Sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi Opera omnia quae extant, ex editione romana sacrae scripturae contextum, ad faciliorem lectorum intelligentiam, ex ipsa sancti doctoris lectione, et ex 70. interpretum, quos potissimum sequitur, translatione eru

발행: 1616년

분량: 351페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

171쪽

In EPst. ad Rom. Cap. XIII.

Rom. s.

Mu ista a m ιυ sed υιnee tu bono malum. Hee interpretatio Apostoli est cohortantis ne vicem

reddainas inimi eis licuet dic in et Militum enim proderit nobis, si malitiae cedani is vincit enim maturia. qui ad templis vinci videturabillo. Etenim siluator te vicitnialum, dum non restitit. Contra te enim agit militia,&dam vincitur vincere se putat. Id enim agit inimicus, ut nos de proposito nolito abstrahat occalionem quaerens quomodo peceemus. Ideo si prouo si ab illo. vleem illi non reddamus, vincimus ill utri in bono. Ideo enim non resistimus, ut bonuin seruemus ileglectatultitia, quia cogit iusta ad reuibuenduim.

Quoniam caelestis ultitiae legem sequendam mandauit,ne ab hac praesenti dat sina uiare videretur, harie quoq: commendat: quippe eum nisi hee suerit obseruata,illa custodiri non pol sit. haec enim iras paedagogus est quipar' uulus imbuit ut possint potioris iustitiat viam sequi. Nemini enim potest imputari misericordia, nisi habuerit iustitiam Ut ergo ius & timorem legis naturalis confirmet. Deum auctorem eius testatur, mirustrantes eam Deior Iliacionem habere.Ideo adiecit.

Eua autem Fanta Deo oraenatasunt. Itaque qui resisti potestati Derordinationi resiuit. Qui autem resistunt ipsi bidamnasionem acquirum. Nam quι principamur, nonsum terrorabonu operibin , sed

ni ita

Vt nemo putet quasi humana commenta contemnenda vident enim ius diuinum humanis auctoritatibiis deputatum. Hic ergo sebiectus est potestati, qui se terrore Dei ab iis abstinet quae prohibet. Itaqne qua resistit potesati, Deior artani resistit. Hoc contra illos qui per potentiam sortes sint,aut qui ab aliquo deprehendi se posse non ere. dunt,& per hoc illudere e legem putant.Ostendit his Dei esse legem, non evasuros iudicium Dei, qui ad tempus aliquo pacto evadunt. Qua autem re mi. sist damnatione

Imrunt.Manifestum est,quia uniat quisque operibus suis aut iustificabitur,aut condemnabitur. Qui enim audientes legem peccant, inexcusabiles illit. Nam qui 'incipantur non Ant terrori bonustperibis sed mala. Principes hos reges dicit qui propter corrigendam vitam, prohibenda aduersa creantur, Dei habente stiriaginem, ut sub uno sint

caeteri.

Vis istem non timerepotesatem'bonumscito, se habebulaudem exim. Dei enim miniser est tibi in bonum.S autem masesecem, tamen non enimsine causa gladium portat. Dei enam mInseris, vindex in iram meum qui astetit. Laus ex potestate tunc Argit, cum quis innocens in .

uenitur Dei enim ministerest tibi in bonum Manifestum est ideo rectores datos, ne malum fiat. Si autem malefeceruat-mrinonen sinem gladiam portat. Hoc est, ideo comminatur,ut si sueta contemptus,vindicet. enim mmisterestriMιx in iramineumam mala agit. Quoniam tuturum iudicium Deus statuit,& nullum perite vult:hoe in laeulo rectores ordinauit, ut terrore interposito omnibus velute dagogi sint, erudientes illos quid seruent ne in poetiam incidant suturi iudieii.

iram,id est,ultionem praesentem parit enim ira vindicta lues propter futurum iudicium: quia si hie elisierint ii lie eos poena expectat, ubi accusanie conscientia i pia punientur. Nam ct ivit tributa nituministra enim sint, in hoc ρsium servientes. Ideo dicit tributa praestari vel quae dicuntur Pealia , ut subiectionem praestent, perquam sciant non se esse liberos, sed sub potestate degere,quae tDeo est. Plancipi enim sito,qui vicem Dei agitisicut Deo subiiciuntur sicut dicit Daniel Propheta Dei est inquit

innum. cui vult diabit .lud. Unde e Dominus. Redite aut

quaesoli aso u Casari. Huic ergo sebiiciendi sunt heut IJ eo, cuius lubiectionis probatio haec est, quia ulla pendul

tributa.

tum:cu vec tigia, vectiga cui umorem,timorem cui honorem,honoyem. Reddi vult ab omnibus debita, quia&potentes sentdebitores minoribus, ut respondeant meritis illorum. Cui tributum, mistum: Miectigal, vectigia. 'rimum ea quae sent potestati regiae debita exolui iubet, quia maior in his causa aut necessitas est-Clutimaren ,Πmoretu. Timorem po D . s. testati exhibedum docet, quia timor prohibet peccatum: μιι. deinde aut parenta, aut domino terreno, ut gratias agat in tuto aut seruo Christiano. bonor Mnorem Potest hie honor etiam circa eos esse qui sublimes videntur in mundo, ut videntes humilitatem Iemorum C QR l. i. O .

laudent magis quam vituperent Euangelicam discipli

Nem quidquam debeatis, ni ut inuicem diu. garis. Iuremm drisit rox um, legem implevit. am non adulterabu,non occides,non furabem,non falsam te montum dices non concupisces, e quod salivdmandatum,in hoc verbo consummaIureis ogesproximum uumsicut ei um.

Pacem vult nos habere, si fieri potest, cum omnibus; dilectionem vero cum traitibus, hanelao honores ruato. Idcirco autem debitores dicit, ' nomini qui dignus honore est, siue praesente sive Aro dignum est debitum inclinari illi enim quis inclinatur a quo honorem accepit: ideo debitor dicitur. Si enim non hoe se-eetis principi tuo superbus es, aut enim merito quis aut aetate bono tandus est. Menim diligit proximum, nemim-F ruit. Legem datam a Moyse implet qui diligit proximum, nam nouae legis mandarum est etiam inimicos dili

ρ sinMoe Moyses seriptum accepit a Deo, ad resorinatio ianem legis naturalis. Et siquias aliud mandarum in hoc verbo consummatur,diura proximum muricut teipsum. Hoc scriptuest in Leuitico, Manentibus itaque sitradictis mandatis, in dilectione impleri legem significat, sicut dixi, aes sint alia malidata quae nunc vacuit, tamen pro omnibus mandari, dilectio satisfacit. Nam si se humanum genus ab initio dilexisset, illiquitas in terris non essiet. Exordium enim in iustitiae discordia est. Ideoque iniquitatis dilectio iniquitas est:quia quod malo malim est, bono bonum est

Id quesbdui sole, ne solam propter iram,sed

etiam'ropter conscientiam. medriacirco tributa

penduis , ministra enim Dei sunt in hoc Esum Ier-

Dileroproximi malum non operarur Plentia o

Malum non operatur, quia bona est dilectio, nee petacali potest per illam quae legis est perfectio Per legis vet-ba ad sensum Euangelicum pertienit. Ideo enim quod πιιιι 1. summum est legis, memorat, ut hinc Etlangelium societ, lostendens unius es se sensim auctoris. Sed quia tempore C addi aliquid oportuis non solum proximos, e inimicos diligi praecepit unde subdinat. Plemiud. ora, rite a virultitia 11tdiligere pro mum abundansi vero&pe secta iustitia etiam inimicos diligere. Inimicis Recte diei lubie hos esse debere non colum propter autem diligere quid aliud est quam optare desinere illum in

172쪽

ab odio,&nihil asperum aerere aduersus illum ibi est amare illum, ea illi optate per quae Deum habeat propitium, haec est caelestis iustitia, haec Deo patri limites facit, qui non colentibus se annua dona urgitur.Nam deDominus in cruce politus postulat pro minucis, ut plenitudine

iussit Mil.iri docuerat,demonstraret.

Et hostientes tempus,quonia- hora es iam nos de somnosurgere. Propioren misi nuncio astas,qua

eum cretimus.

