장음표시 사용
81쪽
8 De Causis corrupi. Judicio ham
bene MIsecus audire λ Ejusmodi potissimum specimina sunt, quibus illa
inter regias laudes praecipuo decore eL fulgens Clementia sese approbat. Sunt praeterea quaedam in universum rationes. Clementiam suadentes, di conciliantes Iustitiae; soli utique Majestati
xstimandae. Has ad illum quattum pinnarum finem, tutelam publicae securitatis, reseramus licet: quanquam, ut dixi. latius manent. 8c sere per reliquos quoque pertineant sines. Prima igitur inter communes causas rhmittendilegum pinnas est, ipsa depravatio sive naturae sic consuetudinis, assidue homines criminibus involvens: unde ma
gna solitudo S vastitas futurast , si nihiI retinquatur , tu si quod de e-
verus absiderit. Itaque scite Demost lienes dicebat. subii sic se poenitentiam Oti, quo aliquando malis omnibus exiti una imprecari solebat: quod ea ratione frequentiam civitatis cum soli tudine pcrmutandam videret Onoma-denus quoquc Patria sua Chio in se. ditionem scissa. 3c parte a qua stabat
praevalente .consilium sociis dedit non omno fugandi adversarios: ne, inquit, inimicis omnibus remotis, in amicos convertamus studium eontentionis.&inter nos discordias agitemus. Hac igitur causa clementiam ductat in hostes devictos. in subditos seditionis reos, in plurimos ejusdem criminis convicios. Quis Septimii Severi probare sevcritatem possit. qu 1 aliquando tria adulterorum millia morte mulctavit y quamquam postea, tanti multitudine ejusmodi reorum deterritus, tam severam quaestionem remisit. Periculosum est, nulli ignoscendo ostendere .pars cιω- tati s deterior quanto praegravet squantum numero praevaleat & viribus. si animos pro numero sumat &jungat.
- Quippe ipsa metus exsolvrret audax Tis, ba suos ....
Quid . quod magis exosi mali sunt, si pauci esse putantur 7 quia turpis eupars omnis, ait ille . non congrueπέ universo. Unde etiam minus exemplo
proficiunt frequentata supplicia , imo exemplum peccandi diffundunt. Fiam rem enim rei tu i mustitudo peccantium t S desinit esse probri laxo cowm
ne maledictum. Adeo non est perpetuum, quod nostri tradidere, exasporandas Legum poenas, multis grassam tibus: sed altiore prudentia examinandum. Secunda causa est, quod seve. H. Daritas , suod maximam remedium habet, sis lateamiuit, auctoratatem . . I.
Perinde hellissime hoe Plutarchus
ut medicamenti, identidem usurpati vigor obsolescit. Gravior mult)parna p. xx videsur , quae . miti viro constituitur. Itaque verecundiam peccandi facit i a/-ι , a clementia regentis i dum civitas eam dignam futat, quam servet sibi. Sen. d. Tertia causa est. quod Natura contumax est humanus animus in contririum atque arduum nitens s siquitumque facitius, quam ducitur. Ut gene-νosi atque nobiles equi melius tacitistaeuo reguntur. Idem prorsus Poeta dixit:
Desine, oriae mihi, vitia irritare vetan . Ovid. ObsecrMo wnces aptιus ista tuo. ob Vidi ego nuper equum contra suastana tenacem, Ore risue lami fulminis ira modo:
Constitit, ut primum concessas sensit habenas, Franaque in eousas laxa jacere jubas.
Idque vel maxime in negotio vindicandae religionis locum habet Denique
harum trium momenta causarum tantum ad clementiam majestatis pertinent di neque tam ad Jurisprudentiam. quam ad providentiam illam politicam spectant; & magno consilio, cautione dc diligentia per singula examinari dobent. Neque in universum redigi ad liquidum potest, ubi locum dc pondus habeant, ubi non habeant.
