장음표시 사용
71쪽
It Christus in Evangelio. Estote prudentes sic iit serpentes, S simplices sicut collimbae. Physiologus in serpente plures in esse natu
Trimaserpentisproprietas. Vin senio grauatiir caligant illi oculi & cum iterui titie nescere parat, quadraginta diebus cibo abstinet, Glande emollita cute, quaerit petra per cuius foramem agno nisu contendens pronus'. transire nitittit, cutemq, exuit, qua deposita gaudet, atque iteru iuuenescit.
INTERPRETATIO F tu spiritualis homo si per angustam Marctam via
veterem mundi senectutem deponere vis,corpus tuuat iunio macerat. Est enim angusta porta, arctavia quae ducit ad regnum coelorum.
I riuatactio I stolos nouam Euangeli lucem annuntiat
72쪽
ros mundo, salariaribus praeceptis diuinus ille magister corroborat. Porro totam Christia irae disciplinari cilccti Gilem conii cotis, duo nece ilaria est. ait ad adna inistrationem verbi, prudentiam videlicet de implicitatem. Ad prudentiam ut breuiter dica corurn in vini rstim pertine cognitio atque effectio, Tae ad bene beateque lucri dum in suo unumqtiemque statu perducere pollunt . Eu enim diuina haec virtus humanarum o tunium clion uni quasi gnomon, est
virtutu dux mater est vitae moderatrix, immo uero iuxta Loico 'rum placita ars est agendae uitae . Deinde cum simplicitatem iubet,li vpocrisin uetat , nam simplicitas inrtilationi opponitur tam dolum in uerbis, quam in factis fraudem auersatur Extant innumera sacrarum litterarum testimonia, quibus duplices corde a Spiritu sancto reprobantur, simplicesueto ac recti uari j en com ij sextolli in i . Iam licet duo haec , prudentia, ct simplicitas differre quodammodo ac diisentire inter esse uideantur, optime tamen costituta ratio facili negotio illa copulabit, ac uinciet , est si quidem inter uirtutes omne is mira quaedam bcietas atqtie connexio. Qui fortitudine praestat, temperans item elle recte potest . Facilitatem morum ac seueritatem liqtus una relineri non posse arbitratur, plane
decipitii r. idem de sobrietates liberalitate ac reliquis striis modi uirtutum speciebus dictum esto. Vide Petrum esse tum DCue tiara docte ac sule de hoc dillerentem in . obseruandu .ff. de ossicio praesidis Petrum Velleium LGu evara, praeterit si quod sui virtut tims oecundum se cillum, vividum simulachrum irae sentis unicum ornamentum suturi absoluti is inaum exemplar. et vero lictor candiderii viri huius praeclarissimas dote is exprimerem hinc vellem, vix bi fide facerem: etenim eo, ite maximorum virorum elogia inuidiamin incredulitatem declinare solent, quousque communem hora inum captum non excedunt. Ornat profecto tantum litinc virum
antiquissim his generis splendo Ornat constans tiaedam a primis auctoribtis ad posteros viritie derritata in reges suos fides ita Sc lu- diu, multa apud eosdem principes Ob hoc iplima gratia; amplissimi
magistratus domi militiaeq; sta iciter administrati.Ornat ilia ora inmnii: dixi intis, vix noltra sunt verior ac solidior animi nobilitas, vitae sutrama innocentia, incredibilis candor, rara morium suauitas, virtutu omni ii, at l. litivis maxinae qua iactaba, prudentiae , ouae reli-Qui uim niu condimentu eii, eximia quaeda admirabilis polles-1io Oii id miru/prtiae res nasci homines negoti philolopus, at disciplina, tabore, dc experimen Ob eo testatur, Petius Velia ius isthaea tibi prae si ita ita nim Hum contra uri, rimit annis sacrosan-
73쪽
ctis iterarium studi j omnino consecratus, in omni bonarum arti si genere ad miracultim excellat; nec vero ille pirapterea ita se nitidit munito, ut intra priuatos bibliotheca parietes semper delitesceret, naulta vidit, ianilla coga ouit, multa tractauit, pitui mi ostic ijs Rempublicam sibi demeruit quin etiam & Vrbi ipsi in Urbe Orbi illius virtus iam olim admirationi suit. Finiam semel. Erit cum Velleium considetans persectissimam vigilantissam praesulis, qualem
