장음표시 사용
141쪽
IIT tempore quinquennij praescribit adversus judicem , ne proce
de re possit contra suum crimen, ex Bordon. in Trib. cap. 3O. a num. 8. Hinc si persona solicitata, vel culpabiliter, vel in culpabiliter omissit per integrum qui laquennium de nunciare, excusari pote sit a denunciatione, quando aliter non praescribant particularia Dioecesum Edicta. Ex his etiam haberi pote st, an teneatur denunciare foemina, quae ab initio non p r-
cepit verba Confessari j inducere ad turpia, sit post aliquod tempus fuisse solicitatam cognoscat : Haec excusati non potesta de nunciando, nisi integrum elapsum fueric quinquennium. Haec citatus Roncaglia, super quae advertendum est quod ii cet per Edicta Sanctae Inquisitionis Parmensis, cujus Consul tor erat Laudatus Franciscus Bordonus, jam tunc praec Cptum esset, ut denunciarentur crimina ad Sacrum Tribunal l pectan tia, etiam si longum tempus effluxisset, hoc intelligit ipse solum quoad haeresim, eo quod in Edictis dicatur : Maxime dia haeresii; Sc dictio maxime, in jure non semel sumitur pro tam tum. Videatur si placet, hic Authoro Haec varietas opinandi forte fundatur in his, quae communiter tradunt Cannonillae in lib. 2. Decret. agendo de longo tempore requisiito ad praescriptionem actionum criminalium: Ex quibus aliquae praescribantur spatio viginti annorum, aliae vero spatio minoris temporiS , ali V denique nunquam praescribuntur. Et loquendo de illis quae quinquennio praescribuntur, communiter assignantur crimen peculatus, adulter ij, stupri, incestus, lenocinii, A caetera crimina obnoxia poena legis tuliae de adulter ijs, ut habetur leg- peculatus T. ad leg. peculatus: Et L. Mariti 29. k. hoc quinquennium, de quo praeter alios videri potest Schmal Zgrueber, pari. S. tit. 26. f.
T. num. I 2I. Aliae vero nullo, tempore praescribuntur, ut parricidium, stuprum per vim illatum haeresis, &c. His notata S. Assero ad quaest. De nunciandus est Confessarius solicitans, etiamsi longum tempus a die solicitationis efluxerit. lahoc nulla potest esse hodie dubitatio, quia sic expresse decis. sum est a Sanctissimo Benedicto XIV. in Constitutione Sacra
142쪽
mentum Poenitentiae, per haec verba: Vel linghm tempus post imam folicuationem jam suxerit. Quare si quae difficultas hic
su per an da est, ab explicatione longi temporis pendet; unde dii putandi gratia. 7. Dices: Opinio dicentium, quod longum tempus sunt tres
anni, videtur fundata, Sc quide non solum extrinsece, sed intrinsece, quia cum probabile sit, quod taxatio longi temporis relinquitur arbitrio boni viri, ut ex Vasque a docet Alloea Uerb. Lex, sect 6. num. T. fol. 36 I. iunt vari j Doctores optimi nominis, qui per longum tempus tres annos intelligunt; quare ipsam et probabilitas extrinseca hujus opinionis, videtur intrinseca probabilitas i psi ii s. Nunc sic: Ergo quando a die solici-
rationis lex armi trant acti sunt, potest: foemina solicitata Con- fellamum lolicitantem non de nunclare. Prob. conseq. Sex anni, juxta distam opinionem non sunt longus tempus, sed lon-gδ tempora, cum ex binario numero trium annorum coaleiacant, M tres anni soli longum tempus constituant: Ergo quando a die solicitationis sex anni transacti sunt, tunc videtur, quod sumus extra casum Constitutionis; quia tunc non solum e duxit longum tempus, sed effluxetunt longa tempora. ConqMamur: Quia sicut duo homines non recte dicuntur unus homo, lic etiam, nec duo tempora Ionga, te te debent dici
longum tempus: Et sicut Lex quae disponeret de uno homine, non recte censeretur disponere ae duobus hominibus, stepariter, Lex disponen S de longo tempore, non debet censeri disponens de temporibus longis. 8. Verum omittendo alios respondendi modos, quos tu poteris cogitare, vel constriere, ego respondeo, quod taxatio longi temporis non est relinquenda nili arbitrio judicis. Αdmodum quo, ut aliquod factum sit nototium, dubitant Docto. res, quot homin lam requiratur icien ia, M adstantium multitu- dos Et uuia aliqui requirunt notitiam totius viciniae, alij majoris partis, alij decem hominum, ali 3 trium, hinc plausibilis
est sententia hanc resolutionem reponens in arbitrio Judicis, Sc sic docent Malcar d. de Probat. Concl. II OT. num. 18. Pasie -
143쪽
I I9rin. in Trib. Regu L q. IO. n. 3. Halm H. . t m. 6. de Iust. jur. trach. 2. num. 29. Reiffensi. Lib. S. Decreta l. tit. de acus. num. 2SO. M alii plures. Et quidem cum maximo fundamento; nam quod a jure non est raxatum, vel definitum, censu
tur commissimi arbit rio judicis. Ergo si de taxatione longi temporis, in casu de quo loquimur, nihil ex prelle definitum est a jure, de alias placita Doctorum sunt diversa, hoc arbiistrio iudicis relinquendum videtur. Unde in Leg. si Servus T. de jure deliberandi, dicitur: Cum dicit tempus, nec ad)icit diem, sine dubio ostendit esse in jus dicentis potestate, quem diem praestituat.
