장음표시 사용
81쪽
ronen libello des, iiij r. d Lib. a. contra
Ostenditur sacra noui testamenti scriptura contra Geritiles omnes laganos.
O duersus gentiles dimicandum est, noti quide scripturarum nostrarum , quas ipsi non agnoscunt, telis, sed suarum Sybillarum oraculis, quae illis diuina sunt,&omni fide dignissima. ouaena i Etenim vi reserunt nobis Diod. Siculus, aser uius, Lactantius, &ati J Sybillae dicebantur mulio γ' -
res Deo plenae,quarum pectora cum diu inum numen recepissent vaticinabantur. Dicebantur autem Sybillaea consiliis diuinis nunciandis , quoniam aroles, i.Graeci asepellant eos Sy ori di apud nos bovi dem est, quodconisilium, siue id tenti a. Quare: Subulae quasi sybullae, id est quae diuina consilia nuntiant mortalibi is . Inde Hier. contra Iovinianum, his os raeolicisermonis generatione labillae L eo bout appς Reis initantur, recte est nisi .ium Dei sola scribitur nosse hirginitar. Sabba di Inde Regina Sabba apudGraecos Sybilla dicebatur iuxta Georgium C cebatur frenium, utpotὰ sic edocta diuinitus,visa entiae diuinae Sali imonis oricu ybilliatum facere tentaverat. Venit enim ab extremis finibus terrae idere sapientiam Salomonis: utiq; no segniter,aut superficie tenus, sed qciae ilionibu in eis Mil .eierrogationibus, argumentis discutiendam quotiu-- Et licEt de numero Sybillarum magna inter scriptores veteres dissen utero sto sit: dum adii duas tantum , alii tres.ali quatuor, alii decer n. alii plures usi se contendunt,&ali unam tantum;dum de illis facere cori stituut, quod sybuli lim de Iouibcs,uercu ibus,Minervisq;,ωhodie de Getrud. 'bus Benedicti nil ni ulta lenostris Lanctissimis monalibus fac tum est ,nimirum plures ci m fuerint, non Christo tamen, ut plures computantur.Nihilominus Marcus Varro cui fide into praeco agra in istis habenda est; utpote quod nemo umqtiam doctior, nec apud G x niarunt. cos, nec apud Latinos iuxta testimonium Lactantis,to Sybill as decem numero refert,easmenumerat cum authoribus, qui earum gella ac notarunt. Vatici- . mae igitur sceminae diuino spiritu amatae, quas Gentiles ut veri dic nium bynerantur, ac vates,serὁ eadem,quae sero phetae sacri de Chris Dominop t bilio Deldicaucrunt, imo fere quae Euangelisae:adeo ut propter hoc ici xplicans Aug . . . sinus illud Pauli ad Romanos: b per Propheta notanter dixerit 'stri emo Propbetae enim ipstar tiq; Sybiliae. Fidem ergo illarum dictis debet,&prQ Π o utino de noui testamenti oraculis. 4e sed age,reseramus oracula Sybilla rumin verba, ut sese entilibu Jς Ju ui iei- indicamus. Prima autem Sybinarum,eademq; vetustissima i ta est,quiDςi nium Syphica dicitur,cuius haec sunt carmina apud Chrysippii con phriui uinu bulae An
Non tarde eniet tacita,sed mente tene; idum the de Hoc opusso memorisemper, qui corderi reponet Domino Huiusfertentam coi gaudia magna pro ' heta
Eximii, qui virginea conceptus ab albo, Pro ibit me contactu maris.
Secunda Sybillarum illa es , quae aeriirhea dicitur in ab rione orta exci ndium Troiae contra Homerum,oc multa de Christo vaticina a quarum sum . rua haec est,apud praedictum nuplicium.
82쪽
Dus ' Vtrum testamentum noui fur Scripturasiti
Cerno Dei natum cluis dimisit a alto Vltimasaelices referunt cum tempora solis
Hirgine matre stus prudenti pectore verax
validi Tertia Sybillarum est illa,quae Cume, siue Cynieci appellatur ita vaticinanium V ta de Christo post excidium illi acum apud eundem Onuphrium:
biliae Cri Inteneris annis facie praesignis honoreos in. Militia terna Rege icra tuo cibabit Domino Lactesuo. Per quem gaudebunt pectoresium Omnia, meo lucebit Idus ab orbe, Mirificu uadona Magi cum laude ferentes o bis centpuero m=rrham: aurum, thura sib.e. t.
Vatici Quarta Sybillarum est Samia Numae Pompilii temporibus florens:cuius eti1nium s apud onuvlirium, haec sunt carmina.
bi aisa Ecce dies nigras, va tollit leta tenebras si ab o mentet,soluens nodos volumina vatum
Domino Gentis Iu aes referent. t carmina plebis. Hunc poterunt clarum virorum tangereRegem
vi I sumano q*em virgosint inuiolata fouebit ritum s Annuit hoc coelum rutilantia odera mon trant
billae Cum tinta Sybillarum est Cumana alias Amalthea,temporibus Tarquini supermaP, d bi: cuius apud praefatum nuphrium haec sunt vaticinia.
