장음표시 사용
121쪽
esse quae suerunt imperatorum. Haec Plinius. Quia igitur Z an credimus a nobis indecentius de disciplinae, quam ab illo de terrae cultu praedicari3 Sic magna disciplinae gallicae faecunditas
fuit, cum apud Druydas nostros auditoria m
sarum,regum palatia, pulpita docentium, solia
principum,numerus discentium, coetus comitum erant: Pallade videlicet laeta regali magisterio,eodemque rerum publicarum ac disciplinarum rectore ac moderatore, siue illi eodem studio disciplinas explicabant, qua Respub. regebant, eademque prudentia leges artium, qua ciuitatum sanctiones instituebant, siue honor tis laboribus omnia plenius & uberius prouontur, quia studiosi is δc accuratius fiui. Ergo toris praemiis excitati,& sea sponte multi in discia plinam conueniebant & a parentibus propinquisque mittebantur. Hinc nimirum Luciano Gallicus ille & Ogmius Hercules extitit non solum exuuio leonis & claua velut armatus, sed
decrepitus, caluus, canus, rugosus, ater , magnumque hominum numerum auribus vinetorum cathenis aureis trahens Herculis autem ipsius lingua perterebratam esse, ab eaque cathe-nulas illas religatas ita redere, ut vineti alacres ac laeti,trahentem sequerentur, ipseque vicissim in eos ore oculisque intuens, blandὰ comiterque arrideret:Ista nempe Bardorii fuit eloquentia, ista Saronidarum Druydumque sapientia, quae
122쪽
quae semel aspecta tam mirabiles amores excitaret sui: ille discipulorum numerus illis in disciplinam sese tradentium: illae tam nobilium re- tu ingenuae artes ac disciplinae, cathenas aureas
eis ciebant. sicque discipuli ab ore doctoris pendebat , tamqua sermone doctrinaque inde profluente obstricti atque alligati. Ergo quia profestares excellebant,ideb disciplinae floruerunt: At ubi sublatis imperio Romano doctrinae prinna iis & honoribus professio disciplinae velut tu liberalis opificii ministerium seruitium haberi caeptum est, relanguescere honesta studia necesse tuit, nimiumque illud multis experimetis dictum oratoris,est approbatum, Honos alieartes omnesque incenduntur ad studia, gloria, iacentque ea semper quς apud quosque improbantur: Ergo Romanis, interitus gallicae disciplinae debeatur, a quibus honor ille professionis
una cum libertate Druydibus ereptus est. Itaque Mela qui sub Claudio dicitur floruisse non
iam illustres istas Druydum scholas,sed clandestinas in specu & abditis saltibus essicit, Druydumque disciplina non modo suis honoribus spoliata erat, sed periculi metu, in specus & saltus abdebatur. Lucanus, idem quod Mela doDtuydibus videtur dicere,
Sic ut est libro quinto Galli unde belli initia
123쪽
fieret, explorabant, nocturnaque in locis deser, iis concilia habebant: Sic ut est septimo libro indictis inter se principes Galli conciliis sylla
stris ac remoto loco de sua seruitute conquer batur.Nec lais ex ea Melae vel Lucani vel Caesaris authoritate concludamus Druydu gymnusia aut equitum comitia in sylvis fuisse: Id enim seruitutis, non eruditionis, non deliberationis indicium est. Sed tamen illa veterum Druydum munera persequamur: Nec enim 'Druydes illa prosessionis honestae praemia solum capiunt,scd magno praeterea apud omnes Gallos ait Caesarqin honore sunt: Nam fere de omnibus controuersiis publicis priuatisque constitulit:& si quod est admissum facinus,si caedes facta, si de haereditate,de finibus controuersia est, iidem dece nunt,praemia poenasque constituunt. A ddit hie etiam Strabo magicae seperstitionis illius nescio quid, quod E capitalium caussarum multitudine, annonae abundantia ab his aestimaretur.Sed Caesaris caetera audiamus,Si quis ait aut priuarus aut populus,eorum decreto non steterilis crificiis interdicunt,haec poena apud eos est grauissima: Quibus ita est interdictum, ij numero impiorum ac sceleratorum habentur:ab iis omnes discedunt, aditum sermonemque defiigiut, ne quid cx contagione, incommodi accipiant, neque eis petentibus, ius redditur neque honos ullus communicatur.
