장음표시 사용
652쪽
Θεου ρ δας στως ex ες. Hoc est, ex Langi interpretatione : Ego autem , es qui rectae per omnia sententiae Christiani sunt, o carnis rem rectionem Iuturam novimus , ct milli annos in Elorusalem instaurata, edi exornata , dilatata ; scut Prophetae , Ezechiel ct Gaias , alis promulgant. Sie namque Esaias de mille istorum annorum tempore loquutus est. Erit enim Coelum noVum , & terra nova : & non recordabuntur priorum, neque eorum illa venient in corda : sed laetitiam & exsultationem invenient in ipsa quae ego creo et quia ecce ego secto Hierusalem exsultationem , & populum meum laetitiam r& exsultabo in Hierusalem, & laetabor in populo meo r & ulterius in ea non audietur vox ploratus, neque vox clamoris r & non erit amplius ibi immatura aliquis aetate , in fine dierum , & senex qui non implebit tempus suum. Erit namque adolescens filius, centum
annorum: moriens Vero peccator filius, centum annorum , & maledictus erit, & aedificabunt domos, & ipsi incolent: & conserent vineas , & ipsi comedent germina eorum, & vinum bibent: non aedificabunt, & alii inhabitabunt: & non plantabunt, & alii edent: Nam secundum dies ligni vitae, dies populi mei crunt: opera laborum eorum multiplicabuntur. Eiecti mei non laborabunt in vanum, neque liberis operam dabunt in exsecrationem : quoniam semen justum & benedictum a Domino crunt, & nepotes eorum cum eis. Et erit priusquam ipsi clamaverint, ego exaudiam eos , adhuc loquentibus ipsis, dicam, quid est ' Tunc lupi & agni simul pascentur, Se Leo sicut bos comedet paleas : serpens autem terram , velut panem , non inique agent , neque detrimentum capient in monte sancto, dicit Dominus, In his vrebis, inquam, eo quod dictum est. Nam secundum dies ligni vitae, dies populi mei erunt : opera laborum eorum multiplicabuntur: mille annos in Misterio arcane designari, intelligimus. Ut enim Ada dictum est , quo die de ligno edisset , eo E e e e
653쪽
die etiam moriturum esse , sicimiu i tum milli annos non implemisse, novimus quoque didium t ud, quod dies Dommi sit sicut mille anni, huc pertinere, se vir apud nos quidam cui nomen erat Pohannes, e duode cim Apostolis Christi unus , in ea quae issi exhibita est revelatione, Christis deles nostros , annos mille Hierosolymis peractiiros esse , naso-quutus est : ac postea universalem , ut semel dicam sempiternamommum, unanimiter simul resurrectionem ct judicium futurum, id quod is Domini noster dxit, quod nuptum neque daturi neque accepturi , sed Angelis aequales futuri sint , utpote filii Dei resurrectionu. Pari sere modo Tertullianus adversus Marcionem lib. III. cap. XXIV. p. m. qoo. Nam ct confitemur in terra nobis reinum repromissum, sed ante coelum , sed alio flatu , utpote post res meritionem in milla annos in civitate Divini veris Hierusalem corio delata , quam ct Apostolus matrem nostram sursum defignat, ct m λιτcμα nostrum, id est, municipatum in coelis esse pronuntians , alicui utique coelesti civisati eum deputat. Hane is Eet echiel novit, ct Apostolus Joannes vidit. Et quia apud
fidem nostram est novae Prophetiae sermo testatus, ut etiam erilem civitatis ante repraesentationem ejus conspectui suturam in 'num praedicarit. Hoc scimus excipiendis resurrectionis sanctis ct resemendis omnium timinum utique stiritualium evia in compensationem eorum quae in hoc seculo
vel desteximus , vel amismus a Deo prospectam, siquidem justum est is
Deo dignum , albe quoque exultare famulos ejus , ubi is sunt assim in
nomine i m. me ratio regni caelestis et post cujus milli aχmos , intra quam aetatem concludisur Sanctorum resurremo, pro meritis maturius mel
tardius resurgensium, tune is mundi defructione , judicii eon iratione commissa demutati in atomo , in Angelicam substantiam , scilicet per illud ineorruptibile siserιndumentum transeremur in calem regnu-. Ad hunc Tertulliani locum, notari velim ad verba illa novis Prophetiae , nonnullos existimare Tertullianum probationem Chiliasmictiam ex Prophetia Paracleti Montanistica petere ; alii autem per novam Prophetiam potius intelligunt Apocalypsim ApostoliJohannis. Irenaeum nonnulli existimant suisse Chilistim , non solum tales reperiuntur inter Neotericos, verum etiam Antiquos inter. Hoc enim modo de illo D. Hieronymus scripsi, illum sic citante Erasmo Ro-terodamo in argumento , in D. Irenaei librum quintum : Riod se
multi nostrorum ct praecipue Tertulliani liber , qui inscribitur , de Spe
654쪽
Tigelium , ter Lactantii Institutionum volumen septimum ροLicetur Oricto inι pictabisnensti Di copi Gebrae expositionti, se nuper Severmno ire in dialogo , cui Galli nomen imposuit , ct ut Graecos nominem, O primum extremumque , Irenaeus ct sol inaris. Imo quod miror, locum tanquam ex Irenaeo citatum deprehendo apud Doctissim. D. Blondellum quo probare annititur Irenaeum inter & Papiam conis venisse, verum ut ingenue fateamur, dicimus nos locum illum nus.
