장음표시 사용
131쪽
laedere. Conueniet igitur uniuscuiusque natura considerare, & perpendere, ut corpora lapsa & Corpora se
valetudinaria, & quae facile ad coparandos mor bos sunt prona, sensim & paullatim cibo & po- -am: tu,& alijs, ad meliorem temperiem, si fieri potest, reducamus. Communiter vero instituatur ea victus forma & quantitas,quae vires possit custodire citra defatigationem. Varietas similiter Victus con-- ciborum,quantum fieri possit, euitetur, in qui, φ ' bus nonnullaquae attenuandi vi polleant Halitiquando sunt permiscenda mam quae crassam naturam habent, coctu sunt dissicilia:quia obstructioni & putredini praebent materi'm. Dulcia eu itentur,quia bilescunt;& ventricui tum nonnunquam offendunt, praesertim eX re- randa. bus melle confectis: nam in aliquibus cibis, sac- .chari exiguam quantitatem , in assuetis praecipue,conciliandi appetitus gratia,non improbamus.Humida tamen alimenta omnia,& quae fa I stic -cile putredinem comparant,euitanda sunt: nam νψμ' μ' . sicut haec aeri externo exposita putrescunt,sic in terius sumpta corrumpuntur: Vt contingit in
liquibus fructibus,& in lacticini js: etsi nonnulli fructus acidi, frigidive,& sicci natura, praeserua
tionis gratia pbs int esse ex usu . Panis procure- . tur ex optimo uitico, neque nimis Veteri, neq; centi aut corrupto, temporς Hyemis sale &
132쪽
aniso permixto .secus 2Estate,quo tempore usq i a ad quartum diem seruari potest. 'Osu ι qua se Carnes animalium quadrupedum laudantur ν ηορ- praecipue cum constitutio pestilem ex superi4- ' tibus causis fit: secus cum ex inferioribus.Volatilia eligenda,quae facilius concoquuntur,& tras
Inter quadrupedes caro v1telina;aut licedi la-' ' chetes arietina limitiis r nostrae Hispaniae omnisus p efertur,& leporina te nerat non ullis pro
Inter volatilia, perdices , turtures, pulli, gau
ομη q*i otia plethoricis sanguineis, & qui multo hu-Ρ more abundantό sunt interdiceda, sed perdicu, fasianorum & gallinatu otia laudanturltremuli,
aut aqua aspersa. Sectis quae sub cinere amantur. Quod si salis loco succu citonioru,aut Vuae acerbae, aut cinnamomi ad ijcias, nihil mali facieς. Herbae tamen, ex quibus nonnulla condime ta fieri possunt,aut in coena parari, debent no solum alimentosa,sed medicamentosa natura co- istare iuxta temporum diuersitate , AE state en inic5mendat ariola,acetosa, en diuia,borrago,c5 idrilla, lactuca sicut Hyeme metha, rOS marina, petro silinu,asparragus,mellisa, & valeriana, apiumq;,& origanum,& caparres . Ciceres& len
133쪽
tes inter legumina ab aliquibusprobantur, ace- to, sale & pipere parate. t. In fine vero mense laudantur mirobalani sac-ςbaro condit qhi a Luseapis huc asportantur, a cerotet similiter,pyra,&Genuensa pruna. Vinum ob feruorem & incendium sanguinis evitetur, cuius loco nonnulli vinum conestum cum pimpinelia,cardo sancto,bistorta, tormentilla, aut ab synthio parant. Sut etia de qui vino ex granatis,aut acjdis cerrasis vluxur; quae omnia respectu diuersoria tepe O ,. - me eoru poteriit ad aliquos usus esse prQficua. i iii Circa secudusciendu est,quom Odd possimus Anii MIἰ-
corpora precataere ab externis caue sis interones ditatis cret me primulo cum sibi vedicat aer,qui autes: in ' primis qualiratibus alteratus, aut in substantia Corruptus, siue permixtione vaporum, exhal, 1ionum,aut alia causa pestifer factus. Si calidus,vetilabris,herbis,soribus,aquis, a eeto & herbis frigidis permixtus solet pauimeta refrigerari: PE statis naq; tepore folijssalicis, viatis ,rosis rubeis,violis,nenuptiare, datis Sc myrthis,quibus omnibus no habebit aer vim suo calore nimio, quo tune pollet,dilatadi cutis poros plus iusto, S ex consequeti minus eAspiritu a
134쪽
tunc tentandum est , quantum fieri possit, il- illum exiccare: inter omnia tamen id tacthht 6-- dores,& fumosae exhalationes ex odoriseris rebus, ut ex ligno aloe, thure,lauendula rore ma
Tamen si frigidior aut sicciorem latus, tunc ad oppositas qualitates cautὸ est alteradus humidis, aut calidis t ut semier propriam dc natur tem temperiem, quae illi naturaliter competit,
putridi ae- 's Verum cum contingit aerem non tam in priri= corrς- unis qualitatibus esse alteratum , quam in pro fi pria sub stantia corruptum , aut prauis Vapori bus & exhalationibus coinquinatum , quam citissime locus mutetur,&,si necessiim fuerit,addistantissimas partes fugiatur, tarde vero reuer latur. Hanc loci mutationem suadet Hippo.lib. de natura thominis. nas. Regionum,mlait oco D quibus morbus consistit, piantumeis eripote' ,'rm rare opoHet,oecorpora attenuare'. sic enim minimὸ mutito ic denseolpiritu homines opus habuerint.
