C. Julii Cæsaris Commentarii de bello gallico et civili, eiusque fragmenta, & alia quæcunque extant. Accedit ad commentarios de bello gallico A. Hirtii continuatio, itemque ejusdem Bellum Alexandrinum, Africanum, & Hispaniense. Omnia ex veteri Semina

발행: 1741년

분량: 686페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

341쪽

g3a DE BELLO CIVILI.

aliqua temporis opportunitate postulare , quibus rebus augeantur opes suae , sed eos exercitus , quos eontra se multos iam annos aluerint, velle dimitti . Neque enim v r. legiones alia de causa missas in Hispaniam , septimamque ibi conscriptam, neque tot , tantasque classes paratas, neque summissos duces, rei militaris peritos . Nihil horum ad pacandas Hispanias , nihil ad usum provinciae provisum , quae propter diuturnitatem pacis nullum auxilium desiderarit. Omnia haec iampridem contra se pararitici se a novi generis imperia constitui, ut idem actportas urbanis praesideat rebus , R duas bellieo-sssimas provincias absens tot annos obtineat: in se iura magistratuum commutari; b ne ex praetura , & consulatu , ut semper , sed per paucos probati, ct electi in provincias mittantur: in se aetatis excusationem nihil valere, quod superio-1ibus bellis probati, ad obtinendos exercitus evocentur: in se uno non servari, quod sit omnibus datum semper imperatoribus , ut rebus feliciter gestis, aut cum honore aliquo , aut ceriste sine ignominia domum revertantur , exercitumque dimittant. Quae tamen omnia & se tuis Iisso patienter, & esse laturum: neque nunc id agere , ut ab illis abductum exercitum teneat

ipse, quod tamen sibi dissicile non sit; sed, ne

illi habeant , quo contra se uti possint : proinde, ut esset dictum, provinciis excederent, exinere itumque dimitterent. Si id sit factum, noctia

ηε. turum se nemini. Hanc unam, atque extremam

pacis esse conditionem . Id vero militibus fuit

pergratum , ct iucundum s ut ex ipsa significatione potuit cognosci in ut qui aliquid victi incommodi expectavassent, ultro praemium missionis ferrent. Nam cum de loco , ct tempore eis ius rei controvorsa inferretur, & voce, ct manibus universi ex vallo, ubi constiterant, significa a -Ioneris imberis 3 proconsulare Pompeii imperium qu liceret illi in Italia ad urbem manere . & res urbanas re gere. provinciam per legatos administrare. B ne ex matura in confialam J Et supra cap. s. huius libri conqueItus fuat, privatis prori im decerni . Vici plura ibi., Cooste

342쪽

LIBER I. 333

ficare coeperunt , ut statim dimitterentur : neque omni interposita fide firmum esse posse, fila aliud tempus differretur . Paucis cum esset in utramque partem verbis disputatum , res huc deducitur, ut ii, qui habeant domicilium, aut

possessiones in Hispania, statim ; reliqui ad Va

rum flumen dimittantur . Ne quid eis noceretur, neve quis invitus sacramento dicere cog retur a Caesare, cavetur. Caesar eπ eo tempore, g Ddum a ad flumen Varum veniatur , se frumentum daturum pollicetur . Addit etiam , ut, si quid quisque eorum in bello amiserit, quae snt penes milites suos, iis, qui amiserint, restituaturi militibus , aequa facta aestimatione , pecuniam pro iis rebus solvit . Quascunque postea controversias inter se milites habuerant , sua sponte , ad Caesarem introduxerunt . Petreius , atque Afranius . eum stipendium ab legionibus paene seditione facta flagitaretur, cujus illi diem

nondum venisse dicerent, Caesar ut cognosceret, postulant, eoque utrique, quod statuit, contenti fuerunt. Parte circiter tertia exercitus eo biduo dimissa, et x. legiones suas antecedere , reliis

quas subsequi iussit, ut non longo inter se spatio castra facerent i eique negotio e Q. Fufium Calenum legatum praefecit. Hoc eius praescripto ex Hispania ad Varum flumen est iter factum , atque ibi reliqua pars exercitus dimissa est .a ad raetim flumen qui Italiam Galliamque sub Alpibus disterminat. h ad Caesarem in ius adierni Ueleres libri ad Caesarem m- νο remnet posterioreς , intus adierum e neutris bene . de laudatus Dionys. Vinius , in itis adirerant . restituit . Feliciter .Sic Cicero Verrina vI. quae de Signis est, cap. 6s. m ad prae forem in itis adussiemss.c sum Catentim Fufium legendum . non Fusium . ut vulgo editur. Μulta eius mentio apud Ciceronem in Philip- Picis . UILE. 4. X. 2. XI. s. xxx. ubi meliores libri Fm

P a C. I in

343쪽

C. IULII CAES ARIS

COMMENTARIORUM

DE BELLO CIVILI

LIBER II. CAPUT I.

