장음표시 사용
81쪽
cIA P Y T III. aptiorem ad vitam aeternam conse quendam Si tamen intendit illini co sequi perfectissimo modo,N cum ma ruma certitudine,qua potest;debet gere tale medium , quod tali fini cum talibus circumstantiis est proportio
si Electio non potestseri sine cons . . lio, siue formali, siue virtuali. Fo male consilium significat duplicerni actum intellectus. i. Inquisitionem mediorum. 2. Iudiciuna. Nam qui ' vult assequi finem per media, debet duo praestare. 1 Inquirere & inueni- re media. i. Iudicare, quae sint api ad finem consequendum. Postea sequitur electio. Porro huiusmodi formale consilium tunc ea necessarium ε
adelectionem , quando occurrunt V
ri, media , de quibus non satis constat , an sint 'tilia , & quae ex illis sint rutiliora. Sufficit autem virtuale Consilium,
82쪽
DE Li AIAU Axam , quando per se notum est,quod medium debeat adhiberi, ut fit in re bus vulgaribus.
Consensiis firmitur a. modis, propriε & metaphoricE. PropriE significat concord iam animorum aut iudiciorum in diuersis hominibus, quatenus illi inter se conspirant, &in unam in consentiunt. Metaphorice lignificat concordiam voluntatis Cum iudicio intellectus in eodem homine sic simitur hoc loco apud Theologos. Est tamen quaestio, an potius significet actum voluntatis , an Vero ctum intellectus , an utrumq; sibim tuo consentientem 3 lCommunis sententia est , significa re actum voluntatis. Nam iudicium intellectus antecedit actum volunt tis , & posito iudicio intellectus, adhuc in potestate voluntatis est cum illo Antire vel non consentire.
83쪽
Porro consensiis in hac jsignificatio ne potest dupliciter sumi. 1. Late, pro quocunque libero actu voluntatis, acceptantis bonum ab intellectu propo- stum. Sic sumitur, quando dicamus peccatum perfici consensu, id est, approbatione voluntatis. a. stricte pro peculiari actu voluntatis ci a media, ram ab intellectu proposita,& iudicata conuenientia. Sic sumitur hoc loco ;neque distinguitur realiter ab electione,sed est unus idemque actus,qui prἹpter diuerses respectus sortitur diues sanomina. Nam quatenus volunta, vult, quod intellectust adicat utile, di Citur Consensus ; quatenus vero illud praefert aliis, dicitur electio.
Vs Vs est applicatio alicuius rei ad
operandum, ut docet D. Thomas: quaest. H; arti c. i. Porro in tali applicatione duo spectari debent. i. Id, quod
ictive applicat aliud ad agendum. ι id, quod
84쪽
PI Lis ERO Mquod ab alio adagendum Vplicatur.
unde sequitur, duplicem esse usiam, etivum & passivum. De utroq; dicam. Vsus activus, est actus elicit' a voli tate, quo Voluntas applicat alias potentias ad agendum, id est, quo voluntasessicaciter vult, ,e aliae potentiae opCrentur. Vsus passivus est operatio alte- frius potentiae . quatenus a VQluntate . imperatur & executioni mandatur
Vse, activus aliquado distinguitur i. ab electione, aliquando 115 distinguitur. Poxest enim dupliciter fieri electi- lo. Primo, determinando quidem ce
tum medium, non tamen Omnes Cir
cumstanti in particulari, ianqua hic& hunc exequendas. Secundo Cum tota determinati0nein particulari . Si fiat priori modo, distinguiti ix ab Vsa, quia ex vi talis electionis, potenti eno applicantur ad agendum. Si posterio' xi , non distinguiturabui , quia ex vi talis electionis, potentiae applicatur ad lagendum. Atque haec sussiciant de actibus a voluntate es itis.
85쪽
quod imperium voluntatis,a qu actus dicantur imperati. Igitur primo quoerendum est, quid sit imperiura voluntatis, qui actus a voluntato imperentur Z Secundo, an praeter impetiam voluntatis, detur etiam in
perium intellectus , dc in quo illuὸ
' Prior quaestio facilis est. Nam per imperium volunt iisnihil aliud intol- ligitur, quam Husa iuvis de quo iam dixi quo voluntas applicat alias potentias sibi sibiectas ad operandu . Est
enim volitio, qua Voluntali essicacitervuit,ut alia:p'tentiae operentur. Vn sequitur, omnes illos actus esse impC-ratos a voluntate,qui ab aliis potentiis. MX - io voluntatis,eliciuntur. o volipitatem non tantum aliis potentiis, sed etiam sibi ipsi impe
86쪽
rasire posse; ac proinde, ta actus volu tatis, quam aliarum potentiarum, lici posse imperatos. Q sensu docent
Theologi, 'nam Virtu e , Vt V .g. Charitatem aut obedientiam, imperare posse actus aliarum Virtuturia; quia nimirum voluntas potes CX motivo Vnius it tutis,elicere actum alteriusvi tutis.Du o tamen notanda sunt. Vnum
est,quod actus aliarum potentiarum, qui imperantur a Voluntate, solum dicantur imperati respectu voluntatis, non autem eliciti. Nam cliciuntur ab itis potentiis,ad imperium voluntatis
Actus autem voluntatis,qui imperam.
