장음표시 사용
81쪽
εὐ μεμαθηκέναι λόγον, ἄκμω- νο Π Η Ερμου ἀκουέτω, Λ 'κ- delaps sunt cultum. Quod si vos
addubitatio aliqua conturbat, quo minus creationem hominis credatis reis duntaxat fidem habete, quorum Vos auctoritatem sequi debere existimatis: ac scito te oraculum vestrum a quopiam, ut hymnum & laudem omnipotentis ederet Dei, rogatum, sic illud in medio hymno cecinisser
juem primum finxit mortalem, dixit Adamum.
Atque hymnus hic multis quimini noti sunt asservaturi ad eos coarguendos, qui omnium testificatione confirmatae veritati credere nolunt. Itaque viri Graeci. si falsam de eis qui non sunt, Diis imaginationem salute vestra antiquiorem non habetis: credite , sicut dixi. antiquissimae &priscae admodum Sibyllae, cuius libri in uiuerso extant orbe, de eis qui dicuntur, non sunt autem, Diis mirifico quod3m praepoten iis numinis amatu sortibus vos datis docenti: de futuro autem
Servatoris nostri Jesu hristi adventu, ac de rebus ab eo gerendis liquido & aperte vaticinanti. Harum namque rerum cognitio pernecessaria suerit, sacrorum virorum praedictiones antecedens
praemeditatio. Denique si quis opinetur ab antiquissimis quibusique, sicuti apud vos nominati
82쪽
suerunt, philosephis, de Deo di- μων P. H. αν τηις CAI α- λο-scendam esse rationem, AcmO γις etάγκρυφον τ Θεον ὀνομά-
nem is & Mercurium audiat: il si , Ew9 3 αφως - φα- tum quidem in libris de eo sui , --
dere dissicile est, eloqui autem impossibile ei quoque cui intelligentia illum nosse sit possibile. Undequaque ergo & modis omnibus scire convenit, nullo pi ne pacto aliter aut aliunde de Deo, vel de recta relipione disci quidquam posse,quam a prophetis solis, qui divina inspiratione amati vos docent & instituunt.
Clemens Alexandrinus Inbro primo Stromat. Heraclitus scribit , Sibyllae
non humanitus, sed divinitus res suturas ostenses esse. Dicunt sane , Delphis apud xuriam
83쪽
er . , , - D A talibus. In unccribus certam filia
Neque vero Moses, solus, sed etiam Sibylla Orpheo antiquior est . Traditur enim &de nomine ejus, & de oraculis quae illi asscribuntur, quorum sunt complures libri reamque fuisse Phrygiam nomine Dianam, quae ad Delphos prosecta sic cecinerit:
84쪽
l . I . se Lupercal appellatur, condidit.
Arnobius adversusgentes lib. I. Si quo tempore Sibylla praesaga, oracula illa dc promens fundebat vi ut dicitis Apollinis plena, ab impiis esset caesa atque interempta latronibus, nunquid Apollo diccretur in ea esse occisus
Lactantius lib. i. defalsa religione cap. vi ' '.
