장음표시 사용
51쪽
uisione,morbi illi finem fecere. Quibus ratio nibus addamus, innumera loca calida & humi- da in Hispania istorum morborum fuisse expera a ciuitas,aliaque maritima, quae temperam eii idem passura vide-
Similiter qui calido &humido temperameli to constant, aut qui sanguine abundant, citius morbis dictis fulgent apprehensi, praesertim duob causas 115 naturales laguida facta corpora minus posset resistere causis externis alterantibus.' Ex dictis constat,acrem in hac constitutione nullam contraxisse labem in subs Latia, aut qualitatibus, sed ex contagione unius corporis ad aliud praecipue morbos pestiletes increuisse: praesertim ubi similitudo, aut sympathia interuenie bat:& inter plura experimenta, quae in medium adducere possemus, tantum referam duas historias, quae inter visendum aegrotantes mihi euenerunt his proximis diebus. Vidua quaedam iuuenis nativo temperamento biliosa , astititio vero melancholica, iuxta templum D. Ludovici decumbebat, eque accersiri iustit,ut illam & duos filios viderem. Laborabat febri putrida continua ex tertianartim genere, cum vehementissimo capitis &lumborum dolorcinausea, anxietate δ pr cordiorum i E aestu: tia; ut Valentii ob analogiam
bantur.' Exemplis probatur morbia huc esse conta giosum.
52쪽
isvivrmae subiugalest huic sub ortus suit bubo pestilens in dextro inguine, paris in sc flexura, breuiq; temporis spatio filiis communicato pestifero morbo,una cum ipsis interijt.-,In Italorum etiam Xenodochio Mediolani sis quidam , temperamento calido, & humido, mediocriter carnosus,cum lucri causa vestes cuiusdam contagios hominis emeret, iacuit febre acuti stima correptus. Sequente noctem habuit molestissimam:alterq; amicus istius & c tuis, eodem fere temperamento costans, qui omnibus eius necessitatibus occurrebat, eode pestileti morbo fuit apprehensus. Secunda die a morbi insultu sub axillis partice glandulae , sed dolorificae apparuerunt,cu non exigua cerebri laesione; statim q. ipsos ad D Antoni j Xenodochium deserri iussi, dc pauco temporis spatio trafacto,
Ex quibus & alijs historijs ab alijsMedicis obseruatis, no dubium est,quin morbus iste ex sua natura contagiosus sit, praesertim ubi intercedit, analogia, & temperamentorum sympathia &similitudo. Sed horum occasione non abs re erit cotagh. naturam explicare,ab eius definitione initi ulu- mentes. Contagiu varie definiri solet, ut sit cor xuPuq corporis in totum, vel in parte, abun
53쪽
in alterutransiens, corruptione in particulis cla Desivitiet cofacta; aut deterrima halitus qualitas, ex maiori 'materiς elaboratione orta, diuersomodo apta afficere. Sed meli'definitur ut sit similis ex uno in chis , aliud deducta pernicies:&quamuis ex putrida, denomina- aut corrupta materia proficiscatur . potissimata men cotagit ratio costituta est in comunicatio- cista ut ne, a qua aliquid cotagio su dicitur, quatenus id quod prςter naturam in eo est, alteri impertitur. 6 'Hinc venena contagione non interimere dici- Venenatismus, quia qualitates quibus alterare possut cor 'ρη interi' pora, ipsis contagiosae n5 sunt, neque praeter na 'μ' ς''t turam. Secus contingit in commorsis a cane rabie affecto;quia c5munis utrisq; est rabies. Ad imprimendam tamen actionem,& pernicie rei' . contagio is, in subiecto requiritur dominium,
& robur supra passum bene dispositu, siue quod
imprimitur, actu, aut virtute in causa contineatur, aut se habeat veluti principiu motus : unde eontagios,& pestilentes morbi distincti, &diuersi sunt vario gradu contagij,& causis referuntur diuersis. Sed hoc videtur esse contra doctri-
