Lucæ Tozzi Opera omnia Lucæ Tozzi ... In reliquos Hippocratis aphorismos commentaria pars tertia. Ubi universæ medicinæ ... quam dilucide explicantur

발행: 1747년

분량: 225페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

ga Liber Quintus.

unde effatum illud notissimum Terentii Nequid nimis, atque illud Horatii: modus in rebus : sunt certi des que Messsuos ultra , citraque nequis eo fistere

rectum aEamdem autem pluribus in locis ad Natu. se tuitionem, Ac salubritatis incolumitatem, seixandam , passim quoque commendavit Hippocrates, ut propterea scripterit Gestiae JιE.c. labor, cιbus , potui , somnus, Henus, omnιa , metocria: Quod & pluries repetit in I: bris aphor morum. Hic vero speciatim in sceminis mentiruas purgationes confiderans, illas modum non servantes omnino

vitupta at , ιχ cum a iuuentur prodeunt, dccum penitus stipprimuntur , ea tamen disse. Tentia, ut si large profluant, morbos indefinite succedere; si detineantur , ex utero particulariter provenire decernat.

Eveniunt plane moihi , fluentibus large mens ruis plerumque vitio totius, quoniam malam languinis diathesim saepissime conle-quuntur 3 non enim alia de causa sanguis a siuenter tunditur, nisi quia vitiolus est , pula acer, acidus , lallus , serosus , qui prinpterea impetu in vasa uteri facto, viam sibi aperit, di quandoque, nedum Oseula vasorum laxat, dilatataue, verum etiam erindit , dc tantum non dilacerab; cumque viti ius iste sanguis per universum corpus excurrens, impetum deinde speciatim iaciat in uterum, proinde est, cur Hippocrates indefi- Dite dixerat, morbos exinde suboriri, nulla de particularis visceris dys erasa mentione lacta. Verum non hinc uterum quis ab istiusmodi labe immunem opinetur, cum adhue

soliua ipsius vitio idipsum haberi possit, si poetissimum peculiari aliqua aegritudine sit affectum, aut occulta sui fermenti depravatione contaminatum: quamobrem saepius uteri sti Iho laborantes, aut ex glandulis ejusdem tumefactis, obsti uctis, laxatis, erosisve, male te habentes, profluvio san gninis ad annos integros vexatas vidi, imo doloribus vehementissimisinc spasmodicis affectionibus cruci alas. At vero in menstruorum suppressio. ne, defectus hic videtur omnino ad Icriben. dus uti io, aut quia illabentem sanguinem non admittit aut illa plum exeipit, detinetque : nori admittit aurem , quia in suis vasis obstructus, aut debito sermento privatus repurgationi, secretionique ineptus evasit, cum alioqui velut sentina totius corporis exitum sanguineis recrementis deheat pron ptissime

exhilare 3 quapropter si illa recirculent, dc aliorsum remeent, ejus desectui jure optimo

conlequentes aegritudines tribuuntur. Quod

si illa excipiat quidem, sed prae crassitie , ac

lentore deponere postmodum non possit, pr culdubio ibidem hetrentia graves aegritudines excitant, quae sedem in eodem habentes , ab illo male affecto procedere dicentur, ut ia structionibus , tumoribus, aliisque uterinis affectibus experimur. Et quamvis menstru rum repurgatio impedita , magna ex parte , faeculento languini tribui possit, debet tamen utero adlcribi, qui cum sua natura sit repurgandis mensibus destinatus, quoties hoc munere desungitur, elus culpae istiusmodi des clus attribui debet, quia deficit in eo , quod debet : deficit autem, ut dictum, vel ser menti sui inertia , vel vasorum exilitate, aut compressione , vel deniquemala constituti ne , ac textura , aliave indispositione n bis adhuc inconspicua. Quinam vero sint morbi tum ex fluentibus plus justo, tum eκ non fluentibus menstruis oriundi, non facile est omnino determinare; cum & Hippocrates ipse , licet plurimos recensuerit in lib. de morbis muliebrib. m. epidem. θR. 3. de alibi, non tamen Omnes penitus est complexus, nam nulli non sunt qui ex ipsis immodice fluentibus, vel dimi. nutis , aut omnino suppressis oriri non pos sint, ut experientia demonstrat 3 unde iure optimo scripsit ad eundem Hippocratem De mocritus Disola de Natura humana, innis

merabilium ςrumnarum auctorem eme uterum , cum Ec revera dolores eapitis aeerbissimi, epilepsiae, a poplexiae, lethargi, con vulsiones , catalepses, phrenitides, caecitates, surditates, anginae, asthmata , hae minptyses , peripneumoniae, palpitationes, vomitus, & alia plurima mala ex illo proscisti consueverint, ni historiis, dc anatomicis observationibus est comperium . At vero quamvis innumera sint mala ex utero progigni solita , specialiora tamen Hippocratescit. libri de morbis muties. receii luit, sive copiosus quam par sit, e iuuant, sive diutius remorentur, dc suppressi menses sistant. Ut autem quis de eorumdem immoderato

exitu iudicium ferre possit, statuit ibidem in

omni muliere sana duarum heminarum Atti.

arum mensuram excedere non debere, idque ad duos, vel tres dies, longius autem, aut brevius tempus morbosum esse ue veru n. tamen haec plerumque variant etiam salubriter, pro variae se minarum habitudine , et a te 1 victus ratione, exercitatione, di similio bus 3 nam plerasque videre contingit, quae

ad plures dies abundantius menstruare so tent, dc maxita a cum corporis euphoria, ut

