장음표시 사용
171쪽
XXX marcas LXIV grossos pro arca computando. Unde habens XXX marcas seu sexagenas, pro homicidio poteritudejubere. 367.b De homieidii reusatione. De homicidio accusatus melius potest vitam et innocentiam suam obtinere et ostendere per juratum, quam Vinci per juratum. Item, si quis simplici querimonia pro homicidio anicusatus fuerit, solus in cruce poterit se Xyurgare. 367.e De homicidii actore. Quamvis actor mota pro homicidi querimonia, signum occisionis, vulgariter dictum ei ch-Zeychen, coram judicio non exhibeat, nec intra quatuo sedilia ponat, tamen propter hoc reus sententiandus non Stabsolutus. Item, qui pro homicidio vult innocentiam suam ostendere Vel vim vi repulisse, quod vulgariter dicitur ασι ea: jurabit metseptimus probabilium virorum, inter quo unuS
sit de juratis, vel loco jurati sunt duo alii dedigni viri propriam habentes residentiam, hoc est in vulgari dicendoc ZWen geges Sen man, et sic erit metoctavus. 367.S De homicidio quantum ad juramentum. Jurantes
pro homicidio restaurationem juris, quae vulgariter hol ungdicitur, n0n habent; unde cum judex concedit partibus holungμ, hoc est intelligendum, quantum ad proclamationem querimoniae, responsionis, nominationis testium vel aliorum consimilium, quae prolocutores proponunt, sed non quantum ad reiterandum juramentum. Sed notandum tamen, qu0d Antiquum jus civile habet: Si homo impetitur simplici querimonia pro homicidio ante multos annos perpetrato, vel in ali judicio commisso, vel cujus funus et occisi vulnera jurati non perspexerunt, ille simplici jurament se expurgabit et holun habebit. ι simile intelligitur de heymsuchun et excessu aequali.
368. De homicidio quantum ad nothcar. Jura OrigIn alia dicunt: Si aliqua levis et inhonesta persona Verberata fuerit . . . aliquem offendat. Super quo notandum: Quod ille, a quo rigo et initium contentionis procedit, potius offensor quam defensor est censendus, quia defensionem, vul-
172쪽
gariter dictam notWer', non potest rationabiliter allegare. Ergo ad probandam defensionem et vim sibi factam admitti secundum justitiam non debet proprie, namque judicandus est defensor, qui non dedit operam rei illicitae, si qui non est caput insania ac initium rixae, et maxime qui alio modo MVadere non potest vasorem, nisi eum mutile vel occidat 369. De homicida fugitiuo Licet accusatus pro homicidiis, primo ratione laitassis metus amicorum laesi vel alia quaecumque causa fugiendo discedat, et aliquot vicibus citare se permittat tamen adhuc ultimo judicio potest comparere et defensionem rationabiliter allegare.
riti justitiam et judicium sibi fieri petit, pueri vero ipsius, sive uterini sive privigni, justitiam contempnentes coram judice
et iudicio confiteantur, quod per so mortem patris eorum vindicare velint rebellione seu contemptu puerorum non
obstante uxori poscenti non est juris beneficium denegandum. Et etiam, si ad mandatum judicis pueri judicium recipere frivole recusaverint, reus est ab ipsis sententialiter absolvendus, et insuper, si petit, dejussoria cautione sunt restringendi, quod malum ejus noli quaerant. 37I. Da homieidio puta tuo. Si accusatus de homicidio tribus XI diebus detonius fuerit, et judex et jurati nMelint, utrum reus sit vel non, utinisque defendiculum apud ipsum, cum capiebatur, inventum fuerit, nullusque de ipso conqueratur, ne judicium sibi fieri petit a vinculis potest absolvi et