9. Attamen si contra me insurgis dicendo, quod hoc verum est pio foro judictim , non vero omnimodis certum, Scindubitatum pro foro conscientiar, cum opinio, suae laxati nem longi temporis relinquit arbitrio viri prudentis, impi babilis non sit; si concurrant aliae circumstantiae considerat dae, Sc non contemnendx, de quibus infra quaest . tunc fateor non esse hoc mihi facile definire, ut ibidem etiam repeto. In
io. Quaeris: An qui diceret quod foemina lolicitata non
tenetur denunciare, quando a die solicitationis effluxit longisse simum tempus, resolveret contra Constitiuionem Sacramen mPaenitentiae ' Res p. quod attentis verbis Constitutionis, non re-lolveret contra illam. Ratio est eX cap. ST. de Reg. iur. in 6. ubi dicitur: Contra eum, qui legem dicere potuit apertius est interpretatio facienda. Atqui Sanctissimus Benedi s indicta Constitutione non praecipit de nunciare solicitationem et sit longissimum tempus effluxerit, sed tantum dicit, et i si ἰοπμm temptis effluxerit Ergo attenta mi da littera. M corii verborum, nota resolveret contra Constitutionem, qui dicereti'apam noluisse tempus.longus imum comprehendere. 11. Confirmatur: Quia cum verba mentem Legislatoris
explicent, nQn est recedendum a verbi legis, niaxime do verba iunt clara, ut tabetur cap. ad audientiam d D
ausmodi admixtum inieryrctationcni, nec conjecturam volun
144쪽
I 2 Otatis, ut ex jure, Sc cum communi Doctorum probat Barbosa a Xiomate Z . num. 32. Et id sive lex siri odiosa sive favorabilis ; quia nec prima est resti ingenda, nec secunda est amplianda, nisi quantum patiuntur clara verba legis iecUn-rium propriam, dc usitatam iptorum significationem, ut cum Suater, Lairnan, de Palao, docet Ronca glia, tradi. 3. de Leg. quaest. Α, cap. 2. quaest. 3. Atqui Pontifex in dicta Constitutione de solo longo tempore expressionem facit: Ergo quia longissimum comprehendere noluit, neque hoc est in Constitutione comprehensum. Accedit, quod non e X pressis, non nocent. L. I sis. T. de Reg. jur. in s. Et quod clara expressio longi temporis, videtur exclustio longissimi. 12. Propter has rationes, dc alias quae apud Authores non occultantur, judico, quod haec doctrina sequi potest attentis circumstant ijs, de quibus infra quaest. q. modo alicuoi non si ea liquod Edictum Sanctis si inae Inquisitionis in contrarium. Et si enim solus Summus Pontifex, Sc Concilium Generale, habeant authoritatem condendi jus Cannonicum, ut dicit Ronca glia tradi. q. Qe Centuris, qua ita ' cap. I, qua sit. I. tamen -Joannes Sanctius in select. disp. II. num. s6. asserit, e X Suarea, quod praeceptum impositum per Edicta Dominorum In - qtH1isorum non minorem habet vim, quam lex Cannonica: Cum potestas Tribunalis Sanctae Inquisiuionis Apostolica Authoritate feratur: Atque id iptum identicis verbis docet Del- bene pari. 2. dub. 237. sect. 23. Petit. q. num. 8. ubi praeter SuareZ, dc Sanctium citat. FagundeZ, dc Avitam.
