장음표시 사용
281쪽
britatem existimabat. Ibi quanquam crebro auis
diebat Labienum ab inimicis suis sollieitari ;certiorque fiebat, id agi paucorum consiliis, ut,
interposita senatus auctoritate , aliqua parte exercitus spoliaretur et tamen neque de Labieno credidit quidquam, neque contra senatus aucto Titatem, ut aliquid faceret, potuit adduci. Iudicabat enim, liberis sententiis Patrum conscriptorum caussam suam facile obtineri. Nam b C. Curio tribunus plebis cum Caesaris caussam, dignitatemque defendendam suscepisset, saepe erat senatui pollicitus, si quem timor armorum Caesaris laeceret, ct quoniam Pompeii dominatio,
atque arma non minimum terrorem foro in se
rent; discederet uterque ab armis, exercitusque
dimitteret: fore eo pacto liberam , & sui iuris
civitatem . Neque hoc tantum pollicitus est, sed etiam e per se senatus discessionem facere coepit. Quod ne fieret, consules, amicique Pompeii suaserunt, atque, ita rem moderando, discesserunt. I 3. Magnum hoc testimoniun-enatus erat universi, conveniensque superiori facto . Nam Mareellus proximo anno, cum impugnaret Caesaris dignitatem , contra legem Pompeii, & Crassi, retu- Ierat ante tempus ad senatum de Caesaris pro
vinetis : sententiisque dictis, discessionem faeiente Marcello, qui sibi omnem dignitatem ex Ca saris invidia quaerebat, d senatus frequens in alia omnia transit. Quibus non frangebantur a nimi inimi eorum Caesaris , sed admonebantur, quo majores pararent necessitudines, quibus e
a La*ievum ab inimicis fias follicitari a Caesaris inimieis. nee frustra. Labienus enim Postea stetit a Pompeii partibus. h C. Cinio tribunus m. 3 Hic est . ad quem Ciceronis exstant epistolae lib. II. post violentissimus deaensor Caesaris . in frica periit. Sueton. Caes. M. & 36.e ρον se discessonem facere coepis 3 Plutarethus Caesare P. - s .inu A'ντώνιον tribuit, in quibus princeps erat C
Tio: uterque enim pro Caesare eontendit. Fit autem disces, fio post diversas sententias consule aliquando etiam tribuno, cic. s. epis. Ig. postulante. ut qui huius illiusve se tentiae sint . a ceteris discedant. Gellius xIV, p. Tuberone auctore necessariam SCtis disces onem tradit. d senatων frequens in alia omnia a Uid. Phitarch. dicto Ioeo ἔ& Appian. Civ. 11. p. 236. qui ait, in Citrionis sententiam
CCCLXX. senatores distinister solos rara in alteram.
282쪽
LIBER VIII. 273gi posset senatus id probare , quod ipsi consti
tutilent. Fit deinde S. C. ut a ad bellum Paris thicum legio una a Cn. Pompeio , altera a C. Caesare mitterentur. Neque obscure hae duae le- s4.giones uni Caesari detrahuntur. Nam Cn. Pompeius legionem primam, quam ad Caesarem miserat, confectam ex delectu provinciae , Caesaritamquam ex suo numero dea it . Caesar autem, Cum de voluntate adversariorum nemini dubium esset, Cn. Pompeio legionem remisit, &ex suo numero xv, quam in Gallia citeriore habuerat, ex S.C. iubet tradi. In ejus locum xi legionem in Italiam mittit . quae praesidia tueretur, ex quibus praesidiis xv deducebatur; ipse exercitum distribuit per hiberna. C. Trebonium cum legionibus xv in Belgio collocat ; C. Fabium cum totidem in ita uos deducit. Sie enim existimabat tutissimam fore Galliam, si Belgae, quorum maxima virtus, & itaui, quorum auctoritas summa esset, exercitibus continerentur. Ipse in Italiam profectus est. Quo cum venisset, cognoscit , per C. Marcellum consulem legiones H. ab se remissas , quae ex S. C. deberent ad Ss. Parthicum bellum duei, Cn. Pompeio traditas, atque in Italia retentas esse . Hoc facto, quamquam nulli erat dubium, quin arma contra Coeiniarem pararentur; tamen Caesar omnia patienda
esse statuit, quoad sibi spes aliqua relinqueretur iure potius disceptavi, quam belli gerendi.