ζός mi Iis mea certa manent ρο vera nouisisima verba Chima mentur quod erant oracula Regis o toti veniens mundo cum pace placebitri iura mi oluit nontraί factus carne decenter rei mi iri cunctis humilis.
eaea Chri exta Sybillarum est illa,cuius nomen Hellespontica Cyri temporibus, si esto de Ch sto vaticinata.
Dum meditor quondam id decoram puellam,
vi iE sebolem multo parere sipiendo. e micantemni um Progenies siummispeciosus vera tonantissi. Pacifica mundum quisub ditione gubernat.
Che isto septima SybiIlarum est I.ybica Eurypidis coaetanea quae de Chrisobας Domino apud Oimnlirium sic scripsit.
Ecce cites eniunt quo aeternus tempore Princeps va'; ;. Irridians sata I a mirissiua crimina tollet nium S AEquus erit cunctis remis Rex membra reaeuis
db 'a Regina mundi sanctus persicula vivus.
Chrias' Octaua Sybillarum est Persca nobilis foemina ex Babylone quae de ChristuDontina Domino sic est vaticinata apud Onuphrium. si riviae
83쪽
Dubitam, istium testamentum nouum secrά Scriptura serVirgine matrestus pando residebit asello Iucundus Princeps, unus quiseni e Gutem
Non Sybillarum est Phrygia, sic apud Onuphrium praefata hii , it a Deum vidisummu unire olentem gi d I Mundi homines stupidosa, 'pectora caeca rebelles, ΔόVirbnis in corpus oluit demittere coelo Ipse cus prolem, quam nunc at Angelus almaeo atri,quo mistros contra sorde leuaret.
. Vaticiis Deeima Sybillarum:dicitur Tyburtina: tanti habita vi ad Acminis ripas pro Amsy
dea colleretur, cuius haec de Christo stant carmina in Onuptimo. burtinae
Verax ipsi Deus dedit hic mihi muhiis fandi sobomi
Carmina, quod sanctam potui mons frarepuellam , ' Cρncipietaue arboreis infinibu illum, innine,
ora tanta acro lactabit ab ubere prolem non pon
gelio de QuHMarius de Christo,vel Prophetas vaticinatos, vel Apostolo praedica isen x xς
tos fuisse comperimus Gontiles ergo,qui vaticin;a haec obsequuntur ut coeIica, Euangelicam narrationem per omnia illis cohaeretilem, de consentie P ulu rem apocryphae,aut suspectae fidei salumniari h5 possunt sed potius,ut scri 'S'ipturam diuinam venerari tenentur praetulit 6 Paulu tanti recit Sybillarum oracula vi tesse Clemente Ale byp illi Lib. c. prom. anorino J monuerit cunctos ad lectionem librorum Graecorum: vcse vel ψ 0r obiter incurrerent in Sybillarum volumina, miris vaticiniis ρiena.Et non vis L .I. O ., is desunt,qui versiculum illum, Praevenerunt Principe, coniuncti s lentibu inme Tςmpo di tuseacu rum tympani riar, Captatum velint ad praedictiones Sybillo a r*ς0ns Apostolicis praedicationibus maxime consonas tini inuem In Rom. bist. Ilis adde,quod ut Eusebius,m SMThomas,ii Eutropius Olcadii)resse, unt x i/mi. a. a. q. arar. . Videlicε tempore constantini,&Helenae matris eius inuentum fuisse Con n mystc. stantinopoli quoddam sepulcrum , in quo incebat homo lammam auream risi dri o Lib., .laCos nabens in pectore,cum inscriptione ista christuc s.fur deii, is oria si Piςna. M.reberius de in eum ὀ Iol,subrielene Cr constantim tempoνibus itertim me biflebi, itein de Suscnni truct de in plia ne refert nobis ille, qui supra author libra nuncupatur zelus '' pri IuMisa. p.e. O Christus, quod secum humara fecit&supra pectus reponi auream laminam i/x ni P Petrus de Lata hanc continentem scripturam credo in Christum nasciturum de Hugiari passu- ii ηψς ι alleris fol. 4 . rum probumano genere, e tertia die resurrecturum. Nectane mirum hoc vide nixu inibitur illis, qui apud Augustinum flegerant, quod in quibusda Platoni, li xiv ξψ-qLib. 6.cοUUL bris principium euangeli Ioannis literis proditum est, prasertim a verbis 8 Vj illis principio erat Hrba. usque ad illa , c tenebrae eam non comprehen ςdm ψ
84쪽
opera ς' an igitur gentilibus aliquod subterfugium est, quominus testamento Christi nouo habeant irrefragabilem ridem . Max e quia ut Christus dixit. Simi rutar. ro. i. illum a non creditis, operibus credite. Adeo enim miraculosa erantiu plane inducupudien ct esse diuina,ac proindeaDeo supernaturaliter edita desin veteris cc si matile, os tione in patrata stalla enim non polsunt ope Dei munita, nec Deo aut oradunt firmari.
