De quarto Tibulli libro ...

51쪽

-ras ingenium a natura acceperunt. Multum arte et exercitatione est adjutus, nam ei poetica metalla summo sola se non offerebant; haec contra e terrae cavernis mulio labore excidebat et plurima scoria auro immixta supererat, donec excusor peritus evaderet. Graviora sunt vel in carminis sententiis, vel in oratione, vel in arte metrica quae tibulliani ingenii et indolis signa prae se ferant. Primum enim in versibus s6s-s T ii s 88-s8Z apparet illud viles rusticae studium quod in plerisque Tibulli elegiis exprimitur.

Multa sunt etiam in verborum usu similitudines, quae, ab usu communi dicendique consuetudine remotae, non casum sed ejusdem poetae manum denuntient'

Non igitur presso tellus exsurgit aratro, die frugem segetes praebent nec pabula terrae Non illi colit arva deus, Baecliusve Ceresve, Nulla nec exustas habitant animalia partes. Fertilis hanc inter posita est interque rigentes Nostraque et huic adversa solo pars altera nostro, Quas similes utrinque tenens vicinia caeli Temperat, alter et alterius vires necat aer Bine placidus nobis per tempora vertitur annflic et eossa jugo didicit submittere taurus Et lenta excelsos vitis conscendere ramos, Tondeturque seges maturos annua partus, Et ferro tellus, pontus confinditur aere, stuin etiam structis exsurgunt oppida muris.

Nam mihi, eum magnis se , id supra, p. - θ.

52쪽

- do Ars metrica, quamvis hexametro versu panegyricuS,

elegiam cetera carmina utantur, in his et in illo leges easdem sequitur, ita ut L. Muellerius recto existimet hexametrum elegiaco, ducem et magistrum fuisse. Sunt denique in panegyrico dotes maxime tibullianae, scilicet acumen quoddam in verborum delectu et compositione, plastica quaedam in rebus iungendis solertia', quae quidem, vel in minoris pretii locis, ut librae vel diversarum orbis plagarum descriptio, non

est contemnenda, nam poeta, cum arti compos factus erii solertiam eamdem magis temperate et

felicissime adhibebit.

Plane igitur incertae sese praebent, et ad finem, omnino cadunt variae opiniones quas docti viri ad panegyricum incerio cuidam auctori transferendum excogitaverunt; nec ulla est quae, si in disquisitione sedula ponatur, minime accipienda non videatur. Sunt contra in eo multa quae jam magnum futurum poeiam confirment; sunt etiam quae cum celeris Tibulli ipsius operibus praecipuam similitudinem ostendant. Itaque, quantum in loco adeo difficili, Messalae panegyricum Tibullo tribuendum contendere auSim.

s. In edit Tib. Copiosam vid de arte metrica panegyrici di quisitionem in Ranhelio p. 36, Sqq.2. Cf. Teutat, Stud lin Chara L p. 355.

53쪽

CAPUT III

Veniamus ad carmina inde ab altero usque ad duodecimum in quibus de Sulpiciae amoribus agitur. In eadem materia versatur elegia secunda secundi libri et ideo huic quarti libri seriei jungenda esse videtur. In prioribus nomen invenimus Cerinthicujusdam quem Sulpicia perdite amat haec vero Cornuti apud alios codices, Cerinthi apud alios nomen

praebet, cumque amorem de quo agitur voti compotem Stendat, eumdem esse Cornutum et Cerinthum nos monet, scilicet Cornutum nomen verum, Cerinthum vero fictum et a Graecis adscitum ouo mendacio suspicionem amotum iri amantes sperabant.

Inspicienti cuilibet haec carmina, duas in illis se-

s. f. praesertim R. Teusset, Studien Mn Chara L p. 36θ-365, et c. h. nappe, De Tibulli libri quarti elepsis inde holera usque ad duodecimam disputatio, Budersiadi, 8M. De verbis et arte metrica uberiusinappius dicit.

54쪽

ries esse manifestum est' appositas non juncias, priorem scilicet ab altero usque ad sextum, alteram vero a septimo usque ad duodecimum Semel enim iterumque de iisdem rerum momentis agitur quinimmo manifestum est utramque non ab eodem poeta tractatam esse; nam longe dissimiles inter se sententiae, oratio, ar versuum pangendorum apparent.