quam apud B. Martyrem, invenire potuisse. Quod porro D. Hieronymus de Sulpicio Severo testatur, illum fuisse Chiliastam & probat ex Dialogo cui Gallo nomen dedit, respondemus non posse rem hanc dijudicari , quoniam Dialogus ille non amplius exstat r de Lactantio plane verum est, illum Chiliastico errori fuisse addictum,
legatur tantum cap. XXIV. lib. VlI. de vita Beata : deprehendetque Lector sedulus, illum opinionem illam confirmare ex Virgilio non si tum , verum etiam ex Sibyllis. Etiamsi autem multi inter Patres Chiliasticae opinioni faverunt, plures tamen reperti fuerunt qui illi sentenistiae contradixerunt. Notandum etiam reperiri inter Scriptores qui
Cerinthum primum Chiliasmi suisse inventorem innuunt: alii autem perhibent, Papiam omnium fuisse primum quod Doctiss. Isiacus Vossius plane negat in lib. suo de Sibyllis p. m. XLV. Nolimus nos asserere, Papiam primum omnium suis e qui errori illi patrocinatus sit,
attamen aliquo sensu potest primus vocari inter Christianos , eo nempe sensu quod etiamsi de regno mille annorum innuerint alii ante illos, apud Judaeos enim ille error longo tempore ante innotuit, interim tamen, etiamsi cum Judasis, semi-Judaeus Cerinthus , aliis erroribus immiscuerit hanc opinionem, Papias primus suerit qui errorem illum sustinuit, ab aliis immunem. Haereticus vero Cerinthus cum aliis, etiam & hune docuit errorem. Caeterum Sibyllinam hanc opinionem esse plane salsam constat, non solum ex Patrum Antiquorum scriptis quam plurimi enim illi contradixerunt) verum
etiam ex aliorum cum Antiquorum tum Recentiorum Scriptorum
monumentis qui constanter se illi opposuerunt; nullum dogma a Theologis, praesertim Anglicanis, amplius suit pertractatum quam hoc de regno Chiliastico & terreno Jesu Christi ; ne autem actum
agamus, Operose opinionem hanc resutare non intendimus , cuivissctipta illa hac de re sunt obvia: interim tamen, ne nos argumentis E e e e a desti.