CAPUT XVII. An liberiorem Minendi Puris pol
statem supremis curiis quam tu ferioribus concedi expediat δ
SSd qvαri potest de supremis hodie
curiis. an illis quoque arbitrium hoc Clementiae competat. Nam minribus ita comparatum est, ut vix ipsa Maje-
82쪽
Et Remediis Lib. IL p. XVII. 7
Majestas judicet: ut proinde suprema lius moreretur. aliud praedium filiae dati illa tribunalia hac in parte ipsam re- jusserat. Deinde Codicillis alia filiae
serre videantur. Sed dicendum est, il- praedia dederat; jussae iis contentae essetis tantum non licere. sne consensu pro Omni hercditate . proque iis quae N estatis: ad illam enim taserte de- testamento reliquerat. Tandem filii ,-bent. cui praecipui jure Clementia com- nis confiscatis . ex iis ejus socer fidei- petit. Quippe quae non jurisdictionis commisium petebat. Λωu, inquit Pau- est, cum a jure desectat; neque meri lus , ab omni votantate recessum vi- Imperii, sed supremi. us. dico. quod debatur: namque codicillis relicta non legibus solutum est in directione pu- tantum pro hereditaria portione . sed buet honi. Itaque hanc praerogativam N pro reliquis testamento relistis ca-
omnimodo sibi uni assetere Majestas pere siliam expresse jusserat. Sed Im-
debet: quae ipsam charitate omnium peratori placust humamus interpreta- munit. si salubriter dispensetur; Scon- ri, ea sola quae vivente fratre accep-Dra . licenter N inconsulte habita aditura erat adempta videri non etiam
totius perniciem Reipub spectat. Olim ea quaesos mortem resiqueras , F
damnationi civium capitali, etiam amne Liberis decederet. Atqui &hee no- summis Magistratibus fiustae, subscribi mine retustorum testamento compre-u Prinei pe solebat elogium criminis: henduntur . neque alia testatoris mens qui interdum mitiore titulo mitigabat suit. Sed si is confiscationis casum prae-ta. 1 o. aut donabat poenam: ut ex Ammiano vidisset, haud dubie ademptum filiae M'. u.. Marcollino constat. Imp. sane Carolus fideicommissum voluisset: idque Imp. ei. Quintus cum Senatui Mediolanens movit. Verum haec rario ' praelegata σ- potestatem concedolet tantum non su- tueretur; ideoque Imp id secutus quo- premam liberamquc; sigillatim tamen quo vidatur, quod ea proprietestamen. recepit jus dandi commeatum exul, to reliquisse patricenseatur, quae ejus bus, aut eniam de crimine conviciis. morte confirmantur , quaeque directes sold. Itaque redie penes Hispanos proprium ab iplo proficiscuntur: fideicommissum huic rei Concilium eli constans tribus autem illud a filio relictum . di morte L. , aut quatuor selectis Iureconsultis ;cumidemum ejus sine liberis confirmari vi-s , ε quibus deliberare Rex solet de plena- deaturi verbis quidem in Lanci uterprerum gratia. Rrcstitutione reorum: reli- tationem nimi. contoriis, nisi ab aequi-
quis proinde Conciliis hae potestate tale mollirenture1, quam diximus cir- negata. De illo igitur videnaum est, ca mentem. Similem facti speciem idem an reliquis Concilii, supremis alias ma- Iureconsultus tractat. Quidam uxorem jor auctoritas sit ex aequo S bono prae- cxasse institutam jusserat. certa quantiter tenorem Iurisjudicandi y Nam cum i rate filiae data. hereditatem filio . cum extra causas ad Clementiae aestimatio- pervenisset ad vigesimum annum aut sinem spectantcs. hodie vix se judiciis ante is moreretur filiae restituere. Deis immisceat Majestasi videtur hae in cessit ille post matrem,sed ingressus in n. Parte potestas ejus quasi vicaria esse pc- tum vigesimum aetatis annum,filia ex senes suprema Τtibunalia. Impp. autcm relista; contra quam amita in petitio- infringere cognitionis aequitate rigo- ne hereditatis apud praesidem obtinue-DL1s. reni juris solebant. Sic Iureconsillius rat: secutum utique juris tenorem . se- - Paulus exempla cognitionis sui Princi. eundum quem non dubium est in fidei-L.8.e 1.. piS memorat, in quibus contra tenorem commissis non videri pervenisse ad ν--βε- juris. ejusque sententiam ex aequo Nigesimum annum, nae qui cum imple-ι ιι fU' ' bono pronuntiavit . ut in specie hac: vit. Etenim p memenda vox ptaticiam V
Pompeius Hermippus filium & filiam nem designat: aliudque est vigesimum e heredes instituerat . di praedia singulis annum agere. aliud exegisse. In ista Ar η praelegaverat. Praeterea si sine libetissi- tamen specie appellatus I ,. rescissit - '
83쪽
8o De Causis corrupi. Iudiciorum
Praesidis sententiam i motus inquit Paulus J S aequiicite rei , verbis
resamenti: Si ad annum vigesmum uetat s. Et quae illa aequitas y Tutores, inquit . ege Iem praetendebant neptis ab omni hereditatis avitae fructu remotae. Egellas illa non juste judieem quemcumque moverit: sed juste Principem permovit, contra votum utiqueavi eontingens. Quantulo enim distat L. o . haec aequitas a celebratissimo Papiniani c...in Responso et fideicommissum morienti intra certum tempus filio injunctum.tacita conditione non relictorum libero. rum modificantis 3 Proposita enim species hactenus tantum diversa est, quod fideicommissum non eonstitisse in filii persona videtur. qui ante diem ejus cedentem decessit. Ergo. R verba in contrariam partem flexit Imp. tantum prio.
