장음표시 사용
121쪽
'M E ecluelem Propheta: Vας autem gre es mei, grues sicuae eae, homines estis, se ego Dominus
Io .is. Deus vester, Icit Dominus Deus t Cluillus in Euagelio ait: Ftugrex Duus, ct unus P. ID
De quibus verbis plura dica cu ad Euangeli; lepus ordine peruenero. Nunc aute ii Ecclesia Chri iti grex Diti est,nuquid solus lani grex illo Duce ac Principe vili bili carebit, que bruti
Nisi in n. greges iaci sine hominu admiratione coiecuti sunt: Plinius cnim ita scribit: Inter omnia insta; - Τ p e ananc palus apibus, o re praecipua admirario: Rem ab .ua babent, considia prauatim, ac duces
vera m. Quod ergo gregibus apii Deus concessit Ni gregi suo Christus negasse putabitur
Nec ullius mometi est illa Caluini rei polio qua dicit, no ex toto orbe co crea es, aut etiamr idia,' grues, et I regem unum eligant, si singulos reges μ alvear bus aut catera is contentos eger ideoque
. ..... nihil aliud inde euinci,quam lingulis Eccleii Js debere suos Episcopos attribui: haec, inqua, iuratio. C.iluini resis sio nullius moincta citi propterea quod no modo quaelibet particularis Ecclesia per se una est verium etia tota militans Ecclei a cit etiam una; quod in apibus de gruibus sectis se liabet. Illorum enim cateruas Christias no ita collegit in unu aliquod corpus, sicuti uniuersam Ecclesia, lux in terris agit,unam & dici,& ei se voluit. Ie is enim mortuus est, v - ,-- . Dei qui erat disse Acar arci in uua. De s inus est inquit Cyprianus es Christin unu , tib i. piis. ct una Ecclesia, ct cathedra et a super Petra Domini voce fundata. Aliud altare congitis, aut sacerdotia nolim fieri praeter unu altare, O vnsi lacer Ioria no potest. Iam quis alibi coaggerit, spargit. Audis, Caluine quid dicat Colligi ne tu cum cathedra una Ucr Pestriam Domin voce fundatur At spargis potius, tot unas Ecclesias in mundo coi stituens, quot sunt apum aut gruit uni greges. Tibi satis est, ut quaelibet particularis Eccletia iit in se una. verum nos contendimus totam Ecclesiain militantem non nisi vini incise gregem, Ac ideo Pali arcni quoque&du-ilao, tu . cena spiritales nin summo gradu non nisi unum habere. Vt per totum mundum inquit Leo ' P et a nos i cum sit unius custae communionis integritas. Vt igitur m vno apum aut gruum grege unus tantum est rex , ita Sc in t ista militante Ecclesia i quae magis una est, quam vilia , grex apum aut gruum unus visibilis Praepositus esse debet, quem caeteri velut Regem ac ducemsci uni ordine literato instar eruum sequantur. Eodem vitio laborat de altera, quae mox adiu-gitur Caluini responsio. Nam cum Catholici Doctores Monarchiam plurium dominationi praestare dicerent,idque cx Homero conii marciat qui dixit, οι καὶ δν et λι- ανιμ, Atreii l. non est laudabilis multorum Principatu . Caluiniis rcsipi det, merum n ut aliud voluisti
' - dusi non ea re. I in o linquam plus dixit. Nam & multorum dominatione r prehendit, ex contrario illia Reipub statu laudauir,m quo plures aequali potestate no prip. . . b. i. Lutat Ergo M regi u si 'pra caeteros gubc nandi modos extulit,& nrς illo plurium dominati ne praeclua esse negauit. Cum aut e pulchritudo Eccletiae Christi apud Salomonem 5e Isiaia; -' ... valde praedicetu rinccessie est, Vir clarissi uia quamque gubernatione in Eccletia constituta
6iει. cxistimemiis. Verusit ita,ut Caluinus ait .non capiat duos regnu. An oblitus est , Ecclesiam regnum esse, ac regnum caelorum aChristo vocari Verum de eo postea. Interim animaduertere oportet, non modo singulis animalium generibus. quae salten in ii,cietate vivunt,sin- lini via. io. gulos duces praeesse; cru etiam toti auiu generi aquila toti vero animaliu terrestrium leo- i, ... nem dominari. Vnde de Plinius ex his auibus quas nouimus , a uia maxima honorem esse δι cir , maximamrue vim :& Epiphamus Dona lenus uper alea animalia maxime regale esse arte Di Q. Hominem omnibus aia antium cse piscium generibus ex Dei voluntare dominari. C A p V T X. rNE illς innumerabiles piscixi, aut uin caeterorumque animal tu species quas aut horna
turae codidit hac saltu ex parte videretur inordinatae quod i is omnibus nullus dux v- - . nus prςponeretur: Deus homine ad marinem se Omlitudine i a fecit, vi praee et piscibi maris, O volatilibus citi, O hobi, univer terrae, ommi reptil, quod Nouetur in terra. Quae
igitur in genera pene infinita sigillatim diis inguebantur,quaeq; locis logissime disiuista crat,
cu alia in caelo alia in terra,& alia ua mari degeret; liaec omnia in unu Deus collegit,quando ea iterat una uersa uni homini, hoc cst praecipuo dc primo omnia animantia generi siti biecit: vς ita no modo lingula animali si corpora in seipsis. nec latu linguli grcges aut genera lingula, veru ecia tota uniuersitas animabu haberet praeter Deum cic sub Deo certit Duce M Principe cui pareret. Qud minus dubitare licet quin praeter caput,quod in hominu singulorum corpore eminet, ac pra ter Duces Praepositosq; Ecclesiasticos, qui in singulis Ecclcii sccri nutur iteria unus dux primus omni a quae in nudo sunt Ecclcsi aru, cui caete omnes Ecclesiae debeat obedire. Quemadmodii enim caeterae omnes creaturae Monarchia unius Dei
agnosciit no absque ulla re interiecta sed primu per interpolita suoru in unoquoque genere Ducis deinde per interposita hominis comune pri sectura: sicutia Christiani homines unius Christi Monarchia in Ecclesia ipsius agnos cur,n6 absq: vlla re alia interic csprimu pointerpolitos in singulis quibusque Ecclesi)ς singulos Pastores, ac deinde per vina Pastore vibsibi tu omnibus comunitet intcrpolatu,qui loco viii bilis pretientiς Christi omnibus praeest.
122쪽
Nomines ita conduos fuisse, vi omnes qui simul in Icrra viverent, et nisus se debuerint, aque inde gubernationis Ecclesiasticae exemplum tendum esse., C A P v.T x I.
