장음표시 사용
61쪽
Dubium, tartim certo signaripossint i Iri canonicis
Secundum genus est illorum, quos Ecclesia non is aes , sed paulatim in sint te impore procedente non line quorumdam contradictione in canone rece libra Deuvir, ac recensuit, qui propterea dicuntur deuterocanonici. Tales sunt libri ero cano Hester, Tobiae Iudith,Baruch,Hieremiae epistola,liber Sapientiae, Ecclesia nici. siet additio Danaelis,Oratio Azariae,Hymnus trium puerorum, Susanna historia, Bellis draconis historia. Machabaeorum libra duo, in veteri testamento: in nouo autem Marci caput ultimum littoria de Chri Ili agone, & Angeli consolatione apud Lucam historia de muliere adultera apud Ioannem, epistola Pauli ad Hebraeos epistola Iacobi,epistola Petri secunda,eptilolai Oannis secunda tertia,&epistola Iudae,ac tandem Apocalypsis Ioannis. io His positis respondetur, rationem illam tantum probare quod non a Deu-mnes sacra libri sunt prolocanonici, non vero quod non sunt canonici narieroca
saltem sunt de utero canonici iuxta praemissum notabile. Constat aute, quod nonici, scut Deuteronomium legis veram Dei legem importat licea non legem pri qua pro-m3. sed secundo datam acceptam: ita libri de utero canonici vere imporia toc an tant Scripturam canonicam,licet non primo, sed secundo, hoc est tempora niti libri Procedente in canonem receptam .d repostam sunt Scriptura uia
An iure samentum metus inter canonicas reseratur Scripturas'
erruitur tertio a partener usa.
Arouitur quot ad idem. r uitu quinto pro eadem parte
Hereticorum calamniae ex parte eritatin uni. Ostenditur ars a Frmativa contra haereticos ex locu testamenti teris inductu in testamento no
eonsonantia. Author Christo,nctenditur ete Vis tectament authoratas.
ix Testamentum nouu explicati σ
I Te lamentum nouum est persectis
plex tectatoris Christi obtigeris
ac P.Mριν legem non bonam inre litaui sacra iterae a L Transmigrariam Greulis sententia duris ima.
a. Quid praecepta bona, ν quid non rima
m; ae..modo ex νetus neceptasuraudii occidendi rutii ας Quod est malum in ciuitate a Dea a stoli sit malum in ciuitate par Testamenta eiusno tantu tepora
62쪽
xorem relinquet homo patrem: Gr' re' hquisit'xorem, iram aeternam p. silebit 3 QuomoJo qui 'recepit honorare arentes ne auit filium interesse su-mri atris suilst modo dicatu Deus: lotes Aufit in imis mus Quom Ο dicatur de aliqui sui, quo Deum id erant cum Deum nemo i/cxii 33 Quomodo te tamentum eius m.
diClam recipiat, quam Osuis robibet Quale dium contra inimicos lix eius indixeris Ma na Rabbinorum g menta. o. Iudae dirum ad literas sacras inter pretationes nimium tu pie . cur Scripturae eritati non res et aliquorum fabularum fianar
Quom οἱ epham a I x eius cum noua, si illa in timorem, hec ira amorem lata λ mori timor ab ossem. Cur ex eius dicatur lex timoris, nox autem lex he. Dilcrimen legis 'raria a caeteris. tenditur ex Paulo eius testamentum noui, susset pam aso u Christi in multi . Q misit illud Matth. Nemo m.
nonu comittit tribus eternosiis.
proceat iuvit, orit, te Ecclesiae desinitum reliquimus dubio praecedenti
testamentum vetus continet Scripturam sapro ae libus,quoa te
cram: nuc pro haereticis &schismaticis' ut ibi polliciti sumus) in dubium vocamus, ari iure id ab Ecclesia receptum assertum suem A parte enim negat via quaestionis, non unus vel alter. sed multiplex dicendi modus 5 arguendi est: qia os tamen omnes sigillatim proponemus; et sigillatim aperiamus, veritatis perspicuitatem illustremus.
Atutiores , largumenta partis negatiuae.
RQ irreticorum sententia in hac parte sui primi illiu , post ascentionem Christi haeretici, utique Simonis magi,qui testibus Epiphanio, maliis totum testamentum vetus, non solum tanquam tophanum, sed ut plane dremoniacum, a malo Deo laxauit. Huius blasphemiae sub scripsere postea Basilides Manichaeus. Faustus Astar nouissimeque omnium Albanen. 5c haeretici alii apud Sixtum Senen Da quo uca purissimo, multaeque scaturiginis fonte haurienda, atq; nruttianda sunt multa ex his, quae hic attigere, e inserere habemus praesidia huius tam abominandae haereseos, varia iuxta, at blasphenaia fiant. Arg. 1. In primis cum testamen tu nulliani omnino it, nisi ut inquit Paulus eaparten Mors intercedat testatoris;consequens videtur, quod testamentum vetu Dei te Oatiua amentum non sit: cum ante testamentum nouum Deus non subierit morte Chris iis Enim vi inquit Paulus semel latitam pro peccatis nostris mortuus est. Costat autem, quod tectamentum irritum: inualidum non potest esse testamen istula Dei, iroinde nequo testamen .um vetus est Scripturam Dei.
