장음표시 사용
81쪽
cive glaviensi habitus fuisset, et de hoc etiam jurati deIglavia suis litteris testabantur, scribentes similiter, quod
mirarentur de jure quo mettertius gaudere debet arrestans, quoScumque testes adduxerit, contra superhabundans et fide- lignum testimonium arrestati ordinatione itaque inter arrestantem et arrestatum amicabili facta, jurati et sapientes consilii, cribrantes, quod frequenter fraus et dolus circa arre- stationes hujusmodi fieri consueverunt, visum est ei rationabile esse, quod arrestans, si non est bene notus Secundum mansionem, timam et vitam, diligenter est examinandus et interrogandus de tempore, l0c et aliis circumstantiis, qua judex et jurati pro Oxperienda veritate viderint expedire. Et similiter testes sui divisim et secrete sunt peraudiendi et requirendi, Sicut, virlim vicini arrestantis sint et qualiter eis constet, quod equus arrestatu per ipsum habitus fuerit utrum sibi sit genitus, aut ipsum emerit, vel ipsum latrocinio obtinuerit, sive furto Ista enim sunt pro tanto facienda, quia si arrestans per testes arrestati repulsus fuerit, non solum equum perdet, imo cum duobus testibus suis tamquam penuri linguis sunt privandi, si eas cum XV talentis non habuerint liberare, a qua poena arre- Status, quamvis repellendo cadat in testimonio est exemptus.
I00. Ad idem, de arrestationibus, quantum ad obtentorem,eempus et modum obtinendi. Arrestans equum, quem arreStat,
potest mettertius obtinere, et si arrestatus vult eum repellere, debet de hoc, antequam super equo juret, protestationem facere. Qua obmissa, si arrestans mettertius super equo juraVerit, testimonium uum ulterius repelli non potest. Et similiter, cum arrestans repulsionem arrestati vult repellere debet de hoc protestari, antequam jurare incipiat super cruce et si
volens repellere petit inducias XI dierum, sibi sunt dandae pro suis testibus statuendis. Item si arrestans ad arrestati se judicis interrogationem de rata tanti vel tanti temporis coram judicio confessus fuerit puta si dixerit quod ins a tres annos equum perdiderit et arrestatus obliget se ad probandum, quod ante IV annos equum emerit et interim in sua potestate tenuerit), talis probatio est probationi arrestantis rationabiliter
82쪽
praeferenda. Et similiter si arrestans dixerit, se equum ante X annos perdidisse, et arrestatus per facti evidentiam, videlicet per dentes poledrales, qui vulg. fulicae dicuntur, probaVerit, equum non tanto tempore Vixisse, arrestans equum perdet. Item equum obtinens frenum et equi babbata non obtinebit, ipso jure.
101. De arrestations aquorum, quantum ad testes et testium reputiionem et modumjurandi. Equum arrestatum obtinere debens
jurabit mettertius in equo; et si pars adversa ipsum Voluerit repellere jurabit in cruce cum XX testibus sibi assumptis, quod primus et sui testes false juraverunt; et si tertio iterum adversa pars eosdem XX et unum voluerit repellere, pro quolibet statuet VII, hoc est V solidos longorum sine tribus; qui similiter jurabunt in cruce, quod priores XXti et unus
falsum praestiterint juramentum; et ulterius testium repulsio non procedit. Protestatio tamen semper debet repulsioni praemitti, sicut in praecedenti sententia continetur.
102. De arrestationibus equorum concessorum. Si etrus
Ρaulo equum concessit et Andreas equum eundem a aulo emit talem equum etrus de jure non poterit apud Andream arrestare imo autum, cui prima vice non concessit, debet pro eo impetere forma juris secus autem esset, fortassis si Paulus equum etro Subtraxisset. 103. De arrestatione equi subtracti. quo arrestat actor coram judice est conquestus, quod equum eundem noctis tempore sibi subtractum velit justitialiter obtinere reus vero resp0ndit, quod equum eundem tempore diurn emerit, d quo suum vellet Statuere venditorem. Quod cum termino statuto non faceret, Sed tantum personaliter compareret, quaesitum est a judice, cum de crimine furti se non expurgaverit nec venditorem equi statuerit, in qua sibi obnoxius sit emenda γSuper quo sententiatum fuit Ex quo actor non est conquestus, quod reus equum sibi subtraxisset et quod ipsum de furto vincere vellet, sed tantum dixit, quod equum sibi subtractum btinere vellet sufficit, quod reus, equo perdito, si tamen est homo bonae famae et prius honeste se conser-Vavit, honorem suum simplici defendat juramento. Quo facto
83쪽
ab instantia judicis absolvetur, vel saltem pro duramento LXXII parvos denarios ratione emendae judici praesentabit.
