장음표시 사용
271쪽
33. Magna copia frumenti comparata, considunt Drapes , A. Lucterius non longius ab oppido x. milialibus passuum, unde paulatim frumentum in o pidum supportarent . ipsi inter se a provincias partiuntur. Drapes castris praesidio cum parte copiarum restitit. Lucterius agmen iumentorum ad
oppidum adducit . Dispositis ibi praesidiis, hora
noctis circiter x. silvestribus, angustisque itinexibus frumentum importare in oppidum instituit . Quorum strepitum vigiles castrorum cum sensissent, exploratoresque missi, quae agerentur, renuntiasIent, Caninius celeriter cum cohortibus armatis ex proximis castellis in frumentarios suti ipsam lucem impetum secit. Ιi repentino malo perterriti , diffugiunt ad sua praesidia , quae no-
1 iri ut viderunt, acrius contra armatos incitati, Neminem eX eo numero Vivum capi patiuntur.
Effugit inde cum paucis Lucterius, nec se recepit in castra.
Caninius equites, pedire que in hoclium castra praemittit ; vehemens praelium committitur . Drapes capitur . Caninius ad obsidendos oppidanos revertitur, quo etiam C. Fabius venit., D E bene gesta, Caninius ex captivis compe-' ' rit, partem copiarum cum Drapete esse in castris millibus non amplius X. Qua re ex com pluribus cognita, cum intelligeret, fugato duce altero, perterritos reliquos facile opprimi posse, magnae felicitatis esse arbitrabatur, neminem eK caede refugisse in castra, qui de accepta calamitate nuntium Drapeti perserret . Sed , cum inexperiundo periculum nullum videret, equitatum. Cmnem , Ger nosque pedites summae velocitatis omnes ad castra hostium praemittit , ipse Ie-pionem unam in trina castra distribuit; alteram secum expeditam ducit . Cum propius hostem
a provincias partiuntuν J munera. expeditiones . Romano I qnendi more, quo inter se consules aut praetores divisuuar.
272쪽
aeeessisset , ab exploratoribus, quos praemiserat, cognoscit, castra eorum , ut barbarorum fert con suetudo, relictis locis superioribus, ad ripas fluminis esse demissa; at Germanos equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse , ct praelium commisisse. Qua re cognita, legionem armatam , instructamque adducit . Ita repente mnibus ex partibus signo dato , loca superiora capiuntur. Quod ubi accidit, Germani equites, signis legionis vilis, vehementisi i me praeliantur. Confestim omnes cohortes undique impetum faciunt, omnibus aut interfectis, aut captis, magna praeda potiuntur . Capitur ipse eo praelio Drapes. Caninius, felicissime re gesta, sine ullo 37. paene militis vulnere , ad obsidendos oppidanos revertitur, externoque hoste deleto , a cuius timore dividere prisidia, & munitione oppidanos circumdare prohibitus erat , opera undique imperat administrari. Venit eodem cum suis copiis
postero die C. Fabius , partemque oppidi sumit ad obsidendum.
Caesar, relicto M. Antonio in Bellosacis, reliquas adit e itates; cumque ad Carnutes ventum esset, Cotuatum ad supplicium deposcit : eertior fit a Caninio de iis, quae eontra Draperem, σLucterium gesa sunt . Caesar ad Caninium se - eonfert oppidanos aqua probibet ; praelium committitur . Oppidanorum deditio, de quorum mniatis poena sumitur. Drapes fame perit.
Cffsar interim M. Antonium quaestorem eum a g. cohortibus XV. in Bellovacis reliquit , ne qua rursus novorum con filiorum capiendorum Belgis facultas daretur. Ipse reliquas civitates adit : obsides plures imperat : timentes omnium animos contolatione sanat . Cum in Carnutes
a eritis timore diridere praef. I Plures ita scripti codices tetiam editi veteres . Uenetus . Gryphii , alii . Post eπ-cesum, crajus timora augere praesta.