In secundo carmine, primo scilicet prioris seriei, eximia Sulpiciae venustas laudatur. In tertio, poeta, Sulpiciae nomine, ne quid Cerintho venanti accidat vota facit amorem puella patefacit velitque ipS per montes amantem sequi. In quario Cerinthum videmus vice sua vota facientem ut aegrotans Sulpicia ad sanitatem quam brevissime redeat. In quinto Cerinthi formam Sulpicia laudat, mutuum amorem

profitetur et dolere videtur quod Cerinthum quid optet palam dicere pudeat In sexto denique, Iunoni, ut votis faveat, puellam thus et liba offerentem poeta

l. Primus Gruppius carmina illa in duas partes dividenda esse contendit, in libro qui Die romische leui inscribitur Lipsies, s 838, p. ii ouae nunc divisio ab omnibus doctis viris accepta est;

eam tamen nappius i. s. s. respuit et a Tibullo ipso carmina posterioris quoque seriei profecta esse censet, poetamque e cum sibi proposuerit amorem Cerinthi Sulpiciaeque mutuum carmine celebrare, priusquam elegias inde ab altera usque ad septimam scripserit, amorem illum adumbrasse, ea, quae in amore illo magni erantishmenti, in scheda breviter descripsisse. 3 P. id. Argumenta quibus hanc opinionem tuetur levissima sunt.

55쪽

ostendit deam ipse precatur ne divellantur amantes, eis mater studiosa natae alium amorem jubeat. Si nunc ad posteriorem seriem veniamus, Sulpiciam in septimo carmine videmus, expleto post longam exspectationem erga Cerinthum amore, gaudentem et peccasse juvantem in octavo moerentem quod propter invisum natalem usus se conferre debeat. In nono illud iter u ex animo sublatum ei natalem suum Romae celebrari posse amanti nuntiat Indecimo, invida et arrogans, Cerinthum objurgat quod majori curae juveni sit a pressum quasillo scortum 'nquam Servi filia Sulpicia' , dum ille ignotus sit et vilis. In undecimo, febri laborans, amantem misericordem esse jubet; in duodecimo denique se excusat quod stulta juventa a, amantem hesterna nocte febrim dissimulare cupiens, solum reliquerit.

In elegia secunda libri secundi, non jam Sulpicia, sed Tibullus, ut videtur, Cornuti, scilicet Cerinthi, natalem celebrat. Non jam Cerinthus ignotus ille juvenis est cujus illicito amore Sulpicia flagrabat,

i. IV, T, s. 2. IV, 8, . 3. IV, s s. L IV, io 3-i. 5. IV, so, i. 6. IV, 2, 3.

56쪽

sed is Servi filiae a conjux Genius adesse igitur,e honores visurus Q

Adnuat et Cornute, tibi quodcumque rogabis. En age, quid cessas adnuit ille et roga.

Auguror, uxoris fidos optabis amores. Vota cadunt. Viden ut strepitantibus advolet alis Flavaque eonjugio vincula portet Amor, Vincula quae maneant semper, dum tarda senectus Inducat rugas inficiatque comas.Ηac veniat natalis avi prolemque ministret, Ludat et antis tuos turba novella pedes'.

Ex illo brevi indice, facile cernitur in priore serie explicari affectus qui antea in posteriore breviter

expressi fuerant. Idem amor cum vicibus iisdem in utraque volvitur verbi gratia, quartunt carmen et undecimum in Sulpiciae morbo, quintum et nonum in natali Cerinthi tractu eodem explicantur. Prior Series poetam artis compotem et ingenium de aliena quadam amatoria fabula exercentem ostendit, posterior vero amore flagrantem puellam incondito saepius sed inflammato versu sensus proprios exprimentem. Carmina ab septimo usque ad duodecimum, scilicet Vere amatoriae epistolae, poetae sine dubio mandata sunt, qui eas liberiore explicatione interpretatus est,

57쪽

nec tamen in publicum propria de eis carmina edidit, nam fabulae persona ui infra monstrabimus, puella quaedam erat illustri genere nata. Post Tibulli mortem, quum jam sine detrimento illius de Sulpicia elegi vulgari possent, ab editore quarti libri prolati sunt; quin immo puellae ipsius epistolae, velut documenia, Sunt adjunctae .

