Enchiridion canonico-morale de confessario ad inhonesta, & turpia solicitante: : nec non de decretis, & constitutionibus pontificijs ad hoc nefarium crimen exterminandum emanatis.

151쪽

1. , TSI longum ita di scri men inter haereticum, & de E , haeresi tu pectum, qualis .eit Confessarius solici

Iaris, haec quaesit. tam de haeretico, quam de haeresi tu pedito procedit: Occasione praebente Divo Thoma 2. 2. quaelL R'. artic, T. ubi postquam docuit haereticos, epiam occultos, denunciandos esse judicialiter, praetermissa correctione fraterna, eo quod haereticibvalde nocivi sint, δί ex correctione fraterna noni peratur remedium hujus damni, addit loquentia verba: Nisii I'rte aliquis sirmiter ex timaret, quoi statim 'er se cretam a movi tionem post hujusmoti mala impedire. In quibus verbis notare posset, quod. Sa ctu S Doctor tria requirit, scilicet, quod detur firmit, ima .con; tura, δcii certissima spes impediendi malum, Sc ideo dicit: Hrmiter . exi timaret. Insuper, quod malum impediendum sit fine dilatatione, & ideo addit: Statim. Ac proinde, . quasl. pruden iam LCctorum monendo, rarissimum hunc casum reputans, conditio nate loquitur, dicens: Nisi forte.. z. Hanc Angelici Magistri limitationem in casu exposito non carere probabilitate, stando in jure divino, judicati sint quam plures ex omni Schola, i Iuno non pauci Docto res ma-; ori amplitudine loquim sunt, ut nemo est qui ignoret Sodquia attento praecepto humano Ecclesiastico, aliter discurrenis

ctili, tam Alexandri VII. supra quaelc. a. relatum, jam essi r nr E

Edi a Sanctus imae Inquisitionis, ut denun & suspecti, piaurer milia correctione ina

n. 23 & Illustrii simus Tapia in Catena Morali tom 1. lib t.

de fide quaest. 7. arta c. a. num. 7. M lib. 3. de charitate Quaest. g. attic. s. in fine; tamen hic Illustrissimus Author existimi

VH hunc casum ab humano praecepto excipti Eo uod ere

152쪽

ΙΣ dum non sit, Ecesesiam pijssimam Matrem voluisse, in suo praecepto a jure divino discordare, aut rigidius gubernare filios suos; additque ibidem, sic communitet sentire Discipulos Divi Thomae. Verum quantum ad hoc, merito dubitant Salmanti censes trael. LI. de Pra cep. Decalog. cap. 3. punct- 9- num.

98. & negari nequit, quod plures ex Divi Thomae Discipulis,

contrarium opinati sunt.

3. Verum enim vero, cum post Decretum Sanctissimi Alexandri, opinio, quae docebat praemittendam esse correctionem fraternam ante de nunciationem haeretici, abolita sit, ac per consequens, opinio quae docebat, feri posse in aliquo casu particulari, dc rarissimo, si non est penitus abolita, multum infirmata est; ideo restringendo hoc dubium ad terminos solicitationis, eo quod solicitatio non ita immediate, sicut haeresis, tendat contra bonum fidei, haec quaestio difficilior videtur. Videantur Trullench loco supra citato, Thomas Hur ta-

der tradi. s. de Sacram. Poenitent. disp. 3. quaest. 4. Sed quia isti ante citatum Decretum scripserunt, videantur Larraga in Promptuario traef. q. in fine. Sed in novissima Edit. Summae hujus Aut horis ommissa sunt quantum ad hoc verba antiquae Salmanti censes traei. 21. de Praecep. Decalogi cap. ΙΑ. punct. - =. 3. per totum, dc Valentinus a Matre Dei in foro conscientiae tract. 2. cap. 8. g. ΙC. punet. 6. num 33Ι. etsi non omnes eodem modo loquantur. Nam Larraga inclinari videtur

in hoc quod opinio de correctione fraterna sequi potest in casu rarissimo, sed hunc casunt ut impossibilern judicat. Salmanti censes, postquam plura adducunt, in favorem hujus opinionis, contrariam sequuntur. Valentinus vero, sic loquitur. q. Adverso tamen, quod ante denunciationem se reddat securus de rectitudine illius pro utraque parte, qui eam factu rus est: Nam accidere potest, quod casus sit tali circumstantia vestitus, ut non videatur esse contra Pontificum, dc Dominorum Inquisitorum voluntatem desistere a denunciatione.

