장음표시 사용
321쪽
terent, a usu superiorum temporum, atque itinerum licentia. Erant complures honesti adolescentes, senatorum filii, & equestris ordinis: erant legationes civitatum : erant legati Caesaris . Hos omnes flumina continebant. Ad hos opprimendos cum omni equitatu , tribusque legioniabus Afranius de nocte proficiscitur , imprudentesque b ante missis equitibus aggreditur. Cele riter tamen sese Galli equites expediunt , praeliumque committunt. Hi , dum pari certamine res geri potuit, magnum hostium numerum pauci susti nuere: sed , ubi signa legionum appropinquare coeperunt, paucis amissis, sese in montes proximos conferunt. Hoc pugnae tempus magnum attulit nostris ad salutem momentum. Nacti enim spatium se in loca superiora receperunt. De siderati sunt eo die sagittarii circiter CD. equites pauci: calonum, atque impedimentorum non
I magnus numerus . c His tamen omnibus annona crevit , quae fere res non solum inopia prassentis, sed etiam futuri temporis timore ingraῶvescere consuevit. Jamque ad denarios L. in sinis gulos modios annona pervenerat, & militum vi-xes inopia frumenti diminuerat ; atque ineommoda in dies augebantur, & tam paucis diebus magna erat rerum facta commutatio, ac se fortuna inclinaverat, ut nostri magna inopia nece L. sariarum rerum conflictarentur; illi omnibus abundarent rebus , superioresque haberentur . Caesar iis civitatibus, quae ad ejus amicitiam accesserant, quod minor erat frumenti copia, pecua imperabat ; calones ad longinquiores civitates dimittebat. Ipse praesentem inopiam, quibus pol
erata Ure superiortim temporum aliquot ΜIS. Vinius eorreis
xit editorum in. h antemissis ejuiιιbus a Pluribus libris coniuncte . quasi compositum autemitto, ut antepono. antefero. Et Salmasius SoIi-NO c. 2s. connectit. minimos antemittiant . Et Agrariae scriptores stipe arbores antemuras memorant, iam iis Flaccus P. 4. Io. 11. Frontinus P. s. Aggenus P. 4s. ed. GOes. At n
itro loco Gryphius divisit ante missis. t His tamen omnibus a Gryphius addidit incommodis . quod deest ceteris: & forsan glossema est , interpretationis Ioco . cui aptum est, adiectum.
322쪽
erat subsidiis, tutabatur. Haec Afranius, Petre- s .iusque , di eorum amici pleniora etiam , atque uberiora Romam ad suos perscribebant . Multa rumor fingebat , ut pgne bellum confectum viis deretur. Quibus litteris nuntiisque Romam perlatis, a magni domum concursus ad Afranium iamagnae gratulationes fiebant: multi ex Italia aciCn. Pompeium proficiscebantur ; alii , ut principes talem nuntium attulisse, alii, ne eventum belli expectasse , aut ex omnibus novissimi venisse viderentur.
Caesar adi fleatis navibus exereitum transducit, in de pontem reficit. Eius equites hositim coueo rem unam interficiunt. CVm in his angustiis res esset, atque omnes s viae ab Afranianis militibus , equitibusque obsiderentur , nec pontes perfici possent , imperat militibus Caesar, ut naves faciant, cuius generis eum superioribus annis usus Britanniae do Querat . Carinae primum , ae statumina ex levi materia fiebant e reliquum eorpus navium , viaminibus contextum, coriis integebatur . Has perfectas carris iunctis devehit noetu millia passuum a castris XXII. militesque his navibus flumeutransportat; continentemque ripae collem improviso occupat. Hunc celeriter, prius quam ab adve sariis sentiatur , communit. Huc legionem postea transducit : atque ex utraque parte pontem institutum perficit biduo . b Ita comitatus , &qui frumenti caussa processerant, tuto ad se recipit ; S rem frumentariam expedire incipit. Eodem die equitum magnam partem flumen trans- . s.