. 1 . etiam

82쪽

Aphorismus LVIII. 83

etiam Hippoerates ibidem innuere videtur. Facta autem comparatione inter eas, quibus mentes amentius prodeunt , ac pro vios anguinis assici contingit , aut ex adverto suppressi fiant ν longe periculosius aegrotant Primae, quippe quae immodicam evacuatio nem sanguinis serre nequeuntes, tandem decolores redditae, cachecticae, aut hydropicae , vel, quod gravius, syncope affectae, brevi succumbunt , & vita deficiant , C tra vero, quibus sanguinis menstrua purgatio supprimitur, licet in eadem , dc consimi- Iia mala procedente tempore incidant, in longius tamen protrahuntur , ad ut idem Hippocrates scribat famulam quamdam q. -υm- septem annis mensibus caruisse. Por. ro mirari stabiti quamobrem Hippocra res cιt. fib. Lemorbιν muliebrib. seriptum res querit: detenta per sev mr es meUrua in rabilia fieri: Cum caeteroqui ex praxi pluries innintuerit, nonnullas ex adverso convaluisse , alias etiam concepisse, & vitales partus edidisse , nisi aliunde uterus in sua constitutimne laxatus , ineptus evaserit conceptioni, &graviditati . Memini me aliquando observasse mulierem quadragenariam Ascite laborantem, quae tamen tuo sceta marim , non solum foetum maturavit, sed non fine admiratione puellum exacte formatum Peperit, licet tandem non repurgatis sufficiem ter lochiis, & aqua in abdomine retenta, post plures hebdomadas perierat. Pro coronide tandem animadvertendum , morbos a non fluentibus mensibus timc solam evenire, cum alias illi fluere deberent. Incipiunt autem naturaliter fluere, cum Mu. Iteres eonceptioni, generarionique aptς fiunt, id quod plerumque alcidit circa decimum quartum annum ν & licet aliquibus ante ν&mil haec tempora eruperint, nam aliquando statim ab ineunabulis, quandoque vero post

vigesimum primum annum apparuerunt hoc tamen illis praeter morem, atque ex aegritu

dine aliqua accidisse dicendum . Ita quoque desinere consueverunt septimo, aut quod lammum , Octavo annorum septenario , amvis pleraeque ad lexagesimum annum , ultra mens ruas purgationes subiisse perhibeantur- Quare pro diversa foemmarum con stiriarione prudens medicus de eiulcemodi mensium eruptionae se aut desitione promotam tum , vel impeditae, conficier, num mor-

ω sint se aut monimem aegrit mes sim lapsurae et a Niri certiora indicia demin t abnis, quae idem Hippocrates memorar ciritibν. de morbis mainebri putae doloribus . tumoribus , obstructionibus , febribus 3 contra vero sponte Naturae desisse pronunciabit, si ei tra quamcumque uteri aegritudinem . & nnila lubsequente febri , aliave cordis , eerebri , aut stomachi molestia .

certa praeferrim aetate . sensim, sensimque defecerint . Quae denique purgationes a partu sunt, ἐκ proprie lochia , aut puer. peria dicuntur , longe admodum a men struis differunt , adeoque ad praesente hunc aphorismum nullatenus pertinent

Recto Intesino , aut utero inflammationem pallante, urinae stimcidium accidit , O rembur purulentιs urιnae adveκit βιIlla, dium r Hepati autem inflammationem p. tienti singultus advenιι.

AS appressis menstruis , si sorte sanguin

ita in utem restagnet, ut excitet inflammarionem, non solum inde febres, dolores, anxietates, aliaque id genus communia symptomata inflammatorias febres coismitantia orientur, sed compatientibus vicinis, adjunctisque partibus se alia specialiora

suscita natur , quae eorumdem nexum arguunr, dc partem specialiter assectam designant. Quamobrem hoc aphorismo Hippocratres ab inflammato recto intestino, aut utero, urinae s illicidium venire animadvertit, si cur pariter a purulentis renibus : ab hepate vero inflammato, lingultum. Et quidem urinae stillicidium advenire . recto in resimo, an r utero inflammationem patiente , affecta inde vesica , quae utrique proxima, oc conjuncta est ,. palatis fio ex Ana Ume , qua constat vesicam uteri cervici superincumbere , atque' intestino recto alligari, ur propterea ad utriusque partis laesionem prompte quoque ipsa compati

tur: quamobrem experimur in gravidis a tumefacto utero, vesicam comprimi, atque

urinam in illa collectam diutius asservari

non posse , sed statim egeri ,. quocirca utar gerentes micturire coguntur. In lacum a tem , praesertim duriuscularum, egestion ex nimio frequentique conatu, etiam ves.ca crebrius solicitatur , ut mod; cam adhuc urinam quantocyus expellat . Si ergo haec citra mor holas caulas , & vesicae moris

bos, accidunτω ut urinae stillicidiuar oriaetur, quam gravius, & molestius assici continger, cum partes illae inssammatione δεμ horaverint , non sine pra oru; succorum acritate, atquσ irritarione λ Idipsum evenire observamus a renibus

83쪽

Liber Quintus.

purulentis, eum nimirum urina inde tran- scolata, &pure suapte natura mordicante , acribusque particulis muriaticoacidis reserta , in vesicae cavum deponitur , & stillicidium excitat. Animadversione dignum est, quod Hippocrates non inflammatos, sed purulentos renes hic notaverit, seu ex contracto ibidem ulcere, luppuratos, quoniam ab inflammatione renum potius Dysuria, veltichuria fit, quam Stranguria , quippe ab inflammatis renibus, coarctatis scilicet, occlusique ductibus , praeter Buenti sero transitus omnino denegari solet, unde lichurias Et si fortasse adhuc illud effluat, collectum deinde in vesicae cavo, per urethram commode, atque affluenter reddetur, non autem si illabit , ut in Stranguria sit , de qua hic sigilla.

tim Hippocr. meminit. Quin es rarissime ac. cidit , utrumque renem inflammari, ut exinde urina tale vitium contrahat, dc stillici. dium pariat; At vero ab alterutro rene suppurato, ac purulento urina manabit mul.

O, crataque pure satura unde haud libere per angustum urethrae orificium serri poterit 3 adeoque guttatim educetur tanui. que tua acritate sphincterem musculum vellicabit , & ad micturiendum lacesset.

Verum quamvis Hippocrates hic dicat, ab inflammato recto intestino, aut utero, nec non a purulentis renibus urinae stillici, dium exoriri, non tamen deducere licebate converso urinae stillicidium, ac strangu

riam ab uteri, & recti intestini inflamma. ione , aut a suppuratis renibus perpetuo proficit ci, cum illa plures alias causas con-Iequi possit, quamobrem ex uno in aliud vicistim inferre non licet . Hinc stranguria veluti symptoma superveniens ob affectae partis viciniam, non proprie indicabit annexarum partium inflammationem , sed solius velicae laesionem, quae caeteroqui aliis de causis haberi potest , ut pater ex praxi. Sicut a recto intestino , aut utero inflammato stranguria , ita ab Hepatide , seu He-patis inflammatione singulius, qui licet inter symptomata eiusdem minime reseratur, praesertim cum fit, aut recens est, superve

nil tamen, cum diu increbuerit, & malunsignum ab eodem Hippocrate reputatur T.