63쪽
D lj j trum testamentum metus sacra Scriptura ii
. Deinde aut hor veteris testamen ii fatetur se per id dedisse subditis suis Argui
legem non bonam,ia praecepta non bona, in quibus suae legis cultores posci turis addate: b. ao. s. vivere ii uxta illud EZechielis digo ard ei praeceptam bona iudieia,tiqui ut deni non, iuent. Insupersuasit, iussit eisdem Hebraeis caedes,furta, niata omnia: adeo ut quidam ex Prophctis eius scriptum reliquerit: e ι erit malum in ciui-e Arios .er c. tale quod non feceritimi κ . Maxime quoniam ipse ex coauit, indurauit, aggrauauit mentes hominum , ut ipsa non semel fatetur occiditque iusiurri quasi impium, ut videre liquet apud EZechiele r Non ergo aut hor veteris testamenti videtur bonus author,sed scelerum Patrator, artifex; proinde non bonus, nec verus Deus. Tertio vetus testamentum tantum repromittit temporalia bona,m Arg. i. haec soli Hebraeis ludaeis illis enim pollicetur diuitias, ventris saturitate, a racte filios, ac te potes, vitamque longam, tandem possessionem terrae Canaam ne stitiua hoc sui gravamine carnalis circumcisionis, se abstinentiae a carnibus, quae secundum legem appellantur in mundae sub onere sacraficia peragendi, collendi abbatha. At Deus verus,& bonus coeli, reueri non vult, imo neque adorari nisi in spiritu, veritate nec pollicetur caduca, temporalia,sed spiritu. ilia potius, atq; aeterna bona, nec perpetem in hoc mundo vitam, sed aeternam in alio,& nos filii eius haereditatem illam terrigenam omnino repudiam .is, wtantsina ala urgi inus ad illud caeleste regnum. Non ergo testimentum vetus videtur testamentum Dei, sed testamentum potius alicuius aduersanti Deo, utique mali Dei alias daemonis. Quarto in testamento veteri multa multipliciter pugnant Deum mul Arg. . iis testamenti noui depreheni suum ergo vel testamentum nouum non ei a ad idem. bono Deo, quod neras: vel testarnentum vetus est a malo Deo, quod intenditu consequentia patet,&antecedens probatur. Primo ex eo quod Genes basseritur Deum per se ipsum mundum creasse, cum tamen dic tur, quod per Christum creauit illum scriptum est enim i Mundus per ipsum factu est. Se cundo Genes. K legitur, poti sextum creationis diem requievit Deus ab omni opere cum arue Christus dixerit ι Pater meus, que modo operatur. Tertio,Gen. legitur m Homo factus ad imaginem Dei, cum tamen dixerit Iudaeis Christus itine ex patre diabolo. lii Quarto,Gen. asserituris inseparabilitas vim ab uxore sui: iuxta illa verba Propter hane relinquet boni patrem, e matrem, e adhaerebit uxori De. Cum tamen Matth. in Lucio promi sa sit merces aeterna relinquenti uxorem circa illa verba Quincumque reliquerit domum, aut patrem, aut matrem, aut xorem, itam aeternam po fidebit. Quinto,
Exod. dicitur, honora patrem tuum,di matrem tuam: cum tamen Christus prohibuerit sepulturae osticium cuidam filio honerare volenti sui Da trem sepulturae beneficio dixit enim, sine mortuo is peliri mortuos suo . Sexto, t G Π δ' G n dc Exod. D, dicitur, Deum visum fuisse Macobo,&Moyse cum ta V ηρ men dicatur, ae Deum nemo,idit,nquam. Septimo vetus tus amentum descri bl Deum auersantem malos, tersequentem illos cum dicit, γ Ego Deus et elotes Pilitans iniquitatem patruum in filios Cilni tamen Christus et dicat illum
esse benignum supra malos, sicut supra bonos: quod idern repetit dicens auulsolem suum oriri facit s. pra alos e supra bonos in pluit super iustos, eminiu stoi Octavo, vetus testamentum vindictam' odium inimicorum praecipit, nouum vero prohibet & e contra iubet inimicos diligere, Dillis benefacere: iuxta illud Matth b Audis ii quia dictum est antiquis scilicet a Pocul in pro
oculo, Flentem prodente: Ego utem dico vobis non res here malo Ied si quis teirrcusse ferit in dextram maxillam tuam praebe et illi asteram. Et iterum udistia, quia dictum est odio babebis inimicum tum: ego autem dico, obta diligite imicos estros. Hu
ra alia hurias farinae possent induci testimonia;sed praedicta susticiunt pro ar gumentatione illa. . Arg. e. Quinto, votus esimonium enarrat fabulosa multa, conficta, adeo pro ea de ut propta hoc vox cres Scripturas, o cauerit Paulus e Prop. . . ac nile parte nut ιν ii Mi gativa.
64쪽
grauis Schonerosa erat, proinde mortem incutiens curaten leue&4ixum &Proinde non ivero Deo autho 4kiii. RV dore pro
aiueni probatur ex eo, tio dii primis testamentuli nouum omnino sonae Chri 1 tum: a testamentum vetus nullum, neque verbuni do C l: peccatum non it,nec in tu
cram non coluinet,nec ro- dolet.