Iura VHuntate, non setiam dicantur imperati, respectu voluntatis, sed etiaeliciti. Nam ab ipsa voluntate imperantur & eliciuntur. Alterii est,quod
omnes omnino actus aliarum potentiarii, quotquot liberi sunt,fiant ex imperio voluntatis. Non .n. aliunde, quaa volutatis imperio liberi esse Possunt. Na sola voluntas est potentia libera. Aeno oes act' voluntatis,quotquot liberi sunt,fiunt ex imperio voluntatis Nam
87쪽
o C A p v T III. primus inter eos, qui liberi sint,nori
potest imperaria voluntate, quia alio quis apponeret actum impers, qui et' iam linerest, ac proinde non esset pri- .mus inter eos, qui liberi sunt. Idem disco de ipso imperio. Non enim mpi ratur a priori imperio, quia daretur progrestus in infinitum Posterior quaestio,an scilicet praeter
imperium voluntatis, requiratur C
iam imperium intellectas, dissicilior est Scotus putat siissicere voluntas 'imperium. Thomistae requirunt aliua imperiunt intellectus, qu exprimitur hac voce, Fachoc. Vt res Clare ii 'telligatur, notandum est , duplex esto imperium: Vnum, quo quis imperae aliis; quo pacto Rex imperat subditis: Alterum, quo quis imperat sibi , qu pacto quilibet homo dicitur sibi ii per e,quando ex imperio saae volun talis aliquidiacit. Hoc posterius, do quo agi mus, lebet explicari perprius litur in priori imperio, tres persenzae spei handae sunt,tii mirum Rex, Consiliarius,subditi. His correspondent in posteriori
88쪽
DE Lia ERO ARArri' posteriori imperio, voluntas, intelle- nis,aliae potentiae. Voluntas habet instar Regis, cum sitobmina aliarum potentiarum. Intellectus est quasi contiliarius,qui proponit& suadet volum rati, quid faciendum, quid omittendum iit. Aliae potentiae habent se per modum subdi torum.
Clim ergo quaeritur, an praeter vo- y 'luntatis imperium, requiratur etiam imperium intellectus,perinde est,ac siqua ras,an praeter imperium Regis, quiratur etiam iniserium concitarii
Facilis responsio est. n requiritur ab lute, d tamen dari potest,&saepe capessit dari. Quod sic ostendo. Rex potest imperare suo cosiliario in h*ycmodum , Si, audito & approbato tuo
consilio, animaduertes me remissio te esse in executione apud subdito , do ubi p0testatem,&simul mando,Vt nie moneas, excises, & impcllas ad urgem edam efficaciter executionem Sin per me satis ero promptus, no opus est ista monitione. Igitur,si ReX,audito con- illo, efficaciter imperat subditis exc-
89쪽
cutioncm, sufficit imperium Regis: si non ossicaciter imperat , adhibendtuni est imperium consiliarii, ut ipsum e citet & impellat, non quidem propria, authoritate quod non potest, sid par- tim authoritate ab ipso Rege accepta, 'partim rationibus,quibus persuadeat, urgendam esse executionem Simile est de voluntate, intellectu &aliis potentiis Nam quando volun- tas, audito consilio Sc iudicio intelle Hus, eligit media ad alique finem ob tinendum; si esticaciter illa eligit, st -- tim urget eXecutionem, nec opus est impcrio intellectus: si inessicaciter, no Iurget cXecutionem sta ias erat intello,stui, ut ipse camincitet & impellat . ad urgendam executionem. Q d Ω- cit intellectus , hoc aut simili modo,
Hinc sequitur primo, aliter intellecturo, aliter Voluntate imperare. V luntas propria authoritate imperat , . nCC tantiam aliis potentiis , sed etiam
intelle tui re sibi ipsi. Intellectus ne propria
90쪽
propria authoritate impe at, nec Omnibus imperat,quibus voltantas feci so- Ii voluntati, ut urgeat expcUtionern. Rursam,vbluntatis imperi a consistit in ellicaci volitione;intelleci' imperiuia quodam impulsu,Iuasione,hortatu. Secundo sequitur, imperium inte,
Icelus duplicitor spectari posse. I. qu
tenus cstactas a voluntate imperatus,
α sic supponit imperium, seu aditu uni tum voluntatis. Nam ab illo debeo
imperari. r. quatenus habet rationem imperii respectu voluntatis, & sic praecedit imperium seu activum ustam Vo' luntatis, respectu aliarum potentiarae
Unde etiam patet, duplex imperium voluntatis distingui posse. Vnu quo
iniserat thielle i, ut ipse imperet Rinstiget voluntatem, si remissa sit. Autorum, quo imperat aliis potentiis, ut CXe utionem praestent. Inter illa duo intercedit imperium intellect iis Tertio sequitur, pertu intelleetias non esse simpliciter necca tu. Nasicut voluntas potest applicare intelle