장음표시 사용
91쪽
etiamsi maneant Ethnici de infideles, tamen Christo Regi tanqua homini dignissimo, qui
principatu in res omnes huius mundi,no a terra, i ed a caelo acceperit, vere substant, eiq; m te administratae Reipublicet ratione ob id ipsum reddet, quod regna ita a no retulerut ad fine spiritalem, id est,ad gloriam unius Dei. Christus autem,quoad natura humanam, minor Ameelis, regnum illud quod primus Adam in omnes creaturas ad unius De istoriam adminiuras Iet,nili a gratia excidi siet mihi videtur accepisse,& in seipso instaurasse, atq; ad spiritalem fine direxi sse, ut cium fabrecta fuerint nito hominu omnia, tunc. si Filius submatur ei, i 6ubiecit ibi omnia,υι sit Deus omnia in omnibus. Cum ergo Christus per natura humanam iit Rex omnium, omnia utiq; diligit ad finem spiritalem, id est ad gloriam Dei. Nam Dausetiam in ijs qui danantur gloriam meretur tum ob potentia, tum ob iustitia suam. Nec ilia dico, ut inde Ostenda, potestatem in uniuersum mundum Pontificibus Ecclesiae concessam esse,tanquam illi sint in omnibus Christi hominis ministri de vicaria neq; cium tota Christi pote itatem administranda acceperunt, sed eam partem, quae ad credentes proprie spectat. Pastori enim primo dictii est, Pasceno omnes homines,sed oves me is, se uti diso claues,non totius mundi,sed regni caelorsi. Cum igitur Christus regnum quodda caeleste acceperit, quod etiam terrenis rebus uniuersis ad gloriam Dei utatur: cumcii ex rebus totius mundi societ rem quanda hominum segregauerit quae praecipua quadam ratione Deum in fide dccharitate colat in hoc tantum secundo rerum genere vicarios Pastores instituit.Totu ergo Cliristi regnum de ciῖlo venit id est de illa digni late,quae humanae ipsius naturae, propter unione ad diuina. sata est. Nec ullo modo ipsius regnum a iure gentium, aut ciuili originem traxit. Recusauit enim populi suffragiis Rex creari, aut haereditatem inter fratres diuidere,dicens: uis me constituis iudicem, aut duusoresuper vos Z tanquam diceret neq; Respia blica, neque Imperator me costituit iudicem:&tamen illi sintres de tali iudice cogitabant. Qua vero ex parte Christus fuit costitutus a Deo Iudex per incarnationem sua, cx illa dixit illis fratribus: Cavete ab omni auaritia. Videbat quippe illos nondu ita haereditatem sita ad finem spiritalem retulisse,ut caeleste Christi iudicium ferre possent. Itaq: ostendens in quem fine omnia quae in mundo sunt, referri debent: Auaerite inquit regna Dei, se haec omnia addicuntur vobis: ubi non negat, etia res terrenas pertinere ad reθnum Dei: sed illas non vult propter seipsas, sed tantum propter Dei regnum quaeri. Regnii vero quod in Cluillum credit .de hoc in udo ex ea parte esse desi)t, qua ex parte Christus regnum luti de hoc naudo esse negauit. Factum es inquit Augustinus regnum no iam de mundo, quicquid inde in Christo regeneratum est. Cum ergo nos non dicamus, alia regna ministris Ecclesiae Christi subesse, quam illa quae in Christum iam credunt, aut aliquando crediderunt: utiq: stultissime nobis opponitur, Episcopos nihil potestatis haberem Reges Christianos, rumue regna, quia scriptum sit, Re
sum Corsi squod ministris eius pro parte qua hic agit committiturin non esse de hoc mundo.
ram nec nos quaerimus de regnis quae sunt de hoc mudo. sed de i)s quae licet in hoc in udo sint tamen per fidem in Chri lium de hoc mundo esse desierunt. Si ergo tale regnum,quod Christo dicatu est ita gubernari videmus, ut Rex per abusum gladii,qtie portat.ciues Christianos in peccata grauissima inio in schisma & haeresin abducat, si Christit no nisi creaturam esse dicit si diuortia passim permittit, usuras ii esse licitas assirmet: nunquid nefarium erit,hunc Regem post nam ct alteram correptionem, primum a communione fidelium remouere, deinde si adhuc sese non emendet, eundem per aliorum Principum operam a sui regni gubernaculis prorsus repellere
At nul a sinquiet aliquisὶ Reges coercedi, aut ab ossicio remouendi p'testas Ecclesiae data
est. Itaq. si Rrges sponte emendari nolunt,omnino serendi sitiit, nec aliud aliquid in pos te-tari legitime porci L Itaquidem nonnulli praedicant. Verum ego non dubito, quin quaelibet necesi tria&utilis potestas Pallori detur in omnes oues suas, siue sint agni, seu apnorum matres, seu arietes, idq;. ut quod infirma est,consobrii:quod rotu, anet: quod confractu argei:
quoda&ectu,reducar: quo perierat, quaerat modo cum auum Me,c potentia non imperet. Deinde
mcci ac rationi datur potestas in omnia inebra corporis, adeo ut putridum illud membrum de corpore amputari iubeat i quo reliquis inebris,ne insciantur timeri possit. Pastores auto in Ecclesia sunt velut mens in humano corpore, ut D.Gresorius Nyssenus annotauit. Praeterea P aulus nominatim docuit, potestate Ecclesiae data esse in bona seu in res corporeas Q dehu . Persuadet enim Corinthijs, ut si omnino litigare volunt,apud Chris ianos,& no apud Ethnicos litigent . Et quia dici poterat nullos ex Christianis constitutos esse publicos magistratus aut iudices: monet fideles, ut 'sta tura i tuaeres ex se foc.si sorte capientes in eo genere no essent quod tamen rica erat verisimile) saltem ut potius contem tibiles adiud anmia GR qituriat quam apud infideles litigaret. Porro ne quis diceret nihil esse Ecclesiae Christi cum negotijs huius mundi expresse ait: An nescitu quonia Sancti de hoc mundo iudicabunt se in vobis iudicabitur mundus, indigni esto, qui de miniisses uicetur Nsuis quonia Angelori uicabimini
92쪽
