Servatii Gallaei Dissertationes de sibyllis, earumque oraculis ..

291쪽

. A ctenus de sibyllarum numero & unaquaque nomia natim egimus, Oracula quae singulis adtribuuntur rea tulimus, & de nonnullis aliis praeter Decem a Varrone, Lactantio aliisque memoratis, mentionem fecimus: restat ut ad ipsa oracula a Sibyllis, ut volunt, co Icripta) transeamus. Primum in genere dicendum de Oraculis, potaeaque de Sibyllinis memorabimus : Oraculum uti volunt Fungerus in Elymologicu, & Becmannus in do Originib. Lat: lingi ab ore Originem trahit: quasi ore dictum aut prolatum. Hoc nomine Divina responsa & effata sive veri Dei sive fictiliorum Deorum κύ- ἰξοχlω vocata legimus. Eo quod effata oris, mendacia proferre nescii, praecipue consideranda, iisque fides sit habenda: Cicero in Topicis putat oracula, ex eo esse appellata, eo quod iis insit Deorum oratio: de Elymologia hac, contentionsi senem trahere non est animus, utramque tolerari posse putamus: Oraculum a Graecis v catur H σμος μαντίμα &c. libris Sibillinis ΣlATΛAl1Kol' XPHIMOI'. Titulas est. κοσμος a Oracula edo , Oracusso responsum reddo, Vaticinor. Adeo ut Hησμὸς sit idem quod το-Θεν responsum , Oraculum, ut cuivis notum. Sed missis illis Grammaticalibus, consideremus potius, Oracula sic dicta esse, eo quod ves Deus ipse in ediate protulerit ac sono aliquo in aere facto au- ribusque hausto, audire illa hominibus sive alio aliquo modo, de quo insta, percipere dederit. Deus cum sit Spiritus ,l ore verba sua non profert , ideoque similitudine ab hominibus sumpta, Oracula sua proferre dicitur, quoniam ore verba pronuntiamus. Oracula vere Divina contineri sacris literis, a Prophetis, Evangelistis & Apostolis duce Spiritu Sancto exaratis, nulli nisi athei & nullius Religionis homines negabunt ideoque vera dari Oracula, quibus Deus voluntatem suam hominibus Revelavit, quidque in tempore vel saceret ipse, vel hoe in mundo, & post hanc vitam eveniret indicari, pro indubitato asserimus & credimus: quoniam autem de Oraculi, falsis Paganorum nobis heic erit dicendi locus, existimarans non ii gratum fore, si de veris oraculis paucis agamus, quotque modis Deus hominibus sese manifestarit expediamus. In mundi principio

a cus sermone suo & verbo suo, ore t si sic de Deo loqui licet humano

292쪽

mano more ) prolato , hominibus sese manifestavit, uti videmui Mosem referre sermoneo Deo cum Adamo, cum Noacho, Abrahamo aliisque viris Sanctis habitos, adeo ut , si notationem nominis proprie respicere Velimus, hi proprie oraculorum nomine quip- pe ex ore Dei profecti, sint desigRandi. Gentium Apostolus Paulus

in epistola sua ad Hebraeos cap. I. vers. I. dicit Deum olim πολυμε, ρῶς ' πιλύρόπως septus , mustis vicibus is multis modis Letitum Opatribus vateris Testamenti. De nonnullis & communioribus non nulla heic adjicere libet. Deus qui in principio voce externa auribus hominum percepta sese illis revelavit, successia temporis & non multo

post ' φῖ per Visonem , quae homines scire voltiit manifestivit:

Plerumque Deus peculiariter Prophetis uti Abrahamo, Gen. XV. vers. I. Mosi in rubo Exod: cap. III. vers. II. &α SamucliISam. III. vers. XV. collato cum vers. V. Ezechieli cap. I. vers. I. &c.'Danieli Dan. capse II. Vers. XIX. & VII. aliis

que Prophetis. Non solum Prophetis Xisionibus sese Reve-1avit Deus , verum etiam aliis hominibus sive piis sive impiis. Exempla videmus in Agare Gen. XVI. vers. XIII. In Elipha Iobi

cap. IV. vers. XIII. in Nebucadnelsare Dan. cap. II. vers. XXVIII. In Zacharia Johannis Baptistae Patre Luz. cap. I. vers. XXII. Pleis rumque hae Visiones nocturno tempore videbantur , sive a vigilantibus & δ somno excitatis, sive a Dormientibus, hoc est in somno.

