Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

발행: 1613년

분량: 244페이지

출처: archive.org

분류: 철학

61쪽

prehen in , quod habet in intellectu Neutro modo concurrit essective ad actum Voluntatis. Non l. quia quod non existic secundu es e reale , non po

test physice & realiter aliquid prodit

. cerό sed obiectum voluntatis saepenon existit secundum esse reale, ut quando aegrotus appetit sanitatem o Ergo non potest physice & realiter produCere M . Ehum voluntatis. Nec a. modo , quia obiectum voluntatis secundum esses apprehensum , habet se permodii cau : se causa finalis , ut sic, n est activa: ergo non potest physice pro ducere actionem.

Tertia conclusio Adactum volun- ρ tatis eliciendum, non concurrit intel- lectus essective. Probatur, quia vel c Curreret perse imm diate, vel persiam intellectioneni. At neutro modo concurrit Noh r. quitantellectus per se immediate non producit , nisi intel laist 'nom. Neca.quia intellectio,cum biit inintellectu , quomodo physice perabiturin voluit . conclusio. Voluntas cum

62쪽

cipium suorum actuum. Sequitur ex dictis , quia neque 'hantasma, neque obiectum, nequo intellectitis concurrhi Cum voluntate adagendum: Ergo sola voluntas elicit suos actus, non exclusis tamen habitibus, Vel auxiliis actuat,bus,quae si intin voluntate. Nam illa tonent se ex parte Voluntatis. .

DE OBIECTO LIBE-

ni, dc nullo modo circa malum fabra tione mali. Altera,an'ersetur tantum

circa finem & media , & nullo modo circa aliquid tertium. Vtraq; brquit explicanda est, i

CAPUT IL

63쪽

L. c sistunt in proiectatione boni, uvamor, de sidorium, spes,gaudiuim: alij in fuga mali, ut odium, timor, despera tu, tristiti . Nunc ergo quaestio est, an voluntas ita prosequatur bonum,ut hon possit pro qui malum 3 Et simia liter, antra Agiat malum, Vt n0n pessi fugere bonum ρ Vci breuius an voluti . ias po St yelle malum dc odisse b

tum est,&nolle bonum, bonum est :ci gQ potest illi placere , &disti plicere boniani. r. Qina qui peccat exi, itia, stitie malum agere: Crg eli-. git malum sub luxione mali: Et in hoc 'aestat ab e qui peccat ex fragilitato

64쪽

. i vel ign0rantia. 3. Quia potest aliquis,' Vt xperiatur suam libertatem, respue- rebonii quod illiproponitur. 4. Quia. v , ad quod appete lum inclinatura prauo hased ab habitu iniustitiae inclinatur ad malum, subratione mali: ergo potes appetere inatum sib ratione mali. ,

Antiquit,resscholastici cum Diuo ,

Thoma negant. i. ex Aristotele lib. i. Eth. cap. i. Vbi ait, Bonum es , quo om- Aia petunt. 1 Ex Dionysio, cap. . de diuinis nominibus, ubi sic habet; lorum etiam omnium principiumo rs bonum. Boni enim caussent omnia quae bonasunt, quae mala ; qui pecum c quoque bonidesdem agamus ueri rapho osibi malo facit, qu acit. 3. IX scriptura, quae saepe indicat h a Us malos non velle sub ratio rio mali, s sub specie alie . Isaiae 1. ius malum; -- honum Ethaec est cauti cusSaP I . II. dicantur creaturae Dei iactes

65쪽

alliciunt de decipiunt homines. lAliqui recentiores utuntur disti ctione. Aiunt neminem posse velle ma

tum quod si sibi malum , nec odis

se bonum, quod est sibi bonum. Poste tamen velle malum, quatenus est alte ri malum ; de odisse bonum, qUatenUS . alteri bonii. In hoc pqsteriori pus hoassentiuntur Nominalibus in prio ri,antiquis scholasticis. Nos in vi ostro cum Ucholasticis sentimus , adhibita moderatione,quae sequitur Prima Conclusio. Potest aliquis alteri vclle malum , quatenus illi nasuta est 3 tamen ratio volendi non potest os . se nisi bonum, siab ratione boni,quat nus bonum est. Obatur, quia qui O- dit hostem suum, vult illi malunt, ut malum illius est , & in mei, hoc ideo facit, quia putat sibi bonum esse, nocere . hosti. Hucipe t senteti Et hinc soluit primum argumentum Nominalium Secunda Conclusio. potest aliquis sibi ipsi velle malum , tanquam obie- . ctum materiale, sed non potest velle

r nisi

66쪽

nisi sub ratione boni. Hoc fit in a. casse, bus. Primo, quando sci iis appetit rem ii iis citam re prohibitari . propter aliali quam utilitatem aut delectationem, i quae illi annexa ea. Hinc seluitur se-