ra perpendens. si ad annum vigesimum : quae accestum . non utique excessum videntur significare. Videamus igitur an par potestas sit Conciliis supre- Tib. a. mis. Et hoc quidem olim asserui: sed A. Pω rem ancipitem imb lubricam esse, & in qua dissicile sit tenere modum, hoc F. 16. quoque infirmavi. Deinde absurdum videtur. ut rectE decreverit judex in .serior. & tamen ejus sententia rescindatur a superiore: quod evenire necesse est . si alium in illo atque isto modum aequitatis definimus. Seneca olim dixit, meliore statu esse eausam justam penes judicen . quam penes arbitrum: hodieque pariter videmus melius sere agi eum bona causa. si coram inserio. ribus itibunalibus, quam si coram superioribus agitetur. Idque propter lubricam illam aequitatis licentiam, his usurpatam. Et iane quantas corruptelarum illecebras libertas omni arbitro vacans suggerit. si his, quorum sententiis non imminet alius majorque censor. etiam juris tenor, & legum reverentia relaxatur 3 Quo staeno cohibetur licentia. si ut nullius arbitrium judicis suis decretis metuunt; ita nec legum Majestatem verebuntur, neglectum sui assidua imagine exprobrantium 3 Deinde in tanta modo Iutis-
prudentiae luce. ad summum sere eduis quorsum pertinet libera aestimatio aequitatis, nisi ut jus Onane & infinitum& incertum evadat y lgitui si qua ex aequo & bono a constituti juris aenore deflectendum videbitur ; consissenda erit Majestas: ut . si ita videbitur, ad
perpetuam formam hoc redigatur. Ollendunt hoc Relationes Consulta. tionesque Principum publicis Iurisprudentiae monumentis insertae. Quibus nisi usi Romani fuissent. niimquam Jurispludentia ad tantum splendorem. tantamque dogmatum & constitutionum aequabilitatem, nunquam etiam ad tantam dignationem processisset. Igitur si summus in doctrina & prudentia vir Aristotcles, in Senatu Ephororum reprehendit . quod ex aequo di bono, non ex praescripto legum judicaret : multo minus hodie calicentia probanda est, tam perVagata corrui telarum infamist. ut fere desierint esse in.famiae dedecorique. Praesertim cum passim plures jam Curiae pari praerobativa se supremas jactent. Plane illa aequiras ex aequo permissa omnibus. quae ex clara legislatoris mente contra verborum tenorem decernit; vel in ambigua legis sententia, cui)entem justitiam amplectitur. Nam si aequitas Duar quantumvis luculenta. non moddverbis. sed menti legis repugnat; ca ad D. e. solius aestimationem Majestatis perti-net : quia agitur non tam de interpretatione . quam emendatione lepis.
denique eli si scientia quidem obscuri- Iimis.
tas aut ambiguitas non adspcrnature. 18.
aequitatem. sed quae ipsa ambigua siti iri'
quia non possit ad unum interpraetatio- -M. nis tenorem reduci. nisi auctoritate te. gislatoris. υἰ. r.
84쪽
Et Remediis Lib. II. cap. XVIII. 8 1
Iurisrudentiam integritatim e lique seuae restituendam esse Hira
auctoritate ; definitis in ea contro. Wrsis , signatisque eapitibus ab usu remotis s cohibitis quoque imira modum interpretationibus scribendorumque in Iure examine , uni supremo Concilio tanquam custori
S arbitro Juris mandato: S D-dicibus ad constituti publicatique Iuris o servationem adactis. ΗΑctenus Decreta quadam praestruximus tanquam sundamenta,
quibus instrui & inniti firmiter positit monita constituendae custodiendaeque Juriprudentiae. tanquam limpidi augustique sontis aequi & boni: ne fraudulentis actibus labefactata. seminariumst litium. R armatium calumniae. Eo enim pertinent hactenus ducta: non fundamenta tantum admonitionis destinatae, sed radices; e quibus sponte jam salubria illa cnascantur consilia. Inprimis igitur necesse est ad stabilien dam Jutisprudentiae auctoritatem, Monumenta illius quae generis humani
consensus propemodum jam consecravit, non in. Academiis modo vigere.
sed in ipsa Republica: non in bibliothecis modo cile, sed in Curiis: denique quod potissmum est, non Doctorum vagis di immensis commentationibus obrui vel lacerari, sed auspiciis principalibus semel explanari. N constitui Certo interpretationis finer ad rem hanc selectis maximi Mureconsultis .qui communicato consilio summam rei. Spartitis operis singula perficiant; quidquid in Legibus illis priscis vcl merito
usu obsoletum, vel inscitia tantum ne .