t C eL Esi Ag CusERNAT. NON issE PENES OPTtMAT E s. ia Obimu 'motb malis secularia3 Ecce argumentaturApostolus a spiritali potestate ad teporalem in huc moduni: Cui licet quod plus cit,licet quod est minii vertim nos Cliti ibani iudicabimus de hoc mundo, Jc Anaelos apostatas, daemonesque ipsos iudicabimus: quod quidem euenit per sipiritalem pote sitite, qua facti sumus si ly cohaeredes Christi mulio pta ι.ε. igitur magis possumus exercere iudicia siccularia. Ex quo apparet, secularia spiritalibus de inferiora esse de a spiritali potestate no esse aliena,vcrii in sus illa cadere tuc praesertim qua-do agitur de iis hominibus coercendis aut iudicadis,qui Ecclesiae Christi m bra sunt. Illorii enim bona usq; eo subsunt Ecclesiasticae potestati, ut liceat Ecelesiae ex priuatis constituere magistratus,qui de secularibus causis ac nO solium de Eccletiasticis iudicet. Nemo akiem ui 'v'
iuras in alium transferre potest,quam i se habet. Ecclesia igitur, quae liabet potestate eos costituendi iudices qui prius priuati crat: ipsa multo magis in eas de seculares causas potestatemper eos ministros Dei accepit, o D tanqua Aaron ad Iesu Christi publicii inini fieri u in voca. rubi. . tur. Quicquid enim a Christo ad Rein publicam Christiana in commune defertur, per cos desertu r qui legatione pro ChriLfo funguntur, CT msteriorum eius life atores sunt. 1 Cor. . Iam vero si potius constituedi sunt noui iudices ab Ecclesia,quam ut apud infideles in secularibus causis litigemus: nonne potius etiam constituendi sunt noui Reges ab Ecclesia,
quam ut apud hqreticos dc schismaticos Reges causas agere cogamur Certu quippe est, lo-ge plus periculi vile ab haereticis regibus quam sit ab ini delibus iudicibus. N a infideles iudices non ni si de seculi rebus iudicant. idq: secudum ius aut naturae, quod semper cli aequii: aut ciuile,quod raro iniquueth. Deinde,quid ii paterer imursem apud tribunal pagani ludicisZParu m dam ni eth pati rapina bonorum temporalitim quam tars boni eum laudo scipiunt. At vero haeretici reges c.gut suos subditos, ut abiecta fide Calliolica ipsorum haeresim amplectitatur, quod sine detrimento aeternae salutis fieri non potest. Prorsus igitur licet Ecclesiae
Christi, Regem haereticu, schismaticu, timoniacum eum deniq:, qui sic corri*ere non Vul , ἡ regimine suo amouere,&altu eius loco inter Christianos praesccre. Nam ii re num Satilis non stetit ob hoc ipsium, quod Samueli ς praeceptum inexpectando cum septe diebus an- 'tequa sacrificaret non obseruasset: inadii Dominus proiecit Saule ne Rex esset coquod cliam ii vis. aliud pr. eptu Do triani, per ministerium Samuelis annunciatu in occidendo Agag, nsiimple isset ii ob hane Saulis inobedientia, illo adhuc regnante, Samuel iubebatur Duor em vn - Ret re in Regem Iudaeorum, idq; Saria uel in Bethleem occulte fecit: nec post Spiritum sanctum de
caelo missum, minor possit essentie in Ecclesia Cluisti spiritalis potestas. quam in Synagoga
olim suit: etia nunc fatendu est,eum Regem, qui Dominii per sumnia Pontificis os loquentem audire contempserit regni iure ita priuari posse,ut alius interim ab eodem Pontifice in Regem virgatur,viqi ab illo die is vere sit Rex, quem Pontifex rite inunxit, aut alias consecrauit,&nonis qui manu satellitu armatus regni sol tu occupat. De talibus enim propheta dicit: I regnauerunt, se non ex me. Quod us': adeo veru est, ut etiam Ionathas Saulis filius Osi i agnouerit regnum ad Dauidem post mortem sui patris deuoluendum, e percusserit foedus i.Res M. cum eo. Et conuenerunt ad Dauiae omnes qui erant in angustia constituit, or facIus est earu Princeps fuerunt cum eo quasi quadringenti viri. Cunaq; Aestimelecta Sacerdos consului et Domi- i Regi numpro Dauide, & Saul, ea re intellect i, iussisset seruos suos irruere in Sacerdotes Domini: nemo tam crudele impertu exequi ausiis cst, praeter unu Doeg Id imaeum. Iam vero nequis putet, saltem eorum Regum , qui cx Davide orti cssent, potestate spiritali Synagogae potestate maiore extitisse: animaduertat praeterea, quod Ahias Silonites, vivo adhuc Salomone, i
praedixit, Ieroboa in decu Tribubus praefuturum. Ex quo intelligitur,vel totum regnum,uel partem aliquam ab iniquo Rege per spiritalem Eccletiae potestate auferri posse. duae enim potestas olim fuit in Sacerdotibus & Prophetis: eadem nuc est in Pastoribus & Doctoribus ΤεMC Ecclesiae.quor vestita saluti animarum consulere, vitas patiantur, per impij resis inobedic-tiam Sc tyrannide infinitae multitudinis populum ad schisma& h resim copelli bc pertrahi. Eodem pertinet,quod Elias unxit Asael Rege super Driam, or Ic u Reeem Auster Orael, se , Ma 'ν Eliseum unxit in Prophetam pro se,ca coditione et i quisugi et mauus Asael, occi geret eum Iehu; qui aut e fugisset manus Iehu, interficeret eum Eliseus. Qua figura quid aliud signi ficatum est, quam coplures potestates idcirco in Ecclesia Dei excitatas erecta sq: esse. ut quod per unam earum no fit, per altera fiat: tuarum potestatum ultima&suprema sit penes Prophetas, hoc est penes Ecclesiae Dei Pastores & Doctores' Na ut Elisei gladius ultimo loco enumeratur, velut que nemo effugere possit etiam si gladium vel Asaelis,vel Iehu effugerit: sic sipiritalis potestatis censura evitari nullo modo potest, etiamsi quis potestatis secularis gladiu effugerit. Spiritalis enim potestas non utitur corporali aut visibili gladio, tui certis modis impediri potest sed utitur gladio spiritus,qui pertransit omnia loca,& vi l ad animam illius pertingitque petit. Quid quod spiritali huic gladio paret etia alius materialis gladius,qui se ipse poenas de eo sumit,qui gladio spiritali se opponit Z N a E lias per glad iii spiritus, hoc est per pre
93쪽
γS DE Vis Ini LI MONARCH. ECCLES. LIB. it.
