장음표시 사용
251쪽
ominabantiu getiles diale facti sunt paci viui prius saerarit Hirruca.Si ergo haec itaseliabeiit,quid ei ut Galatae hebetudine mentis arbitrumistum eorrumpant couersia studiismum iudicium eium Saluatoris irritum ductit,
quando post factam pacem quali poenitentes de ea, labiiciunt se illis quae priue paci fuerant itumica Iuxta sensum ergo Galatarum Christus athitet non est, quia inducti in Rem de duobus populis unum secerunt, vivus utique populi arbiter nemo est Hune eunde sensum ad Ephenos prosequitur,dicens, pstenim est a nostra aut sexituraque
cit pacem,ambobus utique abstulit per quod dissidebat,&hoc eis statuit data sua lege, per quod essent pacifici.
Ho Calatae irruperuiueonuerti ad Iudaismum Dein Pero inest.Hoedicit,ne Christum praedicando Deum, quem arbitrum constitiair praedicatse nutaretur contra legem&prophetas Arbitrum ergo hunc per assumptionem carnis intelligi docet;sicut dicit ad Timollieum, Arbiter Dei is seminum homo Isin Christus. Iuxta autem quod Deus est patre huiae non separari , sed unum esse cum patre. Sive enim pater,sive filius, Deus unus est. Deus enim, tu nomen est &potestatis,'iram in patie suo indiuiduam manere ipsa nominum ratio docet.
non emex inimica promiuionis, quippe cum confirmet eam. Namprimis Moyses dicit: Prophetinnio excitiant Deinde'--- M.Hoede Christo dictum Petrus Apostolus probat in Actis Apostoloruin. Eιraim ictita esset sexq posset mi uxe,rmolere essa iustitia iustitiam liane di scit, quae apud Deum imputatur iustitia,id est fidei quia&lex habuit iustitiam,sed ad praesens, non quae iustin
Iez apud Deum. Remittere enim peccata non potuit vide peccatoribus faceret iustos:sed ad hoc dataeit, ut teris rori esset , prouocans homines ad bonam vitain, irreuerent effuniens Ideoque non est data lex,quaepolita iub
Sed cones usestura omni ab peccaro, ut pro missue de Iesu Chri Hretur credentibus.
Hune sensum&ad Romanos posuit dicens Conclusit Dein omni.su muto,rt omnium mi ereatur. Hoc dicit quodsipra memoraui:quia lex ad iocdata est,ut peccatore r osse scirent apud Deum. Manifestatis enim peccatis siuis consuli sunt,ut se exculare non possent, sed uaererent misericordiam.vt veniens qui pronullus erat Abrahae fidem solam ab eis posteret, quam habuit Abraham, ut&maiorum totum vetuam,&iustificationem mererentur. Hoc enii manifestaveratDeus per Esaiam prophetam, dicens Veniet ex Sun qui nimio auertat impietnem ab - έοιν θ hocnussiua mere nentum, cum . inropeciam arsi
rumisquamst, is, Hoeeliquod dicit, quia antequam veniret Saluator, blegis eustodia agebamusne peccaremus, ut veniente promissione d meumnns. Hac enim spe lex tutos praestabat nos d est Iudaeoλ ut v nienti Christo offerret nos Das sex 'GIUM, MUμπώ ryrum,' res deissii senemur em senis est, quia ubcu Christus,qvi nos credetes
iustificareti mi eme viuem fide, i- nonsu pedagans min. omneseri Iu Dei superfidem quae est in bristum qum Sub
paedagogo qui agit potet latis suae non est Pariaulus eniti &lubrinis ad peccandum Bb paedagogi euraliabetur Veniente autem Clirilto, qui quasi de minoribus secit maiores,liberati de potestne paedagogi per ablutionem peccatorum sacti sumus filii Dei, cum ellemus siciua peccati.
m: quot enim in Christo baptietati est Chri
inrisu Non eis Iudaeis nes Graminon esse in neque liberinon es masiusis nessemina. Omnes enim sinum esu in ranu Iesu.Si ergo vos enu Gns ergo Abrahaesemensu estsecundumpromissione haeredes. 's tquot enim in Christo baepti testu.oc.Ho dicit, quia
credentes dum immutantui,Christum induunt, quandolioe appellantur quod credunt. est Iuleinum, Grecae,n1 Uberviis nutumatam sinasses ne amma omnes myos reum estum Christo v. Nullam distantiam dicit edenti κ.- .um,ut nulli praeiudicetur quid fuerit antequam crederet. Axio. Omnibus enim his unum decretum est donum Apud - . Deum etiam nulla diseretio pertianarum est, nisi morum l& vitae ut homines unius fidei meritis distinguantur, non per nis. Deus vos estu Christi,ergo Moesimo estu, μι undam nam ionem hin s. Semen Abrahae simi omnes credentes,quia Abraliam patet est ore nium credentium. Et si filii Giit,neeellatio&promissionis eius haeredes, ut
consequanturper fidem quod priparticipes sint iustificationis eius
Ieo autem quod quamdiu haeresparuulus eis nihildisseri astruo,cum ι domin omnium sed sub aratori π actoribus est que adpr nisum tempus aflatre. Ita σnos,cum esse sparuuti Iube- subiecti. Quamdiu heres polluta est nihildilfert,ctc. Verum est, quia
ius patres ordinauerunt,&vsque ad quam aetatem subiectus debeat elle adultus,statuerunt:itanquamdiu parum lus est,libertates vi non pouit, neque dominari vias
haeres. sed similis prope seruis in condinone est curatoruvel actorum. Hoc exemplo probat eos qui sub lege fue-riu,pauulos fuisse circa meritum, nec libertatem habui L sequiataeonditione legis erant rubiecti ea a peceat nactnos cis es in D ali, is elementis huisuis Δη---la elementis neomenias significat&sabbarum. Neomeniae enim sunt dies lunares, quos obseruant Iudaei: sabbatiun vero dies requietionis Antequam veniret ergo promissio,id est,antequam donum gratiae Dei purificans iustilicaret taedentes,quasi imperfecti paruuli per legem Dei subiecti eramus conseruis quasi paedagogis Libertas enim nostra obnoxiaerat causia peccatLNilui tamede elementis sp
in ubi venupserimis temporu, in Dein iam suum factam ex mutiere, factum sub Me, ut eos qui sub Meeram Minerer, τι oram adurionem re
Plenitudo teporis elleompletum tempus quod praefinitum fuerat Deo patre, quado mitteret filium suum. ut ex virgine factus quasi homo naseeretur, subiiciens se legi usque ad tempus baptismi,ut formam daret quom do peccatores ab ti,ua iugo legis erepti dignationeDei, filii ei adoptarentur sicut promiserat, redempti sanguine filii eius Saluatorem autem necesse erat fieri sub lege, quasi stium Abrahae iuxta tarne ut circumcisus appareretis ellequi promissius Abraliae,veniret gentes iustinearei fidem,signum habens eius,cui promillas fuerat adeo ultra nervinem oportitit circumcidi, quia tamdiu cucurrit signum,quoad vici veniret qui promassus erat restaurare fidem
252쪽
fidem in qua iustificatus est Abraham in praeputio,ut credentibus non opus sit circumciso Abraham autem ideo riteumcisus es uia filium se credidit liabiturum in quo omnes gentes benedicerentur. Ideo tamdiu cucurrit signum, donee veniret qui erat promistus. Si autem hoc credereturquod eredidit Abraham non stetisset circumcisio ne sorid opponeretur, quia si Abraham crediditri
pluoniam autem ess tu Dra nisi De trisum
Limn cordamina: ciamantem Abbalater. Ab his cepit quibus e scribit, dicens Θι- miscum estupui Dei.&siabiunit Iudaeos, cum ait Mim erui Iam sursui in corda nostra. Quando autem dixit gentes filio, Deseredentes in Christum, quae prius Herant inimici, dubium non erat Iudaeos crederites dici filios Dei, quos eo statim pridem hoc nomine nuncupatos. Nomen enim olim acceperant velut in imagine , ut postea confirmaretur perChristum,quia sine spiritu non erat plenum. Hoc inquod dicit&ad Romanos Ipsithisiras reddit test innix hirim nostra quodsu flu Dei ut enim probar mur adoptati in Deo insilios , spiritum suum dedit nobis, qui sgnulia patris ostendat in filios ut quia hoe n5 auderemus dicere in infirmitate indignitate nostra, suggerat, audeamus ere, Abia quod est pater. DentiqueIudaeis hociam dudum non est concessum dicere.
