장음표시 사용
431쪽
dum etiam Blondellum non negare Regem suisse exspectatum anta Christi tempora, imo ipse & hoc credit, sed negat, nos octo libros Sibyllinos ante Christi adventum suisse conscriptos, &, si conjecturae Iocus dandus, centum & triginta custo annis post Christi nativitatem suisse evulgatos. Quid igitur hoc facit ad rem, exspectatus suit Rex ante Christum natum, ergo omnia illa oracula Sibyllipa sunt genuina& Christi praecessere adventum ' Deinde falsum est quod asserit J
suita, exspectatum fuisse secundum Cottam . a Romanis Regem qui homines servaret institutione novae Religionis, & destructione Id Iolatriae. Cotta enim ejusque sectatores hoc tantum ex Sibyllae pseudo- Oraculo elicere conabantur, Iulium Caesarem nempe, qui de facto cum Rex esset, nec tamen illo nomine , utpote Romanis exoso, gauderet, Regem esse appellandum, si Salvi esse vellent; agebatur de Liberatione a Parthis, hancque non posse obtineri, nisi per Regem , ex supposititio Sibyllae carmine probare nitebatur Cotta, hanc autem Liberationem a Parthis extendit Crassetus ad Salvationem &Liberationem generis humani per Messiam procurandam, quod quam sutiliter concludatur, quivis videat, praesertim si notetur nec Suetonium nec Tacitum, imo ne quidem Flavium Josephum intellexisse de vero Messia Iesu Christo, uti Loyolita vult. Interpretantur enim de Tito Vespasiano, δά rουδαίοις αυπκς τορ P . qui apud P Zeam matus es Imperator, uti postea clarius patebit. Interim satis mirari nequeo , Clarissimum Petrum Molinaeum lib. III. Vatis Cap. XIV. se pronum fateri in eam sententiam hoc a Cotta
in Senatu allegato, habendum esse Regem ,si salvi esse vellemus, Christum ejusque Regnum designatum fuisse, per quod salus parta est iis, qui
eius Regno obtemperant: hoc tanto magis mirandum mihi videtur, quoniam ipse locum ex Dione libro XLIV. citat, ex quo doceri poterat. Dicit enim Dio sic accipiendum esse Sibyllinum hoc Vaticinium,
Parthos non posse superari, nisi ab eo qui Rex appellaretur: ideoque de Christo illud non esse intelligendum.
432쪽
inaestrum se Christianorum de qualitate Regis venturi sententia non est eadem. Messas Rex esse debuit. Romodo fama de Rege venturo
totum peraTraverit orbem2 Inter Gentilis etiam rumor de Regemn
tura olim erat dispersus. Regis illius adventum in Hespasianosuisse adimpletum , testantur nonnulD. Praedictio de Rege venturo diversiis fuit applicata, primum Lentulo , postea Ptolomaeo Auletae. Alii de Diio Caesare inrellexerunt. Herodiani Heriai Magno applicarunt, pro vero enim Messia habebatur. Alii de Augusto intillexerunt. Rumer de Rege venturo inter Gentiles sparsus , non Iust a Paganis de Jesu Christo intelle . Inter Oroeula Antiquarum Sibysiarum olim non extitit Prophetia de Regaventino. Gentiles 2 Judaeis Elique is Prophetis aeceperant. Virgilii quarta Eclogae expositio. Occasio scriptae Eclogae quartae. Servius restatus. Mos Aperatarum , dividendi agros inter milites, qaali modo olim observaretur. Virgilius nihil de Messa refert in Ecloga quarta. Boxhornu de Virgilii quarta Ecloga , sententia. Boia ius refutatus. Vimgilius nihil de Rege ventino ex Judaea, praedixit. Marsus notatas. Virgilius refutatus. An quarta Vrgilii Ecloga , desumpta sit ex Sibylla Cumae a. Petrus Molinos refisatus , . ut is alii. Virgilius nunquam Cumaeae S bullae earmina vidit, aus legere potuit. Saturni Regnum de aurea aetate. Unde quae Virgilius in quarta Ecloga cecinit haurire potuit probatur. Con flamini siententia refutatur. Augustus Caesar. Apollinis cuisui fuit addictissimus , ese eur. Constantini 2uartae Virgilii Eclogae explicationirentradicitur. Virgilius de Virgine De ara nihil prorsus Icribere intendit. arte Virgo unde illi nomen illud: ' Virgilius non imendit mentionem: Z. z ue injicere