273쪽
venisset, quorum consilio in civitate a superiore Commentario Caesar exposuit initium belli esse ortum , quod praecipue eos propter conscientiam facti timere animadvertebat ; quo celerius ei vitatem metu liberaret, principem sceleris ipsius, ct concitatorem belli Cotuatum ad supplicium
deposcit . Qui etsi ne eivibus quidem suis se
Committebat, tamen celeriter omnium cura quae
stus, in castra perdueitur. Cogitur in eius sup- licium Caesar contra naturam tuam maximo m itum concursu , qui omnia perieuIa , di detrimenta belli Cotuato accepta referebant, adeo ut verberibus exanimatum corpus seeuri feriretur.3 ρ. Ibi crebris litteris Caninii fit certior , quae de Drapete , ct Lucterio gesta essent , quoque ita conlilio permanerent oppidani, quorum e tu paucitatem contemnebat , tamen pertinaciam magna poena esse afficiendam iudicabat; ne universa Gallia non vires sibi defuisse ad resistendum Romanis, sed constantiam putaret, neve hoc exem-ylo eaeterae civitates, locorum opportunitate fretae,1 e vindicarent in libertatem ; eum omnibus Gallis notum esse sciret, reliquam esse unam aestatem suae Provinciae, quam si sustinere potuissent, nullum ultra periculum vererentur. Itaque Q. Calenum legatum eum legionibus II. relinquit, qui iustis itineribus se subsequeretur et ipse cum omni equitatu , quam potest celerrime , ad Caninium 4o. contendit . Cum contra expectationem omnium Caesar Uxellodunum venisset, oppidumque operihus clausum animadverteret, neque ab oppugnatione recedi videret ulla conditione posse , magna autem copia frumenti abundare oppidanos ex perfugis cognovisset , aqua prohibere hostem tentare coepit . Flumen infimam vallem dividebat, b quae poene totum montem cingebat , in quo positum erat praeruptum undique oppidum Uxellodunum . Hoc avertere loci natura prohi
274쪽
bebat . Sic enim imis radicibus montis ferebatur, ut nullam in partem, depressis Biss, derivari posset . Erat autem oppidanis difficilis, &Praeruptus eo descensus, ut prohibentibus nostris, sine vulneribus , ac periculo vitae , neque adire Bumen, neque arduo se recipere possent adscensu. Qua difficultate eorum cognita, Caesar, fa-sittariis, funditoribusque dispositis, tormentis e aam quibusdam locis contra facillimos descensus Eollocatis, aqua fluminis prohibebat oppidanos: quorum omnis postea multitudo aquatum unum In locum eonveniebat. Sub ipsius oppidi murum magnus fons prorumpebat ab ea parte, quae fere pedum CCC. intervallo fluminis circuitu vacabat . Hoc fonte prohiberi oppidanos eum Ο-ptarent reliqui , Caesar unus videret , non sine magno periculo posse ; e regione eius vineas a gere adversus montem , ct aggeres struere coepit, magno cum labore, ct continua dimicati ne . Oppidani enim loco superiore a decurrentes sine periculo praeliabantur, multosque pertinacia ter succedentes vulnerabant; ut tamen non deterrerentur milites nostri vineas proferre, & Iabore, atque operibus Ioeorum vincere dissicultates. Eodem tempore b tectos cuniculos, crates, ct vineas agunt ad caput fontis; quod genus o
peris sine ullo perieulo , & sine suspicione ho
mum facere lieebat. Extruitur agger in altitudinem pedum LX. Collocatur in eo turris X. tabulatorum ; non quidem quae moenibus aequa
retur, i id enim nullis operibus e fici poterat λ
a decurrentes - - pratias αν δ Meus hie aliter in Vetti libris
legitur , decurrunt. -- pratiamur. vulneram in Non arae
rentur. Nee vero dubito . quin recentium lectio etiam ex antiquis sit eodicibus. h tectos euniculos in ad eapue fontis 3 superiori saeculo plures libri, Basileenses, Gryphii. alii. haec sola sine lacunae indicio referebant: prius autem editi & ΜM. post eraniculos interserunt ad Nores ae vineas: alii, ad υinem axunt, ad c ptis fontis: Palatinus . ad vineas agum . as raptis fomisisScaliger, erates oe vineas agunt ad e. f. quem plures hodie sequuntur: quae etiam lectio firmari ΜS. eodice Acitur. Cl rior sensus . si nihil inseritur . quia sine suspicione hostium facere licuit. Nos pleniores. vel spatii explendi cauta. ex pressimus, adjecta ex alio . copula.
