장음표시 사용
161쪽
- ea spe iri:quae non viὸeisturci expetiantur enim sutura. Haec expeciatio patientia est,quae multum meretur D mitio:vide die in diem expectans cupiat venire regnum Dei,&non
tur,&non permanent in fide cypta, 1 Deo electi negen- tu quia quos Deus elegi apud s e permanent. Est enim qui ad tempus eligitur,licut Saul&Iudas non de prin
Quoniam superius ingemiscere nos, & precari liber,
tionem memorauit, in dolore posti, aut quaelonge futura sunt,mox fieri volumus,aut cito tolli,per quei adis ritum perueniamus; videmur imbecilla oratione procati,dum illi denegatur essectes. Infirma est enim, quia contra rationem postulat ac perhoe infirmitatem haneaiancto Spiritu dato nobis adiuuari ostendit Adiutatautem, quia quaeaut antepetunturquam peti debeant, aut sunt conor non sinit fieri. Namqvidoremuoiam verret,
nescimis Infirmitatem orationis nostrae ignorantiam significare declarauit. allimur enim putantes prodesse auae potamus, cum non prosin Denique eidem Apo-olo tertio deprecanti, tentatione ab eo cessaret, qui crebrae erant,dictum a Domino est, Suscis tibiaram mea,vam mus iis infirmitarem hin, id est, sic meritu quis collocat,dum in tribulationibus patiens inuenitur. Didicit ergo contra Ie esse quod perebar. Est&aliquando superba stulta petitio,isicut sultauorum Apostolorum Iacobi&ioannis, quibus incongrua immelisa petentibus dictum estia filiais quidpretam.Sedipsis ita postv rno misI hibis in nisibin Non humanis eloquiis postulare pro nobis dicit spiritum Domin , sed more naturae tuae. Cum enim quod MDeo est, Deo loqciturieo molet quinturnecesse est,quo ille loquitur dequo est. Nemo Nnim cum ciuessio aliena lingua meitur. Supersundit iam se precibus nostris spiritus datus nobis,ut impetitia,
scienti sed depraesenti iustitia Cisson fremis ci aera a sei Hoedicit,quia ideo praedestinantis in futurum faeeu 'M lum,ut similes fiant filio Des quod iam supra memoraui Vsti Myrra genitvix umerustaribis, primogenitus, qui ante omnem creaturam non ramis, sed natus est:ad euius . exemplummus homines in filios sibi adoptare dignatus est. Esto pumogenitus in regeneratione spiritas. Est reprimogenitus ex more is, quando deuicta moriescem ditin coelos. Primogenitus igitur in omnibus fratern stet dicitur,quia homo dignatus est nasci.Dominus vero est,quia Deus noster est, I utescit prophetallieremias, Hic sD--μr.
Vocare est itatem de fide adiuuare,aut compung rerum quem sciat audire Et quos ro πιτ, ιρμιθιεὶμ m.
quos aurem insti sut sis metri uis. Hoc dicit quod fu- p quia quos praesciuit Deus aptos sibi,hi credentes Grennent, quin aliter fieri non potest, nisi quos praelestat Deus,&iptos&iustinouitiae perhoe niagnificauit illos ut similes fiant filio Dei De caeteris quos no praescitinus non est illi ita in hac gratia, quia non praesesit. At si credant,aut eligantur ad tempus, quia videntur boni, ne iussim eontempta videatur, non permanent viniagnifice-
turilicui Iudas Iseariotes tilli septuaginta,qui Electi, post scandalum passi recesserunt a Saluatore.
est, quia Deo, cui nihil tacitum est&om cultum,nota est precatio omnium spirituum:quanto magis Spiritus sancti qui es dem utique substantiae est, eloquitur non impultu aeri neque ut angeli aut sicut extera exereaturis, sed sicut competit eius diuinit si Deo ergo loqui rur,eum nobis taeere videtur,quia dcvidet eum non
videatur ω epetit quae scit Deo placere,in nobis prodesse Tune sene pro nobis interponit se idem spiritus, cum St: nos per ignotantiam, non per iactantiam comitaria postulare
nimus autem quoniam τί missus Deum omnia recedantis bonum,iis suis adumprarissat.
Hoc dicitiqui diligentes Deum, etsi imperite precati fuerint, non illis oberit, q-propositum cordis illoru ens Deus de imbecillitatem, non illis imputat quae aduersa postulantised Gannuit quae danda sint Deum amatibus.Vnde&Dominus, tricem, inquit, paterrestre quia το ovis me iam talis abeo. Hi ergo secundum propositum vocantur . quos credentes praescius Deus futuros sibi idoneos ot antequam crederent Ereru
iisfratri S. Istas quos praesciuit futuros sibi deuotos, pse elegit tapro supraemia capessenda vini qui credere videm Martifestum est, quia Deo nobis testim uum petH-bente, qui est quis audeaturuiare nos, quando ipse qui iudex est,an praesciit nos, & idoneos iudicauies sui π πιομομηonmperiit pro bis omnibus tradidit id in Sie securos nos debere elle fides cause hortata , ut Deum a uasi praestium antequam ex impiis fideles essemus, filiutuum pro nobis morti tradidisse ostentat. Quomodomna tam mira ornaturabudan et Deunti olim deereuisse dicit Do . . remunerandos credentes in Christnm. Si enim quod maius&praecipuum est praestitit nobis, ut filium tuum verum 3 eharissimum tradere propter nos adhucimpios quare non quod minus ea facturus credatu pro nobis credentibus sibi: lamenta parata suntGedentibus prae. tntainnus est enim nobis omnia eum illo donum m
fle, mu erit qui condemner Christus sui morauios momores.'exis, oesin dextera Dei, quieriam is terpellauro nobis.
Neminem audere nee posse Iudicium de praesitae iam is Dei in nobis retractare,apertu est. Quis est enim qui po Hsibi equae Deus probat,improbare,cum nemo aequalis sit Deo'Dein iniusti t. Hoc in Elala propheta est,quod si Alue quasi situm ponit, quia nemo estalius qui quod pro ibat Deus, argua At ne sorte isecio, De accuset: sed non Dotest quos iustificataccusare. απιι erit incondemnes Christis rumin rem --θrsu is, sin dextura
,--mininpellar ovobis. Deum,qua nos iustifim accusarenos negat simul&Christum damnare nos non polle quia eo affectu diligit nos,ut moreretur pro nobis: re resurgens , semper cauri nostra agit apud patrem. Cuius postulario cotemni non potest,quia in dextet Dei estili est,in honore quo Deus est:vide Deo patre sera lti,del
162쪽
il.&Christo filio eius qui iudieaturus est, in fide eorum tum ascendisse supra omnes elos. Neque lilii altitudi laetemur. Hinc est illudqiiod dicit Petro Apostolo in nem se nobis ostendat, de qua dicit Ioannes Apostoluti
ga*pro te,ne Afiurat fides rvi H ergo modo interpellat pso nobis Sabrator Sciensent ompudentiam&stitia-dinem aduersaris nostes, eum se coimouet aduersum nos, si non ei assentiamus Saluator noster interpellat pro n bis, ne aliquid violenter praesumat circa nos, ut arceatur 'um est ut Christo fidem frangamiu, 'uem scimus i in lentia eius. Haecausa tamen dicitur filius interpelloliri causia in protundun terrae descemuste,&morte vi An ignorarisaetitia tum Sara Z, deuotione nos Domini Iesu debebit auferre,quem sicimus desicendisse de Gelo,
terrena coelestibus claret. Neques per pliantaliam, tua seducere meditatur, profundum nobis ostendat horrore mirandum,qua territi reesuccumbamus illi: nee sie di aterpelre,cum ipse agat toturn, aequalis sit Deo patri: ut quia φmis dieitur Deus , ne pater filius singuiaris, vel vitio Putaretur,adpetibnarum distinctionem Ite loquitiir scriptura. ut & filium non disparem tradat i&patrem, quia pater est,& quia ab ipso sunt omnia praeserat.
qurnos Huxu. Hoc est quis nos auerterepoterit a dilectioneChristi, qui nobis tam magna cinnumera praestitit beneficias Tritalatu3Sed non tacitiqvia dilectionem firmi Christiani nulla vineunt tormenta Amantis enim plus incitatur charitas,si eum euius sensit beneficia, prohibeatur amare. Dum enim putant se immerita eius seminare, memorat beneficia an angustia an persecutiora famento nudita. unperurium Malassivit μκuai umest. Propter te mortea murtota di si avissumis resutoue salsitanu. dedi las omnι, superaimaspropteream quinosilexit. Hoescriptum est in Psalmo xliii. Manifestum est ergo haec omnia quae enumerat,exiti tribulationes,pretuiras,&mortem no posse conferri vel comparati inaritati Christi,quam seminauit in nobis Mallo enim maiora eius beneficia trabemus, quam haec sunt omitia quae videntur adueria Si enim morimur pro illo,quod grauius videtur in his , ille mortuus est pro nobis. Sed ille ut prodesset nobis,nostraaute mors non illi proficit,sed nobis Temporalem enim vit1 perdimus,ut nobis rependatur aeteriri. Et quid mirum si 1erui moriantur pro bono Domino , quando Dominus mortuus est pro seruis,& malis vincunt ergo beneficia,& exhortantur animum ad perseuerandum,propter eum qui dilexit nos.
