장음표시 사용
71쪽
phinis eolligebat, hic iam per crucem Christi vitae caelestis operatur alimoniam, eosdei cibum congerit, ubi erat ante coenum gentilis perfidiae. Nec paucorum hoc munus sed omnium est. Nam per duodecim cophinosia. quam tribuum si
uit populi sententiam,sed sitam protulit --escitit rusti in Dei τι .Qui est, semperest
nec coepit esse necce Dam fecit. Mitiphaautem Christi gratia,qui omnia propeio..
bula tua disci pulis ipsis donavit Fos , inquit, tuem Mai:&id tamen quo ipse gloriatur, discipulis nomen indulsit
lli turba Arioressanderunt se Merunt Ioannes Oi semitatem. Enitere ergo vi&rupetra sis. Ita enon
texisse credebant,ed hoc quaerere lupra nos est Alienus scientiae, alterius prudentiae est. Nam si Paulo Apostololatis est nibit ire nisi Cisi 's .c hanc aucifixum. quid amplius milii desiderandum est scire quam Christum an
uno enim hoc nomine diuinitatis incarnationis expressio. fides passionis est. Et ideo heet exteti Apost si sciant.Petrus tamen respondet prae caeteris,o es Christus suis Dei vivi.Complexus est itaque milia,qui naturam nomen expressit, in quo sumi ria virtutum est. Etiamne nos de generatione Dei quastiones surimus, eum Paulus iudicauerit nillille seue nisi Christum uitan, hune πω citixuin, Petitis nihil aliud quam Dei filium confitendum putaui os quando,& quomodo natus sit,&quantus sit, huiuinae infirmitatis contemplatione timamur ieicit Paulus quod in istis magis offendiculum quaestionis quam aedincationis prosectus ellet,&ideo iudicauit ruid se scite nisi Christum lesuin.Seicit Petrus quod in filio Dei omnia sint. mira enim dedit paterfluo.Si omnia dedit, aeternitatem qxiam habet marestatemque transfudit. Sed quo prolabor longius Fidei meae finis Christus est. fini, fidei meae Dei filius est. Non heremihi Iciregerier tionis ieriem,non licet tamen nescire generationis fidem Crede iniurite quemadmodum Petrus credidit ut Stubeatus iis, ut&tu audire merearis: Quo non νψμ- tibi reuelauis si palamus quum ratis est Cato enim&nguis non queunt nisi quae terrena iunt reuelare. At,
in qui spiritu loquitur mysteria non carnis: sanguinis
magusterio,sed diuina inspiratione sentatur. Noli ergo acquiescere carnici sanguini; ne carni, sanguinis haurias praeceptantque ipse sanguisvi caro fias situ enim carai ad- hara, Desso qui adiam Deo, unus=m est, Nonperma nebit, inquit,st sm in Mimni bini in aeternum,m in quodiar sunt Sed utinam carovi languis non sint qui tabunt, sed a carnis ungvirus remoti Opiditatibus possint dicere singuli, No timeti qui acias mihi raro. Qui n.carne vicerit, escissae laniatnentum est, si aequati Petro non potest, imitari potest Magna sunt enim Dei munera, qui non solum nobis quae nostra ruerant reparauit,verumetiam quae sunt propria concessit Resert tamen quid sibi, lit quod non alium turba opinabatur, nisi aut Eliam, aut Hieremiam , aut Ioannem Paptistam. Et Euatarte. quia raptus ad caelum est. Sed non Elias Christus Ille rapitur, iste regreditur.Ille inqua rapitur iste rapviam non virbitratiae sies aqua Deo. Ille petitis ignibus vindieatur, hie persecutores suos maluit mare'ium perdere. Cur aute Hieremiam putabant Foria se quia sinctificatus in vulva est.Sed rion hic Hieremias Ille sanctificitur, iste lanetisi eat Illius sanctificatio coepit corpore, hic lanctus exacto Cur etiam Ioannem putabant, nisi sorte quia in tu tris utero positus,Domini praesentiam sentiebat)Sed non hie Ioanes alle adorabat in utero, hie adorabatur. Ille tapiatizabat in aqua, Christus in piritu. Ille poenitentiam se debat, hie peccata doriabat: Et ideo Petrus non expectames est. Supra hae petra aediscet dom tua,ut nullis possit nequis spiritalis everberari procillis. Petra tua fides est, fundamenturict fides estSi petra suetis,inEccueris,quia Ecclesia sipra petram estSi in Ecclesia laetis, portae inueci
non praeualebunt tibi Portae inscii,portet mortas sui. POr F autem mortis, porin Eeclesiae este non possulit. Quae μ φ autem sunt portae mortis, e est, inseri mii singula quaeque peccatai Si fornicatus fueris, portas mortas ingrcssias G.Si fidem laeteris, potin interi penetrasti. Si peccatum mortale commiseri portas mortis intrasti. Sed potes est
Deus quiexaeret te deportu maris, ut inunties emari laudes e--mpinus Min. Sunt enim portae Ecclesiae, sunt Portae castitatis, sunt portet iustitiei. quas iustus intrare consueuit dicens , Amite mihi ρ-i ιαι, ingress mea σημορ νωι, DamnasSed ut portae mortis, portae inferi: iras porta iusturae Dei porta stillac ni n. --, iuri innatant per ea. Et ideo fuge pertinacia delinorum, ne porigi ibi possint incinseri praeualere. Si erum dominatum fuerit peccatio In te,moros porta praetratuit Fugeogo contenciones, dis Marasi a. sensiones, strepitus, rummultusque discordiae, ne portas ρ - . mortis ingrcstus incurras, Dominus enim Iesus Cnriluas
pr dicari se pri mo noluit, ne ullus strepitus nasceretur Sic erum lcribit Euangelista.
Et sottasse ideo hoe addidit Dominus,qu sciebat,dis-ficile passioni resurrectioni etiam disciritos credit ros. Et ideo passionis resurrectionus sua alteriorem se esse maluit;ut ex facto fides,non exauditu discoldia nasceretur. Ergo Christus noluit gloriari, sed maluit ignobilis videri, ut passionem subiret; tu qui ignobilis natus es, gloriaris i Eadem tibi,qua Citinus ambulauit, gradienda est via.Haec eius agnitio,haec eius unitatio,per ignobilit tem5 bonam famam, ut tarieris in cruce Donuni, sicut ipse est gloriatus Sie ambulauit Paulus, ideo gloriatur, dicens, Mulios affligismiri, stini a Domini vostri s.christi. Sed videamus cur seeundum Matthaeum reperi mus admonitos discipulos, ne cui dicerent quod ipse iit 1 Christus,lve autem scriptiim ut inaepatos elle,:ie euid cerent quod ellet maera palsurus, &resurrecturus. Videtis quod in uno Christi nomine onia stat.Iple enim Christus qui natus est virgine, ipse est qui admirabilia tecit in populo,ipse qui mortuus est pro peccatis nostri, te-
Iurrexit a mortu . um horum si retraxeris.retraxistis,
lutem tuam. Nam etiam haeretici habere sibi Christum videntur. Nemo enim Christi nomen negat: sed negat Christum , qui non Oinnia quae Christi fiunti confitetur. Multis igitur ex eausis iubet tacere discipulos, ut fallat principem mundi, ut declinet iactantiam, doceat humilia tarem. simul ne rudes Mimpersecti adhuc discipuli maximae praedicationis molibus opprimantur. Nunc quam si etiam immundos spiritus rubeat tacere, consideremus. sed &hoe ii obis setinuisaperuit, quia πι- ῶ iiD- psal ιν. aratu enar iustitiau metit Et ne quis dum praedicantein audit,sequatur errantem improbus enim magister est diabolus,qui falla veris saepe permiscet, vidit,specie veritatis testimonium fraudis obtexat. etiam illud considerem'
72쪽
virum fila primum mandauerit discipulis ne cui dicerent quia ipse esset Christus,an vero&ante mandauerit quado Apostolos duodecim destinauit, denuntians illig. In
ntelligas Gucem Cliristi.Aliei cruces nihil mihi pro- έ lactu Christi mihi utilis est, televtilis,per quem
prosos mutulate, Lemoneseircite, in q-mcamque ciuitatem intrauerus disicite quis in ea digninfit atque 'nete. Ira Fenee hie niandatum videtur ut Christum Dei filium praedicarent.ordo igitur disputationis est ordo tractatus: & Meo emniticis,cum aliqui ex gentibus vorant ut ad Eeclesiam ita praeceptorum seriem somnare debemus, ut primo um meam auctorem mundi MontiMιte esseclinaearniis, in quo riu ruosumin movemur, curus&genus sumus: ut non lotum propter munera lucis vitae,verum etia proptere rationem quandam generis diligendusa nobis liti Deinde opinionem illamque. est de idolis destruamus,&quod non possit auri argentique vel ligni materiaviminis habere diuinam.Cum unum Deum ella persuaseris,lueindicio eius adstrues per Christum nobis salutem datam; incipiens ab illis quae gessit in corpore, ea diuinadescribens,ut plus quam homo fuit se videatur, viciam unius virtute mortem, mortuumque ab inseris suscitatum paul timenta fides crescit,ut eum supra homines suille vide tur Deus eiu credarur. Nam rusi probaueris quod facere illa sine diuina virtute non potuit, quemadmodum potes probate in eo vim fuisse dies in Sed sottasse nobis paruauctoritatis de fidei deseratur lege sermonem Apostoli apud Athenienses habitumcquilia primo destruere,
