장음표시 사용
71쪽
Supra observavimuS, Orationes PAULI, in Aetia Ap
stolorum obvias, hoe nomine ab epistolis differro, ut
nimirum: nimium studium atque consilium illam redolere, quippe in qua omnes notae characteristicae Atheniensium expressae sint a scriptore, ut ostenderet discrimen, quod tam inter polytheismum , in Atheniensium urbe, cultus Graeci inclyta, sede, vigentem, atque religionem Christianam, quam inter Atheniensium indolem atque Christianorum animum intercederet: eam ob cauAam n pseudo - LUCA conturbatum spiritum propter istorum superstitionem Apostolo tribui va. I 6 : - hunc contra morem Suum, non primum Synagogam, sed gentiles adiisso fingi: - Epicureos atque Stoicos philosophos, dein Christiano nomini insensissimos, contra PAULUM disputantes proponi: - eundem alterius socRATIs ad instar novos Deos introducere accusari xENOPH. , Me r. , I, I, 1 cli. Act. XUII: 18 , et, eadem ratione atque eum philosophum in ARIATOPHANIA Nubibus, PAULUM quoque, tamquam σπερμολορον, ludibrio haberi: - ironiam denique
Atheniensium, JER Rique τον αναστασιν Deum Deamque Sse
opinantium vs. I 8 , eorundem levitatem in tota erga PAULUM agendi ratione conspicuam et rerum novarum cupidinem vs. 2I consulto tam egregie depingi. Angam talis narrationis fingendae scriptori suisse, opinatur BAURus , traditionem in ecclesia vigentem de DIONYAIO , primo Atheniensium episcopo EUSEB. , Hist.
cI., IV. 23, p. I 85 sq. , qui aliquando ab Apostolo, coram judicum consessu in Areopago concionante, conVersus fuisset; hane traditionem n Pseudo - LUCA Rrreptam efige statuit, ut is ob oculos poneret , quomodo tempore, quo ViXerit, culti gentiles, quorum
typi Athonienses dicendi sint, et philosophi de re Christiana,
praecipue de resurrectione, Posteriore tempore maximo ludibrio habita , cogitmerint. - Ipsam orationem PAULO abjudicat BAURUA , dicens: mirum eSse, quam cito illa ad consilium summum atque primarium progressa, ut auditores nempe ad religionem Christianam inplectendam mOVeantur, conVertatur ad doctrinam de resurrectione tractandium, quamVis Λpostolus scire posset, quam tacito ejus expositione laederentur Athenienses vs I 8 : - hoc ubi teneas,
72쪽
in illis coram iis, qui nondum Christiani sunt, verba
fieri soleant. Ex illarum tamen numero excipienda
orationem laudes, vulgo in eam cumulatas, non mereri, praesertim si spectes, auditores, antequam Ggumentum primarium rite enucleatum Sit, abire: - PAULUM igitur, Summa sapientia in docendo insignem, tali ratione numquam loqui potuisse, sed necessario statuendum esse, Pseudo-LUCAΜ ob oculos Ponere Voluisse, quantopere doctrina de resurrectione tempore, quo ipse vixerit, cultis gentilibus fuerit ostendiculo, eundemque, ut eo efficacius hoc in lucem protrahere posset, priorem orationis partem, iis, quae istis