G Reges animalium suis singuli ducibus: Duces vero ipsi, omniaq. omnino animalia per
Dei lege uni homini subiaciuntur. Iam vero nu cum plures sint homines,illi saltem putentur non iterti altu duci, verit in absque ulla re interposita uni Deo, at l. viii Christo subesse: reflat, ut&ipsi,s homi pes nil merosa propagatione disti is as vinculo quoda naturali
cohaerere declare,vi ta in terra, quam in caelo nulla reperiatur multitudo,quae no rcu et uria certa suae naturae congruente unitate Myriniatu. Deris inquit Apostolus ex et noscit omne genus homina. Primum ergo utetia D.Chryso tomus admonet in Deus caput unis omnibus Hom, . deii ipsum Ada. Cur enim λ terra quemadmoda Age 'erfecti no sumus 'nepe ut paraus, τι nutricitio, is Decelsiogenerat nos inuice ligaret. Hac ob causam nec mutiere ex terra Iecu. Daque et clut ac tu quodam et no tota humani generis sorpus dependet. Et Dra iam a principio parentes duo fuisse vinvideri possent,vide qui conglutinet, qui in unum lege connub' coni gai. Et eum ex quo fac a est, marita mulieri trait. Deinde hunc imperare, iliam Abesse iuplar esse enim inter aequales .e LIIonem naum n arue noluit se Democratiam eae Regnum: or quod mare in mercitu licet,id in omni lene custodua domo deprehendus. Regis locum obtinu maritus, uxor Primatis se Ducis: imperium proximum tiberi tenent Umum familiares: nam es hi in subiectossim uer imperium tenent. Ei ou er .aunus quis am caeteris omnibus 'aefectus, heri vicem tenet, ste est serui. Atque aliud est rursiri imperium inter ipsos, oru or lueror ii dico. In rasis denique tiber ου aliud. out cum que aetab aui natura tulit: nam ne inpureis quide quale imperiam femiua tenet. au igitur, O counentibus
et aeque vinculis, a concordiam nos Deus disciplinams cosit. Et post Denique quod ex viros is mulier, es tiberi uem ex Groque, c multι nasitatur assectiones modet huc, quia pater est, amamus. Agum,quia avus;hanc, quodsita mater Eam, quo nutrix, hunc, P. fibus m. quod nepos, ct ictumium, quo pronepos sac. ruta silia lita quia neptis: hunc, quia rater, istam quia ex mire nepos hane
quia soror,in Gesorore neptem. Et quid recensiere uniuersam cognationis struem ait meret 8 Atiam coniunctions ormam comemus egi aper : cognatoru connubis inter duro, ad ahenos nos Maxit,
Hos vici im ad nos pesierit, O quos naturali necessi aene copulari no licet, hos nuptys conglutinauit,integras saepe familias unius nymphae roria conciliando, genus genera totum permisset. Ac ne tantum in rebus politicis non item in Ecclesiasticis hanc Primatus & unitatis legem institutam dicas,audi etiam quid porro ChrIsostomus dicat. Obedire inquit Apostolus istis, qui ci .. . siti unt. Eum quidem est,et in us est Principatus. or multarum claduum haec res
exsit occasio. cofusionis est turbationums ρrincipium.Sicut enim si ex Choro ipsum Coryphaeum
tinferas nequaquam modulagus chorus vel ordinarus existu: se phalanx militum, si ducem non habeat, Eo modo acies i a numero vel ordine processit: es nauis, si gubernatore priuetur, pessum eas
necesse est. sic or gregi si Pastorem abstuleris. cuncIus di stergetur is peribit.
Ne autem morbo huic medicina esse factam putes, ii plures simul in alijs atque alijs Ecclesi)s constituantur Pastores: subijcit ibidem Chrysostomus: Malum ieitur est,et L nu in est Principari. N isi ergo ipsi Pastores cum praesertim M plurimi sint,6c linguis, regionibusque disiungatur sub certo Principatu alterius visibilis Pastoris degat: ei rationi, qua D. Climsb-stonius utitur, nullo modo satisfactum est. Nam si tot millia Pastoru,quot in Ecelesia sunt, Pastore summo,cui obediat priuetur: n6nne cum ipsi Pastores in varias haereses disicedunt,
necesse erit greges illis subiectos multo etiam magis diuelli,& dissipari t M.Lim est igitur bi : r' t: rn in eis inter ipsis etiam Pastores Principatus. Sicut au te cum de una si ila nam agi tur eam, si beses Ix. gubernatore careat, recte cum D. ChJsOstomo peritura dicimus: eode modo, si classis naiauium instruatur ipsam classem dicimus multo magis peritura, si & illa certum ducem non habeat cuius auctoritate in hanc illamve parte seratur, dc cuius arbitrio vel pugnam ineat, vel declinet. Singulae autem Fidelium Ecclesiae cum naui una, verum ipsa Catholica Eccle
sa merito cum classe nauium comparatur. Quemadmodum igitur qui nec unam nauim .
absq; gubernatore incolumem fore dicit, multo magis intelligit, classem integram absque duce aut principe uno .cui parcat, saluam esse non posse: codcm prorsus modo qui nec linsulas Ecclesias absq. Pastoris alicuius Praesidentia in recta fide atque unitate contineri posci dicit, multo magis intelligit, totam Fidelium multitudine, quae per uniuersum orbe dii sunditur,ab haeresibus& schisimate immunem permanere non posse, praeterquam ii Pastorem
unum habeat qui totius corporis Pastorumque omnium curam gerat.
Haec saepius repetenda iudicaui, propterea quod non ignoro, Aduersiarios nostros illa, quae de Pastorum Principatu vel in Scripturis sanctis,uel in Patrum libris leguntur, ad particularem quamque Ecclesia sic reserre, ut nolint uniuerso Ecclesiae corpori illis modis consuli quibus consultum est singulis quibusque membris. Quasi vero Deus maiorem rationem totius Ecclesiae non habeat, quam singularum eius partium. Quanto praeclaruis sensit D. Augustinus,
123쪽
i. D. Augustinus,cum diceret, Deus non 'umsinguias hominibus quas riuatim, si uniuersege-2Σν i,. nera humano qua ublicὸ consalis. Deus ergo ingratiam totius generis humani Principatum quendam naturalem ab initio instituit,le sic instituit,ut inde gubernandae Ecclesiae lae ex-s ri cmplum peti vellet. Nam ut unus erat omnium hominum pater, qui dictus cst, Sapiente Rom. . Patcr non paucorum hominu ,sed pater orbis terrarum : sic vinis est omnium fidelium P, ltor Christus Iesus. Adam enim erat forma futura. Priminiamo de terra terrenus: Iecundus homo
de caelo caelestis. riualis terrenus, tales se terreni: cst qualis caelestas, tales se caeles . lana vcro quemadmodu moriente Adamo no mirit de terra gubernatio paterna aut Principatus ille naturalis, verum ad liberos Adae,qui lii ccesserunt in ius paternum, pertransi indemque suit primum Secli,deinde Noe dc Abraha caeteris mortalibus,quod Ada ipse futurus crat,si pcrpetuo vixillet: ad eandem rationc cum placuisset Christo, ut postqua visibiliter in hoc mu do praefuisset,ex hoc mudo transiret ad Patre, non periit de genere humano viii bilis praesectura unius Pastoris. Verum licet Cluillus maneat Ecclesiae suae caput in aeternu, dc ob cam rem longe superet vetere Adamum: tamen quia visibiliter de manifeste hoc officili iam non exercet,loco visibilis praesentiae suae, alium substituit, per quo Ecclesiam vique in finem seculi adnam istret. Loco spiritus Cluisti nodico uenquam substitutum, sed tantaim loco visibilis praesentiae eius.Spiritu enim adhuc nobiscum adest: visibili autem corporis sui ratio- uuis . . ne abcst. Mirabilis sane est Deus in operibus suis,& capientia mirabili cuncta disposuit.
