Specimina moralia p.f. Aegidii Gabrielis Leodiensis in alma vniuersitate Louaniensi sac. teo. licentiati ..

361쪽

Ua qui probabili potissimum opinione

nituntur,ut conficientiam rectam in ipsa curuitate serment, quia Iegem humanam interpre- rationi obnoxiam pro regula,vel potius ipsam laxam,& sibi sivisque fauentem interpretatione, regulam habent:sicque pro libitu suo faciunt aequum quod volunt.

g. XX. Circa obligationem Magi amn: Nescis quia potestatem habeo erucifigere te,& pol

vatem habeo dimittere te : Ioannis. I9.

Vlti quaerunt Magis ii Ciuitatis fieri, Lux pauci serui. Quaerunt praeesse aliis, nons

prodeste, sed sibi; Ιdeo emunt ossicium suum,ut ex illo faciant quaillum. Ad quid enim emerent nisi ut honorentur vel ditestant ex illo ' nemo sane nudum laborem quaerit, sed quaerit me cedem . An sortassis Deum ' minime : quia si Deum quaererent, non se tam libenter negotiis secularibus implicarent, multo minus illa emerent . Sed, ut dixi, quaeriint aliis praeesse, sibi prodesse,& per consequens quaerunt alieno int reme honorarbac in statu suo, commoditateque desiderata alienis expensis sustentari. Vnae si materia status agatur, seruiunt Regi, si pun cium honoris, seruiunt Nobilia si cassis amici,

362쪽

amoris inordinati, Non ergo idoneitatem suam ad Magistratu sed capacitatem ad deuorandum Rempublica considerat ille, qui vult Magister Urbis fieri, si cui nec iustitiam quaerit, qui vult Iudex heri, sed iudicium fauorabile sibi . Circa obliσationem Mercatoris.

Jui volunt diuites fieri incidunt in tentationem , & in Ia-queum Diaboli,& desidem multa 1nutilia,& noctua,' quae mergunt hominem in interitum,& perditionem . I ad Tim. 6.

Arus est mercator,qui no quaerit mercem

. propter lucrum, & putat lucrum iustum

idquid ex merce lucrari potest: nam merca ut ditescat, non ut publico pro sua obligatione, veluti pars eius, succurrat. Cum ergo lucrum sit unicum eius obiectum, vult semper lucrari, non perdere umquam: ideo vendit siem- per tanti,quanti potest, quia aliquando perdere potest. Pro summa regula habet , te semper assecurare, quantum potest. Quapropter gaudet titulo damni emeKentis,dum ipsi aliquid debetur, & lucri cessantis, dum alicui mutuatur, & periculi imminentIS, vulgo, risque, dum merceS aliunde adueeen

363쪽

ΜOR 13s LAXI ORI s. 72 das,vel alio vehendas procuratinam periculum elapsum,est ipsi absque periculo,& semper cum Iucro , quia illud pro reali damno computar, augendo pretium mercium,vel falsificado merces, quasi ex nudo periculo damnum incurris.set; vel si sua culpa incurrit, non sibi imputat sed aliis computat habetque pro pallio suae iniquitatis,quod si hac vice periculum euaserit,alia possit incurrere & perdi; & si damnum incumrerit sua culpa, equidem alios teneri ad illud portandum, quia ipsorum in mercando seruus

est . Nec in omnibus his deest ipsi auctoritas probabilis vulgo dicta.

Ps. XXII.

Circa obligationem Coniugati.

Moyses ad duritiam cordis vestri permisit vobis dia-Aylla cimittete uxores vestras : ab initio autem - il Gena non fuit sic. 19.

ΑMor in ordinatus capit eoniugem, non ad sanctam amicitiam , sanctamque prolis educationem , sed vel ad gloriam propter nobilitatem prosapiae,vel ad auaritiam propter diuitias,vel ad voluptatem propter carnalem pulchritudinem saltem imaginatam. In primo casu nubit honori, in secundo mammonae, in tertio veneri . Si desint ista coniugi , propter quae sola illam accepit, est quidem coniugatus u

364쪽

I αη SPECIMINA euectu, sed non in affectu, in quo habet contu. gem pro Onere,quod excutit a se,quantu potest Hinc perpetua iurgia; hinc cum alienis adulterina commercia. Si vero illa inueniat, quae quaesiuit, nempe honorem in parentela coniugis,in honore, non in coniuge, gloriatur: si divitia illis studet conservandis,& augendis,non quomodo placeat coniugi: si pulchritudinem, utitur illa velut scorto ad explendam stram concupiscentiam. Et,si vilibi verum est, quod lubet, licet, hoc maxime in explenda carnis voluptate verificatur.