Tempus elIe dicitiquod ad meritum proficere debeamus. Ploc est desomnosurgere, operari bonum, quasi in die, hoc est palam. Illicitae tum in nocte id est in abscondito fiunt. Iam enim in manifestatione positi,quod est in notitia Dei, agnoscentes quid sequi debeamus,dare op ram debemus ut pure viventes ad promitium praemium veniamus excussbsemno, id est, ignorantia siue negligentia. rapior enim est mur nos se in quam cum crudianis. Manifestum est, quia post lauacrum bene viventes, charitati studentes, non longe sunt a merito reserrectio. nis promissae. Bonaenim vita Cliti iussignum est salutis

suturae

Noxyrace sit, dies autem Vpropinquauit. Abiis tamus ergo opera tenebrarum , 94nduamur arma

Iacis. Nocte veterem hominem significauit qui per baptismum innovatus est. Hunc praecellille dicit quasi noctem, diem autem appropinquasse, cuius lumine veritas nobis apparilit, ut sciremus quid agere debeamus. Prius enim ignorantes Christulit in tenebnseramus cit ubi didicinius,lux nobis orta est,tratisiuimus enim a falso adverum. Abiuia uisergo opera evibrarum, O ita mur arma lacu. c-nebrarum opera sunt vitia camis, quae illecebris agitur sq-culatibus, haec digna est tenebris , sicut dicit Dominus, Tollit eurum, ligatum .ibinonda mittitem tenebras exteriore Induere arma lucis,gesta sunt boria quia sicut mali actus tenebris deputantur, quia culte fiunt ab his qui male agunt sitavi qui bene agunt palam agunt, quia non verentur, sed gaudent. Oni ergo actus arma lucis sunt impugnantes tenebras,quae Iuni vitia earnis.

Sirut in dis honese ambutimus: non in comessarionum π ebrietatibus , non in cubitibus erimuic ι-

Verum est quia publice non peccatur si agamus quin modo agitur publicet nihil enim tam publicum qium, ratas. Non incomnussat tontems ebrietati bin Comellationes sunt luxuriosa conuiuia,quae aut colutioite omitium celebrantur,aut vicibus sistentaeontubernalibus exhiberi,ut neminem illie pudeat aliquid inhoneste dicere aut facere, quia unusquisque presumit quod suu in conuiuium it. So leni nim in aliena menta pudore coe ceri: sed hic addi conuenitur, Isara .rallic congeratur copia vii uoc incitetur libidini, diuersa voluptas. Idcireo euitanda praecipit huiuscemodi conuiuia Non in cubilibruo Nud cum Polt luxuriolum conuiuium& ebrietatem hoc subiecit quod sequitur, id est concubitus impudicus, hic enim huius lasciuiae est fructus. Non in contentione aemulatione. Recte ab his coerceti monet,quia omnis contentio&Zelus inimi. citias parit, quas tenebras vocat, quia ad lucis praemium peruenire non pollunt.

Sed induite Dominum Iesum Christum es carnu

curam nefeceratu in concupisenti . Curam ramis prohibet, id est voluptatem: ut omne quod prohibetur perlegem, non desideretur, aut certe deiideratum vincatur ipsa fiunt enim opera carnis: vitiis exuti induant Dolninum Iesum Christum, id est inii uaci per Christu ab his malis se retinean Hic enim in-

duit chritium.qui se abo inni errorevi turpitudine separauerit, ne in conuiuio caelestium nuptiarum sine veste eius inuentus, turriter abiectus tenebris mancipetu i siquo minus, non sunt induti Iesum Christum Dominum

nostrum, super cuius nouam vestem veteres pamios induunt. Exuris enim veterem homulem, in nouitate vitarambulanduiu est.

I rmum autem in de assumite, non m discew

tiombin cogitationum. Quoniam ex Iudaeis erant qui Romanos ad fidem C, assumpseruiit admixta lege,sicut urptamordita epistolae memoraui ideo qua busdam videbatur prohibitam carnem edere noli dc re aliquibus autem qui sine lege Christum sequebantur, videbatur contra legem licere edere. Et per hoc ipsam disceptationes erant inter eos, quas Apollotus concordiae chialuci studens, dui tria disputatione sert, ostendens neque edenti prodesse apud Deutri, neque noli edetitio ite. Infirmum elis dicit, qui propterea quod ludat prohibiti sunt, timet edere. Hunc ergo vult remitti iudicio si locne scandalii molliis,acliaritate, quae quasi mater est animarum, Iecedat cum mentis perturbatione , cuin Christiani pacifici debeant esse&quieta. Abus enim credit edere omnia is vero qui infirmus solera manducet. Itaque quierit, non edememnon

pernar er qui non tar edentem non uicet Deus eis nim Eum assum t.

dubitat omnia edenda quae data sunt humanis usibus Le 'gitentia in Genclima bona latitae esse quae creauit Deus, . . ideo ruhil tuticiendi ima quia neque Moesi qui primus Deo placuit,neque Noe qui in diluvio lusi ultus umen ι. c. tus est, neque Abraham ille amicus Dei aut Isaae de Iacob iusti de Dei amiciunter quos Lot fuit, aut caeteri iusti ab his abstinuisse , antranti veroqvi insimus est,eseram Get. Igitur quia hoc putat ut ille olera edat, ideo suadendum non est ut carnem da ne cum scrupulo edat, S: videatur peccare iva propositum ilium non custodit lacrue qui sedit. is Hozem noni Met . qui Hessit dentem non tutari. Quia volutatis est edere aut non edere, ac Ler hoc quaestio hine fieri non debet. Ad hoc enim tacta sunt Onani vi, luntati subiaceant, quia dominio humano subiecta iunt. Deus enim illum sumnis Assumptu sella Deo, dum Adgra

iam vocatus est. i

qui es qui iudica alienumseruum' o dominosas,aut adi pabit autem : potens es nimicus tuere istam. Nam acus quidem ιudica diem inieriae, abus autem ruricat omnem diem, seu quis uel risensu abundeI Eumpit dum, DomIn apit. Et Medu, Domino eis gratia enim si Deo. Eiqui non edit, Domino non edit, rarum agit Deo.

mqvues qui iuvim,stc. latu Litum est, seruum non de bere conserui voluntatem iudicare cui lex in hae parte tradita non est. Nam qua conscientia edat, aut non edat: Deus iudex est, cuius seruas est. Stabit aut lorensesen Devisaruere illam brabu,inquit, domino suo, propterea quia Eeques edat, reus est: neque si non edat,eulpabilis, lita meit deuotione hoc agat non culta iis lianc velut miratiam. Nam Min quidem iudicat dum merdum hoc est alleui placet interpositis diebus edere. Nam iiiiii quidem quiqiuria seria earnem non edendam statuerunt, simi qui sabbatis, intiterum quia Pascitavique ad Penteeostem edant.Auia aut qui uictioniram dum Hie omnem diem iudicat,quinum3uam edit. Vn quisque insissensu ab uniarn hoc est, unusquisque suo contilio remittatur Vm apa M. Domin agit Verum ust, q*ua qui semper abiunet, Deo placere se putat. E pG ii, vino eris. Domino edit. quia

. . . i

173쪽

SI gram agi creatori. Et ilia non rit, Oramu agit Des Gratias agit, dulcreaturam, hona creata, sed se dissimulat ob ea non co

tur Smeemm ---,Domino πιπι--:memor, mar,mmmo morimur.Mae ergo, min,'emoramur,mminuuSibi viueret aliquis, si non ageret sib lege. At quifraeno legis gubernatur, non sibi utique vivit, sed Deo qui legerri aedit, ut ecundum voluntatem eius vivat. Et qui moritur, simili modo Deo inoritur, ipsbenim iudice aut

nos Domini esse quasi seruos in conditione: redemptoris doliunio,& unumquemque pro merito suo tracta

In hae enim C sino mortuin ego resurrexit.

Pet Christum Dominum facta est creatura, quae per peccatum alietiata est ab auctore, facta captiua qua Deus pater, ne opus eius periret, milia filio suo de caelis ad terras , docuit quid faciendo manus piratarum effugeret. Proptet quod oe occidi se passus est ab ininucis,ut descen- 'dens ad inseros quia innocens erat occisus, reum faceret peccatum;vt quos tenebat apud inferos,amitteret. Quoniam ergo vivis ostendit viam alucis,ae se obtulit pro eis, mortuos vero liberauit de inferno tam vivorum quam,rtuorum dominatur, ex perditis enim iterum resor--uit sibi ulos inruos.