V. gr. Si Cofessorem reum solicitationis, constat esse puri iangulis

153쪽

1 29guinis, δί non pravis operibus assuetum, Jc Rei publicae habitum in honore, M de quo firmisi una datur spes emendationis, si faternaliter corrigatur, videtur posse Valere pro illo Opinionem de correctione, de aliam ex relatis. Corella in sua

si . Sed ad haec potest occurrere Inquisitionis Tribunal, Mego cum eo dicens: Quod ad illud attinet has habere, aut facere praeventiones: Et quoi nemo excedit illud, nec pietate, nec solicitia dine, δί solertia indagando veritatem prudenti, δίjusto Zelo. Hucusque citatus Author, quae Doctrina in novissima Edit. Fori etiam ommissa est.

s. Ob haec forte, Aut hoc Breviari j Carmelitani, postquam Authores utriusque opinionis refert, 8c fundamenta pro utraque parte allegat, dubium hoc, ita nodosum, & difficilem Judicavit, ut irresolutus maneat. Gaspar vero a Sanct. Nicolao dub. 36. num. 227. hoc expendens, dicit se mirari valde, hunc Virum alias doctissimum, ut sua eximia opera m O ralia testantur, in hac difficultate irresolutum mansisse, quando pro negativa, vera, de secura sententia stant Edictum Sanctissimae Inquisitionis, Decretum Sanctissimi Alexandri, Mdecissio Supremi Tribunalis die et T. Septembris I 628. Sed cum relatus Doctissimus Carmeluanus etiam loquatur in casu rarissimo, nimirum, quando delictum solicitationis manet occultum, Confessarius est vir bonae conversationis, magna: aut horitatis, Sc absque aliqua suspicione malae doctrinae, atque ibidem addat, quod de suo crimine jam est emendatus; nesiacio, an omnia quae citatus Gai par conglomerat, sint omnimodis convincentia, contra dictum opina; di modum. Cum enim casus non sit communis, Τί regularis; sed particularis, dc rari s si mus, ut supponimus, eo quod vestitus sit circumstant ijs rarissimis, Sc particularibus, merito quaeri potest: An sit possibilis, vel impossinitis ξ Si est impossibilis, tunc quaestio est de subjecto non supponente. Si poisibilis; tunc ejus resolutio

non videtur Ha facili S, cum non sit aeque facile resolvere alio

154쪽

quem casum ordinarium, Ac regularem, ac iroegularem, Mextraordinarium. Vide Do Ct. Euphrates in Cynos. pag. I 86 Sed iussius omnibus agit de bac re Antonius a Spiritu Sancto de Poenit. traft. disp. 18. 6. a num. Ι 6 . ubi Decretum Sanctissimi Alexandri exponit, ted in fine oraculo, Sanctissimi consultius totum relinquit. 6. Nihilominus, praescindendo pro nunc ab emendati ne, de qua statim, non propter dicta recedo a sententia affirmante, Con festar i una solicitantem etiam in casu rarissimo, de quo loquimur, denunciari debere, Quin excusari possit praetextu correctionis fraternae. Tum, quia haec sententia Constitutionibus Pontifici js, Decreto Sanctissimi Alexandri, de Edictis Sacti Tribunalis, magis conformis esti nec non Zelo fidei, pietati christianae magis consona: Atque Authoribus magis familiaris, Sc communior, ob plures rationes, quae apud ipsos videri possunt. Tum, quia cum lex, quae prohibet Omissionem denunciationis praetextu correctionis fraternae, generalis sit,ire non limitata, congruum, vel justum est, ut sitne limitatione aliqua intelligatur. Perpende dicty quaest. praecedenta

7. Scd quia aliter, aliterque discurrendum est de correctione, ac de emendatione, cum correctio fraterna respiciat emendationem ut futuram; ideo videamus nunc , an saltem foemina solicitata excusari poterit a denunciando, quando sibi cereo constat, quod Conseifarius jam est emendatus. De omni Confessistio moveri. potest hoc dubium ; sed ne a ter minis praecedentis discedam, demus etiam, quod Confessiariussit puri sanguinis, clari nominis, utilis Reipublicae, aut alijs circumstantiis ornatus. Neque procedit difficultas de quacumque emendatione, se ii de emendatione simplici, ut dicere solemus, sed de emendatione cerea, c ast λn ς, per se gerante, M per multum tempus comprobata. Et in hoc sensu, cum in re. bus motalibus, dubia ita d pendeanc frequenter a circumstanti js quod una circumstantia apposita, vel ablata, casus app1rcat diversus, dubiurn hoos difficulc/te non cares.