Confido enim qu neque mors, neque vita, neque
angelus eque Graus ineque astitudo, nequeprofundu , nequeprasenm, nequestura, neque asta creaturapoterit nosseZamare a Maritare Dra, qua est in Christo Iese Dom- nomo. Considentia haee desponsone Christi est, quia promus inicibulatione adiuuare sibi dicatam fidem. Neq-nta,
neque oge , que rixtin negaealtuari neque ofundum, que aboli nequefutura, neqMadia aealma terit nosse Tm re acharitate qaras in Christo Iesu Domino nostro.Haec sunt omnia quaead abductionem nostram a diabolo inseruntur,quae idcirco memorat,vi muniat nos:ut si aduenerint,
eo dentes de spe & auxiliis Christi muri fide aduetius haec repugnemus.Quid enim si mors illata suetiimonne luctivn est maximum, easonem inuenire qua citius e turin regnum promissumZNeque si praesens vita promicti nobis fuerit dignitate munita, debet nos aueriere ab spe beneficiisChristi,quem scimus,quia no Blu in laturo sed &iti pretenti proderit nobis Necqde si angelus nobis ostendat ad seducendos nos , subornatus Miscus patris sui diaboli, praeualere debebit aduersum nos eum sciamus Christo ut magni consilii angelo nihil praeponem Neque si virtus ab aliquo sacra tuerit, Iicut dicitur a Simone Maginqui dicitur in aere sursum,ut populo Christi seandalo esset, volasse fidem nostram debebit minuere, scientium Saluatorem nube simulante sese
mgenus humanum liberalle. Neque sintvra nobis spondeat quae promisit Euae, assensim dabimus illi.discreti, Christo,quem virtute natura Deum credimus uel l mus. Nee si ineo sublimitate astuti tuaealiam ereaturarii fingat ad horam,sicut finxerunt Iamnes Mambres em k 47'ram Pharaon conuenienses ut per haec a Deo creatore a Tim svero nos reuocet,quem non ignoramus per Chiristum filium suum creaturam condidi ite in aeteiniim existentem.
Quibusdam videtur aliam creaturam dixisse deidolis, sed non est verum;quia bane debuit significare,qnam sebadmiratione seductionis videtur fingere Satanas. Nam iiis seducatut fidelium ad haeca suibus recessit manifestatoertore8Sed haec meditatur&ringit, per quae etiam electo MM hi possit seducere. Nulla ergo sunt quae nos possint achari. Fiate Dei separare,quae est in Christo Iesu. Deus enim cha R. . a litatem suam in Christo nobisostendit, duin uadidit illupro nobis.
V Eriralem duo in Chri Iesu, non mentior,te ssimaniam mihi exhibente consilentia mea in Spiritusancto, quia trapista es mihi magna,
ediconri usis corin meo Optabam enimego ipse auritima cista Graisopro fratribus meis, eo Misceundum carnem,qui sunt praestra. Quoniam superius eontra Iudaeos loqui videtur qui
ex lege iustificari se putant nune ut votum suum aste-chum circa eos ostendat, teste conscientia sita in Chtisto Iesis in Spiritu iancto , dicit se loqui, ut non velut inimico illorum, fides ei haberi non possit. Ideo Christum Spiritum lanctum, quos nihil latet testes dat;& quorutestimonium reprobari non potest, qui sie perhibet testi monium Apostolo, dum commendάnteu virtute signorum, quae faciebant per illum. Quia enim tam magnum praesidium Christi, praecipuam charitatem erga genus humahum ostendit , disnatione eius, gloriosa&immortalia praemia repromitia ier hoc dolet genus suum quod est lecundum carnem , quia incredulitate sua hocis., 3. perennixialutari beneficiis testiciarunt. Ergo tabam, ait non opto quia scit fieri non posse vitam honestumlaa. is. membrum nullo praecedente vitio abscinderetur a coratore Christi:affectum tamen dilectionem circa genustium ostendit.
rumpatres,est ex quibus raras Uecandum carnem, qui reisuper omnMD- meae usi acuti. Amen. Iuste se dolere probat, quando praedicat laudem genetis eorum quia olim filis adoptati affectum, gratiamDei H. M.
patris irritum habuerunt.Adiecit adhuc, ut Malios dolere pro his faciat dicens Ergiori intestamenia, ct Ietu on Hsioris,osUMasum, promissa,quorum patres: exqviis C stui'una iamnem, qui enuperamminis bene iumsaiada.amen Tanta praeconia nobilitatis dignitatis generis Iudaeorum promissionum enumerat , ut omnibus pro his dolorem incutiatri quia non recipiendo Saluatorem, praerogatiuam patriam&promissionis me-
itum perdiderunt, peiores gentilibus fam, quos prius quia sine Deo erant, abominabantur. Propensius enim malum est dignitatem perdidisse,quam non habuisse. I tetra de Saluatore dicit, Qui es sive omnia Dein benevictrum sa --α.Quando enim nulla paterni nominis fit me lio, de Christo sermo est, non potest differri ne Deus crit
163쪽
lae illos voluntatis futuros, non illos habuit innumero bonorum, quamuis dicat Saluator illis septuaginta disci
pulis quos elegerat se sita classe, qui ab illo postea reces
Inlpecior siti in cordis Litictent an iaculente Dialcat. ut mereatur accipere. Et quamuis periculosim sit iudicium Dei discernere;tamen propter dissidentes, ut mensic unt: Nomi 1Mν6vasai; tasuiu in ne putent iudicium stimam,quia hoc est iustum, tunicuique promeritoresponderatur. Juia enim botu erant,electi sunt ad ministerium; erant scripta nomina illorum in coelo propter iustitiam,siiciit dixi:secundum praescientiam vero Innumero erant tantorum. De iustitiis lim Deus iudicat,non depraelatentia. Vnde&Moysi di xit, Siqvis c.auriuore me, Dei umistum, dicentes, Vnurn vocar,cta Ierum negligite siearbitrantes excusiari polle damnando rebiis istud potius probemus quam verbis. Vbi enim renim gestarum e empla ilitat, nemo audet queri, nec aliquam excusationem obtendere.Duo suerunt,inuit Satilunquiinnuis historias qualis unus linique eorum reperiatur post iudi
dclebo eum de ubio meo Lut secutulum iustitiam iudicis tun cium Dei visi Saul bene egiste postqiram,iisericordiam videatur deleri,cuin peccat;iuxta praes ientiam vero nun accepit,probem ut iustuiri, quod abiit, Dei iudicium ar-qxum in labro vitae fualle. Hinc S: Apostolus Ioanne, de bitremur: aut si Dauid accepta milericordia Deum con-hululinodiai , Ex nobis exte uni, Ied non uirunt ex nobus e templiile inueniatur,an in eo manserit,in quo misericorni ui sim ex bulermansit nitriique nobisium Noest per Niam consequut is est,e, utatur dispendio. Vterque eo tition Iura acceptio in praescientia De Praescientia enim necessitatem passus est regni. Et quata fuit necessitas Dai cicii, qua defit litum liabet ilialis uniuscuiusque futura vid,ut filius eius vellet eum regno priore liqua neces-Voluntas erit, in qua mansurus est, perquam aut damne state flens,nudo pede iter taciebat, i sugeret rex dux tur, ut coronetur. Deruque quos scit in bono mansuros, popilli Dei,in tantum huiuiliatus, ut de in taciem sibi ser- requenser ante lunt mala:&quos malos scit permansu uosio maledicenti troii responderet, ut per ratientiam O , liquotiens prius suu tu. Unde cellet querela quia Delim sibi propitiu iaceret, perque regnum tibi credidit Deus acceptor perloriarum non est. Nam Saul,&ludas relecuari.Saul auteni liecit tali necessitate inuetus, quiaticariotes ante fuerunt boni, dicente scriptura de Saul niatus iliatum est intestium bellum' iam externummi-Σr tririsuin, omnem illa melior visui, Isiari. Et de Iuda superserens quia semel&iterum non si auditus, cum es-