glectum distinguentes; & quid perpe
tuae formae. vel judicis arbitrio obnoxium: quid interpretarione illustrandum, ampliaudumve aut temperandum, annotanteS ex melioris notae
scriptis. atque sententiis. ad normam luem Iurisprudentiae expensis. Non dilato hac, ne in eadem revolvar, quae ihactenus dilIerui: illa enim norma. aut meliore potius dijudicanda constituendaque controversi juris capita e. runt. Quae deinde Principi recognoscenda, ut omni limitatione consum. mata, Hus auctoritate sancita & vulgata, unum Jurisprudentiae tenorem formamque di finem constituant. Ita enim duae tollentur causae, eaeque maximae, perturbatae judiciorum disciplinae: Incerta juris auctoritas, dum in- dies vagis opinionibus hinc ab usu, in- Ude ab aequitate oppugnatur; & incerti Jurisprudentiae fines, quos Interpretationis licentia proserte aut reserre non desinit. Etenim quicumque Jurisprudentiam constituere aggressi linit. non hoc modo spectarunt, ut quae definivissent, ea in judiciis obtinerent. sed hoc vel maxime, ut ea sola, neque alia dictarent judicibus sententias & decreta: ideoque commentarios in universum prohibuerunt; quia delesti constitutique harmoniam juris dissolvi &l in antiquum chaos labi necesse sit .admissa interpretatione, quae primo &verecundo praetextu, declarandi ipsa solum sensa paulatim progreditur longius. & restringere sententias audet, mox etiam porrigere latius: denique. ut est luxuries ingeniorum, dum alia aliorum aemulatione & gloria ad inii vandum incitantur. ipsae Leges tantu in pro argumentis habentur & seminibus disputationum, quae e scholis ad sorum translatae . infinitam illam litium seriem gignunt. Neque aliud deinde , remedium, quam, quod Maximus consiliis N operibus Caesar de Imabat 7 s suo ba. Civile ad certum modum pedigetes is, JALatque ex immensa dissisa ae legum copia, optima quaeque S necessama insaticlismos conferae libros. Hoc igitur incitare magnos Principes consilium debet: neque vero deterrere Exemplum Justiniani; tanquam aut pcr- 'socerit, aut frustra tentari ostenderit. Enimvero, ut dicebam, identidem post periodos aliquot seculorum ea instauia ratione opus est; qua Iurisprudentia, quasi pictura vetustate exolescens ad I. Primos
85쪽
8 1 De Causis corrupi. Judiciorum
cibus quibuscumque anses corruptelarum non ministrabit praetextus quitatis.
primos colores reformetur: non magis quippe mundus ipse quadripartita temporum varietate assidue in se revolvi- Lur. quam res humanae pari volubilitate reciprocantur. Quod sapientissimum Solonem hac in re non latuit, qui legibus suis centenariam solummodo auctoritatem decreto Atheniensium sanci. ri voluit: tanquam eo temporis decursu justa innovandi causa nasceretur, vel statu Reipublieae converso, vel genio moribusque populi mutatis. Vel denique legibus interpretationis saecunditate exspirantibus, ut sic dicam. exhauso vigore Itaque quemadmodum Iustinianum ab incepto non revocavit Theodosus. ante ipsum aggressus instaurare Iurisprudentiam; ita nec ille ab eodem deterruit instituto Carolum Nagnum, & FRIDERI CUM imperatores: quorum exemplum ne quidem imitatore caruit Alpi onso Hispaniae Re. Sen. p. ge. Nimirum ut segetem nimia sternit ubertas , ut rama overe franguntur , ut ad maturitatem non pervenit nimia
Dcunditas: sic luxuries ingeniorum S interpretationis Iurisprudentiam hodie opprimit; essicitque. ut privatum, non publicum bonum censeatur; scholis magis quam palatiis digna: & ad di
putationem potius quam ad vitam regimenque pestinere: ideoque ea instau. ratione atque approbatione Principali
publice luci quasi postliminio reddenda est. Hoc igitur primo perficiendum.
