장음표시 사용
51쪽
Ita synagogam Judaeorum Thessaloni consium ingressus , per tria sabbata eum iis disseruisse dicitur,
quao ex sententia us. as sq. obvia, oritur, profitetur, libri seriptorem perspexisse, se jam satis diu Apostolum Petrina r tione loquentem induxisse, illam quo igitur sententiam addidisso, ut in lectorum memoriam revocaret, PAULEM Concionari; pra terea observat, illam haud reeto eum praecedentibus dietis emhaerero, et contrariam menti Apostoli esse, quippe qui a mortasub eonditione resurrectionis veniam peccatorum repetere soleat, non, prouti in orationibus Petrinia si, mortem commemoret, ut eo majorem vim resurrectioni tribuat. Eandem dimeultatem do vi, quam PFrnus atque PAULUs resurrectioni tribunni, et hic praecipuo hoc loco, etiam in lueem protrahit oxsi1Luggruus Bibl. c. sb. Summil. Sctri'. d. N. T, II, ad ra. 37 sqq.); qui tamen eam romovet , observando, PAULCΜ eoram iis disputantem, qui nondum Christiani erant, mortem, quia offendiculo esse posset nuditoribus, obiter modo eommemorare debuisso, resurrectionem autem disertendumbrare; in epistolis vero eundem Christianos alloquentem, hane ipsam ob causam etiam allicr versari. - Ea, quae v . 40 sq. Ieguntur, addita esse, censet nactius, propter sequentia. - Attamen haud recto nobis scuNECKENB GERDA et BADnus versari ridentur. Etenim, si prior pars orationis PA I eum ea, quae ATEPH o tribuitur,
eonfertur, statim discrepantia in oeulos ineurrit. Nimirum do iisdem agit hie atque illo, quia coram ejusdem gentis foetis sermo fit; sed hic do iis, quao illo modo attingit, lisertissime atque laso disputati Quanta diserepantia inter rationem adsit, qua hie de gentis origine atque commoratione in deserto agit, et illo de iisdem disserit, neminem fugere potest; ea n nutem hujus discrepantiao facile patet; hic enim gentis pertinariam, erga Deum henineum semper manifestatam, vivide adumbrare vult; ille unico Dei beneficia immensa ob oculos ponore: ita etiam prorsus alia ratione do DAvi- DC mentionem facit PADLus, alia sTEPD Nus XIII: 1 -22 eli. VII I-45 . De MALOMONIA regno aliisque verba facit hie Aef. VII
52쪽
procedens ea V. F seripsis, eum ereptanaaret nimirum et docendo eommendaret, deeuisse, secundum Dei con-47 , silet illo. - Quod ad posteriorem orationis Antiochenae partem attinet, eadem quidem in ea enarrantur, quae in PETRI orationibus, quia hie idem atque alior Apostolus habebat consilium audaeos nimirum ad cuRIATDM perducendi; - inde etiam satis explicatur, cur tam leniter loquatur PasLDs ; in epistolis autem ad Romanos et Gilina duriorem hie illio instituit sermonem, quia aliud consilium speetat vid. inst.); - sed tamen ratio, qua uterque orator versatur. satis differt; susius in o MANNis Baptistae opere describendo versatur PAULLA; PETREs do hoe chronologieo modo mentionem saeti XIII1 24, 25 eli. X: a ); ratiotiis, qua uter suo do CtinisTo ejusqno satis agit, similitudo non major est, quam quae argumenti similitudine emeitur; eodem dieto ex Psalmo XVI utnntur orato res , sed, ut rite observat EnnΛnDUA in op. l. , p. 89a): - Die iurendun9 At aber Ninoweys gle h. sondern gera Ie reeit indiri sueti versetiaden. PADLus drgut Miner kη isen messe senilissis 40 Woria rufammen, reas PMTuus in 142 Inorte aufeinanderis Dys. ' Porro immerito eontendunt scito x UnGERUs ntque BamRCA , PAELI menti vel minus, vel plane non convenire liberationem a peceato justititiamque eum resurrectiono areto conjungere XIII:38. 39 eu. I Cor. XV: 17). Denique, si PATRI sermones Cum PAULI Oratione comparantur, patet, illum verborum flumino veluti erumpero eaque, quae dicit, non ab omni parto absoluta esse; hune didaetico atquo considerate ab initio usquo ad finem proeo-dere, omniaque, quae affert, arcte cohaerero. Tandem obse vationo dignissimum est, nee PETRO neque sT EPILANDM de samo mentionem sacere, eum gentis sata reeensent; do eo vero loqui PAULUM . quippe eui, histori eo procedenti, sponte quasi in mentem veniret ille rex, qui idem, atque ipse aliqnnndo, nomen gesserat, et ex eadem tribu orginem ceperat. - Caeterum de tota hae oration egregio egit v. d. PROLA in disp. l. , qui eam accurato eum PETRI sermonibus eomparat p. 50 sqq.); quid sTΕPu et orationi
soli proprium sit, investigat p. 64 sqq. : orationem Antiochenam eum aliis mulinis orationibus comparat p. et 8 sqq. ; denique eam eum Parii epistolis eonfert p. 94 sqq. .
