Enchiridion canonico-morale de confessario ad inhonesta, & turpia solicitante: : nec non de decretis, & constitutionibus pontificijs ad hoc nefarium crimen exterminandum emanatis.

51쪽

Bullis Pij IV. 8t Gregoti XU. in sua Synodo Diorce sana lib.

6. cap. II, num . q. haec habet: Et nos quidem has omnes Consitutiones innουαυimus, . declarabimus per no stram, quae incipit Sacramentum Poenitentiae, quaeque extat tom. I. Bullaru nostri num.

ao. Vel dici potest, quod ad hoc, ut sis ampliativa Gregorianae, sufficit quod jus novum stabiliat, ut ex ejus contextu ad oculum cernitur: Quandoquidem non solum aliquos casus dubios solicitationis aperte definit, es se in Gregoriana cotDprChensos, sed etiam jurisdictionem tollit ad complicem turpem absolvendum, aliaque de novo statuit. 6. Res p. 3. 3c credo quod magis ad rem, solicitationem, quae denunciari praecipitur in Gregoriana, etiam esse de in honestis, S turpibus simul, dc con unctive: Nam Summus Pontifex in Prooemio praefatae Constitutionis, expressam mentio nem facit de solicitatione ad turpia, ut patet ex illis verbis: Solicitando poenitentes ad turpia abutatur, S omnibus noturn est, quod causa in Prooemio posita, censetur finalis, ut dicitur L. 21. tit. I. p. 6. Ex quibus eruitur, quod dum postea in tali Constitutione fit expiessio de inhonestis, haec non sunt accipienda, ut mere inhonesta, sed ut simul turpia; quia verba subsequentia determinantur per priora: Sicque utraque Constitutio videtur loqui de solicitatione ad inhonesta, dc turpia simul, & conjunctive. His notatis.

T. Cum proposuissem hoc dubium aliquibus Viris doctis, aliqui judicarunt, quod per mere, de praecisse inhonestum, intelligi potest quodcumque allicitivum ad amorem mere, M praecisse vanum; δc quod per inhonestum, Sc simul turpe, intelligi potest quodcumque allicitivum ad amorem impudicum,& libidinosum. Puto quod melius responderi potest dicendo, Quod homicidium, vindicta, furtum, perjurium, & alia similis furfuris, licet non sint quid turpe, sunt tamen quid inbOnestum, cum a foeditate non sint immunia: Inhonestum enim Videtur extendi ad omne vitium, δί opus malum, sicut honestum ad omnem virtutem, δc opus bonum e X tenditur. Non

x men propterea denunciandi sunt Confessatis, ad haec, dc si-

52쪽

milia solicitantes poenitentes, ut videbimus quant. sequent. Schoc ideo, quia licet inhonesta sint in sensu exposito, non tamen sunt turpia, venerea, libidinosa, Sc impudica.8. Sed his non obstantibus, quia verba non semper accipi debent, ut sonant, ut constat C. a. 2 3. q. I. M in fure est satis frequens, quod conjuncta aliquando pro disjunctis accipiantur, sicut, Sc disjuncta pro conjunctis, ut patet leg. 3 s. st de V. S. Sufficiat mihi dubium proposuisse, ut ab alijs magis ad rem resolvatur. Mi l lies autem affirmo, quod si per verbum praecisse, & mere inhonestum, aliquid impudicum, venenreum, lascivum, S libidinosum significatur , tunc Confessirius ad mere inhone ita solicitans, est Dominis Inquisi-

toribus de nunciandus.

QUAESTIO 7.

An sit denunciandus Confessarius solicitans poenitentem ad alia

peccata, non inhonesta, M turpiat

i. Esp. cum communi non esse denunciandum, conintra aliquos paucos. Ratio est, quia sic videtur definitum a Summis Pontificibus in suis Constitutionibus: Si quidem Gregorius XV. denim clare praecipit Confesctarios, qui

1 uos poenitentes ad inhonesta solicitare, vel provocare tentaverint, quae inhonesta simul turpia esse debent, ut eruitur ex prooemio su te Constitutionis, A expresse declarat Benedictus XIV. per illa verba : Ad inhonesta, turpia solicitare, M provocare tentat erant; ut dixi quaest. praeced. Plura, quae hanc sententiam consirmant, tradit etiam Sanctitas sua in Synodo Dice-

a. Objicies ex Pena : Ideo Confessarius solicitans ad inhonesta, Sc turpia de nunciandus est, quia . abutitur Sacramento Poenitentiae, & illi, dc poenitentibus injuriam facit; sed haec ratio aeque militat, si solicitat ad homicidium, perjurium, furtum, δί limi ita: Ergo Confessarius ad haec solicitans, est de-aiunctandus. Confirmatur: Ubi adest similitudo, δί identitas