Proximum autem eae, ut quemadmodum Athenis usitatum suit. aut existe. rent quidam-: & quemadmodum Plato Nomophylaces instituendos censuit. quibus cum csset recognoscendi leges post bina lustra usitato tum sermone explicandi: ita siquoddam supremum Concilium . quod
una cum Principe vacet relationibus
Magistratuum & Iudicum de ambiguitatisus quae oriuntur ex jure constitusto. quod Romanis bono publico S Jurisprudentiae ustatum diximus i Ira enim demum obtineri potest persecta juris harmonia , uno ct certo & communi interpretationis tenore: & Iudi- . - . . 'Tertium denique est . ut ordinato ad eum modum Iurisprudentiae statu. omnes Magistratus & Iudices ad juris sequelam adigantur religione jurisjurandi. Vesum de illis proximo libro
disseretur. Neque verb arduum aut operosimi erit. ordinare hac ratione Iurisprudentiae statum di quae magnitudine sua jam laborans . contrahenda ad concinnitatem crit, ordine ' delectu adhibitis. judicio atque Uctoritate. Non enim
nova efficienda est, sed vetus quasi pictura illuminanda. & deterso pulveris squallore , quo illam obscuravit scripturientium lieentia : emisso quoque in publicum tanto Consultationum acervo . quibus jura ad clientum causas &vota cupiditatesque torquentur. Atqui Imperator Macrinus. laudante Capitolino. statuerat etiam inura rescrip. ta veterum Principum tolZere , ut jure , non rescriptis ageretur. Θum
Trajanus nunquam libelgis responderit , ne ad alias causas facta praeferrentur , quae ad gratiam composta
nem suam scribente Apuleio) quo
certior posteris proderetur . noluit a. multis artificibus contaminari ; sed edixit universo orbi suo. ne quis effigiem Regis tcmere assimilaret aere . colore. calamine : quin *pe solus eam Polycletus ςre duceret. solus Apelles coloribus delinearet. solus Pyrgoteles caelamine excuderet. Praeter hos tres multo
nobilissimos in suis artificiis si quis uspiam reperiretur alius sanctissimi imagini Regis manus admolitus; haud secus in eum quam in sacrilegum vindicaturus. Utinam simile Edictum circa Jurisprudentiam valereti Hanc enim quid nis regni imaginem appellem y Quae tenorem suum
formamque idcirco tanta inconstantia variat. quia a pravis aut imperitis artificibus in dies interpolatur. Quare, igitur
86쪽
igitur illud cavendum erit, ut nemini scribere de Iurisprudentia quicquam liceat, nisi qui quodque approbatus approbatumve erit, illius quod dixi m. premi Concilii non perfune toria exploratione. Quam enim absurdum est. cum non nisi in ordinem Advocatorum adoptatis causarum merita ex jure explicare liceat; omnibus jus fasque esse ipsius juris interpretationem publicareyEt quales majorum aevo ut de nostro nihil dicam tanti negotii molem susceperunt 8 Quam ineruditi, rudes, har. bari y Guandare quemquam litterist. Tufi cogitationes suas, inquit Tullius, qui M. eas nec ius onere, nec istast repossit, nec delectatione atiqua algicere lecto. rem p hominis est intemperanter abutentia U otio ου litteris. Nam inventioni aestimationique rerum multo minus sussiciet, qui ne tractationi quidem sufficit Denique singulares quoque con suetudines oppidorum consgnandaemipto erunt. S publica auctoritare, ad perennem memoriam, semel prin
bandae approbandaeque; ut & sump Annae. tuum onere litigatores liberentur . Roccasio praeripiatur obtentu vagi usus M.L. eludendi eonstituti juris aequabilitatem. His autem modis evitari aut minui posse litium multitudinem . diuturnitatem , calumnias. & sententiarum inis constantiam, iniquitatem. corruptelas.
quid attinet pluribus disputare 8 Quae
enim frequentior illorum causa incommodorum . quam ambiguitas juris
Unde autem ea ciebriuS manat, quam
a repugnantibus invicem auctorum opinionibusy Has ipsas eui imputes nisi et fraenatae licentiae interpretationis 3 Haec denique quam aliam habet originem , quam quod jus infinitum vid: turi aestimationi Iudicis, quam aequitatem appellant, obnoxium y Quia scilicet nullo supremae auctoritatis limite cohibetur, sed scholasticorunsargutiis. vel pragmaticorum astutiis in quamcumque sermam, ut ecia fingitur Stefingitur.
87쪽
Praeloquium. d imaginem Providentiae
in administratione Universi expressum esse Puris legumque ordinem: sed eum constare non posse sine si si iis disserendorum ieri .