Ostenditur contra hereticos scripturam testamen. tinoui authenticam, cincorruptam
um ONTRA . Hereticos priori capite relatos tertio locis I p . pugnandum est, eadem testanda veritas, quae satis te-A,.qbi mi natam notis di xis contra Iudaeos, et latra M.I.inos. aut dis et mn Ii m Dd c d ad bus ςrgore, longius insequi placet, tota fuit Do r, sumus argum*nto dodia to ex eo quod omnium Eccle. ni in iis, II .itum Chraim iuccessi, ac traditanno per vulgatum iii iesii tam stari est; utiquo Apostolos Domini fuisse noui testamentim dii se scriptores' non secus , ac medicorum scholis perpentote, tu Ricri satum habetur, inlitum, quod Hippocrates scripsit phorismo rum libros, creliquos qui sub eius nomine codices circumferuntur,in idem est de Platonis, Aristoteles atque similium apud philosophos scri H- , , , ptis. Ergo is argumentatur Augustinus a sicut propter hoc citra ve- .hi,
iam a m e vecordiam negari non potest libros litis a praedictis tuisse scriptoribus exaratos,ita ab Apostolis libros illos. In eo fu Idem argumentum mittat pro exemplarium sacrorum incorruptione, iri in in xegritate. Nam si Hippocratis libri ideo legiti ni incontaminati pilia: tantur ovia prout modo habentur lectivi alligati inueniuntur a medicinaetii est, prima iba , utique a Galeno ec similibus cur noui testatrienti codices in . meriti eo uiolati non reputabuntur cum eodem tenora verborum apud omne Eeclo diei si proceres a longa seculorum serie lecti, relataque ossandantur e Sane il- . . . . . . . i lic non cespicare, hic autem,vel in limina offendere.malignitatis potius,&vecordiae,quam dispicultatis, aut veritatis argum an tu meti. . - ,
Irie. His adde cum Augustino, b quod si aliquid quantumuis minimum in γ' ε nouo testamento haberemus, in cuius possumus fide iure bacillare, nihilo milibu, proinde stabile relinqueretur in illo quia non est maior ratio curvili parti . a bii, si, quam lizri deferendum sit. inconcussa fide adhaerendum, ex quo to-
tus liberauδhenticus , ex aequo promulgatur ex quo etiam sequeretur nuru
'' ' lacomnino literas authoritatis posse apud homines pondus habere dum quas Ecclesia recolit , ut Apostolicas, ab Apollo lis ad nos interrupta .
serie transmissas , corruptionis tamen , de contaminationis labe foeda e Ti. Ro Sotas arguuntur. Quod etiam est Augustini argumentum loco unde suis ηρ- η- avra relato 6 . Sisto Senens e propositum: qui rem istam accuratὸ te. tigit , ac peripit . Vnde qui susiorem notitiam eius habere voluerit Senensem consulat nos enim adsequentia iam gradum facimus: nam qui in tanta luce non videt
85쪽
Ostenditur pro catholicis scripturam testamenti noui
AN pro catholicis eadem praemissa veritas ostendenda G, est, vel sentanda potius . Nam illis argumentati. Eeeida, num nostrarum, vel etiam probationum impς OpV eluinae non est, cum Ecclesiae vocem audiant magnosc- x. Esimia
qua clamitat testamentum ouum non solum scriptum
r sacra di nitatem habere, verum scripturarum Lacrarum osculos e apices aucupari Oxpol quod utem. Ios n. g. v. s . cum multifariam multisque modis olim Deus loqueretur a 'b Ioan. 6. .48. tribo in Prophetis nouissime diebus istis loquutus eji nobi in filio Filii autem verba non tantum spiritu si vita sunt , ut vel ipse perhibuit inquiens ac Psalm to verba que ego loquutussum,obis,spiritus σνita sunt. erum , ita aeterna: dicente Petro ad Chri lium, Domine quo ibimust,erba,itae aeternae baber Quare et d Psalm. tio. stamentum nouum per antonomasiam dicitur testanientum Dei: iuxta itine Matib 26. . lud , Ipse dominuo Deus noster, In uniuersa terra iudicia eius . Memor fuit in faeca It Ium testamentisai: herbi quod mandauit in mille generatione heu iterum: Red peto Chris Heb. ra. γ.2o. mini It Dominu populosuo manduuit in aeternum testamentum suum. Dicitur e 'i' orbag Heb. .r1 'iam testamentum nouum iuxta illud Christi .e Hie est singula ruri testamenti. iς nturiis p. Cant. . stpote numquam antiquandum, sed an suo vigore ac robore perpetuo per xςst me lai 'salm .ro . mansurum . Quo iure a Paulo vocatur testamentum aeternum, iuxta illud,s xum O-k Sap. Ioel.; Ius anguine testa:rienti aeternι. 5 alibi glestamentulit melius: dicens, Et ideo melioris umo
LCant. q. b. I. testamenti mediator est.