apbor. IT. Creditur autem sere communit crid fieri propter contensum iecoris cum stinmacho , cui dicitur singultus convenire , eum is veluti convulsivus stomachi motus appelletur. At ipse crediderim potius ad diaphragmatis vitium pertinere, quod prinpter ingentem jecinoris inflammationem contrahatur, di in suis expansionibus imp diatur , quin dc irritetur , molesteturque non. leviter a contactu tumefacti , in laminmatique jecoris , quod eidem alligatum , plus justo praeponderans, gravi incommodo est. Coafficitur simul una pariter stomachus,& quia sub septo transverto proxime jaceta& quia per pylorum ab inflammato iecorephlogo si in subire solet. Caeterum quamvis non audeam inficiari singultum speciem

quamdam esse convulsionis , haud tamen admiserim ab inanitione , atque adeo ab im modica siccitate stomachi tunicas contra. hente , illum revera provenire posse , cum tanta siccitas, vivente animali , partibus accidere nequeat , ut alias ostendimus 1 quamobrem Galenus ipse in boe eommentis Hepati inflammationem patieuti propter

nervorum communicationem singultum is

pervenire , subdit non quικυn semper , sed quando ad maximam attollitur inflam

mationem .

A PHORISMUS LIX.

Si mulier non eonripit, scire autem velis, si conceptura sit , Dannis c/rcumtectam

a subter sulfias , si odor videatur

quod ipsa non ex seipsa seruis es .

D Emiror valde, qui tactum , ni le

vem hanc explorandae secunditatis iii mulieribus conjecturam inter aphorismos retulerit Hippocrates, cum . N suo nomine penitus indigna videatur, quippe quae nulla ratione, nulloque videtur experimento fuse fulta . Sed & quis unquam tam arcte pote rit pannis seminam explorandam circumte gere , ut desubter suffitam , nares bonus, vel malus odor non seriat, isque sit totus per corporis meatus interius excipiendus , ve I saltem nullatenus infractus, retusus, aut inversus in tot viarum , & visceram an is ctibus. Sterilitatis praeterea causae in seminis multae sunt, quas idem Hippocrates r censuit M. de seritibus, de morbιs mulierum , unde facile est, ut ex una, aut altera ipsarum, sterilitas proveniat , quamquam impedimento non sint, quominus per

uterum Odor nares, aut Os pertingat, ad

huc in bene valentibus, ut Interpretes hie adnotarunt. Neque densitas , aut raritas uteri, ut commentatur Galenus, quidquam

facit in conceptione, & speciei propagati ne , cum satis superque constet ex Anato. me, non per inconspicuos uteri poros, sed per patentes meatus , tubasque Falloppia

84쪽

nas, ex ejusdem ovariis albugineam substantiam molli putamine obvolutam, in ipsius cavum pro conceptibus deponi η quin &experimentis liquet , duriori , densiorique

textura praeditas, quemadmodum sunt exeracitatae , dc stigidas, siccasque regiones im lentes , longe mundiores esse Otiosis , obelis, & laxiorem nactis coultitutionem. Quamvis insuper viae exquirantur patentes, ae liberae, ut lemen e maribus ejaculatum ab utero excipiatur , de sceeundatum ovum ab ovario lepositum in eiusdem cavum deis labatur ε non tamen necesse est , ut reli quum corporis ita permeabile sit, de reseratum, ut odores inde exceptos admittat, atque ad nares , dc os evehat , ut exinde iudicium certae saecunditatis deduci possit,

zasi vero foeminae secundae solum illaeni, quibus corpus universum patulum perviumque est . Rectius propterea idem Hippocrates amor. 62. huJus sterilitatem a particulari uteri vitio deduxit r inquiens r

non eoncsrunt, O c. ubi nimirum univer

sum stlationis opus peragitur, ideoque opus est, ut is sit optima constitutione proditus, in suis ductibus patulus, de in graviditate amplificationi facile cedens, atque tuitioni

infantis accommodus , ac peropportunus . Quamvis autem ex his plurimum de veritate istius amorismi suspicari fas sit, quiaetamen Hippocrati fuit in animo, eam hiemotissimum conjecturam de iudicanda in foeminis tacunditate proponere, quae unicuique obviam foret , & prompte reduci-hilis in usum, quemadmodum mos Antiquis erat 3 propterea hoc loco ratione illorum ejuscemodi internotionis recensuit , ae methodum , praximque exhibuit ι ut saltem quia ex parte deduci posset , citra grave taminarum incommodum , dc s. Ium ab extrinsecis conliciendum edoceret:

quod de alias lib. de sterilitas , aliis suis

exuviis exuti , integri, ac purgati in uteri vaginam inditi beneficio , cum semina it dormitum , experiendum admonuit, idque a plerisque obstetricibus non semel ipse gestum audivi, nee irrito successis 3 quippe inutilem mutorum , seu crassae pituitae saburram sensim , sensimque uterus hac ratione deponere consuevis. ut igitur, quae hic proponit Hippocra es in usum commode duci polline, ad internoscendam foeminarum m conceptione aptitudinem , conducibilius erit, ut non linium illae pannis eircumtectae sumantur , ne dispersus odor nares potius exterius pertin-

gat, quam per uterum 3 verum etiam ope convenientis infundibuli exceptus illac l lum tendere cogatur , alias frustranea eL set operatio. Sed & horum nescia necessum est , ut sit sussienda mulier . eorumque si mul, quae suffumigari debent , ne scilicet sua malitia propriam sterilitatem tegat 3 quin etiam oportet, ut odor aromatum ad seminaeos delatus, post aliquod tempus ab obstetrice perita , admoto ejus ori nais , percipiatur: quod sane Platoni animadversum . maximum illarum opus dicitur. inibus mero seminae sint suffiendae, licet Hippocrates hic non meminerit, resert tamen in comment. Galenus , Oportere esse, quae

ejus naturae sunt, ut su Ttui apta sint, qu madmodum thus , myrrha , styrax , dc quaecumque sunt valde odorata . Insuper idem Hippocrates lib. da seritibus meto I. pum unguentum lana exceptum , uti pessum , utero imponendum iubet, de si tu , α

diti odorem per os mane Oliscerit, mulie- eisi ii

rem saecundam fore , dc concipere posse lsubdit . Admirabilius vero est, quod idem