Hine ab Elipha loco Jobi cap. I V. superius laudato , Visiones noctis vocantur. sic euam Cicero lib. II. de Nat. Deor: Deorum s prisoriae cto. declarant, ab his ct Civitatisus, ct svulis hvmδμώus eois suis: quod quidem in redigitum etiam iniscationisus futurarum rorum , quae tum Dormientibus, tum Vigilantibus portenduntur. Val: Maiaximus lib. I. VIII. multa etiam interdiu ct Vigilantibus aseiaciunt perinde ae tenebrarum semnisque nube in istis: qua quia unde manaverint, aut qua ratione constiterint dignostere induum es, merito miracula vocantur. Quando autem Deus sese hominibus, hisce Visionibus nocturnis manifestabat, nonnunquam immediate seipsum Revelabat. hoc modo Dominum vidit J esaiias cap. VI. & teste Joanne Evangrcap. XII. vers. XLI. Nonnunquam Deus mediate, Angeli ministerio sese hominibus manifestabat , uti videre est in Mose, cui Dominus dicitur apparuisse, Ex L cap. III. vers. I 1. sed S. Si - Ff phanus

293쪽

phanus protomartyr dicit Actor: cap. VII. vera XXX. Π s est ei in d perto montis Sina Angeli Domini in flammeo igne rubi. Nisi potius cum Tertulliano, Chrysostomo, Ambrosio, Hilario , aliisque Patribus, per Angelum intelligere malimus, Servatorem nostrum Jesum Christum . Angelum Foederis , uti proculdubio sic intelligere praestat. Ex his apparitionibus per Visiones Prophetis factis, viri illi Vissimius dicebantur, sic Sadoc appellatur Videns eo quod excelleret dono Prophetiae , 2Sam. cap. XV. vers. XXVIL Gadus Sam. lib. II. cap. XXIV. vers. XI. Heman I Chron. XXV. vers. V. itidem Viderates vocantur, quoniam hoc dono a Deo essent decoratL mus porro hominibus Oracula sua manifestabat, somniis , Vit Sanctus

Iobus, vel potius Llibu , libro Jobi cap. XXXIlI. vers. XU. &XVI. per smnium , inquit, onem noctumam , quum irruit ad-tus sopor in homines, in dormitationibus super cubile tune Revelat auri Do. minum, ct erudietionem eorum ob gnat. Hoc modo, per somnia Deus semani sistebat nominatim. servis suis quos illis modis de sua voluntate, vel de imminentibus malis aut bonis erudiebat: sic Deus olim ad populum suum Mosis ministerio verba faciens dixit, Numer: cap. XII. vers. VI. Audite mine veτba mea , s s propheta ex vobis, Visionem me ipsi. m Bbovam notum facio ei, au per somnium alloquor um. Sic Deus se patefecit Salomoni a Reg. cap. III. vers. V. Gi hone appinuit Bh a Schelomoni, per se tum eadem nocte , dixitque

Leus, pete quid tibi daturus sin M. Eiusmodi exemplum habemus in Daniele cap. VII. sic Deus Josepho Virgini Mariae desponsato,ir somnio Revelavit. ἡ Spiritu Sancto pravidam esse Mariam, illam Jue mundi Servatorem parituram. Pari modo eundem Josephum e secessu in AEgyptum faciundo, ut Jesus cruentas Herodis in pu