65쪽
Dulia ni Vtrum testamentum metussacra Scriptura sit
. 'ib. . Ostenditur de fide pars affirmativa, utique testamentum
. IS Tamen ineptijs, argutiisque haereticorum non obstan ibus, sedem parte potius auentibus saltim quia ut Au Haeret Iis' usinus a rem ista ex professo discutiens inquit: Iris is, corii ca-
permittuntur ista turrire, γ t. nquam de negligintiae somno exci iunia extentur,as misericordiae irrefragabile est vere sacra, ω ve parte e. ro Deo veteris testamenti Scripturam esse. Hoc enim ad ritati
uare uersus haereticos dilucide ostendere potitamus prosiit.: . Liuit In primi, en in cum haeretici isti de quibus in primo capite iovi tedi. τι i. tia. amenta Scripturam, ut sacram agnoscant conloquens est,ut veteras testa ostendis menti paginam necessario recipiant quoniam hanc te satur illa,& muniti tur par, e Io η. I9. Diu ea: vi p. te ex illis aras scuta, e foemini ecit eo . Q iae reseruntur Matth. lv.' affirmatiter. O .... rgo sum Deus Abrabam i euium c Deus Iacob. in re seisit ut Matth. ., S ua confiat tb.q, tuc. eriti, quo ni iam ego Ia ctu sit : reni untur i. Petrii dis non comminueti tractae eclos. l. ex eo. Quae reseruntur Ioan . in . Dominum Deum tuum adorabιι, C illi soli seruie . ticos exag s Ne r. q. Quae reteruntur Matthia. Non te dese a m neque derelinquam. Quae referuntur locis te a. Reg. ad Hebr. ii et Ego ero illi inpatie ita ipsi ei it mihi insitu. diae refertitur ad He samentili si Hebr. s. r. i. Domine Propheta tuos occidei utit inae reseruntur, o m. i. t coprehen a vetera sin . i. g. ili sapi Etes in astutia eoru .inae resurii ur i. Colint. . . refremuer ut e ea. Quae ductis ini Rom. r. lo .ς resertitur Actor . . Nolite apiere lupe et ne γοι mctipioi. x refer ut lar Rom. a. etiam e-I . corint. 3. 1 Nisi Dominus Sabaoth riliquisse n. bis semen. e. Quae rere rutus Rom. I scio nouo P ain. .' uid feci lis eam spelue a latronu. Quaere seiuntur Mariti. ri. o cum kideritis abomi Aector. a Pro natione desolationis. Quae reser sitiit Matth. . Et erit m nouis sint diebus,t unda Me b. , de spiritu meo super omnim carne. Quae habentur Acior. e Vae, obi diuitidius. Quae ni roni. D. Eldi habetur Lue 6. Iacob di exit, Esau autem otio bab it. Quae habentur ad Rom. i. . Et ex aliis qua plurini: selopiis, quae viderip cssunt in indice testimonior ii, In Ram 9. Hier quae a Christo Domino, inpoliolis ex veteri tes amento mutuata sunt, qui Mira inis 7. insertus habetur in recentioribus Bibliis ad calcem. Videri etiam possunt ter xliii-o ιtib. i. multa apud D. Ambr. ut Theodoretuso notauit, tanta inter utriusque ciuetus a Din. . paginae testimonia consonantia est, ut quoniam Baruchis pro salute&inc mentico p ratb. lumitate Regum infidelium deprecatum es monuit Paulus, morationes sonati Illi 'i'. lis lautati fieri pro salute Regum,&omnium illorum, qui in sublimitate costituti sunt. Ioel. r. Si ergo testamentum nouum integrae fidele se , consequens,ut etiam te amen or L. Arios tu in vetus integram apud fideles mereatur fidem. o. Confirmatur Christus Dominus ad Scripturam veteris testamenti Authorari tιοῦ. s. Malac b. misit legre perido, inquiens et Scrutamini Scriptoras: quia ipse Uimonium tibi Chris obent de me Matthaeus a item &Lucas , compendio historiarum totius e ostendi. s Ad Pori. o. teris leuamenti Christi geneali giam a calce ad caput texuerunt. Paulus sim tu vete ti m. 3.lib. in Lu liter fer Sonities veteris es amenti historias a primo Genesis usque ad xlti ris testa- eam. rnum Machab. uno quasi capite complexus est,inquiens c Fide credimus apta mentia irvsu p. i. e. a ta esse saecula, erbo Dei. Q libus totius sacrae paginae quasi compendium ab sol thoratas. racb. uit Signum ergo est vetaris resta menti Scripturas a Christo. Apostolic HIruch. .F. . eius ut veras diuinaique suis ita agnitas,&proinde quod reputantes ut diui- i. si Timoth. num te flamentula nouum, non possunt reprobare, t profanum,aut etiam viet. h. i. r. suspectae fidei testamentum vetus. Et in . , .rti. 4. De tritae duo fili Abrahaea scilicet,Ismael,&Isaac utriusque te samen Ismael. a Mat h. i. . a ti, utique veteris, bovi ligna iuguram e litere, iuxta quae Paulus docuit. ICaac, b Lec αr 'quians discriptam e ontiam Abraham Moi filios habuit, erc. Haec autem sunt triusq;c tali p. ii duo teli amentri Ergo Laimbo ex semiti Abrahae orti sunt, unicum & indiui lcsam clid Galatb. . duum patiem habu crunt licet iras ipsi si is dissimiles4mperfectione, in figura γ. 24. atauales in graduinucnta Iunt. Ha duo clumcnta ex uno author Deo, licet
66쪽
e et illi dissi risilia in proprietatibus, ei se deben alias allegoriae Pauli ne n relinquetii Iocus. quo a tamen nefas: nisi ipse dixit e IIae astem per a eo. i. tio. dici sunt Allagoria autem in hoc sita est, quod sicut unus pater Abraham duos as de cimi. cap. Renuit filios in ignitate dispares, sic unicus author Deus duo condidit tella et . adsilii M. menta, vetus utique de nouum in persectione inaequalia. Vtriusq; Tertio utriusque t stamenti unus adem se opus, unus adem finis testamen est utique dilectio Dei proximi iuxta illud Christi: f In his duobui muniae fruattἴ.ra. o.
