장음표시 사용
151쪽
Insanam vatem aspicies, quae rupe Ab ima, guaecunque in soliis descripsit Carmina virgo i
Digerit in numerum, atque antro seclusa relinquit. Ilia manent immota locis, neque ab ordine cedunt. Verum eadem, verso tenuis cum cardine ventus Impulit, ct teneras turbavit Panua frondes, Nunquam deinde cavo volitantia prendere saxo , Nec revocare situs, aut jungere carmina curat,
Inconsulti abeuus, fidemque odere Sibilae.
Ne itaque mirum cuiquam Videatur, AEneam Sibyllam Cumaeam tam enixe petiisse, ne responsa soliis inscribat. sic Virgil. lib. VI. AEneid.
- Foliis talaum ne carmina manda , Ne turbata volent rapidis ludibria ventis, Ipsa canas oro.
De his Sibyllae soliis postea latius, ubi de modo quo Oracula ed bantur, nobis erit disserendum. Ad hunc locum Virg: alludit Juvo,nalis Satyra VIII. Ruod modo proposui non est sintentia, verum Credite me vobis folium recitare Sibyllae. Adco vera sunt ea quae supra retuli, ac ipsa Sibyllae ora Ia qum soliis inscripsit olim Vates. In loco autem subterraneo, rupe sub ima, inquit, Virgilius , degebat haec Sibylla. Hujus loci exactissimam descriptionem nobis dedere virgilius 1e Ovidius. Virgilius lib. VI. AEneid. At pius AEneas arces, quibus altus Apolli Praesidet, horrendaequeproculsecreta Sibyllae
Anetrum immane petit; magnam cui mentem an unque
Delius inspirat Haras, aperitque futura: Et paulo post.
Excisim Euboicae Iesus ingens rupis in antrum, Dra lati ducant aditus centum, ostia centum,
152쪽
de ruunt totidem voces , responsa Sibysse. Hentum erat ad limen, cum virgo poscere fata Tempus, ait. Diau ecce Deus. cui talia fanti Avie fures subito non vustus, non color unus, Non comptae mansire comae: se peditu anhelum , Et rabie fera corda tument: majorque videri,
Nec mortale senans, o aeta est numine quando i Iam prepiore Dei: Deinde paulo post. Talibus ex alto dictis Cumaea Siblia
Horrendas canit ambages, antroque remugit , Obscuris vera involvens. Ea fraenafurenti
Concutit, sestimulus sub pectore vertit Apolli.
Ovidius Metamorph: lib.. XIV. hunc specum hoc modo describit
Littora Cumarum, vivacisque antra Sibita Intrat: ut manes adeat per amma paternos Orat: at illa diu vultum tellure m ratum Erexit, tandemque Deo furibunda recepto,
Magna petis, dixit, vir factis maxime. D inde haec de hoc antro addit optimus Poeta r
Resticis hine rates, ct si piratibus haustis
Nec Dea sim, dixit; nee seri thuris honore Humanum dignare caput: neu nesius erres: Lux aeterna mihi , carituraque fine dabatur , Si mea virginum Phaebo patui set amanti. . Dum tamcn hanc iterat, dum praeeor Nore dictis Me cupit , elige , ait , virgo Cumaea , quid optes: optatis potiere tuis Ego pulveris hausti, - Tot mihi nataues contingere vana roζavi. Excidit , ut peterem juvenes quoque protinus annos. Hoc tamen ille mili dabat , aternamque iuventam Si mnerem paterer. Contempto numine Phorbiali
153쪽
Innuba permaneo. Sed jam felicior aetas Terga dedit, tremuloque gradu venit aegrasenectis; suae patienda diu est. Namam mihi cui piem Acta vides; siuperest numeros, ut pulveris aequem,
Ter centum messes, ter centum musta videre. Tempus erit, de tanto me corpore parvam Longa dies faciet, eonsiumptaque membra senecta Ad minimum redigentur onus: nec amata videbor I i
cplacui se Deo. Phoebus quoqueforsitan ipse H non agnosia, vel dilexise negabit. V ue ario mutata ferar, nullique videnda: Voce tamen noscar ; vocem mihi fata relinquent. Claudianus in Panegyrico de quarto Honorii consulatu. Chaldaei stupuere senes ; Cumanaque ruinsusIntonuit rupes, rabidae delubra Sibilae. Procopius Gothicarum rerum libro I. E, τῆ μν οἱ : χωυοιτο