53쪽

rationis in aliquo non expresse, lex extendenda est ad illud, ac si esset expressima, sed Confestatius solicitans ad peccata, quae non sun L turpia, pr terquam quod Sacramento, Sc poenitenti bus injuriam irrogat, male sentire videtur de Sacramento: Ergo: 3. Resp. distin. maj. quia abutitur Sacramento, δί ei, dc poenitentibus injuriam infert inhoneste, dc turpiter, concedo maj. Praecisse quia abutitur Sacramento, δέ ei, ac paenitenti bus infert injuriam, neg. maj. sic distincta min. neg. conizq. Ad confirmationem dico, quod ob solam similitudinem, Scidentitatem rationis, non sunt hae Constitutiones extenden' dae ad crimen, personam, A casum, qui sub propria, natura 'li, M usitata verborum forma, acceptione, M significatione, non fuerit expressas. Tum, quia ratio legis, non est leX, ut de se patet. Tum, quia Legislator potest disponere de uno, non de alio, vel quia non expedit, vel quia non vult. Tum, quia ipsa omissio casiam, qui non exprimuntur, aperte mani

festat, Legislatorem noluisse illos comprehendere: Quia quid quid astringendae obligationis est, id nisi palam exprima Lur , omissum intelligendum est , ut habetur. L. quidquid ri do

ver b. oblig. . Quod autem Confessarius solicitans poenitentem ad peccata non turpia, male videatur sentire de Sacramento Poenitentiae, taliter ut sit suspectus in fide absolute negandum est, quoniam nullo jure haec suspicio probari potest. Ain men si aliquis casus talibus circumstam ijs esset indutus, ut suspicione sude fide inferret, tunc Confestarius de nunciandus esset Dominis Inquisitoribus, non in vi harum Constitutionum, sed quia alias ad ipsos pertinet haereticos, Sc de haeresi suspectos puniret-

QUAESTIO S.

An in vi harum Constituta onum sol uni modo denunciandus sit Confessarius solicitans'

3- Ei p. r. Quod etiam de nunciandus est Confessa rixi qui illicitos, dc italionestos se mones, sivσ

54쪽

ὶ dira a tus habuerit cum poenitente, licet hoc fiat, sine animo solicitandi, seu habendi rem turpem cum eo. Sic constar e X- presse ex illis verbis Gregorianae: - Cunn eis illicitos, inbo notos sermones, si1υe trucitatus habuerint. Id ipsum dicitur in Beri dictina: Aut cum eis illicitos, inhonestos sermones, vel tractatus, auseu temerario, habuerint. Sed horum occasione. 2. Quae res incidentaliter: Quid sit aliquid facere ausu temerariot Rei p. idem esse ac scienter, Sc consulto facere: Nec dictio temere minorem energiam habet quam praesumere. Seu idem eii e . ac aliquid face ce in contemptum legis, & plus import/rς quam praecipitanter agere: Quod valde notandum est, inquit Cajetanus, ad interpretandos Canones inferentes poenas, ternere a quid facientibus. Aliquando autem sumitur, pro inconsulto, fatue, M stu ite aliquid facere: Quae omnia notat Barbola de dictiombus uita frequentioribus dict. AEOS. 3. Rei p. t. ad principale quaesitum, quod etiam denun-esandus est Confessarius, qui poenitentem ad inhonesta, dc turpia tentat solicitare, vel provocare. Patet ex illis verbis: Solicitare. , et proDocare tent perint. Quod idem est, ac dicere, non solum de nunciandos esse illos Confessarios, qui suos poe nitentes ad turpia solicitant directe, clare, Sc expresse, sed etiam illos, qui io licitant indirecte, virtualiter, & interpretative. Vel ut alij exponunt, non solum de nunciandae sunt solicitationes, quae intentum exequuntur, ted etiam illae, quae fiunt sine executione finis intenti. Joann. a Trinit. sect. a.dub. I. n. 3.

QUAESTIO 9.

Quot sint capita solicitationis de nuncianda .