655쪽
destitutos existimet quispiam , pauca haec huic Sibyllinae aliorumque millenariorum opinioni opponere lubet. Primo , si illa quae supra retulimus perpendantur sedulo, luce meridiana clar us, errorem illum consulatum conspiciemus. Secundo repugnat haec sententia conditioni Regni Jesu Christi: ejus regnum non ut terrenum & mu danum , sed ut spirituale , non mille annorum sed ut aeternum in S. Dei verbo describitur. Ipse Servator noster , testatur coram Judice Pilato Johan. XVIII. vers. XXXVI. H' Aαm λεία ἡ ἐμη tame
norum , verum ut aeternum imperium, uti clare constat ex Psalmo IUXXXIX vers. XXX. Ponam in seculum secuti semen ejus ct thonum has sicut dies caeli. Videantur etiam Ps. LXXII. vers. V. Esaiae Cap. IX. vers. V. &c. Danielis Cap. II. vers. XLIV. &c. Luc. I. vers. XXXII. testimonia. Notandum etiam Jesu Christi regnum hoc modo designari in Sacris Scripturis , quod non sit extraneo visui expositum , verum quod lateat in hominum cordibus, oculisque corporalibus non discernatur, Ps XLV. vers. XIV. Tota enim honorata filia Regis intro : at vero qualis est ornatus Regis, tale & regni ejus ornamentum, a mundano quod oculis corporalibus discernitur plane, distinctum. Regnum etiam Christi, vel ut textus Lucae XVII. vers. XX. habet, non venit regnum Dei ut observari possit,
sed intus iliad habetis vers. XXI. Quid quod & hoc Jesu Christi
regnum nobis in verbo Dei repraesentetur futurum per totum terra. rum orbem , quod certe loco alicui particulari non posse adscribi existimamus. Videantur testimonia sequentia Ps. II. vers. VIII. Ps. XLII. vers. XXVIII. Ps. LXXII. vers. VIII. Zachariae cap. IX. Vers. X. Ex novo Testamento si producere vellemus Testimonia, quam plurima proferre haud esset dissicile, verum quoniam brevitati studemus, supersedendum esse censemus : hoc tantum memorabimus , nos non deliciis & voluptatibus de quibus Chiliastae memorant, ad aeternam scelicitatem deducendos, sed per plurimas amictiones & calamitates; ad illas enim nos praedestinatos esse innuit
Apostolus gentium Paulus: impii autem ad extremum usque mundi diem
656쪽
diem fideles odio habebunt , nullum autem tale tempus existet quo mundus ab infidelibus & impiis hominibus liberatus erit, Christus enim ad judicium venturus, Mem in hac terra non inveniet ideoque tale Regnum mille annorum spatio quibusvis deliciis abundans non exstiturum concludimus. Si porro tale Regnum mille annorum , omnis generis abundantia decoratum debet existere ante ultimum judicii diem , quomodo haec sententia cum Servatoris nostri opinione quadrabit ' Testatur enim Iesus Christus, neminem novisse diem novissmum , per mille enim annos ab inchoato illo Regno, homines qui illo tempore in hoc mundo degent, poterunt pro certo affirmare , quando sit assuturus dies ultimus. Testatur S. Scriptura Christum I Corinth. cap. XV. vers. XXIV. in me regnum traditurum Deo ae Patri, sublaturum omne imperium, se omnem auctoritatem
se potestatem : quo pacto haec sententia Apostolica consistet cum ficto illo mille annorum regno' Apostolus dicit Christum hoe secturiam tempore resurrectionis mortuorum , in adventu suo , si omne
imperium tum erit tollendum , quomodo Christus dici potest aliud novum instituturus ' si omnem principatum abolcbit , quomodo erigi poterit mille annorum principatus ' Legimus etiam apud Sacros Scriptores die novissimo homines e mortuis suscitandos ac statim immediate coram Judice Christo sistendos, & ut diserte testatur s. Paulus I. Ep. ad Thessalon. cap. IV. vers. XVI. &c. I e Dominus cum hortationis clamore , cum voce Archangeli is cum Dei tuba dfendet ἡcrio, cfr qui mortui fuerunt in Christo, resogentprimum , deinde nos vivi , qui reliqui erimus , rapiemur simul cum eis in nubes, in occursum Domini in aera, ct ita semper eum Domino erimus. Haec certe verba
clare refellunt opinionem illam de mille annorum Regno per Christum in suo adventu in terris erigendo. Dicit enim S. Apostolus non in terram sed in nubes descensurum Servatorem nostrum; non dicit nos tantum per mille annos , sed semper futuros cum illo. Novi coeli & Nova terra in ultimo Christi adventu apparebunt iuxta testimonium S. Johannis Apoc. cap. XXI. vers. I. Deinde vidi coelum novum ct terram novam , primum enim caelum se prima terra abierat, ct matre non amplius exstabat. Et II. Pet. II . vers. XII. Caelos novosis terram novam exspectamus secundum promisum ejus, in quibus iustiria inhabitat. Si itaque Jesus Christus illico fideles in suo adventu in L e c e 3 ' coe-
657쪽
ecclos ad se recipiet, quomodo, velimus hoc rescire , &quo pacto per mille annos regnaturus sit in hoc mundo, postea illos ad gloriam admissurus. Dicit enim Joan. cap. XIV. vers. IlI. Rursum veniam, o
assumam vos ad me ipsum, ut ubi ero ego , ct vos suis. Et D. Paqlus II Tim. IV. vers. l. Obtegre vos ego in conspectu Dei se Domini δε- su Christi, qui judicaturui est vivos se mortuas in in i suo adventu O r no suo. Si res haec peragenda est in suo adventu , non igitur
mille annis ante. Hactenus igitur abunde nos probasse existimamus, Sibyllas non suisse Divinitus inspiratas. Plura ad hanc rem pertinentia producere nos posse profitemur, verum quia brevitati studemus, ulterius non progredimur. Mendacium unum aut alterum Sibylliniversificatoris heic notandum censemus. Primo dicit pseud Sibylla, machum ex arca egressum esse cum bis vicenos & unum implevisset soles , quae sententia S. Mosis opinionem plane evertit: ex ejus enim historia constat ipsum cum tota sua similia per annum sive lunarem sive solarem in arca degisse , Sibylla de Noachi ex arca egressu hoc modo narrat. Orac. lib. I. p. m. I 8 .g αἰ τετε δὴ τηι Nωε δὲ κουόDelm ανΘρωπων
Πληρώσας υ)άτε - , Θεου με λου 2ω βουλας. Hoc estime igitur eunctos homines justissimus inter,
Exiit octavus, vicenos eum bis, is unum
Compi set Soles Dein ipse volebat in undis.