ces mas prςcepit igni,ut de caelo descenderet,atq: eos quinquagenarios cohsumeret,qui de
specl. i Prophetae spiritali potet te,dicebant ad cu in terrenae potestatis nomine: Vomo Dei. Rex praecepit,vi desiendus. oc item, hac dicti Re festina,descende. Confidebat enim iLii quinquagenari' m terrena potuitate sua, hoc est,ta in militii qui si ab ipsis erant numero, quam in Repis authoritate pro quo legatione fungebatur,& prae ista potestate contonebant illa spiritale potestate qua Elias praeditus crat. Et ideo cu irrisione salutariit eum, Dei. At cum ad verbum Elue descendisset ignis de caelo dc deuorasset duos quinquagenarios Se bis quinquaginta viros, qui erant cum cis: tertius quinquagenarius a Rege OchoZia missus agitouit o. i. glaalii Et iς & ideo non unperauit ei viati; secerant) scd precatus est eum et ait Homo Dei. oris uere anima meam, se an instruora morum qui mecum sunt. Quid aute est quod resis imperio non curauit Propheta obedire, niti quia ipse fuit in ca causa ipsi, rege maior, ac spiritale Ecclesiae potes item terrena maior c cste, rebus ipsis docuit Z Nec enim a tertio etiam uinquagenario humillime rogatus, ad Rege prius desicendit, quini Angelus Domini iustisisset eu non timere, sed deficendere. Sedebat quq invertice moniis, hoc est,in loco summo Ecclesiae quem locu terrenus Rex honore potius afficere debuit propicr Christu,cuius personam Elias gessit, quam ex imperio iubere, ut vir Dei relicta cathedra sua ad regem, velut
,- ii, subditus, accederet. Nam 5 D. Ambrosium legimus questu esse, quod flaret inter Cra. Mi ema tr. rianos se copus, atq: Imperatori dixisse ' Si me nouisses,non hoc loco D deres. Non quod negem, Prophetas de Pastores Ecclesitae, quoad bona de corpora sua Regi subicctos este, verum quod potestate illorum risi moclo aes ualem, verum cita ipsa regia iurisdietione iii 'criorem esse contendam,quoties de animae salute agitur. Nam nec illud ignorandu est deo Eliam nolitisse obedire Ochoriae regi, sed potius duces & niihi es eius intersccisse, propterea quod .Rit i. Rex aegrotans consuluissct non Domini Prophetam,scd Beelsebia Deum i securon. Si ergo Rex aliquis ad haeresim & schisma pertinaciter dilabitur, non modo insi parebit ei Episcopus & Propheta,vertim cita puniet eu, non solum negando illi bolaasi ritalia, verum M aufei edo bona illius corporalia debito modo & ordine. Indignit autu fuit persona Eliaeput manibus suis centum ac duos Regis milites intersicci et, ideoqi vel bo latim dixit,& descendit ignis de caelo, qui deuorauit duos quinquagenarios csi militibus ipsorum. Nunc demus, astitisse Eliae Principem alique virum qui potestite gladij accepta sese illo pro Elia usurum esse obtulis let. Aut etiam demus,ei ab Elia dictum esse : quia isti milites me, ac in me Deum,cuius Propheta sunt contemnunt; irrue in eos, S occide cos. Nunquid peccasset ille Princeps, si ad verbum Eliae ,regis subditos occidisset 8 Aut quod ministerium ignis de caelo praebuit, idipsum no poterat gladius terrenus praeliitisse ξ Nihil sane apud prudeles viros refert,quid ex hs fiat quae eiusdem ponderis & momenti sunt. Si ignis nobilius eic metitu est, quant cerra, vcl etiam ea metalla quae ex terra emodiuntur: non vidco quin is qui igne euocauit de caelo, qui impericii psius satisfaceret, multo magis potucrit magistratui gladiu po tanti dixisse ut cum gladium pro se contra quemcunq: rcgem exci cret, ac strinseret. Qv quam vero Principes seculi huius non videant potentia gladu spiritalis,tamen ii orante Eliseo Deus dignabitur oculos corum aperire: videbunt plures excrcitus csse cum Pontifice, quam cum quovis Imperatore. Ecce enim mons plenus equora se curruum igneorum in circo
tu Elisti. Clina autem rex Isirael famis magnitudinem videns, iurasset cir ut glisci non statur Ho Hesuper istam : Eliseus.qui si iebat hoc regis iurati aemu fuisse illicitum, in spiritu praeuidens nuntiu adesse qui iussum Regis exequeretur,dixit ad senes qui erant secum : Nunquid scitu quod sierit filius homicida Me,ut 'aecidatur c us meum' Videte ergo,cum venerat Munttin, claudite omsi es no sinatu eum introire. Imo Sines I agninus ita vertit posteriora haec verba: primite esi in ontio. Quibus verbis non tantum cxclusio nuncij regis, verum cita vis quaediei significatur illata. Quae omnia in hunc fine adduxi, ut ostenderem, Pallores Ecclesiae potestatem habere non tantum in animas, verum etia in corpora 5c bona fidelium,quoties ex ea re salus animarum pPmoueri potest. Scimus enim es duos et r*s de saltu egressos lacerasse quadragintarios ex dis pueris qui Elisto istudebat. Quo etiam declaratum est, omnes Dei cre
Ret.i. turas in eorum iniuria in vindicandam insurgere, quos Deus spiritati potestate ornauit. Et