Auctor ad hoc id ipsum internoscendum pro- Lare ponit, illinendos nimirum esse oculos mulieris humore aliquo, quem si iidem eombi- tumbant, saecundam illam esse testatur ι id quod ς etiam confirmae Plinius IV. . cap. 16. dum ρρ' ait r Deunitatio in seminis praerogati maereριmus inuncti/ medicamine orarint, sali vam instet, quod di antea Aristoteles ad n taret a. de generat. animaI. cap. . q. sta. 'blemat. a. iuxta expolitionem Theodori, ut bene etiam advertit Langius tib. I. epist. 4ς. ubi aliud ex galbano ori scio uteri incluso experimentum affert, adhuc ex Hippocratis auistoritate desumptum , ut apud eundem est legere . Plura alia ad hoc idem cons rentia Auctores hic memorant , quae unucuique experiri pro arbitrio licebit. Neque vero penitus rationi dissentaneu in existun re est , quomodo fieri possit, ut halitus , a vapores odori ex utero nares , &os pertingere possint, si nimirum consideremus maiaximum quem ille per nervos , caeterosque ductus consensum habet cum cerebro , dc partibus caput componentibus ι quamobrem bene poterunt halitus isti, imo tenues, vinlatilesque aromatum particulae, per patentes uteri meatus nervos subire , de sensim per fibras, ipsorumque substantiam, penit ius intromitti . dc ad usque cerebrum per v dere, sine ulla earumdem volatilium paristium refractione , quippe experimur m schum , ambarum , Libethum , idque genus

alia, ita rebus cunctis commisceri, ac perti-

85쪽

Uber Quintus. es

naciter haerere , ut non solum diutissime perdurent , atque irrefracta perlavereiu ,

sed , quod malus, adhibita quavis industria, dissicillime postmodum deleantur. inii praeterea alimenta, aut medicamenta assumpserunt, ejuscemodi rebus odoriseris consecta, ad longum tempus illa eadem olere solent. Quin & plurima sive bene, sive male olentia , clysteribus iniecta , caput, ct cerebrum assiciunt . Aliquando etiam observavi ex indito clystere , in quo optum suerat dissolutum , cerebrum ad longissimum tempus fui sis soporatum . Unde qua ratione Oplum per vapores ab intestinis cerebrum gravat,

ct au soporem adducit , non dissimiliter

odoriseia ab utero per nervos, nares , &os impetere possunt. At vero praeter ea, quae hie commemorat Hippocrates de conrectura a sumtu subtus admovendo, Oporribit peculiarem foeminarum constitutionem , ac totius corporis fructuram , ventris, dc hypogastricae regionis habitudinem intimius puricrutari, quo nimirum modo is a se habeat in suis operationibus , excrementorum repurgationibus, aliis.

que, dc si graciles, an obesae laminae sint, si

hypogastrion amplum, spatiosum, an vero angustum, dc arsum, aut exuccum habeant:

ob rem sagax Medicus ex his omnibus iunctis de bona, vel mala uteri disposi.tione, non irrationabiliter deinde coniiciet. Quibus vero medicamentorum generibus, quae steriles creduntur, lacundae fieri possint

si tamen desectus generationis ab ipsis sit pluribus tentare ausi sunt periti Professores,

industriatque obstetrices. Sunt, qui ope pinmorum mandragorae, de quibus late finier caeteros meminere in los Reles, Vallesius , Sennertus, Savona rota , Mercuriali .: alii reo scho, D tho, ambra grilaea, caeteri Gque aromatibus saepius iteratis: nonnulli nute moschata 3 plerique testiculis animalium,

aliisque similibus. Vetum hos sallere. & falli

contingit, nisi prius re bene perspecta , ac maturius pensitata constiterit, qua de causa in ecunditas procedat, & num vitio formationis , & stlucturae uteri, ejusque vasorum, an potius desectu sanguinis , dc glutinosae illius substantiae in ovariis adnatae, di ad for mam ovi adultae, cujus potissimum ratione nuperrime patuit ins undas evadere mulidi res, quibus nimirum datum non est eiulcemodi ovis abundare, aut ad iustam magnit. qinem illa perducere, vel etiam perducta perficere, sed potius corrumpere, sorte quia ab ovariis seponi, atque in uterum delabi De.

queunt, tinnio adipessipata, di circumducta, at plerisque anatomieis dissecti omissest

observatum . inamobrem pro varia harum causarum conditione, oportebit diuersis auxiliorum generibus ψcunditatem in illis p- movere , fotis nimirum partibus generationi destinatis , aut etiam remotis impedimentis, ex quibus stetundatio. Ac conceptio retardetur, quae propterea sagax Medicus,ubi sedulo perquisierit, atque in deficientis naturς auxilium promoverit, proculdubio sui voti compos fiet. Celemm de histonisendi sunt practici, apud quos magna silva horum medicamenintorum, pro diversitate causarum proponitur. illud tandem ex his omnibus colligere nunc licebit, perperam a quibusdam in praxi omnem odorum usum in assidictibus m lierum indiseriminatim vituperari i cum tamen is a primis Medicinae proceribus, suminmopere multis in casibus commendetur, ne que solum externe, sed etiam interne.

Et quidem licere quandoque in effectibus

muliebribus, medicamentis uti, nedum arommatum mistura conditis, sed oc fragrantibus , ac odoris nempe molcho, ambaro , Eibetho , nuce myrastica , calamo aromatim , caeterisque 3 doli tamen convenienti , ac moderata, pluries&ab Hippocrate, de a Galeno, caeterisque, non temere edoc mur : iis enim , non solum cerebrum, di cor

momento fere reficiuntur, Ac in suis operibus vigorantur , si fortasse sopore. vertigι-ne , a popleaia , lyncope , ac ieipothymiasceminae laboraverint, sed speciatim uterus exinde suaviter allectus, seipsum impuritatibus statim exonerat, ut etiam Decundari subinde facile possit. In quam rem legi meis

rentur prae caeteris Sennertus lib.q. suae mamdc Laurentius T. Anatom. itemque Langius

sola 2 . lib. I. Gai par a Re s in stio Cai-ρο Elysis Jueuadarum quaestionum, quas. . dc 93. Vivit adhue Neapoli nobilissima quaedam Μatrona, quae diu sterilis cum foret,& prolis avida, tandem impatiens tem rario plane ausu plura, de plura mos chigrana iterato sumpsit. atque voti compos,

gravida paulo post effecta est, & malevium peperit, qui nedum selieiter, salubriterqdedegit, sed validos, robustos , dc eusarcas filios, ac successores habet. Notum insuperest de Hispanis feminis non solum nobilibus, sed plebeis, quibus frequens in uis est ae tus ; ac vehemens moschi, dc ambari odor,

ut etiam praeter vestimenta, ac chirothecas,

inter tabaei delicias, quotidia illum indiscruminatim habeant .ma de causa credideria, iis lolummodo frequentes odores speciatim

obesie, quae insuetae sunt bene olere, ut de

86쪽

Aphorismus LX. 8

Septentrionalibus Ierunt . Μoschi quoque usum internum non istum approbant, mi admiranda ex ipso praedicant Horatias Au- Inius lib. I a. epist. o. Solanander eons i s.

a. q. Ri verius cent. I. ias. 6s. cytiis. I. Prax. Rodericus a Castro j Mercatus, Ta-eutus , Montagnana , Platerus, Varandaeus, Chesneau, aliique plures . quos in .unum

recollegit clarissimus vir Lucas Schr kius io sua Historia mosidi .