ohare erDeum. c. r emas , quia sublatus est a potestate legis, s us factus benedictionis proprufilii Dei. Siaui si , histiterDeum.Dubium non est,quia ideo quis adoptat sibi filium, ut haeredem illum relinquat sed haereditas ex morte alicuius prouenit. Quid est ergo ut moriales haeredes eius dicantur,qui semper vivit; sed scriptura more nostro loquitur,ut intelligere possimus. Vt enim ostendat daturum patrem filiis de bonis suis line quae daturus est, haereditatem appellat. Sedrum quidem ignorantes Deum, iis qui naturanonsentiu ruiebasu. Hunc autem cognosentes Deum, x o vero corra. Deo; quomodoveram
conaretiminia infirma ct egena inmensa, qui dena mire utris P
Statuncquidem ignorantremum, o c. Quoniam prius per ignorantiam peccabant seruientes idoli facile illis ignotum significat, sicut dicit in Genesi Abimelech ad Deu:
Damim inquit, numquid tenim ignoram perdesu Marcautem cog reviri Deum, immo vero cognitia molamo modo iurum canum imasiUrmactetmaeismora iubis denuo sιν- iurere 'Graue illorum admillum adnotat,quia post co- gracion Det,ea quae Paganorum sunt, sequi coeperant. Et plus addit, quia non isti eognouerunt Deum, sed magis cogniti a Deo sunt.Cum enim hi non quaerere Deum, aduocauit eos ad suam gratiam:&li ingrati,ad ea conuerti coeperant quae tune colebant quando ignorabant Deum,ut venerarentur infirma de egena elementa. non tota mente Christiim, in quo omnis inhabitat diuinitas. Infirma&egena dicit elementa quia impersecta sunt, ad regendum enim mundum inuicem egent sui: in Christo persecta salus esLHiautem colunt menses,qui cursus lunae perserutantur, dicentes,vtputa, Septima luna strumenta confici non debent,nona iterum luna seruum emptum tuta domum duci nonoponet,&per haec facilius silent aduersami uenire Tempora vero sic obseruant,cum dicunt,Hodie veris initium est,festiuitas est,postrias vulcanalia sunt Et talia iterum aiunt, Posterum est,domum egredi non here Annos siccolunt,euindicunt Kalendis Ianuariis nouus est annus,quasi non quotidie anni impleantvr Sed vi Iani illius recolant memoriam bifrontis, nac superstitiones cuntur, quae longe debet ellea seruis Dei. Si enim Deus
ex toto corde diligatur, ipse propitio nulla debet esse sotimido neque sispicio harum rerum Prospere enim potest cedere quidquid simpliciter sub Dei deuotione fit.
Timeo ne elaus laborauerimis vobis. E se simi ego quia ergosicus M.
Timeo ne ne tausa laborauerim, α Duplici genere su uersi fuerant Galatae ut post Des gratiam non Alum ad legem conuerterentuosed ad errores pristinos Indiati enim vel eversi in legem,sicile declinarant ad obseruantiam dierum & mensumSabbati enim obseruatiovi ne meniarum attraxerunt illos ad hae Ide ue inquit, Tiamram causetiisrauerim in veta.Sic enim videbat eos in peius proficere, ut possent etiam a Christo penitus rec dere. F'refcurgo,qina ctu cat s. Hoe dicit, ut dentopetam corrigendi sciviatio est impossibile ut sint simi ipse,quia&ipse hoe erat id est homo quod&illi r&cum suuset in errore persequens Ecclesiam, corremus
Dies oberuatu,semenses, orempora erannos.
Quae elementa dixerit,nune declarat. Diemselfacit, mentes cursu lunae. mpora vero sunt vetiaestas, aurumnus,hyems,quamor haec completo numero proprio Lesunt annum. Dies ergo obteruant qui dicunt,utputa, Crastino proficiscendum non est , post crastinum enim
non debet aliquid inchoati: uie solent magis decipi. Domno Iesu Christo.
Friares ob ecro vos nihiImιει nocu stu. Nunc mitius agit cum is, lona eorum inespIt mmmorare,vr post magnas oneptiones bona opera sia audientes recrearentur,& data opera resormarent setne o, iurgationibus diutius pressi, periores fierent exaueetbati.Nihil tamen sibi nocuisse illos dicit. Ipsis enim oberat delictum illorum Apostolus enim impleuerat osticium dispensationis sibi ereditae, ut omni eum diligentia praeditaret eis;sicut dicit Dominus ad Prophetam Ezecniel:
Scitis quia perinfirmitatem earnis euangelista mobuiampridem Leπtentationem τυ -- cinne
mea ηonstrauissimque remisis se seu angelam
ωlafirmitatem ramue allel Mi,see. In memo iami uocat illis tempus,quando primum praedicauit illisEuam gelium Dei.Iplbenim tempore iniuriis agebaturApost ius,&caedibus insimabatur. Infirmus enim videtur qui humiliatur,&non resistit propter Euangelium De In hoc laudat constantiam eorum, quia non sunt abstracti a fide Inlutia enim Apostoli tentationes erant Galatarum, in qua firmi inuenti sunt,non dubitantes de fiddi Possent enim scandalum passi dicere. Quae est virtus aut spesin hac fide quando minister eius se humiliatur Sed quia iam animum futuris spebus insecerant, piaesentes mutus pro Christi nomine non pertimescebant, certi fidem, stram non is terris,sedin coelis habere dignitatem, & pro his tribulationibus magna rependi praemia Ruborem illis incutit, quia post haec laudabilia circumuenti fuerant, vivituperabiles viderentur Se uat angelum Dei excepistum Mur Christum Iesium Hoe magis laudat in eis, quia precsuris non deformarus est apud eos,sed commendatus,sUentes pro tu qui credunt pati illum exitu,sicut ergo a gelum Des exceperuntApostolum,eredentes donumDes
esse nuod predicat: sie ei deserentes, quasi ipsi auctori
253쪽
d setis mihι Ergo inimicus vobissctussum veram duens' maiantur vos non bene istaexcludere vos volun is eos muti m. ubi stris beat daristia Beatos hos fuisse dicit apudeat teras Ecclesias,per id quod Apostoli iniuriis non fiam gebantur,sed crescebant in fide.Testu enim sum rabis, quiast mn 1Μ,ocuus res remis , oed iactu miri Votum eorum circa religionem tam plenum ostendit seiae, ut non solum bene ab eis susceptus sit, sed Artes in fide inuenti sint in quod ad laudem magis proficit , omnia pene sua illi obtulerint profliganda.Hinc plus dolet, quia tanta charitas subuersa fuerat praua doctrina. Eu inimiacis vobissa uin rerum duos Hoc dicit, quia non potest fieti, ut inimicus, inquit, ego vobis sim , quorum tanta sensi obsequia.Sed quia nemo te argui vult errarem, idcirco inimicus vobis videor, iuste vos reprehendens.
earnem natus,qu i ta consuetudinem rutus est viae vero qui per repromissionem, non secundum eonfitetudinem , sed secundum prouidentiam Dei virtute natus est, quippe eum Saravi antis esset & sterilis. In typum eis rum Christinatus est Iliacudeo haec per allegoriam asserit dicta, ut aliud ex alio signi siem persenae Ismael&Hae Ismael enim Iudaeorum significat natiuitatem,vel eorum qui serui peccati sunt linae vero Christianorum, qui in libertate nascunturLiberenim fit qui accipit temus.
Nam haesum duo levamenti. nam quia mamonte Sina seruitutemgenerans: ua in Aear. Mna enim monsessis Maliacla eoniungitur hiae quanarauestes male seruiens eummus mss. Ea darem prasursum est Hierusalem , bera est quaerit mater
Nam huc id is testamenta. Moyses Mespiens sanguinem vituli in cratera aBersit populum dicens iues sam Iinsuillamem quoddilbosuit adνar. Hoc est quod dixit.
, num quia a monte Sina.mseruitutemimeros' q- est ago. reae notem in Apostolo,id egerunt, Quatenus illos decipetent.Erant erum legis cauia Apostolis inimici, ut m nente nomine Saluatoris, facerent eos Iudaeos, gaudenhesin euersone eorum.Non enim patiebantur, ut gratiam sibi promissam audirent incircumcisis gentibus d tam. Ideo imitatores suos illos voluerunt fieri,ut more Almalantu Minen bene iste excludne os vel tori res amulem .Inuidia Iudaeorum subuerses eos significat. Viden populo,ubrum hune tellan enti appellauit & tunc alpersiit populum unguine sicut dies.Haec lex reos tenuitie
catores, coeperunt serui esse peccati,facti filii Agar quasi ancillae.Sinaenim mons est in Arabia, qui coniunxitu bilis quam est in IIi se inmens tam usuis Caivam Agar signifieare dicit Hierusalem terrenam, id est, senagogam, quae inseruitutem generat, quos enim generat, tib pe osem.G-m quasins est Hierusalem,libreari r a. Aemulamini autem me Maon in Mosemper, e miser MI Haec quam matrem nostram dicit, est nonsolam cumproossum apud vos. ἐβρώ-- regula est mysterii dominici, perquam renascimur in liquos ιιerampanum.donec Chry formeturmis bertatem, si t&ipia libera est. Ideo&eoelestis dieitur, . Vel maurempraesens esse nunc v. vos . - quia euesum sedes eius est:&quos generat, ibi erunt cum ea, sicut dicit Domitilis,ωπ qiissa tim mihi istori Gier. fum,ctbsnt nucum Haec est vita, quia im mortalitate do nantur qui credentes renascuntur per eam. Sic etenim de Domino dictum est. Quia vis actumeliis uis, uuaerat. SV-utenim arre habet vitam, ad istari Μ, ctrita reatlax hominumadaec vita&lux mater fidelium est. In inhoe habetur quod subiectum est. Seorum II enim: Meseribs, qua non paris: erumpe eritima,qua non partum. quia muia ludeserta,metu quam elingua habet reum. I. autem
staretiscundam Isaac promissoni lusis.