275쪽
166 DE BELLO GALL. sed quae superaret sentis fastigium . Ex ea eum
tela tormentis iacerentur ad sentis aditus, nec sine periculo possent adaquari oppidani, non tantum pecora, atque iumenta , sed etiam magna a. hominum multitudo siti consumebatur. Quo malo perterriti oppidani cupas sevo, pice, a scandulis complent . Eas ardentes in opera provolvunt . Eodem tempore acerrime praeliantur , ut ab incendio restinguendo dimicatione , ct periculo deterreant Romanos. Magna repente in ipsis operibus flamma exsistit. Quaecumque enim per locum praecipitem missa erant, ea vineis, &aggere suppressa comprehendebant id ipsum, quod morabatur . Milites contra nostri, quanquam periculose genere prae Iii , locoque iniquo prem bantur, tamen omnia paratissimo sustinebant animo . Res enim gerebatur & excelso loco , &in conspectu exercitus nostri: magnusque utrimque clamor oriebatur : ita quam quisque poterat , maxime insignis , quo notior testatiorque Virtus eJus esset telis hostium flammaeque se offerebat. Caesar cum complures suos vulnerari videret, ex omnibus oppidi partibus cohortes montem adscendete , es simulatione moenium occupandorum , clamorem undique jubet tollere . Quo iacto perterriti oppidani, cum , quid ageretur in locis reliquis essent ignari , revocant ab impugnandis operibus armatos, murisque disponunt. Ita nostri , sine praelio facto, celeriter opera flamma comprehensa partim restinguunt, partim interscindunt. Cum pertinaciter resisterent oppidani, & iam magna parte suorum siti amissa, in
sententia permanerent, ad postremum cuniculis venae sentis interciste sunt, atque eversae . . facto repente sens perennis exhaustus tantam attulit oppidanis salutis desperationem , ut id non hominum consilio, sed Deorum voluntate factum χὴ putarent . Itaque necessitate coacti se tradiderunt. Caesar, cum suam lenitatem cognitam omnibus sciret, neque vereretur, ne quid crudelia scansitas a tabellis. Iigneis tegularum vices praestantibas.
276쪽
litate naturae videretur asperius fecisse , neque exitum consiliorum suorum animadverteret , si tali ratione diversis in locis plures rebellare coe pissent , exemplo supplicii deterrendos reliquos existimavit. Itaque omnibus, qui arma tulerant, manus praecidit ; vitam concessit , quo testatior esset poena improborum. Drapes, quem captum esse a Caninio docui, sive indignatione, re dolore vinculorum , sive timore gravioris supplicii paucis diebus sese cibo abstinuit, . atque ita interiit.
Lucterius vinctus ad Caesarem perdueitur. Labienus cum Treυiris praeliatur , Surumque Edu-tim sapit. Caesar Aquitaniam petit , ad quem amnes eius proυinciae ciυitates Legatos mittunt epostea Narbonem se conseri, exercitu in varias
partes dimisso. Postremo ad legionem in Belgium se recipit, ibique cognoscit, Comium Atrebatem eum equitatu ipsus praeliatum esse; cujus men
Eodem tempore Lucterius, quem profugisse e X
praelio scripsi , cum in potestatem venisset Epasnacti Arverni, crebro enim mutandis locis multorum fidei se committebat , quod nusquam diutius sine periculo commoraturus videbatur, cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere in hunc Epasnactus A Vernus, amicissimus populi Romani, sine dubitatione ulla vinctum ad Caesarem duxit. Labie- 45. nus interim in Treviris equestre praelium secundum facit; compluribusque Treviris interfectis, ct Germanis, qui nulli adversiis Romanos auxi lia denegabant v prinoipes eorum vivos in suam redegit potestatem, atque in iis Surum fiduum, qui ct virtutis & generis summam nobilitatem habebat, solusque ex ssiduis ad id tempus permanserat in armis. Ea re cognita , Caesar cum in omnibus partibus Galliae bene res gestas vi-
277쪽
deret, iudiearetque superioribus aestivis Galliam devictam, di subactam esse , Aquitaniam nunquam ipse adisset , sed per P. Crassum quadam
ex parte devicisset; cum xx. Iegionibus in eam partem est profectus, ubi extremum tempus conis sumeret aestivorum . Quam rem , sicut caetera, celeriter, feliciterque consecit. Namque omnes Aquitaniae civitates legatos ad eum miserunt ,
