장음표시 사용
81쪽
Veneti, s a Iiae nationer bellum parant: item es, qua ad Uum naυitim maxime necessaria sunt ἀλιem exitum Veneti sortiantur : pluribus adsi-ris sociis naves in Venetiam coguntur iaVEneti, reliquaeque civitates , cognito Caesaris adventu , smul quod, quantum ita se facinus admisissent, intelli ebant, legatos, quod
nomen ad omnes nationes sanctum, inviolatumque semper fuisset retentos abs se , ct in vin- lcula conlectos, pro magnitudine periculi bellum. Parare , dc maxime ea , quae ad esum navium pertinerent, providere instituunt hoc maiore spe, quod multum natura loci eonfidebant. Pedestria esse itinera concisa aestuariis, navigationem -- peditam propter inscitiam locorum, paucitatemque portuum sciebacit; neque nostros exercitus , propter frumenti inopiam , diutiu& apud se morari posse confidebant. ac iam a ut omnia Contra opinionem acciderent , tamen se plurimum navibus posse : Romanos neque ullam facultatem habere navium, neque eorum locorum, ubi bellum gesturi essent, vada, portus, insulasque novisser ac longe aliam esse navigationem in Conin- eluso mari , atque in vastissimo , dc apertissimo Oceano, perspiciebant. His initis consi i is, Oppida muniunt, frumenta ex agris in oppida comportant ', naves in Venetiam , ubi Caesarem primum bellum gesturum constabat, Quam plurimas
possunt, cogunt. Socios sibi ad id bellum Ωmios, Lexobios, Nannetes, b Ambialites, Morinos, o Diablintes , Menapios adsciscunt. A
82쪽
xilia ex Britannia, quae contra eas regiones M. sita est, accersunt.
Retentio equitum Romanorum, rebellio post dediationem, plurium civitatum coniuratio CHarem ad bellum impellunt . T. Labientis legatur ira Treυiros mittitiar ; P. Crassus in Aquitaniam . Q. Titurius Sabinωs legat ut tu melios , Curiosolitas, s Lexobios; D. Bruttis Classi praefutatur ; bi omnes cum mandatis Caesaris. ERant hae dissicultates Ibelli gerendi, quas su- xo. pra ostendimus: sed multa tamen Caesarem ad id bellum incitabant i iniuriae a retentorum equitum Romanorum : rebellio facta post deditionem: defectio datis obsidi bus : tot civitatum Coniuratio: in primis, ne, hae parte neglecta, Teliquae nationes , idem sibi licere , arbitrarentur . Itaque, cum intelligeret, omnes fere Gallos novis rebus studere,& ad bellum mobiliter, Celeriterque excitari, omnes autem homines natura libertati studere, & conditionem servitutis odi sie , prius , quam plures civitates conspira Tent , partiendum sibi , ac latius distribuendum exercitum putavit . Itaque T. Labienum lega- Ο.tum in Treviros , qui proximi Rheno flumini sunt, cum equitatu mittit. Huic mandat , Remos, reliquosque Belgas adeat, atque in ossicio Contineat ; Germanosque , qui auxilio a Belgis accersiti dicebantur, si per vim navibus flumen
transre conentur , prohibeat . P. Crassium cum cohortibus legionariis xxx, ct magno numero equitatus, in Aquitaniam proficisci iubet , b ne
ex his nationibus auxilia in Galliam mittantur, ac tantae nationes conjungantur . Q. Titurium
Sedes etiam incertior , quamquam vulgo Aulercorum Pa tem ex dubio Ptolemaei loco interpretantur . Uid. NOtit orbis antiqui. R retemorum mineram R. 3 Silii. Uelanti . Terrasidii, supra c. s. h ne ec his nationi&ιs in Gaaiam Galliam proprie aia n. sive Celticam, distinctam ab Aquitania.