104. De arrestationibus et confessionibus mutatis. Propositus casus talis est: quo nobiscum arrestato et usque ad quartum, qui pr0 eo respondere deberet, devoluto, idem inhabitatione sua coram probis viris et scabinis negavit, equum esse suum; postea vero astans tribunali dixit, per abrasuram Seu tonsuram equum in tantum immutatum esse, quod eum prima vice non cognoVerit, sed modo ex certis signis plenius instructus confiteatur, eum suum esse. Quaeritur ergo ab adversario, utrum talis mutatio confessionis sibi non praeiudicat in suo jure γSuper quo diffinitum est Quod negatio extra judicium facta idem non offuit postea in judicio confitenti ad hoc
enim, quod confessi noceat confitenti, requiritur, quod sciens, non per errorem facti, confiteatur alias enim confessio sibi non praejudicat, dummodo ante sententiam probaverit se errasse. 105. De arreatationibus quorum, quantum ad judicia diuersa. Quidam proposuerunt talem casum: Unus de nostris cuidam advenae equum vendidit, qui paulopost in oppido dicto Potenstat est occupatus. Veniens ergo advena ad nos nostrum concivem monuit, quod in olenstat transiret et equum arre- statum disbrigaret. Quod facere recusans, dixit, quia jussuorum civium haberet, quod equus in domum suam sibi praesentandus esset'. Cui advena respondit, quia nequaquam hoc facere posset, ex eo, quod oppidum otenstat uteretur jure Μaydburgensi, in quo servaretur, quod equus in loco, ubi arrestatur, tamdiu servandus St, donec causa arrestationis
finaliter fuerit decisa'. odo quia emptor, qui venditorem Statuere non potest, equum perdidit, quaeritur, in cujus dampnnm eadem debeat perditio redundare pSuper quo diffinitum est, quod in venditoris cum enim ille in Potenstat, ubi viget jus aydburgens et n0 jus alterius loci Cremstrense), venire noluerit, emptori ad solutionem valoris equi et ad interesse rationabiliter obligatur. Et c0lligitur, quod actor et reus consuetudines et jura locorum, in quibus
84쪽
litigant, observare debent, licet fortassis in aliis locis, ubi alia vigent jura, residentiam habeant corporalem. Unde cum dicitur, quod actor forum rei sequi debet, ibi rei' potest etiam exponi pr causa, ita quod sit genitus hujus nominis es', et non tantum hujus nominis reus sy), sicut patet in casu praesenti.
106. De arrestationibus rerum sacerdotum. Si sacerdos et
persona ordinata cum equis et famulis domum hospitis intraverit et expensas ibidem fecerit pro expensis talibus, ab illo tempore factis, hospe equos et res alias talis personae claudere sit licite poterit arrestare.
107. De arrestatione equi sacerdotis aut aballaq. Talis
casus propositus est per qu0sdam Accidit apud nos in oppido nostro, quod ante curiam dotis plebano a quodam homine arrestabatur de justitia una cabella, et sic actora nobis super eo judicium, sicut in hujusmodi causis fieri solet, petiit; plebatius recusans dixit: quia non esset de foro seculari, sed potius de spirituali etierunt igitur informari, si pro tali causa in civili vel ecclesiastico jure talis debeat respondere γQuibus diffinitum fuit sic: Ex quo talis arrestatio est de cabella, quae non est res ecclesiastica, utputa calix, ornatus vel aliquid talium, plebanus tenetur super causa talii jure civili resp0ndere plebanus enim ipse bene quidem est de foro spirituali, abella autem, de qua est quaestio, ad
forum pertinet Segulare 108. mptomisso absolutionis arrestationis et occupationis.
Accidit casus talis Civis invitavit rusticum de villa in domum
suam Sub hoc promisso, si occuparetur in civitate, vellet ipsum absolvere sine dampno Rusticus autem civitatem intrans et coram judice stulte loquens, incidit in emendam. Quaeritur ergo, utrum civis rusticum absolvere debeat tali ab emenda Super quo sic sententiatur Qu0d occupatio, a qua civis promisit rusticum absolvere, intelligenda est quantum ad facta praeterita et non ad futura. Quod autem postea coram judice rusticus ex culpa propria in emendam incidit,
85쪽
hoc non est occupatio, nec oportet, quod civis ipsum ab ea rodimat et absolvat.