tu illa caeremonias idolorum, sermonem eius aures ger lilium respuissentiab uno igitur Deo operatore mundi incipit,dicens. Deus qι ciu mandum, intacta quas tmeo, Oc Negare non poterant unum operatorem est mundi, unum Deum, num omnium creatorem Adiunxit quod Caeli tetrae Dominus in manu actis non dignetur habitarαDeinde quod intra auri argentique castatu materiem nequaquam verisi te litarii licio hominis vim diiunita iis includi;etrotis remedium docens elle studium poenI- di.Tunc venit ad Christum, nee tamen Deum malui qua hominem nuncupare, dicens, m umque definivit, praebensomniis; ιμμιυm auae infau. Ut enim tractes,debet audientium couliderare perloiras,ne prius irrad arur qua audiatur.Quando etiam Athenienses tacdcrent quin-bum caro actum est, de spiritu virgo concepit, qui indebant quia relurrectionem audierant mortuorum Tame&Dionysius Areopagites ered dit, uis credideriant in virum,ut in Deum credereiat. Uid interest,quo quisquemdat ordine Non in principiis perse quaeruntur, iudde principiis ad ea quae persecra sunt peruenimLErgo tali Athenienses inlatmauit praecepto talis nobis apud gemtiles ordo seriundus est At vero cum Iudaeos alloquerentur Apostoli ipsum Christum esse dicebant, qui propheticis nobis esset promissus oraculis quem non prius auctoritate Ga Dei filium nominabant, sed virum probatu, virum iustum, visum amorivis sustuarum, illum virum de quo dicium est,Fdnume-tita, 'od emat te. Ita ergo&, ad ea quae difficile redunt,autoritatem diuini sermonis ad Lisce,&promissum eius aduentum prophetarum
voce deligna resurre ionem quoque multo ante compertam scripturarum testimoniis edoceto, non usitatam cum caeteris atque communem. vi in ipse sustiori corporis aisertione aeternae testimonium diuinitatis acquiras. Quum enim caeterorum Orpora corruptionem probaueris subiisse post mortem, hune utique de quo dicimr, N. - a se inum indere invia , comprobas humanae stagilitatis expertem probas humanae condicionis metita supergressum. Deo magis ouam rubus conis serendum.Quodsi adsicramenta fidelium tendens eat ehumemu imbuedus sit; dicendum quia unus est Deus ex quo omnia,&vnus Ies Christus per que omnia nonduos deos elle dicendos perse iam quidem patrem Ur ctum esseae filium,sed unius patrem: filium esse iustam me, verbum aeternuitoni Dei; non quod prosertur, sed quod operaturie patre genitum, non voce dirum. Pr hibentur ergo Apostoli euangelizχre eum Dei filium, ut postea erucifixum. Haec est fidei gloria. ii
. re mundo. Si mihi erucifixus est mundus,lcio quia inortuus est, non diligo euior scio quia praeteri , non Oncnpisto eum stio quia corruptela con-
tumet hune mundum ciuasi stetidum vito , quasi lueueo,quasi nociturum relinquo. Sed non statim per eruce polliunt aliqui credere silutem mundo re sam Adstrue ergo per historias Greeorum hoc Hille possibile.sicut interdum etiam Apostolus uadet incredulis, nee versus poeti eos refugitivi fabulas destruat poetarumSi enim reuo as idieetur in memoriam, quod legiones saepe dc magnos p pulos oblatis aliquorum mortibus historiae Graecorum aliarant Iiberatos Si recordetur quod Imperatoris filia propter Graecorum exercitus transferendos ad saetificii UMM. sit vorata Si nostrum illud cionsideremus, Qui sanguutatu rarum obiriam , Gnuruisinas sininqvinatois crificat. ad carnem mundamiam, sicut ad Hebraeos scriptum est Si pestilentia regionurn aliquibus horninum contracta pec I Fotis unius alicuius morte alseritur esse luta, quod aut relatione praeualuit,aut dispositione conualuit quo ficialius in crucem Domini crederetur,procliue erit ut qui sua negare non pol Iunt, nostra confirment.Sed quoniam nul lius hominum tantus esse potuit, qui totius peccata tolle rei mundi,neque Enoch,neque Abraliani,neque Isaac itaret morti se obtulerit, seruatus tamen est, quia omnium non poterat abolere peccata quis enim tantus homo, in quo omnium peccata moreretur' idcirco non unusi plebe, non unus enumero,sed filius Dei a Deo patre electus
est qui cum stipra omnes esset, pro omnibus se posset
offerre:quem mori oportuit riciam ei lat fortior morte alios liberaret;factis intermortuosmeadiutorio liber, sineadiumento scilicet hominis, aut alicuius creaturae, libera morte Et bene Iiber.quis mortis vinculanesciuir.
D Icebat autem adomnes, Si quis vul postmemre, abneget stemerabum, ortolgat cruce a
quot fis,d si tur me intenim volueris omam sera H in Hacere,perdeiunim: qua vera peraederis anima uampropter me,si infaciet eam. viden proficis mo obveretur uniuersum mundum,
se augem Esem se in dr detrimentum se faciat'
POranquimeerubuerit, est meossermones .hun has hominis erubescet cum veneri in maresare patru, stsanctorum angelorum Duo autem vobis ve
re uni a ui hispantes, qui non gustabunt mortem
donec videam regnum Dei. Emper Dominus scutad praemia erigit firmita vir tum atque utilest larium rerum docet esse eonia temptum: ita etiam infirmitatem mentis humanae praesentium, muneratione sustentat Arduum quippe est cem tollere,&animam periculis, morti corpus os-serte,negare quod si eum velis esse quod nosn raroque quatinus excelsivirrus, tuturis praesentia commuint.DiLncile quippe videtur hominibus,ri spem periculis emat, damnoque praesentium suturae lucrum merceiarur aetatis Ergo bonus xmoralis magister ne quis desperatione singatur aut taedio, quoniam vitae dulcis illeeebra constante H
73쪽
delibus pollicetur Frigent enim solatia sub metu mortis,nianusque amor vitae aegre blanditias spei eum appetitae
salutis terrore compensat. Non trabes igitur quod queratis, non habes quod excuses,arbiter omnium dedito vit- tuti praemiuin, i& infirmitati remedium ut praesentibus sustuleatur infirmitas virtus futuris, S sortis es,eontem. ne mortem: si imbecillis es fuge. Sed nemo potest sugere moriem, nisi vitam sequatur.vita tua Christus est, ipsa est vita quae mori ne tarataque sit volumus motrum non vi mei . stemus ubi Christus est, utri de nobis dicatur vere Sunt aliqui his'me , qui non gusiabunt monem. Non satis est itate nisi ubi Christus est,itetur. Soli enim non que-uiit gustare mortem qui possint stare cum Christo In quolicet ex verbi ipsius qualitate perpendere, nec tenue quidem sensu habituros mortis qui Christi videntur metuis consertia. Certe&si mors corporis libando auste.
mortem Ne forte quemadmodum panis vita est ita et i ranis mors sit.Sunt enim qui manducant panem doloris, sunt etiam Ethiopum populi qui acceperunt in eicam draconem Absit a nobis,venensi draconis vorare. I labemus enim panem verum, panem illum qui descendit de caelo Panem illum manducat, qui earitiae letipta sunt letuat Sunt ergo qui mortem non gustent donec videant regnum Dei Sunt etiam qui mortem non videant, sicut scriptuni est. Quis est,mοqai mari, non ridebit mortem Sed quis est homo qui non moriatur, cu resi irrectio nili inor- tui eisen6polnt 'Quamuis de Enoch& Elia nullam inoriarem corporis coeperimus, de Euangelilia Ioannes
de uno sanne hic putamus expreisum sed generale de multis hoc esse praeceptum, non hic mors corporis, Iedanimae denegatur Sunt enim qui mortui vivunt, quonia sunt qui viventes mortui sunt sicut ilia quae vivens mom
tua est, sicut scriptum est, veniat morasuper eos, ct desimias in in istum visumti. Si ergo vivus quis in inscinum descendit speceato enim morti in infernum descendit liint pro secto quibus nec in morte corporis interruptus sit ordo vivendi ,sicut Abraham, Isaac,&Iacob, quos vivere divinet credit, restiuectionis tempore gloriam Christi vide- Ebri octaua enim die facta est te allectio inde pleri V sinique psalmi pro octava insitibuntur. Aut forte ut osten γε deret nobis quia dixerat quod is qui propter Dei verbum perdiderit animam suam, satiram faciet eam inlacniam promista fila in resurrectione restituat. Sed Matthaeus&Marcus post dies sex assumptos hos else memorarunt. De quo possemus dicere, post sex millia alitiorum Mille enim antii in conspectu Dei tanquam dies una , sed plures iram sex millia computantur annorum. Sed ma Iumus sex dies per symboli in liuelligere, quod ex die
mundi opera sunt creata, ut pcr tempus opera, pes operat dum intelligamus. Et ideo mundi temporibus impletis, resurrecti sutura monstratur:aut quia is supra mundum ascenderit, viii ius saeculi momei .ra transcenderit, velut in sublimi loratus, futiirae rellirrcolonis fructum expectabit aeternutii Transcendam iis igitur opera mundi, ut possimus facie ad iaciem D cum idere Ascende V - αιn montem qui rangetia, Sion. Si in molitem ascendit qui Euangeli EMS: Ou, qtianto magis qui Chri lium euangeli- Eu, &Chriluam in gloriam resurgentei introitasse etaim in corpore eum multi viderunt Mali enim secanda niant m innorumin Christum , nunc autem iam non nommm. Multi cognoinmus milia multi vidimus tW 3 m. ια- ,1.
electi dueuiuii in montem. Putarem, in tribus mysti lce genus honutium comprehentum , quia ex tribus filiis Noe genus omne defluxit hii manum, nili electos cecnerem Aut sortassi quia soli ex omnibus ad esurrectionis peruenire gratiam qui Christum consessi si ierint merebuntur quia impii in iuditium ne resi unt, sed tamquI habito iudicio puniuntur Tres igitur eliguntur, qui al- celiderent in Ontem, quia&duo eliguntur qui cum Uomino videretitur. Vtrinque lacratus numerus. Et hoc sor linile propterea, quia ne no potest resu rectionis gloriam tricis. videre nisi qui integrum mystcrium Trinitatis incorrup- ita fideis licet itate seruauerit Petrus ascendit, qui claues
regni caelorum accepit.Ioannes, cui committitur Domini mater Iacobus,qui primus martyrium sustinuit.