Idest Cumis incolae Sibylla antrum ostendunt , in eoque ferunt illam Haricinatam fui se Justimus Martyr in Oratione Parmetica : θ υ Θ
est: Lis custum facile ex parte ab antiqua Sibylla, ex insistatio
154쪽
ne quadam per Oracula vos docente,'perdiscere pateritis ea, quae ad n phetarum doctrinam quam proxime accedere videntur. Hane ex Babsone profectam aiunt, Berose, Chaldaicae Bistoriae Scriptoris , suam quae eum in Campaniam , nescio quo fato conces sit; oracula edidit in urbe Cuma, VI. mi is passuum dissita. Vidimus ipsi, quum in ea urbe essemus , I
eum quoidam , in quo basilica constructa erat ingens, ex uno lapide perpolitae opus sane vastum, se omni admiratione dignum. Heu eam Oracula cecinisse asi mabant di, qui haec is maioribus suis veluti patria acceperant r in medio vero bolicae vas tria nobis ostenil tam , ex eodem lapide fabrefacta . quibus aqua repletis, vates lavaretur: ct acceptasola, in peririssimam basilicae aedem, eodem perpolito lapide aedificatam , pro gressa , ct in me lio eus co Levia in edito suggessisu throno oracula inde redderet. locum hunc in quo basilica haec ingens est constructa ex uno lapide perpolita ; opus vinulli & omni admiratione dignum.clare descripsit Virgilius lib. VI. AEneid. versibus his supra allatis, e
risuis Euboicae cte. Agathias lib. I. Historiar. spelunca erat, utrimque pate nitor,& profunda, penitissimisque & amplissimis penetralibus, voraginibusque immensis in abruptum descenderat: hanc serunt Sibyllam Italicensem illam,& magnam incoluisse, quae phoebo capta, & Spiritu Divino instructa, petentibus sutura praedicerct : si quidem AEneae,Anchisae filio,tradunt, se adeunti omnia praedixisse ; quae illi essent in posterum occursura.
Et sib. de ori: urb. Romae ; addunt praeterea quidam AEneam in eo littore Euxini cujusdam Comitis matrem ultimo aetatis affectam circa stagnum, quod est inter Misenum Avernumque, extulisse. Atque inde loco nomen inditum , qui etiam nunc Euxinus sinus dicitur. Cumque competisset ibidem Sibyllam morialibus sutura praecinere, in oppido quud vocatur Fimbarionis, venisse eo sciscitatum de statu sortunarum suarum: aditisque satis vetitum, ne is comitam in It lia sepeli et Prochytam . cognatione sibi conjunctam, quam incolumem reliquerat: & postquam ad classem rediit, reperitque mortuam, in Insula proxima stetisse , quae nunc quoque eodem est nomine dicta ut scribunt Vulcatius & Acilius Piso. Lubet & heic. adjicere quae de hoc antro Boisiardus αυJοα- enarrat : quod ad SLbyllae specum attinet, hodie quoque ostenditur super lacu Avernor& prope locum templum Apollinis rotundum cum summa volupta-o te
155쪽
te & admiratione sepius vidi . quod tamen longa antiquitate , aetemporis injuria, ex majori parte stactum & pervium patet i ex hoe
templo per callem angustum adscensus ducit ad speluncam Sibyllae v stam & spatiosam, artificiosa tamen testudine excavatam. Haec longo amploque meatu sub monte extensi, tandem muro obducto fini tur: quem Adrianus P. M. exstrui jussisse sertur. Propterea quod pluari mi, potissimum Scholastici, nescio qua curiositate ducti, per anfractus illos subterraneos, obscuros , & multiplici ambage reticulatos sese in inferiora loca demittebant , cumque illis reditus liber non daretur, lucernis propter ignitas exhalationes suffocatis, miserrimo vitae exitio stultitiae suae poenas dabant. Non desiere tamen eodem a no, quo illic degeb , quatuor Scholastici Belgae , ut existimabantur, fracto muro se in eas voragines demittere, ex quibus post triduum evomiti sunt, corporibus igne ustulatis & suffocatis. In codem antro ad dextram, visitur amplum coenaculum, cujus parietes ops re.tessellato quod Mosaicum vocamus) circum quaque cum tota concameratione exornati sunt eleganti artificio : ad cujus finem tria sunt cubicula excavata in eadem montis rupe, ubi videntur scamna lapidea, & loculi aqua semper calida pleni, vulgo appellantur Balnea Sibyllae r neque hi tantum unquam aestuant, quin semper eo ingrω