, rectitudo sua pos sit. asserenda atque ordinanda in pri
' mis Iurisprudentia: est: haec quippe il-
lorum regula est atque amussis. Ita
re libandum aliquid fuit . illi qua
irigendae , qua commendandae. Atque utinam tota se quanta est , uno
adspectu ostertet oeulis omnium qui Iurisdictioni Iudiciisque praesenti per moveret prosecto animos ad aequi bonique respe iam . sacra di venerabili estigie sui. aequale vel ipsi mundo speectaculum. Hic enim nihil quoque
habet magniscentius. quam ordinem, concentum & concordiam ς quibus tam dissita membra. tam dissimilia , tam contraria sic conspirant ad unum vigorem . salutemque & decus Universi partitis operis, imperturbatis operibus, permixtis opibus; ut sapientibus viris conjecturam sererint non corporis tantum una compage colimentis, sed ani. malis uno se spiritu continentis mo. ventisque :
Nam nihilis toto magis est mirabile mundo, Quam ratio, Cr cretis quod legibus omnia
Ratio illa Providentia est: originalis seminalisque & architectonica rerum ideat Leges illae inde exorientes. fata sunt: & assignatus sngulis rerum ortus. progressus, terminus, ct statio& vis & ossicium, implicata cum serie
ornatuque & incolumitate Universi: ut nihil nexu rerum aliarum ex aliis aintarum sit solutum , quod fortunae immeritati . aut erroris perturbationi. aut superfluae inertiae locum relinquar. Hunc pulcherrimum naturae ordinem 1 Providentia expressum, in civili societate
aemulata est arte sua Iurisprudentia: sed eo discrimine, quod ordo legesque is mel ab auctore Deo institutae in rei, quis rerum ipsa Natura sit; quarum illo
uno impetus tenore voluntas , ut se dicam, censetur. Homini vero mobilis animus est multiplici impetu, a quoso vigore. infinitis consilii momentis, alternis cupiditatis . paenitentiaeque vicibus. vaga & soluta eligendi libertate;
ut non Iuris tantum vim. sed Iustitiae quoque virtutem caperet; non illius tantum ordine N ellectu congruens summae universi. sed hujus quoque o
natu & effieientia seorsim conspicuus, ct quasi e grege excerptus. Unde custodibus opus est, administris & vindie, bus Iuris . sine illis languidi .im eillis obnoxiique boni: ii autem sunt Magistratus S Iudices. &quocumque inmine Praesdes Judiciorum. De quibus ut cum eum dicamus, Instituti series jubet: Dissilirco by Corale
88쪽
Ft Remediis Lib. III. Cap. L 8s
jubet: grandibus haud dubie momen- conciliante: & in uia ac turpis es parstis ad hanc aut illam Judiciorum ratio- non congruens toti. Quid enim olimnem. Inclaruit sententia ejus qui dixit, Concilium Ephesiorum Z Nunquid in- meliorem Reipublicae statum sub malo clyta virtute c& sapientia Virum Her- Principe. qui bonis Administris utatur; modorum in exilium pepulerunt. illa quam illo bono . istis malis neque val- ipsa nota invisum; professoque condo arcanum est, quod dixit. Quia ve-idemnationis elogio: Nemo apud nos hementer improbabilis esse non potest, excelgat 2 Eundem animum. sed ma- qui bonorum consiliariorum austori-igis sertasse velantem & prementemtati indulget: c contrario. ab illis pra- malignitatis suae virus, hodieque inve- vis facilc bonus decipitur aut subverti. nias in Conciliis . ubicumque plurium tur; ipsa fiducia & facilitate. agnatis vilitas sui dissidentit exstimulatur ad bonitati. patefacientibus interim oc- l infestam in x identiam eminentis gloriae
casionem. At ego dixerim, melius cum & virtutis. Hanc enim aversantur tan judiciis agi, si non re te constituto quam luminibus suis ossicientem. Simi.
Juri boni magistratus praesideant, liter illi assecti . atque pictor ille, de quoquam si optimis legibus pravi judices lepide Plutarchus narrat. quod cum inpraesectique. De his igitur disserendum vita minerva gallos in tabula proposta
porro est : quomodo idonei invenian- expressisset.ei apposuerit custodem cumtur. & quibus dignoscantur notis: quo- mandato fugandi procul veros vivo modo incorrupti serventur: quae eorum que gallinaceos. Pari causa concilium ossicii ratio circa ordinem potissimum Carthaginensium ejecerat iii exilium de causs cognoscendi, adeoque inve- Hannonem : aversati. inquit Plinius. niendi juris in ambigim controversis. tificis ingenii virum . qui ctiam leonem Nam ut superioribus libris causas qui- domuerat. Et ne hathiararum rantumdem primas altissimasque, sed ob hoc mentium hanc invidiae immanitatem censeas : vide mihi cultissimos Athenienses decennali exilio. quod a genere suffragiorum Om acismum appellatant. Aristidem Iustum mulctantes; sola invidia irritatos gloriae & cognomenti illius, quod consentaneum factis consultisque meliorem consensus &famae candor dederat. Et quae tamen vitius tranquillior, &utab ambitu ita . ab invidia alienior, quam iustitia ' Nimirum cum senem dicM , alienam virtutem corrupta collegia quasi exprobrationem suram delictorum ab-nortent i inmitisplendida cum sordi' iu sthus suis conferunt. Itaque si semel cire. D. rruptis collegiis . nominationibus eo. rum nihilominus accedet Princeps i ''sublata est spes omnis instaurationis. Famae R extra controversam probatissmorum indicia ac testimonia expis. renturi ' non dissicile erit maximε idoneos N probatos invenire: illis nimirum non nisi similes sui commendantibus . arcano naturae instinctu non
dissicultet sibi discernendos : haud aliis L 3 tet
remotiores complexi sumus; ita hie Iiber proximas & conspicuas continebitrationes malorum quibus judicia labo- t
De Electione Iudicum. Triplex in v
stigandi idoneos via. Te nominaiationibus , ambitu , itemque nundinatione Iurisdictionum.