nota PSSent, egregie accommodatam, composuisse. Tandem de difficultate , quae oriatur ex synoti Dei commemoratione, agit BAURUS atque NEYER et NEANDRUM prae caeteris perstringit, talem Deum Athenis culinm esse defendentes. Contrarium hoc esse perhibet antiquorum testimoniis; quin adeo, quamvis Statuas, in ea urbe aram tali consecratam Deo adsuisse, hune tamen unice nomine, non notione a reliquis Diis discessisse putat, et non convenisse consilio oratoris, ad unum et unicum Deum auditores perducere volentis, verbo tale figmentum unice repeti posse a scriptore , posteriore tempore Vivente nique Athenia haud versante, cui igitur salsi quid contendenti non metuendum esset, ut in reprehensionem incideret. - Obstant, quominus B AURI argumenta accipiamus, imprimis haecce: tam audacem fingendi rationem a simplicitate cum hujus narrationis , tum integri libri abhorrere: PAULUM eadem ratione, atque utibi, Athenis quoquo versatum esse, effici posse ex us. 17: - Atheniensium descriptionem, veritati egregie conSentaneam, narrationis authentiam, nostro judicio, confirmare : - maximopere Probabile esse , doctrinam de resurrectione ,
si postea tantopere gentilibus fuerit offendiculo, jam Apostoli, eam
praedicantis, aetate talem excitasse offectum: - multo magis verisimile esse, traditionem de DIONYSIO Areopagita ex LEcΛn relatione , quam hanc eX illa ortam esse, quamdiu non probatum est a BAURO, quomodo talis traditio eXStiterit: - ipsam orationem
egregiam esse apologiam, Si tenemus, tu ea de duplice argumento diserto agi, quod antea injuste atque confuse dijudicaverant Allie-
73쪽
ost oratio, quam Λpostolus Mileti coram Ephesia oocclesiae presbyteris pronuntiaVit 1 . Rus argumentum summum, Utpote ad rem nostram non perti
nienses, do Deo ignoto et de JESU ejusque resurrectione cons. vs.l8); quantopero autem ultima oratoris dicta eum praccedentibus conspirent effatis , SuPrn cXPonere tentarimus : - salsum esse , ut, Λ postolo unicam vim tribui et tribui debere Dei unitati, si reputamus, prolatam misso contra eum accuSationem δαμονία inducendi, eumque jam, ut Poenam, contra hoc crimen statutam, effugeret, omnem cardinem orationis in eo vertere, quod Dens Summus , quem ille praedicabat, ignotus esset, ut ita Illum unum
tam , haud satis probare criticum, cum tamen facilius sit, NEANDRUM atque METERUM De tringere, quam antiquorum dictis, quae eitant, do industria melius explicandis et contra ea aliis afferendis rite refutare. - Injustum est judicium a 'CHNEcKΕΝBURGEno prolatum in op. l. , P. I 28 sq. , Statuente, neque in hac oratione, nequo in ea, quae lastris est pronuntiata. Peculiarem PAULI cogitandi rationem eXPressam esse, quin adeo red Judaicao religionis sectatorem, si ea, quae XVII: 30 Sq. Occurrunt, excipias, utramque referri potuisse. Quisque Videt, PAULO primum incu- huisse Athenis, prouti etiam Lystris, polytheismum prudenter profligare; hocce autem Si tenemus, non potest non in oculos incurrere, quam egregie in illa urbe id Rrgumentum cum sua dea Esu praedicatione conjunXerit orator. - SCIINECNENBURGERI Judicium etiam suum sacit SCHWEGLERUS in Op. l. II, p. 95 sq. , insuper contendens, orationem Athenis habitam non esse, nisi explicationem polemieam monstrehine divinae, prorsus pseudo
Clementinarum homiliarum indoli convenientem; doctrinam do δε- dieio futuro dicit Vir doctus : ,, em Glaubensartihel alamidiseher ReehsMubigheu quod ut Probet, provocat ad I EGEAIPPI dea cono Iudaeo- christiano testimonium EUSEB. , Hist. EccI., II, 23, p. 78 sq. . Unice Vero Observamus, PAULUM ipsum sRepius de hoc judicio agere, Rom. II: l6, I Cor. IV: 5, 2 Cor. V: I 0.
74쪽
nens, sine damno hoc loco mittere possumus; observatu tamen digna sunt nonnulla dicta in ea obvia.