Et ecce duo viri Miubantur eum rigo , manr
emm Petrus mortuus est,cui Iec dum dominica sentela , his
cum verbo. Neque enim lex potest elle sine verbo; neque propheta, nisi quide Dei filio prophetarit. Et illi quidem Mine.
mistitiam inseri porra praeualere non potu Ioannes fili tonitrui mortui, quibus in usum gloriae caele- stis anumptis non praeualent terrena, sed subiacent. Esto ergo tu Petrus,deuotus, fidelis, pacificus,vt portas Ec- Asiae aperias, porrus mortis evadas. Esto filius tonitrui. Diccs,Quomodo possum esse filius tonitrui 3 Potest elici si non in terra, sed in paetore Christi recumbas. Potes elle filius tonitrui, si te terrena no moueant, sed ipse potius ea
quae terrena ut mentis tuae virtute concutias Tremat te terra, no capiat vereatur campotestatem animi tui,&c5
cussa subdatur. Eris filius tonitrui, si scietis filiusEccl.Dicat& tibi de patibulo erucis Christus, Ecce diraserti micatritaelesiae. Ecce idiotau Tunc enim incipis esse filius Ee Elesiae, quum in cruce victorem videris ChristiL Nam in crucem scandalum putat Iudaeus est Ecclesiae filius non est Qui crucem stultitiam putat,siricus est ille. Est autem Eeelei; filius. qui erucem triumphum uis qui ciscem Christi triumpliantis agnoscit.
Et factum es fresin Hebus octo pos hae verba
assis seu Petrum o iacobum est Ioannem, secen
dit in montem, oraret. Et eri est, dam oraret, Rectes vultus eius altera: ovesum eius assus sere
Vt Sas quia Petrus,Iacobus, & Ioannes mortem non gustaverunt, gloriam resurrectionis videre meruerunt. Solos enim tres istos post haec verba in diebus octo assu
ylii tonitrui cor porali gloria Moysen quoque Elia spe cillati sunt: sed & nos'ilotidie videmus Moysen & Eliam cum Dei filiαvidemus enim Moysen in Etrunmio quum
legimus iis es Dominum Deum tuum Videmus Eliam eum Dei verbo, quum legimus tice virgo in teria crip et Unde bene Lucas addidit, quia ricti an excessum e in quem completur eras in Hierusalem. Docent enim te de excellia eius mysteria.Et hodie Moyses docet, hodie Elias loquitur, hodie in maiore gloria videre posuimus Moy len. Quis enim non potest, quando populus la-daeorum eum videre Potuit, immo vidit Vidit enim in Ga gloria siciem Moysi, sed velamen accepit, sed in montem non ascendit,Et ideo errauit, qitia blu Moysen vidit, Dei verba simul videre non pomit. Reuesemus igitur non fa- - - .eiem nostram; ut reuelata facie gloriam Dei speculantes, in eandem imaginem reformemur. Ascendamus in molem, deprecemur Des verbum, ut insipecie&pulchriti l inelua nobis appareat is confortetur, ut prospere procedat®net Ethaee enim mysteriaiunt, Maltius referuntur. Etenim pro tua possibilitate aut minuitiir tibi verbu aut creicit ac nisi altioris prudeliae cacumeascedas non tibi apparet sipientia, non tibi apparet mysteriorum cogitiuo,nori tibi apparet nanta sit gloria,quanta sit species Des verbo:sed Dei, cibum quali quodam apparet L M. in corpore,non habens suam pectem neque decorem,&psit,& duxit in montem. Quid est quod dicit. In dioiniar appitet quali homo inplasa, qui serre possit infirmitates p. hac verba Nisorte quia is qui verba Christi audit nostrati apparet tibiinitati quidam scrmo natus exi
74쪽
operius inuolueris, virtute spiritus non equi ministe uni pol bcetur. Et quamuis nesciret Iidum hominem consideras,de virginemine,litterarum
refulgens. Sed credas esse generatum, paulatim aspiret fides quod delpiritu Dei ratus sit,incipis montem ascendere. Si in cruce positum triumphantem de morte videas, non perem pium si videas quod terra tremuit, set refugit, tenetirae offuissent oculis perfidorum , monumenta aperta sunt, mortui surrexerunt, et esset indicio quia gentilis populus qui mortuus erat Deo,tanquam reseratis rui corporis immulis, in se cruciatui uine resurrexit si hoc videas mysterium incelsum ascendisti montem, alteram verbi gloriam centis.vestimenta ei alia deorsum sunt, alia surialum. Et fortasse vestimenta verbi sermones sint scripturarum,&quaedam intellectus indumerita diuini, quia sicut ipse Petro,Ioanni,&Iaeobin altera specie apparuit,&veuatus eius albus refulfit , ita&oculis tuae mentis iam diuinarum lectionum sensus albescit.Fiunt igitur verba diuina sicut nix,vestimentavetbi candida nimis, qualia sullo super terram sacere non potest. Quaeramus hunc fullonem,quaeramus hanc ninem. Legimus, ad villam
fullonis ascendiisse Esaiam. Quis est susto, nisi sorte ille. qui delicta nostra uuare consueuit Demque ipse dicit Safκα-ραωυτφωβων mucium, ut nium dealbabo. Quis est iste fullo, nisi qui indumenta nostri intellectus abluit, induens nos indumenta virtutum,ablutis maculis N poralibus,soli selet offerre diuinoes Audiui etiam ut ad redarguendos eos de eontrariis sumus exemplum)duorum prudentium Brundiam niui apibus comparatam Inueni quoque dixisse Dauid , uuam disias Abrummeloquia rara , super mesos umori meo Et infra, ama dabin memverbum tuum Domine, tu A iamri verbum Dei lux est,ue' bum Dei nix est.Super mel qu-queo sauum est Dei verbum,quod ore diiunci melle dulcior fluxit oratio,&perspicuae nivis ritu mollioribus cadunt verba sententiis.Vere hie istas sermo nivibus com- parandus,qui de caelo nautas iii terras . ieiuna nostrorum arua pectorum sceeundauit. Quod non usurpatorie prael sumptum, sed ex lectionis Ierie derivatum Deus ipset
femini velut ros nisa mea in inbersuperramen , sicut nixsuper um. Vtinam Domine Iesia mens mea pluuiae tuae humore viretrat, utinam terram meam niuis istius candore respergas , ne praepropero calore vernantis corporis arua luxurient, sed potius tot niuali semina verbi caelestis pressa saerandent:Nix cum cadit, aues caeli ubi
inhabitent non habent, laetior solito tritici prouentus Petrin vero est qui eam Eo erans, grauari erant somno Mettianus aurem, viderunt mausarem Iin, o duos reos qui bant cum Eo. Vidit hane gratiam Petrus viderunt qui cum illo erantulere inno grauati essent. Premit enim incomprehensibilis splendordiuinitatis,nostii eorporis sensius.Nasi lis radium e regione eorpore nequit acies sustinere;
quomodo Dei gloriam humanorum serret corruptela membrorum' que purior&sub illoromusta concretione vitioriam,corporis habitus in resurrectione sor-ruLEt fortalle ideo grauati erant somno,ut resurrectionis
viderent speciem Post quietem itaque euigilantes, viderunt maiestatem erus. Nemo enim nisi vigilans gloriam videt Christi.
Elfactum est,cum disederent ab Ho,ais Petrus ad Iesum,Praeceptor, bonum estnos hic esse .es aciamin tria tabernacuti,unum tibι,o unum Mosi, est nuEba resum quiad eret. Delectatus est Petras,&quem sirili huius illecebrosi non caperent gratia resurrectionis illexit Boissis inquit nos his es. Hinc ille, Dissoluierum, θω- Q. esse,
multo melius.Nec laudasse contentus,non solum affectu sed etiam factorum deuotione praestantior, ad exaedificanda tabernacula maimpigeroperarius communis ob- diceret,tamen pollicebatur omesuma in quo non inconsulta petulantu, sed praematura deuotio fruebas pietatis accumulat.Nam quod ignorabat conditionis filii: quod imittebat,deuotionis.Sed non capit humanaeonditio inhoe corruptibili,in hoc mortali corpore sacere taberraeuIuDeo.Siue in animo,sive in corpore,siuealio aliquor ofuge quartere quod non licet scirαSi Petrus nesciuir.que admodum tu potes scire Si nesciuit ille qui promisit &qui corporis terminos magnitudine animi nesciebat. quemadmodum scire nos pollii mus,desidia quadani m&tisin proleprum carnis inclusi Denique placuit tanta deuotio Deo.