Adam unus omnium parens factus est, tum ut praeterita imitaretur, tum ut futura praefig raret. Praeterita imitabatur, luna ea Monarctua suae in caelo praecesserat, in ipso exprimCbatur. Futura vero praefigurabat, dum ea quae in Ecclesia quandoque futura erant,per ipsius originem de filiorum eius progressum adumbrata sunt. Ita ultimis prima,vltimaque primis, i c. c. oc media utrisque respondent. An ignoratas binquit Apostolusὶ quoniam Sancti de mundo foe: Ah odia iudicabunt' Ideo hunc mundum teste Ambrosito dixis,lt ostendas ct alterum. Hic eryo mundusis uno. a verioris similitudinem factus m. Vnde homo hispositus in adimagincm D E i factus, vi sicut in superiore mundo ab uno D Eo Funi omnia, ita es in hoc ab uno homine omne haerent origianem. Hinc ess unde Mosis in Deuteronomia: Cum d uideret inq-ὶ Ahisiimus Gentem, quemai modum di*ersi bos Adae statuit fines sentium sicundum numerum Angelorum Dei. a uidia m. is.,usci Vertum hunc mu um Aperioris eqse smaginem certa ex causa ' V enim o Hierusalem imi erior. Hi im g se isti superior, quam matrem nostram vocas ide Apostolus. inferior Paradisui, in quo homo situs, modarum, or τι operaretur, se ut custodiret,accepit. Est o Me caelestis,in quo raptur Apostolus audiuis verba arcana. Haec Ambrosius. Quae ego in cum fine protuli, ut appareret, tum magna esse consensione inter iura εἰ caelo ru, NI naturae,& Ecclesiae, tu illa omnia iura unius praeiectura ubi q. constituere. Transeamus ia a naturali hominum Monarchia,cui Ecclesiastica similis esse debet ad illud Monarchiae genus, quod ab ipsis hominibus secundu natura
institutum est,ut ab illa etiam Ecclesiasticae Monarchiae quoddani adminiculum petamus. Monarchiam in tentibus regendis iure ciuiligentium, se Quino receptam esse cum interim non minus Ecclesiastico regimini,quam ciuili nece fana sit. CAPvT X I I.
S Equitur,ut quaeramus an hominum gubernatio iure sentisi & ciuili receeta, no perinde cita praeserat Monarchia caeteris omnibus gubernadi modis. Optandii sane fuerat, ut nemo relicta clementissima illa Patrumfamilias gubernatione, qua Deus per naturacis c. ipsam instituit, ad aliam se contulisset. Veruna quonia post peccati corruptelam, caecum cst genus hominu nec unquam in ullo vivendi genere acquiescit: factum est, primum ut Caina domo fui patris discedens 'abitaret in terra profugus ciuisalem a se ad catam ex fit, sui nomine
Henochiam appe aret, ubi videlicet ipse gereret principatu ale cxcogitatu, postquam pMe
num iugum a Deo institutu excussistet. Cuius exemptu Nemrodetiram , post diluuiu secutus,coepit esse tens,non in Domino, sed in terra,factusque est ta robustus venator, ut quo
admodum insignia quaeque Domini esse apud Hebraeos dicebatur, sic etiam ipse diceretur
venator coram Domino, unde Proverbiu exiuit, uasi Nemrod robustus venator coram Domino. Hic aute primus erat Rex in terra. Principium enim regni eius Babylon. Quamuis autem hoc
regni constituendi principiti eatenus a malo videatur esse, quatenus aut Cain, aut Nemrod a meliore alterius Principatu desecerunt: tame hoc posito, Quod semel deficere voluerunt, magnum sane bonii generi humano ex hoc nouo gubernationis Regiae modo creatum est. Factu quippe est,ut qui nolebant ministris Dei obedire, tamen sine omni obedientia no Viuerent sed obedirent saltem ei viro in cuius Principatum ipsi cos ensissent. Ita per Dei prouidentiam effectu est,ut licet inordinata hominum ambitio praeclarissimum ordinem diuinitus institutum violasset,in ordine tamen alium inferiorem illum quidem,sed tame etiam diuinu in redigerentur. Nata est ergo in diebus Nemrod terrestris Monarchia. Sed cum alij quoque viri audaces de bellicosi eam re animaduertissent, volebant & ipsi non amplius alteri subesse,uctum alijs in locis regnare, prout quis'. multitudinis aliorius assensiam ad eam
124쪽
rem conciliare potuit. Itaq: cum plures iam reges in omnibus p ne urbibus existerent,eaq; res humanum genus,quod in una societate contineri totum debebat, nimium disiungeret, at a. in diuersa studia traheret: immensa Dei misericordia regnum Asbriorum in diebus Nini Aegis excitauit, quod fines suos propagans, multa alia regna uniret atq; inter se complecteretiit. Successit postea huic Assyriorum Monarchiae primo Persarum,deinde Graecorum,ac deniqi Romanoru Monarchia, sub cuius initio Christus nasci voluit. Ac quantu suide bonum Orbi terraru ex his Monarchijs prouenerit, tum ex Prophetia Danieli de i)sidereuelata, tum ex ijs, quae ante ex Esebio or Leone Papa in mediu protulimus, abude intelligi po- uui si O.
test.Sic enim ait Daniel ad Nabuchodonos br: Tu Rex Rega es, or Deus cali regna, o fortuu- ri et v. .
dine, O imperia, ct gloria dedit tibi, se omnia n quibus hastant siti semissi or bestiae agri lucres quos caeli dedis in manu tua, rasub ditione tua uniuersi costituit. Nes ergo caput auresi. Et post te consistret Regnum aliud minus te: O regna tertium aliud aereum, quod imperabit uniuerse terrae. Et regna quartum erit velut ferrum. Guomodo ferrum commInuit se domat omnia, sic ri inuesct conteret omnia haec. Et poli: In diebus aute regnorum iEorum, si italis Deus caeli Regnum,quod
in aeternum non disii patitur, se regnum eius alteri populo non tradetur e comminuer autem se comi umet uniuerse ream haec in i um statis in aeternum. Secundum quodvidisti,quo abscissus est impis sine manibus, ct comminuit tectam, es ferrum, o aes, ct areentum, es aurum. Deus magnus ..uendis Regi, quae ventura sunt sua, se verum est seminium, o sidetis interpretario eius. Hic autem duo praecipue notanda fiunt: unum ,quod de Regnis potius quam de vilis alijs ciuilium gubernationum generibus cura est Deo. De ijs enim rebus Prophetias maxime reuelat,quarum maxima ratione habet. Alterum vero,quod insigniter animaduerti velim, illud est: ista Regna quae Daniel praedicat, minora esse regno Claristi : quod tamen Christi Reenum Ecclesia eius intelligitu r esse. Quae Christi Ecclesia,ut visibi liter in hoc mundo agit, muLinetiamsi ad caelestia&inuisibilia sus iret: sic non est dubitandum , quin visibilem caelestis quidem, sed tamen Regni formam in hoc naudo prae se serat: verum de hac re postea. Cum igitur pςne omnes per orbem nationes regibus quaeq; siuis parerent, populus Dei eo tardius in regnum terrenum concessit,quo pr artus ad regni caelestis modum a spirituali Pastore, quem Deus ei prςsecerat,resebatur. Nunc illud in primis urgeo, Monarchiam omni gen
ri hominum adeo tuisse no solum utilem M opportunam , sed praeterea necessariam,vt neq; Dei populus in sacris rebus vllo unquam tempore,nec sere quidem in profanis uno caruerit
Rectore ac Duce, quocunq; is nomine vocabatur. Nam si sorte post obitu Iosue, Duxqui praecederet in bello, defuerat na, qui praecederet in sacrificio atq: in alias tepli caerimoni js, nunquam desulti mox aut ad oraculu Dei,aut ad consensium populi properatum est, ut dux unus constitueretur,sine quo neq: pax in exercitu pro prio, neq; victoria de hoste sperari poterat. Post mortem Iosue conssuluerunt l, Istrael Dominu, dicentes: IEM Ucendet ante nos contra iuruum l. Chananaeum, or eris Dux bHI' Dimis Dominus: Iudas scendet. Ecce tradidi terra in manus eius. Et iterum: Ista elisae siurgentes venerunt in domum Dei, hoc est, in Silo consuluerunt . Dominum, ars diserunt: tauis erit in exercitu nostro Princeps certaminas contra bos Beniamin' uibus ros ondit Dominus: Iudas sit Dux vester. Erant quide singulis Tribubus sui Principes δί Duces. C tertim nisi Dominus nominatim designasset cuina potissimum totius rei summa comitateretur, periculu erat, ne prius inter se de principatu, quam cum hostibus de victoria dimicarent. Neq; vero quisqua facile patitur Imperi, conQrtem. Vnde Alexander Magnus Da riolum is dimidium regni sui obtulisset, respondisse dicitur: Vnum Regnii non magis sert
duos Reges, quam unus mundus duos seles. Itaq: cum etia D. Cyprianus unicu esse Deum contenderet: Ad Humu, inquit, Imperium uia de terris mutuemur exemplum. uando unqua P cietas aut c de c it,aulsine cruore desiit' Sic Thebanorumgermanitas rupta, ct permanens rogis dissidentitus etia in morte d cordia: or Romanos geminos unum non capit regnu, quos inam eri repit se istum. Pompeius se Caesar Ulines fuerunt, nec ta-en neces uates ardus in aemula potesate tenuerunt. Nec tu de homine mireris,cum in hoc omnis natura constentias. Et Cypriano Hieronrmus assentiens, Imperator,inquis,unus, Iudex in Prouinciae. Roma vicodra est duos 'sta re*m l habere reges non potuit. In Rebecca utero Esau ct Iacans gesserui. Nec aliter existimauit Augustinus: Nonne quaeuu, inquit nultitudo es minus vincitur,quo magis in una coiti
de ipsa como in unum, cuneus nominarus est, quasicounsus.