433쪽
inliseire de Gristo nee potuit. Crassetus refutatus. Constantinus denuo reis Iutatus . Halestus συμφων . de la Cerda refutatur. Essiam a Deo per Prophetas promitam , Regem esse debuisse latentur&Judaei R Christiani, disse tientes super qualitate Regis illius. Christiani Spiria tualem fuisse promistam , Judri contra mundanum , qui Judaeos a corporali capiti vitate & hujus
corporis & vitae miseriis liberaret , contendunt. Hanc quaestionem nunc pertractare non est animus:
quicquid sit Judaei aeque ac Christiani Messiam Regali dignitate ornatum, in mundum adventurum crediderunt. Hinc illorum Judaeorum nempe, crebra & ad nauseam usque repetita vox & phrasis; re fori Rex ille Messas. Ex maximo Sacrae Scriptum testimoniorum numero , nonnulla quae Regem esse debuisse docent, heic in medium proferre lubet. Ps. II. vers. VI. Dicet, at si ego inungens Regem meum, praefeci Utioni monti Sanctitatis meae. Sic etiam Ps. XLV. vers II. Ebusiit animus meus, verbum bonum dicturus ego sum, Poemata mea
de Rege., M. Et ibidem vers. VIII. Dilexisti Justitiam ct odissi
improbitatem, propterea unxit tet, o Deus, Deus tuus oleo gaudii praeconsertibus, ut & Jeremiae Cap. XXIII. vers. VI. Itaque hoc nomen ejuse', ouo vocabit eum Israel, ὀ ysima justisti nostra. Hostae cap. III. vers. V. Postea reversi Uraelitae quinrent yebovam Deum suum, dr D et idem Regem suum , cte. Denique ut multa alia loca praetereamus, Zachariae cap. IX. vers. IX. Exsiusta valde filia Tettimas, ctis e filia Perusichalarmorum, ecce Rex tuus advenies tibi , Justus ct salute praeditus es, pauper is insidens Una, idque pullo nata asinabus. Ad quem locum παρόδω notari velim ea quae dixit Rabbi Schelomo, impossibile est ut interpreteris de uiso quam de Messia, cum in nullo alio hoc videamus impletum. Nec est quod opetrose annitamur hanc Veritatem pluribus Sacri Codicis testimoniis probare, quandoquidem nec Judaei nec Christi ni hac in re disientiunt, discrepantia tantum inter illos est de qualitate Regni Messiae . nempe utrum de hoc mundo , vel Spirituale suerit exspectandum. Prius Judaei, posterius Christiani asserunt. Verum nunc
quomodo fama haec de venturo Rege ,, totum peragraverit Orbem inquirendum est. Hoc ut doceamus, putamus inter omnes sere na-
434쪽
tiones percrebuisse rumorem de Rege nascituro,qui toti orbi Imperaret,& homines a miseriis, sub quibus ingemiscebant, liberaret , atque hinc factam ese ut etiam exteris nationibus innotuerit talis Regis a ventus. Inter Iudaeos quidem obtinuit illa sententia locum, sed non solum illos inter, verum etiam Paganos. Hinc est quod Suetonius in Titi FL Vespasiani vita cap. IV. testatur. percrebuerat, inquit, Orien te toto, vetus ct constans opinio: esse in fatis ut eo tempore D a profecti rerum pGirentur: id de Imperatore Romano quantum eventu postea patuit prae ictum, Iudaei ad se trahentes, rebellarunt: Tacitus Histor. libro V. Pluribus