Tulos saevientis, manus evaderet, deque reditu inde , post Herodi mortem monuit : sic magi somnio jubentur non ad Herodem sed alia via domum redire. Non solum piis, Deus, Amniis, se R Velabat , verum nonnumquam etiam impiis se Divina manifestabatur voluntas. Exemplum talis Revelationis legitur Gen: cap. X X. vers. III. & VI. Henis Deus ad Abimeleiaum in senio noctu ο o diruit et , ecce tu moriturus es silico propter hanc mulierem quam accepisti,co sit marito iuncta. & vers. VI. Tunc dixit ei Deus in se io M. sic in somnio Deus locutus est Labano Gen. cap. XXXI. vers. XXIV. HO

294쪽

veniem autem Deus ad Labanum S um in somnio nocturno, dixerat ei. eam tibi ne loquaris eum yacino sue bonum sue malum. sic res suturas tam de abundantia quam de magna rerum penuria mani sestavit Deus Pharaoni AEgyptiorum Regi , per somnia: uti videre est Gen. XLI.

vers l. Nebucadnetsi is per somnia a Deo moniti, exemplum, non opus multis heic referre, ut pote cuivis notum: ex Danielis cap. II. v. I.

IXVIII. &XLV. nonnulli inter Hebraeorum aliquam quaerunt stituuntque disserentiam in de Somno in genere, sed on nde somno alto & sopore maximo, unde Dor Domini cecidit super eos, id est, magnus legitur i Sam. XVI. vers XII. & quoniam homines plerumque prima noctis quiete, in principi9, postquam decumbunt, altum stertunt& magn0 sommo tenemur, hinc P. 'Π esse nonnulli aD serunt somnum illum quo homines prima noctis parte occupantur, ve- 'rurn m . esse somnum qui dormientes tenet post mediam i octem elapsam. . Sed illa tanti non videntur ut strii pulosa & anxia diligentia inquirantur, haec autem somnia quia Divinitus immittebantur, hinc. illa quae erant σημο ῖκα aliquid significantia & praesagientia, Oraculi vicem tenebant & locum, quandoquidem Deus hoc pacto vel voluntatem suam quid sectum vellet, vel rerum eventum significaret ac Revelaret. De talibus aliisque somniorum generibus qui legere plurima cupit, videat quid de illis disserat Doctisse Peucerus in tractatu suo de Divinationum Generibus, Speciatim in lib. de Divinatione ex Somniis. Deus somnia suis immittebat ut tempore quietis, sensibus nullis o jectis & avocamentis distractis intellectra tanto majori attentione minorique repugnantia, ratio enim reluctari aut saltem nondam facile asi sensum propter corruptionem rebus Divinis praebere suadet. res significatas perpenderent, comprehenderentque Divinas institutiones infiniatum ab humanis distare, homines enim discipulos suos docturi, vigilantes ac ratiocinatione astens m praebentes requirunt, Deus autem abs que illis doctrinam coelestem aut rerum Divinarum cognitionem insundit i hinc Propheta Joel vel Iehova ipse potius, de cognitione ampla electis sub Messiae Regno danda dicit joelis cap. II. vers XXVIII.

Seniores vestrifomnia somniabunt. Rationes autem cur Deus Dormientibus potius, non vigilantibus, se Revelaverit, si quis requirit, vis deat quas doctissime pro more, magnus Spanhemius O , profert in dubiis Euangelicis parte secunda P. M.q6 . &c. Illorum ut supra notatum, somniorum Deus solus erat author, ideoque quando

295쪽

Geneseos cap. XXXVII. vers XIX. Josephus vocatur

mini somniorum, interpretantur nonnulli, ad verbum quidem comcinne, sed explicatione ambiguitatis non experte, Deus solus somni rum Dominus, ab eo enim immittuntur, Q nn ra bagnalhaebis,mab, itaque phrasi Hebraea significat, fremiatorem. sic apud Dani