di sit tutum. Hactenus Boissardus qui de hoc antro aliisque ob μvatu dignissimis sibi visis tractatum pollicetur: nescimus utrum promissis stetesit, hactenus nos equidem illum non vidimus. Antequam ad aliam Sibyllam transeamus, libet heic sententiam doctissimi B charti reserre, de hujus Cumaeae Sibyllae sepulchro , Lilybaeum Sibyllae Cumaeae sepulchro veteres insigniunt. Solinus Salmasii cap. V. Lilνbitano promontorio Lilybaeum oviduis decus est, ct Sibyllae Sepulchrum. Nempe Cumaeae , de qua cap. PI. dixerat: hujussi Iebrum in Sicilia adne manet. Et Isidorus Hispalensis lib. VIII. cap. VIII. Dina autem Cumana is Civitate Cumis quae est in Campania, cujus &pultarum m Sicilia adhuc mamet. Sed haec Sibylla tam fictilia est quam Hecuba & Pelorus, de quibus deinceps: sabula videtur ex eo nata, quod ad Sibyllae nomen alludit Hebraeum fur Zebul Habitatis. Quod pro Sepulchro passim usurpatur Inη ra quia in illo quivis habitat, ut ait Aben Eura ad Palm. XLIX. vers. XV. quo pernet illud Jobi cap. XXX. vers. XXIII. Mors ameas me, o D
156쪽
mus constituta omni viventi. Id fortasse Poeni imitati, altera voce Mrabica sepulchro ad Lilybaeum inscripserant , al Zebul P- M.) Habitatio ν nivestatis , id est , communis omnium sedes. Et in Zebul guuna , factum Sibi a Cumaea. Sic passim veteres sepulchra vel inseros locos communes appellant. Plautus in prologo Caunae. ιι nunc abierunt hine is Communem locum. Artemidorus lib. I. cap.
ro VI. Verrina. Dira nihil istum e smodi rem, in provincia reliquisse cte. nihil in aedibus cujusquam , ne in oppidis quidem , nihil in locis communibus. Iustinianus institui. lib. I l. tir. l. in commuinem autem locum purum invito foris c mortuum inferre non licet. Hactenus Bochartus cujus coniectura tanquam maxime probabilis valde iam bis arridet. Lubet heic etiam adponere oracula quae Cimmeriae seu Cumaeae Sibyllae adtribuit Boissaraus in de divinatione p: mihi 227. Acci Sibyllae Cumaeae tribuitur, Oraculum de uno vero & solo Deo Conditore, εο Conservatore totius Mundi: quod continetur statim a principio IV. lib. Si ilinorum Versuum; ubi . scriptum est, inquit, Boissardus:
Non oracla quidem dantis mendacia Phorbi, O a
157쪽
suem dixere Deum, quem also nomine vatisnni appellarunt homines. Sed numine mal ni Tlante Dei quem non hominum manus ulla dolavit Mucis assimilem gnis, saxoque politis. Et iterum.
de terrea mortali lumine non est C ere, metirique manu neque fingere tactum : nes qui cernemi, a nulli cernitur ipse.
Multa etiam alia ibidem a Sibylla adduntur, Dei Potentiam laudantia, quae huic Cumaeae Sibyllae adscribit Boissardus, putatque haec etiam ab eadem hac , quae lib. VIII. continentur, Christumque cum Patre aequalem praedicant , prosecta:
tuae tibi, quaeque tuo nato annuis ipse patranda , ii tibi ct unanimis, res creat , Humanae Judex vitae, sciusque Creatori
Ad quem oris primatu dulci vocelocutus . . . .
Condamus hominemproprium, nostraeque figurae Per item, atque auram vitalem demus habere.
Et paulo post , clare asseverat illum nasci debere ex Virgine Maria
θ μ ολων, βρατή- -δυ π μορφLυ. Temporibusque potetpostremis terram Et brevis egressus Maria de Hirginis silao fri ,
158쪽
Exorta est nova lux. E coelo veniem mortales inguit artus.