109. De arrestationisiua, quibus non-rei occupantur pro
reis in judiciis diversis. Cum Jacobus de Zahors Paulo de
Hostradic mediam arcam grossorum statuto non S0lVeret termino, misit procuratorem suum in ahers, qui ac0bum in causam trahens, conquestus est Vice domini sui pro media marca debiti, et pro dampnis et usuris, quam Supervenissent eidem Jacobus autem statim mediam marcam nume-rnn procurat0ri, dampna negavit cum usuris, dicens, quia duramento suo vellet obtinere, promissum de dampnis s0lvendis Se non fecisse. Recepta ergo media arca procurator de dampnis verba non movens a Zaher recessit. Quod videns
Iacobus judici et juratis dixit, quia paratus esset de dampnis i aliis objectis aut secundum justitiam resp0ndere, petens, quod hoc ipsum ei in ostradic suis literis demandarent,
sicut et fecerunt. Paulus etiam tacens, postea per aliquot septimanas duos cives de Zallers, quos in Hostradic reperiit rerrestari per judicem pr0curavit. Qui promittentes terminoctis assignat se Velle statuere, liberi sunt dimissi. Postea Ver cum termino transacto non statuissent, iterum alii de Zalier ininostradic sunt occupati, qui equis et aliis eorumtionis in m0stradic relictis in alter redeuntes agunt in Iacobum et in alios prius occupatos, ut bona eorum ab occupatione in II0stradicet eis disbrigent et absolvant. Et similiter Primi occupati petunt per Jacobum se justitialiter absolvi. Quaeritur erg0, qui ultim0s occupλtos redimere teneatur γSuper quo respondetur: Quod magis iacti quam juris est quaestio Jacobus enim, quia paratus fuit obtem- Perare, nec primo nec ultimos ccupatos liberabit, sed Paulus cle ostradi g, quia primos et ultim0s arrestavit indebite, ipsis ad omne interesse rationabiliter obligatur Debuit enim Pro dampnis et usuris a Jacobo in alior justitiam sibi fieri Detivisse; quod quia facere c0ntempsit, nimis festine adtarrestati0nem processit, justitia sibi prius in alter non denegata.
86쪽
70 Sententiae II0. Quod bona re possunt arrestari stetit reus. Cum
cuidam Brunensi civi annonae suae essent inmischa ratione debitorum occupatae sententia tuae fuit Quod sicut actor potest reum in omni judicio, in quo ipsum personaliter reperuerit, pro debitis arrestare, sic etiam potest res ejus occupare, et ad illud judicium debet reus venire et res disbrigando
actoris querimoniis respondere. III. In quo casu possit arrestari non-rsus pro eo. Licet
actor forum rei sequatur, tamen pro justitia per actorem coram
judice rei quaesita et sibi denegata, homines ejusdem judicii in ali judicio de jure poterunt arrestari. Residuum istius materiae quaere insta De interdictis A.)II2. In quo casu equus arreatari non possit Equus per
teloneatorem receptus, apud quemcumque postea repertus fuerit, arrestari non potest ille autem, qui negligentiam commisit, per actorem pro equo in causam trahi potest. Et est intelligendum de equo jam per teloneatorem vendito. II 3. Br. D arrestationibus quantum ad formam in i, servandom. Cum in BZenec civis quidam equum, qui per mercatorem in domum suam ductus fuerat, arrestasset, et jurati testarentur, quod idem equus per modum spolii noctis tempore instaspatium duorum mensium eo de Bruna in genec transeunte sibi receptus fuerit, jurati vero de Broda Ungaricali cum patentibus eorum literis pro mercatore ipsorum concive, testimonium dicerent, quod dictum equum per tres annos sine qualibet impetitione habuisset quaesitum est, utrum testimonium juratorum de Bisenc debeat literis patentibus juratorum de r. Ung. anteferri, vel e converso Super quo sententiatum est diffinitive: Quod quia praedicta quaesti contra debitam et consuetam formam arrestationis peccat, ideo ipsa cessante arrestatus Suum venditorem Vel datorem, qui Vulg. geschob dicitur, statuere debet ita quod in ejusdem equi arrestatione, prout consuevit fieri, orma et modus debitus ordinis judiciarii
Et 0ta, quod in omnibus rebus, sicut in equis, forma c0nsimilis arrestandi Si Servanda.