83쪽
Sabinum legatum cum legionibus Q I. in Unelisios, Curiosolitas, Lexobiosque mittit, qui eam. manum distinendam curet . D. Brutum adolescentem classi, Gallicisque navibus, quas ex Pictonibus, ct Santonis, reliquisque pacatis regionibus convenire iusserat, praeficit: &, cum primum posset, in Venetos proficisci iubet. Ipse eo pedestribus copiis contendit.
Situs oppidorum , piae in Unellis , Curiosolitis , cirLexobiis sunt , quorum oppugnatio impeditur . Quanam ratione hostium naυes aedifieatae fuerint . Earum comparatis cum navibus Caesaris .
δ' V Rant eiusmodi fere situs oppidorum , ut po
sita a in extremis lingulis promontoriisque , neque pedibus aditum haberent , cum ex alto se aestus incitavisset , quod bis semper accidit horarum xii. spatio, neque navibus, quod Iursu S, minuente aestu, naves in vadis asstie arentur . Ita utraque re oppidorum oppugnatio impediebatur : ac , si quando magnitudine operis forte superati, extruso mari aggere, ac molibus, atque his ferme moenibus adaequatis, suis fortanis desperare coeperant, magno numero navium appulso, cujus rei summam facultatem habebant, sua omnia deportabant , seque in proxima Oppida recipiebant. Ibi se rursus iisdem opportuis nitatibus loci defendebant. Haec eo facilius magnam partem aestatis faciebant, quod nostrae naves tempestatibus detinebantur : summaque erat vasto atque aperto mari, magnis aestibus, raris ac prope nullis portubus, dissicultas navigandi. 3. Namque ipsorum naves ad hunc modum factae, armataeque erant . Carinae aliquanto planiores , quam nostrarum navium, quo facilius vada, ac
a in extremis lingulis 3 Quidam linguis legunt, quod idem est. Lingula pars terrae , specie linguae in mare protensa . Fe- . nus; Lingua promontorii quoque genus non excellantis , sea molliter in planum devexi.
84쪽
a ecessum aestus excipere possent; prorae admodum erectae , atque item puppes , ad magnitudinem fluctuum , tempestatumque accommodatae . Naves totae factae ex robore, ad quamvis vim, & eontumeliam perferendam . Transtra ex pedalibus in altitudinem trabibus, confixa clavis ferreis digiti pollicis crassitudine. Anchorae, pro funibus, ferreis catenis revinctae . Pelles pro velis , alutaeque tenuiter confectae , sive propter lini inopiam , atque eius usus inscitiam, live, quod est magis verisimile, quod tantas tempestates Oceani, tantosque impetus ventorum sustineri, ac tanta onera navium regi velis non satis commode arbitrabantur. Cum his navibus nostrae classi eiusmodi congressus erat , ut una celeritate , &pulsu remorum praestaret, reliqua pro loci natura, pro vi tempestatum, illis essent aptiora, ct accommodatiora. Neque enim his nostrae rostro nocere poterant; tanta in his erat firmitudo: neque propter altitudinem facile telum adjiciebatur, & eadem de causa minus incommode scopulis continebantur. Accedebat, ut, cum saevire ventus coepisset,& se vento dedissent, &tempestatem ferrent facilius, ct in vadis consisterent tutius, & ab aestu derelictae, nihil saxa, ct cautes timerent. Quarum rerum omnium nostris navibus casus erant extimescendi.