persuasio inerat, Antiquis Sacerdotum literis contineri, eo ipse tem- parer fore, ut valo et Oriens , profectiqua D a , rerum potirentur. Virgilii locum ex quarta Ecloga impraesentiarum non adducemus, de illo enim postea dicendi erit locus. Audiamus nunc,quid etia te Rege ventum, scripto consignarit Flavius Iosephus, Historiarum Imro VII. cap. XII. Sed quia maxime illos ad bellum excitaverit , responsum erat ambituum , indem in Sacris libris inventum , quod eo tempore quidam esset ex eorum finibus, orbis terrae habiturus Imperium. Id enim illi quidem quasi proprium. acceperunt, multique sapientes interpretatione decepti sunt: hoc autem plane response , Vestasiani designabatur Imperium , qui apud Judaeam ereatus est Imperator. Vel hinc itaque constat , ad Paganos etiam permeasse rumorem de Rege nascituro ex Iudaeis: Regali dignitate ornatum Messiam in mundum venturum , praedixerunt Prophetae olim , atque hinc etiam talem Judaei exspectarunt, atque etiamnum hodie adhuc exspectant e Idalemon in explicatione misclinarum tractat: Sanhedrim sel. CXXf. scribit Messiae suturam: m, a reo I 'I ad ri m excellentiam & gradum eminentiorem & gloriam supra omnes Reges qui a saeculo unquam fuerunt. Idem Malemon in Misclinas Sanhedrim sel. CXX. col. Ι.
435쪽
Zies vel tempora Messi sunt tempus, quo redibit Reinum Urael, ct re-τertentur in terram IsraeI, eritque Rex illi magnus valde , ct Regia i uis in Sione , magnum eris nomen eius , o memoria ejus plenitudo Gentium, excellinure Rege Salomone : dr-rn;bunt cum ipse omnes Nationes , colentque ipsum omnes teriae ob D litiam ejus magnam ereb mirab his quae fient per manum uus. Rasquas autem insurrexerit contra ipsum, predet ictam Deus excessus ct tradet istam in i in manum. Omnes vero versus Scripturae restantur de prosperitate Regni ipsius,
O prosperitare nostra eum ipso. Sed non mutabum quoad ad essentiam quicquam ejus quod nunc est, nis quia Regnum redibit Isiae i. Ruo pertinet Hetam sapientum: nihil est inter hunc mundum ct dies Messe, pr ter sub Otronem Regnorum duntaxat. Erunt enim in diebus ipsus dimitesct pauperes, robusti ct debiles , hi ue similes alii ; attamen i is distas facile erit filiis hominum acquirere victum suum, quoniam exiguo labore , quem adierit homo, pertinget ad utilitarem magnam: quo facit quod disserunt : futurum est ut producat terra Israelis placentas ct vestes meistas. Ouoniam fili hominum dicunt, se quis inveneris rem dispositam ct paratamo invenit buccellam pissam, ct edulium coctum, rario autem horum es quia Aestur Esaiae LXI. vers. V. & erunt alienigenae agricolae vestri , & vinitores vestri, ad significandum , fore istis femorem Omessem. Plura ad hanc rem pertinentia in medium nunc proferre non est instituti nostri, putamus haec sussicere ut probemus rumorem de Rege venturo Gentilcs inter, olini suisse sparsum. Factum hoc putamus hoc modo , scilicet cum post conssagrationem Capitolii simul etiam Sibyllarum Oracula periistent, atque ad damnum illud resar ciendum, ad multas Ilegiones legati nonnulli ablegarentur, conquias tum undiquaque vera oracula Sibyllina , Judaeos aut alios iub Sia byllarum nomine multa oracula tanquam Sibyllina venditasse, si Judaeos hoc crimine liberare quis velit, non repugnamus, si potiust hem illam aliis si ve Gentilibus, sive Christianis postea, affricare quis velit, super illa re contentionis sunem trahere nolumus, sed dicendum tunc crit, Gentilibus illam p aedictionem innotuisse , non ex Dei verbo saero. Deus enim, illis sed non aeque ac Judaeis revelare voluit, teste Davide & D. Paulo sed ex Gentilium cum Judaeis commercio',