quidem cum Reges boni deerant qui contumeliam Palloribus Ecclesiet illatam violo vellenti clementum ignis, &ferae ii luest res eam curam sibi sumpserunt. At nunc postquam venit tempus acceptabile. in quo multi reses Christiani sint, quorum aliqui semper obediunt Vicario Christulam risi est opus miraculis,aut creaturarum rationis expertium ministerio cum non desint Principes fideles, qui hoc totu cfficiant A exequat turiatia i , tur. Cum enim Zacharias Propheta Dei tantum fonte gratia diuinae post Christi ad uetum omnibus patentem sore praedixerit, ut etia pater se mater eum sint cos uri, quem inteflixerint locutum ese mendacium quanto magis no deerunt hodie,qui eum vivere n6 patietur, quem
Ammi Sacerdotis imperio notae obed re perspexerint' Tanto enim maior est mimi trotu ciuisti, quam
94쪽
quam Sacerdotum Levitici generis potestas: quato interuallo, iustitia spreum es vita, quam
a s ministramus, damnatun urerae ac morti praestant,quas res Levitici Sacerdotes per occasi nem ministrabant. Et tamen etii in Leuitico sacerdotio tanta Ecclesiasticae potestatis sublimitas figur.ibatur,ut tunc quoq; videamus, reges a sacerdotibus coactos este, quo sese magistratu abdicarent. Nam cum Oetas raberati e ei: eleuatum est cor erus in interitum suum, ct neglexis Dominum Deum sua, ingressu . Templum Domini adoleretoluit incensum superastare miamatu. Tunc Azarias Pontifex, or a Sacerdotes vir orti O post eum ingre i r fuciat
regi. Cumq; ille nihilominus tenens in manu Mura Ium, ut adoleres incestum minaretur Sacerdotibus arum orta est lepra insonte eius, quam sacerdotes res Gentes, fetim.uo expulerunt eum. Quid ergo subsecutum est Habitauit Ozaas in Amole rara enus se a , ob quam erectus fuerat de domo Domini. Poria Datiram filius enu rexit domum regis, Cr iudicauit popuia terrae. Quis non videt corporalem illam Regis e domo Domini eiectioitem, liquido exprimere poteli tem illam Ecclesiasticam , qua Reges ossicia Sacerdotia m sibi sum cutes, c regno caelorumetjci pollini per lumini Pontificis excommunicationem Praeterea si quia rex OZias leprosus est redditus, regiae domus administ ratio, totiusq; p puli gubernatio ad filium regis deuoluta est: quanto magis insectio Exiesis, quae per lepram auctore Augustino significatisr,efiicere debet, ut Pri nec psaliquis ad priuatae vita: csiditio- ' nem redactus,cogatur vacuam domum successori sito relinquere At a: ut leprosi a solis S cerdotibus discernutur.vtrii in fani sint, an infecti: sic haeresii in diaudicatio ad solos Dei Sacerdotes spectat. Manifesto igitur diuinae Scripturae teli imonio eri incitur Rege haereticum deponi de pol se,lic debere, ne subditos omnes eo morbi genere insciat. Nec cia: in cornum sentia praeditus videri poterit qui hoc intectioni animoru putabit indui nisum, quod insectioni corporum fateatur esse denegatum. Dc lepra corporali sic si raptum est . uicunque 'maculat in fuerit lepra, ct si ratus est ad arbitrarem Sacria tis: omni tempore, quo prosus est Grx uxaeus, tolus habitabit extra castra. Quae omnia cum in Duram contigeros Iu u, scripta
sint autem propter nostram doctrana: res ita prorsus accipienda est, ut negetur corum cohabitatio cu fidelibus permitteda, qui doctrinas peregrinas velut leprae maculis distinctas in E cletiam afferunt. iam ii ne': priuati stili, verum etiam Reges hac lege tenebatur, uti de O-Σia Rege Scriptura cura testaturi profecto etiam Reges hqrctica prauitate maculati a Christianorum cons ,rtio,&omni regiae pote ilatis Vlu atq; administratione, Sacerdotum iudicio arcendi fiunt. Sed quid argumctor Athalia Ochodae mater interfecit omne semen reet um praeter La editi
Ioam, quem Iosaba in domo Domini absconderat. Porro At alia regnauerat super terram annis septem . sono aute septimo Ioiari ponti sex a sumens Centuriones, Duces Or milites ' sit cώ eu foedus, Cr adurans eos in domo Domini ostenda eis silium re o. Et raecepit istas quesD-cere deberent. Pro xxiis sitium Regis, seposivit super eum diadema, Gr ted oria fecerunt g. eum Regem, cir unxerunt. Athalia ver, cum vidisci Regestantem super tribunal iuxta morem, a
inauit. Coniurario. colurario. Praecep: I aute Ioiada Sacetaos Centurionibus , O - Educite eam emara si ta Temui, qutcunq; eam secutussierit, feriatur gladio se Albatia interfecta est in Amoreris. Pepigit ergo Ioiadasurdus inter Dominil G regem, se inter populil. et esset 'pulus Donum, Cr interpopus es regem: fereti Das rectum coram Domino cunctis diebus quibus docuit eu Ioia-Ea Sacerdos. Nonne sic perspicue videmus,tota regiae causae cognitionem penes unia Ponti- 3- fcerti lotadam extitille Is milites conuocat, Regi iram, quae scptem annis praefuerat, iniuste regnasse iudicat eamq; Sc deponi,& occidi iussit, in eiusq; locu Ioam regem subiti tuit, cuci:& Domino si ibiecit de populo praelecit. Quae omnia cum recte facta sint, nonne ia vcrum est secundum Scripturae durinae sentetiam, Pontificem debere cognoscere etiam de regum
de Imperatorum causis,utrum iustae an iniustς sinit uicquid enim Pontifex in hoc genere