Iscariote dicit Petrus Apostolus, Quiserimissiori mim set indignus. nec in prece perstitit, ut meritum sibi saces πη huius, id est apostolatus. Quomodo igitur ministe-l et per quod ellit dignus:sed in patiens oc de Dei iudicio riuiniaturare sertiretur, nisi ellet bonus transbite enim indignatus, ab idolis quae prius velut nullius momenti Dei iudicium ruit dignum illum suille tempotentio eleia damnauerat,aurilium requisiuit.EcCeius itineile iudiciuctii est iracute illi septuaginta, quos supra memoraui. praescietitiae Det,etiam nolentibus manifestuiri est. Hine est unde&Iudas pol mali totius admissum scelus poenitentia motus laqueo vitam finiuit. Non potest enim Dicit miscriptura Pharaoni, quia in hocq sum maliquo omne bonum penitus obliterari, quippe cum teseruaui, is Utinuam in Ie virtusem meam, o utriatura non possit immutari ed voluntas non in Onam nuntiesu nomen meum in Iures terra. bustam ei caulis, relIranet Irinatura, quod tellurio-
na' Gratiari u ais hoc ipsum reseruaui, de Alii codices se habent, ut ergo duem. Rumquid iniqui in abod Miri usu Graia , H Umdam in re nrtutem meam. Sive
buti Hoe iam de iudicio dicit, nam prius de praescientia ait , Morserviet mιnstrici sicut laetisse entia Pharaonein Minnandum ensilit , sciens se non eorrectu tum Apostolum vero Paulum persequentem elegit;praescius utique quod suti trus ilia bonus. Hune etiago praeuenit ante tempus, quia neces Iarius erat; Pharaonem ante futurum iudicium damnauit, ut crederetur luditaturus. Moysi 1 ndicit, Μι serebor culmistertinero ct mistis
rurissiam pra Liscui misericordiam prae Atreo. Ergo miserebor, inquit, enucaimVHauero:hoc est, erus miserebotri cuius praescius eram quod misericordiam daturus ellem, scienseonuersiarum illum,&permansurum apud me. Et misericordiam pramis ei cui mi cordiam praestitero: id est,ei miseria idiam dabo, quem prae inii nosterrorem recto corde reuersurum ad me: hoe est diati illi cui dandum est de non dare illi eui dandum non est: ut eum vocet quem sciat ob- audire, illum autem non vocet quem sciat minime obaudite. Vocare autem est compungere ad recipiendam fi
UiIur non okntis neque currentu EmiserenιIs s Dra. Recte quia non in voluntate petentis,sed in dantis aris bitrio debet esIe quod poscitur An enim dandum sit,d tis debet iudicio pensitar Nain Saul peccans eum missiset veniam, non accepit an contra Dauid pecia in &4gnosci sibi postulans, veniam consecutus eae Ex hoc uti. que dantis Dei Ac non dantis iudicium sequenduessiquianon iniuste iudicatrici omnes suum vult, manete iusticia. uersaterra ut in hoc exterae gentes addiscerent non esse alium Deum praeter hunc qui Iudaeorum erat , de factas est Christianorum quamuis cilli Christiani fuerint,&nos nune simus Iudaei propter ludam ex quo Christus est secundum carnem : quia Ilidari veteres sperantes futurum Christum redemptorem,Christiani erant.Nam Rhaab meretrix dicit exploratoribus missis a Iesi Naue, qui prius Auses dicebatur : Audi in his ranates om- νὴ factasunt in aevpi a Deo vestra, ct conterritisunt nimis, timentenim a facie nina. Ad hoe ergo quis iam mortuus seruatus est Priamo, ut multa signa plagae ostenderentur in illo Suscitatus autein dictus est,quia cum apudDesimortuus esse , modicum tempus accepit ut videreturrv esset in cuius poena vario tormentorum genere usque ad mortem , omnes qui sine Deo erant, metu territi, hunc selum Deum esse eum admiratione maxima faterentur quo hae vindictae fiunt. Hoc eIiam genere antiqui medici in hominibus morte dignis , vel mortis sententiam cosecutis recitarebant quo modo prodessent vivis,quae in homine latebant apertis ut his cognosceret causas aegritudinis,&pce morientis proficeret adsiluis
Diis eri uis miseretur, sequem uis indurat.
enim etin aure ut Ex persena contradiretis loquitur,qui quasi putet Deu
neglecti iustitia sic ii gratioIium; ut unum e duobus paribus accipiat,alterum respuat hoc est, unum compungat
164쪽
i S. AmbrosiiCommcnt. ..ereda Alterum indutet ne credat. Cui quidem exau- Hos ergo quos vocavit . praeparauit ad gloriam
letoritate tespondit , seruata taine iusiniae supra me eo qui propec , siue illos νιωurisiciens permansituros inii morata praescientia Dei,dleens, MADuc qumtur Voluη O.bunt in redi. iis, oca non plebem meam plebem meam Oiarin, nisi quutisi ta primum dicit quia resisti ei non nodiactam,di sectam. Et mimis νM-bantis. Non plebs potest Est enim potentsssimus vltra omnes Deinde quia mea νοι το ab tuu Dei Hui. Apertuin est istud de genia tibus elle praedictiim, quae prius non erat plebs Dei; postea auteni ad opprobriii Iudaeorum, misericordiam, ei pientes vocatae sunt plebs Dei:& qui dilecti ante non Grant,abdicatis Iudaeis adoptati in filios,& dilecti sunt: ut indoeo ubi non vocabantur plebs Dei, ibi vocarentur filis Dei vivi prilis enim,uiquam vocabantur filii Dei, nisi in Iudaea, hoe est Hierololumis, ubi domus Dei erat, sicut
Osis Deus ommum est parens, Mideo nulli male vult. Quae secit enim,incolumia vult manere. Nec enim compecit ei ut iniustus sit, cuius beneuolentia tanta apparet,ut non solum Beeret elle quae non crant,verul ea ipsa vita aeter donaret&gloria, ut opus eius aliquid nitae statis eiu umile haberet Qui ergo tam prouidus&bonus est, ambigi non debet qiua iustus est. dicit in Psalmo,s Notus inlucia Devi. Postea autem in pr
o homo, quies qui restondeas Deost Nunquidae, hexa Zacharia, Ponam inquit. Imus demi non bingemici semensum ei ursi xit Nui mefcrpse quia ' que suturi eram filii Dei, α domus Dei in o non Moet potestarem figulus sit ex eadem ma Uacere aliudquιdem vas in honorem, aliud vero in con-rumctam. Ohomst,tuquuti qui,&c Magna est indignitas' praesu-ptio, homine in respondercii co in aduertis, Ilaiqiuimiusto, malum bono in eritum perito, iii firmit in fortissi flent. mo, corruptibilem incorriipto mori. lenii minortali, serisuum Dominincreaturam cotiditori. Nunquid di istimenisimnibus locis,quae est Eccletia. Hinc Dominus ait Iudais, uuia resutura abs regnum Dra, ct dato turmat acinuifructis
Esaias aurem tima pro pael, s uerit numerius borum I aestanquam arena mou , reliquω sua
H dicit , quia Esitas clamat pro iis qui credunt in λω DL Ostiam misti A Hoc de Elata propheta est Christum Hi enim vere sint Israelitae licii dicit Domi
qi odii equasi proprium ponit, qlio ostendit contra au D de Nathanael. Ecce me raestra. in quo asta non eg sifunctorem opus eludi quaeri non polle In potestate enim au Ri mers fidi Mn Iraetrunquam arci a maru reliqviis Iuluacioris eliqualem velit condere creat ut .ini. lnvonh.ιbet Q si 't. Recedentibus udaas a merito&ptoivissione pa se . - m, dum illam non recipiunt, irrcliqui.elunt, quacre n. . -m tam iam 1 lanifestum est vasa a iqua ςndo, in fide prouussionis ambus facta sitiit fidela, es t fieri ad honorem , quae advsus honestos ini necessaria secti Alςg enim recedunt, qui in eum qium lex solum alia vero ad contumeliam , quae instrumenta lint culi. diis utem sum cere promisit non credulit. Igitur aposta narum mus tamen eis substantiae, sed differre, bab Diti necesse est,quidum Christum non recipitit luntate omsicis in honore Ita& Deus, cum omnes ex o unt Violatae legis De maxima it e multitudine so na atque eadem malsa sinius in stibilantia Meuncti me i. c edente1 dicit saluari,qitos praesiciit Deus.