Solent nune ab ipsis Conciliis Μa.jestati nominari aliquot, tanquam digni ex quibus novus ipsis collega adoptetur. Hie mos hactenus probandus.
aut tali insinuationi fides habenda. sintegritatis & prudentiae sama Concilii
membra commendat: ceterum si corruptelarum. s ruditatis aut vilitatis infamia laborant. illorum nominatio potius ad deterioris notae conjecturam valebit. Namque ut insgnia virtute collegia egregios sibi insertos volunt:
ita alia alios, occulta naturae institurorumque consensione similes semper
89쪽
86 De Caulis corrupi. Judiciorum
ter pmsecto quam animalia cetera sinc nio sessi alteri s upervidiumΤTanquam ullo errore agnoscunt generis sibi si- tutores publici status ordinem quoque duin. militudine juncta. Nescio quomodo, fatorum moderentur : tanquam diviti, Dr- ait ille . later se animorum Amma vi. num humanumque jus non averseturis i. dent S agnoscuntIIec quisquam amoetu astreo potes , nisi qhod tacitus' bat. Illud quoque vehementer conducet ad eleetionis snceritatem . si Alc. xandri Severi institutum Principes imitenturi 3c jam ante ex destinato insgnes viros S publico bono natos, per suas dotes distinctos di congruen-ribus muneribus destinatos annotentin breviario: qu te Augustus 3c lauda. tisiim 1 Plincipes habuerunt. eomplexi eo rationes imperii, Quotum civium sociorumque in rems , quot clauoi s , regna , tributa, provinciae aut vecti galia , is neces tates , ut Tacitus scribit, sive onera , quaeque alia potentiae A regiminis instrumenta. Quibus me. rito accenseas selectum tale semina. tium Judicum aliorumque praesectorum. Et hoc adspectu vere Poeta smaximam Prioripis virtutem dixit. nosce suos : quia non obnoxio eo aulicorum aliorumque venalibus aud corruptis sui ragationibus ; orietur illud inaestimabile bonum . discrimen inter honos 3c malos. sapientes ' imperitos, industrios . c inertes. strenuos di ignavos . hetae de Repub. merentes & infructuosos. Ostendat Princeps illiusmodi annotatione ι sbi ipsi curae esse inqui- . stionem aestimationemque& notitiam
insignium virtutum aut meritorum; verebuntur phalatim falsis commendationibus aut eriminationibus imponere sic. intento 3c ex praeparato undique instructo. Unde tolletur ambitio, excitabitur industria . dum quisque sic
inclarescere δέ approbari enitetur : nec ad promotiones per corruptelas , sed ad i ta sinuationem prs claris meritis grassabuntur. Denique non opus erit longa super successore deliberatione diutius vacantibus officiis interrumpi seriem rerum publice agendarum. Quanto pulchrius hoc institutum . quam . quod sepe importuna ambitio extorquet,aslignandi ossicium valetudine aut se.
pariter votum captandae mortis alienae.
Deinde cur non omnia dum licet serventur in integro 3 Fortasse enim destinatus ille successor intere1 in pejus se
mutabit, sortasse exorietur aut innotescet dignior, vel etiam in illo ipso emerget morum antea celata improbitas rut de tutore retrb diu destinato a defuncto Jureconsultus scribit, nisi ad improbioris animi indicium satis estram intempestiva ambitio. Sane qui judicandi munus ambiunt. eo ipso indignos se ostendunt: munus, inquam, minime gratiosum ; quo alios bonis. alios etiam vita exuere . saepe necesse est. Apposite de eo Fabius: Durum Dial ,
miniserium, S inyticunda honoris 4, hujus neccistas. Sed quis potius leges exsequatur S hominum commissa, nisqui Rempub. Eministrat Z Nemo L Vaceret libenter , nis necessitate.
