장음표시 사용
831쪽
SupERFICIEI COR P. DOLOR. bas ulceribus euenire potest, in quibus caro putris, glutidosa, & quae facile dissoluitur, flava, vitidi S. nigraue apparet, ex eaque ichor faedus. discolor emanat, foetorque sentitur. Et Vermes nonnunquam nascuntur , tuncque ulcuS Vermiscosum dicitur. Quae ulcera, si putredo inualescat. in gangraenam aliquando abeunt, sequiturq; partis corruptio. Praeter haec ulcera, quae caro, tunica, callus, ossa ue subiecta , aliena a simplici reddiderunt, sunt ulcera, quae a vitioso vel maligno humore, vel primo Oriantur, vel ex .lijs ulceribus, & inprimis illis quae erysipelas exulceratum peperit, ob occasionem illius peruersi humoris, in haec degenerantibus, nascuntur, 3cca uuarem quam obtinent, continuo eXedunt, amplioremque reddunt, Exedentia dicta, quae Nomas etiam vocant. Et quae cum vicinam quoque partem depascantur, De pascentia , vel si solum cutem exedant, Phagedaenica, &ii senere quia serpunt & ulteri Us expatiantur,Serrirentia appellantur, vel etiam cum aegrὸ sanentur, ad ulcera Cacoethe referuntur. Suntq; haec ulcera admodum frequentia, quae ut in variis corporis sedibus, sic maximὸ in crurum infima sede, ob situm humoribus suscipiendis, apta, &quia eryli pelati sunt obnoxia, supra malleolum .latu in spacium plerunque occupare solent, cutemque in ambitu aliquo usque,vel etiam toto circuitu exedere, penituSq; ad Uiuam usque carnem depascere ea inq; sepe simul depopulari. Consue. tum & diuturnum ad multos annos. Nonnumquam 3c toto reliquo vitae tempore, in senibus visti uin, largum humorem continuo profundens, pannosque madefaciens, sanguine inq; vel mini malaesione eXudans, doloreq; lancinante excrucis ans, ardore quoq; molestum,& cum rubore in ambitu
832쪽
GENER A. 777bitu 3c tumore nonnunquam cruris assecti orde-inatos . Interdum etiam vena illic supra ulcus apis parente, dilatata 8e turgida, liuida, quiae multis in. holutionibus per crus ad ulcus usq; cie ce adit, ita ludq; uti dicetur, foueti. Ob quam δc venam dilatartam, quae Varix dicitur, ulcus ab ea Varicolam Vari ομνι tunc appellatur. ctra. Malignitatem quandam , quae simul obtine. t Vrcera ma- ulcera exedentia, serpentia 3e depascentia, sunt quae in Lue venerea . praeter ea quae in t uc buri Hae , era naribus di genitalibus mulierum, ut in illorum locorum doloribus, dictum est. erumpunt, in praeputio & glande penis, in masculis hac lue infe iis, vel etiam citra hanc, ex impuro congre sicloriuntur, illic q; serpunt, saepeq; glandis portionem, Vel uniuersam, vel etiam totam virgam depascuntur, quae ob peruersitatem , Cancri nomen obtinue Cancer inrunt. Dein&illa ulcera, quae in Elephantias. prae ter quoq; alia faucium 3c narium amplitudinis, in illis se offerentia ulcera, in plantis pedum 3c Volis E., a manuum, & cubito, alibiq; in pedibus 8e brach ijs praecipue occurrunt; phagedaenica cutem depascentia longo ambitu ad vivamvsq; carnem vicera, labijs praetumidis Ae callosis. indolentia, sicuti illa in elephanti asi describemus. Cum corruptione partis alicuius in superficie corruptio
corporis, se offerens affectus, variat primum, quod ρ rra uvel in carnosis locis, vel in ossibus oboritur seque binmanifestat. In carnosis partibus excute, carne, membrani S, Gangrana. neruis vas sq. compositis corruptio quae se offert, MMihinni incipiens, Gangraena appellatur, plerum qi inflam si mationes secuta , alias quoque ab alijs causis, ut in illis dicetur, eueniens. In qua pars cGlorem natus ratem amittere incipit, sensim q. vel subito etiam liueseere, mox nigrescere, unde Germ.ob nigre-
833쪽
778 SupERFICIEI COR P. DOLORIS /: dinem hanc, a calore natiuo extincto profectam. hunc assectum din I alteri braudi vocant, ita tumescente tunc simul parte, atque dolente adhuc, nonnunquam & graui dolore antequam pes it US cors rumpatur, affli Ela: ἡ qua virus quoddam continuo emanat, quod cutem Sc carnem undique imbuit molliorem que reddit, quae tandem corrupta vel sponte finditur exulceraturque, vel scarificatione facta, per qua huic malo succurrere Volulnus, plagae admodum a tescunt. labbsque tument , demumque nisi ilico malum auertamus, pars omni calore naturali, vitia pulsu sensuque destituta, eae moritur, summeq; foetida Ac cadauerosa fit, tuncq; Sphacelus, Syderatio nominatur.