Nec desunt magistri palpones, qui omnes coniugum spurcitias propter coniugium a peccato excusent, facientes Matrimonii SacramC- tum cloacam omnium stirdium. Morribile dictu i cum e contra deberet esse causa honesta-: tis in societate Coniugum,& in actu coniugali ipsorum; quandoquidem eo foedior sit luxuria, quo sanctior est status ad illam refrenandam a Deo institutus,& per Sacramentum Sactificatus.

S. XXIII. circa obligation em Viduae o Caelibis.

Cum luxuriatae fuerint in Christo,nubere volunt. I. Tim. s.

365쪽

Μ o RA LI s LA XIORI s. 32smonio praeterito, quia tunc ipsi licebati, ergo nunc . Nec videt delectationem fuisse tunc ad actum coniugii, qtri tunc esse poterat,nunc noupotest; unde cessante fine cessant media . Simis

lis amor persuadet coelibi, quod possit se delectare intuitu suturi concubitus, qui dum matrimmonium erit tunc ipsi licebit ; ergo nunc pro . tunc licet. Quasi vero possit sponte excitari delectatio praeiens circa actum, qui nunc exerceri non potest;& quasi delectatio praesens non te dat ad actum hic,& nunc exercendu possitq; suspendi in fiuturum,quando actus licebit. , Haec sunt dogmata amoris inordinati, qui sub specie honesti maculat cor hominis,ipsi pro iluce tenebras exhibendo . Ex eodem prodite haec doctrina, quod verba inhonesta, sicula tactus impudici seposito perieulo consensius in delectationem veneream, ac sordes in consequentes in mere ad titillationem sensuum non sint peccata mortalia; quasi titillatio se suum proueniens a talibus causis non excitet in animo delectationem veneream, quae dum sponte admittitur, ista imaginatione differta consensu, quia ipsius spontanea receptio consensius est, siue sordes sequantur, siue non; sensqnim natae sequi ex ipsa,& eius causis.

366쪽

τὰ s P E CIM IN A

S. XXIV.

Circa obligationem Fili, familias

Mor inordinatus filii familias considerat parentes suos veluti debitores, qui debent alere, de ad perfectium deducere, quod genuerunt. Considerat etiam omnia i psorum bona tamquam sua; nec putat se quidquam, illis debere,sed sibi omnia ab illis deberi: cum-ν que illi dicitur, quod eos honorare debeat, obedientiam, obsequium, &reuerentiam ipsis exhibendo, putat hunc honorem non e illa nisi praetextum adimendae sibi libertatis, quam sentit naturae suae propriam: ideo iugum obedientiae, &obsequii subit, quando aliter non rpotest, & excutit quantum potest: reuerentiam; autem Parentibus exhibet, quando omnia illis annuunt, & timet ne sibi aliquid negent, quod alio modo obtinere nequit; vel quando glo- iriosus est, & habet parentes valde honorabiles, existimatque spectare ad siuam gloriam, si cum, aliis illos honoret: alioquin si plebei sent, illos contemnit, & vix pro parentibus agnostit, a . saepe erubescit. Numquam ex corde illis gra-

367쪽

- . . MORA LIS LAXIORI s. IV

tias agit, quia ut dixi) eos ad sibi omnia pre

standa ipneri arbitratur. Bona ipsorum occulte surripit, dum illis ad sitam prodigalitatem indiget, & Cassiistas patronos habet, qui dicunt, quod vix unquam per tale surtum peccet mortaliter , quia boni parentes propter furta filiorum nollent eos damnari : quasi ulli boni Christiani vellent damnari fures sitorum bonorum temporalium quorumcumque, & quasi grauitas peccati pendeat ex voluntate hominu, di non ex repugnantia ad Legem aeternam. EX his resultat tanta ingratitudo filiorum erga parentes suos, ut post vitam , & educationem ab ijs acceptam illos adhuc bonis sivis spolient, de cum pauperes effecerint, non iuuent in neces sitate ipsorum, quamquam possint. a Amor autem inordinatus serui non quaerita Domino nisi stipem tum , quod si posset acquirere sine labore, non seruiret. Ideo seruit ad oculum , detrectans laborem , quando PO test .mTimet Dominum seruiliter, quia poenam timet, non offensam : duinque sibi imaginatur stipendium tum esse nimis exiguum, illud ex bonis Domini pro sua testimatione auget, facitque suum arbitrium regulam iusti stipendii: nec desunt auctores, docti&graues vulgo dicti, qui hanc regulam approbent . Esculenta, di poculenta ad recreationem cum sociis hab-dam sussi irari artis putat, tacitumque Dona m PIaesumit consensium, quia cogitat idem fa-

368쪽

ia A, . .