-uisngua Deo. Docet non oportere iudicare hac derectum quia non continetur in lege ,preiterea cum Deum iudicem expectemus.Sat ut essen , V-Caduit Dominisquis mihis Icturamnum o confitebisar omnissing te . Hoc in Esaia scri-prum esti quia omnis lingua cohitebitur Deo in fide Chii iti. Nam qiua occisus resurrexit futurus iudex, recte ait, νιμ ego Aumm nin:6c non solum sum;& inimici fatebuntur me,& torne Deum de Deo.

de Deo. Hon ergo ampl- inuicem' dicemus,stam hoc iuduale magu , ne ponasi ossendiculumfratri Quorum,inquit,nos pro nobis inuicem redditurissemus rationem, non nos in hac patete quae sit prascripta est, alterutrum condemnemus. Non ergo amplam minem iusiremis.Id estucientes hocieessemus a discordia. I in iaciudi--semaru ponMuosso Uumstarnu cociarum. In eoi dicandum monet quod prost, quod potest Ecauctoritate legis defendi nulli autem fratrum carnem edenti aut non edenti fiat

, Domino non e t Ieatura. iicut cucccccs larital, cui autem lHic sub legen fatetur Dei eliassent,non licet illisutiaut edere quae prohibet lex,quia indulgentiam datam spernunt. Non enim secundum naturam suam, sed eum contra interdictum eduntur immundisiunt.Denique in lege ait,Εram immamia rota. m. Eiρωηeqvi existima diei dis commane immine est. Sive qui ex Iuda OCliristianus est, siue gentilis fidelis putat ella aliquid tale vitandum, ipse est quem sctiprura infirmum discit. Dubitando enim est infirmunapud istum immundum Cenest quod putat non edendum:& quia non hoesuperstiti ne faciota cimore,seo iussicio rerruttendum. Manifestum est quia Saluatoris beneficio omnia munda sunt:qui de sub iugo legis eruens hominesvi iustificas,lit statum pristitium libertatis ut digni sint uti tota FPom spropter esiam frater tuus contristasur, iam nonsecundum charitarem ambu . Noueuot perdere Hum, pro quo Christas mortuus est. Noeet blassemet bonum nostrum.

In alia epistola dicit, si ventri, venteresse obvivo r. has Deinde net. Quia non deestar lacet quis Deo aut displicetradeo charitatem sectandam monet, qua nos Deus libertare dignatus est. Sic enim ait, ιMaran inpurcharitarem nimia momines nostri Qui ergo huius bene ficii memor est,hane excolit; nec illi aliquid anteponit, sed rq termittit maxima, qtiae scit prointilionei non parare apud Deum. Nolitiis lisperdere illum,pro - Cisr mmmae iis, est. Quantum valeat salus fiatris,ex morte Clitisti cogia scitur. Itaque qui scit quailrum constet,eori firmate debet non scandalizare,ut de refriuola faciat illi serupulu Mincipiat luisitare an manducanda earo sit ne e , qui

forte umpliciter edebat,securus deconicierimasta.Atue A. r. μrocum aderunt controuersiae, ineipiet perturbatione in Dei creaturam peccare, Merit in im Iam creatocis,quae proficiet ad perditionem dubitantis. Non Nobias Demetino. Mη- nos,um. Hoc est, doctrina dominicie iust bona salutaris , non debet per rem friuolam blasphemati. Blalphematur autem cum dubitatur de Dei creatura. PO Inso.

testo sic intelligi bonum nostruin blasphemari, quia qui

bona opera habet,si in alia teprehendatur re inimina,b num illud suum ob uIcat,&incipiet bonum eius blasph mari per malum eius,sicut scriptum est in Edechiele,Iulli Gna iusti ηprofici manerit. Tale est. si quis decorus naeia αμ, 3 uum sorte habeat in fronte, aut nasum collissim, unde deformetur species eius. Ideoque illa monet secranda, quae bonis reliquis non tollant fauorem.

Maru stum est, quianemo per escam placet Deo, aut displicet,i Otia,t,pax,c ga in sin)γnt uncti Hos in regnum Dei dicit intrare qui iustitiam sequuntur, sed Christianam habentes pacem quam Dominus dedit, dicens Pacem meam do,obulam re qua vota,ex qua oritur

gaudium m Spirim sanct Disceptatio autem non habet gaudium, sed iramideo non illic respici Spititus sanctus, qui gaudet in selis pacificis. Sicut enim ex nobis eontristatur sie&gaudet de nobis. Me in boυσαι Christo, piam , Oproba shominuri Milomam Christus nos redemit, ideo ait, scio in Moerm C stoiquas redemptoriὶ ρλnDeo. Quare Quia ipse misit Christum ut redime iret genus honninum, sicut ipse Dominus ait, abs nor cavis m,ne borei carpurem qM misi viam. Qui ergo placet De probatus est hominibus. Quomodo Me pii eram donum,per quod appareat dignus Deo.

nissum inuicem custodiamus. Novio eresam diffisere opus Den lyniam disceptatio discordiam parit, ideo ut paetuficies lepossimus, a contennone edendia non edendi i a.

174쪽

dissimulare nos doceti Edificationis autem viam sequi hortatur ut cum pace ea conseramus, per quae inuicem nos aedificemu Mab iis uae infructuosa sent, magis Gntraria declinantes Collatio enim potest prodesse. Est enim excitans mentem, si tamen vincendi tudium conde-mrratur hoc est enim quod parit litem. Noli propterescam dissuum is Dei. Homo opus Dei est per creationer . iterum opus Dei est dum resermatur per regenerati nem Etesta opus Dei est sed non liOmo propter escam, sed esca propter hominem,multum enim distat ideo noli, inquit, hoc opus Dei quod praeclarum est, dissoluere propter id quod humilimum est. Hoc est, saluti fratris studere, non curam esca agere ut fratrem colitii stela B neficium enim Dei irritum iacit, qui tratrem liberatum a peccato, per disceriarionem rursus prouocat ad peccandum, luens in ipso operaChristi quae gessit ut hominem

a peccato liberare

Omnia quidem mundasantis malum es homι- moverusndiculum eaer. Bonum snon ede e car-S. Ambrose Comment.

ex Iudaeis, siue ex gentibus, remitti illos in proposito

Verum&manifestum est omnia munda esse quippe eum in Genesi legatur innis q ferat fel rara .Sed

nisum estiummi qui porossendicatum eo t. Cum ergo per naturam omnia bona&munda iant dubitantibus tamen fiunt immunda;& erit illi otiendiculum,qui eum dubitat, edit tamen immitiata conscientia; quia quod sibi inutile putat, tacit ideo nulli contradicendum inquid inhaereseMatur. Bona est nedoe carpum, ct non liberemum. Cude sola caroe ageret, adiecit potum: ut conlisueat eos qui ab his abstinent, per id quod licitum est&earnem edere,vi vinum bibere. Ne contristarentui ab illis qui his utuntur, dedit eis respirandi latium ut in voluntate sua qui eicerent,vidit ceptatio per quam di seordia fit, cessaree. Cum enim non latet bonum et sexinterei edere,, vinum bibere,& econtra carnem non edere.& non bib te vinum, bonum se addiscunt nemo istigati Creatura enim data est ad usum volentibus, non tamen necessitas est impositaruit volenti aut nolanti.

Nequeenim in qu rateνω- endis, aurF-- dati tur ausi inmatur. Tu dem habe mes emeni um, habe coram Deo. Beat-qmnon maecassemetis iesum, in eo quodprobat Aut autem discernu ed m,damnasute quia non ex A. Eadem dicit, non debere fratri qui infimum animuri

sibi eonstituit ad edendum, fiet quae itionem, ne periur batus ottendat,nesciens quid teneat. Tabiam has umeru- metipsium habetoram Deo. Hoc est, tu qui edis securus,quia creatura Dei bona est, non opus est vide altero iudices,

tordis set Nee erum obest non edere, aut prodet erga Deum edere ne quanis ratione adstricti, per quod tamen cum

i plus est ut pace halm fratre, hoe enim utile est apud Deum in esca enim utilitas carnis est.in pace vero &carnis&animae ae perhoe ab huiusinodi disceptatione cessandum est,utvmisquicque in proposito cordis sui mauneat Matinqui non indicat semetipsum in eo quodprobat. Vnus quemque proprio iudicio cente condemnandum qui quod dicit non debere se facere, facit: hunc Mainm qiii non aliud facitiquam sibi utile probat. Qui rem risioniis, -t,μη δ.Verum est quia qui iudieat non edendu&Mir,damnatus est.Ipse enim se damnat,quando id quod sibi inutile asserit,sicit. Quiamo nexfide. Non utique t fide edit,qui edendum negat,& edit.