Hine ergo deducere erit, ex mente Hi in Pocratis , non omnino explodendos e se odores ab usu medico in sceminis, cum hoc loco expresse praecipiantur . quin concia O, jurgandi sint ii, sui indifferenter praeiacatas mulieres , 5c pene exanimes vehementius extorquere , ac aspigere adnituntur Q. tidis , ac mala olantibus rebus , quae plane bene valentibus, ac robastis adhuc intensae forent. Et quamvis aliquando experiamur mox a partu enixas odoramentis graviter assici id tamen iis evenit ex subita illa commotione , quam uterus ab ipsis tune remporis patitur , nimium allectas , atque in seipso eorrugatus , unde excrementorum

repurgationi sbi obicem facit 3 siquide natanc illius papillae j dc hiantes coryledones coacti, atque in iuis purulis astricti . nequeunt lochia, & impuritates a partu deae ponere, quae detenta . di cum remeante sanguine commi sta se reIiquum coIporis inficiunt, unde postmodum animi desecti innes , nervorum . contracti nes , sopores , deliria, sebres , anaque symptomata Perniciosissima insequuntur. Acuta igitur, dc suaveolentia cerebro δε- Ium in lania iunt per nares Olfacta , cum immoderata suerint, quatenus uimirum nervos, & nervorum fibrillas plus justo exagitant , dc lacessunt, & quandoque etiam stupefaciunt, dc offundunt: qua sane ratione pIures quoque mares iisdem psurimum o fenduntur, & cepha Iauiis j vertiginibus , motibus epilepticis , . altisque, haud raro , - ebrii, vexari solent , ut uon semel experti sumus. At contra uterim, cum pro sertim vacuus iaetura est . iptoriun halitu vigoratur potius, beneque assicitur, ut prin. merea sataa subinde quadam expansione . avique ampIificatio , iaci Ie hiet , adape-xiatur, exultet, α quod in sui cavo superfluitatum haesit, prumpte admodum expel finem , moschum', ri hum. aItaque odo- .rata, sacculis inclusa, ct coxis interius al- .ligata, gestare consueveruns. Hinc proin-

e demirari subit, unde iactam, ut ex MEη die is in vulgus iam abierit, uterum odores percipere, quasi is olfactus capax Bret ,

adeoque enorme piaculum nune:sit, in morbis mesiebribus odorata quaecumque Pr scribere . eum tamen halitibus blande adinmodum olentibus , seu particulis tenujori. bos, dc volatilibus in seipso exceptis, haerentes in glandu Iis noxios , crassosque saccos, fibrarum, & glandularum coarctati ne, aut laxitate uterus exprimat , ac de ponat . verum in his cautio as a adhibenda , ut odoros halitus nares, dc cerebruae minime pertingant, ne scilicet ingenti copia , ct sulphurea, qua pollent, ac me briativa conditione , illud aggravent , dc Obtundant, aut etiam vel licent. dc discedi pant, orgasmo in humoribus inducto . Cae. . miam terum bene olentia etiam ex moscho , di ambaro , cum aliis commista , de in bolas, 'ves pilatas redacta , ac interius alsumpta multum proficient. ad viscerum , polismmum cerebri, cordis, ac uteri robur, viaresque ad augendas, quemadmodum plurimorum auctorum testimonio late nimis comprobar prae caeteris an sua restoria insecbi is praeci rarus D. Lucas Schrokius Mediiscus Augustanus , nunc Praeles meriti is mus Academiae Curiosorum

Si mulieri utero gerenti purgationes proc

δεηι , impossibiae es fartum esse sanum o C insuetas sanguinis purgationes, quaσsingulo quoque mense is minis benσle habentibus salubriter accidunt , tempore graviditatis desinere in latus alendi, dc fovenda gratiarn , cunctis eli ninum , ut propterea inter raetera eonceptionis . & g ilationis uteri s gna specialiora , illud p tissimum recenicatur. ut etiam docetur ab Hippocrate Me eodem Lbr. apbori sequentris amobrem si utero gerenti purgationes procedant, jure Oprimo praesagire licer, impossibile esse genitum serum esse sanum is ut autem id omni ex parte verum sir, necesse est, ut non semeI , neque modice . purgationes istis prodeant se sed irerato, &affluenter ς cum alias fieri posse , ut ex modica , nec iterara menstruorum expurga tione j utero gerens potius relevetur . dc melius se habear, deposita nimirum alima sanguinis portione in suo cursu praepedita is uterum gravante, & in se stante. Hinc nouabs re adjectum in apiar. sub plurali nimem purgaIucles, quς plane designant eoa-

87쪽

ga Liber Quintus.