Apostolus instituebat imaginem , te intueri dicas, atqtie illum ad Christianae Reipublicae utilitatem, utque aurea exorientis Religio. nis redeant tempora praeficiendiam Ecclesiae desideres: Erit cum ampli Timo magistratu ne tot sileonti uris apices,aptissimum itidices : Erit cum ad efformandam lubricam illius aetatem, qui ad rerum omnium clauum adna ouendus esset, natum Velleium exta stimes. Denique nussa unquam Viris optimis&maximis praemia proposita, nullae tam secundae atque insolentes fortunae, quibus non ille se dignissimum praestiterit, atqtie ad illas consequendas amplissimam sibi vita ute ac doctrina viam non strauerit Patere
quaeso lector candide inae proposito argumento Vellei nostri recordatio diduxit .animo quidem ac desiderio nostro haud pi ne satisfactum est , tuo nimirum, digres ione hac, molestum nihil accidisse confido, Menandri videlicet memor, apud quem dii; s
lacra litterae; nam eo Genes eos loco, que nucvertit Hieronymus, Erat serpes callidior, nunc, Erat serpes sapie Ior, Aquila Theodotione παυουρ legentibus, septuaginta habent oda ις ω φρονιμώταος Nec arridet,qiuod Augustino theuco placuisse video, ea ratione serpentes ibi prudentes vocari, quod longissime cernant, etenim nimis frigida interpretatio est. Memina item Cis mentem Alexandrinum, libro Stromatum sexto aliam addux serationem, videlicet quod in male sici 1 squorium optimus artifex est serpens inueniri etiam possiet conseqtientia ab li in discretio,
compossitio, coniectura hi uroittio cui sententiae fauere
videtur commimis doctrina quς Salilium auctorem habet homilia et in principium Protierbiomina dum duplicem prudentiam constituit, unam proprii commodi custodemi VoIateranno in te se prete &alieni doli observatricem, qualemmatu: i. rpens alteram quae virtus est, quae ea quae agenda aut non agenda iunt definit. vertim certe priorem illam vix est ut prudentiam vocemus; astutia calliditatem aliciam, fallaciain versutiam magi propite appel ta
74쪽
bii iniri Non inficior, vel bum φρόνιμος in sacris litteris ac virlim q. anceps cilcinam, noui tellanaenti in quo is cortini verbo rimi maior uis es festinacia ijs gam , P .ulus ad RCmanos i .s ita τε πατ vi
ram illitis prudentiam, in exemplum proponi t ii ea tantum ad nocendum d male faciendum tittit . Qitare magis forsan physica ratio sit,qtiam ex vetera Aegyptiorum laenicumque theologia colligit Eusebius, videlicet serpentes spiritalissimos esse animalium onanium. nam abs alie manuum aut pedum Domnino absque alicuius organi exterioris adiumento, eximiam celeritatem alle ltiuntur, feruntur, varias in figuras ac formas gradiuntur, inuoluto ac reuoluto gressu in quamlibet partem rotantur . Hoc aiuem inde habent,
qtaod prae caeteris animalibris ignea natura participent Idque de . cantatissimus ille Epies sacrarum litterarunt scriba quem summa Deorum interpretem Aegypti putarunt, cujusque libros Arius in Graecam linguam traduxit,concione significauit cum connivente atque adeo clausos habente oculos serpente tenebras distundi, illo vero palpebras oculorum erigente, luce omnia repleta, scripsta. Hinc suma in haec animalia religio quibus tepta erigebant quae pro diis enerabantur, rerum omnium principia putabant quin de Delim appellabant Ophionea: de quibus ex Pherecides Zoroastre plura apud eundem Eusebium. Itaque vi redeamus non erit absurdiim, si prudentiam serperimm pud Mosem de hac serpentina nati ira ad omnia habili,&aptissima interpretemur. Eam nimirtim Deus
naturae opifex, ipsi serpenti largitus est, qua vi Augustini verbis via , malus daemon usus est ut instrumento ad decipiendos primos parentes. Porro beata etiam haud improprie appellari posse prudentia, docet Theophrasti opiis cui titultis de animalibus quae dicuntur prudentia: auctore Laertio. Verum haec prolixius sortasse quam oportuit.