Omne autem quodnones ex e peccatum es. Recte peccatum appellat,quod aliter sit, quam erob

tum est. Quoniam Romani in leue inducti erant, ii eut in i

in bonam adad casunem. Recte ait debemis, quia oportet doctores infirmos s inare,&imperitos erudire cum mansuetudine ne prouocati contendere velint; ne; dum humiles videntur, in peius proficiant.Et non bsemetipsispulere. Hoc est,non quod nobis prosit xplaceat vendictare,sed & quod fratribus,quia Inuicem curam nostri agere debemus V siqui sequere'κ proximosus inerim bonum adadscivisne . Nuc ε- 'ν

personam lisam dii crevit. Hos enim coitimouet, ut cha

citati studentes proxii hiis placeant ad id quod estvtile.Hge est aedificatio,iicut alibi ait, Ego inquit per omnia. - φ

es Detractiones evrabrantium te cecide myuper

Saluatorem non sibimetipsi dicit placuisse , sed Deo m.

patri,quia dicit, Nam via sena de sis riseriam is ratemmiam distantatem eiis ιm I melatis. Et quia cum haec mu α diceret, contradicentibus Iudaeis quasi peccator occidi Aiso tur, Psalmographus expersona eius verba facit ad Deum patrem dicens Derraritano exprobramium te ιαιῶτιinissperme,hoc est ego cum voluntatem ttiam faceretia, dixerunt 'me peccare vile qui non me recipiendo, quem trusisti, exprobrauerunt te quia Iudaei reccaueruiit in Deum, non recipientes quem nulli Christum,insuper, occiderunt eum quas peccantern in Christum, sic peccata re cantium in Deum ceciderunt super Christum Innocens 'mis ac enim a peccatoribus occiditur quasi blasphemus, sicut πιαιν.

inrufestum est, quia, qua inquem asum-m straminibρMamsai asum, ut ipsa exhortatione proficiamus ad spem pondiffidentes depromissis, adhuc tardenti Deis aurem risum coUMmnu det rataream inuis sonustiandam Iesum Christum, visnanimes mone honori finis Deum Opatrem Domim nobi Isu Ckristi Quasi ad salutem millus Apostolus bono voto plebem prolequitum,optans vi Deus det eis unum sentiam sapientiae secundum Iesum Christum, ut iuxta doctrinam Christi sapiant. Tune enim poterunt dilectionem eruare exemploDomini dicentis, Maiis hacdilaminemne habet, ut animam mp nat s amusostatriumuis: de ita uno ore, una eonsessione laudate Deum patrem in Christo, si inuicem se iuxta senium Christi fuerint exhortati, ut sine cellatione laiident Deum omnia quae fecit per Christum,&post ei rorem lapsa pereundem iterum erigerere reformare dignatiis est, duplex dans beneficium, misericordiam&cognitio

probandam dicerent, melior videretur,quia omnia muli rem Dra m hoc confirmaret promissia valde sunt, infirmos dicit qui edendam negarent siue rami

175쪽

Sie assumpti sumus aChristo,dum infirmitates nostras aecepit, aegritudines nostras portauit, ut hoc exemplo nos indieran nostras infirmitates per patientiam eonfi memus, ut nomen honoris Desassumptum in nos non evacuetur. Filii enim dicimurmi pergratiam Christo. Dιco enim Christam Iesum miminamsuis tua sonis opter rimarem Der,m hoc ni strinare ιμ- issono atmm origia

nem eo edat Iudaeorum. In circumciso enim filios

significat Abrahae,quibus nullus Christus rvinustrauit patribus gratiam repromittam unde Saluator, da nimbam, inquit , messio restiunt, a immi hel, ta n ministremuive ritas in promissione sacra patribus probaretur.Circu meiso enim carnis data est Abrahel in figuram citiumcisioniscordis,quam postea Propheta ruturam spvificauit,dices, circvinci eduntur cordanin iis verbis circumculonis Itoriusiae minister Christus est, hoe est, praedicator Deine Apostolis, icircumcisis earne ministraret eordis citcumcis onem, se ait, Sisai memisisti iubacrumaedum, MOreo misi sinbuacmam m. Circumcisoautem cordis est, suburae iis nebulaagnos Te aratorem eum patre. ecfilium eius Christum, perquem creauit omnia tuemras Dei impletetur Prorruaerat enim daturumle misericordiam, promiserat paribus Iudaeorum. Nam dixerat Abrahae, Inse et bene Molino euentes. Et ad Dauid dixit, Detricta nuru rvina su odem tuam, riri Arum M.

ι-ο--m tuo cantabo. Genus - - Tm emo iam Minoemum. Quia his nulla promissio erat,quasi indigniperibiam misericordiffassumpti sunt ad alutem, ut perconsessionem honorent Deum,quia increduli inhonorant. Suinscriptume ro re

prophetieo probat Scriptum est enim in Psal xvirgenti sadmittendas ad gratiam Dei ad percipiendam saluteio. Vox enim Christi est,qua futurum dixit quod in gentibi , praedicatioeius fructum habitura esset consessionis iacia. menti Dei: ideogratias ex hoeagit filius obedientiae, mtium Vnde in Euatiget ait, quintus ueri Domine ctuna, M abscondist hvias ranis,ctyria tibino reu lainrapa OGq-- boumpiacitam uisinuete Confesso

ergo ista unius Dei est in Trinitate,ex qua surgit laetitia, ut post veri eonfessionem latus decantet misericordiam S: donum Deuouerumdicit, Laeta rigentes cummiae . Est iteram, Laudare omneuente Domnum, o magnι care eum omnespo b. ιν-- a d xit, Muadis Iescctwexurget re gente me gentra

animos gelium, quali frustra tibi spem proiIuuant, quod

a Deo Abrahaeaecepto seratur fides Iudaeorum, ut ipsa lς-titiaeviecuritate erescerent. Quare tamenChristus exi dire Iesse,&non ex radice Booa viri iustitauroradice Obed Sed eum David filius dicatur propter regnum, ut si ut ex Deo natus in regem est iis&ex Dauid rege ortum liabete iuxta camem: ideo radix Iesse arbor David, quae fructum fecit pet ramum qui est Maria virgo, Maegenuit

ιιa, pastu aiserutrum monere . Haee exhortitionis sim: Per Iaudem erum prouocat Cingi. eos ad meliorem Mintellectum ela vitam. Qui enim videt se laudari, data opera elaborat ut vera sintquae dicuntur. Ideo noniussit ut inuicemla doceantile admonet. Hoc eniim silet moneri, quod cum ciatur, aliquand othbter Flagitanimo ut negligenter habetur. Caeteratio sunt ob C. gascura,vt indigeant expianatione.

Audac aure cri Miratres, evane, Aquam in memorram vos reducesero ergrariam quae aiara es mima Deo, ursim minister rara I se ingem ιιb-sanctificos Evangeli m Dei, vis obtius Duma repra osanctificasa in 'ruustacto. Non enim temere se scripsisse significat, auctoritatem

sibi datam perDei gratiam dicetis, ut omnibus gentibus audeat scruciere, admonensin confirmans propositum eorum in Christo vi Iollaitudiriem suam ostendat inmitiistetio Euanges quasi inagister gentium, ela saetificium eorum possit acceptum fieri anctificationis causa in Spiritu iancto. Quid uid enim fide integrae mente abria lacio. offerturo Spiritu sancto purificatur. G

stendit, interueniente misericordia sua eoneordes, ere Iudaeos eugentes vigintiam adepti gentiles bet, ludae tum fierent,quisvi ipsi olim dono Dei plebs eius erat, eam. Sed iam nobues Iudaei,hi vero ignobiles,permiseri- eoidiam nobilitati sunt, ut simul omnes laeti sint agnitione veritatis, laudantibus gentibus Deum nugna ficent omnes populi, duodecim tribus unum Deum qui auxit numerum plebi suae adiunctis gentibus Denique cum disceptarent udaei contra Apostolum Petrum causa Corneui reddita sibi rationequieuerunt magnificantes Do

uelam gentibus faciat, deipem non dubiam, multis testimoniis firmat decretum Dei hoc fuisse, ut omnes gentes benedicerentur in Christo ne insilentia: Iudaeorum e tristaret, &dubios redderet Habeo igitur riam in Christonis adDeam.Non enim aviaraiae uia is eorum eruaperme non e curari j Mediona emium verbo: acta sto restaresignorum Orodigio um, in virtute θαι- sanct . Gloriam habere se dicit apud Deum in Christo Iesu.