lem cap. III. vers VI. aries illi vocatur Dominus

Cornuum hoc est cornutus. hoc sensu Saul i Samuelis cap. XXVIII. vers VII. dicit siemis suis, quaerite mihi Mulierem nthone praeditam, in Hebraeo est a η -'' quaerite mihi Mulierem mmmam n-tianis, hoc est, possidentem, habentem pythonem. eodem plane sensu Prov. cap. I. vers XVII. Mῆ Γλ Dominus alae, Vocatur avis, ales. itaque Dominus alae idem est ac ala. . Atque hoc pacto Josephus vocatur asr . tribus, Dominus somniorum, non quod somniis praesideat, aut quidquam in illis valeat, sed quod somnia habeat revelanda, atque inde Dominus somniorum hoc est magnus somniator, sit dicendus, . vel, ut alii volunt, magister somniator, somniandi peritus, quo sensu vocantur Genes. XLIX. vers XX lII. domini segniarum, hoc est , gittarii septuaginta intrepretes uῆ vertunt ὀιυ ιά ς ins mniator, vir qui saepius somniat, vel cuis pius somnia immittuntur. nostro itaque Iudicio haud concinne ΠΤGNH - Dominus somniorum , inte pretantur nonnulli, sed Hebrais In hunc, hoc pacto explicandum censemus ut Josephus vocetur a fratribus somniator, quando autem Deus in somnio sese cuiquam prophetarum aut fidelium manifestat aut decretum ipsis Revelat, non solum res illorum phantasiae, verum etiam illorum intellecitui indicabantur, adeo ut somniorum scopum δέ inten tionem in tetigerent, verum est infidelibus hoc non suisse datum, uti in Pharaonis exemplo patet. In somnio enim videbat quidem imagines

quasdam, sed quid iis Deus veIlet ignorabat: Prophetae autem A ima- sines in somniis videbant & quid iis significatum vellet Deus, percipiebant: uti patet ex J obi cap. XXXIII. vers XV. & si immediate Deus

ipse non explicabat somnia, Angeli Ministerio illa Rhvelabat: ut notum iis qui sacras Paginas obiter tantum legerunt: plurima alia de somniis, eorumque inter Divina & diabolica disserentiis, essent heic attexenda, si nostri foret instituti, rem prolixe a multis tractatam, denuo

reserre.

Non solum autem somniis, verum etiam ' per Urim

296쪽

tant nomicilli, vel a natura gemmarum quippe quae lucidae perfectaeque suerint, lapides enim illi pretiosi tales fuisse Urim Sc Thummim qu

nindam est opinio.) erant splendentes A persecti, nullo vitio notati. Alii ita vocari dicunt eo quod oraculum Divinum consulentes illuminatim in rebus dubiis, veraque ac certa Sacerdoti summo responsa suggesserint. Rabbi Ararias in Meor Enatim Capite L. asserit lapides vocari Urim tum propter lucem naturalem qua radiabant, tum propter fulgorem quo splendidiorcs Dei oratione apparebant tempore it lo quo responsum optatum & saelicem rerum successum dabat ac pollicebatur. 1 hummim autem quasi Nomim, gemelgi, quia preti cquantitate erant aequalcs ut Gnscriptis Tribuum nominibus. Urim illustrant res Rabscondita domus Israel, Nummim, significat perfici opera eorum a Sacerdote magno , qui quaerit Doctrinam a sacie Domini petilla: vide Buxtors: exercit: de Urim & Thummim. Hujus usus tan- aum suisse in primo templo docent nonnulli quinque enim ornamentis primum templum prae secundo excelluis cribunt Rabbini, David Κimchi Schelomo Iarchi aliique. narrant autem postremum templum

caruisse hisce I Iudaeis habitis rebus pretiosissimis in primo,I Divina mytalia quae ad propitiatoriumiresponsa dabad populo significanda, vel

quae rerum eventum praedicebantia II. Spiritu Sancto, prophetiae stilia .cet) quo Prophetae corripiebantur J cujus Revelatione sutura praedicebant , i& cujus motu verbum Dei infallibiliter ad nunciabant. II Litne sero qui cc litus demissus fuerat ad holocausta conburenda. IV. Urim e Thummim de quibus, paucis infra expediendum censemus. U.Arca

foderis ri usque operculo. id est propiatorio & Cherubinis propitiolorium illud obumbrantibus. De hisce plura qui cupit videat quae Talmud-Babylonicum tractatu Joma cap.I. resert. quanquam autem multi reperiantur qui, hisce privatum fuisse templum secundum, . contendant nonnulli tamen sui ad Urim de nummim revertamur) existimabant

templum secundum haud caruisse rebus illis, speciatim tarim & Thun mim ibidem extitisse: et utantque opinionem illam firmari posse ex