Imo nemo ambitiosus assectat, nisi qui lucri magis occasionem. quam religionem ostieii spectati quomodo su Dpectum tutorem jus ceniet. R extraordinem puniendum, qui datis nummis tutelam occupavit Etenim non L s.f. magis tutorem utilitatibus pupilli re. D
ligio ossicii addicit, quam judicem 'omnium 3c singulorum imploram lium opem aequis praesidiis necessitu. do muneris atque ipsa Iustitia obstringunt. Utrumque nimirum ex aequo munus non ad utilitatem administrantium. sed eorum qui fidei illorum committuntur, institutum est: nisi uod alterum majore rectς adminiis rationis gloria atque honore illusite.
quia publicum est. 8c ad plures pertinet ; talariis quoque & sti: endiis instructum, quia tibi vacantes avocat ab omisni occasione quaestus. Itaque recte aestimantes, 3c officii spectantes religi nem , non ambitiose appetunt procurationem magis aliis, quam ipsis fructuosam; plusque oneris qu1m honoris asserentem. Unde merito Aristoteses in
90쪽
Et Remediis Lib. ΙΙΙ. Cap. II. 87
in Senatu Ephororum reprehendit. quod non nisi ambientibus a qde utinam non idem hodie obtineati l ea dignitas desertetur. Rectissimis quippe eatissimisque ingeniis modestia adliaeret: amantque sere expertem publicaedi privatae curae tranquillitatem. Quae
indoles ut ad alia κcipub. munia non aeque sortasse apta, q lae vehementio rem desiderant actuosoremque impetum; ita unice facta est ad placidam' illam divam Iustitiam; Gu qiae administrationein etiam quietillimis congruentem. Omnium vero tot timicommatis et . Iurisdictionis ossicia venum exponere. 8c addicere plus licitanti. Quod quid aliud csse dicas quam publice dare licentiam 3c jus corrupte
Iarum y Neque enim clam elle potest, quali voto patrimonium impendatur quaerendae potestati jus dicendi: aut quantum licere sibi quis circa id existimet. quod emptionis titulo suum fecit. nec tanquam depositum tenet: unde non ut fidei se ae commissum. sed ut permissum dominio tractat: venditae Iurisdictionis exemplo admonente potestatis vendendi Decreta sententiasque.
Quid hoc aliud est . quam detractum
virtuti honorem transferre ad dix itiasyruid aliud. quam velut p. blico Edicto
enuntiare animis ad magna surgentibus, ne ingratae sapientiae, sed ut pecu niae studium. id est avaritiam. colant' Quid aliud est.docte industriae veraeque
gloriae stimulos retundere. R in exiislium pellere bonas artes. ae tenebris damnare virtutes; qu, nec 'erine liceat, nec habere prosit 8 Denique non lest omittendum . quod idem ille Princeps Alexander promovendorum nomina anth pro concione publicabat, data cuique facultate atquendi illorum in- L nete ad ordinem, ad decorum, ad hon dignitatem. Idque se factitare dicebat aemulatione N exemplo tum Christianorum. Aded optimus ille Princeps omni ope nitebatur. qubjurisdictionibus praeficeret eapaces tanti l notis justitiaeque mentes.
Cujusmodi adjudieandi octoritatem
admovendi. Nec Dreconsultum nee
ditem bonum esse posse, nisi qui Vir bonas st, isque passis aescri,
OUaenam autem istae sint eum eura
definiendum est. Et cui dubium elic potest . quin viri desiderentur. &scientiae & vitae laudibus cumulatissimi; qui δέ velint & pollini recti N aequi re-norem jugiter servare ' Quod si omnium sensu mortalium, in iisqui sacra administrant, non modo petitia sui muneris summarcquiritur, scd sanctitas quoque eximia; tanquam ita demum chari Divis, si smiles sint i quis
non tantundem a Judicibus exigendum arbitretur' praesertim cum sacrorum inviolabilis vigor contaminari An ti si itum .moribus nequeat: JuS autem
injustorum Iudicum sordibus utiqaucorrumpatur. Aristoteles igitur in praecipuis Magistratibus praeter peritiam , praeter charitatem praesentis Reipublicae, virtutem quoque desiderata quia quamvis peritia essiciat ut possint. charitas ut velint consulere Republieaei
virtute tamen opus est, ut constanter velint; non spe. non metu deliniente animos ipsorum. Idemque cum a viro
bono dinum eivem distinxisset; quia
aliud sit Reipublieae, aliud naturae congruenter vivere: in Magistratu hoc dis crimen non recepit; sed virtutis etiam supra vulgarem modum eximiam seditem exegit; et vilem quippe sapientiam. quae non unius aut paucorum, sed multorum regimini lassiciat. Quid autem aliud totum hoc regere est, quam dispistum: denique ad concordiam . ad salu tem publicam .dc virtutemy Imo quς vis regiminis . nis exempla & fidem rectori 'viam civibus muniunt 7 Quod de Magistratibus memoravi, non dissicubter ad Iudicos duco. Quae enim in R publica functio plus socieratis cum vi tute habet, quam Promcntium tuenti unique