53쪽
silium, pati et re vere e mortuis CHRISTUM , et hune esse Vere CHRISTUM , JESUM nempe illum, puem iis
annuntiabat PAULUS 1 . Do Judaeis Borcoonsibus legimus, cos ejusdem AP istoli, qui eum SILA eos adierat, praedicationcm 8ermonem) omni eum an mi alacri ara accepisse, dum guotidie scripta T F. disquirebant, ut Scirent, . num ea, quae iis praedicata orant, si ad illa attendoretur scripta, 8raesta haberent 2 .
Ex hac relatione sponte Sequitur, PAULUM Beroeae etiam Probasse , omnia, quae JESU evenerant, Su- promi Modoratoris consiliorum, quorum Sensus a quo exspectatio jam in Scriptis expressa erant, esse Oxsecutionem, illumque Sematorem ex divino promisso apparuiSse, mortuum ESSE atque resurreXiMe. Ad PRATI tribunal vocatus contendit noster, se secundum rationem viam , guam haeresin sectamve dirent adversarii, ita Deum colere patrium, ut omniabus iis, quae secundum legem, iisque, quae in prophetis sunt scripta, fidem habeat, quippo qui in Deum reponat spem, quam et ipsi isti advorsarii eaespectant, fore ut, resurrectio futura su tam justorum, quum injuriorum 3) ; paullo inferius assoverat Apostolus, quod jam
antea coram synodHO Hierosolymitano pronuntiaverat, Se Propter mortuorum resurrectionem hodie a Judaeis in
judirium vocari 4 ; eum autem resurrectionis illius cedi
4 R. vs. 21 est. XXIII: s: ubi legimus, ramam, cum Cogn risset, alteram partem syntarii Hierosolymitani esse ex partibus Sadducaeorum, alteram ex partibus Pharisaeorum in illo synedria exclamasser Tiri fratres, ego Pharisaeus sum, sinus Pharisaei; πεφ
54쪽
titudinem Ox CI IRISTI resuscitatione, a Deo ipso palam effecta, repetere, mox clarius patebit.
dem de resurrectionis spe ego judicor. Juro hoc contendere potuit Apostolus, quia aΕsuu annuntiaverat, tamquam eum, per quem resurrectionis mortuorum isti certa eveniret cons. Omnino NAAND. , in op. I. , I, p. 421 sq.). BAUREA Vero putat in op. PALLUs ete. , p. 203 sqq. : Apostolum vere atque sine re hoe prosteri non potuisse, etenim inter eum eiusquo adversarios non do mortuorum resurreetione in universum, sed de risu resuscitatione litigari; PA ΓΜ per hane demum illam firmam evadero arhitrari, Pharisaeos o contrario illam agnoscentos eoneedere non eoactos fuisse, lime revera obtinuisse, sed unico hanc Ohtinere potuisse: - litem inter PADI ΠΜ ejusque adversarios illius do Ima non do resurreetione sententiam spectasse: - intelligi non posse, quomodo Pharisaei atque Sadducaei, magnopere quidem dissentientes, sed tamen tam crobro seeum invieem res habentes unoquo synedrio conjuncti, adeo ut dissensus isto jam dudum detritus esse debuisset, uno raptivi dicto ad talem turbam pervenerint, et quomodo alterae ex hisce partibus Pliarisaei) sese prorsus eaptivo adjunxerint vs. 7, 9 . Statuit hasce ob causas naunus, pseudo-LucAM, consilii sui tenacem vid. p. 22 sq. , arctissimam P, i cogitandi sentiendique rationis eum Judaismo eonuntietionem ab oculos ponere voluisse, ut ita JudaeO- christianorum inimieitiam eontra Apostolum, tamquam legis violatorem susceptam, tolleret, pariterque ostenderet, eundem immerito a Judaeis vexatum esse. Quod ut ultorius eonfirmet critieus, provocat ad Vs. 8; ea, quae h. l. inveniuntur, admonere supervacaneum misso arbitratur, nisi peculiare fuisset scriptoris consilium, quia dissensus istarum partium jam satis notus esset Aet. V: 34 sqq. , et praeterea ita vulgatus, ut in euangeliis silentio praetermitti soleat; dein monet, Pharisaeos, si ea, quae us. 9 legnntur, dixissent, PADLI dicta Acr. XXII: 6 sqq. , 18 sqq. obvia respicientes, prorsus sese adjuncturos fuisse rei Christianao, quamvis etiam cum MANDRO in op. l. , I, p. 422) aliisque verba θεομαχῶμεν glossam esse