jecit: qui inopinantes pabulatores , ct sine ullo '
a magni domum estuet Utis ad As 9 Variae sententiae de voee mum . Bononius Tarvisinus re Faernux aemtim legunt. Non placet, inquit Vomus e licet in Gryphiano id laudet. Μanutius. Hotmannus ad domum Anami . D. V sius vel mo , vel bominum, aut omnium. b Ita comitatus a supra cap. 43. stet. 4. cap. II. sest. La
323쪽
dissipatos timore aggressi, quam maximum numerum iumentorum, atque hominum intercipiunt: cohortibusque cetratis subsidio missis, scienter in duas partes sese distribuunt: alii, ut praedae praesidio sint; alii, ut venientibus resistant , atque
eos propellant: unamque cohortem, quae tem re ante caeteras extra aciem procurrerat , seclusam a reliquis circumveniunt, atque interficiunt . incolumesque cum magna praeda eodem ponte in
Massilienses expeditis navibus ad elassem D. Bruti aecedunt. Oritur eonflictus. Caesariani superi
s6. T Um haee ad Ilerdam geruntur, Massilienses
usi L. Domitii consilio, naves longaS eXpediunt, numero XVII. quarum erant xx. tectastis Multa his minora navigia addunt, ut ipsa multitudine nostra classis terreatur ', magnum numexum sagittariorum , magnum a Albicorum , de quibus supra demonstratum est , imponunt: atque hos praemiis , pollicitationibusque incitant. Certas sibi deposcit naves Domitius, atque has colonis pastoribusque , quos secum adduxerat, Complet . Sic omnibus rebus instructa classe, magna fiducia ad nostras naves procedunt, quis . bus praeerat D. Brutus . Hae ad insulam , quae est contra Massiliam , stationes obtinebant . Erat multo inferior numero navium Brutus e sed delectos ex omnibus legionibus sortissimos viros, antesignanos , centuriones Caesar ei classi attribuerat , qui sibi id muneris depoposcerant . Ii manus ferreas , atque b harpagones paraverant; magnoque numero pilorum, tragularum , reliquo-Tumque telorum se instruxerant et ita , cognito hostium adventu, suas naves ex portu educunt,
324쪽
eum Massiliensibus confligunt. Pugnatum utram que est fortissime, atque acerrime, neque multum Albici nostris virtute cedebant, homines asperi&montani, exercitati in armis, atque ii modo di- pressi a Massiliensibus recentem eorum pollieitati nem animis continebant ; pastoresque indomiti,
spe libertatis excitati, sub oculis domini suam probare operam studebant. Ipsi Massilienses, & celeritate navium, & scientia gubernatorum confi-s , nostros eludebant , impetusque eorum excipiebant: & quoad licebat latiore spatio, producta longius acie, circumvenire nostros, aut pluribus navibus adoriri singulas, aut a remos transcurrentes detergere , si possent , contendebant; Cum propius erat necessario ventum , ab scientia gubernatorum b atque artificiis ad virtutem montanorum confugiebant. Nostri, quod minus exercitatis remigibus , minusque perItis gubernatoribus utebantur , qui repente ex onerariis navibus erant producti , neque dum etiam v
cabulis armamentorum cognitis, tum etiam gravitate & tarditate navium impediebantur . Factae enim subito ex humida materia , non eundem usum celeritatis habebant . Itaque , dum locus cominus pugnandi daretur , aequo animo singulas binis navibus obiiciebant, atque iniecta manu ferrea , ct retenta utraque nave , diversi pugnabant, atque in hostium naves transcende-hant: &, magno numero Albicorum , & pastorum intersecto, partem navium deprimunt; nonnullas eum hominibus capiunt, reliquas in m tum compellunt . Eo die naves Massiliensium, cum iis, quae sunt captae, intereunt IX.
a remos detergem 3 distorquere. infringere , saltem palmulas
impetuosa praetervectione decutere.
h atque artificiis I Recentiores ita: vetus liber Bononii Ta vii. artifciis; Gryph. Wrifcii.
325쪽
Hostes eaute pabulantur . Oseenses, θ' alii Iegatos ad Caesarem mittunt , quibus ille frumentiam imperat. Multae Cisitates ab Afranio defeten- res Caesarem seqMuntur.