in Psalm. io ' is Inde Origenes, Arnobius, Hieron. κ&alii dicunt,uerba testamenti . Πς0 3 . Qui esse aurum illud optimum, de quo in Canticis, Caput eius auram optimur mi scri
n Ioel. 3. v. e. in Pial. Eduxit eos eum argento emauro: de apud Ioelem. n Argent in meam, e P ux DI p. cant. 8. aurum meum tulι8is,de Τiere bilia mea inpa Icerrima Gregorius etiam Magnus, pr xς sta
PCKnt.8. i. dixit,esse poculum illum ex vino condito, liquo in Canticis,pDabo tibi ρο ς tonoqi6. ecini. G2 μιμ' exhino cohatio August. forigin νδε alii Posteriora illa columbae de Qiςςunr NON ; .er 44 argentatae in pallore auri; de quibus in Psalmo εν. dum Op ca' Hieronymust praeterea dixit, noui testamenta elogia esse noua illa,quae 'g' - .PAἰm G Deus facturus erat dicens: γ Ecce erro facio nouic nune orieatur C eognoscetis i/0β s 5 λ. Esbi. 3. 4. Aiij rursum librum illum que Iob tanti optabat scribi, inquies, x Quis mi ξΠς0 Visei. 3.v. xv. hi tribua ,γιscribatur sirmone me lucio enim, quod redemptor meus,iuit: desiletali: 'ς ius X Iob. eap.r9 mihi triouat, t Iibrum cribat ipse qui librum illum,auem Ioan q*ma 3. nes deuorare vi ius est edicto illo. et Accipe librum deuora illum: π in ore tuo ζημ*My Iob. it. v. erit calce tamquam mel.Ita Augustinus. HiorOny2 Apocal. ro.ν. Hilarius o praeterea&Gregorius e aiunt, noui testamentieIogia, &eu 'VN p. a inius verba ei Te illam declarationem sermonem Dei, de qua in Psalmi μης ψ'a Ibi dicitur: a Declaratio sermonum tuorum illaminat: π intellectum dat paruulis. Qiutui in V b Iupsalm et et consonant Hieronymus, &ambrosius,fapud quos testamentum nouum m. ς In Psal. ro est fons illa David patens nablutio . De quo apud Zachariam,t In die iἰζιε- VRψV d Psalmoxis.ν ritfomittens domui Dauid e babitantibus HieruIalea in ablutionem peccatoris, '' '
o Sup. Zacb. I; c Gregorius,a deniqueri Hieronymus dicunt, volumina testa-
fyup.r. Corint. menti noui est e pleiadas illas de quibus apud Iob.I Aumquid continnger ala postri. gZιev. m.γ. 1 bis micanter stelia pleiadai. Vt potὰ quod Pleiades sunt septem sellae plendo mi, eiu hui as moral re mirabiles, quae habent nomen a pluuia,vel a pluralitate: nouum autem te dein secueap. 28. cra 9. samentum Sydericum omnino est, multis constans dicibus dum eosi sur. Iob asi grMiam septiformem promittens ac talo, velu leni A IOP.;8.γ. I. imbrem defluxum.
86쪽
t usi. Vtrum 7 csamentum nouum acris crytura ut
, Respondetur primo argumento secundi capitis, e
ostenditur, quod iure Christus dixit se
probauit Christus diuinitate:n sua.
ΑM induertario mim machinae submouendae sunt eli iri primis primu illud potitam umque argumentu, quod taludari,qu3m gentiles in Chi istu obiiciunt de diuinitate illiu quasi verbo tenus affertam, tersiere a , lactatam dahon potius irrefragabilibus signis, portentis' i testatam vulgauerat. San P vi aduersus Iudaeos argumentatur Ar 3. . DOblus a Sι debilitates c corporum pastoae, sardi, tinis i
muti neruorum contra gi est amisi lamia is fatalibus deciduus, Aimroranturo Jecretia ,γt lique e constat, πρIvsbή christus correxit, restituit, atque sanauidi sese ipsi est elarius potentiorem illam fui se, quam facta sunt, cum ea soluiter νι cit. Dae perpetuis nexibus emimm 'bili fuerant necessitate deuin tu, π proinde potent: am ubi uis inni oleturum esse eiusque natura in diuinam.