Verum si id fieri nonpossit,tuc profecto maxima diligentia expurgadusest, duobus praeser, tim instrumentis, alteru erit causae quae materi suppeditat,si pr est, illi occurredo,&auserendo illam, veluti facere solent aquae foetidae, &reten
135쪽
Alterum veto, & magis difficile est; vapores& exhalationes,quς iam receptae sunt in aere,&substatiam illius permutarunt, auserre, corrigere dc emendare, ut quantum fieri potest, purior& sincerior efficiatur: in qua re nonulla sunt re media partichilaria,quae unusquiSq; intra priua tos parietes efficere potest: alia vero quae magis ad magistratus spectare videntur, de quibus infra a nobis agendum est. ψ Ad primam intentionem ex usu sunt omnia medicamenta frigida & sicca, naribus grata,&cordi amica,& familiaria, ex quibiis nonnuqua pulueres efformari poterunt, & poma manibus gestada,& sumtus;& si cu aqua & aceto nonulla pars pulveru permisceatur ad irrigenda pauimeta,mirum in modum iuuabunt: nam sicut aer pestilens & corruptus suo foetore cerebrum lae- it,animales & vitales spiritus inficit, &iventri culum subuertit,contra si dictis instrumentis alciteratur, oppositum contingit. Optimi enim & aromatici odores foetidis & putridis opponutu ut constat ex Gale. 8. de comp. pharm. secund.
t Mate laverὀ ex ),ia haec fieri possunt, varii est: sed qliae magis usii 2 maioribus nostris sunt obseruata,sunt quae seqtriintur. Ad irriganda pauimenta aqua rosarum S sal-
136쪽
i uiae & roris marini cum acetoμ si placet,no nihil pulueris sandalorum,caphorae,& g riophyllorum permisceatur . Alij pannos lineos praedi- aquis madefaciunt, & in cubiculo suspen-HUdrantea vero quam exiccentur, dentio aliquo in strumento irrorant , nonnunquam suffitidu' ututur paratis ex puluere mastycnes,nucis muscatae, styracis, calamitae, laudant, & costi,quibus nonnulli ambram &moschum permiscet, Eutitrociscos gallae δι aliptae commendat. Paupe ro , qui his sumptibus nequeunt satisfacer parent pultieres roris marini, lauendulae, y- Deos, lauri,quibus in aqua cum aceto permixtis, eadem efficere valebunt quod si aer calidus sentiatur, potius temperandus est frigidis aspersionibus, quam igne Icalefaciendus, ut antea dictum est: medijs vero temporibus utrisque mixtip eonsiderando semper .cum quibus 'dori-jbus unusquisque maiorem habeat analogiam,& amicitia, ne gravetur aut debilitetur cerebrii
Domus, si fieri potest, ampla & spatiosa sit.
