장음표시 사용
81쪽
disscultates removet. Praecipit igitur Aristoteles or tori, quomodo eum se habere porteat, 1 auditores vel initio orationis, vel in media oratione ipsi dicenti obstrepant, conturbentur os Lendendum ei maxime est, auditores consultationem aut defensionem perturbantes propriis consiliis suis, civitatis utilitati, inini que iusto , legitimo tonesto repugnare. Quod si autem adversarium praevenire animus selerit, si Orator dicat prior, praeoccupando solvenda & infiridianda sunt, quae adversarius dicturus esse videatur; si posterior, dicendum illi est, adversarium mentitum est e calumnias Occupando, bene conscium, has redargutum iri rem ex se potius, quam ex adversario cognoscendam est e. Postilata sunt Cap. XIX , quae oratores ab auditoribus postulant, aliam iidem iusta, si legibus consentanea sunt, alia vero iniusta , si legibit adversantur. Oportet oratorem postulatorum vina bene perspicere, ne iniustum quidquam adversarius a iudicibus sagitet. Iteratio πιπαλιλλογία est brevis admonitio eorum
Cap. XX), quae in oratione adhuc di Sta sunt Utendum est ea, tum circa partium rationi S, tum circia Otius Orationis exitum. Iterare potest Orator vel ratiocinat ad O , vel interrogando, vel numerando, Vel eligendo. Singula ab Aristotele exemplis illustrata sunt. Ironia 1 Cap. XXI cum aliud dicimus , aliud
dicere simulamus, aut rei imponimu nomen CII petens rei contrariae.
Urbana fit oratio Cap. XXII , si structura orationis, de locutiones hominum moribus unde sunt, ad quos orator dicit deinde si verba commutant tur, nec semper eadem adhibentur in eadem sententia. Quod 1 orator voluerit rationem facere proli, ana, pus est, ut rem dividat, quae in singuli per se intelliguntur, fuse tamen explicet, eadem pluribus nominibus circumscribat, dicta saepius iteret S c. Qui autem dicendi voluerit brevitate uti, eum rem uno vocalit eoque revistinio complecti, paucas adhibere copulas plurima
conitingere, iterationes amo Vere oportet. Ex quibus etiam apparet, Ua ratione orator mediocritatem in dicendo conseqURtur.
Figurae nonamum Cap. XXIII sunt tres, simplex,
composita, S translata Sic etiam tres compositior es no-
82쪽
ininum' sunt, una a vocali incipiens Min vocalem desiliens secunda a muta incipiens in mutam de si
nen, tertia muta cum vocalibus itingens. Sunt leni que confructiones quatuor: una, similia nomina aut in- ice in collocans, aut dispergens secunda, eisdem rationibus utens, aut ea inviceni mutans tertia, Uno aut multis nominibus rem appellans; quarta denique, re no in inan aut mittenS.ID. V Pretatio in duas partes Cap. XXIV sex modis institui potest Hic potest hoc , aliud facere ;b Hic quide in haud potest alius autem potest; c Hic hoc, illud pote ii d Neque hic, neque aluis hoc potest e Hic quidem potest, alter vero non potest Hic hi idem alterum potest alius Vero alterum non poteit Adiecta lint ab Aristotele singulis modis
exempla. Erit autem nitio dilucida Cap. XXV), si propriis rerum nominibus tutu orator, ambigua vitet, si Vocate non deinceps ponat, si articulos opportune apte locet, si curet, ut ne confusa sit, neque perturbata nominum compositio, si coniunctiones ante dictas aptae consequantur copulae. Oppositorum ἁi τιθέτων tria genera sunt Cap. XXVI), linum, si Oppositae re o contrarium nomen O vim contrariam habent secundum, si nomina sol et sibi contraria sunt tertium , si vis Iola rerum oppositarum coll-traria est. Primum genus antitheseos optismim e T.