obsidesque ei dederunt . Quibus rebus gestis , ipse cum equitum praesidio Narbonem profectus est texercitum per legatos in hiberna deduxit: xv. legiones in Belgio collocavit cum M. Antonio , di C. Trebonio, S P. Vatinio, & Q. Tullio legatis: et et infiduos misit, quorum in omni Gallia summam esse auctoritatem sciebat: II. ita Turonibus ad fines Carnutum posuit , quae Ο-mnem regionem conjunctam Oceano contine rent : II. reliquas in Lemovicum finibus non lange ab Arvernis , ne qua pars Galliae vacua ab exercitu esset. Paucos dies ipse in provineia moratus , cum celeriter omnes conventus percurrisisset,' publicas controversias cognovisset; bene meritis praemia tribuisset; i cognoscendi enim maximam facultatem habebat, quali quisque animo in rempublicam fuisset totius Galliae defectione, quam iustinuerat fidelitate, atque auxiliis provinciae illius 3 his rebus consectis , ad legiones in Belgium se reeipit , hibernatque a Nemetois
. cennae . Ibi cognoscit, Comium Atrebatem prae lio cum equitatu suo contendisse. Nam cum Anistonius in hiberna venisset , civitasque Atrebatum in officio maneret ς Comius , qui post illam vulnerationem, quam supra commemoravimus , semper ad omnes motus paratus suis civibus esse consuesset , ne consilia belli quaerentibus auctor armorum , duxque deesset , parente Romanis ei vitate, cum suis equitibus se, suosque latrociniis alebat, infestisque itineribus com- Νmeatus complures , qui comportaboretur in hi
teps gentis . quo a in Itinerario Nemetaeum vocatur , cuius' situs in locum a r sive Atmost, medio aevo Aractata, vis tur incidere. Fide Notit. Orb. Antiqui.
278쪽
berna Romanorum, intercipiebat . Erat artribu- σtus Antonio praesectus equitum C. Volusenus in dratus , qui cum eo hiemaret . Hunc Antonius ad persequendum equitatum hostium mittit. Vo-Iusenus autem ad eam virtutem, quae singularis in eo erat, magnum odium Comii adiungebat, quo libentius id faceret, quod imperabatur. Ι-taque, dispositis insidiis , saepius ejus equites agis gressus , secunda praelia faciebat . Novissime,
Cum vehementius contenderetur, ac Volusenus
ipsius intercipiendi Comii cupiditate pertinacius
cum paucis Insecutus esset; ille autem fuga vehementi volusenum longius produxisset: repente omnium suorum invocat fidem , atque auxilium , ne sua vulnera , a perfidia imposita, paterentur inulta; conversoque equo, se a caeteris incautius permittit in praefectum. Faciunt idem omnes eius equites , paucosque nostros converistunt, atque insequuntur. Comius incensum calcaribus equum iungit equo Quadrati, lanceaque infesta medium femur eius magnis viribus transiicit . Praefecto vulnerato , non dubitant nostri resistere, & conversi hostem pellere . Quod ubi accidit, complures hostium , magno nostrorum
impetu pulsi vulnerantur , ct partim in fuga
proteruntur , partim intercipiuntur . Quod u-hi malum dux equi velocitate evitavit ', graviter vulneratus praefectus, ut vitae periculum aditurus videretur, refertur in castra. Comius au
tem , sive expiato suo dolore, sive magna parte amissa suorum, legatos ad Antonium mittit, se que ibi futurum, ubi praescripserit, & ea facturum, quae imperaverit , obsidibus datis firmat: unum Illud orat, ut timori suo concedatur, ne in conspectum veniat cuiusquam Romani. Quam
a perfidia imposita 3 diversis casibus perfidia sexto . impossis
quario multitudinis. Dionysius Uinius emendavit . cum I geretur vulgo perfiata interposita, quod incongruens aut per fidem interpositam . 'nod elarius quidem , sed participium requirit aecepta, λβ. . aut simile . euius nullum hic ve- Rigium est. Nec insolens imponem viamin. Cicero Tusc. 16Σ -hic rei'. vulnera impominat . eadem ille fana x. Et Pro S tio c. Is. Mopiensa, eadem illis mox inra. Di
279쪽
postulationem Antonius eum iudicaret ab iusto nasci timore, veniam petenti dedit; obsides accepit .