M. Varro, quo nemo unquam doctior, ne apud Graecos quidem, nedum apud Latinos, vixit, in libris rerum Divinarum , quos ad C. Caesarem Pontificem maximum scripsit: cum de quindecim viris loqueretur, Sibyllinos libros ait non suisse unius Sibyllae, sed appellari uno nomine Sibyllinos, quod omnes seminae vates, Sibyllae sinta veteribus ouncupatae, vel ab unius Delphidis nomine, vera consiliis
Deorum enuntiandis: σπιις enim Deos, non λους, &consilium , non
sed Θυλῆν, appellabant Aeolico sermonis genere. Itaque inde Iibyllam dictim esse quasi die, η,. Ceterum Sibyllas decem numero fuisse; easque omneis enumeravit sub auctoribus, qui de singulis scri- .ptitaverunt. Primam suisse de Persis, cujus mentionem secerit Nicanor, qui res gestas Alexandri Macedonis scripsit. Secundam Libyssam, cuius meminerit Euripidcs in Lamiae prologo. Tertiam Delphicam , de qua Chrysippus loquatur in eo libro quem de Divinatione composuit. Quartam Cimmeriam in Italia, quam Naevius in libris belli Punici, Piso in annalibus nominet. Quintam Erythraeam, quam Apollodorus Erythraeus adfirmet suam fuisse civem: eamque Graiis Ilium petentibus vaticinatam, & perituram esse Trojam, & Homerum mendacia scripturum. Sextam Samiam, de qua scribat Eratosthenes in antiquis annalibus Samiorum s perisse se scriptum. Septimam Cumanam nomine Amalthaeam: quae ab aliis Demophilo, vel Herophile nominetur reamque novem libros attulisse ad regem Tarquinium Priscum, ac pro his trecentos philippeos postulasse, Regemque asipernatum pretii magnitudinem derisisse mulieris insaniam: illam in conspectu Regis tres com-F bussisse,
85쪽
bussisse, ac pro reliquis idem pretium poposcisse: Tarquinium multo
magis insanire mulicrem putavisse. Quae denuo tribus aliis exustis, cum in eodem pretio per severarer, motum esse Regem ac residuos trecentis aureis emiser quorum postea numerus sit auctus, Capitolio resecto, quod ex omnibus civitatibus & Italicis & Graecis, praecipueque Erythraeis coacti, allatique sunt Romam, cujuscumque Sibyllae nomine suerunt. Octavam, Hellesponticam in agro Trojano natam. vico Mampesso, circa oppidum Gergithium: quam scribat Heraclides Ponticus Solonis & Cyri temporibus suisse. Nonam Phlygiam, quae vaticinata sit Ancyrae. Decimam Tiburtem, nomine Albuneam, quae Tiburicolatur ut dea iuxta ripas amnis Anienis: cujus in gurgite simulachrum ejus inventum esse dicitur tenens in manu librum, cujus Sacra Senatus in Capitolium transtulerit. ) Harum omnium Sibyllarum carmina &seruntur, & habentur, praeterquam Cumaeae, cujus libri a Romanis occuluntur, nec eos ab ullo, nisi a Quindecim viris, inspici fas habent.
Et sunt singularum singuli libri: qui quia Sibyllae nomine inscribuntur,
unius esse creduntur: suntque consus, nec discerni, ac suum cuique assignari potest, nisi Et thraeae, quae & nomen suum verum carmini i seruit , & Erythraeam se nominat ubi praelocuta est, cum esset oria B bylone : sed & nos confuse Sibyllam dicemus, sicubi testimoniis e rum fuerit abutendum. Omnes igitur hae Sibyllae unum Deum praedicant , maxime tamen Erythraea: quae celebrior inter caeteras ac nobilior habetur: siquidem Fenestella diligentissimus scriptor de xv
viris dicens, ait: Restituto Capitolio retulisse ad Senatum Q Curionem cos. ut legati Erythras mitterentur, qui carmina Sillyllae conquiasta Romam deportarent: itaque missos esse P. Gabinium, M. Oct cilium, L. Valerium: qui descriptos a privatis versus circa mille R mam deportarunt. Idem supra ostendimus dixisse Varronem.
Sibyllas multas fuisse plurimi & maximi auctores tradiderunt: Gra corum, Aristonicus& Apollodorus Erythraeu nostrorum, Varro& Fenestella. Hi omnes praecipuam& nobilem praeter caeteras Erythri am suisse commemorant. Apollodorus quidem ut de cive ac populari sua gloriatur. Fenestella vero etiam legatos Erythras a Senatu esse mi Lsos refert, ut hujus Sibyllae carmina Romam deportarentur, & ea con-- sulci
86쪽
sules Cuclo & Octavius in Capitolio, quod tunc erat, curante Q. Catulo restitutum, ponenda curarent.