Caesar elassem e portu profectam expectat, cuius navibus magno usui junt quaedam falces prae
ompluribus expugnatis oppidis, Caesar, ubi intellexit, frustra tantum laborem sumi, ne que hostium fugam captis oppidis reprimi , ne--que his noceri posse ,. statuit expectandam clas.sem : quae ubi convenit, ac primum ab hostibus
visa est, circiter cexx. naves eorum paratissimae, atque omni genere armorum ornatissimae e portu prosectae nostris adversae constiterunt. Neque
85쪽
satis Bruto , qui classi praeerat , neque tribun L
militum centurionibusque, quibus singulae nave Nerant attributae , constabat , quid agerent , aut quam rationem pugnae insisterent . Rostro enim noceri non posse cognoverant ', turribus autem excitatis , Iantum tamen has altitudo puppium ex barbaris navibus superabat, ut neque ex inferiore loco satis commode tela adjici possent ,
S missa a Gallis gravius acciderent . Una erat magno usui res praeparata a nostris, falces Praeacutae, insertae, a Exaeque longuriis, non absimili forma a muralium falcium . His cum funes 4 qui antennas ad malos distinebant, comprehenu adductique erant, navigio remis incitato prae- rumpebantur. Quibus abscissis , antennae nece sario concidebant, ut , cum omnis Gallicis navibus spes in velis , armamentisque consisteret ,
his ereptis, omnis usus navium uno tempore e-Tiperetur . Reliquum erat certamen positum iri virtute, qua nostri milites facile superabant, atque eo magis, quod in conspectu Caesaris , atque omnis exercitus res gerebatur , ut nullum
paulo fortius factum latere posset . omnes enim colles, & loca superiora, unde erat propinquua despectus in mare, ab exercitu tenebantur .
Milites hostium naver eonscendere curant ' hi semfra fugam arripiunt et postquam acerrim pugnatum est , Veneti, amissis.navibus, se Caesaxi dedunt ; qui in eos gratateν animadvertit ἀas. Isiectis, ut diximus, antennis, cum sngu-
las binae, aut ternae naves circumsisterent,
milites summa vi transcendere in hostium naves contendebant . Quod postquam barbari fieri
animadverterunt , expugnatis compluribuS navibus,
a minatium frictam 3 De his etiam infra lib. VII. c. m. B4. εα Postremo locor falcibus vitrum ac loricam rescindiarit . mri autem Gallorum non caementis & calce exstructi erant. sed trabibus directis & introrsus revinctis interiectus agger, ut Caesar eodem ura. 23. descripsit.
86쪽
hus , eum ei rei nullum reperiretur auxilium; fuga salutem petere contenderunt. AC, iam conversis in eam partem navibus, quo ventus fer hal , tanta subito a malacia , ac tranquillitas exstitit , ut se loco movere non possent . quae quidem res ad negotium conficiendum maxime auit opportuna. nam singulas nostri consectati ex- Pugnaverunt ἰ ut perpaucae ex omni numero, noctis interventu , ad terram pervenerint, cum ab hora fere xv usque ad Solis occasum pugnaretur. Quo 16- praelio bellum Venetorum, totiusque orae maritimae confectum est. Nam, cum omnis iuventus, Omnes etiam gravioris aetatis, in quibus aliquid consilii, aut dignitatis fuit, eo convenerant; tum navium quod ubique fuerat, unum in locum coegerant . Quibus amissis, reliqui neque quo se re Ciperent, neque quemadmodum oppida defenderent, habebant. Itaque se suaque omnia Caes xi dediderunt: in quos eo gravius Caesar vindicandum statuit, quo diligentius in reliquum te mispus a barbaris ius legatorum conservaretur. Itaque , omni senatu necato , reliquos sub corona
R Titurii Sabini adsentus in fines mellarum. Aulerci Ebur iees, Lexobii, suo sublato Senatu, se cum Viridovice eoniungunt, qui inde productis copiis ad pugnam Sabiniam provocarisDUm hare in Venetis geruntur, Q. Titurius 17.