QUAESTIO MAn tamina solicitata possit excusari a denunciando, praetextu
correctionis fraternae 1. Esponsum praebet Decretum sanctiss1 mi Alexan- i dii VII incipiens, licet alias, ann. 166 P. in quo Gostquam confirmat Constitutionem Pauli V. emanatam die 1. Septembris anni milies sinu sexcentes simi sexti, diit uite
145쪽
praecipientis in ea Superioribus Regularium, ne aliquo titulo, Vel praetextu in causis suo tum Subditorum ad Sanctum officium spectantibus se intromittant, aut immiscearis, prosequi tur sequentibus verbi S. . , , Et quia quandoque, etiam eorum Subditi deficiunt in eo, quod ipsis implendum incumbit cum Religiosis ejusdem, alteriusque ordinis, alijsve quibuscumque personis, , de fide suspectis, caeterisque petentibus consilium in male rijs ad Sanctum officium spectantibus, ita ut nedum ipsi met de nunciationes differant, vel ab illis prorsus abstineant,
verum etiam multoties ab eisdem alios a se consilium petentes retrahant malis artibus , vel mendicatis Doctorum
opinionibus, vel sub fraternae correctionis factae, vel faciendae, alio ve praetextu: Propterea, idem Sanctissimus declaravit, praefatos Subditos absque ulla participatione, etiam nulla petita venia a Superioribus, etiamsi nulla correctio fraterna, vel alia monitio praemissa fuerit, omnino teneri, obligatos esse accedere ad denunciandum ordinariis, vel ,, Inquisitoribus locorum quoscumque etiam Confratres, ac Superiores etiam primarios suos ejusdem ordinis, Sc Religionis, quos noverint esse de fide quomodolibet etiam le- ,, Viter suspectos: Ac propterea eosdem debere omnes, Sc, , quoscumque etiam alios a se consilium, ut supra, petentes, , , monere, & obligare ad denunciandum. Nec posse illos ad enunciando sub dictae fraternae correctionis, vel alio quo 'vis praetextu retrahere, aut retardare. Et praefatos omnes,, tam Superiores, quam Subditos contra facientes, Sanctitas, , sua voluit, Sc declaravit subjacere omnibus censuris in di- , , cta Constitutione Pauli V. expressis, nec non priva Lionis, , quarumcumque dignitatum, SI c. 3. Dices : Non est potestas creata etiam Summi Pontificis, quae obligare possit Edicto, aut monitorio, quoviS anathemate obfirmato, ut teneamur delictum Occultum propalare, non praemissa correctione fraterna. Siquidem correctio fra
terna, dc denunciatio Evangelica sunt de jure naturali, & di-
146쪽
vino, qua per nullum jus postivum humanum, aboleri pose
sunt. Dicitur enim Matth. I 8. 1 . Si peccaυerit in te frater tuus, ade , corripe eum inter te, cy' ipsum istum. Verba autem haec praeceptiva sunt, utpote imperativa, Ut tCnet com imunis Cari non istarum, de Theologorum, & 1ic decissum extat C. cum e X in jumno I 2. e. ne quilpiam de Haeret. Ubi Alexander III. δί innocentius IH . hujusmodi correctionem fraternam vocant manda . um divinum, & Evangelicam Re gula m, sicque per nullum Jus posui vum Pontificium aboleri
, Res p. I. Nobis sufficere , quod Summus Pontifex ita prXcipias, ut obedire teneamur, absque eo , qaod scrute suur Iaeiones. Deinde omittendo quod bonum publicum prae alec particulari, 8c alias responsiones, quae a Doctoobus aferuntur, Non erit novum dicere, quod praeceptum divinum aliquando Ecclesiastico cedat, ex benigna interpretatione voluntati S .di-Vinae, & harc erit secunda responsio, ex Praeposito Stephano DOlZ de P cenit. Areola I. n. 8. etsi ad aliud intentum, quam explico sequenti paritate. ' ἰ7. Praeceptum divinum est, juXta communem Theologorum, si Mediam, & Palacium excipias, quod Confessio mor talium Sacrae Communioni praemittenda sit, ex illo Divi Pauli: Probet autem se ipsum homo; quod ipse Sanctus Apostolus testatur se accepi ite a Christo Jesu, per illa verba: Ego enim a cepi a Domino. Nihil O minus valde probabile est, quod Sacerdos non habens copiam Confessata; , dc existens in peccato mortali, potest cum iota contritione celebrare in die festo, si ex non celebratione Mistae, multi, Ac ipse omisiari sunt audi, re Sacrum. Similiter, potest probabiliter cum sola contritione celebrare, in casu quo plures omissuri essent communionem, quam tempore Paschatis accipere debent. Ubi notandum est, quod praeceptum audiendi Sacrum est humanum Ecclesiasticum, sicut etiam praeceptum communicandi in Pascha te: Praeceptum Uero non communicandi, nili praemista Conseisione, dum adest conscientia peccati mortalis, est divinum: Ergo si in
147쪽
in his casibus potest voluntas divina a Doctoribus privatis interpresari, potiori jure hoc poterunt in altaruo casii Supremi Pastores Ecclesiae. 6. Accedit in fine, quod neque Summus Pontifex , nec
Domini Inquisitores prohibent correctionem fraternam absolute, sed tantum prohibent, quod praetextu correctioni S ira ternae denunciatio non omittatur. Pro quo iit.