Lia semiaquanoMis,3ce. Hanc tenetiam Hierusalem virum habere dicit,quia secundum carnem generat: viam autem coelestem Hierusalem, quam dicitmatrem nostram,sterilem appellat,quia non parit secundum carnem, nee dolores patitur,hoc est, non parturit. Generat
autem sine passione spiritaliter exeriman in laetitia, quia deserta aliquando, a quo autem,nisi ab Adam qui deserta vita secutus est mortem Inune plutes filios liabet qua haec quae habet virum id est,quae caritaliter genera Mul
premi sinussi su Hoeest, non carnis filii em1,sed Dei, quia Isaaein typum natus est filii Desciis vult eos stibi natelligere,quiatasti filii Dei, conuerit sint ut essent filii carrus,si veto respisean in filii DEL
tibera,ruabbertare Christinnultareaau. ων admotam, cis quisicindam crinem, M. Non alus Ismael secundum carnem natus est MN Esau, quia
Aemulamnsari melis dima. de Meliora dolia pi QSinstat, quae imitati habebunt affectum apud Deum. Haec spiritalia& bona sunt,quae vult ut semper imitentur: non ad tempus, sicut pridem aut se praesente tantum,phst autem ad aliud conuertantur;sed vult illos de caetero perseuerare in bono Filiis mei. Mi irrea riurio, donec Christruformetvr in vobis. Primum per fidem illos genuerat in b, ptismo,sed quia velut perabortum nati, desermati Inhrmi inuenta sunt,nuneeum dolore consilii reti at eos in Christum. Coiicipientes enim fidem in sensium fides minime aduertentes formatum Christum in animis sitis negantur habere.Si enim intellexilient gratia Dei Christo,post fidem in Iudaisinum traducti non ellent. Hemor non esse num aptares, o mutare oum meam .sma confundormista Praesens vult agere eum illis, ut mutet, rem suam de laude in vituperationem eorum: ut duplici genere conlandantur,& de errore suo,& rubore Apost quem patiebatur apud eos quibus illos praetulerati
Dirium si quisub evastis esse, Memnon θρο- Scriptum euenim quod Abrasam duos os M.
Merit. unum exanciati, ct -- de Mera. Sedususdem quid amitti secundum carnem nasas est, quiansem de ubera, per repromissionem, quaesum per algora m dicta.
Sori in est enim pindubraham siussio vici Hoeinc nesi habetur,quia cum Sara generare non posset erat enim sterilis Agar ancillam suam obtulit viro seo Abrahae inconcubinam,ut quod generastet optaretibi. Si ei chium est,ut de Agar sceletur Isimae Post autem nutu Dei promissus est Abrahae filius de Sara uxore sua, quae mrat sterius,haec peperit Abrahae I Caunerepit Abrahaduos habere fibos,unum deincilla.& unum de libera.Sed is quide qui deincilla,secundu earnem natus est ui autem de liber per repromussionem,quae sent per allegoriam dicaassii et,qui ex ancilla Agartiatus est, secundum
254쪽
ma ab hominib- η-perho inimica,&ccepit occidere,non vivificare.Christus autem. D-- ,δ ris delicta non soluuiuifieaulano sed&sibilotiauit ut filii Dei voremur facti per fidem. Quamus ergo morest post gratiam reuerti sub lege oc, poli acceptam Itibertatem velle,seruire,ut Geptus gladio immemor ben ficu denuo se vendat lanistae Acculator est eminempto, ris,qui relicto eo
effratres celsi Gaiatiae. Postolum se non ab hominibus et Nehim missum ad praedicandum restatur, sciit eram quidam, qui in m ab Apostolis mittebantur Me etesias roborandasci neque sicut alii qui a Iudaeis mittebantur ad disturbanda seoclesias, quos pseudoap stolos vocat:sed a filio Des mutam se,quem in hae aula ui circo hominem negare videtur,qua praecepta quasi Deusdedit,non q si homo,&quem elagitilitano iudicio etc. git.Per quod idoneum de firmum te praedicatorem siῖni neat:quia multo utique melior est quem Deus Hegit,qua quem homin Menim 'iam se sicut arbitiabantur de Christo qui hos enebam circumcidi id ν Iesum Chrι-s,m,id est,per eum qui Deus homo est. laod statim a-pem,cum dicit: Eroram patum, qaesus tram eam a morti Hoc dicto duas liaereses damnauit, S: Manichaei A Photini quia Manichaeus Christum hominem negat, S i negat crucifixum esse: S: Photinus Christum Deum esse non concedis,&tamen ip lvin,le, hoe est,eorpus sium excitasse a mortuis negare toti aude Manichaeus inuncrucifixum non neget,stulte eum homi .em non late rivi dearun&Photinus impietate quasam Doim negase,que seipsum a mortuis excitast fatetur.Legi celitin dixi seni miluam, Misarerranatam hoc, cte tribis diebus excitabo no . ΙIoc autem duebaide templo caupon μιIgitur ipse excitans se a ortuis,corpus uum igitificat ea mortuis exestile nihilominus tamen a patre suo dicitur excitassus pro Pterea
quod omnis virtus filii de patre est ut gesta filu facta simpatiis, ea quo sunt omnia. Et qui mecum Ut mnes ratres. mi Iu G M,Postquam auctoritatem suam o amniendauit,adhuc auget ad causam,vicae eros qui secum es. Di,Omnes commotos aduersus eos ostenderet. Quam iii lii Cfieeret auctoritas eius nee possit resutari: tali in ut grauet sactum illorum, quo a prima fide de littera iit nullo le-
cum accensos ad errorem illorum arguendium 'elignati Facile enim poterit quis intelligere errare is,li se a multi, videat reprehendi
Gratia vobis se pax a Deopatre, es Domino no-
Vtrius ue benefieio tam patris quam filii geniis hominum subleuarum ostendit. Nec minorem filiuin sim-ficat,cum eum Dominum nostrum vocat neque patremniatorem,qtua eum Deum nostrum appella. ;quia non erit verus Deus rarer, nisi ela Dominus timeque verus D. in inus filius . nisi di Deus sit.Si ergo una gratia patris di fluerga nos est.quid est, inquit, ut de filio minus sentientes,legem illi aequetis, ut partim Christo, partim ligi set. urat' cum legeritis Dominum dicentem, mamminiue 'Maus bombruetia sabbatis ut per hoc videant' iantac5- tu melia ab eis Domino irr ogetur,quando comparito mi uum famulae.
Ita ridis mulsum propeccatis nostis.
Aperte ostendit nihil prodesse legem,quando Christudicit obtulissi se ut pro nobis pateretur ut nos iustificaret quos lex reos tenebat: ut eruti a lege pet fidem Christi iam non peccassores est mus , sed iustificati secunda natiuitate,filii Dei appellati. Cum enim in ditione diaboli genus humanium teneretur, Saluator obtulit se illi volenti,ut illudens eum potestate virtutis A. accipe ea enim voluit quem detinete non retuit auferret ei quae malo iure tenebat obnoxia. Expoliatis itaque inseris,u pharum animarum pertulit ad patrem,ex quo sunt omnia quod lex,um sacere non potuitiinaamquam enim illa poma .
