Opera omnia, graece;

131쪽

RHETORICA AD ALEXANDRUM 61

αιετων εἰσίν. πίθετοι δε μαρτυθίαι, ορκοι , βασανοι. Δει os τουτων καστρο αυτρο τε συνιξιαι, ποία τίς

τ αλληλων λαῖερουσιν εἰκος μεν ουν εστιν , οὐ λεγο-μ ενου παραδείγματα is ταῖς διανοίαις εχουσιν οἱ ακου

μεγαλ ιναι, και τους οικειους ευπραττειν, και τους εχθρους τυχεῖν, και τα τουτοις ὁριοια, συλληβδην εἰκοτο ορξειεν. εκαστος γαρ τω ακουόντων συνοιδεν αυ- τος αυτ πιξι τουτων κα των τουτοις μοιοτροπων, εχοντι τοιαυτας ε θυα ιας. στε τουτο δεῖ παρατηρεῖν ημα εν τοι λογοις αει ει τους κουοντας συι ει οτας

ληψόμεθα περ του πράγμ ατος ου λεγομεν τουτοις

εικος τοιαυτρο εχει υσιν. 3 Διαιροῖμεν δε αυτ εις τρεῖς δεας. χία μεν ουν cm, το α παθη τα κατα His probatio res frint testim Oiaia , iuramenta, quaestiones. Opus est autem, harum unam quamque probationum intelligere, qualis sit, Munde idonea ad eam argumenta nobis suppetant Qquo inter se differant. Iam vero Probabiti est, quo dicto auditores eius exempla in mente habent puto autem , veluti si quis dicat, velle se, patriam magnam esse, populares rebus secundis titi. hostes vero adversis, atque his similia, omnino probabilia videantur. Quilibet enim auditorum ipse sibi hisce de rebus similibusque conscius est, se eiusmodi desideriis teneri. Qitamobrem hoc nos semper in dicendo obser- Are portet, ut auditores conscios faciamus rei, de qua dicimus. Hi eni in probabile est, eos maxime Credere. Haec ergo vis Probabili inest. Ipsum autem intres dividemus species. Una quidem est, quae pertur-

132쪽

εἱλσμενα γίνεσθαι τοιαυτα εστιν α *αμεν λῖν συμπαραλαμ ανειν ν τοι λογοις. τερον δε μερος ἐστι τω εικότων θος, ἡ κατα συνγηθειαν καστοι ποιου- μεν τρίτον δε κερδος πολλάκις γαρ ι τουτου τροίυσιν βιασαμενοι, και τα Θη προειλόμ εθα πρατ-bationes , quibus homines natura assiciuntur, accusando aut defendendo verbi comprehendit velut si quem nonnulli flocci penderint , aut timuerint, aut eandem rem saepe fecerint, aut rursu si Voluptate, vel dolore, vel libidine assedi fuerint, aut cupiditate vacarint, aut divitiis abundarint, aut aliam huiusmodi e turbationem sive animi S, sive corporibus, sive aliquo eorum sensuum , quibu vulgo ilicimur, passi fuerinta Haec enim di his similia, quae communes sunt humanae naturae perturbationeS, auditoribu nota sunt. Quae igitti secundum naturam honainibus accidere consuevere, tritiusmodi sunt quae quidem oratione comprehendi oportere diximus. Altera vero Probabilis par est mo , quem pro consuetudine singuli seqtii solemus tertia vero Decies , lucrum. Nam saepe lucri gratia naturae vim facimus, .consuli mores indui-

133쪽

RHETORICA AD ALEXANDRUM. 63

mus. η Quibus autem sic determinatis, m suasionibus quidem .dissuasionibus demonstrandum est, hanc Tom, ad quam exhortamur, Vel cui adversamur, ita, ut dicimus, se habere. Sin minus hoc rei similia eo modo, quo dicimus, se habere, aut plurima , Ut omnia.

Quoad res igitur hoc pacto Probabile est adhibendum;

quoad homines ero in accusationibus itidem , si possis, demonstra, eandem rem adversarium saepe antea patrasse; sin id minus poteris, huic similia. Da autem peram ut Ostendas quoque, fuisse utile illi haec facere. Nam pluit mi hominum, quoniana ipsi utile maxime praeferunt, alio quoque huius gratia omnia facere putant. Si igitur ab ipsis adversariis probabile ducere potueris, hac ratione illo utere. Sin minus , a similibus, quae homine consuevere , argumenta tibi inferenda