E ip. Nequaquam melius assignari posse, quam

- rranscribendo clausulas Constitutionum. Hinc

Gregorius XU. dicit in sua, de nunciandos esse quoscumquς Conseisarios, cujuscumque dignitatis, M prae eminen Lia , qui personas, quaecumque iliae sint, ad inhonesta, sive inter te, sive cum λlij, quomodolibet perpetranda in actu Sacram n alis

55쪽

Coni essionis, sive ante, vel post immediate, seu occasione, vel praetextu Confessronis husus modi, etiam ipsa Confessione non secuta, sive extra occasionem Confessionis in Confessionario, aut in loco quocumque, ubi Sacramentales Confessiones audiuntur, seu ad Confessionem audiendam electo, simulantes ibidem Confessiones audire solicitare, vel pro Uocare tentaverint, aut cum eis illicitos, N. inhonestos sermones, sive tractatus habuerint.

a. Similiter Benedictus XIV. pariter praecipit de nunciare quoslibet Sacerdores, qui aliquem poeni sentem, quaecumque persona illa sit, vel in actu Sacramentalis Confessionis, vel ante, vel immediate post Confessionem, vel occasione, aut praetextu Confessionis, vel etiam extra occasionem Confessionis in Confessionali, sive in alio loco ad Confessiones audiendas destinato, aut electo cum simulatione audiendi ibi isdem Confessionem, ad inhonesta, & turpia solicitare, vel provocare, sive verbis, sive signis, sive nutibus, sive tactu, sive per scripturam aut tunc, aut post legendam, te hiaverint, aut illicitos, M inhonestos sermones, Vel tractatus, temerario au-m habuerint Etiamsi Sacerdos sit, qui jurisdictione ad absolutionem valide impertiendam careat, aut solicitatio inter Confessarium, S poenitentem mutua fuerit, sive solicitationi poenitens consenserit, sive consensum minime praestiterit, vel longum tempus post ipsam solicitationem jam effluxerit,' aut solicitatio a Confessario, non pro se ipso, sed pro alia persona peracta fuerit. x Sed antequam de singulis sermonem instituam, non erit abs re advertere, quod in facti contingentia, semper procedat Confessarius in hoc negotio cum ita im

contulendo, si opus sit, cum peruis, quia scriptum est Ecclesiastic, 37. Vir peritus multos erudiri t. Consonatque ius in C.

tosque Viros nostris Concilijs adhibere participes Pebema, oe cum eis

communi de hoc aeliberatione pensare. Si enim malum tam orave alteri mal mose machinaris , aut ad illud ita; iste concurris,

56쪽

ρ sartam in te revolvetur. Praedictum enim est Ecclesiastici 27.

Qui in altum mittit lapidem, super caput e us cadet: Et qui fo eam 10dit in CrΙet in eam: Et qui laques in alii pιnit, peribit ιn ilis: Et jacienti nequissimum concilium, super ipsum de Onetur, non aσ- nos et unde ad*eniet illi. Quapropter, ait D. Augustinus serm. 13. de verbis Domini, secundum Mattharum: Unicuique sua cuispi ditas tempestas est. q. Itaque cum ad consulendam, vel praecipiendam denunciationem Mulieri dicenti, se esse solicitatam ab aliquo Con, fessario,justitia, Zelo, obedientia, discretione, dc prudentia oporteat uti, non erit superfluum, quod Confessarius curet, ut Mulier solicitata det rationem sui dicti: Et accurate observet, an vacillet, aut variet, an dubitative, an confusse loquatur, dc an dicta ejus bene cohaereant, vel an sint diveria, contraria, aut in

vero similia. Quidquid enim in casu sit de illa sententia quae habetur C. . de Appellat. scilicet, quod sibi contrarius audiendus non est, tamen nemo est qui ignoret, quod in eventibus hujus naturae, non semel officium suum exercere debet discretio, quae est Mater virtutum, δc dicitur c. I. de Offie. Custod. Observat autem potissimum, an Mmina sit nimis verbosa; quia verbositas facit loquentem suspectum deveritate, vel an sophistice loquatur, quia hujusmodi loquentes, odibiles sunt, ut passim advertunt Doctor . . Hinc quaerat ab ea caute, an de delicto, quod consulit de nunciare, locuta fuerit cum aliis, sive Confessa rijs, si ve non Confessariis. Et casu, quo Confessari j ei dixissent, te teneri ad

denunciandum, cur de nunciationem omissit ξ Et si dixerunt illi, non teneti ad de nunciandum, cur doctrinae eorum non ac qui e ic i t ' Et casu, quo locuta fuerit de casu, quem consulit, cum non Confessa rijs, aut cum mulierculis interroges eam, quo titulo in tam arduo negotio ausa fuerit loqui cum illis; maχime dum apparet, quod hoc non fecerit ob consilium petendum. Mulier enim, quae Dei Ministrum tam facile infamat audacter, Scculpabiliter, suspicionem infert non aliter procedere in suo asserto nisi ex passione mendatio, levitate, vel animo depra