Quod si tata est necessitas unius Ducis in bello quod aduersus came de sanguinε geritur, . si tot modis unitati Sc cocordiae ciuili, per unius praefectiara consulitur. quato magis nos qui non cu carne M sanguine, sed cu miritibus tartareis,& cu principibus tenebrarum de fide ac spe dimicamus,unius Ducis praesidentia muniri debemus, ut ne vexillii diaboli iras figurantis se in Angelu lu*s,putemus esse vexilla Christi. Etenim siponsa Christi a Salomone aciei castrorii ordinatae coearatur, d ideo no minus Duce visibili in hac spiritali militia sua indige quam olim populus Iudaeorum Duce aliquo in bellis externis indigebat. Semper i itur Κ Dominum
125쪽
i Ion E visi si LI MONARCH. E c C L E s. L i B. iiii.
Dominum rogare debemus, ut certii duce, cuius vexillii in conspectu nostio sit,nobis prae beat,du in hoc mundo militamus. Ac sane ii quis dixerit, corporalia Isiaelitarii bella. de si rusulos duces belloria, fisura fuiste eorum quae nuc in Ecclesia Christi fiunt no errabiti cum
Paulus dicat,omnia inmura contigisse Uns. Plus dico: Visibiles 3c terrenae Monarchiae tu cae terae omnes,tu potissimu Romana, licet ob multas causas 1 Deo sint costitutae quas ante ex parte comemoraui: tame ob nulla potius causam costitutae fiunt,quam ut pacificu iter Eua- gelio Christi praepararet. Qua in re, ut Eusebia de Leonis testimonia,quae ante postes,niic omitta ita clegatissime scribit Eucherius Lugduncus Episcopus: Ista inquit externa omnia id n -- est,nationes se regna sutone Eliud in ditioneae ius cepisse Romanum, se ob aliud magna parte
clorui non ita cucurrissis inter crebras se ae sic repantes longe per
riui I ge nouora sempergrarium obiecta tra si sit. Deniq; B. Paulus per hunc eundem populum d rem isdem 'dii se ab Hierosolymis et '; ad Isbracum Euangelio Christi cuncta reposci tuando autem
is Dd inter nationes,aut multitu ne innumeras, aut immanitate barbaras extitisset' Inde est, quod
ne terra a Solis ortu se occasu, ab Aquilone se mari Christa resonat. quod ad ista omnia mundi latera concarrunt um fide Thrax fidem Lises fidem Drus fidem receptui Hi Nus. Magnum re ex hoe diuinae pietatis argumentum est, quod sub Caesare Octauio, cum υt': Romanaposte his vertice tenuit , tunese Deus terru dedi. Itaq; ut tua apud te profera, cum ab ortu regni huius cetes mus OecZogesimus quintus fere supra Aesimu vertatur annus, quicquid i subim dominatione regum vetasa, vel ub ista deinde eemina administratione Consulu Roman. accesiit Imperio, omnia Chri a uentui prae arata, o di fundendae et prouisa, potestsiquu es idoneus assertor essendere. Quod si Monarchiae ciuiles tantum utilitatis Euaselio propagando attulerunt, idq; quo niam per illas multi populi sitiat in unam gentem redacti decollecti : quanto magis necessarius est nunc aliquis Pastorum Princeps, qui eos de populos in tam diuersis Prouinciis dege tes in unitate vivus pullis de lenaei constituat,& semper cosse ruet' Nam si Monarchia ciuilis, quae foris costituta est, tantum Ecclesiae profuit dum viam Euangelio praedicando per aliarum gentium concordiam patesccit: quanto magis Monarchia Ecclesiastica quae ipsum corpus Ecclesiae intus vesciat de nutrit, eidem Ecclesiae ad concordiam domi staui bendam proderit Sed nunc relicta 5c naturali gubernatione,&ea qiiς secundum naturam maxime
est,ad eam Reipublicae formam accedamus,quae ab iplo Deo in Ecclesia ipsius instituta est.
ARGUMEN TvM LIBRI QUARTl. TSI tota Dei Ecclesia vere una est, quia sty as uno Deo est constituta, in unico
eius Spiritu conseruatur, in in eis demseummi boni aeterna fruitione acquiescit: raraen cum alia sit Angelorum, aliaq. hominum natura, in ii Viriq; non statim a creatione sua Deum facie ad aciem derint, se rius probati fuerint, quam ad contemplanda Dei maiestatem admitterentur, cumq; homines pro varia teporum occasione alia
ter sub Lege naturae, aliter quesiub Mosaica vixerint: Ecdesiam Christi cum singulis c Angelorum si hominum degendi modis ita conferam, γt ibique unius primatum diu nitus institutum, in a Prophetu unice commendatum fui se declaraturus sim, eademque vera essurus, eandem regiminis rationem in Ecclesia Christi collocandam fuisse.
