,aut infra emunctoria exierunt, praesertim Luna in oppositio
Alij in hac constitutione dolore interno an-xij, cum mediocri febre intus molestante, cum sudore circa collum & faciem,citissime de ipsis actum erat: signum infallibile, humores eo tempore Venenosam naturam comparasse, qua haec& alia symptomata phreniticis similia & furiosis proueniebant. Bubones ante febrem securiores fuerul: nam signu erat, naturam citra irritationem insurgere aduersus causas molestantes; secus vero cum .vi & febris violen tia. Agitur
127쪽
COR P OR V M Pr seruatio cum adest,
aut imminet pestis,in tribus prςcipue cosistit. Primis enim oportet corporum ipsorum dispositionem naturalem coseruare praecautione utendo, cum lapsam & lubricam habent naturam, aptamque ad pestilentes morbos praesertim contrahendOS.. Secudo,versatur ptaeseruationis vis in oppugnando & resistendo causis extern is,quae vim habent aut respiratione, contagio, putredine, aut
alijs causis prauam & lethalam inducedi quali
, Tandem tertia praeseruationis ratio consistit in prouidentia causarum internarum, cum scilicet ex prauo apparatu humorum,aut insigni ca--cochimia, aut multitudine. imminet vitae dis
Circa primum sciendum est, diuerso modo
posse nos corpora praecauere, iuxta diuersitate& varietatem corporis lapsi: aliud enim reperitur humidum nimis,alluci siccum,excrementΟ- sum, rarae,iaXae,aut densae textUrae,&c. Humida ergo corpora emendantur cauendo ab his qu*ρctu aut potentia possunt corpus humidius reddere:arte enim aut natura curandum Mil est,
Agitur de remediys praeseruatiuis.
128쪽
. Hi, t aere nati quiliu in fieri eotest, . sichiorelo ha-lpirent, subterranea loca & humilia fugiendo. Vigilia magis qua somnus comendatur; Mmoderatum exercitium: expurgatio leuisai adsunt excrementa, quae id expostulenta l. filii, Carnibus vescantur boni sicci 'Asicchis LP-
ebuὶὸdi d. aterqu drupedia Unjculi,& ceruina caro Bitas beant. Vero an debeant absolute concediin praeseruatione morborum pestilentitim, i canti otiosum .eli inter Medic : Ia 4mi et u temperamentis qiij bufi liue loquimur, ex salitis noli nulli conccdant, sed ob huynjdjtatem , creniciosam suspecti videntur . Nos tamen dicimus, pisces non omnes este inip bandui cum in eis maxima differentia inueniatur: nam qui in Par tibus stagno sis,&paludosis capiuntur, paruisveri trulis, omnium sunt, pessjini,praua inq; sorti. Iur naturam . qui vero in aquis dulcibus gia is stu ' ijs, m t lapid o sis degunt, salu brior essui, maxime u aqua optimo gaudeat aere. Inter hos laudantur trut carpiones, &barbuli, maximhmediocres in magnitudine. Ex maritimis vero
talr, Varie calle condiuntur. Germani potius assis
quam cli s vescunt , vino.& aceto, pipere ad CHO. A lli petroselino,aneth ue sartophyllis,
129쪽
consimilibus elixab. Anivero tenue aut crassum sanguine generet, de ipsoruq: natura, lege Cardan . in suis contragiction. cap. 9. ΠSicca vero corpora an smi semper in eo de sta Si μέρπε
tu conseruanda,etsi Gal.& alij citra distinctione 2 ,Σ
admittant, non tamen desunt qui opposita tue-i . tur sententiam:nam etsi siccitates sitit imbribus salubrioressed si cotingat solitas pluuias hybei no tepore desecisse, aut siecitdies maximas prae terhue, ouaria occasione, corpora siccio ra facta fueri ut , humores: profria humiditate carere, no coseruabimus illa corpora siccis alimetis, ae-
potum in rix; ijy odiximus de corporibus ' . . 'insu obdita re lapsis iii ibili si us 6 i, si usi M. I L fiali Ad si ut, veneriti me essus re lutis ex bati stisq; spiritibus cotingat de ilia corpora reddi,tainen O celerenuothione ut nonulli faciut repa iradi sunt, sed se immoeo coctri c is d c bilitate: ivi lipi co casa alimetis, quern lexigua quatitate cole rriter ia utri r sileant, odosib H vini learure tu;
130쪽
quae spiritus animales citissimὸ generant, ute mur, ac destilatit is substatijs, in liccioribus prae
sertim naturis. mr i. i i lia mi, b
Si vero corpora laxa & rara sint; quia i caussexternis facilius vaporem, aerem,aut exhalatio lnem suscipiunt, tunc etsi den sanda non singola: ventilationis periculum, principes tamen partes munire & tueri oportet , tuo tausis extrin-ὶ secus molestantibus resistam meliuς. in lQuod si h contra contingat corpora densaculte S compacta constare, aut angustos meatus haber tunc certe timendum eli, ne ex ventilatione prohibita humores intrinsecti, a qqaculi leui causa putrescant prauam nacuram comparent , quo casu rarefacienda es: cutis; seci piendo a leuibus de mollibus frictionibus:duraei enim cutim ipsam densant, deinde ad alia prae sidia perueniemus,si frictiones non suificiat. raos In omnibus tamen naturis in victu praeserua Itionis gratia consuetudo est maxime perpentuda: via de merito accusandi sunt nonnulli, quirit constitutiortibus pestilentibus omnibus praeserunt certas victus regulas, praesertim circa quan-'titatem,in quibusdam enim victum largum ir a perant: e contra nonnullis,ut ab excremetis tutos reddant, maximam inediam commendanti