Compar Cap. XXVII est , si tio intilia enuntianthi commatia. Isimi iti Vero est, si non solum commati quoad sensum similia tint, sed etiam similibus Verbis iliciunt hir. Cap. XXVIII.)Iam ex ipsis orationis partit his prima est exordium eaque omni biis septem orationis speciebus coinmunis. Cap.-XXIX. Utitur prooemio orator, ut rem, de qua disturus est, summatim exponat, auditores sive attentos, sive ad bene olentium propensos sibi comparet. Quomodo igitur hoc optime prooemio perfici possit, maxime in genere deliberativo, uasorio Aristoteles ostendit. Si auditores oratori non infesti fuerint, neque rationi, neque ipsi rei statim a revi declaratione rei exordiendum est, .exhortandi sunt auditoreS, ut attente benevoleque audiant. Sin vero alii
83쪽
LIARI DE RHETORICA AD ALEX a 3
qui ante dixerunt, Oratorem insimulatione praevenerint, aut si opinio auditorum mala sive ex praeteritis, sive ex praesenti de dicente, de eius oratione, de re, anticipata fuerit, necesse est, hi orator ante Omnia se ab iis, quorum insimulatus fuerit defendat, eorum causas, rationes breviter in medium proferat, Iam pinionem corrigat, aut removeat, tum demum auditores ad attentionem Xhortetur. Exordium sequitur enarratio Cap. XXX), qtia aut res gestae Vel nuntiantur ab oratore, vel auditoribus in memoriam reVocantur, Ut res praesentes deinceps exponuntur, aut futura praedicuntur. Oportet narrationem esse brevem , dilucidam, nec probabilitate destitutam Collocari autem possunt narratione tribu modis. Cap. XXXI. Quod si pauca fuerint, de quibus dicendum est, eaque auditoribu nota, Arrutionem eorum cum Xordio bene orator coniungetri simulta incognita auditoribus, bene narrabit singula, simulque esse ea iusta, utilia, honesta ostendet; si res denique tuerint levis momenti, Optime eas in exordio δε quidem nude , declarabit. Enarratione eruin facta, singula in medium prolata confrmanda sunt CCap. XXXII. Priinum iis fidem facere Oportet, Argutarentis 1ve a bona fama dicentis, sive a rerum consiletudine, sive ab exe inpii , a vulgaribus sententiis c ductis. Postea vero probandum est, ea vel iusta, vel legitima, vel utilia vel iucunda, vel facilia , vel possibilia esse. Sub finem uniuscuiusque orationis partis iteratione uti licet Insuper adhiberi potest praeoccupatio Cap. XXXIII ; ita ut orator adversarii argumenta infirmet atque deprimat, sua Vero augeat Si roboret. Egit adlui audio de praeceptis, quae omnibus Ord-tionum generibus communia sunt addit iam nonnulla singulis generibus magi propria Cap. XXXJ VJ V. c. generi deliberativo. Quod i orator suadere voluerit, ut vel civitati, vel privatis hon)inibus in discrimine versanti hiis auxilium feratur commemoret ante Omnia, si qua his fuerit erga auditores sive amicitia, sive gratia, sive misericordia Priorum nihil si in usum vocari poterit, dicat, carere os omnibus bonis .carituro esse, misi auditores misericordiae locum dent.
84쪽
Dissuadere poterit orator ex contrariis locis. Quod saliorum suasionibus contradicendum est , oratorem in exordio primum proponere oportet, quihu sit contradicturus oum reliqua sigillatim expendere, demonstrare, esse ea neque iusta, neque legitima, neque honesta , neque utilla , .cet. - Similiter adiunxit Aristoteles locos ad laudandum, vituperandum , ad Accusationem, quaestionem spectantes, quos repetere hic nolo.