Sabinus cum his copiis, quas a Caesare a ceperat, in fines Unellorum pervenit. His praeerat Viridovix , ac summam imperii tenebat ea-τum omnium civitatum , quae desecerant; ex quia
a malaria ae tranquillitas 3 Festus in F LUSTRA FIU
aicuntur. cum in mari stuctus non movenitiν. quam Gr6s s. λακι vocant. Sed plus malacia, quam quietem a suctibus infert: ideoque distincta est a nanquillitate. Seneca Pist. lxvis. In otio inconcusso .aeere non es tranquillitas, m ocis es. Haec vero in mari dicitur, cum Misine malo ac
87쪽
bus exercitum, magnasque copias coegerat. Atque his paucis diebus a Aulerci Eburovices, Lexobiique senatu suo interfecto, quod auctores belli esse nolebant, portas clauserunt, sequocum Viridovice conjunxerunt: magnaque praete rea multitudo undique ex Gallia perditorum hominum, latronumque convenerat, quos spes pIs
dandi , studiumque bellandi ab agricultura , &
quotidiano labore revocabat. Sabinus idoneo omnibus rebus loco castris sese tenebat : cum Viaridovix contra eum duum millium spatio consedisset, quotidieque productis copiis pugnandi p teitatem faceret: ut jam non solum hostibus iacontemptionem Sabinus veniret , sed etiam n strorum militum vocibus nonnihil carperetur: tantamque opinionem timoris praebuit , .ut jam ad vallum castrorum hostes accedere auderentisset ea causa faciebat, quod cum tanta multitudine hostium , praesertim eo absente , qui summam imperii teneret, nisi aequo loco, aut opportunitate aliqua data , legato dimicandum non existimabat ia
Rν quidam nomine Gallus Sabini pollicitationiabias capaeus ad hqstes transit, eisque aperit , quia Sabinus agat . Noses proficisci ad castra Sabini ιοnstituunt. TAc confirmata opimione timoris , idoneum quendam hominem , Se callidum delegit Gallum, ex iis, quos auxilii causa secumi habebat. Huic magnis praemiis, pollicitationibusque persuadet, ut ad hostes transeat : quid fieri velit , edocet. Qui ubi pro perfuga ad eos venit, timorem Romanorum proponit: quibus angustiis. ipsea Aia et Ebremvices I sine incisione . quae perperam in linros
irrepsit. Aulerci enim duorum generum erant . E mmces& Cenomani r quibus quidam tertium genus addunt, Dia olintei . de quibus supra. Plinius Iv. I 3 Aulerci, qui con - minantis Eseti Dices , γ qtii Cenomani. Eburovicum OpPN
88쪽
ipse Caesar a Venetis prematur , docet : neque ongius abesse, quin proxima nocle Sabinus clam ex castris exercitum educar, S ad Caesarem , auxilii terendi causa, proficiscatur. Quod ubi auditum est , conclamant omnes , Occasionem negotii bene gerendi amittendam non esse : ad ca- .dra iri oportere . Multae res ad hoc consilium Gallos hortabantur : superiorum dierum Sabrni cunctatio ; perfugae confirmatio ; inopia cibariorum , cui rei parum diligenter ab his erat provisum ; spes Venetici belli, di quod fere libe ter homines id , quod volunt, credunt. CAPUT XIII. Hoblium profectio ad Sabinum, eoius iussu militer - eruptionem faciunt . Hostium fuga , o pluria
HIs rebus adducti , non prius Viridovicens,
reliquosque duces ex concilio dimittunt, quam ab his sit concessum , arma uti capiant, .ad castra contendant. Qua re concessa , laeti velut explorata victoria, farmentis, virgultisque collectis, quibus fossas Romanorum compleant, ad castra pergunt. Locus erat castrorum editus, S paulatim ab imo acclivis , circiter passus cIdhuc magno cursu contende ni, ut quam minimum spatii ad se colligendos, armandosque R manis daretur, a exanimatique pervenerunt. Sabinus suos hortatus, cupientibus signum dat. Impeditis hostibus propter ea, quae serebant, mera , subito duabus portis eruptionem fieri iubet. Factum est opportunitate loci, hostium inscitia, ac defatigatione , virtute militum, ac superiorum pugnarum exercitatione , ut ne unum qui dena nostrorum impetum ferrent , ae statim terga verterent . Quos impeditos integris viribus milites nostri consecuti, magnum numerum
R exanimatique pervenerunt 3 anhelantes Ae prae nimio cursu' difficulter respirantes pei venerunt. Sic si pra H. 1. cia D ac ιΑstudine exanimatos . Adde de CiV. B. III. M.