An poenitens solicitatus possit fraterne corrigere solicitantem,& simul denunciare illum' FFirmative respondet P. Viva in expositione pro L, positionis quintae damnatae ab Alexandro VII. Et ex nostris Hispanis, id ipsum affirmant Hebas cap. 73.
ctis disp. s. quaest. 2. f. q. n. 17. M alij, ut infra videbimus. 2. Quare volunt hi Author es, q uod Confessia rius solicitans Genuncietur, 35 quod simul fraterne corrigatur. Audiamus citatum Moy a: Me judice inquit Domini Inquisitores in Edictis, Sc Alexander VII. in Decreto non praecipiunt quod non fiat correctio fraterna, sed quod propter illam non
omittatur de nunciatio. Utrumque enim praeceptum potest si ii adimpleri, & naturale de corrigendo fratre, ab iterando peccato illum removendo, dc positivum humanum de denunciana o Inquisitoribus, ut em mendatio, quae correctione intenditur, citius obtineatur, & eficaci hoc medio ab alterius solicitatione cohibeatur, metu poenae abstineat.
3. Hic modus opinandi fundatur in hoc : uia praecepto divino, & naturali correctionis fraternae obedire debemusemper, & quando correctio fraterna prodesse potest; sed licet Confessarius de nuncietur, potest ei prodeste correctio fra-M D. prob. Q pia tunc Confessarius si non est in bancto Officio praeventus, Μ comparet spontanee, liberabitur poenis. Tum, quia et ii Confessarius timore perterritus, no
148쪽
l 2 lit spontane comparere, sorte non citabitur a Dominis Inquisitoribus, M semel correctus, cautius procedet in posterum, a per coniequens ei correctio proficiet. . Sed quia dubium hoc a nemine melius resolvitur, quam a Sanctissimo Benedicto XIV. in sui Synodo Dicere sana lib. 6. cap. II. a num. s. audiamus ejus doctrinam per sua propria verba fideliter transcripta, M sant sequentia , utque ad calcem hujus quaestionis. F. Cum itaque aliquando contingeret, re alias contigisse constaret , ut personae solicitationem passae admonitae a Confestario de obligatione ipsis impolita denunciandi solicitantem, huic antea rem communicarent, ut ipse quoque sibi consuleret, idem Tribunal adeundo, suumque reatum sponte accusando; quidam Episcopi, corrigendorum criminum Zelo flagrantes, hujusmodi communicationem pro ab usu valde pernicioso accipientes, cogitaverunt ut peculiaribus Edictis, aut Synodalibus Constitutionibus districte inhiberent , ne personae solicitatae solicitantibus quidquam significare auderent, quo hi
ad sponte comparendum excitarentur.
6. Favebant ipsiis Edicta tum ab Hispanica Inquisitione, tum ab ea, quae per Siciliam constituta est, emanata, quibus injungitur solicitatis, ut solicitantem de nuncient, hoc addito, ut nemini id antea significent: Bannes in z. z. quaest. 3 3. art. 8. dub. 2. in septimo argumento, Sanche Z in Selectis disp. 11.
num. ST. Diana edit. coordin. to m. s. tract. 9. reis l. 68. num. 3. Felix Potestas torn. a. pari. 2. de de nunciatione num. 2s T.