436쪽
mercio , aut ex abundanti rumore inter Judaeos, Messiam Regem exspectantes, sparso, ad Paganos pervenisse, aut Christianos mysteriorum Judaicorum gnaros, illam praedictionem sub Sibyllarum nomine , obtrusisse caecis Gentilibus , talium quisquiliarum aviditsi mis, Iudaei constanter Regiam illam dignitatem Messiae suo attribuc-runt : Pagani autem non uni eidemque illam assignarunt. Cornelius Lentulus teste Cicerone tertia in L. Catilinam oratione , de se praedictionem illam factam existimavit. Testatur enim oratorum princeps , Lentulum sibi eo normasse , ex libris Sib inis , Miussitumque responsis, se esse tertium illum Cornelium, ad quem Regnum hilus urbis, atque Imperium pervenire esset necesse: Cinnam arure se, se Sullam fuisse: eundemque dixise, fatalem hune esse annum ad interitum hujus urbis atque Imperii qui esset decimus annus post Virrinum abselut ionem, post Capitolii
autem incensionem vi fimus. Praedictio autem illa de Rege venturo, postea Ptolomaeo Auletae fuit aptata, quem cum Romani Regno restituere vellent, opposuerunt sese Sacerdotes Alexandrini, dicentes ex voluntate Sibyllae dimittendum & reducendum esse Regem sine pompa & exercitu , quoniam reserente hoc Dione lib. XXXIX.
ει θ μὴ , S ώνους vi κινδυνους εξετε. stuum Romani libros Sibyllinos adirent, ita siriptum in iis invenerunt, si Rex A uti auxilii alioqui indigens venerit , amicitiam ei ne denegaveritis , nullis autem copiis illum a θω r ni : sn secus feceritis , labores ct pericula habebitis. Hoc tantum lici cώς Ei me Ohis notamus, hanc Sibyllinam praedictionem in octo libris quos nunc sub Sibyllarum nomine habemus editos, a nobis non potuisse inveniri , ut vel hinc constet, non esse eadem Sibyllina carmina quae nunc exstant, cum illis apud Paganos adeo celebribus & deis cantatis. Huic quoque Ptolomaeo applicatum suisse hoc de Rege venturo Vaticinium, testatur etiam Cicero lib. I. epist. ad Lentulum, epist. VII. De Julio Caesare intellectam quoque suisse praedictionem hanc de Rege venturo, uti superiori capite ex Cicerone & Suetonio aliisque demonstravimus, certum est. Herodiani, qui Herodem Magnum pro vero Messia agnoverunt, etiam illi adaptarunt illam praeductionem, quae sub Sibyllarum nomine circumferebatur, de magni Re- A a a sis
437쪽
pis adventu qui totum mundum sibi subjiceret; putaverunt autem illi Herodiani , pro Messia illum haberi debere , quandoquidem in illo
exacte reperiri opinabantur illa quae de Messia Prophetae praenuntiaverant, inter alia praedixerant Meisiam templum instauraturum k quod cum magnifice & munifice, ab Herode factum conspicerent. illum pro Messia habendum censuerunt. Messiam itidem gentium exspectationem suturum a Prophetis etiam erant edocti J udaei Herodiani. cum vero Regem Herodem prae ceteris praedecessoribus, Romanis &Graecis , gratum deprehendercnt , ideo in illo prophetiam hane sui de completam existimarunt , & pro vero Messia admittendum dixerunt. Hinc dies illi quibus ad Regiam dignitatem erat provectus, sisti erant Herodianis, teste Persio Satyra V. circa finem.