85쪽
e δια αθυμιαν περ βαλλόμην ἐν τουτοις τοῖς χρόνοις, ἁλλα λα το ζητεῖν, οὐτως πε αυτων γραῖ - ναί σοι διηκριβωμενως, ω ουδεις ἄλλος γεγραφε τω γ
cIsTI me literis certiorem, saepius Te plures ad me mirae, qui mecum agerent, ut orationum civilium praecepta in usum Tuum conscriberem; ego vero non negligentia quadam per hoc tempus rem suli, sed quoniam cupiebam, tam exqvi te de illis ad Te scribere, ut nemo alius scripser eo-
86쪽
εογοις πρωτευοντα λίνεσθαι των τυχοντων τοῖς λο- γοις στερίζοντα, και ταυτα δότα , τι τοῖς εμεν ἐν δηριοκρατια πολιτευομ ενοι η αναῖορα περ πάντων ων πραγματων εις τονώσημον ἐστι τοι δ' πο τη της βασιλείας ηγεμονίαν τεταγμενοι προς λογον. σπερ οὐντους αυτονόρμους των πόλεων διορθουν εἴωθεν ἐπι το κάλ
βασιλειαν καθέστωτας ἄγειν δυναιτ αν ἐπι τ συυι- ερον ο σος λογος και γαρ ο ορος Tτιν ως πλως ειπε ιν λογος ωρισμενος καθ' tu ολογίαν κοιν πό-rum , qui in eadem operia versati fuerunt. Quod quidem recte apud animai constitvi. Quemadmodum enim vellium decore atque magniscenti. ceteris hominibus praestare sudesu ita etiam Tibi annitendum es, ut dicendi facultate omnium laudem ti-peres. Nam longe pulchrius es, O magis regium, habere an mum bene infructum , quam habitum corporis videre pulchris vestibus ornatum Absurdum quoque ' rebus gestis ceteris an- rectilentem videri in dicendo hominibus ex vulgo inferiorem esse , praesertim cum constet, iis , qui in populari civitatis sa- tu vivunt, Omnia ad populum referenda esse ; unius imperio vero subiectis ad rationem. Quemadmodum igitur liberae civiatates communi lege ad honestissimum nem ducente reguntur; sic ratio Tua poterit impera Ttio tibiactis, quidquid utile sit, persuadere. Nam lex quoque e , ut simplliciter dicam, ratio communi civitatis consensu definita , indicans, quomodo unum-
87쪽
μεθα. ως πιο α βίος λυπος, αἱρετος, υτ λόγος συνετος, αγαΠ, ητος. ειδεναι δε σε δεησει, τι παραδείγματα ἐστι τοῖς πλε αττοις των ανθρωπων τοῖς μεν
νόμος, τοῖς δε σος βίος και λογος. πως οὐ λαα-ρων ς πάντων Ἐλλ ων κα βαλβάρων πασαν στί
quodque agendum si Praeterea vero haud fugere Te exiglimo , quod ratione utentes , eaque duce sngula peragentes, tanquam honestos O bonos, rudibus prosequamur contra absque ratione aliquid faciantes, tanquam rudes O feros, oderimus. Quamobrem etiam mali, si malitiam suam faetis declaraverint, puniuntur, tam honos virtute sua eminentes admiratione d pro habemus. Sicque o quomodo futuras calamitates visemus, bonisque instantibus fruamur , adinvenimus P oinde O minentes dissicultates Ougimiis , O absentes utilitares comparavimus. Nam veluti vita nulli moerori obnoxia eligenda es sic etiam mens prudens sudiose comparanda. Neque id epraeterea oportebit, quod plurimis hominibus, aliis quidem lex, aliis vero ua Tua O ratio exemplo sint. Vt cunctis igiatur tum Graecis tum barbari antecellas, omni opera anniten
88쪽
περ ταυτα διατρίβοντες, τοις της αρετης στοιχείοις καλλιγραίουμ ενοι, λη προς τα αυλα σῖἀ αυτους
αξια την σπουδην ἐστί σοι καταναλωτέον, ἀλλα την ρκητρόπολιν αυτην του καλως βουλευεσθαι μαθειν βουλητεον. τίς γα δεποτ αν αρμίισβητησειε των νουν ἐχόντων, τι το μεν πράττειν μη βουλευσαμενον, ση-