At vero haec narratio nullo modo cum sacro textu conciliari potest: ideoque vel hinc concludere nos posse , non fuisse Divinitus afflatas Sibyllas, assirmamus. Novimus etiam Doctiss. Isiacum Vinum in lib. suo de Sibyllinis oraculis p. XLVII. assirmare, non recte carispi in Sibyllinis, quod XL. tantum dies diluvio tribuantur, qu niam tempus illud quo pluviae cessarunt a multis diluvio non assignatur et verum quod pace Doctiss. Viri dixerimus, existimamus hoc nihil contribuere ad excusandam Sibyllam, textus Mosaicus testatur
quadraginta diebus & noctibus pluisse, Sibylla autem diem unum . addit.
658쪽
addit, quod cum Mose non quadrat: deinde notandum censemus, Sibyllam proprie non sustinere tantum per XL. dies durasse Aluvium, sed quod intolerabilius est mendacium , Noachum, postquam XLI. dies in undis complevisset, ex arca fuisse egressum, Mosci uti iam iam notavimus, X l . diebus & noctibus pluille testatur, Sibylla autem illum egressum fuisse putat, postquam XLI dies in arca degisset , an itaque terra unius diei spatio fuit exsiccata & ab aquis diluvii liberatai Certe Mosaica historia longe aliud testatur; uti cuia
vis historiam de diluvio legenti perspicue constare potest. Quid lan Spiritus Dei sibi est contrarius ἰ Moses, ut omnes agnoscunt, Divinitus suit inspiratus, nescio profecto, quo pacto non pudeat illos qui norunt vel certe novisse potuerunt Sibyllam scribere talia quae directe Sancto Historiographo repugnant, tamen audere pro certo assirmare, illas Divino Spiritu suisse actas, nunquid ergo Spiritus veritatis sibi contraria proferre potest ' Nos certe non credimus. Sibilla porro Mosi, Scriptori Divinitus inspirato audacter contradicit. Testatur Vir Dei, Noachi arcam in montibus Ararat substitisse, montes autem Ararat sitos esse in Armenia testantur scriptores omnes antiqui, at vero Sibylla hoc modo sese enuntiat, lib. I. p. m. I 8o. Eς δε πις φρυμης em , πείροιο ριελαίνης, Η 'λἱσαπν τανύμηκες ορ ν , Αθ καλειτ s, krrit Nogia mons quidam in montibus arrae,
Arduus, asta petens, Ararat quem nomine dicunt.
Sibylla itaque existimat, Marat montes olim in Phrygia exstitisse:& ut certo dignosci possit locus Phrygiae in qua Ararat reperitur,
E , φλέcες με φίλου m μοῦ Mαρπου πιφυκ. . At ex emendatione Doctissimi Bocharti ut versus constet, legendum est, uti postea in commentariis ad hunc locum notabitur amplius :Μαρπου εν α ς λεcες μεγίλου subμοῖο Πiφυ G.
IMarsa magnis ubis prodit strigine prima.