liber dimitti.372. Da homicidio proeurato. Qui mandat aliquem verberari, licet expresse prohibeat, ne occidatur, in emendam homicidii incidit, si verberans mandati fines excedens illum occidat; cum mandator in culpa fuerit et hoc evenire de ipso possedabuerit cogitare. 373. De homioidio quantum ad homulum Ratione homi-eidii suffcit, homicidam ex rigore juris uxori pro marito, pueris pro patre, et aliis conjugatis occisi pro eorum consanguine
173쪽
occiso homagium facere et jurare statribus autem et cognatis uxoris ad faciendum homagium non est astrictus. Et est ratio; fratres enim et cognati uxoris alium socrum ex eo, quod vidua ad secundas transire nuptias potest, bene habebunt; pueri autem patrem aut alii consanguinei loco occisi consanguineum alium non habebunt. 374. De homicidio, quod si avitiand0. Quicumque in via, per quam homines assidue ambulant, volucrem sagittar vel Projicere volens, hominem sagittando vel projiciendo occidit: Pro occisione tali non est vita privandus, nec in membris corporis mutilandus, sed sufficit, quod secundum proborum virorum ordinationem satisfaciat, prout sibi possibile fuerit, et componet. Sed si metiercius credibilium testium convictus fuerit, quod tempore sagittationis vel projectionis hominem vidit et quod nec sagittare nec projicere inclamatus esset, sententiae capitis subjacebit. Item, in via, quam continue homines transire consueverunt, sicut est in medio habitationis hominum, quicumque sagittando vel projiciendo vel alio modo operam rei illicitae dato, hominem occiderit poenam, quae homicidam de jure sequitur, sustinebit. 375. De hominidio inus fueritigen uos'. 376. De homicida proscripto. roscriptus pro homicidio et postea raptus pro secundo homicidio, si ab utrisque partibus Terrae Sanctae passagio datur tunc judex et jurati, sicut homicidam prius servato duris ordine proscribant, sic ulterius circa ipsum servando juris ordinem sunt processuri. Unde considerandum, quod judex et jurati in salutem vitae illius homicidae, qui prima vice, non tempore pacis indictae ex causa honesta, in persona sui concivis sibi aequalis homicidium perpetrat, Videntur posse consentire in salutem autem illius,
qui homicidium reiterat vel in praesentia judicis, jurati seu alterius officialis sui domini committit, nisi talis domini consensus ad hoc accesserit, non debent nec possunt forte sine praejudici et gravamine consentire. 377. De homicidii satisfactione. Si fratres occisi, existentes sacerdotes, renuntiant actioni propter huc patrui vel
174쪽
avunculis occisi, si impetunt homicidam, non est justitia deneganda. 378 Da homieidio quantum d cautionem. Non obstante
homagio seu promissionis juramento, quod et iurantem et illum, cui juratur, aeque stringit, ita quod ambo adinvicem sibi mutuo pari fidelitatis vinculo obligantur, a reo fidejusf0res debent recipi, si forte iterum contra illum, cui h0magium fecerat, homicidium 1ecerit; et si pro sua defensione probanda testes habuerit idoneos, utetur et actoris querimoniam declinabit. 379. De homieida fugitiuo Hospes si homicidium federit et in claustrum causa pacis effugerit, tunc, si res, quas ducit vel habet, alterius sunt, cujus ipse Servus fortassis extitit, vel conductus vel ipsas res ad talem locum duceret vel portaret: de rebus hujusmodi nec judex nec jurati, nec uxor Vel amici occisi se intromittant, sed ille, cujus servus Vel conductus
dinoscitur esSe. Secus autem fortassis esset, si ciVis ex eo res
sibi usurparet, quia hospitem haberet sibi in debitis obligatuae.