eae omnibus sit spraecipue affciat eos qui ad laborareseo ble. . morbo praecipue accesserint Dicim', ibi egisse de morbo contagioso communi,vtest pestis: nam subdit: quod id solum omnium morborum com ms om- φ. Ea nibus
54쪽
55쪽
&pestilentibus. 3Tgioni: hic dissipat seminaria,& vapores,sicut fri
giditas vires coercet cotagij, ut uiuebimus: quia
fomes habet se passive ad contagiu, quatenus, e
ut diximus,in eo recipi utur aliquae, suae quo ma pitingis elaborata sunt,postmodum disiicilius separantur: ut fumus semel in pariete receptus: quare non mirum est,si talem efficaciam habeat, ut incaute materias fomitis pertractantes, simili assiciantur pernicie, ac corpora e quibus effluxere, interueniente tame debita approximatione,&tempore lassicienti,ac tacito consensu, ex
Arist. Ultimo euenit,ad distans aliquid infici, cum
scilicet vis haec contagiosorum corporum&Va ad uisu porum ab eis prodeunt tu, acri permiscetur, ite- explicaruν iratur,&fouetur,ut postmodum cotinuitate partium aer valide inficiatur, & summe contagio- sus reddatur: tunc enim ad distantissimas usque nationes transit: ut in vasta illa pestilentia, de qua Lucretius:
Tisitus in secropos funesos reddit a ston auit : vias,ex 'it cis; us urberet. Nam penitus laeniens AE p i siussus orcus pri ei colatu Aera permensus multum, camposq; natantes, In uiuit tandem populo Anionis. morb'. caused si id quod cotagio communicatur, est res preter
56쪽
Solutio. si ut basia Iiscus diro
ab oculis prodeuntestatim interimit: tarmillas aspis, ct scorpio:
praeter natura: igitur aut est morbus, illiusve causa, aut symptoma.Non morbus, nam in motu esse non habet,&sicut sanitas non potest ab uno in alium transire, praeter quam quod contagiu, tam viventibus, quam vita carentibus copetit. Neque similiter est symptoma, na sequitur morbum,ut umbra corpus opacum. Remanet,ut sit causa pr ter naturam:vt halitus vapor, spiritus,
aut incorporeaqualitas,prout disponit male subiectum,ut id quod vitiosum est,&prauu in corpore, recipiatur in ea parte, ubi ea qualitas ha-ibet analogiam. Uerum pestilens morbus, citra cotagionem productus,poterit contagione rursus aliud inficere 3 Hoc profecto non est inconueniens,quia contagiosa qualitas potest pluribus de causis produci,ut diximus cap. 3. morbumque ab eis natum non implicat similem esse alijs contagione productis:vt animalia quae ex putredine te rae fiunt, ab alijs eiusdem speciei generatione productis non disserunt . eodem modo morbi pestilentes etsi frequentius contagione producantur, sine ea fieri aliquando possitnt, magis, aut minus, pro dissetecta,&vi contagionis. Ide apparet in mixti productione, quod nonnunquam exempli gratia ex elementorum con-
57쪽
gressu'se, tu sciem speciei generatur seminis Vir ire:itatio
euentu causae omnino stitit alucle, escctus tamen unus: quemadmodum y Rrs ex illo ligne
aut ex silice,collisione productu'. 3. Ex quo colligo , quod cum ii l humi ibus talis est dispositio, ut postim ex ipsis pectilens qualita produci, thinc absque contagio fiet pe-u lens morbus, quanuis rursus hic homo sic aia sectus possit transmissione Vaporum, aut exii latione , aut physico conta au sid jnficere: ciutius tamen, aut tardius, ob maiorem aut mino rem in patienti corpore app)ratum . Viridia enim ligna difficilius ab igne, quam sicca trans. mutatur. Imbin Syria & Constantinopolitanal urbe, alijsque partibus Impeiij Hotomani, se . quentissime pestilentibus morbis capi utur,abs que contagij suspicione. . Vtrum tamen Omnis contagio putrefacti quaeda sit: & de analogia contagionis ege Fri oeastorium libro decimo de contagione capit. t.