alij misereriir, alterum despieit non linei uititia. In figulo enim sola voluntas est Deo autem voluntas erbum enim consummans breuians magutta eum iustitia, scit enim cuius debeat misereri, sicut supra te. Nuia verbum breuiatum ira Dominus ver
uodsi volens Deus ostendere iram, o mari fe-
flarepGentia uam , ustinuis in multa patrentra praeparara in interatum emis senderet di-mιωVlor sua mia amisericordi qua praeparauis adgloriam. Ipse sensus est , quia voluntate nonganimitate Dei,
quae est patientia, praeparantur infideles ad pretiam .Diu Nnim expectati conuerti noluerunt. Ideo ergo expectati sunt,ut inexculabiles deperirent, sciuit en o Deus nos noeredituros. Erit osten et divitisalarias in ras mis-ον-dia,quapraepar adgωιam. Patientiavi longinimitas Dei ipsa est, quae licui malos praeparat ad interitum, ita& nos praeparat ad coronam. Boni enim lint, inqui biis spes fidei est.omnes enim iustinet, sciens exitum singulorum ac perhoe Ptientia est, quae illos,qui ex malis corriguntur,aut in bono perseuerantes sunt, praeparat ad gloriam. Diuitiae autem gloriae sunt, digni multiplexi Prata credentibus Eos autem qui ex bonis fiunt mali,&in eoe ipto malo perdurit,praeparat ad perditionem. Hoc est autem manifestare potentiam tuam in multa patientia,quia computatur non vindicaturus, quia diu dissimulat eum coeperit vindicare apparebit eius potentia:qxii cum possit statim vindicare.diusiastinuit,ut perfidi queri non possint damnati.Praeparare autem unumquemque est praescire
quid futurum sit. Duosos vocavit nos, nonsolum extariissedetraex ent bussistit in Osee dicιt, cocabo non pubem mea plebem meam ter non dilectam,Hucrio. Et erit,m Deo ubi orabotur, Non plebs mea vos: ibi vocabun. ιur tu Dei muι. Saluari hos promittit quos reliquos diei per verbum
quod iuste defluens , breuiauit Dominus super terram. Conuenit enim ut iris bio noni ine Domini&conditoris 'consequatur salutem erratura. hoc est per fidem: quia iii latis omnibus neomeniis,& abbato,circumelli Orre;&a
set scarum,&oblmionibus pecorum, sola fides polita est ad salutem. Quae abbreviata ex lege est,quia quod in fide est. in lege haberiir quasi principale legis.dicenteSaluatore,Derme enim scripsit Mysici Abbreviata ergo lege. reliquiς
Iudaeorum saluantur. caeteri vero saluari non pol sunt, citua per definitionem Dei spernuntur, perquam genus u. manum taluandum decretiit.
E cuipradixit stas , cisi Dominus Sabaoth reliquisset nobusemen 1cut Sodomafuissemin, orsicui Gomorrhasimiusfuissemus.
Hoc semen , quod deo albus selum relictum&reseruatum est ad reformationem generis humni Christus est,&doctrina eius sieuiti ipse dicit, semen Vivestim Dei Hoc ergo nobis olim promisium,sublatis quae oneri erant legis,reliquit ad redemptionem;vt data remissione peccatorum non periremus a lege, sicut periit Sodoma. Saluatorem ergo resinum nobis dicit ad suffragium vitae, quam lex prouidere non potuit, quem ab initio Deus nasci decreuit: qui propterea quod solus sine peccato m- ueniretur deuicto humani generis hoste omnium pectata deleret. Hoc &in Apocalypsi Ioannis habetur Ouia
nono,ruriatimuinum inest, siue inoris, siue terra, mapreiret librum, Osaia signa iari , nisi iratorqvimit mortem. Hoe ergo est semen quod olim promithim reseruauit Deus, ut tune fructificaret, quando omnium tam Iudaeo quam gentilium peccata repleta erant Fructus auteeius aiam
165쪽
est,in petra vel lapide Christum esse significatum Daniel enim propheta lapidem hunc dicit, vi ab cis a monte laemanibinpercussi ct comminuit omnia regna, O .pleuri omnem terram, quod euidenter de Christo dictum est. Et in lege, petra de qua fluxerunt aquae . Christus est appellatiis Perra Iem,inquit, rea Cl in.Et Petrus Apostolus inter extera ad Iudaeos ait. Hic est tam in i probarin est a volu ιμπι -- Offensio ergo polita in Sion, Christus est. Sion, et altitudo est,siue ciuitas ipsa Hieruiatem,quae propter notitiam Dei non immerito excella dicta est, in qua Saluatora Deo patre suo positus praeditator, offensio factus est Iudaeis, dum sie filium Dei praedicat, natus de Spiritu sancto muliere. Per corpus aluem eius candalum passii sunt, dicebant, Nonne mater Gratres eius apud nos sunt Quomo- ω ergo Dic scit, Quia decati defendita Nolebant enim verba gestis com rare, ut perinde agnoicerent non abii iesum esse quod dicebat de coelo se descendille quasi corpus peraretur,&nonDeus latens, operibus tamen leprode iis in corpore. Petra ergo liae scandalum est Iudaeis &ost i sio quae petra sine dubio caro intelligitui Sattiatotis Haee excisa sitie manibus , propterea quia sine viro de Spiritu lancio facta de virgine est.
esus est indulgens peceatorum Nili enim Christus suisset reseruatus quein idcirco semen dicit quia per ipsum reparatum est genus humanum , interillet progenies Abrahae,eo quod peccatis obruta et anti dex eis prodesse non potuit. Idcirco hunc sequenduin doceti qui praesidi ii
Quoniam itistitia est in lege, qtiae credita mundo est,qilae prohibet peccare:idcirco gentes non hane iustitiamaicit comprelieii disse, quae natura magistra dignoscitur, sed eam iustitiani quae ex fide est Christi Deo enim haee vera iustitia est,&permanens, si ipse agnoscatur. Quid mnim est tam iustum, uuam cognoseere Deum patrem,ex quoslint omitia: Christum virum eius,per quem sent omnia sitirnia ergo haee iustitia est agnoscere cieatorem, deinde custodire quae praecipit. Gentes ergo quae prius non requirebant iustitiam, id est legem, quae creator aestina onium perlubebat, veniente Christoli1 ueneruntia. Atiamseverabunda tempta quam Scribaram ct Pharisastrum. ui enim tune quod nus est non sectabanm com Pre a
Persectio legis fides est,quam gentes apprehendentes
totam legem implere videntur Iudari autem dum per inuidiam Saluatori non credunt , iustitiam' ae in lege mandata est tibi vindicantes id est iabbatum,circit mcisionem, che.in legem non peruenerunt, hoc est,tegem non perfecerunt: qui non perhciunt legem, rei sunt iii xta legem a licenim implet legem, qui a lege Moysi peruenit ad fidem Christi Quare Quia non expis, edὴ si peribin Spernentes enim fidem, qtiae, iicut dixi,persectio legis est, ex operibus legis iustificati te dicebant, id est, per sabbatum,neomenias, circumcisionem,& immemores scripturae dicentis,sbavistis itimi Iustitia autem legis idcirco dicitur, quia iusto iudicio Dei haec Iudaeis data propter duritiam cordis illorum Dut si mustela torte quis mortuam calcasset, aut tetigisset aliqua morticina, aut si sorex in in vas tuis Ietiimmundus diceretur: quod magna eum licitudine oblemantes , ex quaciamque causa In currebant ut immundi essent. Si autem singuis mustelae pauimentum maculasset, non leui cura expiandum erat, Muta cibis melioribus abstineretur. Sabbatum vero circum is propriam liabuerunt iustitiam tempore suo, quia in figura data sunt. Hoe Dominu per Ezechiel prophetam ostenditiinter catera diceris, Proptere dessi illa praecepta non bonae.quis ero mymoentes ἈψῶIn aduentu autem Christi quia silutare donum erat daturus, per Hieremiam eraedicat, dicens Dabo ita te motum nouum nanquale deaeparibin illorMn. Hoc testat nentum legem vocatii, litam non peruenerunt, sicut supra memoraui. Nam eum gentibus quae erediderant, hac sarcinam obseritationis Iudaei credentes vellent imponere , tune Apostolus Perit ne, quia imp uru iuga biper emuemfratrum qiud neque nos nequepatres nostr po repotuerint tempore enim Christi indulgentia data est promissi in lege mi enim Esaias propheta, Veturi ex Xιonquιπιρ arctauretatim pietatem ab Iacob hoc ιsiua me testamentum, cam ab leromatara eorum hoc est nouum testamentum a Deo promissum in Christo.
Offenderunt enim iis idem offensionu scutscriptum est, Eccepono in Sion Apidem us,unu, ope
tra candati: ctam crediderat in istam, non confun-
S. BG jom. I. Quoniam a lege vult eos auferre, credentes quia velamen est Iudaeis; ne hoc odio Iudaismi facere videretur. Ostendit affectum suum circa illos,& legi dat multum sed docet tempus iam seruandae legis non esse iselech prouidere se illis velle testatur, si modo audiant illum,ae probent suum non esse inimicum, quando testimoniuperhibet illis nobilitatis traditionis paternae. Porotes erum Deliustitiam, quaerent sonstatuere, tuintia Dei nsu usubiecti Per ignorantiam dicit illos non eredidisse in Christum:aemuLtionem quidem Dei habentes, sed volu tat vi consilium esus nescientes,contra Deum ageb t. quem se defendere testabantur. De iis dicit, qui non m a levolentiadi inuidia,sed errore Christum non receperui. Quibus: Petrus Apostolus dicit, ostro, utam Inorantiarat Uu hoc malum forct incipes vestri. Ign tantes enim hune elle Christum,quem promiserat Deus, alteruexpectandum dicebant. Huic iustitias suas quas ex lege habebantianteponentes, qui est Dei iustitia infide Iustitiaeni in ipse et quia quod pronuselat Deus, incipio imple
is enim MisChristus, adiustitiam omni creden ii Mus senim scribi iustitiam rua ex e est,quia
quiscent ea homo,vinet ineu. H dicitiquis persectionem legis habet qui credit in Christum. Cum enim nullus iustificaretur ex lege quia nemo implebat lege nisi qui speraret in promitium Chri stum; fides posta est quae traderet perrectionem legis, ut omnibus praetermissis fides satisfaceret pro tota lege&prophetas. M stysta sim scribis astutam qua exseres, quia quisereritis homo, ν uermo. Hoc dicitiquia iustitia legis Mori si reos illos non faciebat ad tempus, si seruaretur id est, vivebant faciendo legem, debitores enim erant moedictum est in Leuitico,&in Ezechiele propheta.