suetam in menses singulos evacuationem , quemadmodum idem Auctor expressius edocet tibr. I. de morb/s muliebr. cum Caeter qui lib. de natura pueνi, scriptum reliquerit, nil penitus graviditatem incommodare , si uno, vel a Itero tantum mense m lineum sanguinis profundatur. In hoc autem speciatim consideranda erunt, utero gerentis habitudo, aetas, regio, consuetudo, victus ratio, quae praecessis, atque alia un verta , quae graviditati obesse, vel prodel- se possunt : siquidem plethoricae, robullae, iuvenes, Otiolae, bene altae , dc abundantem menstruorum evacuationem sortitae , nullum plane patientur ab ejusmodi per primos graviditatis mentes purgatione luperabundantis sanguinis incommodum y contra vero exiles, imbecillae, exercitatae, di pravis eduliis nutritae , dc nonnisi tenuem languinem expurgare solitae . Sunt etiam quae nihilum in consuetis menstruorum ex-Purgationibus perturbantur, sed potius seipsis leviores , hilarioresque fiunt 3 contra aliae nedum utero dolent, & cruciantur , sed dc viribus , de stomacho deficiunt, ut Pene langueant, dc molestiis innumeris a Dωctae vix non aegrotent . His ergo potissimum si accidat a graviditate catamenta pati , fieri nequit , ut istum gellent sanum , quippe qui non bene valens se vir bus, dc nutricatione descit, vel in poste-Tum aegrotabit, dc a rietur Sed praeterea perpendere Oportebit, unde sanguis immodice , inconvenienterque profusus prodear, an non ex uteri ea vo , an potius ex vasis uterum circum perrepta n - lbus, aut etiam ab his, quae haemorrho, das uteri concitare solent: etenim Anatome compertum est, tria haec vasorum gemera uterum pertingere , & languinem prinsundere solere. Et quidem in utero gerentibus saepe saepius ex iis , quae cervicem am biunt , sanguis sponte sua , ac salubriter prodire consuevit , neque solum primis mensibus, sed etiam ultimis, imo per periodos toto fere gestationis tempore , ut historiis proditum , dc a nobis non semel observatum . Igitur ex vasis solum , quae uteri cavum pertingunt, sanguis si effundatur, valetudinarium foetum , ita becillum, ςgrotantem , & sacillime aboriturum indicabit: de qua plane purgatione intelligendus hic Hippocrates, si tamen, ut dictum , ubertim , dc iterato profluat , cum caeteroqui levis, & modica qtiaecumque evacuatio non

lanii sit, ut uteri gestationem incommodae, & latum labefactare valeat, praesertim in plethoricis, in quivus, etiamsi ex intemnis uteri partibus sanguis prodeat, a conceptu, eluique placenta seiunctis, nihilum plane ossicere consuevit , modo non repetat ν cum aliunde effluat, quam ex vasis fiditus nutricatui, de vitae dicatis . Siquidem non tam ejus exitu , atque alimenti deis. tu , insans a fluentibus purgationibus periclitatur , quam Orgasmo , ec commotion languinis, uterum in ejus eruptione concitantis , & relaxantis, unde poli modum illius imbecillitas, dissolutio, & abortus. Hinc modo tacite admonentur Medici,. quomodo in ejuscemodi expurgationibus live sinendis , sive cohibendist gerere se debeant, attenta nimirum sanguinis excredi quantitate, qualitate, tempore , dc l co , ac potissimum utero gerentis habitudine, & constitutibne .

Si mulieri eessent purgatianesi, meque febri neque rigore supervensente, is fastidia e bi meidant, iudiea ipsam in Mero habere.

S Icuri a fluentibus menstruis te me re ge

stationis procreatum istum imbecillum uixit, sic nunc ex adverso ab itidem retentis, citra manifestam reritudinem conceptionem iam iaciam, atque utori get attonem prςχntem pronunciat. Et sicut menstruae purgationes , si utero gerentibus superveniunt, saepenumero minantur abortum , ut pote, quae s tum debilem , nee bene valentem praesagie rint, ita racuis, minimeque gravidis , si cessent, postquam per lunares periodicati nes rite, convenienterque antea fluxerint, conceptionem jam secutam portendunt: qua mobrem inter signa speciali ora graviditatis id praecipuum communiter recenseatur. M vero ne Medici in hoc judicio fallantur , advertit hic Hippocrates ejuscemodi desitionibus menstruorum , neque febrim, neque riagorem supervenire debere, sed potius ciborum fastidia, ut certior coniectura uteri gestationis depromatur. Et quidem humanis seminis inditum a Na- ura eit, ut in singulos menses a secundo annorum vitae septenario per uterum sanguinis purgationes subeant, quibus is convenienter irroratus non secus ae stet unda tellus ab ingruentibus imbribus statuto quod a in tempore incundus , dc sertilis evadat , indemque laetum concipiat, ac edat . Et quam vis nonnullae reserantur etiam sine ullo

menstruoium indicio concepisse , dc salu

88쪽

Aphorismus LXI.

briter quoque suo tempore peperisse, id tamen perrarum plane est, , insuetum, atque humanae conditioni valde distentaneum, quod nianisi quibusdam brutorum generi bus solummodo permissum eli . Itaque ut humanae foeminae concipere , dc utero gerere possint, menstruas purgationes subire debent, quaecum ocite sua desierint, nulla praeexistente morbosa causa , nullaque aegritudine divexante, graviditatis initanti,, vel praesentis indicia sunt. Et quamvis pleraeque omnes fere aegritudines, aeque pia Il Timum , quae sanguinis villum , cc partium imi ventris, ciborum consectioni, dcchyli disti ibutioni dicatarum laesiones consequunetur, conceptioni , dc generationi im. pedimento esse possint ι speciatim tamen quae uterum in sua structura , dc ductibus assiciunt, illas perturbare consileverunt ,

ut cunctis notum . FIuentibus autem mensibus per suas statas, determinatasque periodos , fieri nequit , quin caetera quoque ad conceptionem , generationemque destinata , bene, salubriterque se habeant , ut uteri gestatio naturaliter contingant Fquamobrem non immerito solius febris , dc rigoris hie dumtaxat meminit, quamvis alia

Moaue accidentia retentorum menstruorum retulerit I. de morbit . Accidit autem semer eo bris a retentis , suppressisque menstruis citra graviditatis suspicionem quia irruensariem, Per arterias sanguis in uteri glandulas, si 'eut miras colyledones cum non aeque a venis plane mi

merotio: noribus , dc angustioribus subinde excipia-xes esse , tur, fit , ut data mora sermentescat , nec

per sermentum uterinum, qua decet ener- advehem glas subigatur, ut adapertas osculis, soras di quam amandetur, unde remeans per venas uterum