sui norm nisi stibilitate a faciebat, itpote uiu imperium cuius ocem popularibus ante. ex quotidians herbis mi famis aletudines ,rior febres,atque alia corporum cruciament fu i bant cuiui praesen tram, cuius γisum geus illa nequibat ferire, mersorum invi feribus daemonum,contritaque hi noua membrorum offfi m cedebat, cuia foede, iti: ligine iustioni obtemperabutit, pulsa statim e concordiam colorνm commacularis,isceribus relinquebarit, cnias ex leui tacta stabant Fr fluuia sanguinis emimmoderatos obibebant fluores Curus mann intereules, e veternu fugiebant,ndae, penetrabilis ill itabat liquor oeturienta hiscera saluium ariditure de sabant. Qui elaudos curreis re praecipiebat,efia in operi res erata. porrigere mancos manus e arti cxl Drob. Iitates ram naenitus explicabant . capto membra assur ere, e iam suora referebant laetos lieni paulo ante ceruia ibus ni ita cuius, ocem ad simplicem furebun an e infinia explieahent se maria procelarum turbine tempestaterque silebant. Qui per alti Minor eorgite pede infere 1at inlatum, calcabat poti terga, has iripsi stupentibu in famulatam Db-eι. i. re natura . Qui sequentium se millia quinque catara it pauibus ae nresse prastigia, in triduli illi hideritur duris, bis senaram sportarum flaui reliquia et fragminibu aggerebat. Qui reddire ι corpora iam dudum aximas praecipiebat ast 1 a prodire ab arteribus condito : qui cui singuli et erunt obscurisque suis cogitationibuν continerent tacι toruina cordibus per idebat. Qui cium nam emittere ocerita populis di sona oratione loquentibus sino cuique,tens exi ιmabatur eloquio.
Inde est quod Christus ad Philippum dixit: Non creas quid ego in Pa e visa it re, latc in me est alioquin propter opera ipsa credis . Vipol quod nullam a citi ' η' ior inquit etiam Arnobius dydiuinita tra Christi comprobatio quam gestarum ab eo siles rerum, quam virtutum nouitas,quam omnia victa decreta, dii olutaque ad simplicem eius vocem fata. i Quod si aliquis vel Iudaeorurn, vel gentium huiusmodi factorum si-Dii ita Ἀ-m detrectate voluerit, qQantumcumque aptid probatos authores te sata ς W-0'. quod tamen cuique nefas satis adhue nobis erit ad rem, si sciat illud xat i a quod ignorari non potest neque in controuersiam induci, videlicet, Chris letita ianorum renus a Christo plantatum esse, iniuersas Ecclesias ab illo Win illo fundatas. I lync enim ut Chrysost ait in demonstrationem ti erim e ferre. ciemus virtutis Cluisti, di osten .semus plane ipsum elis Deum . Et enim euedibridiu Bita argumentatur Chrysost f Noa est par bomitiarant antis rebus orbem terra, Deuν.
marique tam breui tempore con prebeni tre est .am ab urdis moribui praeuenis min. Vbi Ap. ita multi irritam liber rebumanum genus G non ironianos tantum, sed σPersas.c . iii νι A dieamybarbaroraiugenai: Et ut argumentatur Arnobius. Ide verbo Ch iis roboratur.
87쪽
ciens sumptiι singuor mouens exercitur, nulla praelia committens 'sed peronde cιm, i maturros princ spio ignabiles,viles,rudor, idiotas,pauperes, nados, persuasit tot hominum tribu id ipso bur, idque non praesenti bai Dium,sed π futuri 3.7 autem occurreret aliquis, vel potius obiiceret, Christum per di Arduas ipialos suos nihil nouum, arduumq; tentasse in illos, quos impleuit popu multiimios, subiungit sequentia Chrysosa, mus. Quia quot, subuertit Ieres patria rabo tentauit
leuit inueterata consuetudines e uelut Itirpes tanto tempore raseata 1 re pro illi sua Chri usa 'ir implantauit abduxit ab his in quae propensi eramur ex in ardua cria ficilia induis tu aetat texit .cumat, haec faceret vfestabantur sui ab omnibus De crucem ipse genus ni ortis faeliciis iis nominiosissimum sustinuit mea biolτς mitte patet nihil protius obesse, sed prodesse nimium assertionibu de uit. diuinita 1 Christi, mortis illius indignitas,&acer uitas; siquide sus inuit ea, hi bis., ct quod seggessit, ut ' us multa signa faciens, potius quam ut homo natura Nihil di li corporis VI lutione degressus. Vnde inquit Ambros. b γ pro muItis, e tam linit Miliberalibus donir,strae ab eo profecta in nobis Iuni, Deus dicι, appellarique deberet. Ma Clita iii xime quia nihil noeens, aut noxium, sed opiferum e salutare Ληod dignum Deo est, znegat munifiea nobis tiberalitate donauit mors a.