eis Eooram. Amen. I tulinaret nos depraesentiscuis, o Hoedicit, quia ideo morti concelut te Dominus,ut nos ab errore secus liberi interia est,ri ab intelligentia huius secus quod inmemiis senescente aetate deii ergit in gnem, alieni facti futuri euli quod oecalum nescit, parricipes simus insensu ilius Dei.Praesentis enim saeculi haec est malignitas, quiation reddit cor Fram reuerentiam creatori suo Deo de restauratori Christo dum multos sibi deos onfingiterror humanus aitedum Christo aeredentib debita hono rificetitia non reseruatur.secunda .raluntatem Dei patrunsti ut laria infriar Galammamev. Vt firmum stru sentim auctoritate quod dicit, 'itia Christus nos liberauit: μεν audit quia istudiecerit cum patris voluntat:
Eitangelium bonum nuntium est, ac perhoeat lex, tus eua gelium est.excepta lege saetorum. Sed hoeio
tilis. in quo quod promissum est . solutum est, per quod μοι peccatores ad indulgentiam eonvocantur. Muari ergo ideo se dicit, quia de optimo maximo beneficio deci sdentes manciparunt se legi factorum, ut perderent quod eranteonsecuti vide aecepta libertate ruerent in se uitutem. cito euersici cum mos lavi paulatim aliquis dem.)lo transeat ad bonum, hi autem de bono facile traducti silint ad opera carnis,quaesii nigrauia Raro enim contingitvtvrs de laetitia confiigiat ad exhilara aer hoc aditi iratur hebetud litem illorum, qui in securitate pota labori te subiiciebat, inani. ale est, si nauta insanus stans in portu, de te milestate securus Lxet nauim in altum, vP erturbetur diuersis procellis. Ita dithiti triam Cibegerunt se,ut dolores ti id nim seruiti itis leg s ciperent, nulla
pepraedicara: In aliud ergo Euangelium vocati erant, tu ira quod hi praedicabaiit qui eo sebuerteram non tamen aliud ab Oritio postoli nuntiabant,quod hi se doapollo li aliud elleasserebant ad inuidiam Apostos qui eos iti struxerat. Et ut Galaras per hane saliaetam circumuenire iit, taecesse eratur Euangelium Apostoli aliud esse licerent quam quod ratio saluatoris docebat hoe euatem esse verum, quod ab eis cuina gis veteris eoneordia praedicabarur. Hi sunt qui quaestiones fecerunt Paulo δὲ Barnabae de haeres, sicut continetur in Actibus Apost lorum.Isti enim docebant ex gentibus eredentes,quia nisi cireumciderent utrime Mors,&Iudaizare tales este
ιherae M. . tiretur bant res,ctvoloim mulaia esiam, M. petium est,quin hoc agebant, ut inuerterent Euangelium Christi, immutantes traditiones, ut suo nomine Christi essetu Iudaei: hoc est conuertere Euati stellii in Christi in
255쪽
quiae Vestallimis,an ab as Suutpridiximtu simia imum ico quurotaeuangeli aeri praeterqtiam quod accepi salariathema;it Nemo miretur Apostolum qui seritatem motum niansuetabat. ue eis commotum.PtoGalatarum enim lute indigilat aduersus inimicos distiplina Christia'.Inigrinio enim haec ostendit, non leue peccatum eise,post acceptam ficiem conuerti ad legem Nam infirmum atq;vetum Et ungelium quod eis praedicauerat, asserit,ut etiam seiplos,id est Apostolos, si immutati sorte aliter praedicarent, non adiri docere iit.quorum utiq; K. ma quod ellent Aposto ichristi peragrauerat omnem Aa a L locam. Aut si sorte dia sangelumDeis fingens,visi. cile possit audiri,de caelis appareret contra haec praedicas, sciretur euecontrarium,4 ut abominatio haberetiar. Si ergo Apostolos Christi,quotam tam praeeuna opinio insiguis: prodigiis erat faciendis,& angelum de caelo,que possit piritalis ratio commendare, aliter docentes quam ab Apotato Paulo edocti erant, amin: Gari praee pice quanto magis quos nullum testumonium ad seducendum potest continendare ' Ideoautem iterat eonteis statione ut eoufitinet eos in prirnia tradition Iterata enim lex lolicitiores reddit negligentes.
Me enim baminibvisa uscis. m. Joe eit, numquid hominibus latisfacio suadendo vobis reuerti ad grat Christi,an Deo Non hominibus utique, sed Deo:vt per satisfactionem reuertantur ad Deum,quem spreuerant. Denique statim subiecit Arquino homimis aure Drusiuchst-mini θωρLuπem serum Elli tui Mnessem Sis illeat igitii rhos a quibus fuerant eversi, non Deo,sed hominibus placere in Galatarum lubueruone,sicut& semetipsum iamdudύ. Eio Seclesiam,vt patru traditionem vindicaret, perisbarur Vt enim a Iudaeis laudari possent, seeundum ratem illorum legem seruandam dicebin e li, tum Euangelium Chritii praedicarent inimicos eos sic rent. Hacautem Apostoliis Paulus qui omni deuotione Deo placem desebat, non itinebat homines offendere. dummodo Dei gloriam commendare omnia enim presentia postponens fit turis se commendabat spebus, ut Christi idoneus seruus Idonei autem seruiesse non possunt qui tib nomine Domini propriis lueris student.Sed sorte contra aliquis dirae, Ergo qui legem praedicabant quam Deus dieitur dedisse, hominibus sentiebant Qu modo ergo idonea lex esse dicitiit, cuius praedicatio secudum hominiam voluntates narratu temperata, re ad- uetarem D.3mlm lex nixta Dei voluntatem praedicabatur. Tempus enim ei debebatur viseruaretur. At ubi venitDominiis prom: uus in lege , cessare opor it legem, iuxta praedictim tententiam prophetarum. Vnde dicit Dominu Lexomphaa quae ad Ioasinem. Nec enim dignum einrat ut praese lite Domino legis auctoritas seruaretur.Ideoque si quis de caetero legem seruandam purit, iam non Domini voluntati obtemperat, sed repugnat, Similibus
Notum autem vobisscio fratres , Ungesium quodprata Otun estime, quia non esis Adum ho-mιnem,neque enim ego ab homine acee Hud, idι- vicissere reuerusionem Iesu Christi Nune principia epistolae aperit. Ipssim enim sensum
vult manifestare,quia eaque docebat,non ab homine di-dieetati ne sorte dubitaretur de iis quae docebat. Neq; se-e dum humanum iudicium aprutaerat eius praediratio, ut indigna diuina auctoritate videretur:sed Dei filio dueit sevidione per reiiulationem, cum iam post reserrectionem elset in caelis sicut supra memoraui,& ea quae didicit.corruenuae voluntari maiestatique eius a quo se didicisse testatur Spiritalia enim sunt quae semata meritum apud Deum. Illa enim earnalia sent quae tempore suo seruata, nee meritum nec immeritum praestite m. runt apud Deum non seruata obfuerunt, ql ia&qui non Α- x secerant legem,sub maledicto erant, 'ui secerant, nori A . s. iuitilitabatur apud Deum, qui tu exsiti νruit luenim ut oneri essent,seruanda mandata sunt, non dignitati. Audistis enim conuersationem meim altruando
Iussit semo jurasupra modumpersequebat Ecclesiam mi, o expugnabam ea , ct pro ferebam in Iudas
mo, per multos coaetaneos meos in genere meo, abun-ιtinuus amaltior emium paternarum mearum tra-
Propositum spugnans Ecclesiae breuiter memorat:sed visamulusChri rusti esset,li se reliquisse Magis enim se deuotum quam uia. ulos in vindicata lege fuisse designani non tamen propter
hominum favorem, sed hoe putans utile apud Deum. Per T. . Lignorantiam enim eum humanitati placeret Deo se seruire putabat,liberam habens eon eientiam Nesciebat eis nim iam tempus asseruandae legis non esse, doctrinam secutus patrum ut in errore aut in malevolenta onstituistorum;&omni industriari seruore mentis id agebat, ut
caeteris eoaequalibus sibi aemulatione legis praestantior videretur,sie insaniens ontra disciplinam Christi, ut nul ii hominum parceret fideis femineeuto. Sed cum Dei reuelatione laborem hune inanem esse didicisset, mi lῆl eontrariam;destitisse ab eo, evse fidei gratia subdidis.1e,vt profectias ei est et apud Deum,memorat. Si ergo hiequi Illaebra es eliquidignitate doctotis fultus erat apud , aris,eruditus a Gamaliele viro prudentissimo loeum habens eum optunis vita hominibus, reliquit legem:qu to magis ii qui extra lesem eris, legi se stibiicere noti deabuerantu Et si hic gaudet exisse sede subiugo seruitutis, quid est,t libertatem Gam obligauerint vinculis legis Cum aintem placuit ei qm me segregaris abuteromatis meae, o vocamrtergranamsuam,reuiare M uumis me, ut maneo rem eum in εμιιnao non acquum carni es anguini. Cum in lege haberet fiduciam inscius Emtε pus legularuandae non ciste,&omni auiditate contenderer, putas P Dei se voluntate hoe agere ut ressteret Euangelio Cliti lm;videns Deus aemulationem eius boliam, sed scientiam ei deesseriplacuit ei vocare illum ad gratiam suam, sciens Romo iam idoneum hune esse ad praedicandum Euangelium fi lii eius in gentibus:quus in re minima tam velox A: fidus
erat audacia conscientiae,non adulationeto magis in praedicando dono Dei futurus esset constanti ,r I promissi piaemii 'Praescientis ergoDei segregariis est ab vieto mattis suae,id stantequam nasceretur,et statim natu ciuit Deus stiturum bonum, sicut dicit ad Hi remiam prophetam mi in quam tormerem in nero, neu re, dcc.lta& Apostolum Paulum, seiens quid esset futurus,
praeuenit eum,ut antequam conueriererur vocaret eum,
quia erat necessarius Denique statim suscepit dispenta tionem doni Dei omni postpostrae a carnali Nec enimeonlisum cuiusquam petiit, alitia aliouem retulit quid esset acturus,sed protinus praedicauit mistum, quia hieest filius Dei.Nam sicut futuri mali frequenta ante sunt
bonhita& solent flauri boni prius esse malumque veri Hierosolymo a praecessores meos in
Damascum. Non fuisse dicit necessitate electum se , Deo pergemes ad precessores suos Apostolos vialiquid sorte disceret a Gri,a. ab eis,qilia Deus ei reuelauit per filium suum quomodo a M. doceret Hoe ideo loquitur,ut ostendat non aliud tenendum esse quam quod docet nec homirutas eredi, sed Deo, quo se didicisse testatur; aepe hoc eos qui illos in M. induxerant,esse doctores falsos, quis non a Deo
256쪽
traditum erat quod docebant. Mamilco ergo in At biam prosectus est ad praedicandum, ubi nullus erat Apostolorum,ut ipse illic fundaret ecclelias, ne subrepentib. pseudoapoItolis Iudaismus seminaretur. Et inde uerum regie luis est Damascum, ut visitaret quibus rudis praedicauerat Euangelium gratiae Dei.
Deinde post annos tres ascendι meosolymam videre Petram ct mansi a deum dies quindecim.