283쪽
Litteras Caesaris Fabius Consulibus tradit. Consules de Republ. referunt . L. Lentulus opsram suam Senatui, S' Reipub. sub conditione promittit: idem faeit Scipio , cuius sententia a
Itteris a Fabio C. Caesaris consulibus redditis , aegre ab iis impetratum est , summa tribunorum plebis contentione , ut in senatu recitarentur. Ut vero ex litteris ad senatum referretur , impetrari non potuit. Referunt eon-
siilex de Republica a in civitate . L. Lentulus consul Senatui , Reique publicae se non defuturum pollicetur, si audacter , ac sortiter sententias dicere velint : sin Caesarem respiciant , atque ejus gratiam sequantur, ut superioribus secerint temporibus, se sibi consilium capturum , neque senatus auctoritati obtemperaturum : habere se quoque ad Caesaris gratiam, atque amicitiam receptum . In eandem sententiam loquitur Scipio , Pompeio esse in animo , Reipublicae non deesse, si senatus sequatur : sin cunctetur, atque agat lenius , nequidquam eius auxi- a. lium, si postea velit, imploraturum . Haec Scipionis oratio, quod senatus in urbe habebatur sa is eivitate 3 Μultis haec verba suspecta sunt. quasi a librario inserta r quia Caesar in ti e potius dixisset, ut cap. 2. ineunte, quod senatui extra urbem habito cap. s. o. in ponitur.
284쪽
LIBERI. 27stur, a Pompeiusque aderat, ex ipsius ore Pompeii mitti videbatur.
M. Mareelius, M. caIidius , Μ. Rufus lenior erdietini sententias, quam Lentulus. Plerique t men coacti Lentuli conυiciis, s Pompeianorum minis, Scipionis sententiam amplectuntur ; quae es , ut Caesar exercitum dimittat , ndi velle fostir iudicari . Tribuni intercedunt , de qua intererisione statim refertur. DIxerat aliquis leniorem sententiam, ut primo M. Marcellus ingressus in eam orationem, non oportere ante de Republica ad senatum referri , quam delectus tota Italia habiti ,& exercitus conscripti essent ; quo praesidio tuto, & libere senatus, quae vellet, decernere auderet: ut M. Calidius, qui censebat, ut Pompeius in suas provincias proficisceretur , ne qua esset armorum causa: timere Caesarem, abreptia ab eo Ir. Iegionibus, ne ad ejus periculum rein servare, & obtinere eas ad urbem Pompeius viis deretur b ut M. Rufus , qui sententiam Caliis dii, paueis fere mutatis verbis, sequebatur . Ii omnes convicio L. Lentuli confinis correpti exagitabantur. Lentulus o sententiam Calidii pronuntiaturum se omnino negavit. Marcellus perterritus conviciis a sua sententia discessit . Sie vocibus consulis , terrore praesentis exercitus , minis amicorum Pompeii plerique compulsi, ia-
viti, ct coacti, Scipionis sententiam sequuntur: Uti
a Pompeiusque aderat J IIuretuς V. L. lib. X. extremo a. v. eicit; id est ad inflem, i Sit : P. Uictorius lib. ID. ineunte aderat. Omnes tamen scripti & olim editi aderae, hoc e It . in proximo, sub moenibus erat, ut Dio Cassius lib. xli. iu- eunte ait, ε ν τm , ins urbis. h est Μ. R tis 3 Μ. Coeli us Rufus , cuius est Um. liber epistolarum inter Ciceronianas: & pro quo Ciceronis exstat oratio. pro Coelio inscripta.c sententiam Calidii Dronuntiatiarum I Consul singulas sentemitas rogabat di collectas postmodum simul pronuntiabat , ut appareret. mam opus esset discessione. Omisi e aliquando.
quae displicebant, ex hoc ipso loco maiu&mim cIι.
285쪽
Uti ante certam diem Caesar exercitum dimi tat: si non faciat, eum a adversus rem publicam facturum videri. Intercedunt M. Antonius, Q. Cassius , Tribuni pl. Resertur confestim de intercessione tribunorum: dicuntur sententiae graves: ut quisque acerbissime erudelissimeque dixit, ita quam maxime ab inimicis Caesaris col laudatur.