In ossibus si corruptio fiat, est vel ipsorum eroso aut exeso, certo in loco. unde aspera Se inaequalia fiunt: Vel iam mani sta corruptio, unde pars ipsorum aliqua sic affecta nigricat, Sca fina vivaq; ossis sede tandem abscedit, vel uniuersum os, Ut in paronychia digitoru internodia corrupit, & mota Oriciosa. tificat, diciturque tunc ossis Cartes. Quae Ossium corruptio, cum ulcere plerunque in carne cuteque illi instrata, ex quo ut plurimum nascitur, 3ccum eo iungitur, per ulcus illud se patefacit, quod profundum ad ossa usque pertingit. 3c proin, etsi per se in ossium corruptione dolor netri adsit, tamen ropter ulcus illi copulatum, quod quamdiu osubieetum corruptum manet, curari nequit, hic quoque haec corruptio inter dolores explicatur: quam &. quatenus figuram vitiar, in deformatio. nibus tradiabimus. Cauia.
CA V s α omnium istorum dolorum insuper
ficie corporis occurrentium, qui sunt, uti disctu, titillatio, pruritus, & dolores a calore frigoris eo pressione, asperitate, contusione, omnes citra chara
834쪽
ebaracterem apparea te facti item rubores seu ery- spelata, tumores, inflammationes, abscessus,can cri, pustulae, scabies, fissurae, abrasiones, vulnera, vi cera, in quibus characteres ipsi morbi sunt, qui se patefaciut, sunt vel intemperies frigida, calida, sic, ica. sanguinis aut alterius humoris, in illis locis col lectio, vel continui solutio. Di suetudo molestiam illam, quam Titillatione Dimaturi vocant, parit, si partes non consuetae tar gi, ut plan ca .riniatae pedum , l. tera, axillae, obscoena, ab alio praeser. MVρην tim, maxime si inusitato modo illud fiat, tanganis tur: Vel si hoc etiam alijs in locis, ut in facie, ex co- tactu alicuius rei, quae veluti repεdo, aut leuiter vel . Ilicando, sensu in moue i, aut ab intecto aliquo fiat, molestum quoque aliquo modo e Xistit. Frigida intemperies, dolorem quem Frigidum I gur,cau- appellauimus in superficie corporis inducit. Si ab sal Gispis a aere frigido, a vento praesertim impulso, vel aqua si 're,o frigida, maximὸ in niuem aut glaciem congelata, corpor1s superficies affecta, intemperiem hanc illi aduersam sentiens, doleat potius, quam quod ex vocatur. frigoris constrictione, tenues humiditates exprimantur, sicq; soluendo continuum dolor inde in ducatur. Qui eo maior erit, si loca excarnia, neruossa, aut minus cordueta frigus pati, utpote aeri mi- nils exposita, frigus feriat; ob quam &causam facies, cu contegi non soleat, etsi egregie sentiat, notam facilὰ ac alia pars quae tecta esse consueuit, eae frigore molestia patitur. Dein &, si cute denudatas. vel vulneratas sedes afficiat, eas quoq; magi S in Olestabit, unde frigidum ulceribus mordax esse dicitur. Dolorq; vehemetior etiam erit, si subita fiat ex frigore valido in colorem summum transmutatio, ob contrarium illum subito & violenter in- . ductum sensum, qui si in manibus, uti ferὸ illae mas xime cunudae sunt, a frigore patiutur, fiat, dolor ilis . .