Hirtii additio ad octavum Iibrum C. Caesaris, ex qua quisque facile colligere potes , quo in loes
Caesar, ejusque exercitus anno nono fuerit. Scio. Caesarem singulorum annorum singulos Commentarios confecissse : quod ego non existimavi mihi esse faciendum : propterea quod insequens annus L. Paulo, C. Marcello Coss. nullas habet Galliae magnopere res gestas. Ne quis tamen ignoraret, quibus in locis Caesar, exercitus. que eo tempore fuissent, pauca scribenda, conjungendaque huic commentario statui. 49. Caesar, cum in Belgio hiemaret, unum illud propositum habebat, continere in amicitia civiatates, nulli spem, aut caussam dare armorum .
Nihil enim minus volebat, quam sub discesssum suum necessitatem sibi aliquam imponi belli gerendi; ne, cum exercitum deducturus esset, bellum aliquod relinqueretur, quod omnis Gallia libenter sine praesenti periculo susciperet. Itaque, honorifice eivitates appellando, priaci pe& maximis praemiis afficiendo, nulla onera nova imponendo , defessam tot adversis praeliis Galliam , conditione parendi meliore, facile in pace conso. tinuit. Ipse, hibernis peractis , contra consuetudinem in Italiam quam maximis itineribus est prosectus, ut municipia, ct colonias appellaret, quibus M. Antonii quaestoris sui commendareta sacerdotii petitionem. Contendebat enim gratia cum libenter pro homine sibi conjundum mo, quem paulo ante praemiserat ad petitionem, tum acriter contra factionem , & potentiam pau- Corum , qui M. Antonii repulsa b Caesaris decedentis convellere gratiam cupiebant. Hunc, e
a sacerdotii 'mitionem 3 auguratus et quem etiam sacerdo=rum
dixit Plinius IV. epist. vixa. De Antonii autem augurata vi deas Cic. Philip . I. ca'. 33.
, caesaris aecesentis a de provincia , cuius iam nonus annus
280쪽
si Augurem prius factum , quam Italiam atti seret, in itinere audierat ; tamen non minus austam sibi caussam municipia , ct colonias adeundi existimavit : ut iis gratias ageret, quod frequentiam , atque ossicium suum Antonio praestitissent: simulque se & honorem suum in sequentis anni commendaret petitione; propterea quod insolenter adversarii fui gloriarentur , L. Lentulum, S C. Marcellum Cos . creatos, qui omni honore, es dignitate Gesarem expoliarent:
a ereptum Ser. Galbae consulatum, cum is multo plus gratia, suffragiisque valuisset, quod sibi conjunetus & familiaritate , & necessitudine legationis esset. Exceptus est Caesaris adventus ab omnibus municipiis, & coloniis incredibili honore, atque amore. Tum primum enim veniebat ab illo universae Galliae bello . Nihil relinquebatur, quod ad ornatum portarum , itinerum,
locorumque omnium, qua Caesar iturus erat, excogitari posset. Cum liberis omnis multitudo obviam procedebat. Hostiae omnibus locis imm Iabantur. Tricliniis stratis fora, templaque Oz- Cupabantur, ut vel exspectatissimi triumphi laetitia b praecipi posset. Tanta erat magnis centia apud opulentiores , cupiditas apud humiliores. Cum omnes regiones Galliae Togatae Caesar percurrisset, summa celeritate ad exercitum Nemetocennam rediit; legionibusque ex omnibus hibernis ad fines Trevirorum evocatis , eo profectus est, ibique exercitum Iustravit. T. Labienum Galliae Togatae praefecit, quo majore com mendatione conciliaretur ad consulatus petitionem. Ipse tantum itinerum faciebat, quantum satis esse ad mutationem locorum propter sal bria ereptum rer. Galbae consulatum I ser. Galba legatus Cae saris in Gallia fuerat. mimiis cuni legione in Nantuares & Uer gros, sis. m. ine te. Cum consulatum peteret, repulsam tulit propter Caesaris amicitiam: ex quo Caesari offensus cum Camio & Bruto conspiravit. ruet. GaIθ. c. 3.b praecipi possis 3 ante capi, ut ad Caesaris exspectatum trium Pluim, nondum autem praesentem, referatur. Sic R. Steph.& Ciaccon. & Gryph. & Iungeriri. ac Goduiniri r etiam U. c. Carrariensis. Alii percipi, ut cum quoris triumpho splei didiore comparetur.