Τ ΤΟe Caesari ad Ilerdam nuntiato, simul per-λλ secto ponte, celeriter fortuna mutatur. II Ii perterriti virtute equitum, minus libere , minus audacter vagabantur : alias non longo ab castris progressi spatio, ut celerem receptum haberent , angustius pabulabantur: alias, longiore circuitu , custodias stationesque equitum vitabant ; aut, aliquo accepto detrimento, aut pro cui equitatu viso, ex medio itinere, projectis sarcinis, fugiebant; postremo & plures intermittere diss, &, praeter consuetudinem Omnium, no-6o. Elu constituerant pabulari. Interim Oscenses, cto Calagurritani, qui erant cum ostensibus conia tributi, mittunt ad eum legatos, seseque imperata facturos pollicentur . Hos Tarraconenses, S
b Lacetani, A Ausetani , & paucis post diebus
e Illurgavonenses , qui flumen Iberum attingunt, insequuntur . Petit ab his omnibus , ut se frumento iuvent. Pollicentur, atque, omnibus undique conquisitis iumentis, in castra deportant. Transit etiam cohors Illurgavonensis ad eum, cognito civitatis consilio , ct signa ex statione transfert . Magna celeriter fit commutatio rerum . Persesto ponte, magnis V. civitatibus aclamicitiam adjunctis , expedita re frumentaria, extinctis rumoribus de auxiliis legionum , quae cum Pompeio per Mauritaniam venire dicebantur , multae longinquiores civitates ab Afranici desciscunt, & Caesaris amicitiam sequuntur. CA-
P. de Μrica Plinii cognomina commutavit. XIl. Μ. P. Rboica d litans, di sub illius ditione, seu ei adiudicata. Osca autem nrbs nobilis inter Pyrenaeos & lberum Duvium. h Laceravi. Ausetani a populi Hii paniae sub Pyrenaeis.c Illure ari meta es a quorum Dertosa ad Iberum erat . Livim -- M. Len tres; Plinii m. 3. Ler oracs, scriplerunt.
326쪽
Caesar plures fossas ad equitatus eommodum faeie . ranius , s Petreius perterriti beIIum in Celtiberiam transfeνunt ; naυer ad Octogesam addueunt, s primo legiones duas, inde omnes eopias fluvium Sisorim tνans iaciant. Equites a Caesare missi iter Afranii, re Petreii impediunt. Qibus rebus perterritis animis adversariois 6 r.
. rum , Caesar, ne semper magno circuitu per Pontem equitatus esset mittendus , nactus idoneum locum , fossas pedum XXX. in altitudinem complures facere instituit , quibus partem aliquam Sicoris averteret, vadumque in eo flumine efficeret . His paene effectis , magnum intimorem Afranius Petreiusque perveniunt, ne mnino frumento pabuloque intercluderentur, quod multum Caesar equitatu valebat . itaque constituunt his locis excedere, dea in Celtiberiam hellum transferre . Huic consilio suffragabatur etiam illa res , quod ex b duobus contrariis generibus , quae superiore bello cum L. Sertorio steterant , e civitates victae nomen atque imperium absentis timebant : quae in amicitia manserant Pompeii , magnis affectae beneficiis eum diligebant: Caesaris autem in barbaris erat nOmen obscurius. Hinc magnos equitatus, magna.