Inter Angelos,cum asinitis crearentur, unum extis se Principem, qui postea, et i sincti Patres erudiuinis Scripturis colligerunt, defeceris i Deo, eundemi esse nunc Ecclesiae Christi coitionem. quae Angelorum ab initio fuerit, ni se quod Christus pro nonis, Principi de rogauit, vi ea non deficeret. C A v v T i. L A c v ir Deo, qui Spiritus est, ct in Jiritu coli vult , de nihilo quosdam Spiritus puris limos mox ab ipso naudi exordio create, qvi luminis de claritatis diuinae non ita multo post si tamen in veritare per sterent participes redderentur. De quo- . rum conditione de agendi modo antequam aliqui ex illis beati fierent, etsi nihil in Scripturis
126쪽
in scripturis diuinis satis perspicue dictu videatur tamen multi Prophetae Se A postoli quasi
aliud agentes scripserunt multa, ex quibus viri sancti diuinitiis inspirati, quaedam ad Angelorum conditioncm pertinentia in unum collegerunt. Quorum ego ut ingenium admiror, industrii laudo, fide suspicio: sic argumenta d collectioncs in laoc genere maximi quidem, non tamen pluris facio, quam ut intra innites humanae aut horitatis aqua tamen recedendum facile non sit eas hac in re consistere existimem. Ncq; cnim puto, illii unius Angeli supra caeteros principatum, te quo nunc ago , tam clare aut in Scripturis proponi, aut ab Ecclesia factenus definitum esse: ut haereticus aut infidelis haberi debeat, si quis contradixerit. Sed tamen qui ex altera parte id contemnet, quod ex diuinae Scripturae aut horitate per ingenia grauissima,tanto fidei de charitatis dono exculta,coiaclusum fuerit: cum puto non instar magistri sui mitem e se aut humilem,sed inani superbis typho tenacre instari. Ego autem cum in omni rerum uniuersitate atq; etiam ui singulis paene rerum generibus principatum quendam diuinitiis institutu in esse demonstrare conatus lina, non potui in Angclica nati ra hunc ipsum principatum non inuestigare. D. Paulus scribens ad Ephesios, ait se impetrande cuiusdam rei grati agenua exisse ad Domi nostri Iesu Christi irem, ex quo linquit omnis paternit. is in caelis es in terra nominatur. Quod aute Latinus interpres vocavit paternitate, pollet etia verti familia, trib', aut cognatio. Sed interpres ad nonac aeterni Patris allusit, ut Iesu Christi P. re omnem parernuare pue quae in caelo,stu quae in terras, nominari diceret. nominatur enim a patre paternitas. Nec erat cur Erasmus ex ista interpretatione sentetia Pauli peri; sie diceret, aut etia cur D. Tho. mam Aquinate notarct ob ea quae de paternitate in Angelis existente inquirit. Na Theophylactus vir docti illinus atq; etia natione Graecus, in hunc ipsum locu scripsit, πατμας, quo verbo Apostolus est usus,a patra nomine piatat u. Quo igitur pacto quod a patre deducitur,sgnificat nis vertas,quam per nonae paternitatisZadeo Vt D. Hicrotavinus dicat: πατρίαν La tini paternitate interpretatur,cum ex una radice multa generis turba d Guniatur . Qui etiam sensum Pauli reddes Solus pater inlati practat caeteris, ut patres esse dicamur. D e terrenis caelestia conreplemur. dum que primum pias auit Deus, ct creator ipsius se pater fulti cerae Deo Pa rei fit sie d bere quod sistitit. Rursiim hi qui eniti sunt ex Ada latrem istam mi neunt, ex quo onisint. Vnde se in Euagem secundum Luca cum paulatim a Christo, Dauid es A ram retro sum e set generatio si putata ad tremu scriptura ait, νίν Sem, stir Ada, Oli' Dei: visere ita sin terra et casula a Deo primum esse demonstraret riuaeritur vero, qua ob causam ct in cael 3 ab eo rastini in in omnis ternitas a tantur. αὐ-rio nos qui non sumus Q genere Abraha isdem Egius habueri mus ly vocamur Abram, Parriarcsias quoq; se Prophetas si tamen nos ab ess peccara non separet nostros patres icimus iap ta Angelos caeter i. Virtutes h bere Principes μι generis in caelestibus quos tres gaudeant antagare. Archangelus enim nise Angelorum dici non potest, ct Dominatiose principatus, o Pot is nisi inferiores subditos habeant,na vocatur. acuit ergo D. Hierony mo paternitate inter Angelos sc inquirere,& inuenire: de D. Thomae Aquinati hoc ipsum inquirere non licuit nisi mox audiat ab Erasino, Thomas Aquinas voce, unde quaestionem omne et is, non inte exu' Atqui, o bone vir nec aliud in hac re inuestigauit,nec aliud respondit D.Thomas, quam vel D. Hieronum us,vel D. Chrysiostomus. Vnde igitur sicis, Thoma non intellexisse illa vocem unde qu itionem cliciti An vocc satis persecte no intellexit qui rem
elicantur quod etiam ipsum nomen Archangelorum, Principatu ii, Potestatum,oc Domina- conii significat Omnia enim illa nomina referatur ad aliud cui dominetur Sc praelint queat linod im pater suae familiae dominari solet Chrysostomus etia quaero, quaesint i parem'
es nasiones hocsiculo inquit. paternae cognationes sunt enerati es: in caelis vero cognationes et car ordines ac familias cale . . Sunt igitur familiae quaedam Angeloru. In omni vero fami
lia ac tribu vnus est velut paterfamilias, &Princeps illius tribus. Iam hos patres omnium docti stimos pleriq: alij tam Latini quain Graeci imitati, tradiderunt Paulum hoc in loco si gnificasse, quasdam esse Angelorii tam ilia S cognationes, non quide per carnis Sc sanguinisgenerationem propagatas nam ne l. hoc D. Thomas sensit in verum ita dispositas ut non temere fortuito facti, sed ordine quod i certo procreati sint Angeli, cuius ordinis ratione homiciesraelius intellisere non pollunt, quam per nomen Paternitatis. Quemadmodum enim v idemus maxima illam hominum multitudinem, quae iamdiu in mundo extitit. non simul producti, sed ab uno principio primitin exortam, ac deinde in plures familias per patrum diuersorum generationes esse distucam: sic in productione Angelorum talis procreadi modus a Patre omnium obseruatus intelligi potest, ut etiamsi omnes Angeli eodem tepore conditi sint, alius tamen alio dignior, atq; ob id prior etiam cssct per natura: donec ad unum K i accederetur
127쪽
accederetur om nium omnino primum, hoc est, ligni ili mii, qui ob ea causam Parere M Primceps omnium Angelorum censeri posset. Sic nimirum omnis paternitas, tam in caelis, quam in terris a Patre Iesu Christi apte nominatur. Ac de Patre quidem caelesti constat,eum ita esse Patrem Fili j sit,ut quanquam Filius tempore posterior Patre non fuerit, nec in stubstantia minor: sit tamen a Patre tuo, tanquatia a principio, a quo ab aeterno generatus est. Nam ME L I co modo Graeci Doctores intellexerunt illud, I'ater maior me est. Atq; ut Filius recte a Patret in cise creditur, licet nec illo sit minor, nec iunior: sic nihil obest, quin aliqui Angeli ab alius velut a patribus suis, ac iis deinde omnes ab uno Angelo velut ab omnium Principc depen- deant, quicunq: iit ille nexus spiritalis, uo in unum colligatur. Nam si nec in limplicissima