Credens enimo seruiens Christo Iesu in conscientia, r metitum sibi secitapudDeum patrem an tantum vinuhil deessedicat quod non per illum operatus sit Christus ad exhonationem gentium dando signa ela prodigia pet

r nus erus, ut praedicationem eius vulus commendaret

Hine est unde gloriam se ostendit habete in Christo ad

Deum. Serviens enim Christo gloriam habetad Deuixi, in tantum ut indigere non habeat aliquid diuinae viriutis, quod sibi praestitum non sit a Deo: led omnia si,quia idoneus inuentus est dispensator, consecutum quae ad comurisionem gentium per signorum virtutem proficerent. profitet quod eo proficit,ut se non minus potuis te pro- Det quam caetera Aposto*qvi fuerant cum Domino, nee aliquid minus inter gentes viriurum operatum esse Deu, ut per cipium ciescant,videntes hancsegratiam allec tos,quamassecuti erantIudaei, qui sibi pr rogativam v die ant pavum.

tum ad carem. Non sine causa illi praedicare niti dicit,4 non ini, CH Rismus, sciens pseudoapostolos

176쪽

E. Caeris.

sitim Salutate Aquilamo Pr Elam. Hi ex Iudaeis fuerunt, qui credentes faeti tunc ei laboris Apostoli, qui ita recte crediderant, ut etiatri ipsi exhortarentur caeteros adfiisdem retatam. Denique Apollo quamuis fuerit exercitatus iii scripturis,ab his tamen viam Domini diligentius instru as est, ideo socios laboris sui dicit eos, sed in Christo Iesu ooperarii elui fuerunt in Evangelio Dei. Aquila vir

Priscili est, quos non otiose Romam venissie trianifestuet . Propensiores enim erant in Dei deuotione. Nam co-hrnrationem Romanorum, ij omnes quos salutat, ex his

ille intelliguntur. Vnde dicit non solum se, sed Momnes gentium ecclesias gratias his referte tangens R manos ut his obediant, quos ad prosectum gentium audiuit laborare ad exhortandam fidem in Christo. Quos in tantum laudat, ut pericula pati pro eo non abnuerent. In micitias enim audaeorum4 falsorum fratrum subire noli asperirati tu , dummodo Apostolos oblaquiis&charitate iuuarent. Fallistat res ij etan qui eredentes in Christum,legein tamen seruandam dicebant,non suffice re ad plenum salutis effectiam Christum putantes; quod Apostolus destruebat:quare, persecutiones ab his patiebatur. Horum etiam domesticos vernaculos salutat, quos ecclesiam appellat, quia sinctorum virorum erant diIcipuli circa fidem.

Salato, antium dilectum mihi, qui sprimiti

cognatos est concaptiuos meos, qui sunt insignes in A posistis , qui ctante me fuerunt tu sei Iesu. Salutate Amprum Hlectum miti in chris Sasitate Urbanum adiutor miscum in Chrso Stachyn quoque ductum meum. Salutare posmprobaιam in Chrso Salusare eos quisunt exorastobuli domo Salasare Herodionem cognatum nosirrim Salutaretis

quisunt ex Naru domo, quisu in Domino DLIate ' baenam est Tryphosam cluae laborat in Domino. Salutate Persidem charissimam , qua uisum laboravit in Domino. durare Rufum electum in Domino, e matrem raus est meam. Salutare Gyncn- sum .HMontem, Hermam Patrobam, Hermen,

est quicum ei un , fratres. Salutate Philologum est Iubam, est Nereum,drsororem eius, est Olympam, est omnes qui cum eis sunt, anctos. Salutate vos mulcem in osculosancto.

men subiecit illum Vrbano participi operis euange avi. Salinare Antium probatum in Chrso Hune Apellem non quasi amicum suum aut participein operis Ialutar, sed propter quod tentationibus probatus est.&in Christo fidelis inuemus. Sistaseesiqvis se sustobu i domo Aristobulus iste congregator suille intelligitul fratrum inclitillo: cuius factium lic probat, ut eos quos congregabat dignos

salutatione ira designet Salutate Herodionem cognatumno strum. Hunc quem cognitum tantum vocat, ostendit deis uotum in charitate renascibilitatis, non tamen vigilantiam illius designat Salutare eas quisunt ex Na Ipi domo.qui. Mi Domino. Narcyssias hic illo tempore preIbiter dicit ut fu- ille, sicut legitur in alus codicibus.Et quia prae Iens non erat , videtis qua causa eos in Dominosi lutet, canctos, qui ex eius erant domo. Hic autem Narcyllias presbyteri officio peregre fungebatur,exhortationibus sirmam credentes, quoniam non sciebat Apostolus merita illorum qui cum illo fuerant, lic dixit, Salarate eos qui sunt. x Narysii domo in minim; hoc est, quos scitis dignos ex his

1 alutatione mea,qui in Domino potuciunt spe in suam. l. los salutate nomine meo M.titate Tryphaenam a Triphysam, qaal Bram in Diniso Has uno honore digilas declaratis Christo.Salutati Persidoni harismiamque Inu tum laboravi in Domitio Ista anteposita videtur supradictis, quia miluuiuialis auit in Domino Labor hic inexhor ratione citi S in mi iam sterio sanctorum.&inpressita, S in egeitate plopter Christui quia domus litas relinquebat fugari, S. Oppio-brio erant infidis Salutate Rufum electum in Domino, σD .ι nem eiu ct meam. In Deo istutu Rul uni praeposuit iliam propter electionem administrationis grat a L c. intlua mulier loeum no habet. Electus enim erat, id est, Pronio-tus a Domino ad res eius agendas. Matrem tamen tam sanctam liabitit, ut Apostolus suam quoquc ma

rat,quia sciebat eos et se concordes iii Chr.sto, hoe est iu eho in amicitiam Christianam.Salutat simul& fratres sui erant cum eis, quorum nomina praetermisit. Salutare P γι is uam,ct Iubam ct Neream ororem enu, ct Ostin um,2 os viriqvi cum eis risur . Hi omnes unanimes intelligu- tu futile, quos hac causa simul lalutat, quorum me i tum ex iis qui simul cum eis erant dignoscitur Sanctos enim nuncupat eos,ut merito illos si hilare videariir. v.rlat.ite τι sinu, in s. Κομαιo. Omnes quibus scribit, ex quo si Oiaminat iubet alutare se inuicem in Olculo, deli, in pace Christi: no in desiderio carnisaediti Spiritu sancia, cic-ligio sint oscula,non Mnalia.

Huius Epameli etiam praesentem cet, ut ostendat& dignitosos credere, &inuiter primos

Romanorum ad fidem,aut certo et hi miles cresceret.&ε- IuraI Marium,qua mα tum laboravit in voti, Commoneth

nomine Mariae, qliam intelligimus ad exhortationem illorum impensius laboratIe, ut gratias illi aganr Salasare Andronicum o Iuliam cstgnaroso concaptiuos αι. qui sint m- gne in Apostola, qui ante mefuerant m Christo Iesu. Hos coP

Ecclesia Chrsi.

Pethoe intelligitur dicte lesam etiam quae non sit Christi. Vnde David conspirationem iniquorum eccetiunmalignantium vocat omnium ergo locorum illoruin ecclesias dicit eos salutare, ut crescant in fide. Hae ergo ad superiorem sensium retulit , ut ostendat Christum cilem quoiatus est;&hunc elle cuius populus fidelis est. eu ius nutu vivit cuncta cremara auctor enim vita hic est,sicut dicit Petrus Apostolus, non lex in qua quidam illo tu putabant sperari debere.

angelus dixit ad Matia, ξαε Obeth cunatatua, dke. invios spe usserebras ac blandimentasermonum deprauant etiam Apostolis prioribiis ubsecutos cum testimonio sui norda innocentium Vestra enim obedientiam omne declarati&secum parem eaptiuitatem passos fidei causa, ideoque istos plenius honorandos. Salutate Amma dri. tum meum in Christo Huc quasi amicum salutat, sed in Domino micum, non tamen qui interfuerit labori et iis aut captiuitatLSalutare Vrbanam adtianem meum in m .NO solii mistum suum adiutorem dicit, sed&caeterorum suill socium ii exhortatione eredulitatis. Stachyn quoque dilaciumnuum Hune Stachyn quamuis dilectiIm vocet. ta- Sambygaonu.;

locum diuulgata es. Gaudeo igitur de obu Molovos ρυ re, ut eruiti sitis in bonum, rudes ve

Hoe in loco de persenis prorupit pseudoapostolorum,

quos in tota epistola cauendos nion est,sicut&nue; dimns manifestatione traditionem illorum compressit. Hi eo a

