장음표시 사용
71쪽
iiij t. Uere autε praeterito ad finem Augusti maiori saeuitia vires exercuit. 2 i II .i
Secundo, mutationes illae, & figurae prauae corporum coelestium iam praeterierunt, aut pyirVm superest: nam,ut Astrologoru sert opinio, inflictus eclypsium Solis & Lunae finientur vltimis diebus Novembris huius anni 1199. Licet Iones Sta non desint aliqui, qui eorum effecta usque ad 6 q
. annum iso O .prorogari exilliment. Et quamuis oss.
sequenti anno eclypsis Solis posset pestilentes . morbos suscitare: sed quia lovis sequitur natu-aam,potius sanitatem, Sc malignorum morborum depulsionem,& optimam ventorum natu- iam pollicetur,quam pestilentium. . Igitur sic It positis caussisomnibus ad unum effectum concurrentibus, sequitur statim esse-cht:s sic ipsis ablatis, cessat: & quia corpora coe .lestia, yt dictum est, tempore plenilunij magis molestabant, quam in coniunctione , cessante prauo influxu oppositione Lunae producto, sperandum est omnia in melius versura. 'Ri ia Seminaria sun liter contagiosa, ut vestes, &reliqua quae in aedibus aegrotantium morbis pestilentibus inueta fuerunt,usta& cremata sunt
L Corpora ob timore melius custodita & praeparata stlnt,& minus circa re3 non naturales d
72쪽
prouidentiam in Reipublicae gubernatione. mnia enim haec simul in unum collecta speran-: dum est multum profutura. - Quae veris sit causa,vi temporeHyemiscesset isti morbi,est,quia substantia quae per contagiucommunicatur, siue vapor sit,uue exhalatio,frigiditate ambientis debilitatur,& coercetur: lyatis autem tempore,ob intensum calcirem,c5 sumitur , & veluti euanescit. Frigidus itaque aer,aut summe calidus, contagioni aduersatur, etsi eorpora prauis humoribus referta istis tem-
. poribus deterius se habeant,ob apparatum:nam frigus codensando, prohibedo exitu vapor calor aute fundendo,possunt ipsoru corpora puitredini aptiora reddere,morbisq: pestilentibus.
Cur constitutio hac epide casuises hoc anno I s ' p. Matritum mole uerit. Cap. V L
. Verum est,ut nos superius diximus, epia demicum huc morbum tres habuisse causas, in dubium reuocari posset, cur potius hoc anno,quam reliquis praeteritis grauior & lees alior extiterit:siquidem ab eisdem causis ess ctus eodem modo dimanare debent. Huius certe euentus multas filisse causas non est dubium: nam sicuti trςs dictae vim habue rut inseredi mala,ita quap a nobis tradetur, nou
73쪽
solum conseruandi,sedaugedi vim habuerunt. - ε Prima, Quia cu innumera Hispania locasiae
rim peste agem, ut se tueri possient, clanculum
huc peruenerunt: quorum commercio incre . vix sontagium nil m hoc ita R ASecunda, multi pestilentem bubone,aut glandulam occultantes usque ad vitae extremum, ne fossan ad Xenodochium deferretur, materiam similiter cotagioni suppeditavere:nam cum adostantes incaute se gererent, postea eodem morabo fuerunt apprehensi. Tertia, excrementa contagiosorum hominu pro foribus& vijs publicis expulse, non exiguaidamnum induxerunt,prauos illos & pestilentes vapores suscipientibus. Ost m n I ni Tint i Quarta,m uiri in caute se geretes,in ci bis prae sertim horarijs & fructibus, na praeterquaquόd facile putredine coparant,suspectis temporibus vehemetius alperat, ob minoxeresistetiavirtutis d. Quinta, situs huius Xenodochi j Da An tonii intravi bem contenti; nam per vicinas domos, continui ratione, vapores contagiosos commanicari erat necesse. - , ili . i. Hominum similiter plurimoriim tanta copia, qua hoc oppidu plenu existit, innumeraqIte do
74쪽
st ra ρο- Sed dubium est, quare sere in omnibus aegro-riμε tis prequentius inguina istis glandulis malignisis. ' fuerint molestata; superiores vero partes car'
μη Respondetur,quὀd cum alimentorum consectio & dispositio,ad naturalem facultate, quae . ita hepate residet,spectet,& haec prauitate alimetorum languida fiat, cum introducitur qualitas praua & maligna in humoribus, tunc tentat se exonerare natura ad sua emuctoria, quae inguina sunt, excrementad eponendo, aut paullo inferius quod multo deterius est: nam quod partes ita languidae & imbecilles ut sunt ad enofae, tibi transmissum ocremetum recipere nolint, argumentum non leue ex humores deterrima qualitate)esse praeditos:ad quem motu deorsum concurrit grauitas ipsa humorum, qui ut plurimum pituitosi,aut melancholici existut:& cum aerassitiem habeant coniunctam, simulq; lento-iem, ob maiorem moram qua in parte efficiut, minus auxilijs cedunt,& sere nunquam euaduili visi citisiimh succurantur idq: non alia de causesa,nisi ob dictam moram,qua venenosa illa m peria,Obterrestres, crassas & lentas partes obtinet: sicuti immaniores sunt dysenteriae, quae ex
salsa fiunt pituita, qui m ex alio Eumbre, tui mii nus detineatur.