Hos autem Herodiani illi celebrabant, lucernis, foribus, conviviis, vino & precibus, &c. Denique etiam ad Augustum paucis mensibus post capta ierosolyma natum, nonnulli retulere oraculum illud , naturam , Regem Orbi parturire , quod paulo ante Augusti Nativitatem omnibus erat in ore, ideoque ejus adulatores opportunam o casionem hanc nacti erant illud illi applicandi. Ex dictis igitur constat, etiamsi in omnium ore versaretur Prophetia illa' de nascituro Rege, non tamen illos illam de Jesu Christo Servatore nostro intellexisse, neque intelligere potuisse , quandoquidem cognitio siti Dei Serv toris est per Revelationem coelestem, non vero per ratiocinationem naturalem hominibus communicata, S si quid Gentiles de illo Rege venturo differuerunt, hoc tantum ex Judaeis eorumque scriptis rela Verunt, atque ex eodem sonte promanarunt illa oracula, quae ii die in libris Sibyllinis leguntur, de Rege venturo qui toti orbi imperaret; sive illa a Judaeis, si ve a Christianis sub fatidicarum Fceminarum nomine consecta, quispiam credat, per nos licet. Saltem hoc liabere pronuntiamus, nunquam in illis scriptis Sibyllinis quae una cum Capitolio igne absumpta suerunt, exstitisse talem Prophetiam de Rege venturo, qualent hodierna oracula Sibyllarum proserunt: cum enim nunc supersint adhuc quam plurima Antiquorum Sibyllinorum Oraculorum fragmenta , nulli bi tamen in illis apud Scriptorcs Pag nos aut vola aut vestigium talis praedictionis apparet: quod mihi cem
438쪽
sismum videtur argumentum, nunquam Sibyllas huiusmodi Regis
adventum praenuntiasse. Concludimus ergo cum Doctissimo MarmZuerio Boxhomio Historiae universalis p. m. XXVI. Neque minus ri diculi videri debent illi, qui Sibyllarum de Messiae adventu tantopere celebrata Oracula Sibyllis tanquam Vatibus adscribunt, cum Proph&tarum sint, a quibus per Judaeos accepere, ad quos solos, tanquam primos eorum & Divina luce illustratos Aue res interpretesque, sine dubio reserenda sunt. Nemo, cui Sacras literas versare licuit, nescire potest, Deum non ita secisse omni nationi aut populo, sicut Judaeis secit. Revelata enim per Patriarchas , Moysen ει Prophetas mysteria sunt de lapsi primorum parentum, R Redemptione Gen ris humani per semen Μulieris, contriturum caput serpentis, hoc est , Redemptorem & Salvatorem omnium , qui in eum credituri sunt, Jesum Christum, aliisque quae ad aeternam homiliis FGicitatem pertinent. Revelata ea olim non suere Gentibus, alias non aliud
factum tunc fuisset Iudaeis quam Gentibus. At aliud factum constat. Quare & Judaei, populus Dei appellantur. Judaei singulari titulo ac praerogativa populus Dei, quia tunc solis iis haec de servando per venturum & humana induendum carne Messiam genere humano, explorata ac aperta suere. Si solis Iudaeis, si soli populo Dei, qui est Iudaicus, quare aut quomodo credemus, eadem alias nati nes, nisi sorte per Judaeos, cognita habuisse' Et certe, quod jam diximus, cognita quaedam de adventu Regis, qui Foelicissima humano generi tempora esset redditurus, habuere Nationes , at non per Sibyllarum aut aliorum oracula, sed per tradita & accepta udaeis: quibus solis & primis haec, ino solo inspirante , primo ipsius ore, deinde per Patriarchas & Prophetas, erant revelata Nihil istis est certius. Sicut & nihil magis falsum mihi videtur, quam credere illatam vera & certa, quae de Rege Messia pronuntiata Sibullis tribuuntur, a Judaeis eas non accepisse. Habuerunt igitus a Judaeis Si lire vel auctares Sibyllinorum quae de Christo praedixisse dicuntur. Prophetarum ea Oracula sunt, non Sibyllarum. Caeterum quoniam multi viri docti ex quarta Virgilii Ecloga sortiter urgent, poetam de servatore nostro Iesu Christo ante ejus nativitatem ex Sibyllinis Carminibus cecinisse, mysteriaque Religionis Christianae praenuntiasse, operae pretium critui Eclogam hanc penitius examinemus & excutiamus, atque ut etiam A a a 2 ex
