Enchiridion canonico-morale de confessario ad inhonesta, & turpia solicitante: : nec non de decretis, & constitutionibus pontificijs ad hoc nefarium crimen exterminandum emanatis.

161쪽

eum id exposcat recta ratio, Can. veritatem dist. 3. adeoqueptae sumptionem Veritati cedere debere, Leg. Imperatores T. de probat. Quapropter, inquit citatus Author, praXis etiam fori externi est, dare reo locum, ut probet veritatem contra praesumptionem facti, qua probaza cessat omnino lex in praesumptione fundata. Io. Verum loquendo de lege fundata in praesumptione periculi, contrarium dicendum est, etiamsi praelumptio fallat in aliquo casu particulari. Sic S. Concilium Tridentino irritat Matrimonium clandestinum , quia in eo praesumta fraudem: Non quia dari non possit Matrimonium clandestinum sine fraude, sed quia in quolibet Matrimonio clandestino est periculum fraudis. Et hoc modo, salvo altiori judicio, videtur dicendum, quod Constitutiones contra solicitantes fundantur in praesumptaone malae credentiae de fide, & de Sacramento; non quia dari non possit solicitans, qui nec de fide, nec de Sacramento male sentiat , sed quia in qualibet solicitatione est periculum malae credentiae. Qua propter, etsi foemina solicitara in aliquo casu particulari pro certo habeat, Confessa rium eam solicitasse ex fragilitate, vel ex passione sensualitaris, vel ex ardenti propensione ad libidinem, non vero ex V luntate abutenci Sacramento Poenitentiae, neque ex eo quod male de fide sentiat, non ideo a facienda denunciatione ex

cusata manet.

II. Nec propterea convonio cum aliquibus, qui putarunt, quod Confessarius solicitans est sulpectus de fide per fictionem juris, quae est assiimptio indubitatae falsitatis ad aliquem juris effectum producendum. Sic jus fingit esse natum, qui adhuc existit in utero, quando agitur de illius commodo: Patrem, 81 Filium e ise unam personam, cum duae personae sint: Canonicum, qui in stud ijs est esse presentem, quando est abiens: Religiosum quoad actus civiles esse mortuum, cum revera Vivat; Sc alia hujusmodi: In solicitatione, non videtur mihi dicendum, Summum Pontificem fingere Confessarium solicitantem esse suspectisin de fide, dc male de Sacramento sentire,

162쪽

sed te vera hanc suspicionem prae urnere ex tam ni stile a audacra, vel periculum, ut sic Sacramento abutens, male de Sacramento senta at, quam Vis revera mal i. T i kl se Iritat.

11. Hinc d is plicet mihi noster A monitis Sessa, seu de Panormo, qui in Scrutinio Doctrinarum cap. I. ata. 2. num. IZ. asserit, crimen solicitationis ad turpia ex natura sua, aut ex

suis intrinsecis causare suspicionem de haeres & quod Christi Vicarius in Constitutione contra solicitantes eam non in ducit, sed potius deci arat, eo quo a Confessa iij pro medicina Venenum, δc pro pane aspidem porrigunt. Ad eum plane modum, Quo, cum Pontife X aliquam propositionem damnat ut

erroneam, male sonantem, δ c. non reddit eam talem Uirtute Constitutionis, sed declarando quod talis ea sit, δί fuerit,eso virus ejus lateret, nec ab omnibuS agnosceretur.