124쪽
QR id Germanorii iudicia quid paenet ac supplicia cuiusmodi fuerulZIn publicis cosultationibus silentium ait Tacitus)per sacerdotes,quibus tum & coercendi ius est, imperatur: Caer iam neque animaduertere, neq; vincire, neque
verberare quid em nisi sacerdotibu Vermissum: non qu asi in poenam, nec ducis iussu, sed velut Deo imperante, quem adesse bellantibus credunt,effgiesque & signa qu dam detracta lucis in praelium ferunt. Distinctio poenarum ex deliacto , proditores & transfugas arboribus suspendunt, ignavos & imbelles & corpore infames, coeno ac palude, iniecta insuper crate mergunt. Diuersitas supplicij illuc respicit,tanquam scelera ostendi oporteat dum puniuntur, flagitia abscondi. Sed de leuioribus delictis pro modo poe
narum, equorum pecorumque numero conuu
cti multantur pars multae,regi vel ciuitati, pars ipsi qui vindicatur vel propinquis ei' exolvitur. Ad Gallorum Druydas redeo,quorum iudiciis etiam locus ac tempus a Caesare proponitur, Hi ait) certo tempore anni, in finibus Carnutum,quq regio totius Gallic media habetur,c5sidunt
in loco cosecrato: huc omnes undique qui controuersias habent,conuentur, eorsimque decretis iudiciisque paret. Caesar anni tempus non definit,locum in finibus Carnutum tanquam Galbae centrum definit, quo undique ex uniuersae Galliae velut orbe. Druydes conueniant.Carn
125쪽
tum ver , ciuitas olim longe latius patuit, vid tiorque dioecesim non solum Carnutensem, sed Aurelianenlam habuisse: Illic enim ante Caesaris adtientum regnum erat, &a Caesare postea Tasgetio Carnuti restitutum ut est libro quinto Denique regnum Aurelianense, quod multis postea feculis Franci fecere, videtur id Carnutum regnum filisse,pr sertim cum Genabum Carnutum oppidum fuerit. Genabum vero in Ligeri multis passuum millibus supra Aureliam Caesaris aetate fuit, oque Agedico Gergobinam contendenti in itinere obiectum. Sed ad illud
Galliae tanqua centrum certo anni tempore iudices controuersiarum, Druydes conueniebant
undique ait Caesar Ergo inquam) ubique tota
Gallia in omnibus urbibus vicisque Druydes erant,controuersisque rerum & religionis caer montis,omnibus Galliet locis ac regionibus prς- erant,earumque rem curae,solis Druydibus creditae:Druydes igitur per uniuersam Galliam, ut hodie sacerdotes,distributi erant,sed eoru prinopes, certo anni tempore controuersias ciuium suorum deferebant ad commune Galliae concilium, cui nempe summus ille Druydum Potiso praeerat. Talis quonda in libera Graecia solennis ille Amphyctionum conuentus Delphis fuit ut Pau sanias in Phocicis ait media videlicet Grae- cis regione,ut Druydes Gallorum, Amphycti nibus Graecorum, Carnutumque cosecratus i
126쪽
DE MORIB. VET. GALL.cus, Delphoru clarissimo prthiis oraculis templo respondeat: Si Caesar Gallic Delphos in Carnutum finibus consecratumq; locum illum nominatim appellasset, res pauid esset illustrior. Hic magna Druydum potentia plane regia non solum in priuatum quemque, sed in populum uniuersum demonstratur. Magni nominis erat disciplinarum professio,in si is auctoritatis i dicatus , augustae verb maiestatis sacrificiorum propitiatio ac diuinatio. De magistratibus Gaulicae Reipub. primu habemus, secundum principum genus secundusque Reipub.gradus erat
in equitibus:vnde belli geredi principes a populo pro ipsius arbitrio commodbque deligebantur , ac si contra facerent abdicaoantur. Vnde
inquies id probari potestre Caesare inqua : sic enim sexto libro loquitur,In Gallia ait non Q-lum in omnibus ciuitatibus atque in omnibus
pagis partibus' i , sed penὸ etiam in singulis domibus,factiones sunt, earumque factionu pri cipes sunt, qui summam authoritatem eoru i dicio habere existimatur, quorum ad arbitrium iudiciumque summa omnia rerum cosiliorum que redeat:Id eius rei caussa antiquitiis instit tu videtur, ne quis ex plebe contra potentiorem auxilli egeret: Suos enim quisq; opprimi & ci cumueniri non pati tur,neque aliter si faciat, vulam inter suos habet authoritate haec: eadem ratio est in summa toti G lliae.Haec Caesariunde
127쪽
intelligitur Reipubl. status timocraticus ille,
quem Plato quemque Aristoteles tantopere cruprobarunt,quemque libera Grecia Italiaque cupidissime tenueriit, in quo iustae politiae species