380. Da homicidio quantum circa deprehensa arma Propter
hoc non convincitur aliquis de homicidio, quod cultellus vel gladius evaginatus in manibus ejus rapitur. Ergo si jurati, duo vel plures, confiteantur concorditer se vidisse, eum habuisse evaginatum cultellum in manu et capucio brachium convolutum, sed non quod viderint actum vulneris, et etiam si testentur, quia in fuga tentus est talis reus cum jurati de visu vulneris non testantur, potest se, considerata tamen ita sua, quam duxit, justitialiter expurgare. Residuum quaere supra ,.De actore et reo' et De emendis .)MI. De homicidii accusatione dubio Petrus pro homicidi0 accusavit coram juratis Fridricum, postea vero coram judicio Martinum, semper consilio praehabito. Quo audito ridricus pro se sententiari petivit, utrum ex accusatione Martini ipse non esset absolutus; quod factum est et in sententia. Tunc etiam artinus quaesivit, utrum etiam ipse ex prima ceu satione Fridrici, cui nondum renuntiatum esset, non deberet
175쪽
merito liberari Quo similiter sententiato libero, actores conquesti sunt de riderico, quod origo contentionis, in qua eorum propinquus occisus esset, per eum incoeperit, quare ipsum de opera homicidii accusarent. Ad quod Fridricus ostendit: cum Sententia diffinitiva ab actione principalis, sc homicidii,
eum bSolverent, utrum non esset etiam de Opera et aliis acceSSoriis absolvendus Judex autem quaesivit, cum ipse immerito fraudaretur sv jure quis emendas homicidii solvere teneretur 3S' per quorum primo sententiatum fuit Quod cum homi--cidium et opera non sunt causae necessarie connexae, actoreSpossunt tam ridricum quam artinum Super operas accusare; Secus autem esset, Si accusati non ex negligentia actoris, sed
ex defensione per testes fuerint absoluti. Super secundo vero Sententiatum est, quod judex emendas de jure perdidisset in homicidio nam tamquam principali non procedente mendae iudiciales sicut accessorium suffocantur. Potest tamen judex si Voluerit, partes compellere, quod tacta cruce fidem sibi faciant de compositione inter eos occulte non facta, ut ipsum emendis taliter defraudarent. Et proinde notandum, quod quandoque
tenet principale et accessorium, ut quando Secundum legem, quandoque neutrum, ut quando contra legem, quRudoque acceS-sorium tantum, ut quando praeter legem. 382. De homieidii per quantum ad accusationem. Solum
in homicidiis et etiam excessibus aeque graVibus, et non invulneribus, possunt aliqui de Vollayst' accusari. Et sic accusatus excusabit se mettertius fidelium virorum, sicut scribitur inauribus Origitialibus: Insuper si filius vel amicus alicujus etc.μSi autem ceciderit vel emendare voluerit, actori solvet LX grossos et judici et civitati mediam Sexagenam.
Capitulum XXXIII De incendiis.
383. De incendio quantum ad minarum impositionem. Si
accusatus de minis ancendii et litteris ejusdem probaverit per VII testes idoneos se illa nocte, in qua talia signa sunt domui appensa, in taberna vel in tali loco cum h0nestis fuisse de
176쪽
tali malesteio potest se excusare per eosdem. Et probatur ista sententia ex eo, quod litterae accusatoriae de incendiario vel alio criminoso missae, licet accusatum simpliciter non condempnent, tamen defensionem sibi prohibent per contrarium ergo in proposito litterae accusatoriae de accusato scriptae ipsum propter tenorem litterae et signa praescripta non absolvunt simpliciter expurgationem tamen legitimam merito sibi praestant viso tamen prius et discusso matura inquisitione casus exordio, o propter quod vel quare talia minatorist sint inventa Ex talibus enim circumstantiis sollicite pensatis apparebit, utrum reus vel simpliciter condempnari, vel absolvi, Vel quod se purget, cogi debeat via juris. am si per dicta signa et litterae scripturam vinci deberet reus in proposit0, quilibet honestus o fidelis homo per aemulum suum facta et negotia, quae habuerit hino inde cum diversis habere tractare, considerantem, tali vitio, ut vindictam de ipso Sumeret malitiose posset et faciliter irritari. 384.a De ineandi minis notoriis. Quicumque minas incendii notorias fecerit et postea actu incenderit et effugerit: si per
incensum insequentem capiatur, septem manuum testimonio convincetur et igne peribit; si autem voluntarie per se comparuerit, messeptimus suam innocentiam approbabit. 384t D incendio, quantum ad vulnera ibidsm commis8a.