C. Trebonius ea, quae ad oppugnationem Massiliae necessaria sunt, parat . Crebrae ab Albicis eruptiones ex oppido fiunt. Um hae in Hispania geruntur , C. Trebonius legatus , qui ad oppugnationem Massiliae relictus erat , duabus ex partibus aggerem , vineas , turresque ad oppidum agere instituit . Una erat proXima portui , navalibusque , altera ad partem , qua eu aditus a ex Gallia , atque Hispania ad id mare , quod agit ad ostium Rhodani. Massilia enim fere ex tribus oppidi partibus mari alluitur. Reliqua quarta est, quae aditum habet a terra. Huius quoque spatii pars ea, quae ad arcem pertinet, loci natura, ct valle altissima munita , longam , ct dissicilem habet oppugnationem. Ad ea perficienda opera C. Trebonius magnam jumentorum , atque hominum multitudinem ex omni provincia vocat, vimina, materiamque comportarI iubet . Quibus comparatis rebus, aggerem in altitudinem pedum lxxx. , exstruit. Sed tanti erant antiquitus in oppido mnium rerum ad bellum apparatus , tantaque multitudo tormentorum, ut eorum vim nullae bcontextae viminibus vineae sustinere possent. AL

tur, cap. s.

344쪽

seres enim pedum x G. cuspidibus praefixi , amque hi a maximis ballistis missi per xv. ordines eratium in terra defigebantur. Itaque pedalibus lignis coniunctis inter se porticus integebantur,

atque hac agger inter manus proferebatur . Ana tecedebat testudo pedum lx. aequandi loci causa facta , item ex fortissimis lignis evoluta omni bus rebus , quibus ignis iactus , & lapides defendi possent. Sed magnitudo operum, altitudo

muri , atque turrium , multitudo tormentorum omnem administrationem tardabat. Tum ςrebrae

per Albicos eruptiones fiebant ex oppido, igneiaque aggeri, & turribus inferebantur, quae facile nostri repellebant milites, magnisque ultro il- Iatis detrimentis, eos, qui eruptionem feeerant, in oppidum reiiciebant.

CAPUT II. L. Nasidius in subdium Domitii, ει Massiliem

sum cum classe venit , quos de suo a entu

certiores factos hortatur , tit eum Bruto confiagant . Ex utraque parte naves ad acrem piagnam

educuntur. Oppidani eujusque sexus, ct aetatis mictoriam ab Diis exposcunt. Nierim L. Nasidius ab Cn. Pompeio cum claΩ - - - se navium xv r. in quibus paucae erant aeratae, L. Domitio, Massiliensibusque subsidio mis. sus , freto Siciliae, . imprudente , atque inopinante Curione, provehitur : appulsisque Messanam naudius, atque inde, propter repentinum terr rem principum, ac senatus fuga facta, ex navalibus eorum unam deducit. Hac adiuncta ad reliquas naves , eursum Massiliam versus perficit, liraemissaque clam navicula, Domitium, Massi-iensesque de suo adve nru certiores facit, eosque magnopere hortatur , ut rursus cum Bruti classe, additis suis auxiliis, confligant. Massilien- a.

, maximis ballisis missi Ballistae. machinae iaculatoriae, quibus non minora tela. ieci trabes uel integrae . vel ina , id est afferes. emittebantur. De asseri ι trabiθυμνε videas etiam Tacit. Hast. v. IO.