13. Scio hunc Authorem non e si e primum, Qui ita disse currat. Attamen contra hunc opinandi modum facit paritas jam semel, δί iterum adducta de solicitante ad crimina diis scincta a venereis, ut furtum, usura, simonia, &c. Etenim Confessarius qui ad ista solic Hat, etiam venenum pro medicina, dc p nem pro aspide porrigit: Ergo si haec ratio efficax esset, δί terminans, sequeretur, quo i solicitans ad crimina a venereis distincta, semper, M in omni casu, committeret cri-rnen causans suspicionem de haeressi ex suis intrinsecis atque ideo de nunciandum esse. 14. Si amem vina hujus instantiae infringere putas concedendo sequelam , audi Sanctissimum Benedi ctum X l V. in Synodo Dioecesiana Edit. Ferra r. ann. IJ J6. lib. 6. cap. II. n. I . Cum olim in quibusdam Regionibus, quae turbulentis, Scfactiosis hominibus refertae erant, evenisset, ut in ipsa Sacramentali Confessione, poenitentes a Confes iri is solicitarentur ad tumultuandum, Sc revelandum adversus legitimum Dominum, qui hujusmodi locis, urbibus, aut regnis actu imperabat; non defuerunt Ecclesiastici Praesules , tanta impietate commoti, qui censerent, de affirmarent, ac etiam propositis Edictis decernere vellent, poenitentes ita solicitatos teneri co

163쪽

sol i cita rues de nunciare. Non solum quia hujusmodi Sacerdotes in fide suspecti habendi erant propter Sacramenti abusum, ver Um etiam, quia fundamentum praedictarum Consiit tritonum intellige Pia IV. δί Greg. XV. quae statuum solicitatos

in Confessione ad venerea solicitantem de nunciare debere , cum sit irreverentia , δί contemptu S, quem hic erga Sacra mentum ostendit, aeque militat adversus eos, qui in Confessione poenitentes lolicitant ad alterius generis crimina, atque etiam ad sed mones, atque tumultus. Ille quoque graviter pec cat, nec levem contrahit malae credentiae suspicionem, qui in

Sacramento Confessionis, vel ad venerem, vel ad quaeque flagitia, seu peccata, provocat confitentem , M propterea jure optimo iudicio Inquisitorum subjectus est . Verba sunt Penniae in Commentarijs ad directorium Lymerici part. 2. Com. 8 i. ad quaest. 36. Cui pariter seraemiae suffragatur Rodericus a Cuntina in trach. de Confes. solicit. quaest. 2. num. ZO.δί quaest. 8. num. 9. Sanche Z in Select. disp. II. num. 23. Trimarcha de Confes. ab usu Sacram. Poenit. disp. Ι . secl. 3. num. IS. & sequent.1 s. Sed cum Pontificiae Constitutiones superius laudatae, de Confessarijs dumtaxat , qui solicitant ad inhonesta, vel rurpia loquantur; cumque hoc delictum inequentius esset, Msae dius in J tabunali Poenitentiae committeretur, quam alia alterius generis atque minam adhuc identidem admitti non pergereto ideoque Pontifices huic occurrere voluerint; denique cum agatur de extentione a casu ad casum in re poenali: Hinc saltum est, ut neque laudari, neque probari meruerit consilium dictorum Praesulum, qui Constitutiones Apostolicas ad alia crimina, praeter ea, quae expresIe in illis enunciantur cxtendere cogitabant, atque decernere, ut, sicuti solicitatus ad venerea in Conielsione, Confessarium solicitantem denunciare tenetur, nec niti expleta hujusmodi de nunciatione , aut saltem data fide de ea adimplenda, peccatorum suorum abso

lutione donari potest; & sicuti ad verius Consessarios ad prae

164쪽

misit soricitantes proceditur cum testium singularium depo sitionibus; ita pariter agendum esset in casibus, quibus poenitentes a Confessa cijs solicitarentur ad crimina diversi generis,

quae ad carnis concupiscentiam non referuntur. His rationum

fundamentis innititur sententia priori contraria, cui Doctores communiter suffragantur. Consuli possunt Carena, Diana, Bo nacina, Homobonus, Bossius, Sancta res ius, 3c alij, quos alle 'gat, & sequitur Bonmem . Cardin. Coaga in suis dub. select. dub. I. Haec Sanctissimus Benedictus: Et relege dicta supra disp. a. quaest. 7.16. Displicent pariter Homobonus de Exam p. I. tradi. S. cap. 8, quaest. J3. Riccius pari. 3. decIL 278. mim. 6. ScJoannes Valerus in different. utriusque Fori Uerb. Hae celis