134쪽

οιστεον--δι ρο εἰκοτως ἐξημαρτες τοτε λεγε δε και ως

ουτε ταυτα τοτε σοι πραξαντι συνηλεγκεν, αυτ νυν sunt. Puto autem, Veluti iuvenis est, quem accusas qliae igitur in hac aetate constituti agere solent, haec ipsum fecisse clicis ori nam credentur pro similitudine etiam, quae adversiis hinc dicuntur. Eodem vero Odo, si eius sociCs quoque tales Ostenderis, quale in

hunc esse dicis; nam ob consuetudinem, quae huic cum illis est, videbitur iisdem rebus, qui biis amici, indulgere. 6 Accusantibus igitur Probabile : tractandum

est defendentes autem nazaxime ostendere oportet, nequaquam aliquid eorun , quorum insimulentur, ipsds, aut amicos, aut aliquem ex si indibus ipsis fecisse ne lite utilitatem laabiturum fui si e liae facere. Quod 1 alitem liquidum sit, te hoc idem antea patrasse, causam in aetatem reiicies, aut praetextum huiusmodi alium assere , Ur tunc eri a Veris. Dic ero etiam neque eo tempore, quo feceris, conduxille tibi, ne

135쪽

RHETORICA AD ALEXANDRUM. 6s

πιποιηκότες, χρη λεγειν ως ου δίκαιόν εστι, δι' ἐκείνους αυτον λαβαλλεσθαι , και δεικνυνα των αυτω

γεῖσθαι. απίθανον γαρ ποιησεις την κατηγορίαν. 'A δε ομολογειν αναγκαζyὶ τοῖς των πολλων βε-

que nunc conducere potuisse. Sin autem nihil huius modi abs te patratum sit, sed ex tuis amicis nonnulli talia quaedana fecerint, dicendum est, non iustum esse, si quis te propter illos calumnietur, demonstrandum alios socios tibi consuetudine iunctos esse honestos. Sic enim in sinaulationem ambiguam reddes. Quod si autem ex similibus quosdam demonstrarint eadem patravisse, dic, absurdum esse si, quod alii quidam videantur peccasse, inde probare aliqui Velit, te quoque eorum aliquid, quibus in iudicium arcesseris, fecisse. Si igitur infitiatus fueris , te fecisse , cuius --cusaris, sic te ex probabilibus respondere oportui. Nam accusationis verisimilitudinem infirmabis. Si vero fateri compellaris, ex multorum consuetudine similitudinem actio tribus tuis vindica, dicens maXime, tu' rimos vel potius omnes, hoc . similia agere, qua A t. Vol. V. E

136쪽

ω σω φης γεγενησθαι, μαλλον πιστευσωσι τοις abs te facta sint. Quod si ostendi nequeat, confugiendum est ad inrtunae casum, ait imprudentiam, ortlibi ignoscatur enitendum, communesque Ona imam perturbationes, quibus ratione deficimur, assumendae sunt. Idae autem stin amor, ira, vinolentia ambitio, 'issimilia. robabile itaque hoc pacto optime tractabimus.

De exempliS. Exempla autem sunt res gestae, similes, contrariae illis, de ilibus iam loquimur. Utendum vero inlis est, cui minus verisimile a te dictum manifestum facere velis, nec per probabile fidem ei praestare possis, ut, ubi intellexerint Caudisores', rem aliam ei similem, de qua loqueris, sic factam esse, ut tu hanc

137쪽

RHETORICA AD ALEXANDRUM. 6

ὐπο σου λεγομενοις arii τὶ δ' των παραυει κατων δυοτροποι τα γαρ των πραγματων γίνεται κοιτα λογον, τα δε παρα λόγον ποι si δε α με κατα λογον γινο- χενα, πιστεύεσθαι, τα δε μυη κατα λογον πιστει- σθαι λεγι δ io ει τις ασκει , τους πλουσίους δε-

ραδειγιχάτων κα ποι λογον ναι δοκει τους γα πλείστους εστιν δέ ιν νομίζοντας, τους πλουτουντας Aα δε-

ρει παραίδειγμα των κατα λογον ιναι δοκουντων λοτιδε ακεδαιμόνιοι ποτε η 'Mmmo πολλω πληθει χρωμενοι

συμμ, ων, κατεπολεμησαν τους ναντιους και προτρε- dicis, magis credant verbi thiiS. et Sunt autem exemplorum duo generari aliae enim res secundum rationem, aliae praeter rationem fiunt. Quae secundum rationem fiunt, facile creduntur cluae praeter rationem, non creduntur. Ut autem, Veluti ii quis ait, divites

esse pauperibus iustiores, adducitque iusias aliquas virorum divitum actiones talia exempla secundum rationem videntur esse Plurimi enim arbitrantur, divites esse pauperibus iustiores. Quod si qui contra enuntiet, divitum quosdam ob pecunia iniuriam intulisse, usus exemplo, quod praeter rationem sit, plane efficiat, hi locupletes minorem fidem habeant. Similiter vero etiam, si quis ab iis exemplum petit, quae secundum rationem esse videntur; quod Lacedaemonii aliquando, aut Athenienses, magna usi sociorum manu, hostes expugnaverint Lin sic auditoribus Iersuadet,