Ambrosius comment. in epis. I. ad Corinth. cap. o. Spiritus mundi hic est per quem arripiuntur sanatici, qui sine Deo
sunt. est enim inter mundanos spiritus potior: unde solet conjecturis quae mundi sunt divinare, quem Pythonem appellant. Hic est qui per Sibyllam locutus est, sensum nostrorum secutus, locum volens inter caelestes habere.
HieronymmadversusIminianum lib. I.
Quid reseram Sibyllas Erythraeam atque Cumanam &octo reliquast nam V rro decem suisse autumat) quantum insgne virginitas est, di virginitatis praemium divinatio ἶ Quod si AEolici genere sermonis Sibylla appellatur: recte consilium Dei sola scribitur nosse virginitas.
. Idem in chroniciis. Sub Romulo agnoscitur Sibylla Erythraea.
Sibylla Samia quae Herophila appellabatur, in amo insignis habetur, tempora Numae Pompilii.
. Etsatim. Sibylla quae& Herophila, in Samo nobilis habetur: Db Tu D m- .stilio.
Augis. lib. xvii 1. de Civitate Dei cap. XXI v.
Numa regnante Romae, & apud Hebraeos initio regni Manasse, a quo impio Rege Propheta Esaias perhibetur occisus, Samiam fuisse sis Iam serunt.
Idem Augustinus lib. xv 111. de Civitate Dei
87쪽
autem Varro prodidit plures suisse . non unam. Haec sane Erythraea Sibylla quaedam de Christo manifesta conscripsi, quae etiam nos in Latina lingua versibus male Latinis & non flantibus legimus, per inc- scio cuius interpretis imperitiam sicut post cognovimus. Nam Vir clarissimus Flaccianus, qui etiam proconsul fuit, homo facillimae facundiae, multaeque doctrinae, cum de Christo colloqueremur, Graecum nobis codicem protulit, carmina esse dicens Sibyllae Erythraeae, &c.
Nonnulli sane, Erythraeam Sibyllam non Romuli, sed belli Trojani tempore suisse scripserunt. Idem tib xm. contra Fausum Manishaelim cap. XV. Sibylla porro, vel Sibstae, & Orpheus, & nescio quis Homerus,& si qui alii vates vel Theologi , vel Sapientes, vel Philosophi gentium de Filio Dei. aut de patre Deo vera praedixisse seu dixi se perhibentur:
valet quidem aliquid ad Paganorum vanitatem revincendam, uon tamen ad istorum auctoritatem amplectendam, cum illum Deum nos colere ostcndimus, de quo nec illi tacere potuerunt, quisios congentiles populos, idola & daemonia colenda partim docere ausissendi, partim prohibereausi no2 sunt.
Rutilius Claud. Numatianus itinerarii lib. 11.
Nee tantum Geticis grassatus pro Dor armis, Ante Sibilinae sata cremavit vis.
Isidorus cap. um. lib. v Io. Orig.