irrito, Inde etiam dixit Chrysost .i Hoe morti renuidia emate quouis glorio tu cerba I-
st. Nam Rege popli/siadematibur crucem suscipiant mortis symbolum . In purpuris crux, in armis crux,in mensa crux,iu toto orbe crux, insupersolem fulget crux.,nde Mors friptum est. Et erit reqaies eius bonor: γtique quoniamsecutiati,atq; aliar ab in Chri Christi to euenit: siquidem ante crucem in Iu lures eius erant: Iudas prodidit , Petrus negauit, in L Lucet reliqui probaerunt,ipse inter amicos sola comprehensus est, e multi qui crediderant quouis retrorsum abierunt: caeteram γ, occisus ell, , , mortuus, non solum re, eius non interei diade tua durant, sed multὀcuriorei, illustriorest; e sublimiore sunt redditae orbi renici ad si xς glorioden accestice infiniti martrrum popκι occisi in omni regione e ciuitate praedica ,siu .mas crMisimum e omesageaera hominu , terrarumq; quas sol spectat, ad bri sti nomeoccurrunt At adorent:γt discas,quod brιstus, non si purus homo, quora est magna in glorias rescere per γit/m,post mortem,ero probro emignominis offici quia moriuntur, a pereunt cum illis omnia illorum, id quod nonIulum in diuite,sed σι Principe, ac Regibus p is quis idet: nam lege eorum irritantur,statuae obscurantur, memoria extinguitur, nomeneornrii ob Iivionemvenit,e a cognat: ipsi despiciuntur. His subivnge quod Arnobius aduersos gentes expendit, nimirum . quod Innoces in noceas male inter metu i famis non est , nee turpi lint aliqua commaculatur νὴ hin' r*φ .ν id sp hora , patet in P γ: barora avito Hra damna ii cm Itispicione vico concxe xς ς p xv malo: c in Socrate, ciuitati suae nisu iudicio da intrato , e capiti paena af in Di fecto, e letali, in uile damnatis, quorum gloria pacta virtute u Orbitate morti u. non fuit obscurita:quia non suo merito paeras grι ues, sed cruciatorii perpeti:ur saeui.
bis p. s Adde etiam quod Arnobius ipse mox ad lit sub hac serie verbo. λζqης ut
bi facie dum patet , e nobis permittere scire, qui ui istud aucti , rationibU uefaciamus.
88쪽
Das . . Vtrum testamentum nouum aera Scripturust
Iu Adiiciamus denique Tertulliani simul la cypriani luculentissimam a GH 5 .leida
daeorum stimoniumri Dicacissim in argumentum, quos ita habet. Ius euor: mari e lorum. cridibus ratis uii Deum tratis tr in nis . titia: γ se Virreem sublimitas ' ruit e generis T rtut p, Chisti di magnitudo prouenit sed quia iducia patrura in lati, iuina praecepta contempserant da i g. c. a M. La - .ninitas ira illis perdiderunt gratiam,quod βψ non eonfitentur, basieras tamen exitus ipso arruitur furi demonstrat: disper Penim e palabundi e caelier soli fui extorres Fagantur per or bem sine bomine, in Deo,regeq; quibu nec aduenarum iure terram patrium saltim Festigio alutare conceditur benit igitur,qui ad reformandam , filiumι ndam terram Fenturus a Deo praenuneiabatur, Christus ille Filius Dei. Hiic est cum Iudaei olini
multum apud Deum gratia,&opiniona valuerint post Christi tamen ne cem ignominiosam crucem Aipsos, ac sua perdiderint: conseque, est ne .cem illata perperam illam sui ire, utpote seuerissim Dei castigatione mutat. tam δε proinde assertioriem de diuinitate Christi verissimam ei se, cum taacriter seu tum sit infidentes Iudaeos.
Nihil re Neque Deum hominem fieri est infinitum fieri finitum,& creatorem
Pugnari creaturam Put in tertia parte huius argumenti primum obiectum est: edtiae clau naturam nitam creatam terminari personalitate infinita quod im-ditur in plicatorium non esse abunde satis in materia da Incar ratione ostenditur hocquod ex eo, quod est proprium personalitatis in rinitae pol Te supplere vices est Deu cuiuscunque personalitatis creatae , quia interiora in superiobus phae, fieri ho habentur&continentur eminentialiter , t in infinita albedine finitar l-minem. edines, rideo illa praestare potest quidquid est praestabile per istas in quo incunque subie Etiam si si Et licet natura humana se terminata personata creatam creatura Deus sit sit prorsus limitata&5nita: quia tamen creator sic terminans illam nequo anomo, est res productae nihilo , neque unquam sic producibilis, utpote importasMon pro suppositum necessarium simpliciter omnino aeternu, ideo neq;est, nec po Pterea 'est creatura esse,aut dici, utiq abiolute impliciter : nam secundu quid
creator vides icci, cum limitat ,ne laetermi natione, non est in conueniens sic dis crea ciet nimirum secundum humanitatem quo pacto sanctorum aliqui aliquantura do dixerunt Christum creaturam , de quo tamen longa disputatio in tertia is x re tar partes. Th. ibi etiam postquam art. s. di finitum est, Veram esse propositio
Quid de nem istam Deus. factus est bonio, in articulo septimo controuertitur,an etiam hac pro haec it vera, Homo factus ei Deus. Et tandem absoluit D. Th. partem nega
positio truam, o qua ibi cum commentatoribus suis consulendus.est. Ex quo sequi ne sun tur, quod licet Christus vere sit Deus vetus, alia tamen est obiectio Iu , tiendum datorum in illum videlicet. Tu homo cum si , Deum te fa .is. Quia licet Deus fa I MIVJ V 334 Homota eius sit homo,homo tamen non fit Deus neque Chrisius ainauando indicanus . est uit,quod ipse clim esset homo ractus fuit Deus, sed e contra, quod cum esset Deus Deus actus est homo. Quia tamenargumentum illorum diuinitatem Christi calumniabatur opere pretium fuit cauta eius patrocinari, veritatem istam pro captu virili defendere,quare paululum in gratiam illius demo ratum est: longiusculus uni contractu.