dissi I. num. 4. quatenus tenent prorsus oppositi Opinioni relatae num. ΙΣ. & cum multis Dcctoribus probant, quod pra sumptione suspicionis cestante, nulla est obligatio denun an

di , eo quod Edictum fundatum in praesumptione non obligat, quando praesumptio fallit, aut cessat: Quam sententiam veram existimat in puncto juris D. Inquisitor Escobar fol.

I . num. 3O. sed illam in praxi reprobat. Probabilem vocat illam Beccantis apud Trullench lib. I. cap. 3. dub. I 8. n.

37. ubi eam refellit. Sed neque hic Author placet uuatenus addit in fine, quod si manifeste constaret de rei veritate, seu de cessatione praesu uaptionis, tute sequi potest sententia Valeri, Jc Riccij. 17. Nec placet Joannes a Sanctissima Trinitate sect. 6.dub. I. a num. q. quem sequitur Pinire sect. SI. num. 22 O.

multis probare studens, quod Confessarius solicitans non est suspectus de fide, ni si in actu ipso Confessionis solicitet: Non vero si solicitat in actu ad Confessionem proximo , Scim mediato. Si quidem Pius IV. qui in Constitui. Cum sicut nuper, edita contra solicitantes, hanc suspicionem animadvertit, aut inducit, ex dictis supra num. I. hujus quaest. solum mentionem facit in ea de solicitantibus in actu Confessionis , ut patet ex illis verbis: In tantam prorruperint iniquitatem, ut Sa

165쪽

cramento Poenitentiae in actu au lenii Gul e si urs abutantur. Et

paulo post: Mulieres iidelicet paenitentes a I acEG iubbn μοι dum earum audiunt Confessiones alliciendo, pro*9 ando, O . Ergo cum in Constitauione solum fiat menti O inquit hic Authoro de solicitatione in actu C Infessionis, talis suspicio extendenda non est ad solicitantes extra Conse si an is actum. Praeserintim cum Gregorius XU. in fu a Bulla ampliativa Planae nullum verbum dicat, ex quo colligere possimus, quod caius ab ipso de novo ad liti suspicionem de fide inducant. I 8. Tum, quia Confessarius, cui fortasse opportunior fuit occasio solicitandi in actu Confessionis , extra ipsius actum solicitavit, ipso facto ostendit integritatem, & perfectionem

Sacramenti maculare nolluisse. Tun, quia si in rigore loquamur, solicitatio extra Confessionis actum non est in j itiosa Sacramento, cum pro tunc neque e X istat Sacramentum, neque aliqua pars essentialis ejus. Tum, & efficacius, si solicitatio follinx habet circumstantiam simulationis; nam in hoc casu nulla intervenit Confessio Sacramentalis, neque actu, neque immediate futura, neque immediate peracta. Cum enim in casu hoc nullum sit Sacramentum , in quo fundetur abusus, nulla erit suspicio haeresis, neque Confessarius erit suia

pectus de ea. Videantur cit. Joann. num. 6. 8c P mire num. 222. & quoad hoc ultimum Bord Onus cap. 23. num. 8O. Carena pari. 2. tit. 6. num. 76. SOusa in adnot. num. IT. 8c in Aphor. lib. I. cap. 3 . num. 68. 3c Salelle S lib. s. num. 2I8.

qui pariter docent, quod si io licitatio solum peragatur sim tilando Confessionern, Confessiarius non est suspectus de fide. I9. Displicent itaque in pluribus praefati opinandi calculi; quia si probabilitatem plane fundatam haberent , & alias diserte, & absolute probabile esset, quod lex fundata in pta

sumptione non obligat, praesumptione cessante , magna, sine majori ex parte destruerentur Constitutiones Pont fictae , Sanctissimae Inquisitionis Edicta. Quapropter cum Sanctissimus Gregorius Constitutionem Planam extendat, δί ampliet, piriatosque casus, inquibus omnibus negari nequit periculam