Dei essentia ordo Personarum deest,cum caeterae creaturae, quae rationis participes sunt, ac
praesertim spirituales Adignissimae , quaeq: ad similitudine& imagine Trinitatis factae sint:
magna ratione ducimur, ut etiam in Angelis ordinem quendam velut cuiusdam communis originis seu paternitatis esse putemus, iuxta quem lic omnes Angeli ab uno sui generis, Principe in gradu creationis tuae depudeant, que nradmodum Filius & Spiritus sanctus a Pa tre,velut ab vi in principio sunt. Nam cum & in Trinitate ab uno principio reliquς diis personae existant, x in hominibus omnes ab uno procreentur, Angeli vero propius ad imagine Trinitatis per naturam accedant, quam homines: plus quam probabile est, inter Angelo etiam unum Principem extitisse qui tanta fuerit dignitate praeditu , ut omnibus emineret, omniumq; primus A supremus inerito appellandus csset. Certe quidem Tatianus Iustini Martyris discipulus in Oratione quam contra Graecos et, uriui. edidit,sic habet: Angelus ita eprimogenitus in Daemone mutatur, O a phanta mala emi sicuti Damonsi exercitus d utantur, o propter arbitri y libertate ultimae sua permittatur. Fuisse igitur milis i. Angelum aliquem primogenita existimauit. Vnde etiam D. tegorius in hunc modii scripsi
i Ini Angelo qui primus est conditus per Pro ela icitur, Tu signaculis si milii ad is, plenus si pientia, o persectus decore, in Hire paradisi Dei fui ii. Via nota, si est, quodnis ad militudine Dei facius, id signaculusimilituinis duitur, ut quo in eo subtilior est natura es in Ego imas' Dei sit
lius insinuetur expressi. Et post: Dum cunctis agminibus Ange rupraelatus e 7 ex corii comparatione clarior fuit. Illum igitur Angelii, qui postea tanaua utetur e caelo cecidis,D. Gregorius ab initio cunctis agminibus Angeloita putat fuisse praelatu. cc sane id ipsum ratione caret. Quocnim maiora dona primus Angeloru aceeperat, eo citius a Dei obedientia illum defecisse, verisimile est, postquam semel propriae naturae excellentia contes latus,no Deo, sed sibi eiust vici, rei gloria attri uisset. Initium quippe omnis peccari superbia ob id vocatur, quom a diabolus, qui primus peccauit, per mentis clatione Deo subesse recusauit. Iam vero superbi somes malis ingenijs est Principatus. Vnde dissolvi verat Neop tum cri Disio , ne insuperbiam elarus, in iudicium incidat Diaboli. Ex quibus Apostoli verbis colligere licet, Diabolum ob id cecidisse, lubd dum adhuc Mopselus, id est, recens creatus erat, alijs spiritibus digniore se vides, Deum cita ipsum non mod5 caeteros omnes conlepsit. Ne igitur Episcopus, qui in sua Ecclesia semper primus est habitus, eade sui primatus occasione . quae Diabolu decepit, insit perbiam elatus, in eande cum Diabolo damnatione incideret: Apostolus prohibet eum ex
his eligi qui nuper ad fide coversi essent. Recte igitur opinor,ex his Pauli verbis cc ij cim ubinter Angelos, dii adhuc Neophyti essent, suisse unitasque velut Episcopia id est maximuvim vi , de dignissimu cui superbia causa fuit ut caderet. Quid quod non facile ullis, nedum tot spi- 'tiz. ritibus ita ritu isset, ut acre toris sui obedicti a se subducerent, atq; ci adhae esceret,nisi om- . nili Princeps mitisse Si enim allus quispia ex Angelis maior illo 1 dignior in veritate perstitisset caeteri Angeli duplice causam ha uissent, cur istum no sectarentur. Vnam,quia co-ditore suum N Dominum cuicunq; socio oc aequali anteponere debebant alteram, quia in- ter ipsos videret alium digniore, cui potius bi diendii esset, quina nesciocui minus digno. Nunc autem du nec faciem Dei Patris. adhuc igne tentationis probati, clare conreptarentur,nec etiam altu inter se digniorem illo viderent, qui per superbiam coepit deficere atque apostatare a Deo: fasti est, ut multi Angeli abutentes propria arbitris libertate, non ea quae
per fide reuelabatur, sed quae per naturam ob oculos mentis ipsorum posita erat, intuentes, mallent eum qui coram pulcnerrimus erat, in perpetuum Principem absq: vlla reuocatione cligere,quam visione Dei quae nondum illis concessa erat per patientia expectare. Qui- ερα :. bus constitutis no miramur Satanam ita cecidisse de caelo, taquam sulgur, ut cauda eius te
tiam artem si garum caeli seca traheret. Ipsie enim Diabolus sinquit B Thomas cumprimo e scromnibus excesssentior, videns fua naturalem excellimiam. uste tui . Multi autem ex alijs et Mentes Mai . s. eum tam ex Aentem,consen erunt eius superbiae, o G as1.e erunt. Hinc legimus in Evangelio, aeternum i nem rarum ege Diaso Angelis eius. Et in Apocalvi si maligni sipiritus vocantur A cli Draconis, id est, Diaboli, n5 quod eius fuerint creatione sed titutii volutatis propriae
subiectione. Nunquam aute ne Diabolo subiecissen niti eum natura ipsis digniorem conspexi sicut.
128쪽
spexissent. Imo Isidorus Hispalensis Episcopus ne Diabolum quide ipsum putat ulla re in
gis incitatu ut peccaret, quam ex primatu suo: Dum linquit in apostata Angelus ad noue Ange- is tib corum ordinum comparatione, e esuriorem cunctas ab exit, confestim in rumuit, ct cor suum ad pu- , -- perbiam eleuauri. Et paulo ante . Primatum hasuisse inter Aneelos Diabolum constat excessentia praelationis : ex qua fiducia cecidit,ita ut sine reparatione laberetur. Ac ne quis dicat, vel Isidorum, vel caeteros Patres haec absq: diuini verbi authocitate docere, audiat etia quibus Scripturis ad eam sententiam adducti sint. Ab Isidoro incipiamus, quoniam is iam est in manibus. Ante omnem sinquit creationem Angelorum, Fasolus conditius cur sicriptum est: Ipsis principi si Diarum Dei. Primus enim crevius extitit ordinis 'raelatione, no tempus quantitate. Illud igitur propheticum,quod apud Iob perscriptum est si estprimc tum viarum Dra citatur, Sanctis, velut in eo verbo Diabolus vocetur principium viata, id est, operum Dei. Extat vero Commentarius in eundem Prophetam sub D. Hieronymi, at ii etiam sub Venerabilis Bedae nomine,in quo ita legimus. Diabolus inter cateras creaturas i, -'.
primus a Deos conditus, ct inde dictum est: Ipsi vincipi si est viarsi Domini. Num in Ezechiele
Propheta in capite lapidum ignitorum refertur, quo primus fuerit omnium Angecorum, O coronai, manu Domini. Haec ibi. Ac sane D. Hieronymus Diabolu per Behemoth intelligedum esse τ. ., tia
tradit in eo opere quod ad Damasiam Papam de filio prodigo scripsit. Eode pertinet, quod