Resp. secundo argumento secundi capitis,4 ostenditur diuersitatem verborum noui testamenti nihil contrarietatis habere, sed potius
Impro Faustum Manichatu,seeundi argumenti structorem resp5dendii est.bat austi 1 quod quantumcuq vela suaru caluntaria expandat leuior useritim
Mani petus,quam ut aliquorum animos comouere possit, imo vel leuiter pun
89쪽
caesi sunt. utique cum obiecti tuerint in examine singulorum librorum omnis tam ea it 3rum varietas, in diuar iras veracitatam potius ivnceritate a ferie. 'a i . in scriptoribus quam impollut x,& alii tatis in teirtionem arguunt. Vt enim
. lib., d eois chrysost. & Augus . notarunt: si ex toto M in omnibus noui testamenti usu Euan. ea . . scriptores consonarent,hoc ipso illorum authoritas minus bene audiret, ut 8 pote quo hoc ipso apud multos suspecta redderetur nimirum quoniam Oporis vi .feretur quo dilata operara ex composito conuenilisent, ut sic Euangelio tuit scricori siti, Mevaniaussim depicato reliquis imposturam sacerenta veritatis spe plores tacie auditore de lectores deciperent. cros non
cis isμp- Peq; ertim addit Chrsost .e quod tota discrepantia est in teporibus,to in omni
. . cri, si anilia circuntiantiaria apicibus,quorum Varietas veritati,quae maximε bus&per intenditur, nullo modo praeiudicat mon autem in substantia rerum utique omnia
illarum in quibus Christianae religionis pondus potissimum sidet: in his e eademnim omnis illi ona uino cossentiunt, uiusmodi sunt, quod Deus factus sit ho prorsus mo, quod natus ex Virgine, quod mirabilia patratus,quqd Palffus,mortuus, dicere. sepultus, Se quod tertia die resurrexit, & tandem descendit ad inferos, inde iventurus homines iudacare. Vnde doctores acta unus Ecclesiae oculus non In qui detis ηρ. autem plures dicuntur,nimirum ibi: i ineri stico busserio Sup.cantie O ummo nr. Iuxta interpretationem reg*yil dc D. Tho. utpote quia simul plore, fluan. 3. omites concorde quasi unus oculus sunt, unam iidem videntes:&proin- disclipit de idem prorsus loquentes: teliantes. Quia ηod idem testim r. ab l. de -- n . .. :ι or iis
CAPUT DECIM V M. Hritatis Resp. tertio argumento secudi capitisvi explicatur quid
sit legem nouam in corde scribi,& iam neminem
ra Tertium argumentum quod no ex penu nostro ad' Quomoiecimus, dicendum est, verbum illud: Dabo larem meam in dolex no' corde eorum: pou duplicari intelligi Primo de lege impro a scri praeo metaphorice dicta qualis est gratia de charitas quae pia dica
, reoni an inclin Micines sunt cla impulsus ad superiora bona, tur in
terito dicuntur lex: siquidem concupiscentia:quia irnput cordibus, usu opesio est ad imalum, dicitur etiam lex, Luxta illud a RQΠ Sentio ali muremisiam hiameia reputiantem egi menti mee,o, priuantem me Incli- Dgem precati,quae est in membris ruris. Cum enim propriun siit e gis impellere natio sor quali in for rei initu redi cur turleges propentiones xllae, quae intrinsecus iturno voluntatem allici utit se quasi impellimi ad opus cuiusmodi sunt gratia, .men le- Charitas rei pectu Noniin concupi lcenciae fomes respectu rati. Secun typo Sis. testintelligi de lege proprie, M simpliciter di tes qualis est log mandatorum
PTMhlbzn , aut praecipiens. ut in testamento nouo lex supernaturalia cre
dendi suscipiendi rite sacramenta. in . Hispositis dicppe imo,quod ii sermia est de rege priori modo sumpta viae graAugust. D.Th. ci alligontendunt argumentu nostrum nullius est monte tiae loge De sp it c t. quoniam huiusmodi l non Filia inuenitur ab illa, quae in testamento alia ascrilit' ς- p Ο nouo literis exararair. H.rcenim es ilex praeceptiua,verbo edita cic scriῖ tura pia. q i Q si atque atramento signata, vel saltim signabilis: illa vero est impulsiva,&quae ex gratantu in animato se rationali potest inlaulpi biecto Constat aute quod tiae lex impressio eius non impedit inscriptionem alterius, ut patet in antiquis pa impulsi- tribus qui praeter gratiamin charitatem,quibus florebant, velut lege impul ua dcopilla , potiti et in ira sunt lege scripta, veluti lege praeceptiua , sensibiliteri tutatiuali intimante voluptatem diuinam . Quare sim in noua lege, qui gratis indises
fruuntur dium a s tamquam impulsiva Iege opitulativa hindigeant scripta. intimatione senubii , cic visibili voluntatis diuinae quae nostrarum hu ra.