89쪽
eorum occiderunt , reliquos equites consectati, paucos, qui ex fuga evaserant, reliquerunt. Sic uno tempore S de navali pugna Sabinus, & de Sabini victoria Caesar certior factus est : civitatesque omnes se statim Titurio dediderunt. Nam ut ad bella suscipienda Gallorum alacer, ac promptus est animus: sic mollis, ac minime resistens ad calamitates perserendas mens eorum est.
CAPUT XIV. P. Crassus in Sotiatium fines exereitum dueit; isi
coactis magnis copiis eum Crasso praelium committunt tandem υulnerati fugiunt : eamm op pidum oppugnatur . Inde ad Crassum legati miriMutur . Adeantuanni frustranea eruptior
votorum conditio ; Crassi profectio in fines Vο- carium , s Tarusarium. Fodem sere tempore P. Crassus . eum in Aquitaniam pervenisset , quae pars , ut ante dictum est , & regionum latitudine , & multitudine hominum , ex tertia parte Galliae est secti manda; cum intelligeret, in illis locis sibi bellum gerendum, ubi paucis ante annis L. Valerius Praeconius legatus, exercitu pulso, interfectus esset, atque unde L. Manilius Procos. impedimentis amissis, profugisset: non mediocrem tibi diligentiam adhibendam intelligebat . Itaque , re frumentaria prctvisa , auxiliis , equitatuque comparato, multis praeterea viris fortibus a Tolosa, de Narbone, quae sunt b civitates Galliae provinciae finitimae, ex his regionibus nomi
3 Tassa . oe Naisone 3 Nota hodieque iIIustrium civitatum
nomina; tum in extrema Romanorum provincia. occasum - versus, sitarum.
B civitates Galliae praυinciae finis mae his regionibus a Ciacconii haec emendatio est . quam etiam Dionyuus Vossius approbavit. Vulgo Iogitur : provinciae finitima . ex his regionibus ἔ uod talium est , quia dictae civitates non erant finitimae omanorum provinciae . sed in ipsa provincia. Caesar lib. E. C. Io. qua Tolosatium civitas es in provincia . Farinininem, antiqua colonia.
90쪽
natim evocatis , a in Sotiatium fines exercitumi citroduxit. Cuius adventu cognito Sotiates, magnis copiis coactis, equitatuque, quo plurimum valebant, in itinere agmen nostrum adorti, primum equestre praelium commiserunt; deinde,
=uitatu suo pulso , atque insectuentibus nostris,
ubito pedestres copias, quas in convalle in insidiis collocaverant, ostenderunt. Hi nostros disiectos adorti, praelium renovaverunt. P natum est diu , atque acriter , cum Sotiates superioribus victoriis freti , in sua virtute totius Aquia tantae salutem positam putarent . nostri autem , quid sine Imperatore , ct sine reliquis legionibus , adolescentulo duce , essicere possent , perspici cuperent. Tandem confecti vulneribus hostes terga vertere . Quorum magno numero interfecto , Crassus ex itinere b oppidum Sotiatium oppugnare coepit. Quibus fortiter resistentibus, vineas , turresque egit . Illi , alias eruinptione tentata , alias cuniculis ad aggerem vineasque actis , cujus rei sunt longe peritissimi Aquitani, propterea quod multis locis apud eose aerariae secturae sunt; ubi, diligentia nostiorum, nihil his rebus profici posse intellexerunt , legatos ad Crassum mittuns , seque in deditionem ut recipiat, petunt. Qua re Impetratae, ase et et .ma tradere iussi , faciunt . Atque in ea re mmnium nostrorum intentis animis, alia ex parte oppidi Adcantuannus , qui summam imperiI te