t , Optime sane diluinus ille magi- Sihnplices sicut cottimo. iudentiam serpentum columbino candore temperauit est si quidem animal si iid omnino innoxium, nullii rat insidias, atque ut Augustinus ait in Quaesti nibus Fuangelicis super Matthaeum , non solum grandium anima. lium contra quae vices non habet verum nitia uuissimorum quibus
75쪽
etiam perparui passeres alti nitur, caede abstinet. Columba se rem iis fuit Noemo nuntia Claristo in baptismate stipe caput adllicit, fausti ominis auis est, qtia olim in sacris litationibus ob nimiam puritatem praecipue expetebatur. Hinc fiat, rellina pili tu alium ac diuinarum in sacris litteris utilli rimum siritim bolum: Ea des natur Christius, Sanctus Spiritus, Ecclesia, Virgo ei para, Gratia, Charitas, sacra doctrina Scripti ara Spiri. lis Natura Ecclesiae Doctores, viri simplices ac recti, atque eius generis multa quae ex doctissimi Laut et ira psbdi ancile colliges . Adscribam ego eleganti Dsimum Marci Antonii Flaminii epigramma, in quo magnum Gulielmum Sirletum in pauperi ad liticior tuna delitescentem Seripado Cardinali commendat,atq. apposuis inae columbae coparat. Ait Commendo tibi Seripande niagne Gulielmum hominem pium, eruditum,
o creandore animi parem Columbae,
Quodque existimo pluris aestimandum,
Pauperem, iuuenes tamen docentem Gratis pauperie mala grauatos. Illum Graecia magna procreauit
Antiqua probitale,moribAsque Ddmi Pytbagora Virum, tuaque o Dignum amicitia idque ita esse,certo b bra Sciens uectibi magne amice dono, Viri Mityle tuae dico, nec alter Pa: romim inveniat sibi aptiorem. Ergo quod est praeceptiam Christi in quo versamur de coniungenda prudentia serpentina, cum columbina simplicitate, atque adeo,irtutibus ijs quae iiUer se videnti irrepugnare videndus est diuinis mus Nagian Zenus in oratione qtiam in funere sepultura patris sui praesente Bassilio habuit, quam certe vix tempero, quin in tegram hic transcribam, haud tamen inuidebo lactori omnia sic ille Sed fuerit sane pater Gregorius tanta tamque illustii mo. rum facilitate et indutita tamen eaque virtute quae in rebus e-rendis versatur, cui iam ali cedebat ' Minime . Verum denit pleo lenis ac placidiis, ut ii quis alius erat, ad agendum peraeque pius apposituis. Quamuis enim iis dii res sere inter
76쪽
plaginet de opponant hi simplicitas nimirum asperitas, alteraque
manluetia clinem chlara inertia coniti notam habeat, altera rebus quidem petendis apta iri, vetii in aumanitate careat, at in eo tam en Pirifice haec dii orta viatim conueneriNH. Nempe ut d tanciti iri assi rac vehemens rebus fgere iactis cum mani uetudine incumberet, A tanquam ebris gerendas alienus i esse cum in dii stria subi it teret, in pt bis iis ferendis i sermonibus ab omni irretii libetis, in omni deniquegit bernationis genere. Nam cumi r pentis ad malum prudentia in columbae ad bonii in simplicitate con tinxisset, ita se comparauit, ut nec prudentiam in eis tuam improbitatem, nec simplicitatem in stoliditatem degenerare lineret, verum ex ambabus, quoad ei iis fieri poterat, unam virtutis speciem esticeret, numeris omnibus perfectari ab lolii tam . Hactenus Theologus, interprete Billio. Haec serpentum agi rasia apud propia a nos de sa- Uccre cro, scriptores valde vulgatis est indicabo son tes rari isto t. lib. 8 historiae animal cap. 7. libro . cap. 7. Plin. lib. 8. cap. 7. Leberida Epiphanius hic vide se: e Graeci
γῆίας per cat hac relin nominauit Aristo t. υλυφος τῆ εοτοι, Nicander ῆβαν νες οὐ appellat, actionem ipsam Plinitis vernare. Hac auten de re poetae sic narrant. Prometheus caelestem ignem sussuram scidio. mines quosdam detulerat, qui tanto beneficio ingrati, Iotu stirium detegunt, ab eoque in delationis praemitim perpetua iuuenta donati sunt. Hanc igitur illi tim suo clitellario asello imposuillent redeuntes, asinusque graui siti in itinere laboraret, ad sontem quenda perrexit, ubi loci custos serpens, ne ad aquam accederet, prohibuit, nisi prius pacto pretio . Tunc arescens almus se quodcunque haberet, datur tim promisit, accepit igitur serpens agi rasiam , atque inde quotannis exuit senectutem, homines vero senio conficiuntur. Nise
cander autem sic fabellam descripsit.
77쪽
Fabula per iuuenes celaberrima oberrat, olim Fratribus imperia diuisit maximus aeuo Vnus natorum Saturni praemia honorisque Indicium coepere domestica turbo iuuentam. Mortales pretiosa Deumsed munera post haec Dementes carpsere hil iuuere querelae;
iam tardi dorso imposuerunt pondus scili Dona Dei: cm iccasti praecordia bi essent, Ad fontem properat,praegrandem hic repperit anguem, Quem supplox orauit opem sibi ferre ed ille Quod ellet, pretium lymphae, pondusque pet t. Ille sit pressus Iacile annuit icta petenti Eadem sere sunt apud Sophoclem αν κωφοῖς.