345쪽

336 DE BELLO CIVILI.

ses post superius incommodum veteres ad eum. dem numerum ex navalibus productas naves re fecerant , summaque industria armaverant ἔ remigum, gubernatorumque magna copia suppetebat , piscatoriasque adjecerant , atque contexe Tant , ut essent ab ictu telorum remiges tuti ἔhas sagittariis, tormentisque compleverant. Tali modo instructa classe , omnium seniorum matrumfamiliae, virginum precibus, ct fletu ex-

eitati, ut extremo tempore civitati subvenirent, Non minore animo , ac fiducia, quam ante diis micaverant, naves conscendunt. Communi enim sit vitio naturae, ut invisis, latitantibus, atque incognitis rebus magis confidamus , vehementiusque exterreamur, ut tum accidit. Adventus

enim L. Nasidii summa spe , ct voluntate civitatem compleverat . Nacti idoneum ventum ex portu exeunt, a & Tauroenta, quod est castellum Massiliensium , ad Nasidium perveniunt et

ibique naves expediunt, rursusque se ad confligendum animo confirmant, & consilia communicant. Dextra pars Massiliensibus attribuitur .snistra Nasidio. Eodem Brutus contendit, auctos. navium numero . Nam ad eas , quae factae fuerant Are Iate per taesarem . captivae Massilienissum accesserant v x. Has superioribus refecerat diebus ; atque omnibus rebus instruxerat. It que suos cohortatus, quos integros superavissent, ut victos contemnerent, plenus spei bonae, a

que animi adversus eos proficiscitur. Facile erat ex castris C. Trebonii, atque omnibus superioribus locis prospicere in urbem , ut omnis iuventus , quae in oppido remanserat , omnesque superioris aetatis, cum liberis, atque uxoribus ,

exa γ Tauroenta. σαοδ es ea It quartus easiis Graeco mois Te, a recto. ut Boantius chorograpnus scripsit. Ταυρα Me remis: quod nomen ini. 21. s. Isaaciis vcstius reddidit. Ptolemaeus Ταυροένειον Tauroentium proxime post Μaiasiliam ab ortu posuit: ex quo Strabonem Casaubonus emem dat lib. 1U. yas. x 24. euius est Ucωένων , elisa littera . aut amissa. Itinerarium maritimum. quod Antonini nomen

rum habet . quod larte etiam To--um legendum est .

346쪽

LIBER H. 337

ex publicis eustodiis , aut ex muro ad eoelum manus tenderent , aut templa Deorum immoris talium adirent, & ante simulacra proiecti victoriam ab Diis exposcerent. Neque erat quisquam omnium , qui non in eius diei casu suarum omnium fortunarum eventum consistere existimaret. Nam S honesti ex iuventute , ct cujusque aetatis amplissimi, nominatim evocati, atque obsecrati naves conscenderant; ut, si quid advers accidisset, ne ad conandum quidem sibi quidquam reliqui fore viderent: si Iuperavissent, veIdomesticis opibus , vel externis auxiliis, de salute urbis confiderent.

CAPUT III.

Massilienses fortiter pugnant . Impetων in navem Bruti fit. Μassilienses alistior naves amittNnt. Caesariani turrim, re alia opera ad propellendos hostiam impetus erigunx e rerum omnium forma deseribitur . Hostes machinas aedificatas

destruere curant.

Commisso praelio, Massiliensibus res nulla ad

virtutem defuit : sed memores eorum praeinceptorum , quae paulla ante ab suis acceperant , hoc animo decertabant , ut nullum aliud tempus ad conandum habituri viderentur ; & quibus in pugna Vitae periculum accideret, non ita multo se reliquorum civium fatum antecedere existimarent, quibus urbe capta eadem esset heiali ortuna patienda di deductisque nostris paulla tim navibus , ct artificio gubernatorum mobilitati navium locus dabatur; S, si quando nostri saeuitatem nacti ferreis iniectis manibus navem religaverant , undique suis laborantibus succu Tebant. Neque vero, coniunctis Albicis, cominus pugnando deficiebant : neque multum e debant virtute nostris . Simul ex minoribus nais vibus magna vis eminus missa telorum multa

nostris de improviso imprudentibus , atque impeditis vulnera inserebat ; conspicataeque naVes P 4 trire-