ι Cundum argumentum Nominalium.

a Secundo, quando appetit sibi mortem . . ut euadat aliud malum quod putat, grauius esse morte. Et similiter, quan- do appetit sibi poenam temporalem, Via i possit euadere a ternam.

Reliqua duo argumenta Nominas itum iacile diluuntur. Ad 3. dico,in eo, Zi quod quelis velit experiri suam liberta- tem,inesse aliquam rationem boni. Ad . Habitum prauum inclinare ad malum, propte aliquod bonum annCXu- . Nam quando aliquis in pra habitii 'seu consuetudine inclinatur ad luxuri

67쪽

lac finem media. r i Ut intas potest dupliciter specta

ri, t supra dictum est. 1.Vt volui tas est desic potius versatur circa sine.

i. Vt libera est ; &sic potius versetur circa media: Quaestio est; an possit, bere actum aliquem , qui nec circa nem, nec circa media versetur e Ali-hui negant, quia debet esse prop0ritis inter intelleci iam & voluntatem sed intelleisti iniudicando, vel assentitia r c. cui propositioni propter se, quo par tio assentitur principiis, vel propter es i id, quo pacto assentitur conclusonii' Ergo similiter voluntas in appetendo, vel appetit aliquidsi terse, quo pacto appetit fine, vel propter aliud, quo pa'

ecto media ad fine. Ergo non datur te itum. Alii contra sentiunt,praetervo altionem finis & volitionem medio-

riim , posse dari aliam, quae sit diuersa

68쪽

DE L 1 AERO Ansiae. η' illis. Ratio est, quia voluntaspotest velle aliquod bonum absolute, sub

ratione boni tantum, non autem subratione finis aut mediorum. Prima Conclusio. Non potest dari iactus voluntatis,qui non versetur circa finem, vel circa media, sestem materialiter. Ratio est , quia omne bonum vel propter se appetitur, vel propter aliud: Ergo omne bonum , vol l*ppetitur ut sinis , velut medium. Secunda Conclusio. Potest dari 3 actus voluntatis, qui nec versetur circa media , quaten us habent rationem mediorum,nec circa finem,quatenus habet ratione finis. Probatur,quia potest aliquis ppetere bonu propter se , quatenus non exercet causalitate finis. Nam causalitas finis in eo consistit, ii xta sententiam D. Thoma , Ut amore' sui moueat voluntatem ad electionem mediorum. Sed potest aliquis mare sinent, seu bonum aliquod propter se appetibile, ut tamen ex amore illius non eligat media, quibusillud bonum consequatur.

69쪽

CAPUT III DE ACTIBUS LIBE

RI ARBITRII

AG m promiscuὸ de actibus vo '

luntatis, siue sint a Voluntate, Vt natura est, siue a voluntate ut liberum arbitrium est. Ac quaeri po test,quinam sint actus voluntatis elici ti. a. quinam sint imperati. 3. unde cliciti sumant sim bonitatem & in litiam. q. unde imperati illam sumant.1. quomodo disserant interse actio li-. Dera & acti. Voluntaria. an sta Jae actiones futurae sint liberae

70쪽

his elisiti

' tibus, distinguit duplices ad us Voluntatis, nempe elicitos & imperatos De imperatis postea Eliciti, secundum D. Thomam sunt sex, quorum res versantur circa finem, nempe a mor, intentio, stultio ; reliqui tres ci ca media , nempe electio . consensias, Vsi1 . Caeterum quia electio non let fieri sine praevio consilio seu deliberatione ; ideo D. Thomas tractae etiam de consilio , qui non est actus voluntatis, sed intellectus. Nos de si

Primus actus voluntatis est sm- plex quidam amor , quem Diuus homas appellat voluntarem , si1mcn-μ i dono

SEARCH

MENU NAVIGATION