Iesaeuus, qui ineatre initatib. digitoru sub unguib.
835쪽
Siccitas causa doloris ex conrasi νιi aspera. Siccitas cau
circa neruorum fines, tantopere affligit, quem a veileglen vocari diximus, oboritur. Calor seu calida intemperies, dolorem quem Calidu nominauimus, gigriit. Qui dolor ab externis, ut aere, a sole vel arte calefacto, vel aqua cons
tractuue alterius rei calidae, aut corpus acce dentibus, nondum tamen inflammantibuS, nascitur:
dein&ab integumentis nim ijs corpus admodum incalescit, molestiam qi sentit, ac sudor coactus erumpit. Exercitio etiam nimio corpus supramos dum accenditur. Ab internis quoq; causis, corporisq; calida constitutione , calor praeternaturalis, in votis manuum & plantis pedum incommodum aliquod adfert, cuius causam calori hepatis pleri. que attribuunt. Et in morbis calidis, febribus praesertim, calor non solum internus, sed 3e exteriores sedes occupans, molestus est. Siccitas cutis asperitatem in illa, tactum nonni. hil in delicatioribus praeserti in offendentem pari t. quae scabrities & ab aere externo sicco, vel con. tactu rerum exiccam ium,vel adstringentium conistrahitur. Ex labore callosa facta cutis. & dura, senissum tactus potius minuit quam deprauat. Non
nunquam Vero cutis, ultra modum exiccata, fin
ditur, fissuraeque inde in inanibus, pedibus, labi j s. oris, podicis, alijsq; locis fiunt. Quae nunia exicca. tio, ut a dictis causis quoq; euenire potest, sic fre. quentius a calore & frigore, adeo siccantibus a ciscidit, uti in febribus ardentissimis cutem hinc inode scindi, & ab aere expirato calido, labia findi via demus: Et ab aere, aqua frigidis, in manibus & pe. dibus fissuras & si frigus intensissimum fuerit &diuturnum vel frequens, eaq; praesertim loca ubi cutis crassa est, feriat, fissuras triaiores & in ulcera desinentes, quas Perniones vocant prodire : scis uti hoc in plantis pedum de manuum, item nariaci aua
836쪽
C A v s α. 78rse aurium externis sedibus, utpote nudis & frigo
si expositis partibus excarnibus, frequenter eue ni re in generibus ostendimus. Quod frigus, quia cutem constringendo siccat corrugatque, potissi inum molitur, & si calorem illic nonnihil simul re primat vel extinguat, grauius, ut in pernionibus aliquando fit, afficit. Sanguinis collectio insuperficiarijs , culaneis. carnosis, glandulosisq; partib. variorii illoru asse ctuum, illic prodeunt tu, praecipuὸ tumorum atque infla imationum causa existit, qui cum per influxu eo delabatur, subito enarratos affectus parit. Quado nimirum non solum moderate partes hasce ita rigat, sicuti naturaliteri sad nutritionem semper sanguine, non solum in capillaribus venis contenisto, sed & in propriam ipsarum substantiam in M. . imbutas esse oportuit, sed sua copia nimium adimplet, plerumque R inflammat. Tuncque sic utem, cuticula dempta, qua sanguinem intra lam substantiam minimὸ admittit, alicubi dissulus, dispergatur, Erysipelas dictum producit: in quo
rubedo, ratione sanguinis, per epiderm idem cuti instratam, translucentis, apparet,&cum non adeo adhuc sit i inpactus . aut in tumorem collectus, quando premitur pars, rursu Seo refugiente, rubeodo desinit, sed moκ iterum . ubi non amplius impellitur, reuersus, ruborem denuo adfert: sicuti in alijs quoq: locis, sanguine etiam naturaliter, ut
rubeant perfundi solis, ut labbs, malis, idem simili ratione videmus accidere. Sed & ardore potius, si feruidior sit, quam dolore, cum non adeo disten dat, afficit. Quae omnia prout sanguis existit, va riant. Si enim ille tenuis & feruidus sit, uti serὸ est. erysipelas fit Simplex, in quo fluxus illius, refluas usq; citius perficitur; si crassior. erysipelas Phleas monodes, grauius tunc afficiens; si serosus, erysi.