155쪽

IJ Iη. Circa quod advertendum est, quod licet plura ignae mendationis ab Authoribus tradantur, nihil tamen difficilius apud i pios. q at ipsam emendationem cognoscere in praxi, ut C stantur Pignatelli, Ronca glia, Hebas, Albitios, Salman Licenses, lij plures. Hinc aliqui opinati sunt, tunc Cons dilarium censeri einendatim, quando Mulier lolicitata ter, aux quater ad ipsum accedens non repetit in eo ligna libidinis: Vel si tu .cratus est Iubileum: Vel si ex Cletico ieculari ad Religionem advolavit: Vel si ex Religione laxa ad arctiorem transi jt: Velisi ejus modus vivendi, conversandi, sc celebrandi mutetur: Vel si sit homo insignis aut horitatis; 6c lemel, aut iterum s

licitavit: Vel si post solicitationem statim dedit signa doloris:

Vel si est senex, 85 maturae aetatis, de quo prudenser praesumitur, quod ex urgentissima passione solicitavit: Aliique hoc teliquunt arbitrio prudentis viri, qui cum prudentia, 8c maturitate qualitatem perionae, signa, dc circumstantias considerare debet.' . Denique, communis opinio est, quod perseverantia invita honesta per longum tempus, ut per triennium, sit signum emendationis, ut videri potest apud Leandrum, Pignatelli, Taboada, Ioannem Sancheet, M alios, quos retuli supra quaest. I. hujus dii p. a num. 2.'Etsi contra hoc reponis cum Pignat.

to m. I. Consultationum novissimarum consul. IIJ. num. fateor, Sc Ronca glia tracti I9. quaest. 8. cap. a. in Regulis propraxi, num . a. difficile esse Mmi nam solicitatam posse habere in praxi talem prudentem credulitatem, nempe, Confessarium per triennium a crimine solicitationis abstinuisse ; resia pondeo cum Illustrissimo Tapia loco supra citato quaest. I. de fide concedendo hoc non esse facile cognoscere, verum non esse omnino impossibile. Quoniam ad haec cognoscenda non

expetenda est certitudo mathematica, aut evidentia metaphysica, sed sat est, quod detur certitudo moralis, quae ex bonis conjecturis, Sc circumstant ijs colligenda est. Si enim in hujusmodi caddit hic Author) quaeramus majorem certitudinem, nec possemus Sacramenta administrare, aut recipere, nec alia

156쪽

inter homines tractare, quae hanc solam certitudinem petunt.

IO. Leander tract. s. de Sacram, Poenit. di p. 13. quaest. T. propugnat qucd opinio asserens Confessariu in solicitantem emendatum denunciandum esse, M opinio ipsum a denunciatione exculans, probabiles iunt, verum quod haec ultima est probabilior, dc quod tuto se liti potest, nisi aliud ex mandato Dominorum Inquisitorum constet citatque pro ea viginti sex Doctores; & Thomas Hurtado tom. Ι. tradi. q. cap. 8. re sol. - . a num. 46 s. allegat viginti novem. Sed quia isti Author es, re omnes ex illis, quos citant, scripserunt ante Decre tum Sanctissimi Alexandri VII. eorum doctrinam in tota latitudine, qua ab ipsis docetur, admittere non possumus.

II. Doctor Joannes de Hebas trach. s. de Poenit. cap. Z8. dicit, quod opinio asserens Confessarium solicitantem emen. datum liberari posse a denunciatione, bis temporibus nequit practice defendi; quia Sacrum Tribunal Inquisitionis com p lit quendam Authore sn gravem sui temporis, ut illam retra diatet, quod , & fecit in fine to m. t. suorum operum. Ego audico hunc Authorem fuisse P. Torrecilla, qui hanc opinionem retractat in fine to m. a. Summae Moralis, licet in aliquibus impressionibus reperiatur haec retractatio in fine to m. I. ejusdem Summae. Sed quia Hebas Authorem non nominat, de P. Torrecilla.indistincte loquutus fuit de haereticis, dc duhaeresi suspectis, sicut, de de emendato absolute ut tali, M non in terminis, ni fallor, praesentis dubij, dc magis expresse; de correctione fraterna; et si verum sit, quod Hebas refert, casus propositus videtur ex parte dissimilis. II. Taboada A. IO. a num. Is I. cum alijs, quos citat, probabile reputat posse omitti de nunciationem in hoc casu, scilicet, quando Confessarius emendatus est per multum tem pus, si delictum est occultum. Nam satis est rationi cons innum, quod non de nunciatur Sacerdos longevus, & honoratus, magna' fortam in dignitate ConstitutuS, ob laps Mn praeteritum in aetatis suae fore. Quoniam moraliter creditur, non

157쪽

evehi ad dignitates nisi viros honesta vitae, ac illos, qui exemplariter vi Xere per longum tesopus. Immo ad dir, praeticari posse hanc sententiam , quando Confessarius per triennium bene vixit, effectusque e th Parochus, aut .Praelatu S: Licet etiam infra hoc tempus possit emendatio credi, quia non omne Smetiendi sunt una regula, sed perpendendae circumstantiae personarum, temporum, vitae, aliarumque uiueationum. libus notati S.