177쪽

anment

timeogebant credentes Iudaiore, ut De beneficium circa se inanirent,sicut si pra memoraui. Compositis enim genealogiae verbis tractatus ibi coaptabant ad cominenδationem traditionis suae,per quos implicium cooda deciperent. D aenim obedientia linquit,in m licum suu raeli. Hoc est quod in primordio epistolei dicit; quia fide re pria imae maerse mado, hoc significat, quod iterat dicens,Salutarit m mersis Ecclesia, quod non puto otiose iteratum. Nihil enim tantus vir& tractabilis sepe fluum ponebat. Sed ouiasalutam'M,inquit, Ommacilesiis C H,ide omnes sancti,sicut alio loco dicit, qMatinim sis Christi, rem iam crucifixeriit nunc Iubiecit etiam hos salutare qui sequentes sunt, ut benedictum populum significet ecclesiae,quia in recclesia duo sunt populi.Po- securusiit de obedientia eorum. Erat enim incredulum i test&duarum prouinciarum nominaste eccivitas, ut pri mum unius,deinde alterius loci dixisset omnes ecclesias, aut certe ludaeorum &gentilium.Salutatris vagiariss-stretiuitatu,θQuaurus atmi ispensator ciuitatis est quasi curator,qui dictante iustitia gubernabat ciuitatem, xime in pretiis moderandis.Hos omnes ideo nominatim quod se subiicerent post cognitam veritatem rei tuitae quasi prudentes, mi et tarderibu Et hie sensus desiperiore parte epistola est Gaudet enim quiaRomani qui imgnum habere videntur, subiecerunt se fidei Christiniudii is τοι pro Pere,ieriausis his bonam, hi vero in via.Em-ditus in hono hic est,qui bona operatur rudes autem in malum illunt,qui norant opera mala d est, usum mali

tiaene unt.

Deviceramaustavram cito, ct id est breui,Hoede aduentu suo dicit,quiaaduentus eius opprimeret diabolum ob hoc st isti spiritalem gratia accepturi erant: cui rei inuidet satanas,quia vult homines permanere in more,ut diserepent cum sint unius professionis. Gloria Domini nos, Iesiaci limbisi . Gratiam quam promisit illis in aduentus iovam optat esse cum illis. Si enim merentutaccipereiani cum illis estin spe.

Domino.

Timothaeus eonlbrs laborum eius est quasi coepiseo-pus,' eum magna solicitudine ecclesiam gubernabar, sed usque adeo positus in inuidiam Iudaeorum , ut interiis nitia cir cideretur propter scatatu ipsoru ut quia matre Iudaeaerat,doctor esse non posset incireucasus.latos vero cogitatos dicit, partim generis, partim fidei causa. Muta τοι ego Tertiin ambanuvi iam ipsiinmmeno Tertius lici-min non numero hic est scriba epistolis, eui concessit suo nomine salutare plebe Romana, ad qtiam scribit ut eaeteros salutent quos nominati Adhuc enim rectores e etesiis paucis erant in locis.

i raser. saeuiat Di im=LHie est Caius,ut arbitror.ad quem scibit IoannesApostolus,exultans in charitatemthibebat fraternitati, praebere,fumptus illi tenumerat in alutatione Romanorum, ut scirent quales quanti congaudent bono coepto illorum.

Hautem quipote sis vos inuissecundum Eu- arietium meum,erpraeclueationem Iesu Chrisi,sic dum reuelationem msteris quod tempora asernuissumtosuit, nς suum es autemnune perscriptura rophetisinsecundum imperium aeterninri,adobedentiam es in omnesgentes cognitumsestsυι-enti Desper Iesum Christum, cuigoria inscuia A-

manorum,quin potens est,digneri r implere, coi,hrn-

do infice an inas eorum ad prosectum Eliaiigelli,ct me l--m mystemas Eustasia re si F3 flum vel in ChristoeSacramentum enim quod latuit tem Glis L per in Deo.temporibus Christi declaratum est, quia non lingularisest Deus quia est apud illi ex aeternis&ver I aera. bum¶clitus,in qua veritate omnem erraruram de crevit saluam fieri per agnitionem. Cuius quidem iacra fAmenti veritas per prophetas tuerat desigriata figuris, busdam seli Duc Pitum sipienti ius gratiae participes voluit esse genies, quod latuit genus homuum solus ergo est iapiens quiaa ipso est omnis sapientia sicut dicit S lomon,Umnu aptentia Dorni Desistiscami afuit sem lper Sapientia ista Christus est,quia de ipso est, cum illo recta eratium t er perqu--συο insecuta. Amen Ideo nihil fi lne Christo plenum, quia r ipse suntomnia: qim cum a lgnoscitur,danar Deo patri laus per ipsum quia intelligio .c. . . turpe Christum , quasi per tapientiam sitam, in qua salvos faciteredentes.Gloria ergo patri per filium in est,ambobus gloriari Spiritu sancto, quia uterque in una gloria eae

S. AMBROSII N EPISTOLAM EATI PAVLI pos LI AD ROMANOS

COMMENTARIORUM FINIS.

SANCTI AMBROSI MEDIOLANE N si EPISCOPI IN PRIOREM EPI

THIOS OMMENTARIA.

RAECEPTO Domini admonitin Aps in residi apa Corim scium.m menses se , docens inter eos verbum Deila Hinc es unde magna cum dum se charia raru affectu agit cum e , bruando omnisnem , tiquando arguen , aliquando Ladens

178쪽

D Romanos aliter coepit, quia altera caula est. Hie vero Apostolum se esse Christi Iesu Dei voluntate teribit quia omnia quae egit,filii Dei egit, luntate,qui dixit ad Paulum, Vade, etsisnge adgenus mittam te. Hinc vocatus

est Apostolus,hoc est, Dei voluntate mitius ad gentes Per quod etiam tangit illos quos neque Christus miserat,neque veram erat quod docebat.Deum enim& Christum ideo frequenter nominat . ut Christum Deum non ipsum patrem ostendat, sed esse Christum filium,esse de Deum patrem, non unione,cum Osteditur filium dici Maltae enim se emerserant, quae Euangestum Christi pro sensus sui arbitrio asserebant, ex quibus rami aridi extant nunc usque; qtiaram assertores E Elesias euertebant. Huae Apostolus omnia quae haeresibus contraria sunrponit, ac se verum praedicatorem per id quod a Christo Dei voluntate missis est, allevetat. Et Sosthenes starer Euam istum sua commendat societa

rectores non erant instituti. Et cum in multis arguat eos,nt,ran catum Chri Iesu. Sed ideo quia regenerati in Christo.lanctifieati sunt;post autem ceperant mala con uertari:ut ostenderet omnem Ecclesiam unctificatam missὸ in Christo sed quosdam illorum praua dorarina pseu-ε postolorum euetios a traditione veritatis. Vocatustata. Hode vocati estis vitinctis sitis; a est, ut non reoedatis regula sanctiscationi s.cu omnib- ροι inuocant nomen Danuis

ni stri Iesa christi--riuisi σα θω .Cum ludae veris iungit uentes,quiasiis ex Iuda. xvi in omni l eo ubi gentes quae inuocant nomen Domini nostri Iesu Christi,de ubi Iudaei supra memorati sunt, similite snt omnes unum.Pseudoapostoli enim qui nomen Christi per prudentiam mundi praedicabant, id est admixta philoi phia,veterem legem prophetas reprobant. Negabant enim Christum vere crucifixum, sed tantum visum er Lei figi sicut nune Marcion Manichaeus. Unde Apost

camis resurrectionem fatebantur, quod propheta Esaias

Gratiis vobis opax Deopasreno s.ctoo-no Iesu Christo.

Ne,quiti dixerat, Ἀ-- -- L - - Gacimis: tris aut nomen aut donum ineuisse videretur.&tapicionem sorte aut oecisonem daret unionisi docet qiudem Christum rite inuocandum, sed omnem gratiam esse patri Mn&duos qui unum sunt per diu utarem in

deret,&ροtris auctoritatem praeserret.