659쪽
Invenimus constanter sere omnes Scriptores, montes Ararat in Armenii collocare : unde etiam Vulgatus Interpres pro montibus Ararat lcgit montes Armeniae; Gen. VIII. vers. IV. Theodorctus etiam tellitur Ararat vocari Armeniam. Sic & Philostorgius Hist. Eccles.
lib. III. p. m. XLVIII. O' ο ευς
mons Ararat, qui etiamnum apud Armenios vocatur, ubi se arcam con
quieviisse ait Scriptura, in quo etiamnum esse HPnt haud parva lignorumis clavorum fragmina quae ibi reliqua Iacta sunt. Sic etiam II. Reg. Cap. XIX. vers. XXXVII. legimus in Hebraeo filios Senacheribi proripuisse se in terram Ararat. Vulgatus dicit illos aufugisse in Armeniam. Rectissime quidem, quoniam in Armenia totius terrarum orbis altissimi montes reperiuntur , at in Phrygia non item , praesertim in illa Phrygiae regione in qua Arcam substitisse Sibylla assirmat. Dicit enim ibi fuisse montem altum, at prope Marsyam nurulus mons altus, ut recte Doctiss. Bochartus observavit, sed collis aut tumulus. Λόφον Graeci appellant , id est γης αν ημα terrae
incipit a Celaenarum apice quodam , in quo urbs est apici cognominis. Et in Ptolomaeo memoratur Κελωνος λόφ D. Celaenus apex. An non igitur immerito Sibylla meminit montis ardui & extensi prope Marsyam 8 Hoc etiam a sedulo Lectore observetur rogamus, Sibyllam nempe gloriari sese suisse Noachi coaevam , & cum ipso diluvii tempore degisse in arca, quis vero adeo credulus reperietur ut credat etiam Noachi tempore innotuisse amnis Marsyae originem ἰ Nunquid Sibylla Spiritu Prophetico praedicere potuit, fluvium hunc tempo ris successu Marsyam vocatum iri ante Marsyam , ab Apolline eo coriatum, a quo fluvio illi datum illud nomen esse, testantur Histo-RO. Midae fons dicebatur, uti videre licet apud Plutarchum de Fluminibus. Nunquid Sibylla praevidere potuit Marsyam post Midae
660쪽
tempora excoriandum & fluvium illo nomine insigniendum P Cre dat hoc cui lubet, nos saltem in aeternum non credemus. Quis hoc admittat, Sibyllam potuisse hariolari, terrae quandam portionem, Phrygiae nomine designandam, atque ibi arcam Noachi consessuram ὐ An non etiam evidentissime patet, mentiri Sibyllam, quando in Phrygia substitisse arcam contendit, si Mosis, Scriptoris Diviniutus inspirati sententia perpenditur, quam legimus Gen. XI. vers. II. Evenit autem , inquit , quum ab oriente profecti essent illi qui ex area
reis reant, ui invenientes con Lem in terra Schmiam confiderent, te: atqui ex Phrygia Babyloniam versus, si in Arca salvati stet secerunt , non possunt dici profecti ab oriente, sed ab occasu in ortum, quoniam Phrygia in occasu respectu terrae Schinharis sita est. Novimus etiam Doctiss. D. Isiacum Vossum , patrocinari pseudo- Sibyllae, quasi recte scribenti, quod Mons Ararat in qua arca Noae quievit, Phrygiae adscribatur , quandoquidem multi olim siescripserunt & sic crediderunt e verum , quod pace tanti Viri dixerimus, non quaeritur, quid senserint quondam nonnulli, sed quid sentire debuerint. Rationes D. Vossu nostro quidem judicio non
succedunt: nummus Apamenus ante aliquot annos Romae vulgatus
a Falconerio in quo exprimitur arca Noae , nihil probat: hoc sese se habeat, uti resert D. Vossius, sit Apamea praecipua post Ephesum majoris Phrygiae civitas, ad sontes Marsyae fluminis sita, sitque mons urbi illi vicinus dictus raciare ς , quod in eo arca seu Noae seu Deucalionis quievisse ab Apamenis, vel potius Judaeis A p
meae habitantibus credita suerit: an inde sequitur, ergo montes Λ-
rarat in Phrygia recte & vere constituuntur ἰ At inquit D. Vossus, Mons ille dictus fuit κιςωτος , area: illius Regionis incolae crediderunt, arcam ibi substitisse, itaque res ita se habet, certe nullam hac in re videmus consequentiam: nunquid Apameae habitantes decipi non potuerunt ἰ non ideo quaevis res verae sunt, quia pro veris habentur ab hominibus. Audiamus hac de re disserentem DomT D. B chartum . prope Celaenas vel a Seleuco, vel ab Antiocho Sotere ad amnem Marsyam condita est urbs Apamia in quam Caelenarum i colae migraverunt et Strabo ubi de Celaenis lib. XII. timcθιν δύ