Murum ipsum Dominum, si seruus laret, & industium uolaturum et sicut mi sinu

Euangelicus laudauit villicum iniquitatis, quia prudenter egisset: nam stupidus in mundo habetur, qui similia non prasalcat. Legem Po nitentiae Euangelicae ignorat , Propter quam debet seruire Domino suo , sicut Christo, &neuti Christus Patri obediuit, non quini θρstipendium suorum laborum per modum: mei cediis, quia temporale est, & transitorium, sed per modum purae sustentationis; ut poenite agendo in hac vita , mercedem aeterqana accipiat in altera: quam si solam intenderet, sis delis esset Domino seo, sicut Christo, nee ad oculum ei seruiret, sed ex corde; nec propinlucrum, sed propter debitum suae vocationis in Christianismo nec cum astutia, sed cum simplicitate Christiana, quae a prudentibus, huius aeculi deridetur: sed Deus, & lusti illos detin debunt in interitu suo a iis i tam bes .et; bi, non eid

369쪽

circa resipiscentiam peccatoris

- a GPeccaui , tradens sanguinem iustum. Matth.27.

Eecatorem laqueis suis irretitum aegre per-m mittit Diabolus liberari . Hinc nullibi astutior, quam ut liberationem eius . impediat. Idcirco omnem timorem Dei, qui initium est resipiscentiae, ab eo conatur tollere, persi radendo illi Atheismum i de principia eo ducentia; vel si hoc non potest, perluadendo illi facilitatem poenitentiae per unum , Peccaui, in fine vitae imo securitatem omnimodam per deuotiunculam erga Sanctam Barbaram, vel ut Consessionis matrem, quae proinde non sinet ipsum mori sine confessione, qua mediante in fallibiliter salvetur. Si videat peccatorem his non fidere, sed incitari ad Confessionem statim post peccatum commissum , ut quietus sit alternando peccata ,& Consessiones, conatur efficere: ut peccata continuet, & suggerit illi, quod suificiat , si quandoque per paren thesim confiteatur, & cum Deo pro uno, aut altero die treugam faciat, iterum ad peccat reuersurus. Hinc ad Consessionem vadit tamquam ad mace: tum , antiqua debita soluturus ex integro per indulgentias, ut iterum tunc

370쪽

incipiat nouam dicam . Interim peccata no relinquit, neque occasionem proximam. Per

suadet eidem Diabolus , quod si quis in aliqua occasione ex octo vicibus septies cadat, & se mel abstineat, non sit occasio proxima , quia octava pars est pars grauis, seu notabilis, quae proinder facit probabile, quod in illa occasione

non sit casurus. Adeoque nullatenus talis o casio vitanda est , quia tantum remota- Si vero ex nouem vicibus octies cadat, tunc quidem

est occasio proxima , eo quod nona parS non sit issiciens ad sententiam probabilem : sede quidem non est vitanda, quando sine incommodo vitari non potest, v. g. quando Concubinarius duceret vitam tristem si Concubinam a se dimitteret, vel bono aliquo iusculo careret; eo quod tunc non sit voluntaria . Et licet millies, & millies reincidat, semper absolui debet, & communicare potest, atque inter maxime deuotos reputatur. Quod si incidat in Confessarium, qui faciat dissicultatem in simili casu ad absoluendum , insurgit in illum tamquaindignum munere suo, & iudicat illum peccare mortaliter, quia non abiluit iuxta praedictas sententias probabiles. Ut autem se a tali COnfessario liberet , eiusque dissicultatibus, quaerit unum mar sententiae: vel si ille non sit in prom-pxu , currit coutinuo ad diuersos. Si autem aliquis eorum quaerat ab ipso, utrum sit consuetudinarius in suo peccato, vel utrum sit in oc-