Planetibullianam artem, non jam, ut in panegyrteo Messalae rudem, sed optimam et exactam, prior Series denuntiat Ars enim illa ui solitum, usu ei exercita tione creverat. Elegi de Sulpicia tempore eodem scripti esse videntur quo carmina de Delia, vel non multo post' nam, praeter rationem temporum, cura similis, pares virtutes in utrisque cernuntur. Ego quidem illos paulo inferioris aetatis, propter majorem quamdam excellentiam, esse puto. Etsi ex alienato Deliae amore maximum dolorem poeta percepit,

. Amoris illius testis et sine dubio conscius poeta fuerat; furtivo enim in propriis carminibus epistolarum sermoni alludit IV,

Nec possit cupidos vigilans deprendere custos Fallendique vias mille ministret amor.

est eonscriptas esse illas elegias tempore quo amores cum Delia interrupti sunt nec adhuc incepti erant amores eum Nemesi et Glycera Magna enim in illis cernitur muliebris ingenii scientia sed nullus proprius affectus ars ibi Objecliuea est , id etiam infra p. 68.

58쪽

fortior tamen et in arte praestantior aegritudine factus erat ejusque ingenium experimento invaluerat oualis sit mulierum et animus et indoles jam scit perite, quod omnino in primis carminibus ignorabat; cumque amorem jam non proprium sed alienum describat, tam liberum servat animum ut sensus, quos testis et chnscius novit, penitus introspiciat et describat. Series tamen posterior magis etiam nos movet dele istique, nam amorem ardentem et verum omissis omnino fucis ambagibusque, et ingenuam scribendi et versus faciendi artem ostendit multa quoque sunt vitia quae imperitiam arguunt Carminum conditio saepius haud concinna versus nonnulli sunt male nati, duri; verba huc illuc inania sunt etiam minus propria vel inurbana, vel objura et incerta Istius generis proferre sat erit Iropinque' me falso detractum ' iter eae

s. Etsi, ut supra dictum p . i. i , Κnappius haec carmina ab ipso Tibullo conscripta esse contendat, fatetur tamen p. is :c Sermonem durum et impeditum esse. Saepius inania verba, quibus pedes quodam modo compleantur, legi Baud raro verborum constructionem esse incertam, veluti in elegia decima, ubi verba vix possint construi, quamvis de sensu enuntiationis dubitari

nequeat.

dam, iiimium Messala mei studiose quiescas, Non tempestivae saepe ruinque viae.

Arbitrio quoniam non sinis esse meo.

59쪽

- di animo sublatum' quod jam antea notavi, nec inanti', de me permittis', mea coryorae etc. Praeterea hujuscemodi carmina brevissima sunt. Non enim ante oculos poetam habemus sensus ficticios quieto animo exprimentem, sed mulierem vehementi ardore inflammatam cuique magis curae est ut e calores hexprimendo animum soletur quam ut admirationem ingenio et

arte moveat Inest igitur his versibus mirabilis quaedam affectus sinceritas insunt quoque rudis poetriae vitia ei negligentia ' non tamen plane rudis, nam Tibullus, doctam illam appellat', nec tali titulo indignam se praebet.

Gratum est, securus multum quod jam tibi de me Permittis, subito ne male inepta cadam.

quod mea nunc vexat corpor fessa color.

5. In praelectionibus quas supra memoravi, professor L. Benoistaptissime in Sulpiciae versus conferebat sententiam bene notam nostri a Bruyhre me Ples lammes tolent toriours correctes, j'oserois dire que les lettres de quelques-unesi'entre elles serotentpeut-dire e que nous avons dans notre langue de leux crit. 3

Natalis Iuno sanctos cape turis acervos quos tibi dat tenera docta puella manu.

60쪽

ouae vero fuerit illa Sulpicia exquiremus Brouck-huysius eamdem esse putat quam memorat Martialis

omnes Sulpiciam legant puellasdni quae eupiunt viro placere. omnem Sulpiciam legant mariti,dni qui cupiunt plaeere nuptae.

Cujus carmina qui bene aestimarii, Nullam dixerit esse nequiorem, Nullam dixerit esse sanctiorem .

De qua Ausonius magna cum libertate dicebatu prurire opusculum Sulpiciae frontem caperare'. carmina vero illa Caleni mariti nomen praeferebant, nam memorat Sidonius Apollinaris a quod Sulpiciae ocus Thaliae scripsit blandiloquum suo Caleno'. v ouorum senarii duo versus exstant, et

procacissimi, a Valla collecti'. Sulpiciae praesertim nomen ferunt et eidem tribuuntur septuaginta versus hexametri, quibus MDficio satira titulus est. In his multo cum robore