75쪽
, t Quod si cotingat in partibus supra hepar te'nuiora excrementa hac mala qualitate affici, ad superiora trudet natura humorem , glandulaeq; ex his prodii et ob maiorem tenui atem,quam humores habere solent, qui sursum feruntur; cedunt facilius medicamentis. cui rei maxime δε- uentaspectus coelestes cum his causis concurretes , Ut magis hae quam aliae partes molestenturi Carbunculi similiter cum ex adusto sanguine,feruidoque fiant,igneumque elementum in ipsis dominium habeat,hinc frequentius partes superiores,quam inferiores afficiunt.
An possit morbuspestilens citra febrem inuodere S interficere. Cap. V II.
V s D E T V R Fieri non posse,quin citra
febrem possint perire hoc morbo correptimam istae glandulae, & reliqui morbi . pestilentes pendent ex praua humorum corruptione,qua comparatur calor maior, quam proinatura, in corde,qui febris est. Ergo ea debent lassici huiusmodi aegrotantes . Opposita itamen sententia verior est, quia chm venenosa quali-itas, quaeiarnorbis pestilentibus viget, sit cordi aduersissima,& in exigua aclinodum quantitate ἰhumoris possit subiectari,imcJabsqtie humorva δἰ putre-
76쪽
putredine ut patet ex urinis, & pulsibus, san-2 uineque extracto , in quibus nullae notae putredinis conspiciunttir in mortis poterit esse causa:sicut si Phalangij ictu esset affectus, reseliquis tamen partibus tunc bene se habenti
Deinde vita consistit in participatione calidi in humidum,quae in debita unione consistit ex
mixti temperie resultante: quaecunque ergo in temperies maximam mixti dissolutionem causare valens, ipsius etiam interitum causare poterit animari:cum subitatamutationes & conse tim factis,naturae repugnent, qUar in mediocritate consilli .
Quod si ijcias, pestem acutissimum esse
morbum et acutissimos vero adiunctam habere febrem,m primo Epidem. sect. 3.com.3.Quod Confirmat. Hipp. r. Aphor. . dicens sebres ab acutis morbis esse inseparabiles. Respondetur cum ipso Galen. L. Aphorismo. comm.19. non om S acutos morbos febres habere adiunctas, sed cum ex calidis humoribus fiunt, aequaliterque in omnibus partibus cretatis , aut aliquem locum peculiarem occupantib zrs:nam rari sunt acuti citra febrem. E ce qualiter Galeni mens non sc omnes acutos P
morbos febrem habere coniunctam , sed qui
77쪽
ex calidis humoribus putrescentibus oriun
A d locum desumptum ex tertio Epid. existimo mentem Galeni esse , comparare morbum acutum , grauem , & cum periculo, ad tu tum & sine illo, ut ex antecedenti δc subsequenti textu constat . In antecedenti inquit: Sunt autem in febri continua morbi acuti mi , --ximi re grauissimi, ω' lethales In sequenti ve- To aic , Securissimam esse quartanam , sed longi d
Igitur Galeni mens non est , quod acuti morbi habeant coniunctam febrim cotinuam, sed illi solum, qui aequaliter putrescunt in venis , & ex calidis humoribus fiunt , tunc inseparabiles habent febres , dc ex consequen ii , periculo plenae sunt . Secus vero alij, qui ex humoribus ita calidis non fiunt : unde cum pestilens morbus citra intensionem caloris fieri possit, ex consequenti absque febre fieri non est dubitandum. Neque necessarium est corde heso perire aegrotantes in hoc morbo: nam si humor pesti lens citra cordis laesionem alias molestet par
78쪽