Pompeius Senatores evocat, eo que eonfirmat . C. Ciario Tribunos plebis ad ius Comitorum evo eat : omnes Caesaris inimici in Senatum ereum
tur . Sententiis L. Pisonis, Roseis, s aliorum Seipio, oe Cato eum aliis, privatis causis, resistunt. 3. R Isso ad vesperum senatu, omnes, qui sunt eius ordinis, a Pompeio b evocantur. Laudat promptos, atque in posterum confirmat, segniores castigat, atque incitat . Multi undique
ex veteribus Pompeii exercitibus, e spe praemiorum , atque ordinum evocantur; multi ex duabus legionibus, quae sunt traditae a Caesare, ariscessuntur. d Completur urbs . Ad ius comitiorum Trib. pleb. C. Curio evocat. Omnes amici consulum, necessarii Pompeii, atque eorum, qui veteres inimicitias cum Caesare gerebant , coguntur in Senatum, quorum vocibus, & conis cursu terrentur infirmiores, dubii confirmantur ;
plerisque vero libere potestas decernendi eripi
tur a a resus remp. facturum I mollior Drmula quam hostem is-aicari ; re autem illi fere consentiens . Lui sunt & Cicero Pro mi. c. s. Sallust. Catil. e. so. seq. Μ. Coelius ad Cic. epist. s. sect. 1'. ex sch morantur a extra urbem ut senatus habeatur , ubi Pompeius erat; ut cap. 6. infra sect. E. c De ordinum a ut ductores ordinum fierent: aut fi fuissent. ad superiores adscenderent ordines. e completur ures: au itis eomitiorum rei mos 3 Urbs militibus arcessitis completur . Cetera in mendo latent. Sensus m lasse e Curionem . qui paullo ante tribunus fuerat. novos tribunos admonuisse, quae proximis comitin data Catiari fuerant.
286쪽
tur . Pollieetur a L. Piso Censor , sese iturumaci Caesarem , item L. Roscius Praetor , qui de
his rebus eum doceant . VI. dies ad eam rem eonficiendam spatii postu Iant. Dicuntur etiam a nonnullis sententiae, ut legati ad Caesarem mit- antur , qui voIuntatem senatus ei proponant . omnibus his resistitur; omnibusque oratio Coninsulis, Scipionis, Catonis opponitur. b Catonem veteres inimicitiae Caesaris incitant , ct e dolor repulsae. Lentulus aeris alieni magnitudine , &fpe exercitus, ac provinciarum, di regum appellandorum largitionibus movetur: seque alterum sere SyIIam, inter suos gloriatur, ad quem sum ma imperii redeat. Scipionem eadem spes provinciae, atque exercituum impellit, quos se pro necessitudine partiturum cum Pompeio arbitratur: simul d iudiciorum metus, adulatio, atque
oste ratio sit , & potentium , qui in Republica , iudiciisque tum pIurimum pollebant . Ipse Pompeius ab inimicis Caesaris incitatus, &quod
e neminem dignitate secum exaequari volebat , totum se ab ejus amicitia averterat, & cum communibus inimie is in gratiam redierat, quorum ipse maximam partem illo assinitatis tempore adiunxerat Caesari. Simul infamia II. legionum permotus, quas ab itinere Asiae, Syriaeque ad suam potentiam dominatumque cnnverterat, rem ad arma deduci studebat.
4 a L. Piso renoν 3 cum Ap. Claudio. Idem socer Caesaris. h catonem interes inimici trae 3 Iniquior haec in Catonem censura videtur. Nip. caussa Omnia agentem. e sotis repulsae a quin aequo potius animo tulisse sertur. Conissulatum una cum Μ. Marcello & Ser. Sulpicio . ut inva-Iestenti Caesaris & Pompeii potentiae resisteret . petierat. sed impeditus ab utriusque amicis fuit. Dis c T. Ti. P. 24'.d iudiciorum metus a quia Scipio. Pompeii socer . de ambitua Μemmio lege Pompeia accusabatur . Appian. Cis. II. P.
e neminem Domm ex uari 3 Hoe plures Pompeio obiiciunt .
287쪽
a18 DE BELLO CIUILI. CAPUT IU.