facit siue rege esse deponendum. seu prςficiendum definit: nihil aliud tuam Angelas Domi . . . im exercuis est is cuius lasese legε Domini requirere tam reges, quam priuati debent. Summus Sacerdos, ut inter Dominum 5 regem, ii cccia inter regem dc populum velut sequester est. apud que tam rex quam populus eas querelas deponat. quibus iniuria sibi fieri asseuer. at. Ita dum unus iudex in Ecclesia tum inter ipsos reges mutuis litibus agitatos, tum inter eosdem dc populos suos constituitur infinitae bellorum δί tumultuum occasiones praeciduntur. Si quis vero dicat, haec omnia in vetere Testamento ita euenisse,aliam vero esse noui Testamenti rationem: is primum meminerit, ampliorem esse ministrorum Clitisti potestatem in nouo Testamento, quam Sacerdotii Levitici generis in vel cre Inlim metuo fuerit, sicuti paulo ante ex ipsb Apostolo docui qui hoc argumentum ex proposito tractans, docet .cera
ministeri si noui Testam et i Leuitico infinitis prope interuallis praestare. Qiucquid ergo poterant Levitici Sacerdotes: hoc ipsiim, de multo plura efficere possint pastores Ecclesiae Christi. Deinde nec in nouo qui de Instrumento exempla desunt, quibus ostendatur,vitam
corporalem fac multo magis bona fideliumὶ spiritali potestati toties subiecta esse, quoties G narum
95쪽
harum rerum dispositio saluti vel eorum, de quibus agitur, vel certe aliorum fidelium prodesse intelligitur. Ac constat quidem Saluatorem nostrum ob salute viaius hominis,aut cc te duorum, qui legionem daemonum in se habebant, duo millia porcorum in mare praecipitari passim csse. Vt enim spiritus immundi exirent cxanima hominis,conccssit cis ut iniης - gregem porcorum intrarciat. Vnde Beda D Augustini abbrculator cleganter ait: Erubescis II intchaeus qui hominum or se, Durum unam dicit esse substantiam, dumpro et tus hominia alme duo mIIa porcorsi μὴ secantur. Dignum vero ponderatione cita illud est, quod i si modo I ci eorum,qui tenebantur a Daemonibus,verum etia aliorum, qui in ca regione habitabam, ob proximi salute iustiis ino&clemetissimo Christi iudicio perierunt. Quo admonemur, tanti cile salutem proximi,ut non tantum ipsius,ucrum etia aliena bona ncglisi debeant,ut vel anui ,vel cita corpori hominis parcatur. Itaq: cum Christus nes quem fuit omnis potestas,ira regnum suu spiritale administrauerit, ut aiuiuae seruadae causa tot eorcos nihili aestimauerit: ex care ministris suis exemptu reliquit, ut di immodo animas fidelium a laqueis Diaboli eximant, nihili aestiment vel Prmcipii a magistratu suo abdicationcm, vel damna,
quae ex bellis aut tumultibus plebeijs inferri solet. a uiden inprodest uniuersum munia tacri facere, si quis animae hua detrimentia patiatur Huc et i .iria spectat, quod Christus facto de funieatis flesio, eiecit de Temo eos qui vendebant oves, or boues, O columbas,ct numularioru effudiso , o mensas ueriti. Quanquam enim Christus temporale aliquod regnum iam mistrare noluit, tamen quia omnia teporalia& propter spiritalia seri,& illis per natura subi jci probe
seiret: spiritalis regni sui partem hanc esse ostendit,ut quoties Ca quae IC poraliter hut,&ad ministrantur aeternae saluti cuiuscunq: hominis obsunt, ea disponi ab his debeant, quorum curae salus animarum coin issa est. Nam de Apost. Paulus neglcxlt interitis leu vexationc ca
nis prae filia te spiritus in eo Corinthio. qui patris sui uxore nabebat. Tradidit enim ne fori. Milii. nicato e Satanae in i teritu carnis,υι spiratus latam eset in die Domini nostri Iesu Chragi.Trad dis et a Mineno Cr Alexandia Satanae,ut di ceres no hia phemare. Quomodo aute Apostolus tradidisset hos satanae,ut in carne affligeretur. ad spiritus emcdatione: nisi quia ide Apost Ius potest ite habebat etia in corpora Fidebit Et tamen Christus nusquam legitur tradidisse Apostolis suis potest. e in corpora Christianotu. Quid crgo est. Certe cu dedit illis potestato in animas nostras: simul utiq; potestate in bona m corpora x in omnia illa dedit quorum,a . . ministerio anima possit ad sanitate reuocari. Vnde B. Chrysost. de ipso Paulo sic scribit: 'sis no deerat authoratas punieri laut cu dicit. . uidet ultra 'In virga venia advor Qui aute cocedit alicui facultatu faciedi quippii: cocedit utiq:& illa omnia, sine quibus id ossici Sc costa minari no potest. Cum igitur Claristus dederit Apostolis& corii Successorib. Dic state in animas nostras, licens vora rem feritu peccata,remi Itytur eis, cre.cumq: nulla res frequentius antia maria saluti obiit,quam dii homines qliae t quae sita sunt, & no quae Iesu Christi: certe bonus Pallor habet potestate remouudi hF terrena impedimentamiae id fiat per poena corporale dii nos tradit Satanae in interitu carnas, seu per damna sortunarii, dia aut capere aliquid ex testamento, aut in haereditate succedere, au t benefici; Ecclesiastici fructus percipere, aut in Ecclesia terrenii magistrat si administrare per pastoralis virgae suae notestate vctat. Atq; vide potestate Pastorii in alias res minus dubites audi Petrum Apostolii