I is. ω externe ambientes, universum sanguinem, situlus, totumque corpus inficiat , & febrim excitet , quae eoulque perdurabit, quousque tam Micia guis universus indebita partium alienigena. aeui e rum mistura exutus , cc a praedicta com- arietto mulione liber redditus evaserit. Quod si prae. ,rum a terea lymphicis . eruditque impuritatibus p .. i. must .s atque ab Ostruente gluttine, vis coissarieuitii, iisque succo, plerumque acido.pontico de- dehisce pravatus itidem prodierit, & per reliquum in corporis recurrerit s plane cunctae alim elusedem gi ndulae, itemque glandulola viscera contaminabuntur, unde postmodum malae nutricationes, cachexiae , atrophiae , chlOrosis udi febris , veluti e genere hecticarum, morientur . si potissimum his consentiant vitia , quae ab ovariis turgentibus , dc male affectis modi re solent, de quibus non est m-hic ediueramus. Ri s veru, via ut avisi placet, horror, accidit a mn eumne, i ritationeque sensilium uteri partium ab indebita 1lla sermentatione lacessitarum, ut etiam ab excursu irregulari sanguinis , & lymphae surtum in reliquas corporis partes perre plantis r quin etiam lumbi, quibus ligameninta uteri lata ,& posteriora, alligantur, nomdiffunditer percelluntur, & non raro etiam dolent, ut re scapulae , dorsum pectus, mam mae, Muti experimentis notum . Sed dc a,

uno utero male assecto caetera viscera naturalia pari sormiter coassiciuntur, & in suis operationibus non leviter saepe saepius gravi cum vitae incommodo collaeduntur. Itaque cum mulieri cessant menstruae purgationes , nec subinde febris , aut horror suis pervenit, ut ex his occulta saltem causa morbola , vel aegritudo aliqua , ob quam illae deinsierint , conl ctari possit , atque ex alio ea pite ei horum fastidia superaccidant,proculd bio de uteri icitatione, atque adeo de conceptu praesente , vel instante . iudicandum erit. Celsare autem, seu penitus desinere illas oportet, veluti in alium usum destinatas; nam si per aliquod tempus detineantur; mox vero redeant, haudquaquam deliisse ,& ce Diasse dicendae erunt, idque live eodem, si v subsequenti mense: Fieri enim potest , ut en aliqua eκterna causa , potissimum vero ab animi pathematibus, timore, atque moestitiis, repente a tacta mulier illiusmodi su preisonem patiatur , ut de Phaetula , &Namysia meminit Hippocrates o. estici. Irct.

iat. Superveniunt praeterea gravid 2 ci horum sastilia , ob consensum uteri cum ventriculo, qui propterea, vel cibos consuetos nauseat se vel penitus insuetos appetit, unde morbus

At vero quo pacto utero gerentes a v

euis inter nolcendae sint, commemorare hie haud inutile erit , ne scilicet hac in re , quae plerumque magni negotii esse solet, Meia dici iat Iantur. Et quam is pleraque sallacia sint , ac peritos in Arte non raro etiam deincipiant , probabiliora tamen esse consuev

runt, quae mox reseruntur. Ppimum autem

ex his,quae sensim utero gerentibus accidunt, atque citra quamcumque causam manifestam luperveniunt, esse solet, ut cibos quosdam consuetos fastidiant, ec nauseent, vel etiam evomant, alios vero insuetos, di malos au

de appetant, ct eomendat 3 se quod sub nomine Malaciae, seu Cithae, morbosae nimirum iam s , appellatur, & aliquando toto

. tempore gestataonis , aliquando vero ad primos tres vel quatuor menses durare

latet . Mammae etiam plerumque ipsis obf

89쪽

Liber Quintus.

durescunt, extuberant, atque impente do- quae menstruas purgationes , iuxta consue-lant , etiamsi leviter contrectentur , illam n in t tarn Naturae tegem , in sim gulos menses tu que papillarum color e purpureo in iustum

mutatura pectoris venae ampliores redditae nigricant. cervix calidior observatur, ne noli colli venae, arteriaeque attolluntur, ac

turgent, sed & aliquibus maculae ruta , ve- Iuti lentigines , in facie apparent , quinimo vultus ipse paululum a sua speciositate

demittitur , convenientibus nonnihil ocularum palpebris, cum albugine eorumdem . permutata , praeter ca tis gravitatem , aut hebetudinem, totiusque corporis gravamen , pulsuum celeritatem, atque frequentiam , cum ex doctrina Galeni graviditas ,remporanea quaedam aegritudo appelletur . Quod si pol remo menstruae purgationes penitus detineantur citra mam festam, sensibi. lamque aegrimoniam, atque iubinde ilia tumeant, venter sensim, sensimque attollatur, ac rotundetur cum naturali mollitie haudquaquam de graviditate vereri amplius licebit. Quibus igitur a retentis tonsuetis mens ruationibus in forminis salubriter degenti. hus , haec signa accidunt 3 plane de uteri gestatione veriti militer ludicare fas erit 3 at vero si postea menses prodeant, suumque cur. firmad multum tempus servent, impossibile ait Hippocrates foetum in utero genitum sanum eis e. Et quidem fieri nequit, ut foetus sanus sit, cui uteri os internum hiat , Ec vasa sanguifera, cum placenta ipsa laxantur, dc sanguinem landunt : Constat enim

ex Anatome , Placentam uterinam , ita tenaciter utero haerere , ut univertum sanguinem per vasa umbilicalia in vitam , dc nutricationem scelus transserat: cum ergo san

guis ex his landitur, proculdubio iplum Iaxari , aut etiam discindi nece iIe est, quod sine ejusdem interitu seri nequit. Necesse est Butem , ut languis affluenter, atque ad mul-rum tempus prodeat 3 quamobrem si modice tantum , & non diritius effluat, citra periculum detinera laetus poterit. Sed & ab internis uteri venis cavum iptius pertingentibus profluere sanguis debet, nam si foditasse t ut non raro in praxi expertum ecollo uteri , atque ex venis , vel arteriis ejusdem externis emittatur , citra ullum

incommodum gestationis , imo & utiliter prodibit, quemadmodum etiam a Galeno,

Caeterisque vetustioribus Medicis est animadvertum , utpote ex venis , quas crurales appellant, quae non raro in quibusdam suc. Ciplenis mul eribus, at sedentariam vitam ducentibus, varicosae etiam fieri solent.

- taeterum intelligendus aphorilmus de his eunt 3 nam sicut in plerisque brutis an manistibus illae nullae sunt, ita in ronmillis humanis foeminis accidisse memoratur , quod

nunquam men st mas evacuationes passae, n=hilominus conceperint, dc sanos, vegetoseque pepererint filios, quamvis id perrarum .