Caesaris propinqui prohibentuν , eum de rerum statu movere . Tribunis pleb. intercessio eripiatur . Consulibus, s reliquis magistratibus p testas caCendi datur , ne quid detrimenti Res patiatur . De Caesaris impeνio , de Tribunis pleb. graυissime decernitur . Tribuni urbe G, gress ad Caesarem , qui Ravennae response exin pectat, coufugiunt. HIs de causis aguntur omnia raptim , atque turbate : neque docendi Caesaris propinquis eius spatium datur, nec tribunis plebis sui periculi deprecandi , neque etiam extremi iuris Intercessione retinendi , quod L. Sylla reliquerat, facultas tribuitur; sed ii de sua salute die VII. cogitare coguntur ; quod illi turbulentissimi superioribus temporibus tribuni pl. b VIII.
denique mense suarum actionum respicere , ac timere consueverant . Decurritur e ad illud extremum , atque ultimum S. C. quo , nisi poene in ipso urbis incendio atque desperatione omnium salutis, Iatorum audacia , numquam ante disces.sum est; Dent operam consules, praetores , tribuni pl. quique pro consulibus sunt ad urbem , ne quid res p. detrimenti capiat. Haec . S. C. pe scribuntur ad VII. Id. Ianuarii. Itaque V. primis diebus , quibus haberi senatus potuit , quae ex die consulatum iniit Lentulus, d hi duo excepto comitiali, ct de imperio Caesaris , & de amplissimis viris tribunis plebis gravissime , acerbissimeque decernitur . Profugiunt statim ex
a de sua fatu e se vir I septimo die . ex quo Lentulus con sulatum iniit, fugere tribuni cogebamur. pos paullo fere.
h vasa dent,ue mente respicere ae timore 3 mentis comitictrum consillarium, ex qu aesignatos consulcs tribuni timere coeperunt, quibus rationem actorum deberent reddere. t ad illud extremum uoue intimtim C. I Livius III. 4.ut-timae necessitatis formam vocat. Adde Sallust. Cat. c. M. &
Cic. I. CR ll. c. M ac nostrum mox cap. 7. sect. 4.d hidtio excepto comitiali 3 quo senatus haberi non poterat . comitiales clies Μacrobius I. Saturn. c. 16. defuit , quibus
288쪽
urbe tribuni plebis, seseque ad Caesarem conlerunt . IS eo tempore erat Ravennae , exspellati atque suis lenissimis postulatis responsa, si qua hominum aequitate res ad otium deduci posset.
Pompeius in senatu extra Urbem ea , quae Scipio antea dixerat , agit . Exercitum Je habe e ait paratum , ct alieno in Caesarem animo . Refertur de habendo delectu , de mittendo Fausto blia in Mauritaniam , de pecunia Pompeio danda. Privati homines in proυincias proficia scuntur , habentes Praeter consuetudinem in urbe lictores. Delectus habetur . Caesar apud milites eonesonatur . Legio XIII. injurias CHaris defensuram se pollicetur. ΡRoximis diebus a habetur senatus extra urbem. Pompeius eadem illa quae per Scipionem ostenderat, agit; senatus virtutem conliantiamque collaudat : copias suas exponit ; legiones habere sese paratas X. Praeterea cognitum, Compertumque sibi, alieno esse animo in Caesarem milites , neque iis poste persuaderi, ut eum detendant, aut sequantur. De reliquis rebus ad senatum refertur; tota ut Italia deleeius habeatur ; Faustus b Sylla pro praetore in Mauritaniam mittatur ; pecunia uti ex aerario Pompeio detur. Refertur etiam de rege Iuba, ut socius sit, atque amicus. Marcellus vero passurum se in praesentia negat. De Fausto impedit Philippus tribunus plebis . De reliquis rebus S. C. perscribuntur . e Provinciae privatis decernuntur ἔduae consulares, reliquae praetoriae. Scipioni ob-
Veis ἰa Faletuν fenartis extra tirbem J Extra urbem: quia Pompeio tamquam proconsuli non licebat intrare. h s His tiro ρraetore in Maurit iam a non in Iubae regnum . quia de eo mox sect. 4. separatim agitur . An in Μanrita niam propriam , ut reges eius . Bocchum & Bogudem , a Caesarianis partibus abstraheret Uide H. Noris Cenotaph. Pisan. p. 236.c prouinciae privatis decem tur 3 non ex praetura, aut conliblatu, ut antea. Uide infra c. 8s. huius lib. sest. 9. ste
289쪽