Huc referimus illud effatum, quo Apostolus, eXposita ratione, qua ψεε Ephesi versatus est 1), de praedi
catione sua, ibidem instituta. solemniter profitetur, δε nihil cel se eorum, quae utilia essent, adeo ut haec non annunti aet, atque publice privatimque edocuisset, quippe qui tam Iudaeis, quam Graecis praedicaverit την εις τον λίν μετανοιαν, και πίστιν την εἰς τον -ρι- ηυα ν 'Iησουν Αριστον 2 . Significat hocce dicto, se collaudasse immutationem illam internam, quae continetur tam dolore de Vita praecedente, a Deo sancto aliena, quam eo actu, quo a tali indole desistit peccator, et ad Deum sese conVertit; quae porro necessario cohaeret eum fido, in JESU CHRISTO , sancto Dei filio, reposita. Paullo inferius declarat orator, ae ministerii a JESU accepti rationi ConVenienter praedic se euangelium graitiae Dei, id est, laetum nuntium de JESU CHRISTO , peccatorum Sematore, in quo amorem suum gratuitum efficacis
simo ob oculos ponit Supremus Moderator 3). Insequentibus loquitur noster de iis omni ε, inter quo3 peragravit praedicans νην βασιλείαν του θεου) 4),
hoe est, regnum Divinum, cujus initium JESUS Omortuis resuscitatus hisce in terris stabilivit, hoc erusectu , ut terrigenae, euangelio auscultanteS, Omnem cogitandi, sentiendi agendique rationem Deo CHRISTO-
75쪽
que consecrare eniXe studeant, et sublimiori conditioni, post mortem suturae, in dies aptiores reddantur; idom indieat PAULUS, brevi post de ecclesia του -- ριου , quam hic sibi acquisivit suo ipsius sanguine, loquens 1 . Dein orator ammat, ge non subterfugis8e, guominu3 praedicaret iis, ad quos Verba facit, πασαν την βουλην του θεου 2), omne totumve Dei consilium, quod in euangelio illo expressum est, quodque in societate vero Divina, hisce in terris effecta, seso jam palam manifestat. In orationis denique clausula
Verba occurrunt gravissima: At vero Fratres vos
commendo Deo et verbo gratiae Ilitus, pui vos ἐποικοδομῆσm potest, vobisque haerediltatem largiri valet in omnibus sanctis 3). Hoc offato vel disertissimo docta
rat PAULUS, Omnem hominum euangelio illustratorum perfectionem a Deo eoque sermone, quo Ille gratiam suam exhibet, id est, euangelio , quatenus praedicatur hominibus, pendere, omnem denique Salutem ConSum
matam , aliquando futuram, ab Eodem dimanare 4 .
I) R. vs. 28. De varietate lectionis, quae hoe loco adest Conae v. d. METELERK. I , Dissertatis theologiea de PAULLI , ad presbyteros Ephesiacos, Oratione valedictoria, P. I 3 sqq. MET. , in c. l. , P. 259 sq. Si lectio eoa. του μου, quao etiam in Cod. t. invenitur, teste TIscΗΕNDORFIO, in comm. I., p. 146 praeserenda sit, verba Ma του αῖώατος του ἰδιου ita enim legendum videtur non δ. T. ἰδ o . optime explicantur: per sanguinem sui OSius sc. filii, vid. V. d. METELERR. in dias. I., p. 87 sqq. ; etenim JESU Sanguinem , Dei sanguinem dicere, in Ν. F. prorsus inauditum; ideIn v. d. et MΕYERUA ll. Il. etiam reliquas lectiones dijudicant. 2) Ib. Vs. 27. 3 Ιb. Vs. 32. Verba τεο δμ. aera. nobis ad dictionem risi
6εto. non τὼ anes reserenda esse videntur. 4 Conis. omnino ea, quae v. d. METELER K. in dissi l. ,
76쪽
In orationibus coram Judaeis Hierosolymitanis; co
arinen Bri en verylichen, p. 312 sqq. , attulerunt, ut ostenderent, Apostolo hane orationem esse tribuendam. IIie vir egregius etiam
resutare tentavit argumenta, quae contra orationis Ruthentiam ab