Isaias de Lucifero,quι manὸ ori itur, scribit.Omniu enim qui uspiam fere scripserunt colensu illat fata verba ita referuntur ad Regem Babyloniae, ut interim mores & ingenium Diaboli depingant. Ille enim est, qui dicebas in cordesius: Asiendam super altitudine nubium, similis reis Alti 'mo Sab Durata per ona Principis Babylonia inlauit AugustinusJ Dialoia notat. Idem ne Cati etiam lentit de altero loco Ezechielis, quem mox proferam,non solum Augustinus vetam etiam Hieronymus,&Theodoretus in Epitonae diui nota Decretorum. Curillus autem refert. Dracone hoc est, Diabolum insignem inter Angelos, sesuperis nugarisinoectabilem emitti se i omnia': illa quae Isaias de Rege Babyloniae dixit, valde merito in diabolum cadere. Cum igitur Isaias Diabolum vocet Lucifersi, qui mane oriebatur, videtur significasse, quod veLucifer inter stellas, sic etia Diabolus inter spiritus Angelicos primas tenuerit. Ezechiel vero eius dein spiritus excellentem ab initio primatu in figuram Tyri j regis ita depingit j 66gnaculum similitudiaus, unus sapientiae, or perfecius decore in delici,s ParadisiDeis isti. extentiu es note ens, o posivi te in monte sancto Dei, in medio lapidum ignitorum ambulassiti, perfectus tu υνι Ius, a dis conditionis tuae donec inuet a s iniquitas in te. o sermone demon Dat inquit Hieronymus au hominem et Hu Tyriae Principem haec retinere non se,seda unctam quondam se praecipua sortitudine, quae urbis Tyria Princepsposita si t. Iam veQ D. Gregorius in . 'πὶ M.terpretans haec verba e est Vinclyta viarum Dei totam hanc rem hoc modo concludit:
ut vias Dei, nisi eius actiones accipimus e quibus per Propheta disti: Non enimFunt viae meae, liba iacim cui et ii vestrae. Et primi si viarum Dei Behemoth dicitur: quia nimirum cum cuncta creans si res sunc primum condit, quem reliquis t Angeias eminentiore fecu. IIuiu primatus e nen iam vWT cospicit Propheta cum aetate Cedri non fuerat in res Ago in Paradso Dei, abietes no ad uauerunt lu' Vncam
seu utare eius olatam non fuerunt quaestondibus i ius. Omne ligna Par ad si Dei non est D tauri .larum tali, o pulchrituini reus quoniam deciosium fecit eis in mullis condesis stondbus. in m-que accipi in cedris, abieribus,ra platanis possunt esse Aga Virtuta caelestiu procerae ultiIudinis agmina in aeternae laetitia viridiate Nantata' ciuae quavis excella sint condita, tale tamen nec praelatasunt, nec aerata. Qui Desosinuectus in multu condensi g. 'ondibus esse dicitur, quia praelata caeteris le--gionibus tanta istam ρecies pulchriore reddidit, quanta orsu posita Angelorum multitudo decor uit. Ista arbor in Paria o D ei tot quasi codens 'Mei habuit, quot si seposita, supernorsi Spiria a legiones atrita s. raui ideirco peccas sine venia damnatus est, quia magnus sine paramne cretius fuerat. Hinc ei rursum Wr Prophetam Hestur: Tu signaculum sim: titudinu Dei, enus priuia, sine mmmo re semis aereor in ritici,s Paradisi Dei fuisti. Multa enim de eius magnituine locutus, primo verbo cuncta complexus est. viamimque boni non habuit, signaculum De militisinu fuit' De AEgo quine annuli talis similitudo imam aliter exprimitur, qualu in si δε eode essentitater hal μγ. Ei lices homo ad similitudinem Dei creatus sit, n elo tamen quasi maius a uestribias,non
m ad militudinem Dei conditum, sidi um signaculum De miluuaenis dui ut qussultilior
est in natura eo in isio sim titudo Dei plenius cretatur expressa. Hinc est,quod rimatus eius ten- νῶ ita adhue insinuasi de Propheta siubiungit. Omnis lapis'retusus operimenta tua: Sardus se Topa dus, O La tis, Chus. tithus, Ovx, ct Bery us, Thirus, Carbunculus, ct Smaragdus. Noe H-xit genera D G quia nimirum nouem sunt Ordines Ongelorum. Nam cum per ip sacra eloquia
Angeli, Arta Ei,Tbroni, Dominationes,VVtores, Principarus, Potestates, erubin et Seraphin, aperia naerratione memorantur uantae sint superno u ciuium distinctiones, omnitur. απιbus tamen Behemoth me operius fuit e des ibitur J ia eos qua esse ador Mentum suum MLit: qu ram dum claritatem transcederet, ex eorum coparatione clarior fuit. Deniq; Petrus apud Cleme-
129쪽
tem ita loquens introducitur: Dei com fecisset munia laquam uniuersitatis Dominus Tuta qui siq; creaturis Princ pessia ii. Staruit re eo Antelis Angeia Principe, se Spiritibus Spiritum. Ex his quae iam diximus,abunde liquet,Spiritus Angelicos ita fuisse conditos ab initio,vt
vnus caeteris omnibus emineret, ac velut Lucifer quidi esset, principiumi viarum seu operum Domini. Vnde intelligimus Deum voluisse creaturas rationis compotes no latum a seipis, vertam etiam sub se ab aliquo alio qui eiusde cum ipsis creaturis c6ditionis esset,ingi ac gubernari. Christus vero a vetere peccati statu ad nouitate vitae nos Vocas, instaurauit omnia, sicut a Deo creata erant a Vincipio, de ob eam causam putandus est Ecclesia militantem regere, non si,tum per seipsum,verum etia per alium sub se,qui eiusdem cum Ecclesia condititionis cxistat qui visibilis videlicet de mortalis sit, prout Ecclesia mortalis adhuc est,& oculis mortalium exposita. Ac neq; parua est inter Angelorum primam creatione, ac nostram hodie conditionem similitudo. Quemadmodum enim Angeli,cum crearentur,no mox ad
contemplandam Dei faciem assumpti sunt, alioqui tatam Domini gloriam nec potuissent quidem contemnere sed suo arbitrio ad lepus aliquod relicti,partim perstiterunt in veritate. partim declinafferunt ad medacium: sic homines per Chrilli gratiam mitificati . non statim aeterna beatitudine frutitur,sed in eo statu degunt, ut perfide ron per oeciem ambulantes,pa tim stent,partim vero cadant. Itaq: cium haec vita tempus probationis nostrae sit, non minus credendum est, unum aliquem peregrinationis nostrae ducem a Christo constitutum esse. quam Angeloru ordines unum suae naturae Principem dum adhuc de futura gloria decert rent,acceperunt: Praesertim cum is Dux & Princeps l6ge magis necessarius nobis hodie iit, quam olim fuerit Angelis. Nam &nostra natura minus digna est,quam Angelica.& pronitas ad peccandum eo maior in nobis est,quo de grauius ab ipso diabolo tentantur,ic diutius in peccato versati sumus fomitem ii peccati nobiscum perpetuo circuierimus. Nec ad rem pertinet, quod primus ille An ius alictor nonnullis suit, via Dei obedientia descerent. Vtenim neq; ille ad eum finem , sed potius ad decus & ornametum naturae Angelicaea Dco caeteris praepositus est: neq; idem in Ecclesia timeri potest,cum Christus ipse oraueris of Petri, ut ea non deficeret, si iusserit ut is aliquando conuersis,confirmet tres suos. Licet igitur succcitar Petri, quoad siuam ipsius per nam , ab aeterna salute non minus quam Princeps Angelorum possit excidere: tamen propter Christi orationem,& Ecclesiae salutem,confimmator fratrum non subueri br constitutus est. Ac nostra quidem coditio primae Angelorum conditioni ad hunc modum respondet. Ecclesiam militantem, quae est civitas noua de caelo ὀ siendens, ab uno visibili Pastorum Principe in hae visa rependam esse, quemadmodum triumphans Cia morum Ecclestia ab uno Deo, pq cmfcie a faciem videt in caelis gubernatur. C A P. I I.