Dignumsiit vituperet videre Petrum,qui primus erat inter Apostolos, cui delegauerat Saluatorculam ecclesia Ni in non utique taliquid ab eo duceret,quia iam ab alictore didiceratia qu ipse Petrus fuerat instructus; sed propter affectum apostolatus,vi, sciret Petrus hane iis datam licentiam quam &ipse acceperat.Veniens ergo ad elim, hospitio receptus est is apud eum man ludies quindecim,quasi unanimusvi coapostolus.Hec ideo in nifestat,ut ostendateoneordiam se eum Apostolis habuisse , nee in aliquo dissensit se , sicut susurrabant de eo pseudoapostoli, ut eum apud ecclesias gentium de mmarent, sua mala simplicioribus insererent, dicen. te se conuenire cum doctrina Apostolorum inio.
. π ex Apostolis vidi neminem, nisi a.
eua ratrem Dominx. Iacobum vidit Hierosolymae quia illic erat constitutus ab Apostolis episeopus, qui ipse prius fuerat incredulus, sicut dicit Euangelista: Qui .inrestarmesin inquit,adhac credebant in eum. Hie Iacobus filius fuit Ioseth.qui ideo i ater Domini appellatus est , quia noseph pater eius, etiam Domini pater nuncupatus est. Sic et .rni dieit Maria ad Iesum in Liicia Eu in clio su id te noldi ruio
nis dicit Philippus ad Nathanael: Puem'ιni Mones inte- reo prephera inuenimM Iesum .: Natiareth filium Oliph. Hoc eruomodo dictus est Dominus frater lacobi ciet o-rum quod filius nuncii pabatur Ioseph Quid an er unductitii iani hos vero Donaim si atres de MaHanatos
impia an rtiorie contendiint, cum Iole Illi non verum eius patreni dicant appellatum. Si enim hi veti erant fratres eius, Ioseph erit venis pater quia qui dixit patrem eius Ioseth, idem dixit&fratres: Iacubum&catc
Qua autem scribo vobis, ecce eoram Deo, quia non mentior. Deinde ventis regiones Syria Olura. Eram autem gnotu arae ecclesim Iudaea, qua
orant in Chi istoseolammodo audiebint, quia quiper-squebaris nos absuando nuncpradicatssdem, quam ili viando expugnabat , in me magnificabant
Ecce coram Deo quia non mentior Quod ad eommendati Haem pertiriei locutum . testem Deum dat, quia ira se
habent quae dicturus est ne sotte videretur compositum, cum personae eius non contieniat aliquid fingere. Sed C imi commendat, hos vult proficere. Comnienda. tio enim haee illis proficit, ut sciant ea quae ab hoc dicuntur,clib, ctissimaeDernais veni in regione Symo Caluia.Esam πιιtetit rustius fu emissu Iutiae qua erant in Cimm.solum-doaa j ant,quia qui persequebaramnes aliquando tutac ad caspim tuam as quandi expugnabat: ct in me magni uabant Deu Hbe dieit quia cum Iudaisinum defenderet contra fidem sieutri hiaqitibiis suerant Galatae eueri; a Deo electus est,&doctus dissimulare a Iudaismo,&nouam lege praedicares ita ut gauderent in eo ex Iudaeis credentes quos pride persequebatur, Deo agentes gratias, qui,de persecutore sucit dei cri remivi per itide scirent Galatae ei reum.
uentos seN sub nomine Christi ludaeos se profiterentur, cireum cidentes carnem praeputii sui, eum Christi lex Mlindriniperet quam Iudaismus. Illic enim circumcisio carnis est,hie eordis Ilisse se elementis seruitur neomeniis: sibbato,hie seli Deo in spiritu, quia corde creditur Illie conditio est eausa peccati hic liber ex remissione, catorum. Multa itaque distantia est.
DEinde post annos σuatuordecim iteram astendi Hierosymam cum Barnaba, sumptos Tiso.
Asicui autemsecundam reuelationem. E contulicum
ita Euangelium quo radu ingratisinsecreto autem eum is qui altiqui sis vi pantum. nesorte in va
Quoniam multo tempore fama Apostoli percrebrescebat apud omnes Iudaeos, acie aut ei non agnoscebatur, perambulabat enim fundando ela roborando ecclesia, loliis constantia inter gentes a Iudaeis autem caula legis mala illi fiebat opinio quasi dilcordareta praedicatione caeterorum Apostolom. est hinc fiebat multis sciu-pulus.ita ut gentes possent perturbari ne in aliud indue veriturab eo quam tradebant Apostoli qui eum Dominosuerant. Nam ipsi eatiuite lubuersi sunt Galataea Iud is dicentibus quia alius tradebat Paulus tum Petrus. hinc factum est ut admonita .reuelotione Domini ascenderet Hieros clymam cum restιbus praedicationi sitae, id est. Batnaba de Tito, via ex Iudaeo,&altero ex gentili: visi
quod de eo haberent scandalum, horum testimonio tolleretur,adaperiens ulis ensem praedicationis sitae. Cum Apc stolis veri, lecrcto contulit;ut scirent i,on illudiscordas eari gul:i Euangelii, hoc est, ne utarent istum in vacuum currere aut cucuriisse, sicut existimabant aliquanti ex Iudais credentib. Nec enim aliquid ab eis discere poterat quia a Deo sumat instructus: sed propter concordiI&m celo Dei nutu fictum est ut tolleretur scorpulus aut supieiosiatrib.& coapostolis eius: it gentibus proficeret, cogit Oseen lib. quaa concordaibat Euangestum eius eu Apollo lis.PHtercaeuiii lege didicillent, non molestari eos
qui ex gen tibia, credibam, sed ut ab his a tu abstin erε .id est,alangvine xl ornicatione idolothyto Nunc dieant plullae Graecorum, qui sibi peritiam vendicant, subtilitate ingetu se iraturaliter vigere: quae tradita sunt gentila se ianda quae ignorabatu, an qua sciebam Sed quomodo seri potest et aliquis ea discat quae nouit Ergo haee illicita elatiotiens si in gentibus quae putabant licereric te hoe non utique ab homicidio prohibita fiunt, tum iu-
Dentina languine abstulere: nam hoc acceperunt a Noe, qui a Deo didiccia , t obicinarent se a sanguine edendo mira carne. Nam quomodo fieri porerat, ut Romanis te. gabus iiiibuti tritorun tantaauctoritas in seruandis mandatis est. nesciiciat honiicidium non eis faciendum.quippe cum adulteros&homieida, fiduos testes Miares&malefieo, caetciorum malorum admissores puniant leges Roma ii TZi ei ii lue tria haec mandata ab Apostolis&ieni odibiis data reperiuntalr qua ignorant leges Romane id est vi abstitieille ab idolothyto,&sangimie,sciit Noe,&fornicattolle.Quae sophi ita Graecoru n non intelligentei,tameit a singiuiae abstinendium rad ulterarimi scriptu ram,quarrum nundatum addentes Marius' ocato obserauandum,quod puto, nunc Dei mitu Intellectuti sim quia iam supra dictum erat qu od addiderunt.
Staneque Tuus qui mecum erat, eum esse Gra--,ompulsu est circumrassi: pro resubintroductos aut e fastosfratres, quIsubintrauerunsadexplorandam tibertatem nostram tuam habemin in Christo Iese,ut nos inserauutemsubiice μι, adhoram es m Mumum, ut μισαι angelvermane, apud
Ita neque rim, Q Hoe est illo ipse tempore quo fuit
Hierosolymis, inquit, Titus qui nectim erat compulsus non est eircumcidi.Cum utiq; inter Apostolos,&eos qui ex Itidaeis erediderant,essemus, nemo eum de his, id est, Titu eopi lit circumcid1. Et si ibintelligit: Quid est vivos
257쪽
loci illi vir inlidias pallus est ludae reuia. Explorabant enim si filium Iudaeae incireumcishm suse cret parantes seditionem: quia si de Graecis contradicebat non esse iris euincidendos sicut&e piliola ab Apostolis de haeresu erat data,' vel filiosa iseli circumcidi non vetaret; quia nihil de hi, in epistola eadem significauerati Aposti illi ex plus saeuiebant credente Ictilaei, quia Iudaeos filios suos circumcidete ipsae- u, inquit altilisuram, circumcidat propte IMMos errat miscuiau. De gentibus autem scandalum non harant, unde Titus non est eompulsus circumcidi. Ad horam ergo eeuit ut veritas Euangelii permaneat apud gentes cum non subiiciunt Iecircumcisi otii Apud iud. Os autem non erat veritas Euangelij, quia credentes eir- meidebam fi uos tuos. In Christo erum Iesu neque rapurium, neqκeciri umellis aliqui rater,siusde m dilectionem v raris. Nam non tum historia sed&litterae hoc indicant, quia cessit. Nam supra dicit, Titum cum esset Gracis, non esse compulsam circumitia; &subijcit, diceris. Propire utinmd cios autems sustatin Quid iam Birat, rusi quia eelsit ad horam propter subintroductos si isses fratre. Si quo minus quomodo verba aut semitis te sequerentur Titum certe negat ei inpulsum circumcidi Piopter A intra rectos
autem false fruim quid bnat, nisi quia cessit λ Si autem
propter Libuit Mucios falsos fratres non cessit non vo luntate non cessit, nam cessit tum se lienisi eauit, si hoe est: led propter lubintrodiictos falsi, fratres non essit. Si ergo cedendi: m nonsuli, ouare falsi fratres dicuntur. quorum beneficio non se est quod faciendum non enit Itaque si hoc est, beneficium praestiterunt Apostolo. quia horum causa non cessit quod cedere flabebat. Cur icitur exploratores dicti sunt si hoc illum faeere nolinarit quod facturus erat, sed propter istos non fecit Si autem dierintur,qui credentes iudaiaabant.