Sibyllae generaliter dicuntur omnes seminae vates lingua. Nam mος IZolico sermone Deum, Graeci mentem nuncupant, quasi Dei metitem. Proinde igitur , quia Divinam voluntatem hominibus interpretari solebant, Sibyllae nominatae sunt. sicut enim omnis vir prophetans vel vates dicitur, vel Propheta:ita omnis semina Prophetans Sibylla vocatur. Quod nomen ex ossicio, non ex proprietate vocabuli
est. Decem vitem Sibyllia doctissimis auctoribus traduntur fuisse: quarum prima de Persis suit: secunda Libyca i ter3ia Delphica in templo Daphici Abollinis genita, quae ante Trojana bella vaticinata est,
88쪽
eius plurimos vel sus operi suo Homerus inseruit: quarta Cimmeria in Italia: quinta Erythraea nomine Erophyla in Babylone orta, quae Graecis lium petentibus vaticin ala est perituram esse Trojam , & Homerum mendacia scripturum. Dicta autem Erythraea, quia in eadem Insula, ejus inventa sunt carmina. Sexta Samia e quae Samonote dicta est a Samo Insula, unde suit cognominata. Septima Cumana nomine Amalthea, quae novem libros attulit Tarquinio Prisco, in quibus erant decreta Romana conscripta. Ipsa est &Cumaea. de qua Virgilius ' ritima Cumaei venit Iam carminis aetas. . Dicta autem Cumana a civitate Cumis quae est in Campania, cujus sepulchrum in Sicilia adhuc manet. Octava Hellespontica in agro Trojano nata, quae scribitur So- lonis Se Cyri suisse temporibus. Nona Phrygia, quae vaticinata est Ancyrae: decima Tiburtina nomine Albunea. Quarum omnium carmina efferuntur: in quibus de Deo Sc de Christo, & gentibus multa scripsis. se manifestii si me comprobantur. Celebrior autem inter ceteras ac nobilior Erythraea perhibetur. Ex his quidem testimoniis aliisque quae sine numero proserre post mus compluribus, liquide constare existimanius, suisse quondam Faeminas fatidicas, Sibyllasque apud Paganos & Christianos dictas: sod ut& amplius veritas Sibyllarum existentiae patescat, dicendum est, etiam ex communi experientia constare, fuisse Sibyllas & pseudo-prophetissas diabolico Spiritu actas. Femo ut opinor, inficias ibit, Deum verum , olim magnam Spiritus Sancti dedisse mensuram Foeminis nonnullis, easque illo actas Prophetiae dono decoratas Sacra pagina abunde
nos ea de re certos secit, paterque exemplis supra allegatis: interim tamen monendus est lector , BeveroVicium hallucinatum, cum cap. v. de praestantia Coeminarum lib. i. statuit, omni exceptione maius esse testimonium Prophetae Joelis cap et . vers 28. asserentis Dei nomine, eritquepostea, ut mundum Spiritum meum seper omnem carinem is Prophetabunt filii vestri ctflue vestrae. Paulum etiam Apostolum, I. ad Cor. cap. XI. verS. V. mentionem facere Mulieris Prophetantis, quam decet esse operto capite, & Actor: cap. xxi. vers t x. recitati, Philippum Euangelistam, quatuor habuisse filias Prophetantes. concedimus equidem , testimonia haec omni exceptione majora esse, sed applicationem illorum textuum qua probet , donum Prophetiae extraordinarium
89쪽
etiam Mulieribus concessum esse aut suisse omni exceptione esse maiorem , pernegamus, neque enim textus illi laudati, Beverovicii scopo accommodi, ideoque quid Propheta & Apostoli illis locutionibus velint, paucis expendendum: quod ad locum Prophetae attinet, dicimus , primo, fuisse Foeminas Prophetissas etiam ante Prophetae illius tempora, ut constat, exemplis supra allegatis, ideoque si locus hie de extraordinario Prophetiae dono intelligendus esset, plane nihil novi innueret, atqui Propheta beneficium, Dei nomine pollicetur, hactenus Ecclesiae non concessum: ideoque non de extraordinario m mdono hic agitur, sed de benescio ordinario, quod patet ex voce camnis super omnem cannem quae non aliquos homines particulares, sed in genere homines denotat, tam Judaeos, quam Gentiles, videsis,
Genesis cap. VI. Veri Xvo. & cap. vii. vers xxi. Mald igitur iBeverovicio applicatur, Faeminis quibusdam particularibus res futuras nuntiantibus: & quamvis locus intelligeretur de Prophetia propriὸ dicta, dono scilicet futura praedicendi, non tamen putem locum hunc de fraudulentis Sibyllarum praedictionibus accipiendum, Quare per dictionem illam Prophetabunt liae) non intelligo res futuras canent, sed de Divinis rebus disserent, ampliori mensura cognitionis quam sub veteri Testamento, Fideles novi Testamcnti res Divinas & sacras
cognoscent: Hac significatione optavit olim Moses, ut omnes essent Prophetae, Numeri cap. xi. vcrs xxix. Significat itidem vox 'ub tare, laudare Deum, imo etiam nonnumquam reprehendere, videis
antur loca I Chron. cap. XXV. Veri l. item ISam. cap. X. Veri v. M.