tulit BAURus in Opnsc.: Die Pastoralbr. , p. 92 sqq. . Nuperrime disertius etiam, quam antea, hic criticus illam PAULO denega-Vit in Op.: PAULUs etc., p. 17 7 sqq. , contendens: non intelligi
posse causam, cur illa habita sit: - Apostolum nimis certo sortem suam futuram vaticinari, adeo ut suspicio moveatur, Orationem Post eventum, scriptam esse quod etiam defendunt MAYERI OPPIUS , Vid. P. 26, SCHNECNENBURGERUA , in op. I., P. I 34 et DE WETTIUS, in c. l. , ad us. 25 , quamquam talem orationem R PAULO habitam esse non negant): - ea vaticinia non congruere cum eo,
quod pseudo - LUCAs ipse commemorat Aet. XXVI: II , iisque , quae in epistola ad Romanos, paullo ante scripta XV: 226qq. , leguntur; in hae enim metum quidem non reticeri ib. Vs. 30 sq. , sed pariter tamen bonam spem expressRm esse ib. VS. 23, sqq. 29 , 32 : - ab ecclesiae temporis illius ratione, quatenus haec ex ipsis Apostoli epistolis genuinis cognoscatur, Rbhorrere talem auctoritatem presbyteris episcopis tributam, ut re-
Iiquorum Christianorum partes agant: - falsos doctores, ab Oratore descriptos, prorsus reserre haereticos saeculo primo exeunte vel secundo ineunte vigentes. Ex hisce argumentis ducit BAunus :scriptorem hanc orationem eo consilio finxisse, ut diserte atque vivide PAULUM depingeret, ultima vice libere praedicantem atque tristissimis satis ab hoc inde tempore obviam euntem: - tenerrimos sensus in illa expressos scriptoris urtem prodere, prouu etiam ea, quae Vs. 36 Sqq. leguntur. - Objiciendum est, nostro judicio, hisce argumentis: sacile eXplicari posse causam, cur Apostolus ex hisce tractibus, in quibus tamdiu versatus erat, Variis perlatis satis, discedens, animum conturbatum sollicitum atque tenerrimo amore erga Christianos, inter quos praedicaVerat, plenum effuderit:
77쪽
nuntiatis observatione dignum ost studium Apostoliaeeurate depingendi vitam suam praecedentem, an-
testimonium Aes. XXIII L I, obvium orationis authentiam eonsmare; quodsi enim quis fingendi genio indulget, singula melius inter se congruere curat: -- in epistola ad Romanos XV: alo otiam Judaeos Hierosolymitanos metuere nostrum, ut BAUnus ipso diffiteri nequit: - ea, quae in hac oratione us. 23 Oecurrunt, rite ab iis, quae us. 24 sq. inveniuntur, distinguenda esse; etenim PADLushaee, non prouti illa ad spiritus saneti refert illustrationem ; eausa autem, eur in epistola ad Romanos XV II. ll. spei plenus sit hoc loeo metu angatur, facile explicatur, si ob oculos habemus. illuna liano orationem pronuntiantem tristitia eommotum suisso propter discessum a carissimis hominibus, quos num iterum visurus esset, nesciebat, quin adeo, hoc non sore, eertissimum esse cre-bas cons. omnino Titox. . in eorum. l. , p. 325 sq.): - BAuno non licere, ne κατ ανθ πον quidem, ut putat, hoe loco caput epistolae ad Romanos XV) , tamquam genuinum, agnoscere , quod alibi coiis. 13. 12) spurium esse probare studet: - Apostolum coram presbyteris cepiscopis) solis locutum esse, quia, temporis an stiis pressus, Ephesum redire non poterat Ael. XX: Is : nihilquo igitur magis consentaneum suisso, quam ut eos arcesseret, penes quos ecclesiae Ephesiaeae erat moderamen, ut hi reliquis annuntiare possent, quae ultima vice dixisset PavLLRr - haereticorum descriptionem I. I. obviam prorsus eonvenire cum iis, quae do inlibus hominibus o. g. 2 Cor. XI: Ia sqq. , Gal. II: 4, III: l , IV: l7 reseruntur: - PAGDΜ insuper