223 circumcidamini,cum Titus ab Apostolis qui videbantii non erat facturiis; sine diibio propter istos fecit aliud ealiquid elati, non est eompulsus cireuincidi, sed suseeptus nim non est Litterae enim hoc indicant quia cessit,
est incircumcisiis pro resabintroductos autems set si tres, historia factu inexcuinat. Quomodo enim ad hi, tam ne quisubintrauerunt ad lorandam tibistatem nostram qOmho garet se cellisse, cum probetur propter Iudaeos, Timo M inciri Iesia, ut nos inseruQutem subluerent, adhoram theum ei reum etdisIe, quod est ad horam cessisse.& se re missu NeZom,viventis vinulti m a1M ipud M. Ti cundum legem purincatum in templum ascendisse palletu quia Graecus erat sicut Gesathae, negat eircumcisa enim posset dicere neca horam te cessiste, qui nuniqua Quo dicto hos arguit, qui paterentur se circvincidi, cum inueniretur ceuita Aut enim cessurus propter fratres ellent Graeci: Sed ne sorte opponeretur ei quia ipse cir falsos non cessit aut non cessuras propter fratres falsos cumciderat Timotheum, nunc calitas exponit cur feceri cessit. Vnum ergo eduobus accipite Falsi fratres quod faciendum negabat,dicens: I apte subintroduci o-temfa refratres, quisuerint urunt ad explorumdam libertatem mstram quam habes: rus in Christi Iesu rinos inseruirutem id- eicerem a boram ce insiub ectum, veritas Euangelii apud vos
te maneat Graeci econtra dicunt, nec ad horam essimus.
ech sunt conuenire caulae: quia qui fieri prolubeat, Non oportebat inquiunt, dicere se feciae, ne probaret elle faciendum. Sed Apostolus vir diuinus si tensio D e hoc opponi, ipse illud proponit, ut praeuenis calumnioses:& reddit eausis quibus compulius est facere quod nolebat Proti subintrodiates aurem, inqui )fassa fratres.
Subintroductos dicit, quia cum dolo introierunt, ostendentes e fratres cum essent inimici. Qui subistraxerimi, hoe est eum humilitate intrauerunt finguntes amicitiam. Ad explorandam libertatem nostamquam habemiam Christo I seu rinos inseruitiae; ubiicerent. Explorare est se intrare,
Ut aliud quis fingar, M. ali iid quaerat. Quis possent acem fare libertatem Urti quam habemus in Christo v. Libe tas in Christo teli haec est, ut non subiici legi. Vt nos inservitutem subruerent hoc estad hoc intrauerunt eum dolo Λ sallacia, ut nostram libertatem seruitute subiicerent e gentes nos sub hi legi cireumcisionis Adruram imis subiectioni hoe est, ad horam nos subi minus seruituti, humiliantes nos legi, ut circumciso Timotheo cessaret dolus cscandalum Iudaeorum Parati enim erant, licui datur intelligi, commouere illi tumultumac seditionem. Fuit enim causa, quomodo haberent adituali calumniae faciendae. Timotheus entin erat matre quide in Iudaea, patre autem Graeco: unde factum est ut secundum leueineir messus infans non esset. Volens autem Apost lus eum assumere ut ordinaret illum lipi copum, sicut focit, quia testimo inmei, inquit, bonam perhibebant omnes
Ab his veroqvi existimaritar, e. Hoc signifieat, quia A ppostoli prius limplices homines erant imperiti, niilli a. .us dignitatis in lege: sed hoc non obesse. Quis enim aecuset eum quem Deus excusati Quia non qxiaeritur quis 'an. s. quid fuerit, sed quid si Praeterita enim nec cotideiranat, Actaa. nec vindicant. Sed tamen vult intelligi, quia EL peritiis G-t g erat in lege, clarus vita ac per lineis in dispetitati nem Euangelis praecipulis minister. tibi enim, qui existumantina Hurdes, nihiIconra erinit. Nihil dicit se ab Ap stolis conlectitum, sed a Deo: quia qui imperitis sensum tribuit disciplinae Christianae ipse mihi, inquisi cum etiam legi speritus, dignatus est impertiri clatum racionis Ashuiusmodi. Quomodo ergo fieri poterat ut hie ab his duceret, que In petiturninueniens; petitiorem ficit gratia
Christi Sedὸ contra, iam vidissent quo creditum est mi-
ιι Ereangetiam rapartu, sicus erro circumcisionis, qvienιm operatus es Petrum in apostoiarum circum
cisioni verram es o me adgentes.
Petrum solum nominat, de sibi comparat, qtum ipse acceperat ad fimdandam Eees etiam ipati modo elictum , ut primatum habeat in undandissentium Ecclesiis ita ramen, ut&Petrus gentibus praeis dicitet, si eausa suilset,&Paulus Iudaeis. Nam uterque inuenitur utrumque secisse sed tamen plena auctoritas Petro Iudaisimi praedicatione data digno Ieitur Pauli periecta auctoritas in praedicatione gentium inueniciar. Unde&magistrum se gentium vocat in fides veritate. Unusquisque enim pro viribus suis di silentationem br. litus est Di incilius enim fuit eos lui longe a Deo erant, ad fidem suam attraherevi suadere, quam proximos.
Uscientesgratiam Dei qua data es mihi, Petruso Iacobas ct annes qua videbantur codumna ess, dextra dederunt mihi π Barnaba communionis: vinos adgenter, 18si ver in circumcisionem: taniam is pauperam memores essemus, quod riuuὸ curam host Esumfacere . .
Ab Apostolis qui clariores inter caeteros erant,quosvi firmitatis eaula columnas appellat quique cum Domino temper in secretis erant, gloriam eius digni in monte respirere:ab his itaq; probarum dicit donum quod aecepit a Deo,ut dignus inri habere primatum in praedication. Mari, gentium, sicut Mirabebat Petrus in praedicitione circu-cilionis. Et sicut dat Petro siclos viro egregios inter Apollo los ita&tibi iungit Barnabam, qui diuino iudicio ei adiunctus est gratiam tamen primatus sibi Glivendieateoncessam a Deo. sicut&sbli Petro coeessa est inter Apostolos: ita ut Apostoli circueisonis dextras porrigerent Apostolis gentium.ad concordiam secietatis demostiandam, ut utri itie Icientes pro monis spiritum in dispensatione Euangelii se a Domino coiecutos in nullo ei niticeni egere ostenderct.Hoc solutatrien inter se c5ue-
258쪽
nisse.ut quod non ra praecepto vel dono Domini erant instructi.quia facile erat hoc ex lege cognoicere os quibus praedicabant, pauperum memores esse iuberent, ut misericordiam, perquam a Deo redempti supt,colerent.
Idcirco igitur tae quae inter se de Apostolos saeta sunt
manife t sciant Gautaeqvia quinti hoe vetiun estvi probatum.
Cum autem venissis Perea ita res ii,3uia reprehensus erat.