Horae cap. II. vers LMII. edixit eis Regis Legatus ne comederent de ne Sancta Sanciarum: donec exsisteret Sacerdos cum Urim ct Nummim. sic etiam iisdem verbis Neh. VII. cap. vers LX V. ad quae loca nonnulli respondendum putant, per Sacerdotem exsistentem cum Irim di Thu- mim: intelligi posse & debere, Sacerdotem, functionem Sacerdotalem obeuntem. Alii censent eo modo quo olim Urim ct Iriummim m

297쪽

priori templo ornamento suere reipsa hic locis laudath Uris, dc Thummim mentionem fieri, non quod tum exsisterent, sed quod figuris illis splendor templi secundi significaretur ad umbrareturque. Utrum autem Judaei in templo secundo privati suerint quinque illis specialibus ornamentis, supra memoratis examianare nunc non vacat: putamus enim cum nonnullis, sabellam ese

Caballistico Iudaicam , in odium Christi Apostolorum , Christianorum eorumque Religionis, fabricatam, quippe qui hoc pacto ,

palam Servatorem nostrum, ejusque Discipulos. Aposto os, Euangelistas D initus inspiratos Scriptores ut vere credimus, nullo modo Sancto Spiritu suisse assiatos, Itque hoc pacto scripta Euangelicae a Sa ctis illis viris exarata, nullo modo a Spiritus Sancti inspiratione promanasse ideoque fidem illis nullo modo habendam, tempore enim templi secundi non erant homines Inquiunt Judaei: sed quam falso, patet in Joelis prophetia Cay. o. item Aggaei Vaticinio Cap. l .v.vrir. etiamsi vero concedamus An secundo templo non suisle Urini Thum mim, ibidem etiam non fuisse Arcam nec ignem caelitus dimissum, hinc tamen non sequeretur privatam fuisse Ecclesiam Judaicam viris λοσνευ-wς, imo contrarium evinci posse putamus risi enim tum temporis nulli

viri extitissent a Deo immediate acti, Spirituque insallibili praediti, v

lim doceri, quomodo inrer fidei canonem, libros veteris Testamenti Canonicos admittatur ille qui Nehemiae vocatur, nulli enim ni si a Deo in spirati libri, &ab erroribus immunes, pro Canonicis admittendi, quoniam igitur tempore templi secundi exaratus sit liber Nehemiae Hiastoricus, pro Canonico receptus, constare credimus tum temporis etiam viros Θεο- ως exstitisset etiam si enim typis illis privatum suerit templum secundum, non tamen gratiis typis illis significatis caruit. Quid autem suerint Urim ct Thummim, quo pacto illis Oracula sua Deus daret Sacerdotibus, non una est Doctorum sententia. Rabbi

Schelomo dicit suisse Urim se Nummim scripturam nominis Dei. Huic etiam Lugubinus aliique adstipulantur. Pinc est quod Rabbi Abraham Seba , mior pars Sapimium Cabalistarum consentit quod fuerint nomina Sancta, hoc est nomen Π' cum quibusdam per alia Divina n mina explicationibus. Sed notandum illos hanc qui sevent sententiam

.intelligere nomina illa Sancta posteriori parti lap dum fuisse inscripta, quemadmodum anterio i Tribuum nomina suere insculpta. Alii putant suisse voces illas Urim de Inummim summi pontificis Rationali in-