Et interhae verba facta est bes, o obumbravis
factas de nube tuens, Hus lausmeus dura su- umaud te. Diuini spintus est obumbratio ista,quae non caliga aD
sectibus hominum,sed reuelat occulta. Quae etiam alio comperta est loco dicente angelo, Dirrius Ast finis obmn-brabit tibi Cuius profect isosteliditur,audita Dei voeediis cenos,ilice I m elaec in,inum vitili tritu ceu , non E istas filius, non Moyses filius .led hic est filius,quem selum
videtis.Recesserant enim illi, ubi coepit Donatinis designari. vides hane non lumiissipientium , sed etiam perfectorum,immo etiam caelestium fidem esse persectam .filium Dei scire. Sed quoniam haec iam supra drtimus, cognosce nubem istam non fumigantium es Ie montium, bulose humore eoneretam,&coacti acris caligine Dice-am,quae caelum tenebrarumhorrore subtexat: sed lucida
nubem,quae nos nou pluuialibus aquis a ramentis alimuione imbris immadulet sed dem es homili uvoce Dei omnipotentis emis ros fidei tigauit.
inuentin est usa μο- , m. Itaque eum tres essent, unus est factus Iresin principio videntur,unus in fine Perfecta enim fide unum sint. Denique hoe etiam dominus Patrem orat , ut omnes num simus. Nec solum Moyses Elias in Christo unum fiunt, sed etiani nos num corpus sumus Christi. Ergo Milli tanquam in uno corpore recipiuntur in Claristi corpus, quia mosv-num erimus in Christo Iesu. Aut fortassis quia lexin prophe ex verbo:quae autem ex verbo coeperunt, in verbo desinunt Fimcen iam est Christ iustitia omni credemti. .
Factum est a iurem, insequenti dis desedenti K.
turba exclamausi,dicens, Magister,obsecro re,restice Eum meum,quia unicus es mihi : ct eccessiritus
apprehendis eo, sesubito clamar, se elidis odissi-
delis estperuersu: vssu Mero apud vos o patiar
turin manus bommam πιι igna abans verbum istarier erat vetitum ore eos,ut nonsentirent Huae Arsimebant eum Ierrogare de hoc verbo. Intrauus
75쪽
autem costitatu meri, aurarum maior esset. At Iesus vialem cogitationes corduci orum , avrehen-itpuerum, drfruis in cubse,ctauin, ροι- eumque receperi uerum istum in nomine meo me recipit est rui me receperiri recipit eum qui me misit. Nam qu misis ref inter vos omnes , hic mur
ιδωρ erit puerum illam mmmmeme memipit, M. Hocioco Dominus simplicitatem sine arrogantia, chari- ratem sine inuidia.deuotionem sine irae dia docet esse debere. Nam pueri mens prouectioris ast tu recipienda suadetur,quiadam puer nihil sibi vendicat,iarmani vinulis exequarun&si rationem nescit' culpam ignotata Tamen quia plerisque non virtus, sed infirmitas videtur sine racione simplicitas 'ut tu veram sulcipias adia oneris, id est,ut exequaris industria manus naturae edideo ait, oi
Christi recipit,Christum tecipit:&qui imaginem Dei recepe it,recipit Deum. Sed quin imaginein iaci non poteramus videre, Acta est ad nos per incarnationem verbi praesentia, ut reconciliaretiir nobis quae supra nos est di
Respondens oram Doris Axis, Praeceptor
Quod propensiori studio eliaritatis Ioa es plurimudiligens ideo plurimum redamatus,excludendum putata beneficio eum qui non utatur obfemuo recte non repreheiulitur,sed docetur Non reprehenditur, quiaamore taciebat:sed docetur ut nouerit infirmorum est Phr- morumque dastantiam Et ideoDominus et si triores,
BeneDomine, iam&loseph&Nicodemus occulti discipuli propter metum in tempore tamen sium tibi OLficium non negarunt.Sed tamen quia alibi ditisti, Qui nes vitiam adtaersium mes, ct qmmelum non costi it e diuit .aperis nobis nevideatur esse eontrarium. Et puto quia siqui mentiviri consideret scrutatorem,sibitare non debeat uniuscuiusque factum mente discerni Sed cur hie eos qui possunt per manus impositionem immundis imper, te spiritibus in nomine lesu, neget esse prohibendos secundum Matthaeum vero dicat his, Non dius ranauseare ame-nes operaruιnu tatae Aduertere debemus,non esse
distantiam sensus sententiarumque discordiam, sed illud censeri, eo quod non solum ossicii in clerico, sed etiam
virtutis opera requirantur: tantumque esse Christino inen visitam patum sanctis opituletur ad praesidium, etsi non opituletur ad gratiam Vnde te nemo iactare debet. nee purgati homini sibi gratiam venescare,in quo aeterrunominis virius,non aliqira possibilirus humanae Dasilit tis ope α sit. Non enim merito tuo diabolus, sedi odio
D --merquiritis,orc. Quod discipulosine pacli, ea. uit quia ignem super eos descendere gestiebant,qui non, ad rireceperant Christum, ostenditur nobis non semperui eos qui peccauerint vindicandum: quia nonnumquam
amplais prodest ementia tibi ad patientiam ipse
ad correctionem. Denique Samaritani estius crediderunt a quibus hoc loco ignis arcetur. Curautem non receperint euii .Euangelista ipse memorauit,dicens, Quia
ruisi ei erat euntum Isierusalem Discipuli autem recipi intra Samariam gestiebant, sed Deus quos diu ur, vo- eat , quem vult , religiosum facit me discipuli peccant,qui legem sequuntur.sciebant enim de lyhinees reputatum ad iustitiam,quia sacrilegos interemerat oc ad preees mi igitem descendille de coelo,ut prophetae vim dicaretur iniuri Sed vindieetur qui rini et vindictam non quoi qiii nona et Simul ostenditur nobis, in Apostolis filiis metita prophetarum, quando eandem sibi potestatem quam propheta magnus emeruit, impetrandi iure praesumunt.Et bene praesumunt quia ad sermonem suum ignis de coelo descenderet, quoniam filii
Factam est aurem,ambut sibin istisin via, dixis
me ruet Vesuvi habent, .Non videtur conuenire rationi ut simplicem fidelemque istum aibitremur qui Domini dignatione respuitur,cum indeseis simulatus obsequium iropondisset. Sed Dominus non obsequiorum speciem, sed puritatem quaerit arrectus Denique alii dicit, D min. Dispar Iermo: ute cogitur,ille remouetur,ut scias quia deuotus admittitur, indevotus exeluditur. Simul disceouia recipere noluit non simplici mente conuer Mnam si volvistet,ex indevoris ἐeuotos secusso. Domnus aurem mire omni ecillum temere se osterentem recipit, nec in Samaritanos indevote Dominum resutantes propria um commouetur: ut ostenderet quia non habet ultimnis studium persectarinus nec ulla sit iracundi ubi plenitudo est charitatis: nee excludendainfirmitas,sed iuuanda.Procul a religiosis indignatio, procul a magnaminis cupiditas vitio:us procul etiam a prudentibus inconsiderata coniunctio,& incauta simplicitas.Vndes illi dicitur, Vulpessuras habent nec obsequium eius admittitur,cuius non probatur officium.Circumspectum etenim fidei elle debet hospitium, licὀum infidelibus nostrae domus interna reseramus nalienae perfidis casses improuidaeredulitate labamur Quod potest homo, i inceram exhibeat fidem in obseruantiam mandatotum retitio a mente custodiat ne dieatur ei. Vae 3saeas tabent. Fallax quippe animal ac insidiis semper intentum, rapinae fraudem ex erct: Nihil tutum,nihil otiosum, nihil patitur esse securum, quod inter pia hospitia hominum praedam requirat Maereticis autem vulpes comparat. Denique cum 'gentes vocet,haereticos excludit. Viilpes enim plenum fraudis est animal, foueam parans,&in f ea semperi tere desideran&Ita sunt haeretici, qui domum sibi parare non norunt, sed circumscriptionibus suis alios decipere conantur.Iacob enim domum habitat, haereticus inso-ura est,ut fraudulenta vulpes gallinae illi euangeliet dolum semper intendens, de' scriptum est, intemιτο-
habent,qui domum quam habuerint,perdideruntam animal neque mansuescit uniram, unde inpostolusnt,n--mposio com is arem :ὶ neque ullivsvi mises .aut cibo utile.Non enit a de hoc dixit Christus meis . . .