λογου συντελέι τι των et ἐκείνου παραγγελθεντων , παιδείας , δειν es ἐστι παντας τους αραττα των Ἐλ- ληνων πολιτευομενους λογω πρωτον, η τοις εργοις, συγγινομενους προς ε τουτοις, και τους λεγιστον αξ μ α των βαρβαρων χοντας, τουτω προ των πραγ- ρμάτων χρωμενους, ιυοτας καλως, ω ακροπολίς εστι σωτηριας η ια του λογου γινομεν του συμ εροντος dum es Tibi, ut, qui in his versantur ita legibus ferendis , O secundum morum doctrinam vimin exempla vetus-rum Ornatu prosequuntur, non ip si turpiter se gerant, sed ad eandem virtutem se componant. Rerum s praeterea humaniarum maxime divinum , consultatione uti. Quare non in supervacaneis 6 sutililus rebus opera Tibi consumenda es, sed allaborandum potius, ut, quod in his praecipuum est, bene consul .andi artem perdiscas. Quis enim sanae mentis tabis verit, s quis inconsuli quid egerit, amentiae quidem is autem ratione duce, Iapientiae signiιm esse ' Videre etiam licet,
omnes optime inter Graecos rempublicam a ministriantes consultatione inter se convenire, priui quam agant. Itemque apud eos , qui inter barbaros dignitate praestant, consultationem 1 diis anteire , quippe qui probe norint, considerationem utilita
89쪽
σοι παλαι παρακεκληρονω της των λογων αντεχε-tis mente insitutam 1 e salutis arcem. Et hanc quidem inexpugnabiti putandam e se non arcem manu constructam Ititum salutis propugnaculum haberi posse. Sed vereor pluribus hac de rescribere, ne fortasis ostentare me ipsum videar, iam probare instituam, quae omnibus in promtu sunt, quas non concessa fuerint. Quare missis his, ea tantum dicam , de quia bus ad omnem vitam dicere licet, hoc solum es e , quo cete is
animalibus praestamus , Phoc igitur, nos prae ceteris hominibus habebimus, J mne qui summum decus a divino num tire adepti sumus. Nam cupiditate quidem O ira altis huiuscemodi utuntur etiam animalia quaeque reliqua , ω- tione autem homo daemtaxat. Absurdum itaque omnium max me esset, si, quo solo feliciores ceteris animalibus vivimus caiisam bene vivendi Asam, id prae eo entia incuriose res querimus. Proinde Te iam pridem incitatum etiam atque enam
hortor , ut dicendi philosophiam omni sudio complictare. Nam
90쪽
του στρατοπεδου, υτ λόγος μετα παιοείας γεμ ωνεστι βίου ταυτ μεν οὐ και τα τουτοι ὸ χοι παραλι πεῖν νομ ιζω καλως ἡρον χειν κατα τον παρχοντα καιρόν. γραψας δε μοι διακελευομ P. ος, πως μηδεις των λοιπων ανθρωπων λη Φεται το βιβλίον τουτο, και ταυτα ἰως, τι, καθαπερ του ἐς αυτων γενιηθεντας οι γεννησαντες των ποβαλλορμενων μαλλον ιλου
γα ὐπερ τεκνων, τουτων των λόγων πιραποτεθνη-
veluti corpus bona valitudine , ita O animus disciplina si a-tur. Huius enim ductu haudquaquam Tibi in rebus gerendis aberrare contigeru, quin Potius, ut verbo dicam , omnia iam parta bona plane tuebere. Quod se prireterea oculis videre, iucundum, animi luminibus perspicere, admirabile est. Item, quemadmodum imperator sui es serv.ator exercitus , ita ratio cum disciplina coniuncta vitae es gubernatrix. Sed haec atque his similia ut iam missa faciam convenire videtur Monuisi autem literis Dis, ne quis alitus hunc librum accipiat, quippe qui non sis nescius, sicuti parentes, quos ex e genuerint, magis , quam suppositos artus , amare solent , eodem modo qui aliquid invenerint, magis hoc amare, quam quibus eo ut contieerit. Non secus mim res inventis, atque plo A