Post eoncordiam societatis, ela honorificetiam pri rutus,quam sibi inuicem per gratiam Dei detulerunt. intementenaee ausanreligentiae vel erroris dissidereii terie videntur Apostoli,non inpropria eaus ud in Glicitudine Ecclesiae. In frui , ins sit.)isi resti. Quid est
ho nisi in praesentia ei contradixit Et qua causa, ubiunxit dicensim reholas erat. Reprehensus utique ab euangelicaveritate, cui hoc facitum aduersabatur. Nam quis eorum auderet Petro limo Apostolo,cui claues regni caelorum Dominus dedit, resistere nisi alius talis quinducia eIectionis se siciens se non imparem, coruunter improbaret,quod ille fine consilio secerat
plorantes si eum qui Iudaeus natus erat, incireumcisum assumeret quod illicitum putabant generi ludaeorum
Acti Hi omnes Iudaei, qui e senserunt simulationi Petri& Barnabae,bonae fidei saerunt,sed propter scandalum illorum qui veniebant ab Iacobo erant enim aemulatores legis qui elalesem&Christum aequo iure venerarentur. quod contra fidei disciplitiam est praesentibus eis non commiscebantur gentibus. Timebant enim impetum audacia eorurruqiuaemulabantiit legem. Quod si solum fuisset,non erat reprehensibile. ted in quo erratum est, in iubiectis ostendi Nam xipse lique essit animositati de audaciae Iudaeorum, timens ne per hoc quod facile est, si breperet scandalum quod a Nicile sedaretur: qiua secudum legem purificauit se coactus. ω notheu circum-
Sedeum vidissem quo non recta viai l a veritatem angetit. αι Perro coram omnib-Si ea cumsis ML- gentiluer viris, o Iadvicia i quomodoontes gu Iudaizare Ideo in selum pereum inuehitur, ut in eo qui primus
est,discerent eaeteti.Si tu .msi latiis gentilite visu, o non IudauCq-M gentri N. Iamine Nunc aperit caulam reprehenIionis.Non enim aliquid suillet erroris, si praesentibus ludaeis dossimulasset agentilibus,timens candalum.Sed hie tota eausi reprehensionis est, quia adueratentibus ludaris ab Iacobo non Alum segregabat Gab eis cuquibus gentiliter vix rv.felix compellebat eosIudaizare causi timoris illorum ut quid horum verum et Iet, Lgnotarenigentiles. Sciebant enim ipsi declim non'ti, illudaeum vixil posta arem aliatentes ab eo quia Iucleisorum instir sequenditivi erat, haesitabant utique quide set verum.Slet uiri hoc verum erat ut Iudainuent ipsum praeuaricatorem tenebant,quia gentiliter vixerati Si au- tein illud melius erat & verum,ut simpliciter viverent:
uersio erat gentilium per eius ignauiam quibus adempto bonores laboriola de inefficax tradebatur Apostolus autem Paulas quando ad horam cessit,non hoc desulit sed&rem superfluam Minanem facere clamitauit, proptet satorem Iudaeorum.Cui quidem rei non succubuisset,nisi eausa intersuillet qua audacia Iudaeorum plurimum se iactaret. Erat autem Timotheus filius mulieris Iudaeae . hatre autem Graeco.Unde sic uni est ut infans secundum gemminime circunicideret Insidiabantur ergδ ex-
Nos nasura Iuda est non ex gentibwjeceristres. scientes aurem quia non iusti casu homo ex operi
sum crevimus, ut iustificemur ex e Chrsi est non ex opera ι legisquoniam ex operabus Q. non
fleabiIur omna caro. Scireret gaeano Oriuriamo Sec. Manifesta ratione viae circumuentos eos ostendit ut seruarent segem, in quan
mo iustificaturapud Deum.quippeeum hi ipsi vii natu ira Iudaei sentivolentes iustificati, relicta lege eonfugiane
ad fidem Christi Θωπι mi operibis Ieru non iusti πιμπomnis caro.Nullum hominem iusti statum dicit ex opeia bus legis. Muieumque enim ii isti senter fide iustineati sunt:Mut Abidam&Isaae&Iacob&caeteri sancit.
marcti fleccatores .num ergo Chrsus 'ecat m niueres'Abo. Si enim qua de axa, hae iterum, ad c , prauaricasorem me consitus. Ego enim per emis mortuussum , mira visa, Chriscon usum crvia. Numeus σφω Gasim flerest inominio Christiis p ea in .nister potest esse,qui donat peccata Ueoasis, inquit Sed si iusti Mati volentes pers in Christi, legi
seruimus; si1b peceato nos esse profitemur: quia fides dicis trahit hominem a lege,vet iussus sLErgo si dareus nos te lgi, peccatores inuenimur: quia qui sub lege sunt,subis ledicto sentisi rem qua hac iterim readisico prava
ricatorem me constιιao. Absolutum est qui enim accedens ad GChristum relu qii legem,de seruo ni liber. Dd si iterum redeat ad legem ipse sui accusator existit,quia factum suum eundemnat at mimpertegem legim insum, timuiuam medicit, quia per legem fidei mortuus est legi M. a.
Moysi , moritur enim legi, qui liberaturabea:&vicit Deo,eutus fit seruus emptus a Christo. Christo sus
sum crati.Hecmci configirur Christo, qui mulus vesti m La.dorum miri nulla mundi eoncupiscentia capitur, ut Deo sint. vivens,mundo mortuus videatur.Qui enim non agit Met
sibi Dei, qui di is me estiriatausepro me donsum ingratinuam Dei.
Siariauqui in me estor: . Non est ambiguumn eo qui per fidem liberatur a morte,Christum vivere. Morte enim digno dum donat pereat . ipse vivit in illlo:
eius enim praesitio ereptus est morti uindier murrusinian, inpia MMDkDei,qviduexume, O traississe nome. Nonsum ingrarus rari Dei. Quoniam sumin vita promissa a. est Christianis, ideoqiu nune in hae vita auxilio Des mu-mtus uiuitInfideritae promissae vivir. Hic enim imagine lus eontemplatur,quasi pignus habens vitae suturae, tueret Dei nutum Christi amore nobis quaesta est Hibergo non est ingratus Christo,qui in fide eius perdurat sciens nullius se habere beneficium, nis huius. AEad conrume liam eius uus es.
Nihil tam aperisiiquiasi per legem potuisset homo iu 'Nis,austificari,Chrimimnsnoportuerat mori. Sed qi lex dare C -
259쪽
rem dio, ein ceatori m non poterat, neque ecundam mortem dcmumphans expoliare captiuis quos tenebat eausime rauacis cir stus mortuus ea, ut ea praest ret,quae lex non poterat ac per hoc non gratis mortuus est.Mors enim eius iustificatio peccatorum est.
- ωὶ ,e c. Multa eos pacis pro fide ligitificat
ab infidelibus. Tune enim qui credebant, aeteris oppro- Η, io. bi erant,siue dometricis,liue extraneis. Nam digitos 1 t. M. gnabatur qu. iis rei maiestaris.Vnde sit mittet Galate inulta passuunt insiniore expetit ucaeus rei meritu perdiderant
mittenresse sub lege.Sed qui adiecit, Si iam. --ι, 'stendit sperate se pollere enuri illos. Qui ergo prasin in
culo verba sunt,quia sic fuerant deprauati,ut nec te agno cerent circumuentos Paro inausus est o innis enἰm
qui fiscinatur,de bono transit in malum: sieui hi dedi. bertate ela secutitate adteruitium & solacitudinem transierunt. dare oleres ChriWm civiηψνιμα est. Maniquae testimoriau praebent fidei, quodsi spe fida ration bilis Lesem autem nulla virtus comitatur, quae artrahat ad eius spem qiua quae videntur, nos sperantura sunt temporalia.ssicut lex factorum,quam supis inmeunius.
matum exter ad tu tram. Cognostauergo quia σπι ex stum est quia stultorum oculis Christus proscriptus vl sdesum. ψω Abraha. --Esatile rapta
detur, id eli,expoliatus vel condemnatus t prudentium 'a,σma e nis Uscasgereres*-δranant uis vero oculis ek sentibus non soluta non eondeinnatus, sed ipse mortem cruce tua damnasse videtur Paluo enim Do- inani vita nostra est. destructio mortis.Sed quia hi indi-triae coeperant sentire translati ad legem, idcirco mentibus eorum Christum condemnanim videri conqueritur. Ide κ ue Iabiecit. In vobis rea fixam Hoc est, sensu vestroclucimus est,quasi homo in quo enim spes plena non est ideo hi,pnputabant plenam salutem elle in Christo, quia legem illi aequabas, t. in hi, vel O aut congri e intelligunt Christum vivit in eis Christus, Photino crucifixus eiLHie enini vere mortuus est, in quo Christus dicitur ciueiiuus,quia istud loco,iaculatioius obucitur.
Des tam ob aeficere a verim: Ex operibus legu
M. M ve Gas ulmramine uia. θc. huc chim stomacho loquitur Dolet enim valde luper errore eorum: quia fabricam sirim,qua eos per Fuangeliu aedificauerat, vid bat esse destructam.Non sedeCotinthiis motus est,quialiaunuis carnales eos appellet,non tamen viq; adeo rue hi mente capti. vi circumcidi se paterentur ideo&hi stulti &sine intellecta essedi iur.quia nec dolori carnisciae contulere valuerunt. Vsque ad hoc enim solet quis induci quod deluctat ut dolorem non Pharitat. Interrogamtisu, go verba sunt,&quod interrogat ex parie confirmatis. clim dicat,Ηocboli velod screavilu Ex operiluta ligusti- νιιι - tuian ex tufidei Hoc ab eis quaerit, inriti oti gloriabati tui,&nigare non poterant, quia Spiri rum lamctum petii lcis acceperant,non per legem, ut rc Iiplicentes agit Oscerent quia donum Dei,in quo gloriabantur, noex i ercle sis acceperant, sed credentes in Christum; tvel ita grati Chri tho, legem quam sibi in nullo prodeste
didiceransire linquerent Hoc proponiti quod illo intempore negari non poteran piritum Dei inesse eredentibus. Adiudimenta etiam fidei commedanda, donum Dei hoc manifestabatur hominibus . seu inter ipse illitias Murrieli in Atmostolis,&caeteris d: stipulis,nec no&in illis duodecim.qitos quia in adulterino baptissmare sub nomine baptilisai loannas tuerant non tincti,sed sordidari. Paulus Apostolus inTrinitatis nomine baptizari priecepit, quibus impositi inambus decidit in eos spiritus Lanctus, dedic eratum linguarum ministrabat eloquia eum interpreratione eamm,ut nullus auderet negare Spiritu sanctum inesse ei, Quamobrem si inteste calatas esse appeLlat.qui huius rei ignari Meon sicii, degradates radi se subiecen inti Incipitii inrum,nm cc si ImpHoc dicit,quia cuin ab interion bus ad summa fidei accensus sit,hieontra desummis in ima delapsi sunt. Per fidem enim spiritales effecti conuersi ad segem, perdiderit gratiain spiritus,quam fuerant consecuti. Consummario enim perditionem significat,id est finem.