que auxilia exspectabant; & suis locis d bellum in hiemem ducere cogitabant . Hoc inito consilio , toto flumine Ιbero naves conquiri , & mctogesam adduci iubent . Id erat oppidum positum ad Iberum, milliaque passuum a castris a erat XX. Ad eum Iocum fluminis, navibus tu ctis, pontem imperant fieri: legionesque II. fi Ο ε mena in cela relam a regionem Hispaniae trans Iberum et cuius Bilbilis est. Turiam. & alia. i 'h obus contrariis generi r a generibus hominum . quorum a Ili Romanis iideles fuerant, alii stuluerant Sertorio. ς ςiintates inctae a gentes, populi Hispaniae. qui cum Sertorio
a Milum in Memem ducere a trahere, prorogarg . Addo s. 14
327쪽
men Sicorim transducunt: castraque muniunt vaI-εa, Io pedum XII. Qua re per exploratores cognita, labore militum Caesar continuato diem noctem-rue opere in flumine avertendo , huc iam rem eduxerat, ut equites, etsi difficulter, atque aegre fiebat , possent tamen , atque auderent flumen transire ; pedites vero tantummodo humeris , ac summo pectore exstarent , ut tum altitudine aquae, tum etiam rapiditate fluminis altranseundum impedirentur . Sed tamen eodem fere tempore a pons in Ibero prope effectus nuntiabatur; ct in Sicori vadum reperiebatur. Iam vero eo magis illi maturandum iter existim . 3. bant. Itaque II. auxiliaribus cohortibus Ilerdae praesidio relictis , omnibus copiis Sicorim trans eunt , & cum ΙΙ. legionibus, quas superioribus diebus transduxerant, castra conjungunt. Relinquebatur Caesari nihil , nisi uti equitatu agmen adversariorum male haberet, vi carperet. Pons enim ipsius magnum circuitum habebat; ut multo breviore itinere illi ad Iberum pervenire pos.sent. Equites ab eo missi flumen transeunt; &cum de tertia vigilia Petreius , atque Afranius castra movissent, tepente sese ad novissimum agmen ostendunt; &, magna multitudine circum usa, morari, atque iter impedire incipiunt.
Caesar, dum equitatus eum Iostibus praeliatur , Ei xercitum omnem Iberum transducit. Inde ipse , o Petreius eastris positis copias instruunt. Hostes frustra copias educunt. I Rima luce ex superioribus Iocis , quae Caesa ris castris erant conjuricta, cernebatur equit tus nostri praeIio novissimos ilIorum premi vehementer , ac nonnumquam subsistere extremum agmen atque interrumpit alias inferri signa, Mumversarum cohortium impetu nostros propelli, deinde rursus conversos insequi ι totis vero castris
o pens in uera a Pro Pompeianis effectus. cap. 61. 4.
328쪽
stris a milites circulari , ct dolere , hostem ex manibus dimitti, bellum b non necessario longius
duci : centuriones tribunosque militum adire, atque Obsecrare, ut per eos Caesar certior fieret, ne labori suo, nec periculo parceret: Paratos esse , sese posse, & audere ea transire flumen, qua transductus esset equitatus . Quorum studio , ct
vocibus excitatus Caesar , etsi timebat e tantae magnitudinis flumini exercitum obiicere, cona dum tamen, atque experiendum iudicat. Itaque infirmiores milites ex omnibus centuriis deligi iubet, quorum aut animus, aut vires videbantur sustinere non posse . Hos cum legione una praesidio castris relinquit: reliquas legiones expoditas educit: magnoque numero iumentorum in flumine supra atque Infra constituto , transducit exercitum . Pauci ex his militibus vi fluminis abrepti ab equitatu excipiuntur ac sublevantur, interiit tamen nemo. Transducto incolumi exercitu , copias instruit; triplicemque aciem duc re incipit. Ac tantum fuit in militibus studium, ut d millium UI. addito circuitu, magnaque ad vadum fluminis mora interposita , eos qui de tertia vigilia exissent, ante horam diei IX. consequerentur. Quos ubi Afranius procul visos eum 6s. Petrejo conspexit, nova re perterritus, Iocis suis perioribus consistit, aciemque instruit. Caesar in Campis exercitum reficit , ne desessum praelio objiciat . Rursus conantes progredi insequitur,
S moratur. Illi necessario maturius, quam CO stituerant, castra ponunt . Suberant enim monistes, atque a millibus passuum v itinera diffiei-lia, atque angusta excipiebant. Hos intra monisses se recipiebant, ut equitatum effugerent Ca
ctionem ex ΜS. restituit: antea in excusis pluribus legeb tur contiareari. verbum cireulari est coetus & circulum hominum circumstantium & colloquentium facere . Sic usus est Cicero in Bruto c. s .