347쪽

338 DE BELLO CIVILI.

triremes II. navem D. Bruti , a quae ex signo

ficile agnosci poterat , duabus ex partibus sese

in eam incitaverant: sed tantum re provisa Brutus celeri tate navis enisus est, ut parvo momento antecederet . Illae adeo graviter inter se incitatae conflixerunt , ut vehementissime utraeque . ex contur laborarent; altera vero, perfracto rostro , tota collabefietet . Qua re animadversa , quae proximae ei loco ex Bruti classe naves erant, in eas impeditas impetum faciunt , celeriterque . ambas deprimunt . Sed Nasidianae naves nulli usui fuerunt , celeriterque pugna excesserunt . Non enim has aut b conspectus patriae, aut propinquorum praecepta ad eX tremum vitae periculum adire cogebant . Itaque eX eo numero navium nulla desiderata est, ex Massiliensium cisi. se v. sunt depressae , IV. captae , r. cum Nasidianis profugit , quae omnes citeriorem Hispaniam petiverunt . At ex reliquis una praemissa Massiliam, huius nuntii perferendi gratia, cum iam appropinquaret urbi, omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit: ac, re cognita, tantus luctus excepit , ut urbs ab hostibus capta eodem vestigio videretur. Massilienses tamen nihilo segnius ad defensionem urbis reliqua appa rare coeperunt . Est animadversum ab legiona' riis , qui dexteram partem operis administrabant, ex crebris hostium eruptionibus, magno sibi bia se praesidio posse, si pro castello, ac receptaculo turrim ex latere sub muro fecissent , quam priamo ad repentinos incursus humilem , parvamque fecerant . Huc se referebant : hine, si qua maior oppresserat vis, propugnabant: hinc ad repellendum , ct prosequendum hostem procurrebant . Patebat haec quoquoversus pedes xxx , sed parietum crassitudo pedes V. Postea vero, ut est rerum omnium magister usus , hominum adhibita solertia, inventum est, magno esse usui pos.

a mae ex signo fariis agnosci poterat Sic libri veteres: recem

tiores ex insegni.

respectis.

348쪽

LIBER II. 33 9

se, si haec esset in altitudinem turris elata . Id hac ratione perfectum est . Ubi turris altitudo ν.

perducta est ad contabulationem, eam in parietes instruxerunt ita , ut capita tignorum e Tirema parietum structura tegerentur; ne quid emineret , ubi ignis hostium inhaeresceret . Hanc insuper contignationem , quantum tectum plutei , ac vinearum passum est , laterculo adstruxerunt i supraque eum locum duo tigna transversa iniecerunt non longe ab extremis parietibus, quibus suspenderent eam contignationem , quae turri tegumento esset futura e supraque ea tigna directo transversas trabes injecerunt, a eanque asseribus religaverunt , Has trabes paullo

longiores , atque eminentiores , quam extremi parietes erant, effecerunt; ut esset ubi tegumenta praependere possent, ad defendendos ictus ac repellendos, dum inter eam contignationem parietes exstruerentur : eamque contabulationem

summam lateribus , lutoque constraverunt ; ne quid ignis hostium nocere posset : centonesque insuper iniecerunt ; ne aut tela tormentis missa tabulationem perfringerent , aut saxa ex Catapultis lateritium discuterent . b Storias autem ex funibus anchorarii tres in longitudinem p

rietum turris, latas 1 v. pedes fecerunt: easque ex HI. partibus, quae ad hostes vergebant , eminentibus trabibus circum turrim praependentes religaverunt , quod unum genus tegumenti aliis locis erant experti nullo telo , neque tormento transiici poue. Ubi vero ea pars turris quae erat perfecta, tecta atque munita est ab G

a easque asyllus religaverunt Assibus . sive axibus . non asseribus. recentiores . quia mox contabulatio vocetur, cui asia ses. quam afferes , aptiores : nisi Verbum reti are amerihus magis convenit. At omnes libri veteres, etiam scriptus Bruti, assieri s. Ames aurem sunt tabulae ἔ afferes, trabes fia ae . quales transversae in tectis sustinent tegulas . Vide &

h sorias autem. funibus ut firmiores essent. ex funibus contexebantur.' alias ex iunco aut simili materia. Levia enim & vilia tegumenta sunt.

t pluteos machinas. quibus in opere milites tegantur.