166쪽

n alae credentia , jurisdictioni Dominorum Inquisitorum subjiciat; & alias judicare, an solicitans sit, vel non sit suspectus

de fide non pertineat ad poenitentes, neque ad Confisi arios, sed ad Dominos Inquisitores, ut cum Freyta, Diana , 8c Bosesio tradit Giribaldus cap. I i. dub. I. num. q. hinc Confessa rij sic quomodocumque solicitantes Dominis Inquisitoribus de nunciandi sunt: Et haec sane opinio unice consulenda in praxi pro foro conscientiae. Et in praxi Santissimae Inquisitionis omnes sic solicitantes, etiam si solicitatio solum habeat circumstantiam simulationis abiurare coguntur ut de fide suspecti: De quo videri pomunt Pigna tellus in novissi. Consuli.

II p. fere in principio. Dei bene ieci. 2 . a num, S. Diana p. q. re sol. FO. tract. S. Alberchinus in Ni an . pag. 23 . num. 6. Sessa cap. 7. art. 8. num. 46. M Bordonus in Man. seci. 2 s. num. I P. t stan S ita etiam practicari in SS. Inquisitione Romana, ex testimonio Lucae ad ingi, dc Modesti Gava iij, at

An Confessarius excusetur ab onere imponendi obligationem de nunciandi Meti trici afferenti esse ab alio solicitatam 1. I Atio dubitandi est, quia foemina de nuncians est

sirin ut denunciatrix, de testis; sed Meretrix, aut alia mulier, quae infamia notoria laborat, repellitur a testificando: Ergo ejus de nunciatio censenda est ut mutilis.1. Confirmatur: Quotiescumque de nuncia io aliqua unice potest tendere ad ita mandum, tunc illicis una, eit denunciare ;sed de nunciatio Meretricis est hujusmodi : Ergo idem quod

prius. Maj. prob. ex doctrina satis communi, quam docet Lel 1 ls lib. 2. de sust. cap. 29. dub. I . num. m. scilicet, quod quando crimen probari non potest, Videtur peccari contra ja-iti m i reveletur: Exponitur enam reus manifesto periculo infamiae, ut dictum manet disp. 3. Casu Ι. num. I.

167쪽

3. Min. multifariam probari potest: Nam omnis flamina

est sm: tabilis, dolosa, mendax, levis, corruptibilis, ut multis probant Tira quellus, Τί Mascardus cum alijs relatis a Del bene pars. 2. dub. 237. scio. Ι . n. s. Ergo cum Meretrix itescimina infamis, habenda est ut valde Mendax, valde dolosa, valde levis, mutabilis, δί corruptibilis, atquc omnimodi S indigna testimonium ferendi. Hinc Farinacius, Paramus, SancheZ, AC una, Freytas, Sousa, Riccius, Molfestus, Petrinis, MCorio, quos citant, δί sequuntur Dei bene, citata sestione I .

Petit. I. num. 7. SI Bordon has in Mara Uali sessi a s. n. ZOq.8c z Urn. I. cap. 23. a num. IJ2. docens, quod Meretrix, aut