EZech. cap. I. versura. Et hoc pacto positamus exponere locum I Cor. cap. XI. Vers v. nam Mulier Prophetans, potest esse Mulier
Deum laudans, de rebus Divinis disserens, Prophetias veteris Testamenti de Messia factas, Christo applicans, sec. Deinde etiam si loci hi agerent de Prophetiae dono sutura disserendi, ut locus Actor. xxi. a cipi potest, attamen applicatio Sibyllarum pseudo - Prophςtiis non est congrua, nec inde sequeretur Prophetiae Donum Sibyllis olim fuisse
Ut igitur ex diverticulo in viam revertamur, dicimus, quemadmodum Deus verus, suas habuit Prophetissas, sic etiam Diabolum , Dei Simium. & suas habuisse , suoque Spiritu incitasse, ac comm
visse, & ut multa nosse potest, quippe spiritu sagaci & longa praeditus
90쪽
experientli, sic illum, inarum medio, multa praedicere potuisse: extitisse autem tales Foeminas plurimas , constat non solum Sibyllarum, verum etiam exemplis puellae illius cujus S. I ucas meminit Actor. cap. xv I. & Muliercularum illarum quibus Montanus Haeretiacus abutebatur: quibus addi possunt non solum puthonissa in Endor, verum etiam Brigitta. Hildegardis, Magdalem de la Crur, Johanna Darc vulgo virgo Aurelianensis dicta, Gallic E lupueelli roruani,
aliaeque a diabolo misere delusae Faeminae, quarum numerum satis amisplum refert Destio in de driuisitionibus magicis & de quibus videndus celeb. Metius. Faeminas autem plurimas & celeberrimas inter Paganos suisse pseudo- Prophetissas a diabolo excitatas, sorte mirum cuipiam videatur, cum potius nobiliori sexui donum hoc concedendum fuisse consentaneum videatur. Sed respondemus, non solum hoc pacto Di bolum voluisse Dei esse imitatorem, ac salsa sua oracula pro veris, homunibus obtrudere, quandoquidem non solum a viris, verum etiam a Fc minis vere Divina oracula prosecta fuerunt: sed etiam paganos magnisecisse Faeminas, easque a nonnullis pro Sanctis habitas ostendimus ante, ideoque Prophetandi muneri magis idoneas, Deosque sua arcana potius illis revelare quam viris. Hinc est quod Mauri, teste Procopio, Foeminas tantum Vates habuerunt, Virisque Vaticinari nefas apud illos fuerit, &plane interdictum,sic adnotante Nolphio I. Centi Lection. Memorata pag. 3 9. Tacitus testatur, in de Germanor. Moribus Germanos Divini quid inesse . credidisse, ideoque primum pro Sanctis habuisse, postea
tanquam Deas nonnullas coluisse. Plutarchus eas S mctas vocat, easque vaticinatas fuisse ex strepitu suminum di sic de inter Cimbros Foeminas quasdam; Albunas dictas, de Victoria ex captivorum sanguine & intestinis praedixisse, testantur Historiae: & docet nos Amanus Tel mes Cari x urbe Freminarum Divinationcs maxime fuisse celebres di inter Paganos maxima olim Fceminarum Divinantium fuit ruris . ba, quas omnes referre non est necesse: celeberrimae hac in arte suere, Apollinis filia Phemonoe, quam viginti quinque annis ante Linum& Orpheum vixisse tradunt, Daphne & Manto Tiresiae filiae, Themis, Helena. Hippo, Athyrtia , Cassandra aliaeque quam plurimar. De quadam etiam Faemina Iulianum Templa Gentilium restauraturum praedicente, labia est quod Lectorem remoremur, Ammianus Marcellin. lib. is. consulendus hac de re, Historia satis est nota. Nec haec sola