Quicumque facto incendio inimicum suum vulneraverit, convictus duobus testibus idoneis decollabitur; si vero aliquem vulneraverit, cujus inimicus antea non fuit, duobus testibus convictus, amputabitur sibi manus. Et est aggravata propterea p0eda praedicta, quod ignis et incendium, in quem transit, dampnum infert, ad quod intercipiendum omnes homines inimicitiis, quas habuerunt, prius quiescentibus, cum diligentia debeant se
ignem extinguit et juratis proclamari aetat in oppidis, quod Velit, si aliquem laeserit, satisfacere quod si consilium acceperit et facere neglexerit, et tandem iterum incensus fuerit et ignis invalescat in tantum, quod quilibet ex vicinis suis
177쪽
una cum eo dampnificentur per quos in causam tractus ejus responsio est admittenda et secundum ejus responsionem et partis adversae querimoniam est diffinitiva sententia proferenda. Et est valde caute circa hunc casum procedendum consilium enim juratorum, quod dicto homini porrexerunt, non necessitavitissum per proclamationem enim, quam jurati consulendo fieri ei faciebant, saepissime justi homines et innocentes, qui nullum laeserunt, ex parte maleficorum, qui de hoc confisi minas incendi eis incutiunt et etiam frequenter actu incendunt seu cremant, suis pecuniis sunt fraudati. Unde licet ad praeceptum juratorum homo stare teneatur, ad eorum consilium tamen, praecipue in quibus alii ita salubriter sciunt consulere sicut ipsi, ut accidere potest in casu praescripto, non obligatur aliquis, nisi velit. 386. De incendet minis quantum ad dejussionem Licet pro incendio praeterito, cujus dampnum certum est, aliquis fideiubere possit tamen pro minis incendii seu pro incendiolaturo, cujus dampnum non est certum expressum nec taxari potest, non sufficit aliquis, quamcunque dives, ad fidejubendum 387. De incendio et ejus solutione. Si ignis casu fortuito, non ex scitu et negligentia, id quia ipsum non extinxit, dum bene potuit, in domo cujuscumque exortus fuerit propter hoc ad solutionem dampnorum reus ex igne tali contingentium nullatenus obligatur. 388. De incendio e negligentia facto per aliquem Actor conquestus est de reo, quod in ejus absentia per stultitiam et negligentiam uxori et ancillae suae igne in domo ejus exorto, in octo modiis siliginis dampnum percepit, in quibus sibi satisfacere petit justitia mediante Reus vero quaerit, cum ex verbis actoris, qui eum dixit absentem fuisse, merito sit immunis, utrum pro uxore vel ancilla teneatur respondere et in causa praecipue criminali Super quo respondetur Quod reo non est necessarium resp0ndere, sed pure Voluntarium, si placet dato etiam, quod respondeat actori, dampnum non resarciet. Casus enim fortuiti, sicut incendium, homicidium et consimiles, dum tamen dolum non contineant, culpa carent.
178쪽
389.α D indendtario fugitivo. Incensus sive crematus
incendiarium fugitivum in alieno judicio vel in proprio judicio,
cum periculum sit in mora, potest sine licentia judicis quaerere et comprehendere et ipsum judici praesentare, et ex hoc nullas tenebitur ad emendas. 389.b Da neendiori et a gn a superae ligatis. Si incendiarius sine signis incendii praeteriti oujusmodi sunt titione et futuri cujusmodi sunt cartas et similia super se non
ligatis coram judicio statuatur propter hoc actor ab actione non repellitur, nec obnoxius est emendae. 389.e D ineendii etione quantum ad plures. Si multi eremati deliberatione praehabita simul in unum incendiarium per unum ex eis agant tunc ille, si juris ordine et sententia direnitiva eundem actorem evaserit, ab aliis judicatur justitialiter absolutus. 389. Pr incendio dominus uillae non potest specialiter agere. Quamvis domino pro cremata villa speciale dampnum contingat tamen si reus incendii actionem villanorum secundum justitiam declinaverit, dominus villae specialem sibi movere non poterit quaestionem, cum non sit verisimile, villanorum actionem latuisse. 389.ε Quicumque pro parte actoris incendii coram judicio personaliter comparentes laborant, verbis et factis sed consiliis ipsum fovendo, et pro eo, quantum possunt, faciendo: reum incendii, si actorem evadit, juro in causam novam tra hero non possunt maxime de incendio uno tempore et uno loco iacto. Secus autem esset, si forte de incendio alio tempore et alio loco facto inciperent agere, et praecipue, si de tali actione futura, tempore primorum placitorum coram iudicio expressam, interposuerint protestationem.