I autem e deest iustitiasse dicit, Ne disres in eisde tuo, Pau ascendi in carism hoe est Christam dedacere Aut quindescendu in ab sum hoc es Chri
duuasi endit in laetum illoc in Deuteron mici dictum est
166쪽
quod hie interpretatur Apostolus de CL Hii 4 ςςΠ iti l Mummiliaestamen non est nisi in iis qiuiuuocantillum ocisistum diaritie Aut quin defodi sinat Issem bis quia ipsi accipient remunerationem Persidis veto non sistam is reducoe.Hoc proprium Apost si si HWH est diues,quia participes non fiunt bonorum eius. Ndilue iustitiam hane dicit elle fidei, ii non dubnexu dς ςυς senim accipient quod daturiim illum non crediderunt. Et
quae iii Cluisto est,ne dissidens dicat lo non dixit Deum diuitem credentibus . sed inii antibu
miaeli 3quia ideo palliis est , ut expoliatis interis virtute patris delucta morieteturgens cum animabus ereptas in coelum ascenderet omnis enim quicumque viso luat re apud inferos sperauit de illosiliatem, liberatus est, Pe- tro Apostolo hoe tellante.Dicat enim, qura Dyra-ιLatinest.Quid his ergo in corde suo non dubitat iustiticatus estexnde. Ex lege autem nastificari timor facit. Ti. met enim legem.quia videt illam poenam inferre peccantibus.taeo non magna iustitia legis eli, nec metituita collocat apud Deum sed tantum ad praesens:fides autem quia incredulis stultitia est, mercedemtiabet apud Deli, de quo quod non videtur speratur.erbum more ruo, σIncerae tuo. Hoc t miseri quod prael duamus tautasiconfitearum ore tuo Dominum Ie sum,ocreideris in corde tuo quod Deus istum ei-ι ita mortu aluus erv. Corri enim retra adiu-
sut m,pre autem confessissis adstatem.
Propteri est verbum in Me tuo,&e. Hoc etiam seriptum est in Deuteronomio quia non est longe ab animo nostro vel ore,quod nobis dicitur ut taedamus. Quamuis enim oeulis non videatur,anaturatamen animorum loque-da ratione non discordat quod credimus In ipsa enim natura inserta sunt velut semilia,quae audituo voluninte ex
illum,ut postquam crediderit, non desimi animus id mstulare,quod a Deo semper doctus est postulandum:quia in Evangelio Lucae dicit propter aduertarium, quia subtilis, vetititus est, semper orandum esse Credelicibus in tem sola datur remisit peccatorum Sequitur autem uti recibus deditus liberetur a malo dupossit consequi quod promis Deus toto corde vagitantibus. Omnis enim quIcumgue Inuocauerit m Domiminaluus erat.
Hoc in Ioeledictum est. Ipse enim Deus qui visus est Moysi,dicit. Nomeri mihi Deus est.Hla est filius Dei,qiii ideo&Angelus&Deus esse dictus est ut non ipse esIeliquo sunt omnin.putaretur, sed hic me per quem sunt omnia: ut ad id pertineat quia Deus dictus est, quod viatim sunt' o. pater&hlius: Angelus autem ad hoc, qui amantius pro l Fmiuae inlutis est millus a patre millus ideo dieitur, v non ipsie Ptercise credatiir, sed ab eo genitus, ideoque et id
quicumquTtnaMatremno cen Domini Muus erv. Hoc sensitic A .aa. Moyses lociatus est cumque ait, non audierit proph tam illum,exterminabitur de liba Si ipse est omnium D nunus, ipse inuocatura seruis. Et quia verum est,adiecit.
uomodo ergo inuocabam in quem non crediderum Aut quomodo credanter quem non audinant: eulta fructificant testimonium creatoris. H. est ris inmedo autem auduntsinen dican es Aa quo. . .,- MOn-. Nullum opus incit lςgis sita seum fi modopraedicabane sim uanta,
demdatidam in causa Christi. . t conjuam ιν ore tuo Da-
Duis enim scriptura, omnis quheredis inrigum, non confundetur.Non enim es di nctio Iudam, o
Graeci. Cum enim examen erepetit seri omnium rerii in die iudicij., omnia salsa commentavel dogmata in contusionem deduci tunc inChristum credentes tripudiabunt, videntes omnibus manifestari . quia quod crediderunt, verum est,&pret dei s,qii lituirum putabatur. Aspicient enim inter caeteros se solos gloriolos trudentes, qui aestimati suetant contemptibiles &stulti Illic est enim vera probatio,vbi remunctatio&condem ratio.Nmen estristinctio ludet, Gini. Generaliter omnes aut confundi propter dissidentiam dicit, aut sublimati caula eredulitatis i quia sne Christo apud Deum nulla talus est, immo poena est,aut mors. Nee enim Iudaeos commendare poterit praerogatiua patrum,aut legislatio, qui metitum&promissionem patrum non receperunt. Gentes autem nullam habent testimonium quo vel secundum carnem commeridentur,nisi credant inChristum. I tin idem Dominus omnium, disti in Amibus Ται inuocarni Eum. Minitestum est ad omne hoe perfnete sue Iudaeos. sive Graecos:quia sitie inuocatione DominiChristi nemo vivit apud Deum Cum ergo omnium Dominus sit, consentiente Petro Apostolo, dicente, lics inquit)omnis auctore: nulla erum his signa virtutu perlubent testim
Hoc propheta dicit Naum Pedes dicendo,aduentum significat Apostolorum circumeuntiu mundlim, regnum Dei adirentare praedicantiu.Aduelitus enim ipsem illuminabat homines.viam Ostendens qua itur in pace ad Deum,quam primu loannes Baptista venerat praeparare. Hate pax est,ad quam estinant redentes in Christum. R. .i . Denique sanctus Simeon, quialii mundo discordia erat, s. laetus in ortu Saluatoris: Nunc, ait, Domine diruiste um tinim intra quia regna Deipax est.Οmmenim amputata discordia,omnes vim Deogenu flectent.Denique Hieru- talem stiperior ciuitas pacis interpretatur, quae est mater nostra Seianon stin Ies betam Euangelio. Verum est, quia quamuis illustretur mundus letidore duci plinae dominicatis uni tamen qui repugnent, qui lumen tenebras, eant. Horum enim se errore acies obtusa estmentis, ut neeveri luminis recipiant splendorem. Quos accurat uangelium dicens, Luxinum inlucet, stoiara eam nea
Esaias enim duit, Domine, quis credidi, dirui no sis' et des ex au fu, audisu autemper verbum Chri .Sed duo Pedum uianon audierunt. Hoc est, quis credidit audiuimus abs te,&loquimur
167쪽
Firmauit exemplo prophetieo Iudaeos este contradicto Semper enim correpti sunt: propterea increpantur non res euangelicae vetitatis Lex enim Iudaeos increpat,quia redituit,ut sciant quia ipsi sibi causa uiat perditionis po- sicut fuit apud veteres,ita&nune es Hunc enim nunce test hoc&de Saluatore accipi, qui in cruce extetilis marum non tangit, qui fidem non recipit. ErisIdesexavdua, ibus interficientium te pecorum arguit.Causa enim illa ἀ---em involumChristi. Manilestumeli quia niuidi i clamat sceleratum iacinus Iudaeorum t quod ausiis it dicatur aliquid,neeaudiri poteli,nee credi Sedduac Nunquidicere Esaias deus qui Deo fuerant inimici ottendit hos a
non .eadurunt Hoc est, audierunt,&credere noluerunt.
Quamvis enim fides ex auditu urgunt tamen qui audiem te non eredunt Audiunt enim non inteli untnquoniamseuolentia obcaxatum est cor illorum.
Eiquidem in omnem terram exiit . eorum,o que ad ne orbu terra verba torum. Vsque adeo praegitationem Des nudaeis auditam esse
testatur,ut etiam impletum orbem diuina annuntiatione pronuntiet.Ipsa enim fabrica mundi praedicat creatorem.