55쪽
Coram ΛGRIPPA semel iterumque profitetur ΡΛULUS,se propter Fem Promissi erga patres a Deo faeti judicio subjectum stare 1), ad quam spem, pro uti addit, duodecim Israelitarum tribuε, summo cum studio ἐν ἐκτενεice) Deum noctem diemque colentra, fore, ut perveniant sperant 2). Significat orator hisco verbis Judaeorum exspectationem regni Messiani sive Divi-
statuas; denique improbnbile esse opinatur. Pharisaeos istos, accusationum contra PAULUM prolatarum Aet. XXI: 28 ignaros,
Vnnum arripuisSe conVenietitiae speciem. - ΙIiSco BAURI lictis respondemus: eX PAULI mente tam arctissime atque in divulso cohaerere resU resuscitationem et mortuorum resurrectionem, ut ille
verissime dicto us. si obvio uti potuerit Cor. XV: 13, 20 sqq.): summo jure in synodrio tali dicto usum eSse eundem, quippe qui serre non posset, se n Sadducaeis, gravissima religionis Judaeorum capita negantibus, dijudicari: - rumorem istum in synodrio optimo explicari, si tenemus, homines partesve gravissime dissentiontes offensa quidem satis diu saepius colare, sed haec, data opportunitate, vehementor etiam munifestare Solere, praecipuo Si homo, cum alteris partibus consentiens, ab alteris, iisque oppositis, dijudicetur: - LUC- ea, quRe PS. 9 leguntur, simpliciter addere propter Vs. 8, cons. Matth. XXII: 23: - aecusationes istas contra PAULUM prolatas do legis contomtu templique violatione, recte demum tractari Potuisse, quum reo cum solis Pharisacis res fuisset. - Veritatem hujus relationis defendit SCIINECRENBURGERUS in OP. I., P. I 43 sqq. , quamquam putat: LUCAM eam consulto commemorRSSe, ut Parallelismum inter PAULUM ct PETiti H reliquosque Apostolos Acl. V: 34 sqq.) institueret : - illum historicum hyperbolice de omnibus Noe iatiαrευσι
qui tale quid prae petulantia dixerint, valuerit pro uti etiam in
56쪽
iu I,; qua significata, ex auditoribus quaerit: Quid' a d vos απιπον judicatur, si Deus resuscitat mortuos 2)3 atque ita ostendit, se accusari, quia illud
reornum firmum evadere censet JESU reSUSeitatione, mortuorum resurrectionis inVictam gignente persuasionem.
In eadem oratione affirmat, εe te3tificari majori atque minori, id est, omni hominum generi, simul ita nshu tra ea loquentem, quae MOSES atque prophetae diserunt
disputans autumat Apostolus, se, eum nihil adverset agentem Iudaicam moresve, a patribu8 tradito3, egis8et, captivum eae Hierosolymorum urbe in Romanorum ma-
l) Prouti MEonus in c. l. , ad h. l. et DR WETTIUS in c. l. , ad h. I. interpretantur, recto Statuentes, nimis arcto Sensu h. l. , prouti etiam Act. XXVIII: 20, a GROTIO do sola resurrectionis spe cogitari, si attendas ad Vs. 7. 2 Dγ. VS. 8. 3 Ib. Vs. 22. PAVLus arctissimum vinculum suam Praedicationem inter atque ΜOsIs prophetarumque, id est, V. F., effata adeo urgens, de V. F. cogitat, quatenus hoc per CII RISTUM ad Summam ducitur persectionem. Idem valet de effato XXIV: I4 Sq. obvio, quod jam citisvimus. Immerito igitur BAURUA contendit in op. PAULUA etc., p. 2II , Apostolum, si sincero loqui voluisset, dicto Aet. XXVI: 22 uti non potuisse, quippe qui e. g. ei, quod Gen. XVII: 14 legitur, non fidem habuerit. Rite observandum, APOStolum censuisse, praeceptis statutisve nonnullis V.