tamdiu Ephesi versatum, igiturque eonditionis ecclesiae ibidem vigentis hene gnarum. talium hominum eonamina praevidere potui se, non fide majus esse: - consilium quoddam certum vel minime spiraro totam orationem, quippe quae nnimi sensuum effusionem Oxhibeat talem. qualis illius au clientiam Omni dubio majorem reddit cons. TaloL. , in comm. l. , p. at 2 sq.). - Consilium . quo ipsa Actia Apostolorum conscripta sint, minus in hae oratione, pronti etiam in ea, quae Athenis est habita. prodire censet B Aunus , sin Op.: PANLus
78쪽
loquaIn CHRISTI patefactione beatus erat I), hujus ipsius patefactionis indolem 2 , omnem suam agendi ratiouem, euangelii praedicandi modum, atque sata, in eo annuntiando perlata 3). Prae caeteris classicum
etc., p. 182 sqq. ; em tamen apolegeticas esse, quippe quae laborem Pami quoquo versus sese extendentem utque emeaeem Apostoliquo constantiam, Omnibus numeris absolutam , in munere exsequendo ob oculos ponant, addit, pariterque putat XX: 20 est. v s. 27 PETRI exemplum ob oculos habitum esse, quippe quin partibus Iudaeo - ehristianis . pronii PAucus in hiseo dictis,ia 63 υπων. Gal. II: I 2 immunis praestaretur. Diserto illudeo illum detegit critieus in relationibus Iet. XIX: I sqq. , vs. 9sqq. et 23 sqq. obviis, quae mythos vel liberas fietiones redoleant. Quomodo vero ea, quae πη. 9 sqq. et M. 23 sqq. Oecurrunt. veritatis charaeterem prae so ferant, egregie ostendit TROLucκius in comm. L, p. 308 sqq.; eons etiam DA COATA , in Op. l, I, p. 273 sqq. - Idem, quod paullo superius de oratione Mileti habita pronuntiavimus, etiam valet contra ratiocinia acrio KENBunosui in op. l. , p. Iaa sqq. , probaro conantis, in tota hac oratione eonsilium non paraeneticum, ut eunsent interpretes, sed apologe-tiatim dominari, quo Judaigantium offensa contra PAULUN , qualia o. g. NAANDuo judice in Op. I. , I, p. so1 sqq. , in epistola ad Gesias oce rant, elam resutata sint. Nimirum multa quidem dieit Apostolus, quihus semetipsum ab omni sui studio vs. 18sqq. , 33 sqq.) defendu, sed hiseo adjicit satis multa, quibus curam ecclesino et vitae Christianae persectionem enixe eommendat svs. 28 sqq. , al), deniquo etiam talia pronuntiat, qualia neque vologiam neque paraenesia redolent vs. 22 sqq. .
LUC E eonvenienter relata esse, adeo ut vera a falsis diseerni nequeant, onueleare tentat BADRus, igiturque etiam autumat, PavLum rutiones dictaque . quae in hae parte occurrunt, vel non vel pror-
79쪽
occurrit effatum in oratione coram AGRIPPA habita. Testatur nimirum PAULUs , sibi a JESU impositum esse, ut euangelii ope tam Judaeorum, quam gentilium Oculos aperiat, eo3que convertes a tenebris ad lusus alia oratione pronuntiasse in Op.: PAULUS etc., P. I93 sqq. . De oratione Aet. XXII r 3 sqq. obvia dicit, non probabile esse, Praesectum captivo, ipsi nondum satis noto, staturum fuisse libertatem Aet XXI: 37 sqq. cu. XXII: 24 sqq. coram plebe excitata loquendi, et hanc ipgam virum adeo exosum tamdiu patienter audituram fuisse. Sed, ut nobis videtur, ille praesectus sivisse potuit, Apostolum concionari, ut ita turbata tranquillaretur plebs; causa autem , cur haec illum audierit, indicatur XXII: 2. Quod insuper Observat BAURus , de hac oratione Valere, quod etiam in eas, quae Act. VII: I sqq. cll. vs. 53, XVII r 22 cll. vs. 3I leguntur, quadret , Apostolum interpellari, postquam omnia dixerit, quae Posset, salsum