138쪽

68 ARISTOTELIS

πρωτον ματα πιντηκοντα ανδρων Φυλο τε καταλήβοντες, και προς τους ε αστει πολλω πλείους ιτας, και συμυιαχοι Λακεδαιμονίοις χρωμ ενους, πολεμη-

σαντες κατηλθον εἰς την ὁ αν πόλιν Θηβαιοι εἰ κεδαιμονίων, και σχελ απάντων Ιελοποννησίων εἰς τυ Βοιωτίαν ἐμβαλλοντων, μόνοι πιρι τα Λευκτρα παραταξαμενοι, τρο Λακε αιμονίων υναμιν ἐνίκησαν Δίων δε ο Συρακcυ ο μετα τρισχιλίων πλιτων εις Συρακουσας πλευσας, Διονυ ον πολλαπλασιο δυναμιν χοντα, κατῆπολεμησεν σαυτως δε si ορίνθιοι multo socio esse faciendos. 3 alia igitur exempla

secundum rationem sunt Onanes enim putant, in ellis multitudinem laaud leve momentum ad victoriam ferre. Si quis autem ostendere voluerit, non hanc esse victoriae causam, earum rerum utatur exempli S, quae praeter rationem gestae fuerint, dicens Athenarum exsules primo cuin quinqui aginta viri Playlen occupasse, jugnante ad Verius maiores numero in urbe, d Lacedaemoniorum auxilii adiutos , in patriam tamen urbem

rediisseri Thebanos autelam, Lacedaemoniis in omnibus fere Soponnesiis Boeotiam armis aggredientibus, solos proelio ad Leuctra cominusto, Lacedaemoniorum vim fregisseri Dionem porro Syracusanum, postquam cum militibus tribris ira illibbis Syracusas traiecisset, Di Onysium longe naaiori vi fretum dehollasse sic denique

139쪽

RHETORICA AD ALEXANDRI IM '

νιους κατον και πεντηκοντα ναυσι επι τοι λιμΞτι των

λόγον γινομεν , εροντας, σα παρα λόγον δοκουν- τα γενεσ.9 α των πραγμάτων ευλόγως αποβεβηκεν.

ὀταν δ' ι εναντίοι λεγω τουτο , χο δεικνυειν ως ευτυχίγματα ταυτα συνεΠη, και λεγειν, τι α τοιαυ- ται πραίεις ἐν τω σπανίω γεγονα τιν' οίας δε συ λε- Corinthios, Syracusanis novem triremibus auxilium ferentes, Carthaginienses centum, quinquaginra navibus portus Syracusanorum occupantes, urbemque Ο- tam praeter arcem tenentes, nihilo tamen minus vicisse omnino autem haec atque his similia, quae praeter rationem sint gesta, consilia secundum rationem data infirmare solent. Exemplorum igitur natura est huiusmodi. 4 Utendum vero iis est utroque modo, cum res , quae secundum rationem fiunt, dixerimus, ut ostendamus, saepissime hoc pacto res perfici cum autem res, quae praeter rationem faunt, dixerimus, Onere oportet, adta temere suscepta praeclare cessisse. Cum adversarii vero hoc dicant, ostendendum est, ea fortunae casu ita evenisse, monendum , eiusmodi facta rarissime contigisse . quae autem a te proponan-

140쪽

μεν, βελτίους α πιο της νίκης τας ελπίδας χοιμεν. ΙΠολλα δε η όη παραδείγματα δια των προγεγενημενων πρα ων , και ι των νυν γινομενων τα γαρ tur, saepe Exemplis igitur sic tendum est. Ceterum cum ea, quae praeter rationem facta sunt, in medium attulerimus, Oportet nos eorum tiam plurima complecti, dicere , nihil ea magis quam haec fieri solere. Utendum autem est exemplis non ex his solum, verum etiam ex contrariis Puto veluti si ilendas, avare quosdam usos sociis, propterea ipsorum solutam amicitiam addas: os vero, si aequaliter, communiter cuin ipsis rem gesserimus, societatem multum temporis conservabimus. Et mirsus, si quos alioS,AEUO-niam imparati descendissent in bellum , devictos superatosque ostendas, posteaque dicas: Si bene instructi bellum aggrediamur, meliorem certe spem de victoria habuerimus. 6 tilia vero si uines exempla tum e rebit praeteritis, tum ex instantibus. Nam plurimae res

라틴어 텍스트