F., - Prouti e. g. Praecepto circumcisionis, quod 1. I. V. F. occurrit, - suum constitisse honorem tempore Rute CIIRISTUM, quamquam simul ista pOSt CHRISTI adventum non Rmplius necessaria
57쪽
nus traditum rase si . Paullo inserius contendit, se propter' spem Draelis, regnum Meraianum sive Divinum Spectantem, catena ea, quam fert, circum tum esse s2). Eundem Judaeis istis exposuisso διαμαρτυρομενον regnum Divinum, et persuadentem iisdem de iis, quaae Iesum spectant, eae Mosis lege prophetarunupιe vaticiniis progressum, a tempore matutino u8que ad
ve8perum 3), addit LUCAs. Videmus igitur, Apostolum in hisce etiam, quae
citavimus, effatis gentis suae summa commoda, divinitus concessa, ubi par est, in lucem protrahere, pariterque regimen illius Dei summis prosequi laudibus , qui CHRISTUM, antea promissum, hominibus reluctantibus, salutis Effectorem constituit, eumque de morte resuscitatum talem in perpetuum, OmnibuS,
qui percipere velint, clare exhibet. Eadem prorsus ratione plus semel in epistolis patriarchas commemorat PAULUS 4), gentis Judaicae praerogativa enumerat 5 , ad ejus fata per saeculorum decursum attendit, ut, pro opportunitate data, Vel ejus peculiarem institutionem enucleet 6), Vel magis ejusdem pertinaciam, perversitatem atque Dei neglectum adumbret 7 . JESUM pessima Judae-
58쪽
orum principum ignorantia cruci affixum esso codem prorsus modo, atque in Antiochena oratione, semel iterumque contendit 1); simul vero, prouti etiam in hac, meelsi illius hominis mortem, sepulturam, resuscitationem secundum praesagia antea edita obtinuisso 2 addit; hane resuscitationem arctissime cum mortuorum resurrectione cohaerere profitetur 3 ;quam saepissime, si quid probaro vult, ad V. F. provocat 4); de euangelio, quod Deus προεπ πείλατο δια των προφητῶν ara υ ἐν γραφαῖς αγίαις
loquitur b , et quot sunt Dei promissa, tot in Christo esse το ναί et in Christo τὸ -πν 6 , id est, Objectivo et subjective, ut riunt, vera Si Vo eventu comprobata pronuntiat. Prae caeteris quidem PAULUs insignem Dei curam in gentis suae satis expressam cornit, sed eandem etiam
in genero humano reliquo observat gentilium illo Λ-postolus 7 . Hoc facit cum plus semel in epistolis,
in comm. i. r Uel. M. und Verani. dea Rb., p. 98 sqq. , et inop.: PAULUs etc., P. 363 sqq.; cons etiam sCII WEGL. in Op. I. , Π, p. 88 sqq. , pseudo-Lucau, ubivis enarrantem, PALLUM primum semper Judaeis, et, his renitentibus, gentilibus euangelium Rnnuntiasse, et talo cogitandi agendique principium ipsi Apostolo tribuentem Aet. XIII1 46 , consulto a veritato historica deflexisse. Primum obirer impugnat eritieus illo veritatem relationis, Apostolum statim post eonversionem eoram Judaeis Damasconis praed,
59쪽
tum in orationibus Lystris atquo Athenis eo consilio habitis, ut gentiles ad CHRISTUM duceret. In iis ora-
easse Aet. IX: 20 sqq. , et horum vexationem sibi contraxisse Aet. IX: 23 sq.), argumentis petitis ex vavi I silentio de ea praedicatione in opis oti ad Galatas et ejusdem diserto testimonio, se propter AnxTAx persecutionem Damaseum offugisso 2 Cor. XI 22 sq. . Praeterea filo indignum csse, ducit B Unus, Λpostolum, primum post convers.onem Hierosolyma visitantem Aef. IX: 26), suisse nessensititόυενον ἐν πιθοῦ δνotauri του κυδείου Inooυ Aet.