837쪽
81 S vpERFICIEI COR P. DOLOR Is . . Pelas Cedematoues . quod mitius est, sed i rinias remittit, licet cesset. post se relinquit. Quod si bile perfusus sanguis eo feratur, tunc ex rubro flaueis scens fit e spelas, magis urens, cuticulamq; eXedens, cessanteq; rubore, flauit te cute adhuc tin gens: si deterior fuerit, bilis viridis vel atra huius colorem quoque eX parte exprimit, citiusque in ulcera peruersa desinit, eoque magis, si maligna simul in eo sit vis. Quod si vero sanguis in cutem carnem in viciis in xue in nam, extimae corporis superficiei sedem influens. curem car- illic subsistens colligatur, tumorem illius loci plerumq 8c inflammatione simul parit, tunc uirubori mi Di Pastis tumor quoq; copulatur, dolorq; tum ob diarioni, , ita stentionsi, tum ob sanguinis effervescentia calor, Lu diser sub ortu tur Se si sanguis discutiatur. tumor rursum Drum spe- evanescit, si maturetur seu suppuretur, in Abscensis, uiatis sum /bit, 'uo rupto ulcus sequitur, pus illud pro . eaura fundens, eo maiori copia, si non solum sanguis asissessis. fluxus, sed & partis substantiae portio simul in pus
conuertatur: Cuius loco si inflammatione aucta. rrv accedente etiam interdum alio aliunde affluente ratio di. perueris humore, corruptio aliqua sequatur, in vul . quod nere praesertim circa neruosas 3c me branosas paria Qu.maibe testim ,ulcus illud perniciosum nascitur, ex quo a μεν - qua exudans olidivager vocatur,in quo ob corru- r v ε' tionem neruosarum partium, immobilitas me inssis sarie bri facilὸ sequitur. Quod si quoque inflammatio. na. ne increscente in his vel alijs sedibus, non suppura caloris na- tio, sed partis sequatur corruptio, Ga igraena Se sit γ ς in ea calor nativus penitus extinguatur, Sphaceis
C. ι lus sequuntur. Sed & fit, ut si sanguis in carne potius substrata
cuti, quam cutem innuens, in musculos videlicet externos abdominis, vel thoracis, colli aut dorsi decumbat, inflammationes illic excitet, quae non adeo
838쪽
adeo extrinsecus rubore vel tumore se,uti caeterae proferunt, Sc cum internis infamationi b.ut pleu ritide, angina, alij Sue ad exterra quoq; pertine itidibus, quaedam sympto mala ι o nam nicat. Fit e tis m, ut si in plura loca sanguis is id mira alionem g gnes, effundatur, plures etiam simul sese offerant, quae tamen tunc non adeo latε se extenduit, sicuti intuberculis di Et is euenit, ubi plura simul saepὰ prodeunt. Et in minimis illis, in quibus sanguis velati in poris collectus, parua multa eiusmodi, in scabie di a, solet producere. Verum de hic pro ratione sanguinis, eiusmodi inflammationes variant. Nam si sanguis syncerus& mediocris existat, simplex sequitur ii sanam a. tio: si tenuior, tunc non solum collectus, sed 3c partim per cutem dispersus, phlegmonem erysipelatode in profert; sic rasitor, magis renitens liuensq; erit inflammatio, quam scirrhodem vocant, cum tamen schirrus inflammationem potius sequatur. quam coinite tu risii serosus, phlegmone fit cede malo des. in qua serum ulterius in cutem distu sum, si cuti cum sanguis in lineum pannum funditur,accidere videmus, in ambitu partem in tumorem oes de irrato sum elevat. Quod si alij humores acres, ut bilis flaua. viridis 1 et atra, vel alloquia praui 3c maligni sanguini permi ii sint, eo deterior erit inflaminatio, in qua ob sanguinis ardore, vel quia in profundum admodum vergit inflammatio, caro a sana carne liberata, locum facit, qui aper tumore, illi infixus, donec penitus exeat, manet, sicuti in furunculo fieri dixi in . In alias partes, acute 8c carne nonnihil diuerssas, si sanguis illabatur, tunc collectus, tumorem etiam calidum, plerunque Be inflammationem si .mul profert. Ut cum in glandulas in emunctorijs corporis sitasse infundit: quod frequens est, s