57쪽

vato. Quapropter, si Confessarius prudenter praesumit in ea

mendacitatem , vindictam , et eloti piam, aut alium deffectum considerabilem, tunc licet legem ferre non pol sim, cCnsilium darem, ut eam abire sinat, illa in ad alium diem citando, ut melius inst mictus de causa relationis tuae, i plam de sua obligatione instruere valeat: Vel eam sine a o solutione dimittat, ut vadat ad alium Coo festa cium doctiorem , ut monet Gai par a

cius Ferraris verbo io licitatio in fine. 6. Sed dices: Hoc examen, de similes cautelosae observationes pertinent ad Dominos Inquisitores , quia judicantem oportet cuncta rimari, Zc ordinem rerum plena inquisitione discutere, ita ut tandiu actio ventiletur, quousque ad rei veritatem perveniatur, ut habetur C. fin. 3O. q. S. Ergo nequeunt

fieri a Confestari)s, qui obedire debent Edictis Sant hae In qui sitionis, sibi praecipientibus, ut poenitentibus solicitatis denunciationem statim faciendam consulant, dc jubeant. . Sed ad hoc resp. quod si Domini Inquisiitores tale examen , 8c observationes faciunt ad citandum, Sc puniendum reum, ut juste coram Deo, & hominibus, in suis judici js procedant, cur Confessarius nequibit simili modo procedete, ad

conscitendam, M praecipiendam de nunciationem , ut suum lacrum Ministerium rite, & Sanctae opere compleat' Itaque haec est natura Principiana, teste Quintiliano, declam. 8. ut quidquid faciam praecipere videamur. Et merito, nam sicut caput suos spiritus, motum, S vitam transfundit in membra, 11bi subjecta, sic Judices Superiores, justitiam, prudentiam, δί sapientiam influunt in Subditos, ut eos erudiant. Ergo si Domini Inquisitores dictas observationes faciunt, ad citandum, S puniendum reum, non erit prohibitum Confessarijs, prudenter facere illas, quae conducunt ad cognoscendum, an Mulier sit honesta, constans, & verax, ut ei obligationem de nunciandi imponant. Scriptum est enim Eccli. cap. IO. fecundum Iudicem populi, sic & Ministri ejus. Neque ego dico, quod Confessarius faciat omnes observationes, quas prudentit simi, Sc Sapienti ssimi DD. inquisitores iaciunt. D 8. Au

58쪽

8. Autumo, quod hoc monitum injucundum non erit illis, qui frequens exercitium excipiendi Confessiones habent, inimo nec alijs pluribus, qui carent hujus Sancti Minister ij ma-jm experientia, quae est rerum Magistia, de Mater, ut dicitur C. 6. de electi in 6. Pro omnibus tamen sequentem casum, ut alios omittam, non piget referre, de cujus certitudine dubitare , nemini liceat. Cum quidam Confessarius , qui quotidie per aliquas horas Confessiones excipiebat, sederet in Conses sionario, venit ad eum quaedam Mulier Confessionis causa, ut ipla ait, sibi a principio narrans, quod ab alio Confestario, ad turpia solicitata fuerat in Confessione. Confessarius autem mansiri pro tunc suspensus, non obstanti quod solicitatio, prout ab ipsa narrabator, erat indubitabiliter in Constitutionibus comprenensa, eo quod sibi per experientiam constabat, Con- fellarium, quem illa reum de solicitatione asserebat, quemque proprio itnpulsu, ab mitio suo nomine expressit, esse virum timoratum, δί optimae notae. Quapropter, postquam, foemina narrabit distincte casum, nullam ei obligationem imposuit, nec ejus Confessionem excepit, sed illam ad alium diem citavit. Comparuit die assignato, δί cum caute interrogasset eam de cala narrato, de circumstant ijs expositis, δc aliquam Variationem adverteret, iterum eam sicut prius abire si-

nivit, δί ad alium diem citavit. 9. Sed ecce t Recessit muliercula, M parvi pendens Confessata j mandatum, ad eum non redi jt, quosque fere sex anni transacti suerunt; quo tempore intermedio, tam putavit Confessarius, ouod alterius mandato de nunciationem fecisset. Sta- . tim Veio ac genu flexa fuit coram eo, dixit illi cum lachrvmi S, constillone, de tremore: Pater, quae tibi ab hinc fere sex annis e X potui de pati Confessario, afferendo me ad turpia in

Confessione solicitasse, iniquum testimonium fuit, A mendacium falsi is imum.1O. Sed quia legibus, δc non exemplis judicandum est, ut dic. tur L. I 3. C. de sentent. δί interloc. Si aliquibus haec in totum non placent, discurrant pro ut sibi liceat, δί mihi dicta suta

59쪽

sufficiant, ne forte animo veritatem e X corde amandi, cupiendo vitare cineres, in prunas incidam.