est, etenim unicuique ad XXII r 2I attendenti perspicuum est, Oratorem plura Rddere voluisse de ipsa praedicatione inter gentiles. Porro observat criticus , commemorationem Pate-sactionis illius, Aet. XXII: 6 sqq. et XXVI: I 2 sqq. quadrare quidem in PAULI consilium, ut ita ostenderet, se divina vi abreptum euangelium gentilibus praedicasse, sed otiam in id, quod pseu- -LUCAR persequatur; verisimilius autem esse utramque Orationem ab historico profectam esse, quia Apostolus ipse illam patefactionem tu epistolis non ea ratione in lucem protrahere soleat. Proserri possunt contra hoc argumentum dicta I Cor. IXr I , XV: S, Gad. I: 16 obvia. - Prouti jam vidimus p. 33 sq. , 35 opinatur criticus, relationem Ara. XXIII: 6 sqq. inveniundam salsam, esse, et PADLUM tale quid, quale Act. XXIV: 14 sq. occurrit, dicere nequiime. Denique nutumat ille, in omnibus iis, quae Act. XXI: II sqq. - XXVI enarrantur, prouti etiam in his orationibus, consilium prodire ostendendi, Apostolum innocentem esse, eundem Judaismi tenacem depingendi, accusationes contra eum prolatas reticendi; talo detegi consilium: det. XXII: 3 sqq. , quamvis PAULUS POpulo de Sua innoeentia persuadere non potuerit: - Act. XXII : 24, 30, ubi praesectus fingatur nescius, quid Apostolus deliquerit: -
80쪽
. cem, et a pote8tate Sesanae ad Deum, ut per sdem, in CHRISTO repositam, accipiant peccesorum veritam et Mereditatem inter sanetos 1 . Eadem ratione, qua in hisce orationibus, in epistolis otiam ad manifestationem continuam Dei in natu-
atque etiam Aet. XXIII: s, XXIV: 22 sq. , XXV : I 8 , XXVI: 3I, 32. Tandem improbabile putat BAURUA, PAULUM tantum tribuisse pretium judicio regis AGRIPPAE, viri non magnopere probi Aet. XXVI:27 cll. vs. 2 sqq. . Sed hoc judicium tanti ab illo fit, propterea quod iste rex, melius de illo judicare posset, quam procurator gen
illis; praeterea ea, quae Il. II. leguntur, nullam AGRIPPAE continent laudem, Sed unice, quae revera de eo Valent, exhibent. LUCAM consilio suo convenienter toties orationes tales taliaque dieta, qualia in hac parte hujus libri occurrunt, retulisse, silentio missis aliis, jam ante BAURUM observavit RcHNECRENBURGERUA inop. I., p. 140 sqq. , qui tamen eo modo locutum esse Apostolum non negat. - Rite vero nobis animinuertendum esse videtur , Lucari praecipue describere Voluisse PAULUM , tamquam euangelii praeconem vid. p. 42 , et huic consilio prorsus convenire eas orationes eaque dicta; hisce enim illius praeconii rationes reddit, ejusdemque modum eXponit ipse reus. I Aet. XXVI: 18 est. vs. II. Censemus cum HEMAENO inop. I., p. 564 aliisque, PAULUM brerissime fata sua enarrantem, ad CHRIATUM ipsum immediate retulisse, quae secundum Act. IX: Ib sqq. , XXII: II sq. per ANANIAM R CHRISTO pereeperat. Caeterum quomodo ea, quae disserunt inter relationes de PAULI
conversione Act. IX: 3 sqq. , XXII: 6 sqq. , XXVI: I 2 sqq. ,
inter se conciliari possint, ostendere tentarit DA COSTA in op. I. , I, p. 58 sqq. . Attamen optime etiam statui posse defendimus, Lu-c M in orationibus Apostoli reserendis, vel in hujus conversione ipsum enarranda in rebus minimi momenti interdum minus accurate versari; hoc saltem nostro judicio multo probabilius est, quam quod BAURUs defendit in op.: PAULUS etc., P. 60 sqq. ,
eundem scriptorem in eodem libro ter eandem rem enarrRntem, ter etiam, data opera, varia eam degeripsisse.