87쪽
Capitulum IX De causis absentiae 114. De causis absenthae Causae legitimae absentiaequ&tuor sunt videlicet infirmitas non ficta, captivitas, inundatio aquarum et rei publicae causa, quae apud vulgus dicitur hern-not, et ideo contra talem absentiam sententia de jure ferri non debet.
II5. Quod ausa absontiae sunt infra triduum demonstrandae, nisi aliae causa intervenerint Si pars termino praefixo
ex impedimento legitimo judicio astare non possit, per triduum est inducianda infra quod, si ad terminum veniendo iterum ex causa impediebatur legitima sicut est captivitas vel consimilis), sententia contra ipsam lata Vigore carebit, quia impediment cessante, si comparuerit, eo jure, quod primo termino sibi competisset, gaudere debet. Item si pars ad allegandam absentiae legitimae causam nuntium miserit, qui in via capiatur, moriatur vel alias impediatur: propter hoc jus suum non perdit, sed postquam impedimentum nuntii cessaverit, vel pars ipsum perceperit, cum eo, si vixerit, ad judicium properabit. Et probata tam propria quam nuntii absentia legitima, pars talis agendo Vel respondendo illum faciet autum, quem primo termino, Si impedita non fuisset, facere debuerat, ipso jure.
II 6. Quod captivitas et aquarum inundati non possunt
infra triduum demonstrari. ermino juratis,encesta et Ρetro sabbat post epiphaniam Domini pro debitis praefixo, encestaus comparens debitum ipsum obtinuit super etrum absentem; 0stea ver circa mediam quadragesimam et rus venit cum liter patenti, in qua scribebatur, quod praepeditus causa legitima, videlicet serviti d0mini sui, scilicet judicis, in praedicto sabbato non potuit comparere. Quaeritur ergo, utrum propter hoc obtenti debiti per encestaum facta sit cessanda Et respondetur diffinitive, quod non cum enim IV sint causae absentiae, praetendens infirmitatem vel impedimentum rei publicae seu domini, ipso die termini praefixi vel infra triduum c0ntinue secuturum per nuntium idoneum seu per literas suam absentiam allegabit; captivita autem,
88쪽
quae parti venienti ad terminum in via acciderit, et aquarum inundatio non possunt semper infra triduum per nuntios allegari; unde in causis hujusmodi pars absens gaudebit termino longiori. Capitulum X De censibu S.
purhrech dicitur. Si homo censualis et emphite0ta alicujus domini censum debit termino dare neglexerit, dominus ipsum per Se Vel per auxilium judicis, quod judex rogatus sibi exhibebit, in bonis, de quibus censuat inpignorabit et sine figura judicii de venditi0ne vel bligatione pignoris, cum prob0rum virorum testimonio, sibi de censu providebit. Si vero tribus annis continuis pignus in bonis non invenerit, protestatione Singulis annis coram judicio de hoc facta, finito triennio de bonis ad
ipsum rati0ne termini censuum neglectorum hereditarie devolutis se intr0mittet. 0test etiam dominus census solus jurando melius censum obtinere, quam emphiteota, quod censum dederit, mettertius demonstrare. 0lutio etiam census aliorum debitorum soluti0nem antecedit.
II 8. De censibus perpetuis temporalibus, quomodo proe-
cedant tem yoralia debita Census emphite0ticus, quem rusticia prima villarum locatione dominis fundi solvunt, emendarum et mnium debit0rum s0lutionem praecedit est enim talis census inseparabiliter hereditatibus villarum annexus, ita, qu0d villani invitis eorum d0minis, quorum sunt Sub Sides, ab ipso Seredimere D0D 08Sunt. Censu autem, qui in civitatibus super domibus vel aliis hereditatibus de nou per aliquem emitur, non praecedit illa debita, quae vendens hujusm0di censum antequam
censum Venderet, tenebatur. Item primum cen Sum, quem SubsidescenSuant, dominus non bstante negati0ne Subsidis et rustici, e communi villarum, quae Sub censu soniti0De 0cantur ab initi0,Grire et consuetudine obtinet et demonstrat; sed censum Secundum, ex eo, quod d0mus e aliae hereditates civium n0nconSueverunt a principi more villarum sub censu locari, si censuali censum negat, d0 minus censu tenetur ipsum mon-Strare vel p08808Sione, quia videlicet ipsum percepit tot vel t0 annis, Vel testibus, vel literis, vel pr0batione alia fideligua.