Caelestu risii dei, ctgest yt orbis. Et statim adiungit, stium illum Dei omnipotentis recenter natum suisse a Magis adoratum , qui ab oriente longis venientes viis, Christo obtulerunt, aurum, thus, & myrrham, deducti in Bethlehem ductu caelestis stellae, quam secuti sunt , di in ejus nativitate postoribus nova gaudia coelitus nunciata. Σπειρον ἐπ coe 1, ἴνα rei κύDo. τάδε AD Καρπους α ναΤους, 6 Φῶς πιώνιον ἔξεις.
Sparge pi semen: Dominus tibi donet ut ista ,
Demo ructus, aetemum lumen habebis. Quam incorruptam , cum cunctos arguet igne.
159쪽
Omnia nam purgans molem convertet in unam. ι .. . . Carlum convolvet , rellaris vena recludet: . .
Manes in vitam, fatorum lege Aura , Et Athistimula, adjudiciumque vocabiti Diacet ut tandem morespravosque pilai M
Cumae etiam excidium putat Sibyllam hanc praedixisse Boisaidus hi, versibus: lib. V.
'Ειδηση σημῶρν ἔχων ἐωγα. . Κυμῶν γἀρ- χαλεπος , 6 φυλον L: δὲ Cum autem demens, cum tactis numine lymphis , In manibus Divum seleratorumque virorum Ddeela, haud tantu astabit in aethrea deinceps. Verum in Cuni eis remanebit mortua lymphis. Tune adversa mul degentesperpetientur. . t Scies signum habens, quia labores tolerasti. ae ιNam gemu invisum C anum, gensque praeter est.
Alia quam plurima vaticinatam suisse hanc Cumaeam Sibyllam putat laudatus Boistardus multarum, nempe, Regionum, & urbium fatales exitus, quae omina, inquit, Boi sardus ex Auctoribus cognosci possunt & judicari. Sin hoc dicto Boissardus significatum vult, L ctorem ex lectione oraculorum Sibyllinorum, posse judicare multarum Regionum & urbium fatales exitus in illis praedici , haud repugnamus, verum sin hoc, verbis hisce velit, Lectorem ex his Oraculis posse dijudicare Cumaeam Sibyllam esse illarum praedictionum Vatem, illique in particulari adscribenda superius laudata oracula, omnIno contradicimus, uti ante , affirmantes nec Boiisardum, nec uensquam alium certo posse indicare , cuiusnam Sibyllae quaequent oracula s nemo eno, sic putamus, ullum mihi indicet κ -
160쪽
Ioue ιν quo discernamus , Sibyllarum Vaticinia. Scio Sibyllam Lothraeam alibi nomen suum carmini, Autore Lactantio, inseruisse, sed nee ideo Vati illi, carmina illa adscribenda cen simus , prob turi suo loco esse tota quanta supposititia. Certum autem est Cumaeae haec, quidquid dicat Boissardus assignari non posse. Pari etiam, hoc est nulla certitudine probari potest haec quae Opsopaeus & Missa dus ex M. S. Regio deprompserunt, existimantes Cumaeae esse Sibyllae. Prophetia sic sonat. .
A teneris annis facie praesignis, honore Militiae aera a regem sina virgo citabis Lacite sivi: Per quem gaudebunt pectoresummo omnia. ct immense uigebit si s in orbe
Mirificum. Sua dona magi cum latiae ferentes; Objicient puero myrrham, aurum , thura Sabina. Adjicit etiam alia quaedam Cumaeae Sibyllae adscripta Boissatam. De ea Arias MontanuS.. Virgo sancta olim, cunctis se Harior astris Mirando infantem guine concipia. . S edio ἡ caelis hune nucria rima liquore
Uberibus propriis, lacterue vigine . Ex Ruilior Vrgo firmosi LGI intriastium. ἡ o missum. Ex Senensibus Inscriptionibus radistis fatum finiet trium dierum viso Asiepto.
Tune d mortuis regressus in lucem veniet Primus Resurrectionisinitium ostendens. Ex Gar ne. Tune ad mortales veniet mortalibus i sis terris ilis natus patris omnipotenetis Corpore vesti ius.