alia Mulier ma i ae famae non iacit numerum, aut indicium cum se minis honestis, ac per consequens non debet admitti ad testificantium. . Et roboratur: Quia quod Meretrix debeat repelli a testificando, est communissimum in jures cum preter defectum sexus, patiatur defectum infamiae, Sc notae vilis in Republicae. Deinde: Et si Summi Pontifices coii cedant delictum solicita tionis posse probari per testes singulares, concurrentibus ali j sin dic ijs,& praesumptionibus, non tamen concedunt probari posse per testes patientes plures defectus, Ergo cum Meretrix, δε aliae femellae infames, ultra defectum sexus, dc singularitatis patiantur defectus infamiae, vilitatis, re infima: reputationis; dc num quam esse possint testes idonei, videtur, quod tam a testificando, quam a denunciando repelli debent: Si quidem earum denuntiatio sol uni praestabit, ut Sacerdotem infament. s. Urgetur: Quia ut satis probabiliter docent Trullench, FagundeZ, HomobonuS, Navarro, Vulalobos, Regina idus, VBonacina, quos citant Hebas de Poenit. cap. 73 δί Valentinxi S a Matre Dei punct. 3. num. 3Io. qui audivit solicitationem a foeminis vilibus, vel modicae fidei, non tenetur ad demanciandum: Quacia sententiam eriam cisatus Valenturus ample sita ir contra Dianam, δ Thomana a Jesu; sed Meretrivnon solum est foemina vilis, de modica: fidei, sed etiam est

fomella vilissi ina, turpissima, δρ nullius fidei: Ergo Confessa -t i us

168쪽

r is bene, M juste procedet, minime monendo eam de obligatione de nunciandi Confessarium, qui ut ipsa asserit, illam solicitavit. Hinc Salmanti censes tract. 2I. cap. q. pima. s. num. IOS. judicant, quod Meretrices, aliquae hujus furfuris Mulieres a denunciando repellendae omnino sunt e X cap. Praesb. quaest. s. 6. Haec rationum momenta, aliquam vim, ni fallor, important. Sed quoniam omnes debemus Sanctum Tribunal Inquisitionis juvare, numquam facilem se ostendat Confessarius in excusando paenitentem a denunciando , etiamsi pluribus defectibus laboret, qui ipsum juxta communiorem sententiam a testificando repellant: Modo poenitens semel, 8c iterum admonitus, ut decet, in suo afferto firmus perii stat, nimirum, quod fuerit a Confessiario solicitatus, Sc alias solicitatio indubitanter comprehensa sit in Constitutionibus Pontifici j s. Contingere enim potest, quod Confessarius qui Meretricem soli citavit, forte aliam , vel alias non Meretrices solicitaverit , sicque Meretricis denunciatio pratere poterit novum indicium Dominis Inquisitoribus, ad indagandum de vita ejus, Mde moribus suis, Sc firmius judicare de probatione praecedentium de nunciationum. Accedit, quod in Sancto Tribunali admittuntur testes, qui in alijs Tribunalibus non admittuntur. Attamen, quia non propterea Omnis de nuncians redditur testis idoneus, dc Domini In qui litores maximopere veritatem desiderant, caute procedere debent confessa iij, dum vilissimae femellae asserunt, quod ab alio Confessario solicitatae fuerunt. Imo, si in omni eventu hujus naturae cautela necessaria est, in casu de quo procedit quaestio, magna cautela uti oportet.

QUAESTIO T.

Ad persona solicitata excusetur a denunciando, quando ex de nunciatione timet sibi, vel suis 8amnum graveΘHOC dubium, ex Modernis Authotibus, resolvit Redat A. 7. num. S. sequentibus verbis idio-

169쪽

urate nostro: Lo tercero est usa, quando se te me grave da noen vida, honta, 5 hacienda at de nunciante, 6 a ius Constanguineos, o A fines dentro dei quarto grado, o a algima perso na bien hec hora dei solicitado, que sea muy necessaria para