349쪽

34o DE BELLO CIVILI.

duxerunt: turris tectum per se ipsum a prehensionibus ex contignatione prima suspendere , ac tollere coeperunt ἰ ubi , quantum uoriarum dent i sso patiebatur, tantum elevabant. Intra haec tegumenta abditi atque muniti, parietes laterihus exstruebant : rursusque aliam prehensionem ad aedificandum sibi locum expediebant . Ubi tempus alterius contabulationis videbatur , tigna item ut primo tecta extremis lateribus in-Hruebant , exque ea contignatione rursus summam contabulationem , storiasque elevabant. Ι-ta tuto, ac sine ullo vulnere ac periculo VI tabulata exstruxerunt, fenestrasque, quibus in locis visum est, ad tormenta mittenda in struendo reliquerunt . Ubi ex ea turri , quae circum

essent opera, tueri se posse confisi sunt , b mus. culum pedes LX. Ion um ex materia bipedali , quem a turri lateritia ad hostium turrim , murumque perducerent , facere instituerunt e cuius musculi haec erat forma. Duae primum trabes in solo aeque longae , distantes inter se pedes I Rcollocantur , inque eis columellae pedum in altitudinem U. denguntur. Has inter se e capreolis molli fastigio coniungunt , ubi tigna , quae musculi tegendi causae ponant, collocentur. Eo super tigna bipedaIta iniiciunt; eaque laminis. clavisque religant . Ad extremum musculi tectum, trabesque extremas, quadratas regulas I Upatentes digitos defigunt, quae lateres , qui super musculum struantur , contineant . Ita fastigiato, atque ordinatim structo, ut trabes erant in capreolis collocatae , lateribus lutoque m uiaculus, ut ab igne , qui ex muro iaceretur , tuis tus esset, contegitur r supra lateres coria induia euntur ne canalibus aqua immissa lateres dilue re posset. Coria autem, ne rursus igni ac lapiadia prehensioni s Etiam prehenso genus machinae , quo me

modum cochleae tectviri vel tignationes sublevantur ac alia tolluntur.

h musculum pedes Ix longum Muscaeus machina itidem ad tegendos mi ites. quae hoe loco aeeurate descripta est. e eapreolis inter se multimum Capreoli, cυγκυ-rra , tune tigilla hinc atque hine proclinata inter columeIIas , ut si meat illas ac devinciant, etiam trabes sustineant.

350쪽

dibus eorrumpantur, centonibus conteguntur . Hoc opus omne tectum vineis ad ipsam turrim

perficiunt , subitoque , inopinantibus hostibus , machinatione navali, a phalangis subjectis, ad turrim hostium admovent, ut aedificio iungatur. mo malo perterriti subito oppidani saxa quam

maxima possunt, vectibus promovent, praecipiistataque muro in musculum devolvunt . Ictum

firmitas materiae sustinet ; & quidquid incidit . fastigio mustuli delabitur . Id ubi vident , mutant consilium : cupas taeda ac pice refertas iniscendunt ; easque de muro in musculum devolvunt. Involutae labuntur, delapsae ab lateribus, longuriis furcisque ab opere removentur . Interim sub mustulo milites vectibus infima saxa turris hostium , quibus fundamenta continebantur, Convellunt . Musculus ex turri lateritia a nostris telis, tormentisque defenditur: hostesque ex muro, ac turribus submoventur . Non datur Iibera muri defendendi facultas . Compluribus jam lapidibus ex ea, quae suberat, turri subductis, repentina ruina pars eius turris concidit :pars reliqua consequens procumbebat.

CAPUT IR

Mster suppliere ad Legator se eo erunt , peten rex , ut Caesar exspectetur ; sed de imprουisio eruptione facta , opera Caesarianorum incendunt.

- Ηi eos frustra insequuntur . Trebonius amussreficit. TUm hostes turris repentina ruina commoti, 22. inopinato malo turbati , Deorum ira per culsi, urbis direptione perterriti, b inermes cum P s infu-

fetite Is . Sunt 'alanetae . sive 'halangae . sesses teretes . νι- hus s yiciuntiar, cum attra πταν ad pelagus , uti ad si eo a fis cuntur. h inermes eum in meis se se porta Infulae capitis velamenta, quibus cum alii, tum . ut hoc Ioco, supplicantes & pacem Petentes usi sunt. Livius xxx. 3 6. vetata instilis ramisque uae carth in Utim occurrit navis. decem texati eram pr

SEARCH

MENU NAVIGATION