298쪽

s Iptas, quemadmodum lamea aWreae Sanctitas Domino. Haec autem Horio ullis displicet sententia, quandoquidem cum agitur de nominibus ornamentorum Pontificalium Spiritus Sanctus semper jubet, ut insidia. puritia r opere sit illi: At vero nulla heic sculptura nec lapidum quibus vertia illa trisculpta leguntur sit mentio quod ab accuratissimoScriptoreMose neutiquam praetermissum suisset, res ita s se haberet. Putant alii Urim M Thummim fuisse opus divinum a Deo Mosi datum cum leste in morite, vel cum pectorale esset persectum, quoniam Deus Mos diacat non ut in reliquis, ct facies, facient, fecerunt, verum 9 pones, quod satis mani seste indicat, jam ante extitisse & sectas res illas, anteis quam Rationali imponerentur, ad quod argumentum tamen ab aliis respondetur, Mosem dici posuisse, hoc est curasse ut ponerentur, &quod palmarium judicant pro sui sententia Divinum e se opus inimci Thummim, nullibi mentio fit, ab artificibus composita fuisse Urim&This mim, sed soli Mosi a Deo data, atque in pectorali reposta, oti videre est Levitic: cap. VIII. v. VIII., im& Thummim pectorali inditum , postquam A baroni adposuisset Rationale ab artificibus, secundum praeceptum Divinum compositum: quam plurimi xeperiuntur qui rim & Tl mim non distinguanta duodecim lapidibus pretio'is Pectorali ex . manda o Divino inditis, praeter plures alios, sentet tiam hanc tuentur Rabbi Maimonides , Azarias in Meor Ensim cap. L. Iosephus Antiquit. lib. I. Cap. VII l. Tostatus, Lyranus, Oleaster, Riberae, Des clo aliique qui hisce rationibus nixi, hoc pacto argumentantur, Mosem Exψd. Cap. XXX iri ubi exactissimam pectoralis descriptionem refert nihil prorsus de Urim & Thummim meminisse,

quod procul dubio iactum suisset, si abaliis lapidibus pretiosis diversi

quid suisset, - ideoque a Mose nihil relatum, quoniam omnes illi lapides nomine generali Irim de Thummim vocabantur, Urim a luce quia ad quaesita indicanda P extraordinariam lucem accipiebant & miraculose quasi fulgebant, unde summus Pontifex quid respons dandum dignoscinat. Thummim, ideo quod illa quae splendore pollicebantur eventu certo complerent te perficerent , ad hoc argumentum, qui opus Divi. num fuisse Urim & Ihummim existimant, respondent, nempe ideo capite supra citato non meminisse Mosem in Pectoralis descriptione, quoniam illa tantum resert quae ab artificibus contexta, ideoque de. Urim Je Thummim retulisse nihil, quippe a Deo datis. Imo non posse

pro lapidibus illis pretiosis pectorali insertis, taberi, quia pectorali jam

299쪽

facto, at non potuit factum dici absque lapidibus illis iam memoratis ,

sine quibus pectorale non erat nec perorale esse poterat,) Moses in- pectorali posuisse dicitur z z p Urim & Phummim Exodi cap. XXVIII. v. XXX. Ex qua materia constarent Urim &Thummm, Scriptura non revelavit, nec magis quemquam Divinare

posse hoc, quam ex quo lapidestistae fuerint tabulae quibus,Decalogum inscripsit digito suo Deus. Quid igitur fuerint Urim R Tummim, hoe distincte ex Sacra Scriptura non docemur atque cum Rabbino Abraham Seba in Tseror Ilammor. ingenue dicimus Πῖ. N 'N 'βη nescirem quid simi: at vero Doctissimus D. Spencerus in libro suo quem de Urim ex Thummim scripsit, quid fuerint stan venisse gloriatur. Videat l. ector. Caput quartum Sectione secunda tibi ἰτῶ, Irim descriptionem hanc refert: fuisse nempe instrumentum concavum decore fabricatum,. simulachrum forsan parvulum ad humanam similitudinem formatum Ieraphim antiquitus appellatum, suisse videtur; quod reconditum gestavit Sacerdos,intra concavas Rationalis plitatunas,quo medianteDeus aut Angelus illius vice & nomine , ad Pontificis interrogata respondit, eumque quid ex usu esset agere,quid non agerq, quid praesens quid suturum , voce sermata docuitat. Quandoquidem autem Doctiss. Spei .