Capitulum XXXIV De interdictis. 390. De istardioto Prioritas vel posterioritas interdicti onis jus absolute non generat, licet super jure obtinendo vel demonstrando aliqualiter attestetur. Unde dominus braxatorii
179쪽
vel alterius cujuscumque rei , quam exposuit, Si idem, cui HXposuit, recessit, ante alios Pro censu, pr quo braxatorium expOSuerat, de suis trahens vel aliis accomadatis est pagandus; reSiduum Vero, quod de brstseu Superest, inter illos secundum antiquitatem et numerum est dividendum Insuper, si dominus braxatorii totum censum exp0sitionis perceperit, interdictores alii de braxatorio se intromittentes de ipso tauto utentur tem Pore, quant ipsum convenerat, qui recessit. In debitis autem secus Esset ibi enim, qui prior est tempore, prior est jure. 39I. De interdietis rebus ustodiendis si in domo cujuscumque res aliqudus extranei ex parte judicii ad petitionem cujuscumque interdicuntur dominus domus, nisi velit ad rerum interdictarum eonservationem nullatenus obligatur; imo itempor interdieti nuntiis judicis dicit, quod res interdictas nolit castodire, judex ipsas in suam recipiat custodiam, interdicenti de ipsis juxta suam querimoniam de justitia proVisuruS. Ei autem ipsi hospiti ille cujus re sunt interdictae, in Xpensis vel in debitis vel istis consimilibus obligatur pro talibus res interdictas servare poterit, de ipsis principaliter suum debitum
392 De interdieto rerum advenaretim. Si ei vis hospitem et advenam eum Ebus suis domum ejus intrantem, irrequisito judice pro debitis, in quibus sibi tenetur, arrestaverit et occupaverit solvet judici LXXII parvos denarios pro ementa. Unde ne civis emendam incidat udicem pro arrestatione lacienda petat et per ejus nuntium seu bedellum dictum hospitem in domo propria interdicat. Quod si neglexit et alius creditor cum interdicto, auct0ritate judici facto, civem pSum praeveniat ille prius ab hospite et rebus ipsius Suum debitum justi i-
aliter consequetur uni euique enim mora pr0plfi est nugiva 393. Quae rea interdici non possunt. Pecunia, quae in Ompositione homicidii vel alterius casus, qui Vulgariter e SSerun dicitur, dari debet, interdici non poteSt, quia Sine contradictione et vini difficultate debet per reum actoribus Signari. Quo facto, quicumque tune habet in eos agere, Seu
180쪽
pro dicta pecunia vel quavis alia causa, illi debent ad objecta
secundum justitiam respondere. 394. De interdicto mortuo. In debitorem mortuum creditor agere non potest, cum ulterius jurisdictionem evaserit judicis temporalis in possessores autem bonorum ejusdem mortui potest agere pleno jure. Capitulum XXXV De in Vasione domus. 5. De inuasione domus in genere. Quicumque domum alterius armis, ballistis, arcubus vel alterius cujuscumque generis rebus bellicis temerarie invadere praesumpserit, dato etiam, quod nullum in ea vulneret: tamquam in homicidio puniaturo Debet autem hospes domus invasorem Vincere duobus testibus, vicinis suis ex utraque parte domus, Vel cum uno trans viam et secundo vicino a latere, vel cum solo jurato et si convictus et per hospitem in domo violenta manu vivus vel mortuus detentus est decollandus. Item, si autem invasor de domo recesserit et postea coram udicio se innocentem facere soluerit, cum viris idoneis mettertius in cruce se expurgabit. Si autem invasus plano modo, Sine testibus, querimoniam super ipsum fecerit:
solus se expurgabit. Nec debet hospes domus in movendo es querimoniam de invasione praedicta, quae gravis est exceSSUS, facilis et pronus esse, imo de testimonio sufficiente cauter sibi debet providere. Si enim ad probandum se obligaverit ζ et postea querimoniam suam testibus probare non poterit: judici duo talenta et unum civitati solvet pro emenda. Et hoc verum est o majori invasione domus, in qua
vulnera sunt commissa pro minori invasione, in qua tantum verba sunt commissa, actor si in causa cadit, solvet judici tantum LXXII parvos hallenses pro emenda. 396. De inuasiona domus, quae si inter amicos. Si uxor, verbera mariti timens, in domum patris fugit, et maritus, ut ad propriam mansionem eam reduceret, in domum ejusdem soceri sui intraverit, prohibitusque per quemdam inquilinum domus, ne uxorem in absentia patris qui tunc non aderat, M