7. Cum vero hujusmodi clausula in Edictis supraemae Romana: Inquisitionis minime appareat, non deerant tamen alia quibus veluti fundamentis inniteretur dictorum Praesulum solicitudo, ut ea, quae meditabantur, re ipsa decernerent, atque statuerent. Sanctus Thomas 2. 2. quaest. . art. 7. corpo re, expresse docet in criminibus etiam occultis fraternam correctionem judiciali de nunciationi minime praemi tendam, quinimmo confestim iudici deferenda esse , quoties ejus generis sint, ut etiam in occulto ad spiritualem tendant proximorum
149쪽
porniciem , quemadmodum in haeresis cri ni ne evenire non
8. Praeterea Silvius ad cit. art. T. conclus. 3. certas quo rundana Regularium ordinum Constitutiones, tamquam justi- Liae contonans tuetur, quae statuunt, de trista qua dam, absque praevia correctione fraterna, Superiori stati in de nunciari de-bcse. Quod vero plurimum refert, illud est, Alexandrum VII. Pontificem Maximum, in Congregatione Sancti Officii coram ipso habita die 8. Juli j anno 166 o. illorum reprobasse opinionem, qui docebant, crimina ad S. Offici j jurii dictione ni spectantia , denuncianda illi non esse, nisi correctio fraterna praecesserit. Quod quidem Decretum in opere Cardinalis Albiiij de inconstantia in fide cap. 3 s. n. 4 . & seq. editum est.
9. Nec silentio praetereundum, quod ex praevia admonitione, quae a solicitato ante denunciationem solicitanti fit, sir stitia vindicativa non leve patitur detrimentum. Etenim si Reus ad se accusandum coram Tribunali compareat, ante quam solicitatus ad illum de nunciandum accedat, ex consueta Tribunalis pietate, tamquam sponte comparens, salutaribus dumis taxat impositis poenis, dimittitur. Nec aliter se res habet, ubi solicitans Iudicibus se sitat semetipsum incusans, etiam postquam a persona solicitata fuerit de nunciatus; tunc enim si ab unica tantum persona praeventus fuerit non amplius quidem uti sponte comparens, verum ac si esset sponte comparens, salutaribus solum mulctatis poenis, dimittitur. IO. Dubitari nequit, quin allata rationum momenta aliquam vim praeses erre videantur: Verum, cum nulla te e , aut decreto prohibitum sit, quominus solicitantem solicitatus admoneat, ut quoniam ab eo de nunciandus est, interea temnoris cavere sibi festinet; optimum factum visum est, Praesulibus signi lacare, ut a quocumque Edicto, vel Synodali Constitutio. ne super hoc promulganda se se abstinerent, remque totam intactam relinquentes, non quidem approbarent eorum agendi rationem, qui delinquentem Confessarium ante de nunciationem monendum censebant, sed neque, eam improbarent;
150쪽
Ι 26 cum in quibusdam rerum circumstant ijs, hujusmodi admonilio perniciosa esk, dc pravos estectus producere valeat; in alijs autem proficua esse possit: Si quidem, ut saepe experiendo dig-n Olcitur, vix unquam solicitatus adduci posset, ut solicitantem denunciaret, nisi liberum illi etat, eundem antea admonere. Ex quo sequitur, ut id non ab Edictis, aut Constitutionibus, verum a spiritualium directorum prudentia definiri debeat. II. Diximus autem, nullam hactenus legem, nullumque decretum adesse, quo interdictum sit, ne quis Confestarium
a te de nunciandum antea commonefaciat. Verum duos casus distinguere oportet. Alter ad illum pertinet, qui de nunciare omnino recusat, quia secretam admonitionem satis superque es e censet; vel recusat ad tempus, propterea quod nondum fraterne reum de nunciandum admonuit: Idque ab Alexandro VII. damnatur, qui non ideo quem qua in ab onere de- nunciandi, immunem fore decernit, quia fraternam correcti Oriem non antea praemisserit. Alter calus est de eo, qui reum quidem admonet, verum non idcirco ab eodem de nunciando se abstinet. Hoc autem est, quod nulla adhuc lege, aut de , creto vetatur; cum sic, 8c correctionis naturale preceptum, Msimul de nunciationis posuiuum adimpleatur. Ita disserunt Sanchea in Selectis disp. ii. num. 36. Escobar in tradi. de Confess. solicit. pari. a. quaest. q. s. I. num. J6. Roccasuli in Praxi Theologiae Moralis pari. 3. lib. 3. cap. 6. num , 96. & 97. Thomas Dei bene de officio Inquisitionis pari. 2. dubi . a. I 8.
sol. 68. Dandinus in tractatu de suspectis de haeresi cap. q. seci. a. Subseci. I. num. 18. Pignat elicis in novissimis