cerus existimat Iudaeorum Urim eiusdem ciam Theraphim Muneris &Figurae fuisse, sub diverso tamen nomine icunculam necessum judicamus heic adjicere, quam τω Theraphim descriptionem secerit. Erant, inquit, Theraphim simulacra quaedam parvula , seculis antiquislsimis si iquenti limus , in sacris plutimum aediculis seposita, qpae Spiritus ςuiu . dam, saepius impuri, praesentia animata, oracula sundere solebant. Secundum Spcncerum itaque Urim & Theraphim sunt eadem: puta que Mosaici seculi mores suadere; ut existimemus Deum τῶν Ther phim usum paulo emendatum in . Pectorali . rim. .l smelius construasse ,, ne in ulla re sacrorum minores essent Chaldais quibus primam traxerunt originem: aut AEgyptiis inter quos perlatiqui't .secula habitav',

rant, aut etiam Cananatis quorum terras occupare i parati stabant. Verum bona cum Doctissimi Spenceri venia, asserimus nos, Deum contumelia haud parva assici, hac opinione qua Urim esse Theraphim imagunculam parvam intra plicaturas togae summi pontificis latitantem, &a Spiritu sive puro sive impuro animatam ac loquela praeditam, sic

enim Deus, summo conatu nobis venerandus, circum soraneis ali Isque

bulonibus assimilaretur, illi enim, ut adstantibus risum & attenti

300쪽

23rDEm moveant, i cunculis parvis, quas loquela praeditas sngunt, quid tales volunt ab illis proficisci ut plebecula credat, impostoribus illis in-nriamentis utuntur, quod quam prosanum sit, nemo est qui non vi- cieat. Quam insulsa sit haec opinio multis demonstrare possemus: Vc-xum quia hoc instituti nostri nunc non est, & ne longiorcs simus super Aloc Revelationis Divinae modo, alias sorte & alibi plura dicturi, consulto praeterimus. Interim tamen , ut sedulo lectori aliquo modo satntis, qui plura vult, videre poterit Doctissimi D. itrii Theologiae Professoris Ultrajectini AEgyptiaca lib. r. cap.X.&c. reperietque ibi Ther phim olim suisse superstitionis instrumenta, atque inserviisse Divinationi, Idololatriae & Magiae, nusquam enim Deus ut cultui suo adhiberentur mandavit imo vetuit atque interdixit secundo decalogi praecepto, ' quod probe notandum, nullo ex Sacris petito exemplo idoneo probari poterit, laudabilem fuisse ita, Theraphim usum .imo Urim nihil, minus esse quam Theraphim docti idem D. Witatus lib. r. cap. XII. Sed cum illud ex Divinis oraculis constet per Urim & Tummim Deum Lese lacerdoti, & per illum populo Revelasse futuros rerum eventus, inquiramus nunc, quo pacto per res illas Deus deactum suum Revelaret. Notandum igitur Iudaeos Revelationem aut responsum per Urim& Nummim petiisse in rebus maximi momenti, ut ex. gr. in Electione Regis, in rebus bellicis, an bellum susci endum contra hunc vel illum populum, an praelium esset incundum pro Republica aut pro tribu, aliisque rebus maximi momenti inquirebant per Urim & Thummim,

videantur Hiam. cap. II. v. I. II Sam. cap. V. XXIX. in rebus minoris momenti non consulebatur Deus per Urim & Thummim, sed juramento interveniente res decidebatur. Exodi Cap. XXII. v. XI. de m do quo Deus oracula dedcrit per Urim & Thummim cum nunc sit paucis agendum, in eo considerandus primo modus interrogandi & sciscitandi ; quandoquidem responsum datur ad interrogatum : modum autem interrogandi quod attinci Dctrio inde magia lib. IV. cap. I. quaest i I.Sect. I. resert Hugonem Victorinum censuisse interrogationem per sortitiones quasdam proponi solitam. Rabbini Jarchi & Abenerra docent codicillis inscripta suisse quaesita, pectora lique apposita has 'opiniones ut commentitias explodit Deirio loco supra citato suamque ut vulgo retaptam adjiciens, nempe Sacerdotem indutum Ephod eique