76쪽
cibinest,nfaciam voluntatem pitris nutaui inciis est. Quinetiam eas afluctibus suis relegat dicens Capite bu rulpes pugiffu exter nantes inevi, lio est, quae minorem vineam, non maiorem exterminant. Et ideo Sampsan ad caudas earum faces ligauit, in melles alienigerrarum dimisit, eo quod iis retici tacuis incendere conantur alienos latratibus magis senori, quam vocibus. Qui enim verbum negant ne vocem habent. Ad praesensore liberi sed in suturam finem iam vincti, caudae sa- cibus significantes sin finis incendium.Volucies quoque caeli, quae frequenter ad nequitiae piritalis similitudine derivantur, vuluti nidos quosdam struunt in pectoribus improborum: dcide his hominu quia abundauit iniquitas , non haberisti capra sexum reclinet Etenim domanante
versici, cum simplicitati nullus sit locus, nulla potest inarsectibus singulorum diuinitatis est e possessio Capuraim Christi reiso qui ubi mentem probarit innoxiam, siapra ipsem quodammodo vim suae intestatis resinat. Quod eis videtur indicio , quia profusiore quadam
gratia bonorum pectoribus inseratur. Itaque ut adue ras Deum non cultus aspernantem esse, sed fraudis:qui repudiauerat fraudulentum, eligit innocentem, n
In Euang. Luc. ap. X. Illi autem dixit Domine, permitte mihiρHire, ersepta eporem meum. Dixitque ei Iesin: Si
ne, monui seperunt mortuos suos tu aurim vade, annuntia regnum Dra. Et ar auer, Sequar te Do-m ne, si permitte mih pinum renuntiare his qui domiseni AE ad ιEum Iesius , P emo mistens manumserm adaratrum, σrespciens retro, habιί, es regara Dei.
Domine permitte mihi primum ire , sepelire patrem meum,oc. Dicit, Sequere me ted hoc dixit ei,cuius patremiam sciebat mortuum allum utique patrem de quo dictu est milusere domum haumtus vide igitur quia Dominus quos miseratur, etiam imprudentes aduocat, &postulanti paternae veniam sepulturae respondit. Sine,
Dei. Itaque cum religiosum huniandi acceperimus osticium, quemadmodum hic paterni quoque suneris sepultura prohibetur , nisi ut intelligas huniam postribenda diuinis Bonum studium , sed maius impedimetum. Nam qui pariitur stadium derivat allectum: qui diuidit euram, differt prosectum. Ergo prius obeunda quae maxima fiunt. Nam4 Apostoli, ne occuparentur studio dispenta di, ministros pauperibus ordinarunt. OEiplis cum a Domino mitterentur, neminem invia salutare praescriptum est: non quo beneuolentiae displicereto fidium , sed quo persequendae deuotionis intentio plus piaceret Quomodo autem mortui sepelire mortuos possint,nis geminam hic intelligas mortem; unam naturae, alteram culpaepEst etiam mors tertia, in qua peccato morimur, Deo vivimus, sicut Christus, qui peccato mortuus est. Quod autem minuis speciato, moramve mest quod autem rivit rivi Deo vira est igitur mors, qua culpa compotis animae lepararun, non formidabilis, non time da, cum Alcessio quaedam nostri videatur esse,non inena: non metuenda sortibus, desideranda iapientibus,miseris expetendae de qua diebam est,iliarem homines sum c Mn infreniem eam. Est&alia,quae iacularium assertinteritum voluptatum, in qira non natura, sed delicta moriuntur. Hanc mortem subimus consepulti in baptismo de mortui eu Christo ab elementis huius mudi,cum actus patimur prioris oblivia.Hae morte mori voluit culphetaret Balaa ut Deo vivereti&ideo ducit,Moriatur animamωmanvnu iustorum , at sium meianit sinu eorum Est tertia mors, quando Christus , qui est via nostra, nescitur. Scire autem Christum vita est sempiterna quae nunciustis praesto est in umbra, in futurum autem etsi facie ad faciem Spiritus enim ante aciem nostram Christus Dominus, cui diximus, is umbra iis vivimus intentibis.la,mbra alarum eius sperauit David in umbra eius concupi-S. Ambrosim . .
uit S ledit Teclesia, Si tantum Domine Iesi eonfert umbra tua,quantum inque veritas asseret Q ii emadmodum vivemus, quando iam non erimus in umbra sed in ipsa vi tar Nutu emis vita mira abs dirae' cum tam hin Deo cum autem Chri , inquit, apparuerit vita nostri tum O scam eo non apparebimin ingloria Dulcis illa vita est quae non ha bet moriem. Haec autem vita corporis habet morte ibi te natum,quae plerumque etiam desideratait Habet etiaipsa anima plerumque mortem labe peccati. Anhira erit in quae peccat, ipsa mei Cum autem firmitate beatitudinis roborata coeperit obnoxia non esse peccato, iam non etit mortalis, sed vitam carpet aeternant Ad hane vitam fratres sessi nemus . moesti int,culo , quia peret inuina Domino. Qui enim non peregrinatura corpore, peremiratur . Domino. Multo autem melius di Isolui a corpore, adhaerere Deo; vi&nos unum simus apud omnipotentem Deum cc unigeniti Dei filii videamus elatitatem: lier resurrectionis gloriam in riaturae claritate in caelestis alli impii, inuiolabili coneordinanimorum Ue lore sempiterno, unitat diuturnae pacis imitati ut coplea itur id quod de nobis Des filius patrem orando promittit: victi unumsiit, ιπιροποι inamseu M. Non ergo Raterni viai, funeris sepultura prolii betur sed neeeiIitudini generis 'diuinae religionis pictas antefertur. Illud consortibus re reia . Iinquitur , hoc mandatur electis Aut quia se adnampa P sitemgMω est impiorum memoria eorum abolenda praescribitur, quorum simul cum eorpore nactatum oecidit: nec reuo tur ab ossiet patris filius . sed fidelis apeis dicommunione secernitur. Est enim propria qu da sepultura iustorum, qualis illa de qua dictium est. ΗΔ mmittens hoc unguentnm in o moneum . adis tuendum me fecit.
Et ideo qui bona fide in se sepelit Christum, ut cum eo resiurgat; diaboli pelli diam in sie sepelire non debet Eltri illa prophetica,ut stipra lepultura iustorii queda poliamus; quae lictor agnoscis, infidelis intelligere non debet:non
quo cibus inperetur aut potus, sed acrioblationis veneranda communio reveletur. Non ergo interdictum est muneris, sed religionis naysteritim: hoc est, communio nem nobiscum gentibiis mortuis non suturam. Nam Sciamenta viorum si ut non videntur mortui qui habent
misit binos ante facies ira. Qua ratione binos malit. Quia bina missa sunt animalia in arcum, hoc est , cumniare ex sinistra, immunda per numeruin, si d mundata Eeciesiae sacramento. Quod coinplatum est oiaculo quod sanctus petrus accepti,dicente ibi Spiritu sancto, Quod Dein man Lais, tu mane dixeru. Et aduertit dictum esse degentibus , quae corpore magis generationis successio onem quam spiritalis gratiae sequebantur. Hos munilauit Dominus,&Pssionis suae sedit haeredes. Mittens ergo discipulos in messem suam , quin licet verbo Dei iam tu men culturae laboremS Glicitum munus ol erarii requirebat, ne a scςE- semini dissiparent,ait,fiaeuo ι- ro Miscat uno interispos Contraria sunt ista sibi animalia, ut alia ab aliis devorentur. Sed bonustastor lupos gregi suo timere non nouit:ideoque isti ducipuli non in praeda, sed ad gratiam diriguntur Solicitudo mum boni pastotis efficit ut lupi in agnos audere nil possint.blittit ergo agnos inter lupos,ut compleretur illud: μκ ct imi alpa coitur. Et quoniam proxime de vulpe nobis non ingratus trairus euasi iudicium vestrum fideis in figura mi inusculi animantis pertus sum, praesenio quod profuit si da mysteria qua luporum specie velantur, studioriam vestrorum possim aperire sitfragio. In specie vulpium haere-- ticos
77쪽
ticos significati iapra expressimus, qui promittunt nota. - .e.s Imine quini Christum sequantur, sed studiosi audis abi tant. Hos non suscipit Dominus , sed a suo nido arcet&prohibet Lupi quod significare videantur, debemus ad
uertere Bestia nempe lunt quae insidiantur ovilibus, circa pastorales versantur casas habitacula domorum intrare non audent, somnum canum, absentiam aut desidiat pastoris explorant, ovium gurior invadunt, cito strangulent, fieri, rapaces, idemque natura eorporis rigidiores, ut se tacite non posIint inflectere, impetu quodam suo seruntur,&ideo saepe luduntur.Tum praeterea si quῆ priores homnem viderint, voceri ei quadam nam raes tuntur vi eripercisi autem homo prius eos viderit. exagitari memorantur. Et ideo cauendum mihi est, ne si in hodierno tractatu spiritalium mysteriorum gratia noeeotum rit resulsere lupi me prius vidisse Gedantur, solemne vocis extorsi e suffragium.Nonne lutis istis haeretici co- parandi unt qui insidiantur ossibus Christi, fremunt citata caulas no tumo magis tempore quam diurno Semper enim perfidis nox est,qui lueem Christi scevet nebulis interpretationis obducere, quantum in ipsis est suleare corritur.Veriantur ergo circa aulas, stabula tamen Chim intrare non audent. Et ideo non sinantur,quia inllibulium suum non vult eos Christus inducere,in quo curatus est ille qui de Hierusalem descendens incidit in latrones: quem vulneribus alligacis,insula oleo vino, imponens in iumentum suum Samaritanus ille duxit in stabulum; sanandum stabulatio dereliquit. Non accipiunt ergo medictitam,qui medicum no requirunt Si enim requireret, non demgarent. Explorant pastoris absentiam, Mideo pastores Ecclesiarum vel necare,vel in exilium agere conteis dunttquia praesentibus pastoribus oues Chrissi incuriare non pollunt. Spoliare ergo gregem Domini diripere conantur,qui corpore quaὸam mentis intentione duriae rigidi nequaquam lolent albo errore deflectere. Et id eo Apostolus ait, Ηοα-m hominem post Uam correptionem Eoua fidem perastauri est,qui eiusmodi est idos scripturae verus interpres illudit, ut uianes sitos in vanun effutidat impetua,&nocere non possint. Qui si quem vetitita dic putationis sim circumscriptione reuenesint,saei H mutescere. Mutus est enim qui verbum Dei non eadem qua est gloria confitetur Caue ergo ne tibi vocem tollat haereticus si prior eum non ipse deprehenderis serpit enim,dum latet eius perfidia. Si autem commenta impietatis eius agnoueris, iacturam piae vocis timere non potetis. Caue igitur versutae disputationis venena anima petunt,guttur inuadunt, vitalibus vulnus assigunt Graiaues sint morsus haereticorum,qui ipsis grauioresvi rap elotes bestii utillum auaritiae finem impietatisque noue runt. Nec vos moueat quod formam praetendere videmtur humanam; quoniam etsi sotis homo eerniciit, intus bestia stemit.Et ideo eos lupos elle non dubium est.iuxta Domini Iesii sentenna,qui ait, Attractiterebis afalsis probetuquis renisat adrosin, itu suis .int utrim t. it lupi rapaus; exfuasin eorum cognostinum. Si quis ergo specie mouetur, fructrum interrogct. Audis aliquem iacerdotem dies,rapiunas eius non agnoscis Vestitum ouis habet sacta praedonis. Foris ovis, intiis lupus est:qui modum non habet rapinarum qui tanquam in nocte Scythico membra durat
gelu,cruentus bra, circumuolat quaerens quem deuoret. Nonne vobis videriirlii pus, qui numanae necis inlaturabili erudelitate fidelium morte populorum rabiem suam explere desiderati Vlulat iste, non tractar,qui negat vocisanctorem, lacrilego sermone bestiale murmur interias tepit, qui non connietur Dominur Iesum aeternae prς- sulem vitae Audiuimus eius ululatus,cum in orbem ladius mineretur. Dentes speros, ora tumida praeserebar,&putabat quod vocem omnibus abstulit Iet quam solus Et ideout hos lupos effugere possimus,4
Sancti Ambrosi)Commcnt. Lib. VII.