90쪽
nranarum actionum prima, summa regula est oportet ut illi habeant iquod instrumentum vili bile, unde toties quoties libuerit, aut opus fuerit infibiliter id h. iurire valeant. Hoc autem inquiro quale commo-chus, conducibilius. alit stabilius, quam scriptura 'haec autem nouum testamen tua est , utpote scripto continens, atque re terens verbum Dei ore fili Deius
Iustis ea Neque obest quod Deus in testimonio allegato internum magiste .ptura e mum qumtaxat videatur promittere, extermi vero excludere, negare itat ut .cri qWitali impulsiva legointrinsecus imbutis lint, inquietis: Dabo legem meam 1, ni de ius ortibus eorum: tr non docebit,ir,ltra proximum suum. Non in iam obes quo-Dei,' insana ibi non quidem est sermo de cognitione omni una , quae fidei es assequi titia ge tenentur, sed tantum de cognitione Dei veri Dei non enim ab lolute dici-Lent tur: Non docebit, ira νι proximum Iaam. Sed cur hac liis i t. ti in οῦ, deturn - .
cotu Lentis a minimo, 'e a m ximum Coiistit autem eos, qui gratia, ichait 'tate sunt a secti verum .i, eum cognoscet re: si id ς percita itatem dilietunt ili liin: qu od enim prorsu ignoratur, nullo nodo iligitis charitate aurem, non solix di igitur Dotas, sed tu onadfligit; r ab omnibus, .n gaudent i Ita dummodo sint adussit, mentis compotes, de quibus verbum illud procedit: eo .qu distis dura taxat conuenire mei rusnitum I g ce Dominum. Misime: quod adultis gasi his dat a finis e propri uni alium dispourant se asilia II praescrimat eici istum fidei, uoDeum agnoscant, cum scriptum iit e Hs .ii γε i. cedentem adream oportet credere,cura cir. Et iterum: Sine si imp ibue est pia
H m lege tenus praeceptiua diandatorum propositiva est,praemiorum item,cuicen Ps, raptam rum tunc illud verbum trieremiae: Dabo es em Nam in cordibus eoom.Tma in . in codiis ter alia potissimum importat primur eis legem nouam primitus iton scri dibus homi pto, ut vetu sed long alio excelentiori modo ferendam esse a Deo, nimiru i. aium instrumento .c itylo, quibus memoriae ac nVnti asti Seretur, non aluem chartae , aut membranae Cor enim in sacris lite is aliquando significat ς' dontis . .
o moria,&cogitatione, ut patet ibi ira Ponite corda γ elisarn virtMe eius Leua re-Cor ali is tu pro benie altera, id eum, it memo iam reuos, te Virtute eiu , V .filiis Vestris dira norunt. qua dota reseratis. Et alibi e SubuerIum est cor,iei iii mem tipso id est: nullius iam rei remi ulpso cordor:&omnis a me rei memoria concidit,&cogitatio abolit si Aliquantos . r. momo rao et lan lignificat mentem Sc intelladium , ut sc iptu inest imis inuisti .i braimiuali colu uba seducta on trasen cor, id est, ira ante carens. Secundum est legem ictam maximi faciendam libenterqueac ex ini Aliquidio amplexanda . spem in illa collocandam elise: id enim significat etiam ipo fit in Ietem scribi in corde, phrasi scribturae, apud quam idem est aliquid cor dico corde est mitteret,a ponet in corde, quq d pluris taeter illud, dc multum in eo confiin Ps.lsi .io. illud ma de re Diuitia . p. nt nolite cor apponere, id ela nolite diuitias quantumcu ni pen quemaximas magni habere, spemque vestram in illis collocare. Vnde cumere. sermo ille Dei esset ad populum, qui legem veterem mih usquam par erat aestimabat, promisit atram nouam in maximis ponendam, tanquam cui omnium studia tuto se.c omnia terent, o fidem suaria illi mandarent.
Pone est Tertium est huiusmodi, lepem nouam non tantum obligationem, sed aliquid pronlptam, expeditamque in pro lsoribus sui obseruantiam .ec exequutio in code nem sortitutam esse ,ita ut prompte, de sitim eranimos ad eius obedientiam est hilari adiiciant phtasi etiam scripturae apud quam verbum in cerae sieri , aut te adis aliquid i 4 eis haeret dem est, quod ad praetim &exercitium illius animum
sui uti rumpi nostinare,veruti cum Psalm .dicitur: b In corde meo abscondi eloum arus h PI. I. MI. . t Praepara γι n. pecce tibi id est ac si diceretur, posui verba tua in corde meo, ut a te noti re illius nec litum unguem disssectar et iterur' i In ea te libri scriptum est in I. 33.γ.y.
de me, i mereti olantatem tu ara, Deu me ιγύlai: crregem tu et in media eordis mei