ii unus si tithmuersa lex pendet, πPFophetae; ille Domi uum Deum tuum ex toto eorde tuo 'nis , de proxima f. ea te ipsum. Propter quod dixit Paulus: g Plem ludo legis es dilectio, gitam is scopus. σεμi diligit,totum legit impleuit. Id ess, tam scriptam,quam Euangelieam; nam . . tiam lex scripta Dei, proximi dilectionem stacte praecipit , ut videre liquet Deuter MVnde Auguli .ex illis verbis Pauli Atter alatrius onera puto te, sita adimpleb:tiiterem Christi in fert eandem esse veteriς,&noui testinent ira Deut 6 ar. et nem Tuta in troque praecipitur lex charitatis, Z utrumque tectamen miculi. 2. 4 u.
rum laga nobis charitatis iussionem in mandatum citaque utriusque testa S
unt unus es sines igitur etiamus unus author siquidem ex unitate finis Venamur legis intentionem, exum tale intentionis ident uatem agentis,
saltim tormaliter prout sic. Ex quo sequitur. testamentum vetus non fuisse a malo Deo , vel ab authore ad uera ante bono Deo, sed potius consentienti illi, cohaerente per omnia,ac tandem ab eodem Deo optirno Maximo. Testame Denique testamentum vetus, ncmum habent , velut medium, tum e firiis: iuxta illud Pauli: Finii legis chri tui in salute uomui ererenti Et iuxta ilia ζm- - . tus.&no luti eiusdem: N ex pei toga noster in Chri to, id ii, instrueti nos in fame Ni 4 Galat. I. tium ha ad consummatorem Christum .Da inde habent etiam se, poli citatio,&exhibe se V bitio iuxta illud Pauli ι Paulus Apostola segreratus i. Eu , is in Dei quod an i y.γ. I. Itit me- te promiserat petr Prophetas suo in Scripti irisfaeris. Et iuxta illud eiusde m Abra di Galc t. t. Rium ita sunt promisi ionei,c seni nixior . Vnde dixit Beria ardus nos er Vetuit inter m. cr inscr. Anis sta uentum promittit recon iliationem, novum exbirit illim. Et Gregorius Magnus o aril parui . Duo testamenta tua οiID Cherubim propitiatori mutuos erit vultib9s, muris D ψ mil. . a quid in nullo di crepanne quod tπm promittit,hoc aliud exhibet. Cum ergo eiusde zῆς b- . omnino sit intendere finem M ligure media citem policeri, cadimplere pollicitationem sequitur, quod ciuidem omnino Dei it; e ad unicum, eunt
dem pertineat Deum condis testamentum vetus, quod habet rationem modii ac ni illicitationis, ta condere testamentum nouunt, quod habet rationEm
finis 5 exhibitionis Testam Confirmatur, cicorroboratur hoc ipsum sic: Vetus testamentum ha-
uni e .bet se respectui dui Vtis phel a rcspectu rei prophe rates iuxta illud Pe itio est tri Cur omne . Propletae testimonium per bibent remisionem peccatorum ieeip ν p βρrR' ἔφ' aveophe per nomen erra, maGq; icr di acinia m. Vnde Gregorius Magnus: CPropbetia U ., ita noui est noui testam tiγetu ic 't M Ea Augus Ir metu testamentum rict in f Iit tibu Prophetia est novi testame*υ Rursum vetus testamentum habet se respectu ii, ut umbra respectu luci ,: iuxta inlud Pauli sim brambub ni lex futu=ortiri tyς hi p . iram, non ipsam imagini miser M. Vnde a Diuo Chrysost. t vetus testamen ' b- . tibus Prophetia est novi test me uinursum vetus testamentum habet se resphesi
tum appellatur umbra noui. Habet etiam scut figurarzipectu veritatis iuxta i. ij illud Pauli , Onnia in igura contigebant i ii propter 'ν tus di sine seculorν i id . deuenerun Vnde Gregor Magnus, imiles sancti Patres librorum edi
derunt ingentia volumina allegoriis reserta, in quibus veteris te amentiri. surae inductae sunt tanquam praedictiones, cimagines eorum quae in nouo testamento fieri contingere que debuerunt. Habet etiam se vetus testamentum ut aenigma explicandum, soluendumq; per nouum iuxta illud actorum x No annuntia ι, quae ad Patres nostro pr is Actorum