venit Syria; L. Domitio Gallia r a Philippus ,
di Marcellus privato consilio praetereuntur , ne que eorum sortes deiiciuntur . In reliquas provincias praetores mittuntur , neque exsperunt , quod superioribus annis acciderat, ut cie eorum
imperio ad populum referatur ; b paludatique ,
votis nuncupatis, exeunt. Consules, quod ante id tempus acciderat nunquam, ex urbe profici
scuntur ; lictoresque habent in urbe , & Capi
tolio privati, contra omnia vetustatis exempla. Tota Italia delectus habetur, arma imperantur, pecuniae a municipiis exiguntur, & e fanis tolluntur : omnia divina , ct humana iura permiscentur. Quibus rebus cognitis, Caesar apud mi-7 lites conesonatur ; omnium temporum iniurias inimicorum in se commemorat, a quibus diductum , & depravatum Pompeium queritur , invidia atque obtrectatione laudis suae, cujus ipse honori, di dignitati semper faverit, adiutorque
fuerit. Novum in Republica introductum exemplum queritur , o ut tribunitia intercesso armis notaretur, atque opprimeretur , quae superioribus annis esset restituta . Syllam , nudata omnibus rebus tribunitia potestate , tamen intercessionem liberam reliquisse . d Pompeium , qui amissam restituisse videatur , hona etiam , quae ante ha-huerat, ademisse : quotiescunque sit decretum et Darent Μagistratus operam , ne quid resp. d
trimenti caperet , qua voce , di quo Senatus
a Philippus oe inuestus 3 Hi ambo consulares in fori itione
Provinciarum a Pompeianis praetereuntur : A: L. Marcius Philippus . quia Caesaris adfinis . vitricus Octaviani . siet. g. c. s. Cur vero Μarcellus Μ. & C. infensi Caesari . inare Dionys. Uinlisis Μarcellimu legit. quia Philip i co lega Lentulus Μarcellinus fuit , quo anno Cicero ab exilio revertit paludatique, votis nuncupatis 3 Hinc ritum notes exeuntium in provincias . De Paludatis Cic. xv. epist. κυ I. & IU. Atinticis em xx x. De votis & aliis sacris in Capitolio ante uritum factis. Plinius Paneg. e. s. ubi de more ita fieri dicit. Q reis. mincesso armis notiaretur a tribunorum pl. ius interce dendi vi & armis cohiberetur. Qique quasi inureretur nota.d Pompeium, qui amissam resimisse a Sallust. Catil. c. 38. . Fomprio γ M. crasso COSS. tribunitia potessas resistita G. Adde hstonium in DIvinat. p. Is .
NARENT ΜAGISTRATUS OPERAM 3 De hac formula paullo ante dictum ad cap. s. s. 3.
290쪽
LIBERI. Egi 'eonsulto Populus Romanus ad arma sit votatus factum in pernkiosis legibus, in vi tribunitia, in seeessione populi , templis locisque editioribus occupatis ἔ atque haec superioris aetatis exempla expiata a Saturnini , atque Gracchorum casibus docet j quarum rerum illo tempore nihil factum , ne cogitatum quidem ; nulla lex promulgata; non cum populo agi coeptum ;nulla seeesso facta. Hortatur , cuius imperato ris ductu IX. annis Rempublicam felicissime gesserint , plurimaque praelia seeunda fecerint , omnem Galliam , b Germaniamque pacaverint , ut eius existimationem , dignitatemque ab inimicis defendant. Conclamant legionis XHI. quae aderat , milites , i hanc enim initio tumultus evocaverat e reliquae nondum convenerant in te paratos esse Imperatoris sui , Tribunorumque
Caesar Arimintim eum legione petit , reliquis Iegionibus subsequi iussis . Eodem L. Caesar pr fessi rur , Pompeium apud Caesarem excusat νus . Idem facit Roscius praetor . Cum utrisque Caesar postulata sua ad Pompeium deferenda
innita militum voluntate , Ariminum cum Mea legione proficiscitur , ibique e Tribunos silebis, qui ad eum confugerant , convenit: reiniquas legiones ex hibernis evocat , & subsequi jubet. Eo L. Caesar adolescens venit, cujus pater Caesaris erat legatus . Is , reliquo sermone eonfecto , cuius rei eaussa venerat, habere se a Pompeio ad eum privati ossicii mandata demonis strat: velle Pompeium se Caesari purgatum p ne ea, quae Reipublicas eaussa egerit, in suam contumeliam vertat: semper se Reipublicae commoda