13. Dico I. Regulariter, communiter , 8c absolute loque a do, Confessarius solicitans emendatus, est de nunciandus. Ra tio est, quia alias tam Constitutiones Apostolicae, quam Edicta Dona inorum Inquisitorum, passim illuderentur, ut Ommi tam alia fundamenta, quibus haec resolutio firmatur. I . Dico a. Si Confessarius solicitans est nominis clari, honoratus, Reipublicae utilis, solicitatio est occulta, Sc ipse de hoc crimine certo moraliter emendatus eli, emendatione com probata per multum tempus, ut per se Xennium, vel decennium, ut supra expendebam quaest. I. hujus disp. M alias foemina denunciare illum renuit; in hoc catu, liceat mihi usurpare sequentia verba Ioannis Sanc ij in Prologo Selectarum. dicentis: Consultius esse liberantem opinionem consulere, duca condemnantem difficile esse amplexandam timetur. Quand enim aliqua specialis ratio contrarium suadet, lex generaliter loquens solet non intelligi generaliter ex leg. Hae res absens ff. de haered. Institui. Sc generaliter dictum solet non referri

ad extraordinaria L. scio Arnico Medi c. fr. de ann. ledat.- maxime dum nullum periculum fraudis intervenit. Is . An autem, etsi omnes praefatae circumstantiae vero concurrant, teneatur formina denunciare, si ipsa parata est affde nunciandum , non audeo brevissimo tempore resolvere.' Consule Authores supra citatos, ptaesertim modernos, M doctiores interroga, nam ego spinas, dc tribuloS pro utraque narre recognosco. 4 T -

16 Non pigeat videre etiam Pignatelli in Novissimis Conlultauombus, Consul. II Z. a num. LX botai dc observa ibi-dera

158쪽

deria distinctionem quam laudatus Autlior adducit inter cora ectionem fraternam , dc emendationem, seu inter spem emendationis, re emendationem ipsam, ma ime comprobatam perlongum tempus, ut trientatum , in nurg. Fateor. Et licet Gasia par a Sancto Nicolao dub. a . num. I 63. rotunde affirmet,

quod haec opinio damnata est per illa verba Benedictinae Etiamsi longum tempus pol imam holicitat ovem jam juxerim, ego,

Ut verum fatear, non capio quo fulcro hoc asserat, attenta Con

stitutione. Summus enim Pontifex, ibi solum loquitur de longo tempore, sed de em mendato per longum tempus, nihil videtur decernere. Quare etsi ego praefatae sententiae non adsti-puler, alius videtur mihi senius Constitutionis. Casus autem ivppra adductus distinctus est, ut ex facie ejus constat. Et quia Vulgare est, quod singula quae non pronunt, simul juncta coad juvant, difficilior videtur. Hi ne, si datur aliquod decretum, vel Edictum praecipiens talem Confessarium denuociandum esse, tunc, sive renuente, sive annuente foemina , de nunciari debet . Verum attentis praecisse Decreto Sanctissimi Alexandri, dc Constitutione Sanctissimi Benedicti tu cogita, vel alios interroga, ut dixi supra. Vide infra casum A.

QUAESTIO J.

An Mulier solicitata excusetur a denunciando, quando certo scit, Conses artum non male sentire de Sacramento ξ

3nstat ex illis verbis Pij V. Nor in animκm inducere neJueuπ-'s, quod qiui de fide catholica re cie sentiunt, Sacramentis, an Ecclea Dei institutis abutantur, aut illis injuriam faciant. a Unde non sunt audiendi aliqui, quos suppresso nomi-e citat Ioannes a Trinis. sect. 6. dub. 2. num. 2. Ore cenu Silerentes, quod ad hanc suspicionem inducendam, requirun-ir alia indicia , praeter solicitarionem , qualia est et vita de-ravata, familiaritas cum haereticis, vel origo ab infecta ra-

159쪽

I R dice. Hinc ad prae fiet vj textum respondebant , quod dictitverba debent accipi, non ut declarativa Hispicionis de haeresi, sed ut e Xa gerativa abusus Sacramenti, Jc injuria: illi factae. Sicut in jure dicitur fiat reticus quilibet ex comm Uni calcis, cap.

quod autem 4. q. I. nec non Simoniacus, cap. qui Sqtii Scap. PraeSbyter. I. q. I. M D. Paulus I. ad Titrio t. s. 8. di cic negare fidem, qui suo pilai, M maxime domesticorurra, curam non habet.