Quid sit soli creare in actu Confessionis' i Esp. quod est allicere, Sc provocare poenitentem

ad inhonesta, de turpia, dum actu confitetur: Aut apponere tunc media, quibus postea Confestarius eum in ducat ad inhonesta, Sc turpia perpetranda. Sic deducitur ex conteXtu Bullarum Pontificium, pro quibus, recolantur dicta quaest. . Hinc eruitur, quod ut Contaifarius sit vere solicitator in Confessione, sufficit, quod aliquam diligentiam adhibeat, dum excipit Confessionem paenitentis, ut eum ad venerea excitet; sive signis, sive nutibus, sive tactu, sive ictu oculorum, sive alio exteriori modo, quo finis ejus turpis rationabiliter praesumatur, licet nullum verbum lascivum proferat. 2. Notat tamen Taboada 3. 2. n. I 2. quod vel bum, vel factum Confes arij potest esse inhonestum , 8c turpe respecta unius poenitentis, dc non respectu alterius. Ex qno infert, quod aliqua signa, aut facta, quae respectu mulieris adultae sunt so . licitatio , non habent hanc malitiam , si fiant cum parvulis utriusque sexus, eo fine, ni his blanditi)s tracti, integre liberius confiteantur, 3 deponant horrorem praeconceptum in manifestatione suae conscientiae. Tum, quia hic finis est honestus, dc relegat omnem libidinis suspicionem. Tum, quia talia signa benevolentiae in illa tenera aetate , provocativa non sunt; sed de his plura quaest. sequenti, interim. 3. Inquires I. An sit de nunciandus ut solicitans in Conis fessione, qui dum excipit Confessionem poenitentis, agit, vel

loquitur se solo aliquid turpes Res p. quod si dignosceretur,

quod id faceret, vel loqueretur, ut alliceret, vel provocaret poenitentem, tunc demanciandus esset, ut cum Bona cina, de Pi-jelio docet Gai par a Sancto Nicolao dub. 2. nurn. I. Verum

si hoc dignosceretur ecte factum ex fragilitate humana, 8c si-D 1 ne

60쪽

ne intentione inducendi poenitentem ad turpia, tunc non vi detur denunci γndus; cum haec signa, vel verba, non sint suf-ncienter manifestativa pravae intentionis Confessari : Et sic Resp. Hebas de Poenit. tract. I. cap. 67. Notentur illa verba Conurtutionis: Aut cum eis illicitos, inhonestos sermones, sive mutatus habuerint. In casu autem supponimus, quod in Con Iessario nulla dignoscitur prava intentio alliciendi, vel prOV candi poenitentem, neque cum poenitente aliquid inhonestum,& turpe habet, aut tractat. q. Inquires 2. An s1t denunciandus Confessarius dicens

poenitenti in Confessione, I. Peccata tua carnalia me induxe Tunt in pollutis nem contra meam voluntatem. 2. Habeo erga te magnum a frector, & experior me totum commoveri.

F. Res p. ad I. affirmative , quia illa verba exprimunt amorem lascivum, ut bene notat Hieronymus Trimarchus Ordinis Minimorum, natione Genuensis. Disp. 3. de is licit. n. 3. Resp. etiam ad a. affirmative, quia talia verba ad libidinem de se alliciunt poenitentem: Ut bene observat Bordo

nus in Manua l. sedi. 2J. num. J9.

T. Inquires 3. quid dicendum sit, quando Confessarius

dicit poenitenti in Confessione sequentia verba. I. Memento mei , quia te amo, Sc diligo ex corde. r. Si e stem secularis ducerem te in uxorem. 3. Nolo te audire in Confessione, Quia cum It in captus amore tui, facile cadam. . Tu non peccasti, sed si aliquis offerret tibi pecuniam , nonne admitteres eum ad venereat 8. Bordonias in Manua l. se L 2 s. a num. 6s. negat dari solici rationem comprehensam in Bullis, in omnibus casibus relatis. Non in primo, quia illa verba sunt ambigua, de dubia, possunt Irahi in bonam partem. Non in secundo, quia illa verba signata cant pudicum amoris affectum repertum inter conjuges. Non in s. quia illa verba potius sunt detestatio hu-Jus criminis. Non m 4. quia illa vel ba potius sunt objurgatio,

quam Pr Vocatio. Et tom. I. cap. 2 . num. Ι31. dicit, quod laaec ultima vel ba sunt tantum indicativa modi, quo Mulier. alii ἀ