Sanguinis in xus in glandulas, caussa Busa
839쪽
S vpERFICIEI COR P. DOLOR. tum quia Patura in ignobiles partes se citius ex6nerat, tuin quia, cum laxae sint partes,& iuXta venarum magnarum diuisiones positae, facilὸ sanguinem suscis ientes . tum et Sc dolent, in Bubonibusti Paro idibus, A vel salte in calent, Vel etiam insflammancur, &suppurantur, in Phygethlo seu Pa no. V. in generibus dictum : quae &, prout sanguis vel piaeus aut impurus, tenuis vel crassus, crus dias, simplex alijsue humoribus serosis prauisue permixtos est, differunt, inter quae a crudiore a Ut
tecosiore sanguine, fit Phyma dictum, a pernitio
&ccritas olb, Bubones pestilentes & ven ei. Sanguinis E. dem ratione, si in alias partes seratur superis ineo us in sciet corporis ut glandosas mamillarum, testium,ia, is γ' inquas propter venarum copiam facil8 labitur Maeum.ἡum Nis suscipitur; vel fungosas, pudendorum, po- infamaa dicis, oris: aut cartilagine sustultas, nares 8c aures: ιionum in uel iuncturarum sedes, tumores calidos 3e inflamismationes in illis parit; variantes quoque, prout
Hulus aut languinis, in lupemciarias naice corporis sedes influxus ι causa efficiens est, facultas expultrix, quae eum in haec loca propellit, quando illius quatitate qualitat hue, vel etiam alijs de causis, grauatur aut irritatur, adiuuans vero, sanguinis dispositio ad fluxionem apta, partiumq; ad suscis piendum promptitudo. Quae causae, siue una sit, sue plures concurrant, a sequentibus proficiis
Sanguinis plet hora seu redundantia nimia. quia naturae grauis est , ab ea, sicuti alias in interiores sedes, sic & in exteriores quandoque e X purgata. tumores 3e inflammationes in illis parit. Quod
nunc sponte, nunc etiam leui alia caus 1 acceci e niste, in
840쪽
C Α v s R. 78ste, in illis solet accidere. Quam ob causam etiam in iunioribus, duin crescunt, sanguineque abundat, tam facilὸ glandulae intumescunt. 8e si frequenter
eas, aut durius at rectent, in bubones erumpunt. Calidior quoque sanguis Sc feruidior, vel etiam te nuior seu dilutus, tum quia ad flueridum aptus eis, tum quia excretricem facultatem. praesertim si co pia quoque redundet, ad eum expellendum exci tat, in haec loca excussus. erysipela ta atque inflamamationes, pro sanguinis diuersitate, uti dictum,
variantia gignit. Quod ut aliis tape, sic & in febri bus synochis illis accidere , in quibus sanguinis in.
flammati seu accensi,& effervescemis portio, o venis in cutem diffusa Erysipelata illic, quae febres hasce sequuntur, procreat, in eiusmodi febrium de scriptione ostensum fuit. Humor alius, vel qualitas naturae infensa, eam offendendo excitans, adeo ut dum ea in exteriora corporis e X pellere nititur, cum illis sanguinem si . inui illuc effundat, tumores diuersos illic quoque procreat: sic cum causa morbifica 8 venis una cum sanguine, in febrium crisibus foras expellitur, tu mores aliquado hi in morbi declinatione sequvnatur. Et cum qualitas illa pestifera, una cum sanguine in febri pestilentiali, in emunctoria corporis propellitur, Bubones erumpunt pestilentiales: Et cum virus venereuin ad inguinum ad enes protraditur, Bubones venerei nascuntur: scuti haec in iusnodi morbis uberius sunt descripta. Dolor, non attrahendo, ut communiter dici Dolor. Ulatur, sed naturam excitando cum tunc quia caci Osam illius depellere nititur, sanguinem simul eo propellat inflammationibus eX ternarum harum uelia msedium, quae ob iniurias eX ternas, quibus magis expositae sunt, citius etiam afficiuntur&dolent occasionem praebet: uti si illae premantur. verbe,