misio facta est. Propter quod de Chris dictum est: γ D:rnu est a 'μ , si oc Apoc.Dp. sersus est decipere libram et fotueri septem silan culaeixs. Et propter id morient e 'Christo velum templi scissum a summo usque deorsum est, ut signum esset quod clauia irac obsignata mysteria in volumina veteris testatia enti, ex turie aperienda
67쪽
DAImm Istrἰm testamentum vetus acra Scripturas
aperienda erat,4 hominibus propalanda velamine obscuritatis detracto. yrii Ap a rigare Gregorius Magnus dixit et Quod explicatio te tamenti Meterra eret testa
a Sapere. c. A mentum nouum. Et Ambr. a Nouum te amentum apertio est heteris testamenti. Curn
p. calv. ergo eiusdem omnino si ,&ad eundem prorsus pertineat vaticinari remali quam,& velut digito indicare illam,atq; in umbrare,&per figuras adhibitas, vel aenigmata recodita insinuare, despoite palam perire;consequens est, tetiam Veteris, moui te ita menti opus ad eundem architectum Deum opisse
i His adde, quod vetus testamentum habet se respectu noui, sicut quid est, me impers dictum, incompletum perficiendum tamen, complendum per il tum no-lud: iuxta illud Christi Domini: b Non, enisuluere legem,atit Propbetas, non νeni uum eas ad tib e. t so Mere, si dimplere. Et iterum: c Oportet impleri omnia quae ripta sunt in lege in perfectio e Lue , t .a e .phetra, σψs linti de me. Propter quod dixit Ambrosius: In lege aequitati erudi veteris. d O ὰ'U ... tio: in autem bonitatu perfectio Et Iustin. martyr Quid est Euangelium e S.Iri. ex Cuius gratia Petrus Chrysol. explicans id: III perambulabati L. .ir Mitrico. Sic habet: a re peribulabat, e non ambulabat quia rod Moyse umbala
verat, perambulabat Christus. Quasi dicat, repetebat, reficiebat, consummabat, qu .n Moses cceperat,&tetigerat. Eptie. 11ο. e. ii, Videri non obstu re id poterit commentario stlo Aug. t quo verba oratio Explicanis Do in inicae, ex verbis testamenti veteris mirer elicienda curauit explicat tio erudihi. l . c. . enim sic: ''i dixit γ.a te; hilarificare in omnibu gentibu , lcν clarificatus es in o ta oratioi psalin D. bii: ς id liud dicit, qui sanctificetur nomen tuum' Qui dicit illud, me ,irtatum con nis domineri nos, o leni ficiem tuam, πfatui erimus: q iii aliud dicit, qνῶν eniat regnum tuum nicae. Nisaim. ig. didicitii, , Via mea dimete,secundu eloquMutu u. t non dominetur mei omni iniustili ou. o. r. 'ia; a s uua dicit, qui A. ν l. ras tua, sicut in celo, crin terra Qui dicitii β Diuitias,c pavp rtate ne dederis mihi Sed tantu ictu me tribue nece parraci quid aliud dicit, ni Ps Ira tot. i. q. a b au*-psi a quotidianu da nobis hodie sevi dicat id; m Memento Domine David, emnis. m. omnis mansuetis iura etai G id. S reddidi retridientibus mihi man,decidam emit abi imicis meis inanis: quid aliud dicit, qua dimitte nobis debita nostra sicut e nos dimit
o EeeIes a. c. timui debitoribus nostras. sis dicit id, o Aufer me concn piscent sγentri , de ideriaco cubitore apprebendat me: quid aliud dicit qua, Ne nos in acus intiniationH. Qui di Psalitu. I. a. cit id p Eripe me de Doriis meis Deus meus, ma in argen:ibus nine libera me: quid aliud dicis,qui littera nos a malo' ita isti per omnis precationum sanctarum, liba dist
Habet denique se testamentum, etias respectu noui, sicut seminatio ad me qIO.tnn. . . is se in , seu seminare ad metere iuxta illud Christi Domini: mi , o si Galatb. . metere, quod γρι non laborastis, alii laborauerunt,e hos intibor eorum introistis. γ. a. Sed eiusdem omnino est perducere usque ad terminum,&ponere in via rem .sProuerb.s aliquam,&perficere eam cuius est inchoare ergo etiam eiusdem est conderet Sup. Luc. lib. io testamentia Vetus, cuius est dictare,& construere testamentum nouum.