correr sus necessidades graves. La ra Zon de lodo e S, porque la Ley Eclesiastica, que manda la tal denuncia, no obli-g , quando interviene grave in comodo. Bordonus in Manuali sect. I 8. num. 46. quaerit : An Frater fratrem, uxor Maritum , affinis affinem, Sc Amicus amicum non haereticos , sed de ii ae re si tantum suspectos de- nunciare debeante Et respondet negative, quoad conjunctos sanguine, Matrimonio, Sc affinitate, in eodem domo habitan tes; quia talium de nunciatio redundat in grave damnum, Scde Aecus totius familiae. De alijs extra familiam morantibus, G ce amicis aliter ientit. Et num. 8. excusat a denunci an do ius pectum de haeresi, illum, qui ex de nunciatione probabiliter timet damnum grave sibi eventurum: Et loquendo iaspecie de delicto solicitationis, id ipsum repetit sect. 2 s. 3. Iabnada f. IO. num. I 3. dicti, fesse opinionem communiorem contra Corro, Mnainam solicitatam non teneri de- nunciare Uons Tarium, cum timore prudenti gravis damni,si Ui CX de nunc rat: One eventuri. Imo addit, nec teneri ad de- nuncianduria cum probabili periculo mortis, infamiae, aut alicujus damni gravis, sive proprij, sive Patris, sive Matris, Ma rati, fratrum, vel aliorum strictissime conjunctorum; & citat pro tuo asterio Lupum, Sancta rellum, Periam, M Fa unde Z. Et concilia , neque obligatam e sie ad denunciandum, quando ex de nunciatione timet perdere majorem partem bonorum; M allegat pro hac Sententia Tira quellam. . Joannes Sanctus in Selectis disp. I I. num . non so-

lum a probat hunc opinandi modum, sed judicat, quodna i Osic tiat a a suo maximo Benefactore, vel amico, n

netur de nunc are: Quoniam vinculo gratitudinis constricta est

, q in urinam obligare, ut sui Benefactoris sit aut ric

s mali i

170쪽

mali, est quid inhumanum. Tum, quia taminam se privare benefici js in futurum iuscipiendis, idem est, ac in proprijs bonis iacturam sentire. Et concludit, id ipsum afferendo, casa quo Confessiarius non sit Benefactor is minae solicitatae, sed vel Parentum suorum, vel Mariti, vel Filiorum. vel Fratrum: Et pro his citat alium Sanchea lib. q. de Matrim. disp. q. n. 9.ubi refert plures alios pro hac Sententia, quam etiam tuentur Acuna, M Sousa, apud ipsum. Ratio est, quia leges humanae non constringunt cum tam gravi nocumento: Praesertim si Confessarius ob solicitationem , non tam sit suspectus de luere si, quam de luxuria, ut docet Suare Z de Censuris, disp. 2 o.

sect 3. n. 9. M Eagian de Z 2. praece p. lib. q. cap. 3. nom. I. Idem docet Leander quaest. - . is. De bene dub. 237. sect. I 2. Petit. O. a num. S. Oppo sit tum tenet, quoad Benefactorem; eo quod, etsi obligatio gratitudinis oriatur ex lege naturali, tamen obligatio de nunciandi, oritur a jure posui vo, simulque ex naturali superioris ordinis: Quoniam de nunciatio io licitantis tendit ad abolendum

peccatum praeteritum, Sc futurum, ad terrorem a

ad conservandum bonum totius Reipublicae. Quin imo, si titulus gratitudinis attendendus est, homo magis obstringitur Deo, quam cuilibet Benefactori, vel amico. 6. Pignatelli tom. z. Consultat. novissimarum Consul. I 3. assedit, quod tam in haeresi, quam in delictis suspectis de hae.

resi, tenetur Filius de nunciare Patrem, δί Pater, δί Matet Filium, Sc uxor virum, ec vir uxorem. Quibus omnibus animadversiis, A multis omissis, quae longum nimis esset referre.

Dico ad quaest. Quod cum communis senten a fit, quod Legislator solum obligare praesumitur, quando ratio dictat, esse rationabile, quod prarceptum suum obliget, opinio docens tam inam excusari a denunciando, quando ex denunciatione timet sibi damnum grave, vel quod genus suum, auL familia sua sibi consanguinitate , vel affinitate conjuncta dedecu S patietur, psobabilitate non caret: Imo bene fundata est; modo timor ejus non sit vanus. Et alias Confessarius a malis