vita cita priuantem eos, qui no implebat vota quae Deo promiserant. Vir enim quida nomine Anamas ta Saphira et x re siua Dedidit arrsi, fraudauit de retio atri, tostia uxore siua . Cr asseres panem quanaea a 'Aes A sutorsi posuit. Dixit Myte Petrus: Anania, Cur ierauit Satanas cor tusi,mentira te Spiritui famcto, or fraudare de pretio a VH Nonne manes tibi manebas, se vensidara m tua erat potestat ' Quare posisti in corde tuo hac reZ Non es metitus hominibus, ta D eo. Audies aut e Ananias haec ter , cecidi or expirauit. Et facIus est timor magnus su er omnes qui aulerat. Surgetes autem tu uenes amouerunt ea, ct eferentes stepelierunt. Facta est aure quasi horarum trium Jatisi, se uxor ipsiusnesiciens quod fiata fuerat, introivit. Restondit aute et Petrus: Dic mihi multeroi tanti agia vendiadi tu' Αι ista dixit, Etia ganti. Petrus autem Mea: a uia risis conuenit et ias tentare spiritῶ D mini' Ecce pedes eoru quis ebetat Grum tua ad otium, or esserent te. Confestim ceci t ante pedera eius, ct expirauit. Intrantes aute iuvenes inuenerunt Ura moratiam, se exstiterunt, or hepelierat ad virsi suum. Et faritus est timor magnus in uniuersa Ecclesia, or iis omnes qui audierunt haec. In hace φ . in autem historia D. Chrysostomus multa valde insignia annotauit. Primum, quod Petrusco- ἡ-,' 'c'' gnouis ea,quae in mente istoi u erant, quantumuis illi clam ea esse volui sient. Deinde, aiiodH- praecepto Ens occidit: nec id iniuste. Nam svr Chrysostolia ait Si is qui ligna colliterat. lapida, tur: quanto magμ qui sacra diripit, sacra eus cs 82 Etenim pecunia in iam sunt sacrae. Naarea cipu,quod promisi im Neq; vendere coegimus . neq; pecuntas, siquam veniae II, dare. Tu vero ex tua voluntate fecisti. Cur uisur furatus es de sacras pecun ' Tertio, Chrysbstomus ostendit utilitatem huius occisionis. Non oportet inquit 2 quod ebat, omnino contemn , taut putre actio cquanda recinae,ut nepesica Irium crepus incommode Nam nunc quidem es isse i Ananias
96쪽
ECCL Esi AE CNBERNAT. NON EssE PT ME s OPTIMAT Ex sititatem accepit inret pergat is malitia cr caeterimatu studiosis Is sunt. Et ortus est timor ma- viil miri gn usuper res qui audiebant haec. Isie 'unium est, is ah, lucrifacti sunt. Quarto, notat quanto timore Christiani Apostolii obteruabant. Cum enim vir solus primo esset mortuus. ac triti
horarum spatio intercedente, uxor intrast et tamen toto hoc tepore tanta rus illi non fuerat nunciata. Hoc erat merus magistra, honor Discipulorῆ, Cr obedentia. Postremo prudentis limenotat, quis Apostoti m Gos erant austera, in atras autem p Mentia non utebantur. Si ergo potestas
Apostolorum viq; ad vitam corporalem verbo loto,ac non exteriore gladio auferendam se extendit nec enim decet incruenti Sacerdotia ministria cruorem manu sua fundere de haurire) idq: ob id potissimum coparatum est,ut alii cautiores in posterum sit, atq; 1 similibus peccatis abstineant: prosecto etiam hodie licet Episcopo Romano, qui D. Petro successit, certis vi Is & rationibus corporalem aliorum vitam lubi alia remedia non si iniciunt i ad reliqui gregis utilitatem auferre, modo id verbo ipsius. absque cxterno sitae manus ministerio egi i queat. verbo autem ipsius fit, si Principes Christiam , qui elatum 1 stra non portant, μη s eius rogatu bellum schismaticis Regibus indicant, ex eam oecasione vel t rannos ipsos,Vel defensores eorum interficiant. Id tantum summopere a Pontifice cauendum est, ne aliud in ea re quaerat quam sui gregis commodum de salutem. . Ac proiecto clim Christus iusserit Petrum pocere agnos se oues μ.is, atq: ad rationem pa- i n ii. scendi pertineat, tu ut lupi quocunq. modo arceatur. tum ut salutaria pabula otiabus inmiti strentur mon est comittendum, ut ulla corporea pascedi oves via lcgitima habeatur, lugea- de in spirituali modo pascedi putetur illegitima. Ideo enim a pascedis Ouibus corporcis metaphora liuiapta est ut inde admoneremur,quid in regudi sanun abus faciendu euet. Ponamus ergo, pecora quaeda nostrae curae c6missa esse. Sit prael a quida aries dux de caput reli qui gregis qui furore quoda percitus , aut morbo amictus, caeteras oves vel cornibus petat, vel tabe iniiciat. Nunquid no de licebi t nobis,& necesse erit si pallores boni esse volumus hunc ariete etiali primus in toto grege sit)de suo principatu deponere,alium a. in eius loca substitueret Aut possumus praestantiore similitudine ab ulla re, quam ab ovibus & palloribus petere,cum Cluillus grege suu vocet oves; ministros aute suos.eiusdem gregis pastores appellet Quod autem grege Ouiu est aries hoc in magna multitudine hominu est rex aut inanquiuis alius magistratus. Pontifex igitur iasi minus dabit opera ut rege ,qui populit Christia- 'nu falla doctrina imbuit, a regimine populi remoueat, qua in Pastor opera dat, ut male asse tu arietem de medio auserat. Tunc enim latum potestas regia poti ficis iurisdictioni subij-citur, uando salute animaru ,cui promouedς Pontifex praeficitur, Christianus rex impedit. Na si Rex,qui terreni regni ministerest, omnes tuas actiones ad salutis aeternae cosecutione dirigat: praeclare cum illo agitur, nec quicqua est, cur disipensator mysterioria Christi sese in illius regis administratione ingerat. Ita enim illa intelligenda sunt,quae passim apud Sanctos videdisssis. Menerias, distincrus inter se res esse Rexnsi se Sacerdotiur ista regibus, hoe Episcopis concreditum se : nec aut reges Em copora offla inuadere, aut visi os Regum potestatem imminuere debere. r 'Dei enim Gru . of io siuos limites apposit,quos tr gredi non liceat. Sin Rex ministeriu suum te iis terrenti ad pernicie calutis aeternae conuertat, ipsumq: spiritale ministeriit ad tuu csi modum de honore transferre cupiat: quid obsiecro tunc facient Pastores gregis Christi 'Nonne summa curatione ad talem rege dicent Fili tu semel gladium tuu Christo subi isisti ac Satanqpompis .cius renunciasti. Caeterum quia videmus, te tarn abuti gladio tuo ad pernicie animaru ac ad nostrum Ollicui pertinet,ut quia modicum fermentι totam massam corrupit, tam 3 e .s ausa possumus, e nobis ι sis auferam ra: monemus te, ut haec celeriter emendes: quod si non
fac s a communione Sacramentoria te repellimus. Iam si rex ille ministris ipsis vim inseret, si recte monentes de regno suo expellet, u alios,qui vitia eius adoret 6c defendat, substituet, si hoc pacto periculii sit, ne regnum totu a Christi Euagelio discedat: utrum nihil maius ictabit Ecclesia Nonne de manu furentis huius regis gladium si potest, extorqueri curabit' Nonne, instar Pauli ira Iudaeos inste conssurantes ad militarem Tribum Prestate confvient . Ecclesia quoq. aliorum fideliu Principum opem ad ea rem corrigenda implorabit Si nihil horum facere Ecclesia potest, eo quod maior sit istius insani regis terrena potentia, au)m ut ei ullo pacto resisti queat. fateor Ecclesia ferre necessario debere , quod emcndare non potest sicuti ab initio per secula multa factum est,quado aut unusmperator tantum fuit, aut certe si qui erant praeterea reges Christiani, vel ladem suerunt schismatici, vel no ea potem tia praediti fuerunt, ut tantis imperis viribus se tuto possent opponere. Idem ergo istis respodemus,qui nunc arma resum Ecclesiae Chri hi seruire nollent quod Augustinus olim res odit Donatistis, qui dicebat Apostolos non petisse a regibus terrae,vetustas leges cotra hereticos serret. Nonia derans inquit Augustinus)alivdfui se Iunc tempus, in i
or omnia suu te ori gi. Nondum enim agebatur, quia in sicundo Psal arcuar: Et nunc Regessere grue eo nisi qui iudicatu terram. Seruise Domno in ore, se exustare ei cum tremore.
97쪽
ad modo reges Domino seruiat in timore,u ea qua contra iussa Domini sunt, resuras erita eprobiberias'; plectendo' Haec Augustinus. Quando aute plures eode tepore simi reges, quoru ... Rliqui fidem Oppugnant: tato masis ali 3 Reges Catholici Domino seruient, si eande fidem IIII. ladio que portant,tueatur Zc defendant. Nam & Magnus Athanasius nihil dubitauit,C stantis imperatoris Catholici fidem atq: opem cotra Constantia Caelaris vim ac perfidiam
implorare. Et tamen Constantius erat Orientis hoc est, eius regionis Imperator,in qua sedes Athanasse posita fuit. Ergo tantus Episcopus &athleta Dei no putauit illicitu esse,ut c6tra suum Imperatore ab alieno in causa bona subsidium pollularet. Ac nimirum si militem Episicopus per plateas gladio itricto incedente,& turbam, quae occurrit, passim cadente vi-
dct : utru natura non docet, quod fas ei crit,ut ciues iubeat gladiit de militis huius manu vi potius exprimere atq; auferre quam ut finguinem innocctem temere fundi patiatur Quae auic ratio in cohibendo gregario milite est,cui gladis semel commisit terrenus Imperator: eadem est ratio in reprimendo Centurione aliquo, atq: cti m Tribuno,uno & in Cesare, si gladio secus utatur quam ei a Christo imperatu erat ut mihi prope insanire videantur, sui
putant Pontifici non licere, illum regein de ex Ecclesia et icere, de a regni administratione per alioni operam si potestὶ repellere, quem gladio suo contra Christum abuti videt. Nam cum tota societas Fidesium ut ante dixi unu corpus in Christo sit,cumq; hoc corpus a Spi- - ' ritu cancto regi totum debeat: Cliristus vero dispensatores mysteriorum suorum idoneos