Notiumrtarescerium. Quid fit,iacculum non esse mundum, alibi Domin
laet expressit. Scripsit enim Matthaeus, quoniam ipse diuit ad diseipulos, Noli reminiare auram, neque Um-rum. Si prohibemiir aurum posIidere: quid eripere, quid inserte Si quod liabes, donare praeciperis, quemadmodum congeris Qui praedicas non furandum, ruraris Qui dicis non moecialidum, moechatis Qui execratis idola, sacrilegium facis 3 Qui in lege gloriaris, per praeuaricati nem legis Deum inhonoras: Nomo etiam Dei per vos blaspheniatur. Non sic Apostolus Petrus, qui prinius domini executor sententiae,ut ostenderet, non in vacuum Domini effusa madata, cu posceretur a paupere ut ei aliquid pecuniae largiretur,ait Aruntinnasqueaorum habes lue gloriatur quo non habeat argentum neque aurum, vobis pudor est minus adliuentabere quam cupitis: Est ergo S pauperies gloriosa quia est dk beata, de qua scriptum est, Beari 'inmespritu. amen non tam hoc gloriarvi Portus, quod argentum deaurum non habeat, quam quod seruet inandariam Domitii qui praecepit, Nolae possumati me Hoc est dicere. Vides me Christi esse discipulum, autua me requitisZAliud nobis multo pretiosius auro donauit ut in noinute eius operemur. Itaque non habeo quod nodedit sed quod dedit habeo. In nomme Domini usus oo baiae Sicut ergo qui horrea vult congerendis aedificare frumentis, dominicae lententiae auctoritate reptehenduturnita qui Leeulum vult auio parare condendo, nauum repreherisonis Vtrumque decorio mortui animantis eonsei solet, nihil aute in nobis Dominus Iesus mortale vult esse.D nique ad Moysen dicat, Solae ciuiennentum pedam tuorum: Iocinerint in quos interrasin est. Mortale igitur atque te renum calceamulum iubetur luere, eum mitteret ad populum liberandum Hesiis enim minister muneris λmere nil debet, nec a suscepto officio mortis periculo retardari. Ipse elum cum defensionem fratrum, hoc in Iudaeoru,voluntarius recepisset, calumniae terrore reuocatus est ab incepto.&sugit ex AEgypto.Et ideo cunnsaffectum eius probasIet, conditionem autem vitissetinfirma, animi eius mentisque vestasium mortalibus cinculis G siuit exuendum. Quod si quem mouet qua ratione in AEgypto calceati iubentur edere agnum Apostoli autem sine calceam entis ad praedicandum Euangelium diriguntur is considerare debet quia in AEgypto positus debet adhue morsus cauere serpentis Multa erum venena in
Enyto:& qui in typo palcha celebrat, patere podest vulti
neri;qui autem miruster est vetitatis, evitat venena, non trepidaLDenique momordit Paulum vipera in Melita institi.&videntes pendentem de manu eius viperam inc is loci ilsus, putabant eum esse moriturum. Sed ubi inoffensium stare viderunt Deum esse videbant, cui venenum nocere non poterati Et et scias hoc verum esse, ipse Dominus ait, eaedi υbu perestarem, enisverserpentes
Sie enim Manliaeus scribendum putauit. Quid est virga nisi proserendae potestatis insigne,in ulciscendi instrumen rum doloris Ergo hunulis Dona irai in humilitare enimi telum eius sublatum est humilis, inquam, Do mini praeceptum, discipuli eius humilitatis ossiciis me quiitur.Eos enim missi ad seminandam fidem, qui et gemi.sed docer&nec vim potestatis exererent, sed doctrina humilitatis attollerent. Quo loco humilitati puta-ruietispat letia copulandI,quia ipse quoq;iuxta testimonium Petri carn nialassicemur, iurematissimi, cum muteretur, non repercu . Hoc est ergo dicere, Imitatem mei estote, set
onis studia deponite insilentiam verberantium non iniuriae telatione, sed magnanimitate patientiet lipportate. Nemo in se debet quod in alio reprehendit inlitari grauiora eonrumacibus msuetudo vulnera referti Hoc pugno repercussit Dominus verberantem, dic do sui tepeν- cupis in maxillam , praebe HS ct tiram. Fit enim ut iudicio suo ipse se dat et,& quodam stimulo sui compungatur affectus, qui relatam sibi sedulitatem pro iniuria quaan fecit, aduerierit. Habet tam quos tum virga Apostmlos ais
78쪽
inciualig. Luc. D. X. los miserit, sicut Paulus testificatur dicens, Quid rastu m virga veniam ad vos uis ibantas ct tu mansuriussinu Hane virgam etiamin Timotheo dedit Apostolus, dicens, Argue obsecra, merepa Aut sertalle ante passionem Domini,que nutantium populorum coro h auit, necescitia uiuerit mansuetudo, post passione eorreptio Certe mulceat Dominus , increpet Paulus , suadeat qui potest pectora etiam dura mollire, arguat qui non potest uniuersa suadere Virgam igitur Paulus ex doctrina legis inlampserat. gerat enitu, um parcit baculo, sifilium aE Legerat etiam quia agnum manducantes , baculum in manibus habere precepto prophetico iubebantur.Et ideo Dominus in testamento est, visitaboin tua inclinaresω- ram In nouo autem Ieiplum obtulit,ut ignosceret uniuer- sis, diceris, Si mepiant invehasatire. At alibi habes quia eum Apostoli ignem de Celo petere vellent, ut consumeret Samaritanos , qui Iesium Dominum intra ciuitatem sum recipere noluerunt inversis ηιν arit iast , mr, Nesistis cana οππα esia Piciis hominu non mit ammas h minum perdere, sed si re Persectiores ergo sine virga diriguntur , infirmiores cum baculo manducant. Sed&Paulus virgam quidem minatur, sed in spiritu mansuetudini vilitat delinquentes Denique cicias mitem elle doctorem, eorum ipserum quos arguit, consulit voluntatem crudoltu inquit, in rias iam ad vos, an in charmeare mansurivi u Semel virgam dixit, bis miti ora subiecit. adiiciens mansuetudinem charitati.Prius t me minatus est virgam, sed exhibuit mansuetudinem. Nam in secunda epistola ad eosdem Corintllios seribensai , Testem Deum musco in animam meam, quodpamns, bo non reni rinthum, Audi qua ratione putauerit esse parcendum:Neuerum,inqvit,in tristitis venirem ad να. Abiecit
virgam,&affectum charitatis assi psit.