89쪽
II9. Quod in civitatibus nec census as perpatuus ac in
regisertim iuitatis alicujus seribi debet Quaedam monialis ordinis acobitarum proposuit de quodam ciVe, quod super domo sua comparaverit arcam perpetui census, Super quo
literas sub suo et unius jurati sigillis sibi dederit. etivit ergo, quod in registrum civitatis dicta marca sibi et praescriptis suis conventualibus pro perpetuo cenSu poneretur.
Cui diffinitive responsum fuit Quod si dictus
civis censum sponte voluerit solvere perpetuum, potest in registrum autem civitatis in praejudicium rei publicae scribi non debet imo, si ipse civis Vel quicunque ejus successor cum se marcis Voluerit e redimere, possunt quandocumque monialis seu conventuales ejus, non obstantibus literis, quas praetendunt, ad talem recipiendam redemptionem compelii debent justitia mediante.
I 29. De censibus, quantum ad p/gnorationem. Cum abbas de Zaher Nic0laum, civem runenSem, pro arca euSus, quam de quodam molendin annuatim suo monasteri solvere
debebat, in domo et in aliis bonis suis inpignorare voluiSset, sententiatum fuit Qu0 tantum in molendino et in bonis ad molendinum spectantibus ipsum inpignorare Secundum justitiam teneretur; non est enim justum, Si homo, plures habens hereditates distinctas, de una earum tantum ceBSuat, quod pro censu hujusmodi non soluto in aliis qua censuales non fecit, inpignorabiones aliqualiter patiatur. I 2I. Quod signora census debent reeipi de propriis b0nis
hominis ansualis, et qu0 non sunt obliganda sub usura. Quidam
canonicus pro censu non soluto in domo sibi censuali, pignus alterius hominis, quam sui censualis, recepit et sub Sura obligare Voluit. Quaeritur ergo, utrum hoc facere sibi liceat ipso jure Et respondetur Qu0d utrumque, tamquam injuStum, canonicus facere non tenetur; unde dominus census debet censuali pignus recipere, quod sit suum proprium. Quamvis enim extranei bona sua in hereditatibus, de quibus censuatur, rep0nant et conservent, tamen propter h0 pro cenS neglect0, ad cujus solutionem ipsi non tenentur, n0n Sunt impigu0randi sed
90쪽
si ratione conservationis bonorum hospiti hereditatis in aliquo obligantur, illud potest dominus census ab eis recipere et suo densuali defalcare. ignus etiam pro censu receptum qumVis sit veri censualis, tamen sub usura obligari non debet cum enim census, quia in sorte non defalcatur, dampnum includat, inconveniens esset, si dampnum gravius, sicut usuram, super 8 reeiperet, ipso iure Et eodem modo intelligatur de pignore census dicti ho figins potest tamen pignus pro censu receptum pro censu obligari, quamvis non sub Aura. Et hoc est intelligendum de censu praecipue, qui non est perpetuus, sed qui potest redimi jure civitatis.122. De eensibus, utrum possint obligari. Census jure civitatis emptus, si pro rata temporis solVatur, semper redimi pote bi. Item censum eundem habens, si invito censuali eum alteri obligaverit, obligatio non est efficax potest enim per illum, qui censum debet, quando voluerit, reemi, nullo habito respectu ad illum, cui census fuerat obligatus. Nam etiam, si
cenSualis quocunque tempore a census reemptione prohiberetur,peeuniam 80lutionis cum censu pro illa vice solvendo juratis ad consilium praesentabit quam si dominus census Rssumere uoluerit, in usum pos8unt convertere civitatis.123. De bonis Osualibus nihil est alienandum. Sicut B,
quae in fraudem creditorum de bonis pignori datis alienata fuerint, omni modo restituenda sunt sic de bonis censualibus illa, quae ad ipsa spectant, sive s0lo et fundo affixa, sive uiobilia vel se moventia sint, nec debent nec possunt inedontini census licentia ad aliquem alium transferri. Unde de balneis et braxatoriis patellae in fraudem census, ne capiantur
pro pignore, exp0rtari non possunt. 12 . D censu civitatis, quantum ad reemptionem DominuScensu non potest cogere censualem, qui censuat sibi jure alicujus civitatis, ad redimendum censum, quamvis etiam Sciat, eum promptam habere pecuniam, nisi velit. Unde talis census solutio et ejus aedempti0 non in arbitries domini census,