eap. 11. In det Maest connexio,&subordinatio unius ad alterum testamen tu, Tam imiv Tract.in aln ut cum re vera duo testamenta sint: iuxta illud Pauli r Irae autem sunt duo te ra inter sta inenta. Et duobus opus fuerit: saltim qui aut Hieronymus dixit: Daotesta virum-x Sup. ad colo c. me ais, a labia Christi sunt lit Ambro lius Aug. Beda: tuo testamenta duo que tena Sup ta paca illi gladii sunt, respectu quoram Christ dixit P. tro,satis est. Et iterum Ambros. x mentum Idip. 14. Da testamenta sunt du/e ilia ale, qua mulieri Liae Iunt, vi eorum doctrina Ecele . e cissensio
Tom. . orat8. ta tum euadat, c ad E ellemi dirram asce, sat Nihilo miniis ab aliqtribus et Lani est , ut, ii uel se legi ut sanctis utrumque hoc tusia menti appellatur unum,&idem. Chrysost. enim duo cum veteras e noui ι ita inquit: et o gnarabat Paului γetur, novum t stamentum idem,atque adeo in sint, saepest Due ηti diuiduum esse Ambrosius etiam ait a Vetui testam nium, cinouum esse illum eun pro noρSup. cap. eilem librum. de quo in Apocalypsi habetur, quod scriptus erat intus e folii. Greg. surpen-rbea dip. Iagnus similiter inquit Quod sicut apα curum Ezechielra rota erat in medior tur. bio mil.6. in E iae,sii apud Scripturam Dei num te lamentum e stin medιo alterius lique novam is, i et e. hic teta seribu heteris. Et deniquo Tertullianus Duo testamenta gladius ille bi acutus ex
ore Dei pro leni, se Mol l I. O ip .sunt. Tanta cui concordia illorum, α
68쪽
Didium a. Imrὐm testamentum metus sat a Scriptura sis
per omnia assinitas,8 cosonalia, uti si re vera dis incra sint unitate inihilominus re identitate redoleant, vel potius simplicitate Non ergo possunt habere diuersos,e distinctos, ne du aduersos , secti pugnantes autho es,sed viiii tantum,& eundum, Deum utique Optamum maximum.
Respondetur tribus prioribus argumentis .capitis ,
e X plicatur qui ci debeat intelligi per legem
Qus md x PEq: obstant argumenta contraria. Ad primu enim respondetur
u pi irur ' duplice hoc est duplicis generis fuisse morte Christi, videlicet ς - nouit typica una,seu figurale in victimarii maciatione,&oblationis a Apoeia,p. D.
m Q du crificiorii, propter qua Christus dicitur, a agnus occisus ab oripi e rei a sine mundi, iuxta quae notauit D. Thom b altera vera, reale,per qua ne a 3. p. q. gr. tori chri us animae cucorpore resolutus est. Et clites .imen tu vetus figurale fuerit, lact.sup. im Heli obxiῖς sui sciens erat ad sui stabilimentu figuralis mois aut horis,Vtiq: veri Dei, oua br. s. mimor ilis est Christus Dominus. l secun tu i rgumentu primi capitis omissis variis solutionibus, de 23 inu: bus Sixti Senensi respondetur, quod per praecepta non bona non sub crib. s. θ' s. PQ i*ῖς intellexit Deus lege vetere,de qua scriptum est te Domini immaculata conuer heres. .responis DPQ leni animas. Et iterum: duta sex sancta, et mandatum sanctum, e iustum,c bonum. 4r obictioram n intelli Et rursum e Legem mandauit Mo,se in praeceptis iustitiarum Et Sap. o nomina' creticorum. Ω- μὸς xx tur lex iustitiae, sed subintellexit id quod e vestigi , subiunxit intra eunde Verta Rom. .diem. ri. raro G sculum,scilicet: Iudicis,in quibus non νι-- Eccles eta. samo violata lege Est enim vi Tertul f Damascenus,&alis notariam t)scriptura: phrasis appellare mala,ea quae aduersa,&inc Cmoda sunt,ut apud Hie PCoatra Maedie. remiam: g aciemur quidquid praeeper i Deus siue malum, lue bonum. Et alibi: b ιι b. a. Ambraib. Excudiat Deus orationes helmas,necio deserat in tempore malo id est, aduerso e in . de fide eis p. io. . commodo . iuxta alia, quae mox subiiciemus infra ad fine huius solutionis. g Hierem. E. Tr*nim Vsus est autem hic Dominus hae phrasi loquendi. quia cum paulo ante re pro Pr D00 misisset vitam suam legis cultori biis inquiens in eodem capite: Dedi ei prcce I. Macb. I. γ. pta mea, c iudicia mea quae facien bonio vivet in eis;consequens est, ut intermina . π xς xi retur transgressoribus mortem,&sententia in iudicium, in quo non posset duo i,i' vivere,' verdintermina natus est , dixit enim tot rum uvavi mam meam i V. II. Y a m -- in alitassee,ut dispergerem illos in nationes,er bentilarem in terras o quod udicia mea non fecissent. Constat autem praeceptum transmigrationis,& ventilationis degente ingentem durissimum esse,&incommodum, proinde non bonum K Sup. Exti te
'μ Videatur Hieronymus, K qui egregie fauet interpretationi istae. Eicio.
