- 아카이브

Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

발행: 1613년

분량: 244페이지

출처: archive.org

분류: 철학

101쪽

utitur vel exparte obiecti, velox defecta cognitionis. -Hinc oritur secunda disserentia, quia voluntarium latius patet, quam liberum. Nam omnes a ctiones voluntatis sunt voluntariae, non tamen omnes sunt liberae. .Multae enim sunt necessariae, ut motus indeliberati, Amor beatorum ei PDC-, iam , di amor, quo Deus seipsum

mat. Tertio disserunt, quia habent: rationem formalem distinctam. Nani ratio illa, qua actiones sinit volunt ripa, et quaedam perfectio illis intrita

secances lentialis: ratio vero, qua diacuntur liberae, cst denominatio ex- , trinseca, sumpta a voluntate, quaera tione suae indulerentiae sic eas efficit, ut possit non efficere. Hinc sequitur, actionem illam, quae voluntaria non posse non esse voluntariam,

quia ra io volui tarii est illi essentia lis : actionem Vero , quae libera est, posse cito necessariam , quia ratio liberi G illi accidentalis. Exemplumniabemus in Amore viae & patriae, qui

r est

102쪽

Di Lis ERO est idem specie , & potest esse ideiri

numero; tamen in via est liber, Min patria necessarias rto disserunt , quia fieri potes , ut in uno & eodem actu, quilimes liber & voluntarius est,augeatur voluntarium,& mi- ouatur liberum ; ut quando aliquid agimus libere & voluntarie, & inter agendum accedit motus delectationis

aut concupiscentsae. Tunc enim, quo vehementior est motus, eo Voluntas magis trahitur & incitatur ad agendum , sic augetur voluntari--i. Et tamen minuitur liberum , quia quo magis trahitur in unam partem, eo minus libera & indisse etens est in utranquesa

103쪽

VI. QUAESTIO

iit C Ensus est, an voluntas dicatur li bera, respectu actionum futur -rum tantum, an etiam respuati praesentium 3 Aliqui putant, liberam 'dici respectu futurarurn, non praesen tium, ut Magister in a. dist. 21 ochain.: & Gabriel in i. dist. 38. Ratio est , qui futuras habet in sta potestate , no

autem praesentes. Nam eas, quae a s. huc futurae fiunt, potest non elic C, si velit. At eas,quae iam p arsent Amor, non potest non elicere. Si enita non eliceret,praesentes non essent. , Aliqui distinguunt , asse entes Vo- fauntateni liberam esse, respectu actio- i num praesentium , quoad inchoatio , hem, non tamen quoad continuatio

ueni, id ςst, volunt axem libere inchoa

104쪽

, a stionem praesenterii, sed incho uri non pone intermittere, sed n .essario aliquamdiu continuare. Ita ,regorius Ariminensis in i. dist. 39. Latio est, quiaactio non potest in eo-lem instanti, quo incipit, dςsinere;aioqui sumul esset dc non esset, quae estiperta contradicti'. Nec potest des aere in proximo instanti, quia non lanitu duo insimila immediata , t locent Phil0s phi: Ergo necesse est, et per aliquod tempus continuetur,& sic non est libera quoad continuationem. Aliter sentiunt Scotus de pas 'sin alii, ut iam videbimus. Sit ergo Prima Conclusio. Voluntas non Itantum est libera respectu actionum futurarum ,sd etiam praesentium, sed est, V0luntas in eoinstanti temporiAT .

quo aliquid 'ult libera est ad illud volendum aut non volendum. Proba- .

tur i. quia si amoties praesentes non esseniliberae , Deus non es*t liber in agedo, cum omnes ipsius actiones sint i praesentes. Nam omnes mens irantur aeternitate, in quan on est prae oricumG3 aut .

105쪽

aut futurum. Loquor de actionibus Dei imanentibus, cuiusmodi sunt libera ipsius decreta. r. quia Angeli ixi prim' instanti suae cr*tionis meTuC- , . runt, vi cst Eommunis Theologorum. A sententia, & concedit Ochamus: Er-

go xunc habuerunt libertatem arbitrii, quia sine libertate non potest ei

. meritum. Cum ergo non habuerin libertatem,antequam Crearentur,ne

cesse est, ut habuerint in ipso instauri

suae creationis. Dices, habuisse q dem in illo instanti libertatem, Din. . tamen ad eliciendam actionem, seda scandem cohibendam. vel 'lterius . continuandam,&hoc satis esse, utillet ' prima actio instantanea fuerit merito ria Sed contra,quia etiam mali Angeli, qui post primum instan peccati . xunt,in primo uast mi iconcedit O cham : At libertas cohibendi bona nactionem non potuit italis prodeste ad meritum , sed potius obesse: Ergo in primo instanti debue- iunt habere libertate eliciendi actio, nemita non selum cohibendi. i' i Torti

106쪽

mere Uia eo instanti, quovult, no habet li-γνrua Bertate: at sine libertate non est pec- rus: id Catii. Dices, cum peccare,non quidem a b eo ipso instanti,quo elicit actu,sed imitest se meoiate ante,cuadhuc erat liber ad 1bue et Iiciendu actu peccati. Sed contra,quiantur si peccat immediate ante, vel peccat o ' initia missione, vel comissioxie. Noomissi ulte qa De,quianiritu actu tenetur tunc elicelli , Eo m. Nec iamissione, quia null um acta in sida iuncolicit Deinde, sequeretur Ang Hieri a losmalos,si in primo in anti suae cre rionis actum iam elicuissent, pec- merito, Casse inaediate ante illud innans, clinii nond u creati essent,quod est absurdia.