Quamquam omnibu in Eeclesiastibadiici tamen significat,ut cum anquamso corripit,iliquando laudat vianiuquisqueeu epistola legitur,intelligat quidpro se, quid aduersum dicitur.In una enim plebe duobus populis sciubitnu cum arguit, qui male conueruntur, sciant sibi haeeleripta: si literelaeum laudat, sciat qui in in regulari netad se haec dici.Ideoque inquit, να- a Domino semperm is supergraria mi qua duae misis ci aDatam dicit gratiam a Deo iii Christo Iesu, quae gratia siedita est in Christo Iesu, quia hoc constitutum sta Deinviqvieredit in Cruristum,saluus sit sine opere sola fideν tis accipiens remissionem peccatorum. Quia tu emmis a tin minios e reris ρο- -μι-- Hoe significat quia in accepta gratia di in verbo veritatis doctrinae sciemtiam spiritalem assiecuti permanieruntadeoque gratias git in his Deo. μου re Muam Christi,nfirmarines invisa. Testimonium Christi confirmatum est in his, quia roborari in fide nihil de hominibus perabant,sed omnis ves illorum in Christo erat nulliin voluptatis illecebris capti.

Ira, vobis in nino desi at uagraria, expectan- tibin reuerationem Domini, set Iesu Chri , qui ediconfirmabis vos quead ei tu Dominino itisa Chrim.

Mani estum est hviae expectaressiem iudicii, qui tirueumspectias Alicirus est.Futurum iudicium Des dicit, in quo Dominus noster Iesus Christus Deuelatatur, tam fidis quam in f,ut cognoscant increduli ac sciantverum esse quod Gedere noluerunt,oc pereant fidi vero gaudeant plus boni inuenientes quam putauerant. Qinos. ν-mal qao adstae sine m---entu Damam nostri4 μ CBristi Lincri animo confisus de spe illorum securus estiquia inuiolativiqueia tuturum iudicium erunt. Qin Gnim inter tot discrimina sensuum merturbationes diuersitatum immutari trunime potuerunt: proculdubio iueodem mansuros se ostendunt. Cum hos inudatallos qui errore pseudoapostolorum deprauati fuerant multat. Deum enim horam fidem praeduritidiosadpoenitentiam

vocat.

Fideia minere quem vocati suci in filii ei- Iesu Chri domum no rimis ambigat de promissis de fide Des . quia non erit

aliterquam dixit. lfilios nos adoptatos sibi credentes in rimam H enim his domiquod edimus,ut quα exedimus Christum illiun esse Dei, e nos esse incipi mus manseri in eadem diminiae , sicut manet Christus quem eredimus filiaem Dei. Communio enim fiat itatis est ut quomodo fidem Dei incolumen in hae musa n bis iururam ostendimin nos non dissidentes de perfidiam

ueniamur, sed perieuerantes in adoptione.

179쪽

S. Ambros Comment.

Obsecro aurem vos frater per nomen Domin no

sn Iesia Chrisi, τι idi um dicatu omnes, seno insin vobissichismatas tu autemperfectio eodemsens,

est in eademscientia. omnes nunc orat ut naum sentiant , hoc utique in quo tenati Dei filii appellati sunt. Ad omnem enim Ec- Hetam modo loquitur,ut ii qui dii sentire coeperant,re 'verterentur ad coeptam ridem, quam videbant in his laudati qui in illa perseuerabam. Et non sint in Obushi Finata , Au autem perlecti in eodem sies ct in eademscientia. Perfectos vult eos else in eodeni sensu quem illis lassiderat,ut non distreparet. Ad illorum enim exemplum quos supra laudat , hos prouocat ut hoe sentiant ac deten

dant

Reluum es enim mihi de viai rures ab iis quisant Chloes,quod mentionesιme vos t. Hoc au lGem dico,quod is quisque vestrum dicit. Ego quide famnal ,ego rem Apollo, ego uno Cepha, ego autem Christi.

Disum es m mihi deis stanti, ove. vis euersi sperant, tamen fratres illos appellat; sicut&in Elata propheta dicit Deus ad illos qui secum erant, ut eis qui pseudoprophetis credebant,diderent. Franei nostrisu vos,viperad non dissentirent ab his,quasi fratres. Quod autem dici biu quilis Chtari,aliquibus videntur homines esse manentes kfructifieantes in fide Christitaliquidiuidetur locus eὲle, ut puta si dicatur, Ab iis qui fiunt Antio tuae. liqui&autem videtur foemiium Halle Deo deuotam, cuq multi essent colentes Deum,quibus fides non negaretur,ut quod deserrent de Corinthiis verum esset modisintentiones inter νειμι. Contenriones inter eos esse dixerunt, ut ostenderent diueisitatem mentis illoriim de dusciplina dominica Et quae ciset,subiecit dicens. Hoc autem duo quod siqvissu vestium dicit, Fu quid si manu, ego aurem apotiax vero pluet avium C ν Errorem ostendit,

sed auctorum nomitia non prodidit Nee enim in loeo stabant,sed circii mibat ad euersonem simpliciun Nam hos quos nominat, sine dubio boni erant doctores sed subeoriam specie salsos apostolos tangit. Si enim in his gloriandum negat, quando magis in malis doctoribus, quorum doctrinam prauam in subiectissgnis eat λ Inter eos inmen hos perleverantes de lignat, qui dicebant se Christi eue,non hominixquos superius laudat.

Diuifin est Christus. Numquid Paul- crura ines pro votativiis nomine Pauli bapti uisu Diuisum dicit Christiam, quia gloriam eius homines

tibi partiti lunt. Sicut haeretiet,qui te aut Photinianos, aut Atianos,aut Cataphrygas aut Nouatim , aut Donati

nos, aut Mahichaeos vocati non horrent:ita corinthii diuersorum haererieorum nominibus subiici coeperunt, ut viderentur loco Christi libmines venerari;qui dum di-uem de Christo Mei junt,diuidunt Christum. Vnus enim hominem tantum accipit Christum, alter Deum purum une homine vel eo ore fatetur alius dicit petprophetas praedictum Christum , alter negat prophetas de Christo locutos.Cum ergo Christus,nusit Deus &homo isti sibi alius aliud eius vendieantes, diuidui Christum,&sub nomine suoEcclesias faciunt multas. Numquid Putilia παυμαι est Orata ideo a se coepi sine brte putat tu aliorum ideo retulare persenas , ut suari commeriis daret Si enim Christus pro nobis , inquit, mortuus est, quomodo gratiam eius heneficium hominibus imp tamus ad eius iniuriam Iut in nomin Pauli baepti , s. Si credentesvutem, inquit in Christum baptizamur,ut in nomine eius iustificemura quid est ut fidei huius homunes nobis a rares faciamus, immemores coeptae taeduis litatis

ueram.

Gratias agit Deo, quia non multos ex illis baptizauit;

ne quia errori ablinc re coeperat , ex nonilne eluSerror

est et in pluri inis, per hoe arguens&baptizantes ia-pt zatos,qui ad iniuriam Saluatori bapti sinatis eius gratiam hominibus deputabant, illis dissimulantibus gloriae causa.Sic enim'erant sicut nunc Nouatiani de Dona- uani, qui baptismum sibi vendicatit a nomis baptNatos reprobantes:& baptizati ab his glorian tu in personis eorum. Denique Christi nonii ite abaleato Nouarianos Donatianos vocaride gloriantur Crispus ergo de Caius Corinthii Iunt, quos ad testi inonium nominatiquisse baptizati sunt ab Apostolo, ut nullam illi gloriam ex hac caura daridam allererent:Stephanae aut ein domus pii mitiae sunt Aelia .licut in postrema parte epistolae sigia ficat quibus testiinonium dat, quod in ministeriuin hanct .sse constituerant.

. on enim misit me Christus baptiore, sed euam

Quoniam maius est euangesi dare'iram baptizare, ideo non se missum baptizare dicit,sed euasi gelizarciquia in episeopo omnium ordi rationum dignitas est, caput est enim caeterorum membrotum. Per quod etiam illos humiliat,quibus illi inultum dabant, propterea quod ab illis fuerant baptizati, ut ex eo scirent non magniImelle baptizar quia non omnis qui bapti Eat, idoneus est keuangeluare. Verba enim solemnia sunt quae dicuntur in baptismate. Denique Apollolus Petrus erodentem Corneluim eum suis iussit baptitari, nee dignatus est ministris adstantibus hoeopiis sacere. Si enim desuillent .i-ζse hoc ageret, necessitate compulius. Quanto ergo molor his sit quos illi venerabantur ostendit, non tamen hoe nomini sio decerni permisit, sciens perieulollim esse gloriam Dei nomini hominis vendicare, est eni in quasi LM