Euge. nos in hoc etiam cum Tertulliano con-
Πt cm XM ' uenimus, ut postpalui melle nobis sermo d. serpente ille libro de Pallio Nominandus est serpens licet pone
patium; nam iste quod sortius est, conuertit corium larvum , siqi iidem tu senium persensiit in angusta se stipat, pariterque pecuna ingrediens , cutem egredies, ab ipso statim limine erastis, exilui j sibi dem relictis, noluim se explicat cum squamis de recurantur. VO'luit isto serpentis argumento Ioannes Spondamus in Odyssi eae librum s. Paracet sicam doctrinam de lapide philosophico astru re sed mihi non dum persuasit, octiernantis serpetis gaudium expres iis tr cretitus, impie ac stulte animori immortalitate Oppdg Quod immortalis nos ea foret risins, ou tam se Orsens dissolui conquereretur. Sed magis ire foras estemque re linquere hangli
Est apud Nicandrum eiusdem vernationis gaudiuiti ita signis
78쪽
Hoea tuem Graece illi parcemiae locum dedit. Laetor rideo magis quam si exuissὸm senium, quae apti l Aristophanem obscensoribus aliquantulum verbis proponitiir: eisdem citat Suida s. Sietu. B illiu in Oratione. . de uirtute ct vitio locaim IIatthaei citat, eiusdemq. serpentinae proprietatis meminit, atque ad mores accommodat, his verbis: Sitis inquit Christus prii dentes sicut serpentes: qui cum eos senium deponere neccsse sit, loco angusti optime septo corpus suum committunt,& ita prudenter atqtie sapienter senectutem exuunt suam. Quod etiam ios sacere vult sacras cliptura cum per arduam&angustam viani tersa ciamus, exuere inquam Veterem hominem, indilere vero nouum,
ita ut etiam nostra sit repuerascat iuuentus. ut aquilae solet. Eadem omnino sunt apud Isidorum Pellisio tem cui iis nunc aliquot epistolae . ex infinitis prope myriadibus ope docti illimi Godefredi Billii luce perfruuntur. libro I Epistola i 6 ad Herminiim Comitem in haec uerba: Serpens arte ac versuri vetii statem extiit, in aristaintradam angusta rima se se comprimens, ac senium deponens. Vult igitur nos quoque per arctam iliamin afflictionem,tieterem homitia exuere ac pro eo nouu induere, qui ad eius imagine renouatur.
Epipianius hic ieiunium praecipue commendari auctor est. Si anguilam viam inquit gradu P. agens de gula duramque etiam pergere Christo promisisti, reprime ventrem huc enim si foveas atque distedas, pacta Sc conuenta cum Domino itio irritasti intende animo ut audias dicentem. Lata de spatiosa est via ventris, quae ducit ad perditionem fornicationis, muli sunt qtii. ingredruntur per eam. Et quam angusta ianua arcta est via ieiu-cu quae ducit ad via castitatis' paesci sunt qui per ea ingrediutur
79쪽
80쪽
Secunda serpentis proprietas Cap. XIIII
Vm serpens vestitum hominem conspicit, pauet, ipsumque fugita. quod sinudum videt illum petit.
INTERPRETATIO. F tu spiritii aliter considera, quod clim noster pares
Adamus veste a Deo contexta in Paradiso indutus fuit, illum adoriri Diabolus non potuit, sed procul ab eo fligit: cum vero prscepta Dei transgressus, nudus mansit; tunc vicit illum Diabolus.
siue auctorem epistola de cereo pascit ali ad Praesidiu Diaconu:&apuit Isidoru in Originibiis, Alberi u in historia, alios. nam in hominen vestitum salire serpentem scribunt, alii do vero stagere. Plinitis, ex Agatharchide, familias quasdam recenser, Cuae serpentibus terrori erant,ritiorum genere stilli ait Psyllos; sic a Psyllo rege dictos, cuius corpori ingenitum in virus serpentibus exitiale: unde mos illigenti fuit, ut liberos genitos statim obi jcerent serpentibus, quo argumetrio pridicitiam coni ligum experiebantur, detecto vel proprio vel adulterino sanguine. Hos Catonem, per Libyae deserta inter facientem sectum dux ille, ut serpentiu morsibiis mederentii Pthitarchus scripsit meminit illor tim Gellitis lib. 9.cap. 1. Strabo I 3. Lucanus item ab illo vel sci. Genu inimica colit terram ascuo serpent: Marma γ'dae Psylli ci c. Cellus alitem medicus non Piyllorii in natiuae sed illorum audaciae hoc ita birendii militat 'harsos H item