omnes comprehendii tur: erat enim regi u quiddam in annuo, aut logioris teporis legitimo magistratur erat Aristocratia in Senatu, & denique timocratia in summa populi authoritate, unde& Senatores & magistras existeret. Quare C saris tantsim de maiorum nostroru Repu. restimonia itersi iterumque subducamus ac perpendamus,Tanta ait Caesar Galliae libertas fuit, ut in sinpilis ciuitatibus, singulis etia pagis ac pene etiam domibus suae factiones essent, tam libera nempe suffragioru ac studiorum cuiq; potestas erat , ut vel infimis libere ac sine ullo metu sententiae dicendae suSagiique ferendi facultas esset. Electores igitur magistratuum gallicorum tales erant: Atque hinc plane intelligimus etiam plebis in Repub. permagnam authoritatem fuis cum populi suffiagiis magistratus instituantur . Persisna eligendi magistratus qualis eratὶ qui summa authoritatem lici ere existimaretur, ideoque ad eius arbitriu summa omnium ferum ac consilioru rediret. Qihamobrem verbin mi istratq authoritas tantopere quaerebaturὶ Id resp5det: sir eius rei eaussa antiquitus institutum videtur ne quis ex plebe contra potentiorem auritu egeret Suos enim opprimi ac ci
128쪽
cumueniri non patitur: Hic finis igitur est magistratus, haec caussa quamobrem populus diaceret, hunc Volo, quia sua virtute atque authocitate me ab iniuria defendet, hunc nolo, quia improbus, quia ignauus: At si bonus ille princeps qui initio visus esset aliquando diu similis videretur, publicaeque salutis immemor, sitam voluptatem aut utilitatem priuatam publicae praeponeret, aliterque quam populi iura ferrent se gereret, abdicabatur, nec ullam saltCςsar inter suos authoritate habebat: ac nς quis crederet unius cuiusdam ciuitatis id filisse,Haec eadem ratio ait Caesar est in summa totius Gauliae. Ergo hic etia politica plebis authoritas cernitur,cum a populo magistratus no instituuturtantum,sed abdicantur.Singularis aute an mutitiplex principatus hic esset,quoue tempore definitus hoc loco Caesar nihil ait: Strabo autem libro quarto utrumque definit, Aristocraticς ait erant pleraeque politiae, unum principem qu tannis antiquitus eligebant, sicut Si ad bellum dux unus a populo creabatur. Haec Strabo, sed exemplis tanta res illustranda est. Unam in Gallia Massiliensium Rempub. Cicero tantum e tulit, ut audiente populo Romano diceret lindefensione Fonteij, ciuitatis illius disciplinam atque grauitatem non solum Graeciae, sed penὁ cunctis gentibus anteponendam: Eius autem ait Strabo sexcenti erant Senatores,qui Tim
129쪽
chi velut honorati dicebantur,quique totam vitam hoc honore potiebantur, e quo numero
quindecim principes quotidianarum litium disceptatorest sebantur. Atque ij nimirum sunt
sexcenti Massiliesium & quindecim primi quos primo belli ciuilis appellat Caesar. Sed Strab
nem persequor, Ex iis quindecim optabant,tres demu in quibus authoritatis inesset plurimum. Hanc Massiliensium Rempub. Strabo.ita descripsit: quam tamen pro gallica non profero, non solum quia graeca quam gallica haberi maluit , sed quia ex illis Timuchis nemo crearetur qui liberos no haberet quiue a tertia Vsque progenie ac stirpe ciuis no esset ut ait Strabo) Qua de caussa , Aristoteles Massiliensium Rempus. non Aristocratiam , sed Oligarchiam optimo iure appellat: Oligarchicum enim fuit genere,
non virtutς , Reipub. principes fieri: Hanc, inquam , Rempub. iccirco in exemplum gallicae Reipub.non profero,vera & verae Galliae exempla proferre malo primum totius Galliae, tum gelium, postremd etiam ciuitatum singularum: Comunis exempli testis erit mihi Caeraris liber septimus, ubi pro dignitatis atque potentiae omdine tanquam classibus in cenui Gallia tota describitum sed pro septimo belli gallici anno, quo
pleraeque civitates afflictae, iam multb minore censu celentur: Primum communi cosilio Ve
cingetorix dux eligitur: sic enim Caesar) Ciam Hedui
130쪽
Nedui contederent, ut ipsis semina imperii traderetur , & res in controuersiam esset deducta. Totius Galliae salt) concilium Bibracte indic1tur : Eodem conueniunt undique stequentes multitudines, suffragiis res permittituri ad unuomnes Vercingetorigem probat imperatorem. Ab hoc concilio Caesar ait tantum Rhemos, Lingones, Treviros abfuisse, Aquitanorum tamen non meminit: Deinde cum ad Alexiam Vercingetorix obsideretur, Galli conditio principum indicto,statuunt certum militum num rum cuique ciuitati imperandum: imperantur
igitur Heduis atque eorum clientibus Secusianis, Ambarris, Aulercis, Brannovicibus, Brannoniis hominum millia triginta quinque: parε numerum Aruernis, adiunctis Heleuteris, Cadurcis, Gaballis Vellauniis,qui sub imperio AG uernorum essecosueuerunt: Senonibus, Sequa-nis,Biturigibus, Santonibus,Ruthenis, Carmitibus duodena millia: Bellovacis decem, totidem Lemovicibus,octona Pietanibus & Turo nibuq & Parisiis 8c Helvetiis r Suessionibus, Ambianis, Mediomatricibus,Petrocoriis,Ne uiis, Morinis, Nitiobrigibus quina millia: A terris Caenomanis totidem , Atrebatibus quatuor, Bellocassis Lexoviis, Aulercis Eburonse bus terna, Rauracis & Boiis bina, uniuersis ci uitatibus,quae Oceanum attingunt quaeque eo rum consuetudine Armoricae appellantur . sex.