O bieet. Omne quod est, dii est,n - ,

at, ut cesse est esse, ut docet Aristoteles h. i. cohis de Interpretatione cap. vltimo: Ergo tilb actio,dum est praesens , n ςessario est 'potius praesens Ergo tunc non est libera. Et sebue, Confirmatur, quia fieri non potest, ut '. actio. Voluntas,in quo instanti vult,no Velit;

alioquisimul vellet&novellet, quod

107쪽

implicati Respondeo. Aristoteles, io

quitur de necessitate coditionata,

absoluta; quo pacto necessarium es hominem moueri, quando ambular quia polito, quod ambulet, non po- xest n'n moueri. Absellite tamen pos

sit non moueri, quia posset non am- bul re. Eodem ergo modo, voluntas in quocin quo instanti potest velle M non velle inditarenter alposito, quod lactu velit, jam non potest non velle si Dices; Ergo posito, quod actu ve lit, iamnon in libera pro illo instanti. Respondeo. Adhuc us libera. Quod

sie explico, omnis causa ordino na- turae antecedit suum ellcctum, Ut do . . . cent philo phi. Et ratio est, quia esse. ctus pendet a sua cause,& illam sup- ponit, non autem contra. Cibri ergo actio voluntatis sit ellectus 'olunt iis, necesse est, ut voluntas ordine naturae sic prior sita actione. Vndopriim, est, voluntatem esse in quocunq; in' stanti temporis, quam in eodem Ope- rari. Rursinacim voluntas sit causa

108쪽

non velle, necesse est, Vt, in quocunq; tui oris instanti existat, in illo priori natur e , quo antecedit suum actum, b beat in sua potestate velle & non velle, quia in illo priori nondum se determinauit in alterara partem. Hoc ipso vero, quod posterius natura , in alteram se determinat, iam non potest in eodem temporis instanti in contrariam se determinare Hinc sequitur, voluntatem in eo instanti, tuo aliquid vult , posse dici liberam & non liberam : libera dicitur , quatenuS O dine naturae praecussit suum actum a non libera , quatenus posterius natu ira sese iam determinauit ad agendum.' Eodem modo, actio voluntatis, dum Iraesens est, dicitur libera deno liberaeibera, quatenus libero egreditur a VO-Juntato , quia 'olutimas in illo eodem instanti, quo se determin uit ad agem dum , poterat se determinare adnon 'agondum non libera , quatenus iam egressa est oluntate, es posit extra suas causas. Hinc ulterius se .

quitur, dictum Aristotelis dupliciter

109쪽

3o C A p v T III. intelligi posse . Nam id, quod fit, dum iit,dupliciter spectari potest. Primo se

cundum se,ut iam est extra si s causas& sic ipsum fieri transit in factum esse nec potest non esse. Secundo, ut dicit ordinem ad sua causam, a qua fluit ;sc po est non esse , quia si causaliber

est ibere fluit a sua causa. Secunda Conclusio. Volaintas non tantum libera est circa actiones prςsen tes,Vt iam probatum est ; sed etiam circa continuationem actionum praesen tium Est contra Ariminensem. Et pro batur , quia si actio nece ario deberet continuari, & in ipsa continuatione noesset libertas equeretur hominem pQ .i aliquod tempus bene agendo non mereri,& male age'do non peccare,quod absurdum est. Nec obstat ratio contraria. Nam in eodem instantipotest quidem aliquid incipere& desinere, non tamen esse & non esse. Quae enim incipiunt & desinunt in code hastanti incipiunt in illo intrinsece,& desinsit in illo extrinsece.Itaq;de illis no recte dicitur, β nunc est, quia incipit; esse',

110쪽

Dx Liar RO ARaint . & nunc non est, quia desinit esse: sed dicendum ess ; Haec res nunc esst, quia incipit esse,& immediate post hocnon 'exit, quia desinit esse.

CAPUT IV. DE SUBIECTO LIBE-

s V in uri. An Deus habeat libe.

rum arbitrium. 2. An Angeli h beant. An homo habuerit in statu innocentiae dc natum intςgra:. An iam habeat in si atu naturae corru'

rtae, an vero per peccatum primi paretis amisium aut debilitatum sit. Poterat vitam quaeri, an Christus habu it libς- rum arbitrium macceptanda passionuac mortς , praesertim csi h buerit pra ceptum de illa acceptanda, ideoquς ad eam acceptanda fuerit determin xus dc indisserens scdhaci di culta . t

SEARCH

MENU NAVIGATION