Pys sane pri per se ipsam liqueri maxinie si considerentur verba textus qua post x h0n recensita. sic habent: Ergor ego dedi eis praeepta non bona λιμ icta nauibus iapossent, iuere. Quasi diceretur iudicia, in quibus non viveret i utiq; iudicium non atum de ventilatione illorum in nationes. Quasi apertius dixisset. Ergo sicut
DR ego dea eis praecepta bona,in quibus viverent, si obseruarent illa, itari ego ipse dedi eis praecepta non bona,id est, sententiam, iudicium,in quibus novi uent id est, non bene se habebunt: quia sunt iudicia de ventilatione, labin Homo spersio peti 'ter pynt: u ις Ad illud secundi argumenti eiusdem,de praeceptis occidendi, furaxu Pr di respondetur, quod sicut magistratus politici iure deliciorum ministerio Loin 30 pietas fundiunt de malefactoribus, Hebitoribus, tam in vita, quam in sub-J stantia lic Deus uniuersorum Dominus, moderator medio Hebraeorum ς ς ψςn ministerio poenas de utroque sumebat areis iasontibus.
69쪽
D: itum . Vt, Pin sumentum metus sacra Scriptu a ut
i Ad testimonium Amos, quod inducitur in eode secundo argum et TV , ii destrespondetur,intelligendii esse iuxta regula modis tradita, non quide de nialo stratu in culpae, sed tantii de malo poenae, utiq; de malo quod molestia, in comodi ciuitatetate inducit; icut enim vulgari sermone requenter dicuntur valetudinam , a Deo qui male se habent, et significent quod aduersa laborant vali uῆines ira in Scriptura dicitur: malum quidquid aduersum est ut in Psalmodici tui suo. On Eb ribit eum Dominui, id est . in die aduersa, Ialibi dicitur: Diei mali funt. id est, aduerti, incon odi,nec miru;na etia malitiae nomine significantur ad uersa,vi Hieronymus notauit,&probauit ex illo Ioelis loco ι Praestabilis u-
'is' ' per malitiam. exilio Euangelii m sufficit ἐiιimilitia stra. Et ex illo Macha-
si Quod autem in hoc elogio malu sumatur in praedicta sim scald ne inod sitnt p hoc est. pro aduersitate&calamitate pland conuincitur ex eo, quod non di m tu in citur malu utcumq;. sed malu in ciuitate,id est,malum publicum &χ5mune ciuitate. . M ς. h isto, cum dicitur: o Mulier in ciuitate peccatrix id est,pubuca peccatrix Cosia ς ιμς 7 aut rinatum publicum,& comune toti clu tati esse de quod calamitas publica ut docte notauit Arias Montanus is cuiusmodi mi fames, pestes,epidam p Amo r. ntiae,&e. De his aut ait Domi. ius quod non temere,aut casu eueniunt,neq; quod a priuato aliquo,&particulari hoste immittutur, sed iusso suo iudicio. speciali prouidentia eius.Lice: enim priuata mala a priuatis in priuatos saepissime immittantur: at publica Deo tanturi iudice illore eueniunt,utique vel ad excitanda ciuitate,vel ad ι 2 pianda scelerat facinora illi . et Ad tertium argumetum respondetur.quod licet ut August. notauit Tesam eo D u . . di ir. Vetu, tςnanientum habuat promissa teporalia, ut patet ii nouum vero spiri- tum ve- uit. ζι tu alia, aeterna;Vt patet, M alibi sepE, non est ita intelligendum quali ve ius non fata tib . tus testamentum solas teporales promissiones haberet, cum scri pruna lega tantum krbue. mus Imitis Ianctorum Amur, ouam iturum expectamur,quam Deus daturus eat iis, cporalia ita , na ai fidem non Mntant. Et alibi: t UcMI radit Deus absq; te quae praeparallidi taenii bona,sed, bus te Et iterum: multi ἐκ bis, qui dormierunt euigilabunt invitam aeternam. Ne spiritaque enim est intelligendum quasi nulla teporalia bona promissa fueriti in no lia polli-YMadici testamento,cumicriptun fit x Accipietis centie in Zpore hoc domo fratres, cebatur.' erc. Sed quia eius testanientum:quia reperebat cum hominibus ita imperfectis,ut vocarentur pueri sub pedagogo in terula, opus potissimum habebat Te famupromissione oporalium bonorum,eo quod pueri an perfecti viri maxime tum no- puerilibus istis prouocantur muneribus: at testamentum nouum cum re gerat Dum etiapersectiore, cum persectioribus viris,maximὰ utitur maioribus promissio spiritu ambus, pollicitationibus,hoc est, spiritualibus, Maternis, Z ideo Eporalia lia, te
tribuuntur veteri testamento;aeterna vero novo, cu tamen utruq;testam etiam poralia
, . i. . traq; polliceatur,&c. neat. Videa: ur D Tho. qui re ista accurate prose pollice- . , -- 4 quitur ingratiam conditoris utriusque testamenti,utique in gratiam Dei. tu , sed
Zespondetur quarto argumento 1 capitis, cla ostenditurn axima concordia inter utrumq; testamentum. Quomo
Dintrarium argumentum respondetur negando assumptum de Micatur, repugnantia Veteris & noui testamenti. Et ad primum,quod ob curae
Ztinedi c. p. i. creantis subintelligatur trinitas consequens es V etiam sub du, poinrelligatur verbum pro sertim cum scriptum narret creationis modum fiet,quod sub his verbis: Dixit ear, in κτ, Iacta est lux. Constat aute quod quidquid orba fri
70쪽
Ad secundam con radictionem respondetur cum eo de in August. ii Iazi f. o. vi Quomo no scriptum esse quod quieuerit Deus absolut Med ab illo opere quod patrado die, rat hoc es,a condition mundi: quare teste D. Thom .h Deus iam non la- p. q. 3.a. z. tu De si orat nouas condendo creaturas,sed operatur conseruando,quasse me I cp ad i.