3. Non enim placet mihi hic modus inter praefandi, cum Summus Pontifex addat in Constitia tione : Tum super premis sis, Τ am super si te cath Utica, quid de ea seeutiant, dili re uter iu-qMiras. Ex quibus verbis infertur, quod si solicitantes non e sent de fide suspecti, Summus Pontifex non pra cipere L QOS examinare de fide. q. Dubitatur vero communiter, quae, Sc qualis sit haec suspicio. An scilicet, sit levis, an vehemens, an facti , an juris, an periculit Et quidem, quod non sit ni si levis, regula riter loquendo, est communis opinio inter nostros Hispano S,

ut insinuavi supra disp. I. quaest. II. num. Ι6. Verum cum in Constitutione dicatur: Ira eos pro criminum qua itate, Cir cum t-tijs, sustentione ab excecutione ordinis, .c. His vel bis Videtur colligi, hanc suspi cionem, non semper eandem esse, sed posse ex circumstantiis minui, aut auger i. Et haec videtur ra tio, cur certa poena solicitantibus non imponitur, quonia

incerta criminis gravitas, licet regulariter suspicio non sit nisi levis, quae est: illa, quae ex levibus indici js oritur, seu e et quibus, non frequenter, sed raro, crimen sul picatum concla

ditur.

F EN aTς rentibus suspicionem hanc non csse juris, sed

facti, autumarunt aliqui, Confessarium solicitantem, ideo est in fide suspectum, quia solicitando turpiter pia nitentem, Dro phanai l 'oenirentiae Sacramentum, δc ei facit injuriam. Se a contra; quia etiam solicitantes ad alia peccata intra Sic ranaeo tum , i, tuta piophanant, eique injuriam irrogant, 31 de fide non sunt suspecti, juxta communiorem senae imiam. Tum, qui δ

160쪽

IKaec ratio non valeret, saltem quando solicitatio non committitur intra Sacramentum, sed immediate ante, vel post, vel

EJUS Occasione, aut praetextu, vel cum ipsius simulatione quando tam Confessarius, quam foemina scitu nullum tunc Sacra. mentum fieri.

6. Alij dixerunt ideo Confestarium solicitantem esse desa de suspec tum, quia Sacramentum Poenitentiae laedit in re sub- ῆλntiali, qualis e ir poenitentis dispositio, quae ad substantiam,

Vel saltem integritatem Sacramenti, necessario exigitur. Sed Contra I quia solicitatio ad furtum , homicidium , vel aliud quod cuinque peccatum, eodem modo laedit, vel laedere Sacramentum potest, & talem suspicionem non arguit. T. Alij opinarunt, quod haec suspicio oritur ex irrevere noria i peciali, quae per solicitationem, Sacramento fit. Sed contra; quia Sacramentum Eucharistiae Sacramentum excellentius est Sacramento Poenitentiae, M qui cum peccato turpi sacrilege communicat, non facit ei irreverentiam specialem, suspicionem de fide inferentem.

8. Alij judicarunt, hanc suspicionem derivari ex certa specie cognationis spiritualis, quam Pater spiritualis cum filia

Confessionis contrahit. Sed contra; quia nullum vinculum Propriae cognationis spiritualis ex Sacramento Poenitentiae ori-zur, e X cap. fi n. de cognat. spirit. in 6. M subinde , peccata rurpia inter cognatos ex alio capite, cognatione spirituali perpetua, suspicionem de fide non arguunt. Vide Sanchea in se-

9. Ex his videtur mihi verius, quod docet Constantinus Ronca glia trach. 3. de Legib. cap. 3. quaest. 2. nimirum, quo a Constitutio Gregorij XV. contra solicitantes, fundatur in psae sumptione periculi male sentiendi de fide, non vero in praesumptione facti. Lex enim fundata in praelum prione facti, non Obligat in conicientia semper, Sc quando fallum non subsistit, quamvis contrarium docere Fagnanus videatur, in cap. It quis num. 69. M 'G. de Reg. Ratio est, quia mens Legistata toris debet esse veritatem preferendam, este praesum p ioni