58쪽
De morbis malignis, Quid prasagiendum sit circa huius epidemici
CVM His proximis & pr teritis annis,
aduentante Autumno,magis in Hieme, i saeua huius morbi conditio cessare videatur: ineunte autem Vere, &. Estatis principijs, vel uti reuiuiscat & ingrauescat,& maiores viressumat: dubitare merito possumus, an idem se quentibus annis futurum sit,& veluti p uncticularis morbus,sic bubones & carbunculi introducti certis temporibus molestent. Vi 8 3 Respondetur suppositis his quae circa causas huius epidemici morbi diximus,sperandum ense, diuino fauente numine, morbum hunc populare non ita dire esse reuersurum faxit enitia Deus, ut in totu cesset) si naturalibus causis fide
adhibere volumus. Pr erea neque tam cornu nem .neque adeo prauam naturam habiturum, est Gistim rendum i tu
Primo, quia sicut particulares morbi suas habent states,& tempora; sic& constitutiones
mnes ire stit entes. Solo hoc disserunt, quod quae
ex cotagione .aut seminari,prauis fiut,logio ies multo sunt,& tardi finio tur: & sic initio cum morbus incepit, Vt primis duobus annis,parum molestauit: quibus transactis, vehementius sae-
59쪽
vijt. Vere aute praeterito ad finem Augusti maiori saeuitia vires exercuit. -- Secundo, mutationes illae, & figurae prauae corporum coelestium iam praeterierunt, aut parum superest: nam,ut Astrologoru sert opinio, effectus eclypsium Solis & Lunae finientur vltimis diebus Novembris huius anni 1199. Licet Danes Sta non desint aliqui, qui eorum effecta usque ad 6
. :annum H OO .prorogari exilliment. Et quamuis sues.
sequenti anno eclypsis Solis posset pestilentes . . morbos suscitare: feci quia iovis sequitur natu- Iram,potius sanitatem, Sc malignorum morborum depulsionem,& optimam ventorum natu- Iam pollicetur, quam pestilentium. r. Igitur sicut positis caussis omnibus ad uniani effectum concurrentibus, sequitur statim effectus sic ipsis ablatis, cessat: ia quia corpor a cce is
.lestia, yt dictum est, tempore plenilunij magis
nolestabant, quam in coniunctione , cetiante prauo influxu oppositione Lunae producto, sperandum est omnia in melius Versura. . Seminaria similiter contagiosa, ut vestes, &reliqua quae in aedibus aegrotantium morbis pestilentibus inueta fuerunt,usta & cremata sunt Corbola ob timore melius custodita & praeparata sunt,& minus circa re3 non naturales d
60쪽
prouidentiam in Reipublicae gubernatione. mnia enim haec simul in unum collecta sperandum est inultum profutura. - vero sit causa,vi temporeHyemis cesset isti morbi,est,quia substantia quae per contagiucommunicatur, siue vapor sit,uue exhalatio,frigidstate mbientis debilitatur, & coercetur: lyatis autem tempore,ob intensum calorem,cosumitur , & veluti euanescit. Frigidus itaque aer, aut summe calidus, contagioni aduersatur, etsi corpora prauis humoribus referta istis tem poribus deterius se habeant,ob apparatum:nam
-bigui codensando,N prohibedo exitu vapor calor aute fundendo,possunt ipsoru corpora puitredini aptiora redder morbisq; pestilentibus.
Cur constitutio Lec epide casmus hoc anno Iso p. Matritum molestauerit. Cap. V L
. Verum est,ut nos .superius diximus, epi-demicum huc morbum tres habuisse ca ν sas, in dubium reuocari posset, cur potitis . hoc anno,quam reliquis praeteritis grauior & lethalior extiterit: siquidem ab eisdem causis effectus eodem modo dimanare debent.
Huius certe euentus multas fuisse causas noti
est dubium: nam sicuti tres dictae vim habuer ut inferedi malit,ita qua: a nobis tradetur, nou-III. Π d solum