bent , non emcrpiunt. Et quaecumque minbumidos uteros habJnt, nou cuneimunt :extinguitur enim in bis genitura . Et qu

men . suaecumque vero ex utrasque m duorem babent tem eratnrem , eae faecumdae sunt. Ouoniam uterus, Iocus continendo semiui destinatus, plurimum confert aa illius conceptionem, & si bene, vel male con formatus est . illam vel promovet, de ad linvat , vel contra impedit, re extinguit 3 proin pterea hic Hippocrates considerans ejusdem

aptitudinem , ct ineptitudinem , inquit, seia gidos , dc spissos uteros habentes non conciis pere , ut & neque praehumidos, & laxos, aut

siccos di adurentes 1 bene vero sortitas m deratos, de medios inter utrolaue. Et quidem frigidos ineptos esse generatim ni palam est, eum vita in animantibus potius calore, seu vi, dc spiritu quodam calorifico sermentante, inferatur, oc conservetur cordis motus 3 a frigore vero, & frigorisecis , vel nullus fit, vel factus torpet, dc em ritur; unde dicebat Aristoteles 2. do generi animal. east. 3. tras in semine omnium , quod

faeit , ut faeeunda sint semina . videlicet ,

quod eator vocatur, idque non ignis, non talis facultas aliqua est, sed Diritus . Spisses

vero , ac deo sos intelligere oportet , non tantum quos plerique in suis ductibus impervios, ac impermeabiles intei pretantur,qnique scilicet genituram tum. masculeam , tum fremineam admittere nequeant , sed praeterea , qui in suis porositatibus , glandulis , ae textura patentes,'molles, atque

expansioni , ampli sicationique Deiles non lunt siquidem non solum per arterias , ac venas , sed multo magis per tubas , Fallopianas dictas, per coryledones, glandulatque , dc per hiantes porulos , convenientemque texturam sceminatum uteri ad conceptionem conserunt. Nuperis namque

90쪽

Aphorismus L XIII. Ol

observationibus Anatomicorum , ad peragendam conceptionem, debent primum ova ex ollariis abrupta , atque munda maris semine laetata per alteruttam tubarum incavum uteri deponi . ibique per molles , sed turgentes eluidem glandulas alligari

ut ope Placentae uterinae foetus intra propria involuera, seu secundinas eGrmatus , alimentum, & incrementum lascipere possit. Quare nisi haec omnia in utero convenienter adaptara, e disposita pateant, Conceptio , cc efformatio proculdubio nullo fiet. Itaque cum uterus spissus, ac densus est , ut mollem, de patulam in suis vasculis texturam , facilemque adhaerelam iam non haheat , nullatenus eonceptioni promovendae aptus erit. Sic pariter siccos, exsuccos, ct multo magis adurentes uteros habentes , idem infortunium sortiuntur, cum ab aridi tate, ingentique caIore, longe maiora, ct graviora incommoda suboriantur , praeter

ea , quae de desectu alimenti . Et seminis corruptiones hic ab Hippocrate memoram tur , ut liquet. oppositis ero de causis, quibus uteri prae. humidi lunt, de mucositatibus oppleti, in-

foecundae fiunt 3 etenim non solum in his ut notat Hippocrates genitura extinguitur, verum etiam ova, aut prero non coalescunt, aut molliae, & staceida dissolvun-

ur, aut etiam multu humore obruta sicto. Cantur, aut interno uteri cavo non adhaerescentia , exoluta diffluunt, & evacuantur ι

unde frequens in istiusmodi imminis a primo conceptu defluxus . Accedit , quod iemen ipsum virile ab ejuscemodi piae humidis impuritatibus oppressum , adeo retunditur, dilhebetatur, ut inessicax deinde redditum, non, solum ovum tacundare non valet, sed simul cum eo dilutum estiuit, di foras educitur Hinc in universum conceptum vel adimunt,

vel reculant uteri imbecilles, frigidi , extenuati, adipasi, mehumidi, ditioni , cluti, angusti , laxi, turpidi , intensiles ,

plorantes . nimiumque 3ridi, praeservidi, exsucei emperque patuli,atu facile dehiscentes. rustiae igitur, de moderatae constiturionis uteri esse deheat, ut conceptui promovendo, itemque sustinendo, fovendo , α alendo , ad maturitatem usque habiles sint, heneque

valentes. Quare quae ejuscemodi veneficium sortita sunt, de mediocrem in omnrbus coninstitutionem, temperaturamque adeptae, haesaeeundae sunt, idest laeeundari aptae, collucurrencibus simul una aeteris aliis ad conceptionem requisitis, jam antea memorRtis .

Caeterum notas uteri bene, vel male affecti, exacte prae caeteris investigat peculiara quodam opulculo Marcus Antonius Ulmus 3 Et quidem frigidi, inquit, esse pubem raram, menstrua tarda, ingratam Venerem, di

cilem conceptionem, uterum Pamum, Pindendum molle, frigidum, de exile, lac modicum , dc facile coagulabile e calidi vero

ex adverso . .

APHORISMUS LXIII.

Similuer autem os in maribus. Aut enim Eropter eouoris raritatem Diratus extra Xeraur, ua ut semen non ιransmittat ad

os, vel propter JUuetudinem humoν non erit foras , vel promer frigiditatem non

concalescit, itaque in eo Aeo concrescis. vel propter eatidataram hoc Idem accidis.

SIVe hie Aphorismus ter genuinos Hi

pocratis reserri debeat ,. Due inter in rios, non multum hic intererit disceptare 3 nam licet in eo memorata Hippocraticam do. ciri nam sapere non videantur, utile tamen

quid continent, & saltem Medicos admonent, solere nonnunquam sterilitates non a minis, sed a maribus provenire: dc quidem non satis est ad conceptionem, formationem. que foetus peragendam, uterum intaminis apte dis politum , beneque esse consermatum, juxta ea , quae Praecedenti aphorismo explanata sunt, sed praeterea necesse est , ut se men , quod a maribus loggeritur, proli ficum,soecundumque sit, valeatque tamineum vum, dc rudimenta istus in eo praedisposita in motum deducere, atque ad nutricῆtum , debitumque incrementum suscipiendum h hilitare , ut inde vitalis foetus exoriens , cumitas oper tiones exercere, ac tandem ia,ncem prodire queat . Quamobrem san3 rωtione, quicumque is fuerit, qui sententiam hane aphori sinis interserendam existimavi marium vim, facultatemque considerans , similiter in generatione deficientem esse posise adlicere voluit, illamque in sterilitate con siderandan pari ratione, ac de s ninis diactum est, & praesertim vitio seminis, quod, vel ob desectum spirituum, foecundum, ecproli ficum non eu, vel ob erassitiem , dc spissi tudinem ejaculari nequit in uterum . vel quia ob frigiditatem inconcoctum, duiutumque est , vel denique , quia ob calia ditatem facile extenuatur , de evmescit equippe semen, ut Recundare , Rc gener re vale i, debet esse spumosum ac spiri-ribus redundans: tenax, dc consissens , ut hareat 3 non vero crassum , mi ilum', ac

durum, ut torpeat, di lapidescat 3 neque iris,

SEARCH

MENU NAVIGATION