immunis a foetore:fenestret vero illς solum sunt lclauden aut aperiendae, quae magis 'du fas
venenosa in aeris pestilentis conditione valeant obsistere. Ex qua vero parte certo scimus aerem, corruptum demanaari,minime aperiantur, aud. vitree
137쪽
vitreae fenestrae parentur , ut luci detur aditus. Quod si aeris putredo a causis superioribus pro
ueniat, humiliora loca: domus meliora, erunt; sublimiora tamen ,cum ex inferioribus. iInduantur vestimentis sericis,qui facultatem habuerint, aut salte quae minus go ipO,lana, aut pbrosa materia constent, ut minus in illis contagiosi vapores inhaereant,& detineantur. In tertio loco posuimus i causarum internaruprouidentiant: huiusmodi vero sunt, aut humoiarum copia, cum scilicet quantitatem debitam humores excedunt, ut in plethoricis dispositionibus contingit. Aut humoris huius aut alterius excessus aut Corruptio viget,ctuorum occasione debilia fieri solent corpora,cotra causas quς extrinsecus aduenire solent. i i l Vltimo cotingit humores optime se habere,& tame intra corp' vigere obstructiones. quaru causa impedita humotu distributione, poterud 'facillimoi negotio. maligna putredine recipere cibPraeseruationis etiam causa parari solent pilae
manibus gestandς ex pulveribus frigidis tepore
2Eslatis frequentissimae vero parantur ex puluere sandaloru, rostru ,vina laru,ligni aloes gali Ophyllorii cum dreg milio, & aqua rosaru: Hyeme Vero cum ambr Inoscho,& laudano r. ' Circa
138쪽
μη su*iης Circa primum,dubium est, num praecauti =ὸG, , ' nis gratia sanguinem mittere conueniat, ob ti--tionis morem futurae pestis, praesertim du corpus ple- IV i n ri existat: nam in actu curationis,proprio age
Cui disticultati dicimus,qubd in his subiecti , quibus plenitudo adest humorum, videndu est, an illa plenitudo correspodeat virtuti & robori
facultatis commutatiuae: nam tunc non erit opus
venae sectione: nam e, copia & vires augentur,& calor nativus conseruaturis tamen venas distendat, grauetq; vires, statim detrahendus est: existente tamen hepatis vitio,ex basilica, aut ex communi, cum caput simul fuerit affectum. Si vero aliqua euacuatio consueta,aut per uterum, aut haemorrhoides fuerit suppressa timore imminentis contagij possumus venam secare,liberalius,aut parcius,prout indicationes magis,aud minus expostulare videant Ur: nam semper tenemur non solum plenitudinis signa respicere, viresq:,sed S anni tempus,consuetudinem, ®ionem, ut sic liberalius aut parcius, semel aut bis, euacuemus. Hirudinibus vero, cucurbitulis,aut scarificatione,cum ob aetate,aut debilita- μ' pr t T sanguis per ampliores venas extrahi neqUeat. zi yi ny- An tamen purgatione uti expediat praecau ' δ tionis gratia, est dubium, cum sana corpora, Vt
139쪽
ait Galen.difficulter purgationes ferant: Hc ratio stid suadet, agitatis enim & comotis humoribus, si leue habent nocumentum quod alioqui optimo victus regimine emendari possent) faculi tibiis &virtutibus corporis debilioribus redditis,necessum est a quacunque causa ostendi:sub --,Auuertitur enim nonnullis ventriculUs , cui me- purgatio drca meta omnia aduersantur,& deijcitur appetitus quod maxime in praecautione est veredii. i Praeterea quia aut humores apti sunt ad nutritionem, aut nori. Si primum,natura ipsos retinete , dc medicamento trahete contrarijs motibus
n Si vero non sint mitritidni apti eliluia cali diores frigidiores. Crassiores, aut tenuiores sindeffecti temperantibusproculdubio:; incindentibus, aut attenuantibus auxiliis reduci possitne ad meliorem statum; interius tamen manentiabus ipsis: frustraigit 3r purgationet ut tur prae
est,na quaedam tundiana corpora absolute, quae iis apta si habent sanguine dereliquds humores propor- αι γ I xiΦtione respondentes virtuti &sanitati conserua mi dai:quo casu tutum non essetexpurganti uti paedicamento,neque alio NniuetBIi praesidi6,vides oscinis missione, diximus: qui, san a eor=dra
140쪽
vi didiit Celscis pnullis legibus Medicinae ad-t strinhi debetiet GSarunt,meria alia , quae certis iquibusdam tabit demporibus morbis acutis capilolent , quo casu expedieti corpus illud purgare me3icamenω re Iciente peccante humorem,
.ira. ' Pt Aliasmiliter sunt: eorpo m valetussin via ; &' ' ' quq lubricam habem laesuram, S laptam ad co trahendos malignos mo bosi, obexhemento rum copiam, aptIob alir lentorum quibus usi fuerunt prauitatemIaut ex vitioso temperamento:& sic praecautionis gratia lenienti & sub d icenti pharmaco praecaueri desideram Na praua enim victu praui quida himores in corpore procreὲntur, qui sui expurgationem desiderant, ubcorpus sie purius rimangat: quemadmodum se, tum alteratione utemur , dum solum qualit tum cxcessus corrigere sinin animo. - Ex quibus facile liquot, quid obiectionibus se risii, t. ro ponden um: nam hi humor.es,de quibus to quimur, Eitioni non suntapti, quamuis alte-
-ιν , . ventur &'cori coquantur. Incommoda vero di 'cta non sequentui blandissimis medicamentis, quibus ad praecautionem Vtimur, Ut manna,ca-na,sirex nouem infusionibus violarum, aut alijs benedietis medicamentis. i uisi