GNon insapientia verbi,ut non acuetur crux Christi Quia praedicatio Christiana non indiget pompa

cultu sermonis, ideoque piscatores homines imperiti electi sunt qui euangeliraret;ut doctrinae vetitas ipsa e c5- mendaret teste virtute, ne homilitii versetia S ealliditate humanae sapientiae acceptabilis videretur, non alitem eritatesicut dilciplinae ab homini biis inuentae , in quibus non ratio,non virtu, sed verborum quaeritur m

politio:ac perhoe gloriam sitam quaerit qui fidem Christi verbis exornare vult obseurat enim illam splendore verborum, ut non illa,sed ipse laudetur. Simis pseudoapopoli,ne stulti viderentur prudentibus mundi in sapiu-tia hominum Christum praedicabant duplici genere ut eloquentiae studerent,& ea quae mundus in nobis stulta imdicat, euitaret:vt neque incarnatum Dei filium. 1 de virgine natum docerent,neque carnis futum resurrechi nem, ilia mundi istud sapientia ratio stultum iudicat: ae pernoe Apostolus non se in sapientia hominum dieit Christum praecucare nee Mincturerim Classii:quia qui in sapientia hominis Christum annuntiant,negant veritatem

Verbum eminemeumreuntibus quidem mollia in hu autem qui Lissunt,virtus Dras Scriptum est enim, P amsapient apientium, o mussim prudentium reprobabo. Manifestum est,

180쪽

In Epist. I. ad Cor. p. I.

in perditione sunt insertu enim morte non sunt erepti. Huiuem visurii fiunt, virlis Dei est.No est obscurum, quia iis credunt, Dei virtus est. Credunt enim non infirmitatem esse crucem Christi sed virtutem intelligentes mortem victim esse in cruce cuius signum qui habent, abii sunt,quia ab illa teneri non pol sunt. Scriptum est enim re da sapuntiam remiam, Oime iactumprudentium reproba-M.Perdit sapientiam sapientium,dum quei illi negant posse fieri, faciles reprobat intellectit prudentium, Cum Deum quem incutiosum dicunt, aggressum probat ea quae stulta putant, ut Dei filius incarnatus de virgine erucifigeretur pro humana salute: quod faetrum vere testatur

virtute,non verbis.

rbis ira Sce. His dietis tam in Iudaeos quam in gentiles inuehitur, quia&Iudaeorum scribat&Jegildo res Deum filium habere stultum putant credi. Simili modo&gentes istud risui deputant. Sed Iudaei, quia hoc non taaper te in lege significatum est, distilunt:. tiles vero quia mundi ratio non istud recipit. nihil enim dicit posse heri siue eommixtione, 44 ultum iudicant. Conquisitor tamen saeculi hie est, quia constellationibus agi mundum, duodecim signis ortusvi occasus fieri decernit, calculis,nihil omnino sine horum motu putans posse fiet, ne stult fecit Deussa otiam huius mundi Stulta est facta sapientia huius mundi putant enim se apere, inuenta est imprudens. Quod enim impossibile iudicabat, possibile declaratum est, Deum incuriosum existimans. Est aliquid hac asseveratione stultilis, ut secili edicatur mundum,&ram eius non aῖere Ut quid ei si non ad illum pertinet quod iecit a Sed quia vident quosdam feliciter mundo frui, quosdam deprimi, bene agemtes despici, milevolos gloriari:idcirco incuriosum Deum esse rediderunt.Qui incuriosum Deum dicit, non negat malevolum aut iniustum Aut enim iudicaturus est mundum, Miniustus est dissimulans de bonis, ratiens fieri mala Si isitur animaduertant seposito odio diuinae legis, possunt videre causam istam a nobis terminari,qui Dei iudicium expectamus, in quo depress4 exaltabuntur,4 vi lenti humiliabuntur quia non est perje rum acie is apud

Nam quoniam in sapientia Dei non cognouit man- perseptemram Deum liacm Deversutiis

p ad omni alao acere credentes. Non cognouit mundus id est homines Deum in sapientia eius: quia unicam maiestatem eius figmetiis dederunt vel elementis, dissimulantes de eo, per sapientiam carnis putantes haec debere coli quae videntur. Propterea placuit Deo praedicationem ordinare, quae illis stultitia videretur:ut credentes quae illia: Edunt, salvi fierent, illis damnatis.vicissitudo ergo' e est, perquam Dei consilio

daeis vide scandatam Gennbin autem sturam, ipsis vero oratis Iudais atque Graeuae sum Dei virtutem est Demiplentum. Mandalum est Iudaeis dum audiunt Christum filium

Dei se profitentem, sabbatum euacuantem gentibusas rem altitra, quia ea audaunt praedirari, quae dum rationi mundanae non congruut inmensa videntur; ut partiis virginis,&res arrectio mortuori in Ipsis vero racaruIuίων--que Gracis Christam Dei,irturem,o Dei sapientiam Suadente virtute, quς potior verbis est, credetes in Christum intelligunt, Iudaei primum qui lignum quaerebant, Christii Dei esse virtutem;&Graeci sinulite vident Christum Dei esse sapientiam: illam autem mundanam quam prius putabant prudentiam,maximam elle stultitiam Virtus ergo Dei est quia per ipsum omnia fecit pater Deus Sapientiam autem idcirco quia per ipsiim cognitus est Deus. Nee enim pol se cognoti Deus, nisi per eum qui ecset de eo: quia nemo nisu parrem fis , ct cui voluerissiis

reuelare.

Stultum Dei , inquit, non quia vere stultum est, sed Liscis. quia ab hominibus,dum attoni mundanς non conuenit, stultum putatur, cum sit ratio spiritalis ae per hoc lapi lentius dignoscitur esse hominibus, quia spiritalia plus tapiunt quam carnalia. Nam enim spiritalia per carnalia, ut, sed earnalia constant per spiritalia ideoque subiecti sunt e Cor. a. earnalia spiritalibus. Et q--τιπα- est Dei. -υbomisibin Sine dubio coelestia vincunt terrena Quamobrem infirmum Dei non est infirmum , quia in nimitas Christi magna victoria est Vicit enim eum victus videretur, sicut ait, Et vinciti cum ad ianu Uictor enim existit, qui iniuste occiditur, reum constituens a quo

Intueminimi ratres orationem fram,quia non multi rem secundam Ornem,non multi potentes,non multinosuri.

tauoniim uda Papetunt, se Graeci pient

quarunc

Iudaeisma petunt, quia non dissidunt potuisse fieri, sed in Linim sit quaerunt scientes virgam Aaron aridam germinal Te; fructium trullise:Ionam a ceto gluti tum invenite eius tribus diebus&tribus noctibus 1-isse.& viuum eiectum esse.Illud tamen praecipue queirunt, ut aliquid tale videant, quale est illud quod vidit Moyses, Deum in igne, unde dicunt. scimis quia Moysi ucuivi es

Deuccum maius fit mortalumLazarum iam foetidum quari odie viuum de monumento eisisse.Graeci vero lapienti quaerunt quia nolunt audire praeternum quae mundi ra. tione possibilia sunt.

Manifestum est, quia rari sunt qui mundi rationibus in

fiat magis quaineruditi sunt, hoc est,qui stellarum nrotus inspiciunt decernunt.Iplos autem dicito sortes se ei indum carnem,quos&prudentes. Et ideo fortes, qilia passionem crucis Christi instrinam alterunt. Iniquitas enim fortis,&vincere sibi videtur ad tempus. Ipsi etiam nobiles, per quos superstitionis suae originem antiquitatis alii 'Ignant, nos novellos dicentes. Non ergo hanc asseverati-- elegit Deus quae in paucis est.

Vos aurem assic Christum erucifixum. Sed ita mundieluit Dein, ut eonfundar se emtes: nfirma munde exis De-,vr confunda orarie est ignobura munier contemptibim elegis Demoquam unt, ut ea, sunt, de ueret. Stulta mundi sunt, virginem peperisse, Dei filium

erucifixum. Credienim stultum hoc putat ideo Deus ut hune confudat,hos elegit qui hoc credunt,quod hie stul-mmiudiit Confunduntur enim sapientes . dum quae pauci negant,multos vident fateri Non est enitriani big um,multorum sententias paucorum anteponi sententus. Et infirma modi elegi Dein re seindisfortia. Idem sensius est, quia quod ροucii rarium putant ii nempe qui se prudentes existimant in saecloudissidetites de spe a multis virtus asseritur,quia plures credunt quam non credunt,ad ibistum ruborem.Vident etenim infirma Christi nomina M. Lia. ra,daemoniis imperare, prodigia saerae. Infirmaautem sint mundo iniuriae,& passio Saluatoris, nescienti haec ad . H. x. virtutem proficere;quia ideo ista pati se permisit,ut vinem, posse resistere&itolle,

SEARCH

MENU NAVIGATION