Ostquam ille Angelorum Princeps inseritate flare desit. O taquam fulgur de caelo cum
suis turna is decidit: caeteri spiritus, qui manserunt in veritate Dei, ad cana felicitatem translati sunt ut faciem substantiam ii Dei Parru in caelo viderent, aeternamque eius sapientia & bonitatem perpetuo contemplarentur. Nec tamen propterea vel contusa in illiscit naturae prioris dignitas, vel eade gratiae dona omnibus ex aequo sunt collata. Si enim Omdo tam praeclara cst res,vi nec ma a quae neq; fecit,ner tigit Deus praeter ordin sint 'su
ordinem Deus in P disiari quanto minus bona illa quae fecit Deus quaeque lutpote a seipio factat vehementer diligit,ordinis expertia esse permittuntur ' Ac sunt quidem in caelo An
gelorum permulta millia, vel ipso Daniele attestante, quod Eumlinum ministrabant et, ordecies missies censena mi is Hebat ei. Porro inter hos tot Angelos, ordinem quoq: aliquem ipsorum naturae congruentem existere, inde clarissime constat, quod cum omnes admin-
tor,st ratus int ex eoq: Angeli seu nuncii appellentur; tamen Apostolus Paulus Archam
tum nominat,cum ait,invoce L ochaneel, Dominum de caelo de censurum & Iudas Michaeum
Archangelu cum Diabolo altercarum et aerat de Mo, is corpore. Scimus nihil esse aliud Archa- gelum, liram eum sui caeteris Angelis maior sit. Vnde tum Magnus Basiluis unum Angeluatio maiorem esse dieit, tum G regorius Naaianzenus et pes ordine j Nelorum agnoscit. Praeterea quando Paulus, Thronos, Dominariones, Principatψ, Potestat g. Huinguit, de quando regius propheta Cherubim, Moyses autem atq: Isaias Seraphim nominant:vtiq. Omnes hi per varias Angelorum appellationes docent, esse quasdam Angelorum classcs at ii ordines
an caelo. N enim distinguerentur tot nominibus, si ratione aliqua inter se non disterrent. Postremo, quoties Deus in Scripturis appellatur Dominin Sabmo, hoccst cxeicituum: toties ordinatissima multitudo Angelotu in caelo nobis insinuatur.qui tanquam acies in exemcitu sub certis decurionibus. quinquagenarijs, centurionibus,tribunis,in classes atque o dines distinguantur. Vnde B. Ignatius Non quemadmodum vinctussum, ita caelestiuinet 'gere posum, Angelicos orianes, Archaneel rum se exercitua iuersitates Grauium c Dominatianum
disserentia Thronorum Ur Potestarum distanti as,aeorum magnificentias, Cherusin es aeraphi
130쪽
exul in in 1 tussi limitarem. Domini regnum, se praeter haec omnia, omnipotentu Dei incomparabilitatem. Dionisius vero cx Apostolica doctrina nouem es Angeloril ordines acre is, cos- o , s que in tres sanctos Principatus quos Hierarchias vocat distingui tradit. Cumquc singulae Hierarchiae ex ternis choris, hoc est,ex primis,medijs & infimis quibusdam ordinibus coii- αιν a. stant prima Hierarchia sic a solo Deo absq: vlla re alia interiecta illuminatur 5c perficitur, , ut ipsa iterum mediam Hierarchia, media vero infimam illuminet, omni salutari myst riorum cognitione imbuat . Infima vero Hierarchia hominibus nunciat ca quae Dei fiant, non qui de omnia pasti in omnibus,sed maxima quaeq: praecipuis Patriarchis aut Prophetis, ut rursum illi ali)s hominibus,qui eius rei capaces sunt, eadem exponant, atq; interpreten- , s. - tur. Atq: in his rebus cum Dionysio c6sentit etiam Magnus Athanasius. Ita ab ingenito Pa- .5- re tre per genitum Verbum,in Spiritu sancto,qui ab utroque velut ab uno principio procedit, primum ad Seraphim, Cherubim ac Thronos: deinde per hos ipsos ad Dominatio lics,Vir-ρο- tutes,ac Potestates: inde autem ad Principatus, Archangelos, atq: Angelos: deniq; perillos ad homines ea cognitio defertur, qua & purgamur ab inscietia, dc imbuimur nece uaria doctrina, M salutari mysteriorum scientia perficimur.
Ac sine si etiam in simplicissima Trinitatis essentia ordo quida perspicitur,si pater a nullo, filius autem a patre generatur, Spiritus vero sanctus a patre filioque velut ab uno principio procedit: quis postea mirabitur, si de Dominationes Seraphi notu classi, de Principatus Dominationum choro sic subi jciuntur, ut a superioribus per media quaeda interiecta usque ad infimos gradus rite omnia ordine i: perueniant Mirarer potius, si omnia non imitarentur de id principium a quo profluxerunt,& eum finc ad quem tendunt. Pra clare igitur D. Gr - Cret v. sti.
gonus ait: Ad hoc aeuma dissensionis prouisio gradus umersos se ordines eo tituli ope iustinctos,
ut dum reuerentiam minores otioribus exhiberent, ttores minoribus dilectione impenderent, vera concoria fieret ex diuersitate cotextio, se recte of ista stereretur admini atra singulorum. Net, enim uniuersitas alia poterat ratione subsistere, si iis inodi magnus ea disserentiae ordo si uaret. uia vero quae 'ue creatura tu una ea in I. qualis ire lubernari, vel Diuere non potest: calesium miluturis exemplar nos instruit; quia dum sunt Aneeti, sunt Arabareti, liquet quo uo aequales serent, edin potestate se ordine sicuti no s, d ferai et in ab altero. il lud ergo certii est & esse
maximam Angelorum multitudinem in cςlo,& esse intcr eos ouodda sacrς Praefectura genus ipsorum naturae conueniens,&quocunq; modo inter se vel per lasses distinguatur, vel per principatus in unu iteru coeant, omnes Omnino viri Deo velut auctori summo parere: vi hoc modo tota caelestis curia Sc varijs Angelorii ordinibus repleatur ,&cuiq; ordini fila quaedam particularis unio concedatur,& illi omnes in uno capite primo conueniant, qui est Deus benedic ut m secula. Sed ut ante qua isdem Spiritus diuinae gloriae participes effecti erat, alium Principe suae naturae conditionisci: supra se agnouerunt: sic nos & dii facie Dei clarό non videmus, nostrae naturae conditionis a Iunum aliquem principe agnoscere debemus, Subi semel Dei facie viderimus,ab illo mortali Principe, sub quo nunc agimus,liberabimur.&xterno unius Dei Principatu clarissi inὰ fruemit r. Postqua enim Grassus tradiderit regna toris. Deo O Par i cum euacuaverit omne Prancipatum, se Potes fatem, es Virtute tunc se ipse Filius, secundisi mea natura qu comunic. at cum Ecclesia, quae Filii corpus & sponsa est) fuseri turri qui subsecissiti omnia. Interim vero da Ecclesia in terris agit quod in se est, imitari atq; exprimere debet caelelle illam Hierusalem. quae est mater nostra, praesertim cum ad illius cxemplar et si in monte oIIesum noster coetus ab initio c5formatus fit. Nihil enim est aliud CL 1 a. i. uitas i a sancta, quam Ioannes de caelo descendente conoexit, ni sordo Ecclesiae militantis,ad exemplum caeleEis Ierusa em conformatus. Illa igitur vera Christi Ecclesia in terris cestenda est. lux varios Laicorum, Monachoru iiD, Sc Clericorum ordines ita distinctos habet, ut 5 singulis ordinibus sitius quida praecessor & primas costituatur, de ij deinde omnes viii primo Pastori subsint qui vice Christi omnibus praesit, oinnes li illos in Christo unum corpus mysticum esse demonstret. Itaq; B. Ignatius caeleste statum ad homines accomodans, aequi enim, Ilii inquit est E si pus, nisi qui Principara omnem se Potestate supra omnes obtinet,ut obtinere ho-- : ore 7 qui est pro viri us Christi Dei imitator' ciui vero Presbyterisi. nisi erigerium lacrum, ransibar, es consili ores, Epi copi Qui ire Diaconi, nisi immitores Aneelior si virtula, ct ministrant ministeria purum o immaculata, ut Sactus Stephanus R. Iactas, O matheus ac Linus Paulo, se letus atq; Clemens Petro' ciui igitur his inobedies De it,atheus es impius omnino fuerat, se Chri improbas, acrius ordinationem imminuens. Haec Ignatius. In cuius verbis id eximie animaduerto quod in Ecclesia vult non ibium ordines Angeloria, sed etiam ipsius Clitilli Dei praesidentia exprimi. Angelorum quippe imitatores facit Diaconos, Apostol nim vero Presbyteros. t Disiva vult supra omnes Principatum obtinere, instar Christi Dei. Porro quem ordine munaquaq: particulari Ecclesia obseruari vir iste Apostolicus testatus est,cundem inulto magis in uniuersali Ecclesia retineri oportuit, cum singulae quaeque