Quod enim psalmographus decreatura dixis, hoe M stolus de Euangelistis,quia ubique audiri est de peruenit in omnem locum praedicatio nominis Christi. Vbi enim praesentia hominis Ledicantis defuit sonus tamen: fama peruenit, sicut peruenerat opinio factarum virtutum in AEgypto ad omnes gentes teste Rhaab meretrice. Si enim in omnem lorum peruenit, non potuerunt non audire Iudaei apostolicam praedicationem, ut nemo ex his ut acrimine dissidentiae.
usis is, Ego adamatisionem vos adtacaran m oriensem, gentem insipiensem, in iram vosmu-micos futuros:& eos qui Israelitae dicebantur, propter linobedientes erant,ut inimicos abiiciendos.
Nunquidρο- έων iitHoc est,eoviouit Nee quia per supradicta testunonia genus Israel incredulitatis causaarguit, cum dolore de omnibus Istaelitas queri videretur, non negat Israel cognouisse Massecutum esse quod illi protruisium fuerat in iugera sed eum qui spiritu magis Israel et quam carne,quem &Deus praescierat crediturum.omnes enim audieruiit,&non omnes credide
--rtanem vos adda is nongentem, genim misi-m, miram mmittam Indigi antis verba sunt, piopter quod
semper danadentes inuenti sunt Iudaei, omitibus malis unam assignat originem & causam:dum praesentes increpat, ibidem tangit futuros ad quos hoc pertinet Omniueium horum vira damnatio est, si permanent in diffiden-G. Emulatio ergo illlis data est inuidensiae dum vident sentem,quae prius sine Deo fuit, sensu bruta erat Deusuum appellare, qui fuerat Iudaeorum,&donum illis promulum assecutam per quam Eelum passi iracundia ditU- detentur, ut malitiae Mincredulitatis suae mercedes exoluerent. Nulla enim res sic consumit hominem ut Zelus. quem ideo Deus vliorem posuit incredulitatis, quia gra- peccatum eZNam semper in iram missi exeruciantur, quandoaudiunt legem prophetas ad nos pertinere,qui
ius autem audet, est is,Padu actussim no
quarensib-mtior auentussum inser eos ammenon sinerrogabant. Ad praelautem quiaduuprata evania manus--adpopuIum non credentem, or Quoniam supra verbis Morsi ustis est de exclusione
Iudaeorum , ad hocquoque Elata prophetae exemplum subdidit ut de eius prosecutione apertius doceret Deum expulsis Iudaeis . vitro gentibus gratiam obtuliste ado' probrium& necem Iudaeorum. Haec enim Esaias propheta expet na Christi testatur AdIstae aurem qiadduistolas expandimous nuriasupati non tu tem, in traduensem Hie Israel earnalis est, hocin Abrahae fili,sed non secundum fidem. Nam lsrael verusin spiritalisest, qui credendo videt Deum. Tota die, semper significat cimbrosii tom.3. Quia pulum Israel incredulum ostendit nune ne mmnem Israel disisse diffidentem putaretur, ostendit non repulisse Deum haereditatem suam, quam praesetit, id est filios Abrahae, quos fideles sibi futuros scit. Nec enim οφ -ι- promitteret eis regnum, si sciret nullum ex iis erediturii. teditas ergo Domini iuxta legem iiij sunt Abiatiae. sed eredentes. Nam ct ego I situum, ex mea Mitribui . m. Exemplo seo docet partem lsrael eruatii. quam praesciit Deus saluandam aut adhue posse saluari,&tiartem Israel propter iugem diffidentiam perditioni de sputatarin nreputat plibem in quampraesivi. Hoc est quod dicit Saluator, Parer, quaa dedisti mihi, ustodiunoen oleae huperat sifilias per Onss. Ita δε quos praesciit Deu seredituros,nemo ex his a repromissione repullus eiquiata factium est,sicut praesciit Deus suturum.
Annesi, in Eba quid dic criptura , quomodo
risin Deum conrra Israel Domine,prophetas tuos , et ε. occiderunt rana tua oderunt . ergo reuu um solus, uamas ammam meam. Sed quia dicis isti,
est non curuauerunt genua Baal.
MDa mihi' m mim.&ci Ap slint haec ostenditiis ni enim non solum Eliam remansisse qui deuotus Deo non ladorauerit idola sed & multos qui in fide Dei perinanserunt, sicut&ex Iudaeis non pauci crediderunt. Huic rei 3-MI
historia congruit, quia multi perspeluncas euitati sunt propter Achab regem Samariae , aetabel uxorem eius, qui pleudoprophetis credentes, 'Des prophetas pers quebantura populum ad idololatriam hortabantur.
Sisi iis se in his tempore re uiasecundam Hrictionem graminia facta sunt. Si autem gratia,
tia. Hoeest: Imanquit,&nuchi remanserunt in legis promissione,reeedentibus multis quos ante praesciit Deus. Qui enim susteperunt Christum quasi in lege promis. sum,ij in lege steterunt:qui autem non tuum receperunt, a lege recesserunt.Ideo credentes reliquiae die riar hoc est,remanentes in lege. Ω--gratia, in minexoperum i ε s. Manifestum est quia gratia donum Dei est, non debita merces operibvis,sed gratuita ratione.misericordiainten
est,qui si merces est,non est gratia. Sed qiua merces non est,une dubio gratia aequia veniam dare peccantibus, si aliud quam gratia est, his qui non requirunt sed offertur illis ut credant. Duplex ergo gratiae', hoc competit Deo r ut qui saburulet ericordia,&vtrequiriit quos
aidergo'quisquaerebar Israel, hoc ne est asse
estinuis Boauum consecuta es. Israelitae iscarnales sunt,qui ex operibus legis iustifica R. , ii se putantes, non fiunt adeptiniustiessent per Heapud N a Deum.
168쪽
tafidem in spem promissionis,ut dolori esse ludaeis sed liniuxta fidem M ulturae quiabonum surculum interunt in non borum arborem. Hi enim cum essent in radice mala,inserti sunt in bonam arborem. Ideo oleastrum ducit insertum , ut chrum Breuius radicis afferat socius eius effectus. Nobturiari aduersia - hoc est, poli gaudere in incredulitate illorum inlinet enim Deo Fqauexaltetinniatu alteri. Sicut dicit Salomon. Nec enim causa genuum abiecti sunt, sed quia non crediderunt, occasionem dederunt,et praedacareturtibus.
jr. Id est, si te extuleris supet illos, in quorum insertus es radicem, insultans geneti quod re ut ex malo bonus esses suscepidine stabis ii illud petquod stas, destruis misissemus ιδιμι rami, ut omperem. Ex periona gentilis er dentis loquitur, quia exultandum putat in easii Iudaeoru dissidentium,dicens,illarum reprobatis-- θα gentilibus. Sednon sunt reprobas Deo vigentes intratent, sed setipsos reprobos fecerunt spernentes donum Dei.vnde oecasionem dederunt gentibus adsilutem. Quam extollo tum reprimi vult,ut magis saluti congaudearur,non aegrutudini inmiten .Facile enim decipitur qui gaudet alienis malis,M-id est,recte dicis,quia tractis ramis Mertus es. Sedinata rarefracti , hoe est, non propter trista suo vitio Illis enim dii fidentibus , ad aemularionem illorum tu vocatus es ad salutem. Ideo gratias debes agere dono Desper Ctinstrum,non illis insultare tapetere; si malum illorum tibi contulit ad salutem vi&ipuredeant adoririne tunc placebis De qui tui misertus est.Ideo enim te aduocauit,ut per tuam aemulationem reduceret vitos
Quia Iudaei per dissidentiam lapii sunt, hos fide dicit
osteriat iustitiam Dei non in seueritatemanere tua illos quos exorauit ad tempus: quia non sie illos excidit, ut non possit illos iterum interere sic uertantur, qui r prophetam dixit, mi--tiadmeis combi, thoe icientes Christiani gentiles, non insultent Iudaeis, certites in illis quasi lapsis misericordiam Dei. Namsex M-rmali excisiustiolia oec mann mstris es in bonam o--:q-ο metu bi qui*- miraturam erem uasta oleam, fidem perquam Abraham iustificatus est, accipimus oleastri vero, quia agrestis&infructuosa natura
ei perfidiam significanae perhoe si ij qui semper inimici
Dei fuerunt, conuers in fidem Abranae inserti sent, ex cuius origine non sunt quanto magis Iudari, si postd dentiam credant, paternae reddenda sumnatur inserit uterum in suam promissionemr
exparte sae acta est, donec plenituissemium imtransmissis omnis I MI M. erra. Non est obseurum, quia ad tempus excitatis obrusione, est Iudaeis, iis qui dum aemuli legis sint, non viderunt donum venine prominum a Deo, quod praeditata tur a Christo. Zelo enim excaecati sunt, putantes legem factorum numquam debere cenare,unde labbatum et labantur. Qua offensione ex parte obtusi sunt,utproincredulitate sua cruciarentur, videntes gentes prohoericu gaudio,contecuros repromissionem Abrahaeaeopia tameadmissagentium , abi tergeretur ealigo ab oculis mentis eorum, ut possint credere ut spiritum compunetionis inhibens a cordibus eorum qui eis praestat caecitatem, reddat eis arbitrirum liberum voluntatis, quia non demalevolentia erat
bvi ramun pepercu sine ain tibi uat. Verum est; quia si illos , qui praerogatiua patrum dignitos erant, quibus etiam sacra repromissio est,Deo in filios adoptati,in-eredulitatis causa excaecauit: quid his si dubitauerint aut si se extulerint,iaciet,qui nulla commendatione sublim risunt quique cum nulli dignitatis ellant.