Tanta passi sis ne ea csitamen eram Iri
qui ροter fidei eil,laetitiam non ex operibus His imputati,sed her fideiruerederis enim iustificatus ethac per nocstulte di improvide legi eos se subiecisse, quae non adiu-l cationemn data est. Cυλος it κιτιν quaaqvi ex fidemit, hi sintsi ιι abrahe; verum ciu quia credentes filii sunt Abrahae, quia si Abraham ex fide iustificatus est primus, quotquot piast hunc credunt, silii eius, siue ex hadai liue ex sentibus.I uia ins aut fixi tura quia ex de iussiMgni tri
i oedicit,quia ima est Abrariam omnium crvdecium, ut hi benedictitii eo si iiiqiu credulit, equentes eium fidem eius. participes sum belle dictionis eiu lem. νασμβnt murust cuiu9deli Abraham et siquot enim ex operiurula visunt Mubi:aleacti bum Manifestum eth, quia fi . deles euinh delibenedictititur, qvomodo infideles uirinndelibus puniuntur.Nam qui sub lege agunt, sub maledicto sent,quintrarii grcssores legis sunt.
Maiadaix omnia qui non muransisti. . Hoc scriptum est in Deuteronomio, quia si quid est praeterissit aliquis maleditius haberetur.Et tanta mandata sunt verinpossibilest seruati . Vnde&Petrus Mortulus,in Actibus Apostolorum ait, Quid imponit si inustam=Mωννο urque patres nostri n. ιμ-- ροπ-rΝul genti remm perbia
rent, credassem in Me nemo in limisi apud Deam sis, est, quia iustis res eumn inc per hoc recedendiam a lege docet,ne iustitia per fidem quasta depereati in rem mmes expiescat quoremtea, τωτlam. Non est ex fidelex,
ianihil Inandat crederesum.Omn aemiis eius manis
ita sunt,ut seruans regem vivat si quo minus, necesse est plectatur, quia quod ciuit vitandum, admissiti orest opponie diuerso, diei.Si iii lege nemo iustificatur,quid estri maledicatur qui aliouid praeterit legis verum est, qiua nemo per legem iustinotiir,sed apud Deum Iirstificatu 'a -- autem apud mundum, viseeuius sit in vita praesenti. Si autem apud Deum iustificari vult,ut illi ad meritum pro-lficiat mese iudicii, Dei seqiratur fidem, alioqii in hic se Erida,eums,reus erit in futurum. Prodest ergo lex, sed qliae in o. ι tabulis seripra est. Nam caetera, sicut ditit, ut onera essent data sunt. να-ms erimu
260쪽
In Epith. ad Ialat. Cap. III. ominabantur petiles, sie ficti suiu pacifici,qui prius su-eramininu Si ergo haeeitate tabentiquid est ut Galatae hebetudine mentis arbitrum istum eorrumpant, couers duIdnsmum iudicium enim Saluatoris irritum duciae,
quaando post factam pacem quati poenitentes de ea, tibiiciunt se illis quae priue paci fuerant inimica Iuxta sensum ergo GaIuarum Christus arbitet non est, quia inducti in legem de duobus populis unum feceruntio unius utique populi arbiter nemo est Hune eunde sensum ad Ephesios
Ammo hora te aciems a. .Si in uno nouo homine secit pacem.ambobus utique abi tulit per quod dissidebat,&hoe eis statuit data sua lege, per quod ellent pacifici. Hoc Galatae irruperuiit e uerti ad Iudaismun . D nuvnia est.Hoc dicit,ne Christum praedicando Deum, quem arbitrum constituit, praedicam nutaretur contra legem ev prophetas Arbitrum ergo hune per assumptionem carnis intelligi docet; sicut dicit ad Timotheum, Arbiter Dei,ctiaminum homo es Christin laeua autem quod Deus est,a patre huncii separari . sed unum euecua patre. Sive enim pater,sue filius, Deus unus est. Deus enim natu nomen est&potestatis, qtiam in patre cilio indi- ipsa nominum ratio docet.
Lexigisse aduersi romissu Dei'Abs Eieri duraest quaposse visis ara, verem Meessum sitia.
iustificaret. V ratiot Δ, mrans paedagogosium Lorintimi lii Dei super Im quas in C stum Iesum Sub paedagogo qui agit,potellatis suae non est. Paruulus enim&lubrinis ad peccandum stib paedagogi cura habetur Veniente autem Christo,qui quasi de minoribus secitius res,liberati de potestate paedagogi per ablutionem peccatorum factissimus filii Dei,cum cisemus selui peccari.
taedentes dum immutantur,Christum induunt, quando hoeappellantur quod credunt.mnest Iuda, g, Gracmns est naui nos sibo, nomasi in Mamtra omnesemm vos unum sum Christo Iesa. Nullam distantiam dicit etiamtaum,ut nulli praesudiemur quid tuerit antequam crederet omnibus elisim his unum decretum est donum i Apud Ri Deum erumnesia differetio perlanarum est nisi morum & vitae. t homines unius fidei meritis distinguantur,non personis. Si ergo vos est Christ ergo Abrahasemen ems, λcundam promistionem l rectri Semen Abrahae sunt omnes credentes,quia Abialiam pater est om niam credentium. Et si filii sunt,neoliatio&promissionis eius haeredes, vecoraequantur,et fidem quod promtisum est Aesalue,ut paciicipes sint iustificationis eius in regno coelorum.
Imratuum aduersus amissa Deir absit. Absit utique quia non est lex inimicapromissionis, quippe cum confirmet eam. Nam primus Moyses ditanno amis-xcitabis Deinari bivi ora HoedeChristo dictum Petrus Apo sub curriorib- πactoribus est que adpra nitum
stolus probat in Actis Apostoloruin. De umflcta esse in tempus aflatre. Da est nos,cum essemusparuuti 2be-quaposset Hai ,rmexlevegri instina iustitiam h nc di limentis hams mundi examussubiecti. cit, quae apud Deum imputat iustitis,id est fidei, quia&lotiabuit iustitiam,iud ad praesens, non' ς iustiti δ' sciviarata Atrei paruulis est,nihildi rei,drc. Verum eit, quiaret apud Deum. Remittere enim pecca a no PQxuit vo lux partes ordinauerunt,&vsquead quam aetatem Liae- deieceratoribit faceret instostsed ad hoc dM cst et debeat esse adultus,statuerunt: ita ut quamdiu paruu-
Hune lensim & ad Romanos nossit notam suo, uto, num in maj.r M. Hoc Onchoat quod supra memoraui:quia lex ad hoc data est,ut peccatores mos se scirent apud Deum. Manifestatis enim peccatis suis conclusi sunt,ut se excinare non possent, sed'uaererenzmilericordiam,viveniens qui promi Ilus erat Abrahae Ldem iam ab eis posceret, quam habuit Abraham, ut&rnatorum suorum veluam,&Rastificationem mererentur.
Hoc enim manifestaveratDeus per Esaiam prophetam, dicens Veniet e Sionari eripiato avertat impietatem ab - ιολcthocerit illua mersamentum, iam abstulero uati m.
ἔ-m qiamin et M Hoeestauod dicit, quia antequam vendiet Saluator, sublegis custodia agebamusne peccaremus, ut veniente promissionem ossem . Hacenim spe leo tutos praestabar nos,id est Iudaeos, WV nienu Christo offerret nos ita , lex ad um mi MCDistum, ri deinμμα haeres sed similis prope seruis in conditione est curatoruueractorum. Hoc exemplo probat eos qui Iub lege tue-'rur,pauulos suilletite meritum;nee libertatem habuissequialaeonditam legis erant si abiecti causa peccat vam cisini essemus paruuli, ab elamentis humi assi eramassis uin In elementis neomenias significat&iabbarum. Neomeniae enim stat dies tu res, quos obleniant Iudaei: labbatum vetis dies requieuonis Antequam veniret ergo prumissio,id est,antequam domam gratiae Dei purifieans iustificaret credentes,quali imperfecti paruuli per legem Dei, baec eramus coarseruas quasi paedagogis Liabertas enim nostra obnoxiaerat caula peccati. Nital tamede elemenus sperabant Iudaei,sicut rigant:led creatorem Deum
At ubi venis nitudo temporis,mis De lium suumfactam ex mutiere, factum sub Me τι eos Pissub Meeram,redimerer m oram adoritonem νι-
Planirudo reporis est eompletum tempus quod pra finitum tuerat meopatre, quado mitteret filium suum. vlex virgine tactus quasi homo nasceretur, Iubilatens se legi usque ad tempus baptismi,ut formam daret quomodo peccatores abluti,& a iugo legis erept digrationeDei, filii ei adomarentur sicut promiserat, redempti languine fisi eius.Saluatorem autem necesse erat fieri iub lege, quasi filium Abrahae iuxta earne: ut circumcisus appare traessequi promuta Abran ,veniret gentes iustificare, Ldem,signum habens eius,cui promissus sierat Ideo vltra nenIinem oportuit circumcidi quia tamdiu cucurrit si-