Fortasse quibusdam hoe durum xsuperbum, nec ma sueti lumilis Domini praecepto conuenire videatur, quod ille qui etiam accubitionis loco praecepit esse cedodum, hoc loco mandet discipulis Ν mors aueriturum, cluniste commuius sit usus gratiae. Sic inferiores superiorum libitivorem conciliare consilerunt Gentiles quoque cum Christianis habent huiusnodi osticiorum commercia: quomodo Dominus hune usiim humanitatis uestisSed eonsidera non hoe esse 1blum, Nominemμ- inruaeritu sed iron frustra additum,is m. Denique&Elisaeus eum mitteret seruum tuum ut baculum eius poneret supra corpus defuncti pueruli, mandauit ei ne pervuam aliquem aestaret Festi rutto enim iubebat eumcoH- tendere, ut celebrandae resurrectionis exequeretur officium ne confabulatione alicuius obuii mandato defie-ineretur a mnirere.Ergo& hic non salutationis esseium auferturaedobstaculum impediendae deuotionis abole- mTvicinando diuina mandantur paulispersequerenturhurnana Pinhra est salutatio, sed eopulchrior, quo praeceptorum maturior executio diuinorum, quae per mora sepe traxit offensam.Ideo autem& honesta prohibentur,
ne solemnis gratia obrepat ossici, is impediatim e- In quameumque rimam introerisis, premum
uerterur. In eadem Muem domo manere, edentes
bibenus sequa apudVgossunt: dgnus es enim operar mercedesua.Nolis transire de domo in domum.
uinfirmos fuit Hasunt, se dicite illis, Appropin
guauis in vos regnum Dra. In quamcumrue auum
eluitum intraueram, d nonfisceptris, s ex Luntes in mi τὰ dicite, Etiam puluerem quii adhaesit nobu de navare vestra, extergim in vos.
Verumtamen hocsicisore Pia Vpropinquavis regna
hun illa morali eae domo ad domum quis vaga facilitate demigrenviseruemus etiam hospitari in amore Gstantiamne coalitam amicitiae necessitudinem facile resoluamus;vt pacis praesecarmis nuntium ut ipse primus ingressiis pacis benedictione celebretur cibo potuque oblato oportere nos esse eontentonvexilla fidei non pre- menda, regni caelestri Euangelium praedicandum;cxeutiendum de pedibus puluerem, si quis recipiendos ciuitatis hospitio non putauerit.
Die mobis quia Sodomis inuti dis remissi eris,
sidis quias in ora est Sidone facta fuissent v k
tutes qua facta sum in vobis oum in tu res se cinere sedentes inniterent. Verumfamen Tyro se Sidoni remissius eris in iudicio quam vobis. Et rumpharnaum, que ad alam exaltasa, usque ad infernam emergem. 2. vos audit me audur σ1uiu sternis e mi.iniaurem me serenuster-m eum qui se me. Reversi sunt aurem si'
ia in debam saranam sicut fulgur de eae λαμ- rem. Ecce deri vobis potesatem ericanae suprasi
s pentes , Oscorpiones, supra omnes virtutes λι- misi, o nihil vobis noeebum. Verumtamen inhoenobtegaudere quiasstrus vo subueruntur: -- det aurem , quia nomina fra scripta sunt an ea. D. In ipsa hora ex auiis tua Iesus, eraexu C- ων ibi parer, Domino cao fixerra, quia ab n-
aesti hae a sapientibu er prudentibus, o reuelasi eaparuulis. Etiam pater, quoniam sic piacuiname
Docet etiam grauior poenae obnoxios sere qui Euangelium non sequendum quam qui legem iudicauerint Plesoluendam,eo quod Tyrus Sidon fit anta operationum caelestium vidissent miracula, non despexit lentremedium poeiutenti istam quoque vel affluentiam velin- solentiam saecular em neque glesti munere comparanda, neque rursus sine remedio derelinqui, cum vnicisque stsusidium poenitendi Postremo aperit caeleste mysterium quod placuerit Deo vlparuulis magis quam prudentibus istius mussi suam gratiam reuelaret. Quod Aposto- tu, Paulus stylo pleiuore digessit dicens, Namne ullam 1. Mistri Deis sipientiam bai---ri Nam o iam in De sapientia non cumuit hic multa persapiemiam Deum placasDe per fluctitiam praeduinionis duos facere sedentes Paruulum ergo accipiamus, qui se exaltare non nouerit. phaleratis sermonibus artem suae iactare prudentiae. quod philos .phi plerique faciunt Paruulus erat qui diis it minis non exalta incor meum . metue elati sunmili mei neque ingressin senis AEnu uiuo mirabiubis μιρο me. Et viscires paruulum hunc non tace, non sensu fuisse, sed humilitate siti, 'uadam declinatione laetantiae, addi dit, Sed erat iam in uuans.Vides quam excellus fusrit hie paruulus , quanto virtutum sit blimis vertice a les nosparuuaos vulteste Apostolus,eum dicit Si uti fide liu sapiensesnurens in Mosainis, ab at, usquM Sa cc.. entia enim bummum uisura est uotum Pulehertim uir 'eonnectitur de fide locus, quando omnia sibi tradita dicita parte svo5ὰ enim ait,
est cui voluerit tu reuiarie. Et consesas ad aesecipulo uos, duit Beati,cub qui vident qua vos videris. Duo enim vobis, quod matri propheras
79쪽
ergo duos denariosi licet horum quoque librorum ' ruor formas non absurdum sit intelligere accipit stabularius Quis Ille forsitan qui ait Atilι--sercara, cisi mi saviam, quod curam haberet hominis vulnerati. Stabulatius itaque ille est qui dixit, Myit ma Christinea videtine. Stabularii sunt illi quibus dicitur, ve in orbem iniuersum, opriame angelium Pnruerse cre/Wa, ct qui cressi derito Papti infueris, inseruis Saluus utique a morte,saluus avulnere quod infixum esta latronibus Beatus ille stabularius,qui alterius vulnera curare potest. Beatus
Dquoa inquesntinerogaueris,dce Bonus ouspensatoriqui etiam supererogat. Bonus dispensator Paulus, cuius lemm es&Epistolae veluti ei rationi quam receperat, stipem effluut Moderatum Domini mandatum prope immoderato labore mentis Meorporis executus, ut multos ab .gritudine graui spiritalis alloquiidi spematione releuaret. Bonus ergo stabulatius stabuli crus in quo mi asina prasin Domin sui, in quo greges clauduntur agnorum, ne frementibus ad caulas rapacibus lupis, facibs in oviliast ineu sus.Spondet ergo se reuersum. Quando reuert iis Domine rusi in die iudicii Nam licetvbique sis per, α stans in medio nostrum non cernatis a nobis; eriti mentempus quo uniuetia caro te aspiciat reuerientem. Reddam titisti. Reddes ergo quod debes. Beatiqvibus es debitor Vtinam non simus idonei debitores utinam quod accepimus, possimus exoluere, nec nos aut saceldotii aut ministerii munus extollat. Quomodo reddes Domine Iela Promissu quidem in caelo bonis copiosam esse memeedem.Reddes inmen&eum diccs,Eu e Mneserue deis: σι α πιδρον finiam super minate ce ut m miramga aruum Domini tui. Ergo quoniam nemo magis proximus,quam qui vulnera nostra curauit, diligamus eu quasi Domnum,diligamus&quasi proximum. Nihil enim taproximum,qtiam caput membris. Diligamus etiam eum
qui imitator est Christi diligamus&eum qui inopiae alterius corporis unitate compatitur. Non enim cognatio facit proximum sed insericordia, quia misericordia secudum naturam. Nihil enim tam secundum naturam, qua - - γ tione verbi caelestis auertat, nec arguas eos otiosis iudices quos videas studere sapientiae. Hane enim sibi cohabitantum Salomon ille pacificus adlesuit Nee Martha tamen in bono ministerio reprehenditur: sed Maria quod meliorem patrem sibi elegerit, antefertur.
Iesus enim multis abundat, multa largitur. Et ideo sapientior, quia quod principale aduertit, elegit Denique Apostoli optimum non putauerunt relinquere Dei verbum in ministrare mensis sed utrumque munus sapientis est. Nam Stephanus plenus sapientia, ministet electus & ideo qui ministrat, doctori deserar,&ministrantem docto invitet irouocet. Vnum enim corpus Ecclesiae etsi diuersa membra, alterum altero eget. Non potest duere. - μηπι, Operam tuam non de ero, ait uerum caput eddin, in aumata senegare esse de repore: nam etfisi aprii inpalia, enalianecellaria. Sapientra ita capite, actus in manibus Octaen spe in initeri. quia ille vere sapit, cuius animus in Christo est.&euius interior oculis erigitur ad superna. Et ideo sapientu oculi
Factum estautedum stent, eset intramitin quia
dam castatam, dimiser quaedam Martha nomine excepist morimum m: d huete eraeserar nomine Mam , quae etiam sedens A. peris Domi- maudiebam vomum si in Martha autemstagebat eis stlam miniseriam. ' stetit, o ait Domine, non est tibi cura quodsoror mea reloquit mestim ministraremi ergo is is me adiuuet. Et resondensaevit is Domi , Martha, Marrhaselisita eserturbaris erga psirima Porro unum es necessarium Maria optimam partemingit, qua non aufere-
rarissi. Dictum est de miserieordia, sed non, est forma vi turis. Subii eiciar Marthae exemplo&Mariae,alterius operis fructiola deuotio, alterius religiosa mentis intentio Dei verhoequae si cum si Meongruat, etiam ipsis operibus
miramur,iuxtaquod scriptum est, Maris optι mpcrrem risi, in uas παπιuli. Studeamus igitur&nos habere quod nemo nobispossit inserte non ut perfunctori sed viligensandientia deseratur. Solentenim etiam ipsius le- rvina verbi caelestis auferri, si serus viam Iint seminata. at te sit Matiam desiderium sapientiae Hoe enim maius, hoc perfectius opus nec ministerii citra a cognus S. Masum. .