IX: 28 sq. , et propter Judaeorum Hellenistarum) insidias in nrbem Tarsum fugisso Aef. IX: 29 sq.); quae ut probet,eitat verba PAULI, in e sistoti ad Galaias I: 18 obvia, aliam
eansam, cur is Hierosolyma petiverit, asserentia, et do euangelii annuntiatione, ibidem laeta, nihil eontinentia, quin adeo contrarium testantia. - Eadem haee dubia do industria et ulterius explieuit eritieus in praecedento operis parto p. 104 sqq.), in qua nempe ostendere studuit, magnam esse pugnam inter ea. quae in Aetis lapostolorum de primis PADLI post convorsionem satis reseruntur IX: I9 sqq. ell. XXII: 46 sq. , XXVI: 20 , prouti etiam do itinere Hierosolymitano, dein suscepto XV: 2 sqq. , et ea, quao in via ola ad Galatus oecurrunt do illis I: II sqq.)ntque de hoeeo II: I sqq. , si nempe statuas, Aet. XV I. l. , non XI: ao, idem iter deserihi, atque in illo eapite). Nisco expositis, ipsas do PADLI praedicatione rotationes doinceps impugnat eritiens, nimirum Observati Apostolum cum BARNAB, Antiochiae versantem eoram gentilibus eonesonatum esse perhiberi, Itidaeorum pertinacia, ut videatur, sola esse trice, adeo ut, si haocce soso non manifestasset, unam gentem istam continuo spectasset munus PAULI AN. XIH: 42 sqq. , 46 sqq. , quippe qui non etων ἰθλὼν 'An moroχος evasisset propter proselytos synagognm adeuntes, ipso pseud Luca judiee, a gentilibus distinetos ib. H. 46 sq. , cli. vs. 43)r eorum sent latis Lystrensibus Apostolum praedicasso serri Ie niensium Iudaeorum odio at ino instigatione repulsum Aet. XIV: I sqq.): - similiter eundem Corinthi, amicitia cum AucILA origine Judaeo, hujusque uxore Pniscar La inita, quoque sabbato in syn
60쪽
tionibus, de quibus nobis paullo accuratius agendum est, non provocat ad illustria patriarcharum ultorum-
goga disseruisse dici Act. XVIII, I sqq. , et demum post SILAE
et TIMOTHEI adventum συνεχεο ι τω ton' enarrari ib. Vs. 5 , ut ita, Judaeorum ira provocata, legitima videri possct illius coram gentilibus praedicatio, ab hoc inde tempore non amplius in synagoga instituta ib. vs. 6 sqq. . Improbubiles videntur BAUuo tales relationes, quia, Si Λpostolus ita egisset propter pertinaces Judaeos, Prorsus Supervacanea utque vana talis fuisset agendi ratio; quodsi autem ita egisset propter Judaeos euangelio auscultantes, sed ferro nolentes, gentiles eo beari, metus suisset, ne illi a fido desciscerent , quamvis etiam ad istos gentiles tum demum laetus serretur nuntius, cum Apostolus a pertinacibus Judaeis repulsum tulissol. Porro arbitratur criticus, in lusce relationibus prodire cogitandi rationem de ocros rias εἰς τό ἔλο PAULO indignam, etenim
alterutrum Sintuatur necesse cSse, vel eum certe scivisse, Se sentialium esso Apostolum, sed tum nullius ducendum fuisse pretii, num resisterent Judaei, quippe a quorum plurimis, jam antequam eos adiret, pertinaciam eXSpectare posset euangelii ille praeco, vel
cum non certam habuisse de muneris sui ratione persuasionem, sed tum eum hanc ro fortuita non accepturum suisse; denique tam vacillantem agendi rationem non quadrare autumat in virum sompercertum, quid agendum esset. - Uisee prolatis, eadem ratione de
iis, quae Ephesi obtinuisse reseruntur Act. XIX: 8 sq. , Tia ες enimus. 9 do Judaeis accipit), judicat criticus, et do iis, quao Act.
XXVIII: I7 sqq. enarrantur. De ultimis hisce Speciatim argui tur: Judaeorum Romanorum ngendi rationem non dicendam esse pertinaciam, sed potius eX inde repetentam esse, quod isti, praedicatione PAULI audita, hujus argumentis non statim ad persuasionem do rei Christianae veritate pervenerint: - dictum vS. 22
Obvium, non recto intelligi posse, quippe quo iidem isti fingantur ecclosiam Christianam, Romae vigentem, Apostolo jam dudum notam Rom. I: 12 XV: 22 et ubivis celebratam ib. I: 8,
XVI: I9 ignorare. II isce convenienter profitetur DAURUS , summo jure rejecta Sententia OL8 IAU8ΕΗΙ Bibl. C. ub. stiminit.