quieuisse didit. Vi e septi Ad tertiani repugnantia respondetur similiter cum Augusto simili LV σιρ. Op. omo' udine homini cum Deo. de qua Gen. .esse vel secundu natura, vel serun--da gratia iliatione vero Pharistorum cum diabolo esse tantu secundu imi- nomo lationem ad culpam. . do homo Ad qua ita repunnantia respondetur primo , sicut Admas e ipse ren Pr c, sit ad ima pondet videlicet institu ciones illas contrarias rion esse: quia in 1 filii, est serta fi-ς p r gineDei, o de illo,qui uxore ducit: in secunda vero de eo qui ominaiiis bonii ab om- ei ram ni maritali coiugio sese continet. Secundo respodetur tant si probare, quod aliqua re vetor praeferenda sit patribus terrenis,no aut patri,patriae, ecelesti. Obare do diea liciti est viro fideli uxore infidele, qua ante conuersiori eduxit, repudiate, si
tu si ius modo non vult cu suo habitare marito citra contumelia creatoris et . . . . . a
diaboli Ad quinta contradictione respondetur cu Augus .paretes in omni iure honora dos esse.Tu quia in data ad vita seruanda sunt iuxta illa Christi, 'in f M.tib. 1.. - Quo quibus continetur praeceptu de parentibus honorandis. Tum quia Pauliis G colos asu modo co expresitan de re ista praeceptu tulit Verii tamen huiul modi honor non om herat ista nibus praeserendus est, sed in suo gradu collocandus,vtiq; post honore diui- propter si,&propriuspirituale, atq; aeterni coni modu. Non enim patres honorandi uxore re sunt plusqua Deus, sed potius colendi,&amandi propter ipsum Deu, Min orlinquet dine ad illii Parentu enim sicut & proximor dilectio Aradus est ad honore homor Dei, ad eius dilectione quapropter si parentes ipsi impedimento sunt dia ...trem, uino honori, aut amori, audiendi non veniunt, nec amandi sed amandi pi, qui te in ius. Vnde non solii testament nouo scriptu habemus h Qui non odit patre ueritv μνm, o matrem suam non potest meu esse disipulus. Sed in vetem exaratum est ira 31 tib imisi Σore, vi si dicit patri , t matri non nou vos er u filios suos non cognoscit pse agnoscit testari Deuter. II. aam aeter mentum tu Idcirco cu christus dixit discipulo: sine in tuos sepelire mori os uos in ampos non ta fuit monere eu, uti cura patris desisteret,qua in ne praeterret sequelaesidebit Dei sepultura patris:quia nulla maior pietas qua sequi Deli, maxim vocante monente omiua enim vocationi diuinae postponenda sunt, Se nullius rei Quomo praetextu praeserenda quonia vocatio diuina procras in iridation es neq; in Ei, qui aliud instans reiicienda Maxime quando non desunt,cui imminentibi uino
p.rrcepit sint, velutia ingruentibus necessitatibus occurrere, ut in casu argumenti no honora deerant, Cui patrem discipuli, ortu una, moribu Indumve congruenter trade. re paren rent sepulturae
tes, nega . 3 Ad sexta repugnantia respondetur cum si Aumh. M 'Bod non di--rbis. . ., Mi filio citur Deus zelotes, intans iniquitate patrd in quoscum filios sed in illos
interesse t3ntu ni vi ex te, tu subiicitur,oderunt Deia,no secus, atque patres tumulta' sulti ripa lis aut e visitatio non est saeuitia, sed iustitia:quile imo , & duri Gia exercet notris sui. ui testam etia ut hor,cu reprobis dicturus aliquando sita. Ite maledictῖιnitne aeter. nu. Et sane ut de August. l obseruat c si de aut hore testamenti veteris seri l r. contra Nomo ptu ita. Qxρ: est misericors, miserator ei ustur,lontai uinis e molt miseνicordie De ad ers legis pado dica qui nonan p/rpetua rascitur,nee in aeternu carminatur: quod non secundipeee i7tur 'us a nostra fecit nobit neq; secundu iniq itate nostras retribuit nobis: sed quod quantu di in s lat. φι- Zelotes stat ori' ab occidenti,tonge fecit nobis iniquitates nostras; e quod sicut miseretur cum sitis findixti Dora,ira ipse timentiust. Ac denique iis δεῖ non vult morie mee. Dii, WEet .sti, 33 multissi fedint conuertatur,crri t: consequens fit, ut et ivbenis,nitate pili at, atq; marrimus suetudine,ut author testamenti noui. Adde quod cis latus testamenti vete- . iaris esset status pueritii,&pedagogiae oportuit, sicut teporalibus prona: ssioni . bus ita & epc. ratibus c5minationibus abundare pueri enim his mediis .ma --xime ad virtutu officia, ornamenta inducuntur, iuxta quae videri possunt apud i . t bona o o