Ε actum est, cum esset in quadamae orans, ut
cessam vixit unusex dissutis eius adeum.Do- mane, doce nos orare, quemadmodum docuis est D- amnes scipiarisuos. Misti moraris, duite, Pater intactificem nomen tuum: Aduemat regnum tuum. Panem nostru quotidianum danoMsh Fer erdimisunobis perear nostra,figura emonos imu- timvso debenti nobu Et nenos miscvi in tentationem Esau adHos, diuis vestrum habens amita, ibitis uiam media nocte est dicet Hi, μια commoda mihιιrespanes. quoniam amrcus meus venit de via adme, δη non habeo quodponam antersium or
nis enim quipetis, accipit est quis ruinuenit, o pulpanti aperietur diuisautem ex vori arrempent poem, numquidiapiaem dabitissit ut 'sem: nu
is, rum babens amiis , Et aditam media nocte &e. Alius praecepti locus est, ut omnibus momentis non solum diebus, sed etiam noctibus oratio deferatur. Vides enim quod iste qui media nocte perrexit tres panes ab mico suo postulans, in ipsapetedi interione petastens. non defraudetur oratio. Qui sunt isti tres panes, nisi mysteris testis alimentu' Quod si diligas Dominu Deum tuum,non solu tibi sed etiam aliis poteriserfiereti. Qui aute amicior, is,qui quipro nobis corpus situm readussit Abhoemedia nocte panes Dauidpetiit&accepit.Petiit enim quando dicebat indisnocte sumebam adconfitens tibi Ideo meruithos,nes, quosapporuit, obis ededos. Petiit cum scit, Maum'guta nocteil merum.Neque enim timuit ne excitaret dormienia,quειcit sempervigila sis etem.Et ideo scriptoru memores,noctibusae diebus orati oni instantes, peccatis nostris veniam postulemus. NI si eram s. ille tam tinctus, qui regni erat necesutatibus eupare. - septies in dieJaude Domino dicebat matutinis .eheriatinis sutinciis semper intentus:quid nos facere oportet. qui eo splius rogare debemus, quos equentius ramis ac
80쪽
Sancti Ambrosi)Comment. Lib. VII.
inentis fragilitate delinquimus;ri de via lassis, Mistiusui cursu ac vitae huius infitactu grauite satigatis, panis resectionis deesse non possit, o homicus corda confirmet P .uia. Nec Glum media nocte Dominus, sed omnibus Prope PDL ps docet vigilandum elle momentis Uenit enim Misi perti-ha.5 secunda, Maertia vigilia S pulsare eonsueuit Beatι
si ergo desideras ut virius Dei praecingat se, ministiet tibi, vigilandum est temper. Multae enim insidiae sunt bonis,s grauis corporis Emnus quia si dormire mens coeperit,vigorem suae virtutis amittit tacita igitur mnum tuum, ut pulles ostium Christi. Quod aperiti sibi etiam Paulus exposcit, non blum suis , sed etiam populi orationibus oblecrans se iuuari, ut aperiatur ostium sibi adloquendum mysterium Christi. Et realse illud est ostium quod petium vidit Ioannes Vidit enim . dixit, post haec
dam tibi ira Oportea Di Apertum est igitur ostium Ioanni, apertum est ostium Paulo,ut nobis panes,quos ederem', acciperet perseuerauit enim ostium pulsans oportune, importune, ut gentes mundani tramitis labore vexatas, alimohis ealeltis v rtate recrearer. Ergo praeceptiuMO-eus frequentet orandi , spes impetrandi ratio persiuatienili prius in precepto, post in exemplo. Qui enim promittit aliqilid,spe debet a ferre promissi, ut monitis obedientia deferatur,prinnulis fides, quae humanae contemplatione pietatis in maius aeternae spem pietatis acquirit,li tamen aequa poscantur, ne in peccatum vertatur oratio. Nec erubuit aliquid saepius postulare, ne vel dissidere de Domini mileticordia videretiir, vel arroganter dolere, quod non prima prece aliquid impetrauerit. Propter hoι, inquitare Dominum ruam: ostendit quod stequenter Deus ideo non concedat oratus, quod ita utilia iudicet, quae nos profutura actamur. Eierateucros damomum, Nita erat muIum. E cum eiecisset daemonium, sicutin es mutus .est admirata si vi turbae. Ovidam tu Iem exeι Hxerunt, In Nee ebab mcipe ramonurum uti damo-nI.t. Et a. Dientames signum de earis quocbani ab eo. Ne aurem τι vidit cogitaIIones eorum,
dixum, Omne regnum infra um Hus2m destruetur, erae mura domum a I. Sι autem e Manasi ipsum usines quomodo bit regnum ei--, quia uiris in Beelzebub me urere ramania' Si autem ego in Beetabas eratio ramonia sitisve. 2νι in quo ucIunt Ideo ibi iudices vestri e-
omne regnum in stipsum diuisum destruetur, Scci ausi dicti huius quoniam Ieius in Beelzebub principe dononi
rum eiicere daemonia dicebatur est Ostendere regnum eius individuum et se atque perpetuum. Meritoque etiam Pilato respondit, Remum meum, noti hoc munda. Et ideo qui non in Christo pem geriint, sed in principe daemoniorum elici daemones opinatur, eos regni negat esse
perpetui Quod spectat ad populum Iudaeorum, qui ad
daemonium eiiciendum daemonis accersebat auxilium. Nam quemadmodum potest, cum fules scindatur, regnumanere indiuisiim' Etenim cum in lege sit populus Iud opum Christus qtioqtia secundum carnem lub lege generatus sit,quomodo regnum potest Iudaeorum elle perpetuum. aiiod sub teste est,cum populus ipse diuidat lege, quando a legis populo Christias negatur, qui ex lege debeturλIta ex parte lae fides Iudaciae plebis impugnat,desii pugnando diuiditur, diuidendo dii soluitur. Et ideo regnuEcclesiae manebit in aeternum,quia indiuidua fides, corp'
est unum. Vnus niam Dominω unafides, num baptima, ν-nus Drusopater omnium, quisve omini permnes, ct in omnibm. Quanta hic sacrilegi sutoris amentia, ut cum Dei
filiu ad immundos spiritus conterendos,&ad manubias, ni indant i rincipis auferendas lusceperit carnem, de destruendae nequatiae spiritalis hominibus quoque dederit potestatem, diuidens spolia eius, quo insgne est tritiphatis , aliqui sibi adiumentum iraesidia diabolicae potestatis adsciscant,cum in digito Dei vel certe secundum Matthaeum in spiritu Dei daemones excludantiir. Vnde intelligitur individuum quoddam velut eorpus elle diuinitati, regnum, eum Christus Dei dextera sit Spirinis autem digiti pecie velut unius secundum diuinitatern corporis seriem videatur exprimere Nonne videtiit indiuiduum elle regnum, eum velut eornus sit indiuisum M bitat enim At legisti,corporaliter plenitudo diuinitatis in Christo. Quod utique ede patre negare non poteris, de spiritu negate non debes nee tibi membrorum cor paratione nostrorum portio quaedam videatur facienda virtutis. Indi uiduae enim rei non potest elle diuitio dcideo ad latinam unitatis, no ad distinctionem potestatis r serenda digiti nuncupatio est, eum dextera Dei dicat, Oct pare unum sumis. Sed licet indiuidua diuinitas, distincta persena elii digitus tamen cum dicitur Spiritus, operatoria vinus significatur, quod diuinorum operum. sicut patera: filius, ita & Spiritus sanctus operator sit. David enim dicit . Maiam videbo, os vera digitori tuorum. Et in alio Psalmo LIIJ isuoru isti omnia virtvie
rum. Et Paulus ait Iuc omnia intem operarum minui
que idem Jmtis , diadens singola uus Κι. Et hie cum
virica uod in digitoDei ego elicio daemonia, refecto
peruenis in vos regnum Dra. Cum fortu arma-tm c odit atrium suum , in pace δειnt ea quae possidet. Si autem fortior eo superuenrens viceris eum , et niuem armatim auferet in quibω conside
dis in digito Dei et fici demonia, proficio pervent in m regnum Des,viciostendit uii petialem quandam ei te iacti Spiritus potestatem, in quo regnum est Dei.Nos quoque in quibus habitat spiritus, regalem domum habem . Vnde in trosterioribus dixit Regnum Dei intra vos est. Et ideo diuinitatis.& dominationis, imperatoriae marest tis consertem debemus,luina e biritum anctum, quia Dominus est spiritus ubi auterispiritus Domini, ibi lu
Cum immundinoiritin exierit ab homine ambu
natam. Tunc vadit, erassumit septem ariola rum secum nequiores se, dira gressi habitant ibi. Et
uni nouissima hominu Ermpeiora prioribus Auctum es autens, cum haec Erceret: Monens et ocem quaeram mulier deturba, dixit is, Beatus veηIer gusteρον
Cum immundus sturitia exierit ab homine,Aeci Hoc de Iudeorum plebe dictrum ambigi non potest, quam Dominus a regno suo in superioribus segregauit , unde omnes uoque haereticos schismaticosa regno Dei &ab Ἀ-esia intellige separatos. Et ideo non Dei, sed immundi spiritus omnes schismaticorum haereticiarumque liquido claret esse conuentus. Itaque in uno homine totius Iudaici populi comparatio est, quo per legem spiritus immundiis exierat. Sed vitain nationibusvi gentiis per fidem Christi requiem reperire non potuit: immundi, enim spiritib Christus incendi uni est, tu in pectoribus
gentiliu quae ante arida erant,postea perhapti litium rore Spiritus sancti humelcebat,i uitia a civit, iginta restin-