439쪽
ex illa omnibus innotescat cujus momenti sit, ad probandam Orsculorum Sibyllinorum integritatem , & quam debili nitantur sundamento viri Docti, qui Sibyllas Divino Spiritu fuisse assatas asserere
audenti. Scio equidem quamplurimos , quartam hanc Eclogam , etiamsi nonnulla Paganorum dogmata insparsa contineat, tamen rese re multa quae aut ex Prophetis aut ex Cumaea Sibylla sint petita: nino etiam Maronem hanc cum componeret Eclogam , Divinitus suisse inspiratum, ut multos sic sentire scribit Crassetus Loyolita , p. 6o. Verum non opus est ut eo confugiamus, si e enim spectetur occasio
conscribendi hanc Eclogam, si ve poematis illius contextus perpendatur, putamus nos cum Magno Blondello & DoctissinapScholano in tractatu cui titulus Triumphi Sacrae Scriptum, nihil in illa quarta Ecloga contineri quod non redoleat diabolicas superstitiones & vanam Gentilitatem, uti in illius carminis explicatione.clare patebit. Ut autem rite in illa
procedatur, in genere haec notari velim, ut carminis occasio indicetur. Annotab Urbe condita 7 is, qui tertius erat Triumviratus Mquadragesimus primus, ante nativitatem Servatoris, inquit Blondcl-lus, sub Consulatu L. Antonii, &P. Servilii, Augustus victis Cassio& Bruto, aestate praecedenti, veteranis suis militibus dono dedit terras. QRnes trans Padum vulgo PQ Servius ad Eclogam IX. Virgilii, inquit Blondellus, testatur Cremonensium terras, eo quod illi Cremonenses , Cassii, uti & Antonii copias suscepissent, ab Augusto Antonii Victore inter milites suos suisse distributas, sed putat Blon-delius Servium in eo errasse , quandoquidem illam distributionem decem annis ante bellum contra Antonium sectam fuisse pro certo habet: ut autem ingenue fateamur , illud scriptum fuisse i Servio nullibi in commentariis illius ad IX. Eclogam , reperire potuimus : sed in commentariis Joannis Ludovicideia Cerda illud invenimus, addictam Eclogam. Dicit enim morem fuisse inter Imperatores . ut iuberent agros metari, hoc est, in iugera certa distingui, ut aequa divisio inter milites, quibus is ager a ilignandus erat, iniri posset: si ager autem ille donandis militibus non sussiceret, etiam vici na loca in supplementum addebantur: hinc sectum ut diviso Cremonens agro & Glitibus dato, cum is non sussiceret , pars quoque agri Mantuani dimensi fuerit & militibus data. Ad hoc allust Lucanin lib. I.
440쪽
suae fides o it emeritis ' quae rura dabuntur
Haec ως ὀν καρο δω. Dicit porro Blondellus, incolas Cremonensis agri male exceptos, & Virgilius tum 29. aetatis annum agens multa, de- huisset pati, terrae ejus assignatae suerunt Claudio Veterano aut Ario Centurioni, qui cum illarum possessionem caperent, illum Hrgilium) in vitae discrimen & periculum adduxerant) si favore Asinii Pollionis, Alfeni Vari & Cornelii Galli non fuisset sublevatus bonisque suis restitutus. Et uti Mantuanorum miseriam exprimere volens , Meliboeum exclamantem introduxerat Bucol ; Ecloga. I. Nos Patriae fines, nos dulcia li uimm arvae . Nos Patriam jugimus. Et postea: Impius haec tam culta novalia miles habebit' Et Moerin conquerentem de advenis, dicentibus:
- - - - - Vereres migrate coloni.
Et Mantuam Cremonae nimis vicinam suisic atque hine ejus ortam fuisse calamitatem, his verbis exprimit.
Mantua vae miserea nimium vicina Cremmae.. .
Et qualem in lix amisit Mantua campum. Tt Martialis Epigrammatum lib. VIII. Epigram. LVI. eadem cecinit :
Ut autem gratum erga Augustum ostenderet animum, virginum Dei nomine decoravit, Ecloga I. O Meliboee, Deus nobis haec otia fecit. Namque erit ille mihi serier Deus. A a a 3