quod notauit Hippoc qui 3. Epid. se l. 3. text.2J.inquit: Quorum ergo caput horum qui stentaret, his caput totum glabrefiebat oe mentum osses denudabatur, decidebant,multae . extiterunt uxiones. His aduncta aliquando aliquando non,eratfebris,&c.quod Gai .palam in com . confirmat.: Et '. lib. de simpli .med.D.cap. proprio de terra Samia,in pestilentibus morbis, qui febre caret,iubet uti terra Lemnia cum vino albo: secus in his qui febri afficiuntur. Supponit igitur pestilentes morbos absque febri exi stere post h. , Et eodem lib. 3. Epid.text. H. Biliosa pinguia, tenuia aquosa: atque ipse morbus multis eo dccubuit citra febrem. l-s Quia tamen frequentissime coniuncta est sebris pestiletibus morbis, ob id sine febri pestem existere non posse credunt: & in hoc sensu intelligendus est locus quidam Hip. lib. de statibuς
ubi omnium morborum comitem facit se μ
Experientia praeterea constat, in pestiletibus constitutionibus statim homines perire, veluti fulmine percussos: quo tempore cum animales sacultates deprauatς sunt,pulsus tamen naturalibus persimiles videntur , signum euidens es' laesione facultatis animalis mortem subsecutam fuisse Nam etsi omne vitae & mortis genus contingat
79쪽
tingat corde assecto, non tamen est necessariu,
ut haec affectio sit febris: cum pluribus de causis possit contingere: quin imo ex obstructione leuium arteriarum consertim facta solent perire nonnulli,suffocato calore ventilationis defectu. Conclusio igitur est, prauos humores in corpore genitos posse morbum stilentem in determinata corporis parte producere sine febre. Sed an ex constitutione admodum sicca possit pestis timeri,dubitari posset, cum cotrarium fere omnes autores arbitrentur, qui ob id sicca
corpora semper conseruant: aliarum vero inte-
perierum excessiis corrigunt. Alij contraria habuetunt opinionem , existimantes , consti tutiones pestilentes excessu siccitatis fieri posse: ut resert Nicephorus Calixtus in quadam costitutione pestilenti ob insignem siccitatem orritam,homines visum amisisse, consumptis ocu lorum humiditatibus.Reseram Nicephori ver
'Solitae pluuiar hyberno etiam tepore in nubibus ipsis iunctae sunt,& retentae. Fames m OX co sequuta,& deinde pestilentia. Accessit ad eas clades,quae propter calorem igneum carbun cultis vocatur, Vlcus odoris pessimi, membra corporis admodum contrahens, & quod latius serpens ingens crearet periculum , Occupatisque G oculorum
80쪽
oculorum angulis, viros simul de mulieres quas occupasset,luminibus orbaret. Referunt alij, pluuiaru fontes,&puteos in alijs costitutionibus fuisse siccatos: Canes vero & reliqua animalia siti interempta putridum & se licium aerem effecisse. Titus Liuius de hac eadere, citate, ait eo sinuo plurimum laboratum H, neque
ea te es movi defuerunt aquae , sed terra quoque ingenito humore egens, vix ad perennes suscit amnes ,σc.
De natura maligna uetenens qualitatis qua in pe Iilitibus morbis reperitur.Cap. VIIBVIdondum in hoc capite est, quomodo iti
nonnullis pestiletibus & malignis mor bis,uiuo existente homine, producatur in humoribus maligna qualitas, principijs vitae opposita & inimica.: Vt hoc intelligatur, & recta ratione assequi possit,necessum est scire,in quo disserant corruptio & putrefactio Et nulli dubium ell,quin humores nostri corporis aliquadoadeb praue corrumpantur,labemq; contrahant, ut non solum vitietur, aut corrumpatur, aut intendatur proprium eorum temperamentum, sed etiam substantia peruertatur, scipiendo aliam naturam, ita ut venenos & nostrae naturae inimici fiant, tempo