h non necessario a Non ex Palatino additum. ς tautae magnitudinis flumini J Sicori . necdum enim ad Ibe-
e murium vi. a veteres libri staticiunt ad iteν r quod Ciacc mus abundare censuit; quem omiss recentiores secuti sum
329쪽
saris praesidiisque in angustiis collocatis, exercitum itinere prohiberent ; ipsi sine periculo ac timore Iberum copias transducerent di quod fuit illis conandum , atque omni ratione essiciendum et sed totius diei pugna atque itineris labore defessi rem in posterum diem distulerunt . Caesar 66. quoque in proximo colle castra ponit. Media ei citer nocte iis , qui adaquandi causa longius a castris processerant , ab equitibus correptis , fit ab his certior Caesar, duces adversariorum silentio copias castris educere. Quo cognito, signum dari iubet. S a vasa militari more conclamari. Illi, exaudito clamore, veriti, ne noctu imp diti sub onere confligere cogerentur , aut b ne ab equitatu Caesaris in angustiis tenerentur , i ter supprimunt , copiasque in castris continent.
Petreius Caesaris lora explorat; idem fit a L. D eidio Saxa. Petreius , s Vanitis , habita ineoncilio quaestione de profectionis tempore , matutinum delistini. Dostero die Petreius eum paucis equitibus -' eulte ad exploranda loca proficiscitur . Hoc idem fit ex castris Caesaris . Mittitur L. Deciis dius Saxa cum paucis, qui loci naturam perspiciat . Uterque idem suis renuntiat , V. millia passuum proxima intercedere itineris campestris rinde excipere loea aspera,& montosa : qui prior has anguillas oecupaverit, ab hoc hostem prohi-
ε . beri, nihil esse negotii. Disputatur in concilio a Petrejo ct Afranio, & tempus prosectionis quae
gantur. & itinere transnioveantur: quod & simpliciter eonclamari dicitur C. εν. & infra lib. III. 's. Strategema Ia clavit Frontinus 1. S. sest. s. h ne ab e itatu in anginiis tenerentur a detinerentur. circ1 fusi Caesaris equitatu. eap. 6'. fe p. m. o. Fre inshemius I dice Curi. in V. obteri mavult in Cariaris loco tererentur , quemadmodum Curi. Iv. 14. es tingulis equomm obteri. Vet.
I b. prave νυσῖμι- , quod in utrumque pari facilitate in ' tari potest.
330쪽
ritur . Plerique censebant , ut noctu iter fac rent: posse prius ad angustias veniri, quam senisti rentur. Alii, quod pridie noctu conclamatum esset in eastris Caesaris, argumenti sumebant loco, non posse clam exiri, circumfundi noctu eis qui latum Caesaris, atque omnia loca , ct itinera obsideri r nocturnaque praelia esse vitanda, quod perterritus miles in civili dissensioue timori magis, quam religioni consulere consueverit rat lucem multum per se pudorem omnium Oculis, multum etiam tribunorum militum, est centurionum praesentiam afferre, quibus rebus coemceri milites , ct in ossicio contineri soleant.
Quare omni ratione esse interdiu perrumpendum. Etsi aliquo accepto detrimento, tamen, summRexercitus salva, locum , quem petant, capi posse . Haec vicit in concilio sententia ; di prima luce postridie constituunt proficisci.
Caesar disseillimum iter habet. Afraniani eius profectionem eontia meliis insequuntur . Hostes ad Lberum contendunt . Caesar, confecto itinere, aciem contra hostim instruit . Astanius colle quemdam occupat, in cuius cohorres impetus M. Tar, exploratis regionibus, albente coelo Ο- ολmnes copias castris educit ; magnoque circuitu, nullo certo itinere exercitum ducit. Nam que itinera, quae ad Iberum , atque octogesam Pertinebant , castris hostium oppositis tenebanis tur. I pii erant transcendendae valles maximae, aedissicillimaei faxa multis locis praerupta iter impediebant, ut arma per manus necessario traderentur, militesque inermes, sublevatique alii ab aliis magnam partem itineris conficerent . Sed hunc laborem recusabat nemo, quod eum omnium
laborum finem fore existimabant, si hostem Ιbero intercludere , ct frumento prohibere poruin sent . Ac primo Asraniani milites visendi caus- sa laeti ex castris procurrebant , contumeliosisque