Vide erga bonitatem est fueritatem Dei r in eos ruidem qui ceciderunc fueritatem e in te aurem in bonis aut ADquo erisu
Bonum Deum gentibus esse testariir, mi eum Idola sequerentur, digni utique morte; Duentia sita expectauit illos,&nec sie requirentes se ultro vocavit illos, peceata eis remisiesudaeis autem seuerus est, exeaeeauit enim eos,quia donum Dei spreuerunt. Hos tamen nune significat Iudaeos, qui propter malitiam suam in perpetuu -- eati sint, unde eos&cecidissedicit Oillos autem quos septa memorauit, ostendissse , non tamen cecime, quia ad tempus caeratos illos ostendit: ae per hoe seuerum Deum in eos fuisse tin perpetuum eaerariment ,
Sicut scriptum est, memet ex Sion quieri aro a
meum absuuropeccata eorum. Vt probatae donum illis rei eruarum amo, exemplum Esaiae Prophetae in iubiectis ponit ut hae gratiaqualibe. rati sunt Iudaei credentes, nos liberari possedorerer, quia non erat exinanita seriempe abundat. I icit ergo: Venietex Sunarii eripiet is auertar vietarem ab Iarebris Meia, a metuam lma, cum ab impeccaram . Exempli huius ratio semper manet, quamdiu sent qui eredant. Hie enim Dominus Iesus quide coelis venturus proinissis est ad liberationem humani generis ipse quotidiei mittit peccata conuersis ad se nee statim non eredentes condemnat, sed expecia, sciens posse proficere adquitionem Des.
inimici propter dilecti propter
patres. Causa ineredulitatis inimici sunt Euangelij ut error deliinim illorum gentibus aperiret viam ante tempus intrandi ad fidem,iicut supra memoraui. Prius enim ubique omnibus Iudaeis praedicandum erat tune demumigentibus ororiebat credi verbum Dei.Sed quia non crediderunt,ablatum ab eis regnum datum estgentibus It que non insultandum his praemonet, quorum deliciumptosuit gentibus illi enim insilitandum est, euius peccatum obfuitaliquibus Non ergo perfidiae illorum gratulandum est,sed dolendum si tardant conuerti ut quom do peccato illorum gavisae sunt gentes, quia saluatae sunt; seeonuersione eo ians tentur,ipserum Des gratiam citius perceperunt. Srei tinn
169쪽
reineusto/iamus. Nil ait enim proficit pudor, nec ratio-ιnabilis potest videri neglecta iustita. Hoc erit confbrme fieri spiritalium, renouatum in spirituae fide hoc stire
min mensura Dei. Aperie ostendit hoe debere nos pere, quod iustitiae
terminos non egrediatur ut non nobis solis utile sit sed& nulli obsit.Haee est enim prudentia,prodelis magis aliγquibus quam obelle; contentum esse debere torte qua meses est Deas metita fidei uniustulusque; nee sibi defendere quod non sibi concessim videt: hoe est.non plusa pere;quia uni totum concedi non potest.Nec enim si quisho vitae est, ex eo sibi etiam doctrinae prudentiam debebit defendereraut quia peritam habet legis,Leuitarum sibi obsequia vindieare debebit. Hortatur ergo dicit
per gratiam sibi datam. Haec gratia peritia intelligitur dominicae ditaplinae, per quam numilitativi iustitiae stude
ritura hilaritare. Hunc quoque secundum unium suum,
qui laeto animo miserieordiain facit,non quasi torqueatur1undario roborari a Deo ut in hiinnimitatem patiatur, Gens dictum a Salomonet Dum halissactasi nem, benefac Sed hoc multifarie intelligendum est. multiplex est enim misericordia sub uno voeabulo. Nam si supra dixit: Qui mist infimplicitasM.quid erat opus iterare, nili quiasib uno misericordiae nomine multa bo na opera lignificauit Peccantibus etenim ignoscere,misericordia est in in necessitatealiqua posito ves oppresso opem serie,misericordia est:&nudum ventire,&esurien 'ti panem frangere, paruulum expotatum colligere. I. radauer operire,&talia operasi misericordia est. Ideo si .c. z. haedimpigrevi sine taedio fuerit operatus, habebit huius operis xiii praesentivi in suturo mercedem omnis ergo misericordia,&umpliciter, cum gaudio fieri debet, ut simplicitas excludat bypocrisn,gaudium vero fietum tuturae spei testetur examen. Dium mesimaetitione. Oduntes maiam, a a. mentes bonostare miratu armore inuicem benigni, M. nore masuopraeuenienses soliciturine non petri θινι feruentes, tempora utentes degaudentes, in ιnbutitioneparienses, orationiis antes, memoriusis Eurum communicantes, hosualuatem pecto.
Sicut enimis uno torpore musta membra grab mu omnia aurem membra non eadem habens in a
alteriauruumembra. Diactis aes datione Hesequi meditat ut ideo dili 'amus. gat fratrem quia tat hoc placere auctor Deo, ut non in Exemplo corpotis docet non posse nos singulos om l adulatione praesentis vitae hoc agat, subuenit spiritus ut
tua,quia simus inuicem membra, ne alter alterius non eo quin hoc deuota mente quaerit, obsequus ponit implete. geret: ae per hoc curam nostri inuicem nos agere debere, Gudiuit enim dictum aDoinino:' tum nouum iis ista, nee alterum alij obsister quia inuicem ossiciis nostris riau.gasu matrem OH-sm--has tib Moriaremia tvis habemus Hoeerit diligere Christum, si inuicem se uamam inaurem,migmata remM- eae mentes. Non ma- membra exhortenturivi impleant modum quo corpus in num esse dicit evitare malum,nisi adhaereatur bon Il tisto perfectum sit laudenim de timore fit,hoc de amore: nec benignum elle statemitatis amorem si non mutura se obsequiis praeue-Habentesarauem donariones Dei diuersisseeunda neunt. Solutis ine ηpaeri Hoc est quod dicit Propheta rariam arua data stribu ueprophetiamsecundum i Hieremias, Mamauoctvi qm ait opera Domini negli mrauionem ei,sue ministerium inmmybanis,fines Pigerpnim in conuerratione diuin sine spe est;ideo lub νών , ών iis . Aisj1. lectrapiri 3 I es, boce in exercitio diuini operi, aut legis non sit tepidus, scut dicitur in Apoesypsi Io itis:
na enim meditatio tollit suorem facit v.gilantem. Opera vero Domini sint quae mandat fieri pro utilitate N eipia ossicia deputata membris merito fidei enu- Eccles id est fratrum Te mstruientes, quod nee loco merat, ut cum viderit membrum quod sibi deputatum competit. Quid enim opus erat fiammam hane ponere officium est, non persttepat alterimi viderit aliud tradi totius deuotionis , quando singula membra quae ado rum,sed ciangaudeat,ut corpus Eccle est persectum i requia&seruitia Dei pertinent, memoret In omnibus ueprobetia Iecundias inis si . prophetia incipit enim iis quae enumerat,plenum Domino seruitium exlii qtiae improbatio est rationabilem esse fidein nostram lietur. Nam servire tempori quid sit, alibi intuit, eum di Denique eledentes accept. spiritu pronhetabant. Hae .cit Red more impin, quon-mdus massum'. nsuaru au ergo datur pro modo accipientis; hoc est, quantum causa admodum unum-res diatis. Quoniam autem dixerat: exigit propter quam datur. Sive misi amis innistrando visita renter: ne noc sic acciperent, ut passim, impo Ad obsequium fraternitati praebendum in tantum mini tune verba religionis ingererent rempore inimieo, perstet firmatur, inquantum eredit debere se obsequis ne vi l quod sorte scandalum excitarent, statim subiecit remnii fidem laborans in oblequio, fatigetur incassum; quia seruientes ut modestes cum honestate aptis uocisis
qui duret in doctrina, siue quiexhortatur in exhorta rione, qui tribuitis pilisage, quipraesinsoluit.
h sequitur unumquemque quod conatur ex eorde. Suae' persenis, apto tempore religionis fidem loquerentur. vi docetis doctrina similiter dicit adiuuari doctorem in 'unt enim quidam etiam in hoc tempore quo Pax est, qui doctrina, ut inquantum fides eius estia docendum, ima line perhorrent verba Dei, ut audientes eum magna itatum inspiretur ad tradendam disciplinam caelestem. Sixei blasphementulam I. Nam Nipse serubquu exhinaturm exhortatione. Et hunc eodem modo in eo liuit tempori , quando quod noluit. Inuitus enim eis ipse in quo tendit, auxilio spiritus praeparari , ut habeat i eum idit Timotheum, raso capite putiferatus seeunia gratiam duin prouocati tacessit enim fratres ad bonum, dum legem ascendit in templum,ut Iudaeorum sopiret imaut incredulos ad fidem . - - - Hesedi saniam S gaudentα. Postquam dixit: Temporiferamuri eis qui bono animo tribuit , auxilia semper suppeditari affecit:spe Mentes visi sorte propter iniquitatem tem- procurante spiritu, ut non desit tribuenti simplicitet, di poris non liceat de fide publice loqui, sed esse in metu, crente salomone: trib-pauperibis non induebit. Hicer spe gaudeat, quia haec triuitia parit laetitiam. In inta go tribuit simpliciter, qui non insimulatione hoea tri ae patientes. Hoc est e gaudere,in tribulatione patienia Llaus ei ab hominibus detur, sed ut a Deo perhoe ipsium tem eii , prae gaudio enim spes tolerat tribulationem,
meritum consequatur. Iras in Alusadine Eum qui sciens multo maiora esse quae pro his promina senti in curam ut praesit fratribus suscipit, iuxta fidem suam aces iturumstantes. Necellaria est valde oratio, quia vittibula pere vigilantiam&auctoritatem, ut proficiat in quo soli tio possit tolerari.precibus insistendum est. --ii,s citus e habens in illis fructum quibus praeest. Qui misi μι immanuantes nifestum est quia ciui preco i
170쪽
linitatur enim communicat ut hoc si memorem elle&eommunicandum eis,sicut dicit alio loco:Deciaecli aut q sunt insanctosEt ad Ganras: Vipauperura memoressem Hoditae tui sinantra. Imitator: amator sanctorii xi ho
spitalitatem sectatur,exemplo sincti Abrahae,in Lot viri iusti. Benedicitepersequentibin vos:benedicite,ctnocuem indicere Gaudete cumgaudentib-serem en-ribinudi um inuice entientes. Non aliasapientes, sed hami bus consmuntes. Ut Christianos et omnia nouos faciat, etiam ab hae
illos coiisuetudine auferre vult.quae omnibus communis est.ne irato animoincitanti facile maledicant:led ut magis victa iracundia benedicanti laudist discipliria dominica G,audraeci gaudemibrusere cum enti . Hoc est quod
alio loco dicit. Siquidputaurinum membrum, patiuntur' mnia membra 2 illsamurimum membrum, congaud minia
membia cum quis fideli solatio est in necessitate, erigit i. imum eius, apud Deum tibi collocat uteritum, quia membrum diligit corporis Christi de si cum infideli coim doleat, prouocat magis illum ad affectii disciplinae doliumcx. dipsum inutimsimiores Ploc est quod dictum est, compati debere fratribus in tribulatione sicut& in alia di ei epistolae Detrans teipsum. o tu emeru Alter a seri ramevaportare. Non alta μ' es. Alta rapere, superbia est. Nam kdiabolus cum alta sapuit,apostatauit. Ne elatio sit in animo, praesumens sorte de incolumitate actius sui, non condoleat fratri suo, sed exprobret quasi peccatori, lixe superbia est,quae cum se praeponit,ostendit. QuodviDominus denotat dicens i me trabemniinde Gulo tuo oti viviis euinest, iam diri fratrum. praemmeiatio peccatum estiae si non sit peccator, quod impossibile est)fit peccator dum superbit. Denique dicit Salomon D-tat vi resistit Stahumilibra sentientes.Hoc est,ut deposita superbia alienam causam suam faciant, suam quali alienam ut habeant gratiam apud Deum:quia quis arta erit,
P obieesse prud/ntes apud vosmeti 1. Remini
malum pro meso reddentes. Smeripotesteuodex vobis e cum omnibωhominibin pacem habentes. Omnibus pacifieos vult esse, qui diuinam seruant tuis stitiam. Viderit liquis hane pacem spreuerit ut si tali viro
Impacificiis, imaut reprehendi torte ab illo non vult, aut inuidet bonis eius:quod ad illum tamen pertinet,non discordet a bene apentibus Hie est enim impacificus,qui praetermitia voluntate legis , tuum ius sequitur, quamquam dicat David aeum inqui Arumpa , Ompa IAM. Sed hoc necessitatis erat propter potentiani pers arum, vi vel obsequiis humilitatis vincatur, quem sic extollit se- perbia,ut mandata legis spemar,potest seri vivi de timo-ie Dei pacificum se quis praebeat illi qui odit pacem.Quado enim vicem malis reddere non vult, pacificus est. hoe est de bono vincere malum , ut vel obsequiis vincatur, quem mandata lesis non vincunt.Ergoyi, potest,inquit, quodex bu est, ut bene agentes pacem habere videamini. Iam si non tuerit amator pacis,tu tamen viselse pacificus quantum ad te pertinet. Si autem irreuerens&blasph mus quis sit, de pacem habere cuin illo non possis: non lique tibi adscrinendiim erit, quia Ioannes Apostolus illos qui negant earneChristum ventile nec lalutari permist. Nos ego paratisimus, si fieri potest, ut in omnibus pacem lubeamus . aliis vero repugriantibus fiatim possis ile, non ex nobis si de nobis tantum querela non depinitatur.Qui enim nullum laedit,apparet esse pacificiis.
Non, metitsos Indi tes charissimi sedda e
Vt pacis Rederaseruari possint, ab ita dissimulandum monet, maxime quoniam per iram solet peccari quando quis furore commotus plus exigit quam postulat eausa delictia aut sibi ipsi incommodum praestat si grauiora peccata incompetenti vindicta vult exequi. Debilem enim eis cit,quem potuit emendatrum habere&ianum. Vnde kSalomon Noti,ait. iustinesse multwm Uem , inquit, qui preti inl2asiluta.Volens enim singulis peccatis reseondere iuxta vindictam, mortem potestinuenire tam tibi qua
ei quem plagis asstigit Solent enim in paratam delinquere. Non solum autem de subiectis vindictam prohibet competentein,sea de paribusvi magnis: hoe est,de fra-
rabes Isaia Propheta scriptum est quod hy Pu i miliamus Dei iudiciores antes nedum ab ira detine
mur inueniat locum inimicus in quo diaeta di suadeat proprium ponit,ut iustitia communis habeatur,non ut sibi quis iustus sit, caeteris auteminiustus. Ne mutatim promae reddenses.Hoc est quod Dominus dicit: Nisi abundaue-νui ista restraptaqtiam Salbarum o Phoseorum, non intrabitu in regnum Dei. Mandatum enim in lege erat: Diages proximum tuum, sto salebs inmisum tuum. Haec quas tuni videtur, iustitia est: sed ut abundet iustria Christi nonam, docentur non reddere malum pro malo, ut per
secti sint, prohoe merces illis reddatur in iudicio Dei
Supergredienim videtur iplam iustitiam muri quod licet ut melior sit tonsacit coelestis iustitiae imita LM di ergo iustitua Deo illi concessa ad tempus innocentem tacit: testis autem persectum, ut metitum habeat apud
Prouidentes bona non tantum coram Deo , sed etiam coram omnum hominibαι. Prouidere est bona sutura ante oculos habere,ut ea gerantur quae pol t postquam facta suerint, in reprehensionem non venire,sed imagis laudi esse, sue apud Detini, sue apud homines. Nequis existimet, qilia Deo licita non displicent, idcirco non curandum i fratri scandalum
sint; hoe praemone quia illud fieri debet quod: Deo
quod contra nos elLScriptum senim, Mihi vindicta, ego retribuam, disii Dominus. SedFesurrerit nι-c-ru- cibarbitim j iis potum da illa, hoc em attens, carbones igni congere seger casu Gin.
Vt sortius suadeat, exemplo legis hoc confirmat, dicens, Scriptum est tu, Mibi rindicta, ego retribuam, tau D minus. Ut si minime a nobis nat quod docet, Deum a nobis contemptum ostendat. Duplici ergo genere proficitur, si Deo remittaIur vindicia quia recum iracundiam vincit, persectus fit Dei iudicio vindicabitur. Desurinis inimicus ruin, ciba illam Ibisit potumia illi, hoc mfaciem, trianes Pu congere supra caput elin. Non nudam indictam Deo reseruari debere ostendit, sed beneticia dari inimicis:vovere ostendamus non meritis nostris habere nos inimicos , quos ut ab inimi tuis desinant. obsequiis vincere rutimur. Quis in inimicitiis perdurauerint impietate mentis irae . nostra obsequia pros
sint; hoe praemonet quia illud fieri debet quod&Deo sedulitate coin princti , elati albones morem reuini-zndi C.&siatii datum non siit Etri tant. Vtergo ita in tali rumpe secto,saciat, ut non ia&fratre scandalizet Deo non placet, quia Deus saluti tum nosipsos, cd si O acquiramus ad vitam minimo, In in monet. rite ergo prouidentur bona eorum non lotum V Am V dς ς p bibes Dominus per Salo lum sierunt. botrax L