notu Testamenti ministros non litera, sed spiritu incerit: absq: omni controuersia quemadmod ita dignior est in Ecclesia Christi ministroruin notu Testamenti,quam Regii aut Im- heratorii potestas: sic illa huic in rebus diuinis praescribere debet, per quod utraq; Domino. fideliter seruiat. Na de in eode humano corpore cium sit duplex potestas,una rationis,altera concupiscenti aem6nne quemadmodum si concupi sicentia rationi cedat, praeclarecum toto corpore agitur: sic ex altera parte,si concupiscentia quam rationi parere oportebat,imperissita rationem sumit,a recta ratione reprimi & cohiberi debet Ad eundem modum si rex te renus egrediatur fines suos, de obsit saluti aeternae , ad quam dispensatores mysterioru Christi nos ducunt: nonne a spiritali digniore ii potet late, quantum seri potest,uel in ossicio co-tinebitur,vel ab iniusta gubernatione repelletur Ex his igitur,quq tum diuinum ius, tum ipsius naturi lumen reuelat,abunde apparet,qua- topere aberrent a veritate, qui putant Reges Christianos in suis regnis supremam semperpotellatem habere, nec unquam Episcopis ita subesse, ut cum in fidem obstinate peccant, a regno remoueri queant. Curccio Ambrosius Episicopus Thcodos iu cur Innocentius Pomti ex Arcadium Imperatorem excommunicauit Et Ambrosius quidem excommunicauit
lucesi Theo lolium non ob crime clesiasticum squalis fuit Arcadij causa qui D.Ioanne Chrseia. - . sostomum iniustissime persequebatur) sied ob hoc solum, quod Thessalonicae homicidium iniuste perpetrasset. Si ergo licuit Ambrosio ob homicidia crimen Theodosium punire. liaca cuit eidem Ambrosio causam eiusdem homicidi j cognoscere. Nemo enim recte condemnat, antequam cognouerit causam . Licuit igitur Episcopo iudicare de ciuilibus aut criminalibus controueriijs,etiam illis quae ad ipsius Imperatoris personam spectabat. non tamen
ea ratione, qua eaedem causae fuerunt ciuiles aut criminales, verum qua reus earum rerum
Christianus fuit, & Christi mysteria nondum rite expiatus percipere volebat. Cum enim Theodosius post caedem illi peractam in templii ingredi cuperet, Ambrosius obuii proce dens, interrogat qua fronte manus iniusta caede tar sanguiner persas extendere auderet, vi eisdesacrosaneta Corpus Domini acciperet' Post octo autem menses tanto enim spacto Imper sori templo absti nuit cum Theodosius obsecrasset Ambrosium, ut vincula sibi solueret is legem conscribi iubet,qua caedis cir publicationis bonorum cognitiones ac sinuntias no nisi si triagintadus ratas esse pateretur. ut ita si quid per iracundiam pronuntiasset, intra tot disru sp cium poenitet iam agere, ac decretum reuocare posset. Quam legem postquam Imperator subscriptione sua confirmauerat, tum demum Episcopus vincula eius soluit, Ac mylterio rum participem una cum reliquis Laicis extra cancellos reddidit.Theodosius aute reuersiis Constantinopolim,nec ibi quidem intra cancellos mansit, sed Nectario Episcopo famis est, aegri si tundem Hicce, quis inter Imperatorem or Episcopum interesset: a re tarim re rice ve-- PD ritatis magi serum. Nam sola Ambro sum Episcopi nomine sibi aegnum vitae . Iam vero qua po-r- ' testate Ambrosius effecit,ut Imperator lege in ad ipsius arbitrium conscriberet:eadem eis cere posset alius quiuis Episcopus, ut arma caperet Princeps Catholicus ad obstinatum alterius regis animum reprimendum. Neque vero haec effficiunt Episcopi tanquam ciuilium causarum 5e potestatum undiq; Domini, sed percensiuras Ecclesiae,quibus obnoxi; esse bini Je Catholici Principes nullo modo volunt. At i; restitisset Ambrolio Theodosius, ac non modo nullam de homicidio poenitentiam agere, verum etiam haetesim docere coepi cset, videlicet quod impune liceat Imperatori caedem committere, nec ob eam rem aut ab
98쪽
Epilcopis coerceri aut a Deo iudicari debeat: profect5 si ea tepora id tulissent licuisset etiasincto Antistiti eos quorsi erat Imperatore creare, ad noui Imperatoris creatione adhortari: Indignus enim erat imperio in Christianos, qui Ciuistianus cum esset, tale crimen pertinaciter defenderet,ob cuius imp:a dcfensionem comunicare cu Christianis amplius iasi poterat.Sed ea tuc te ra non erat, in quibus tale aliquid tutandu fuerit: propterea quod cum Comites Palatini& milites nondii et lent omnes Christiani forsitan Ecclesia plus detrime-ti,quam comodi ex ea re captura esset . Cum autem c5mutata iam sint tempora,& omnes
Chri itiani probe nouerint s ad regendu Ecclesiana Dei constitutos esse: no immerito Eccleuastici regimini 1 Nantu tu commutata est. Itaq: de Chilpericum Franciae regem ob sola si,cordiam a regno tuo lepimus i per Zacliariae pontificis authoritate rogatu Francorii interposital fuisse remotu, substituto Pipino:& Constantinopolitanu Impetato- - are partim ob haeresim Iconomachoru,parti tu ob Italia no desensim parte Imperi; tui multi ctatum vidimus translato in Occidente,vel potius restituto Occidentis Imperio. Nec dubium est,quin Deus utramq; translationem sibi valde placere, ex prospero utriusq; reisuccessu reuelauerit. Certe Gregorius Magnus,postquam priuilegia quaeda monasterio in Gal-llas per Brunichildam Reginam constructo donasset, non dubitauit ad extremu adiJcere: Si itis ii 4Lquta Regum, Sacerdotum, Iudicum, ac Ares. Varum sicularium, hanc constitutionis nostrae sta' nam i agno cens, contra eam venire t uerat Foress Diis honori y fui Henitate careat, reum , si dimino iu-icio existere de perpetrata iniquitate cognosseat. Tantus ergo Pontifex iudicauit, fieri poste atq; interdum debere,ut tam Reges, quam Sacerdotes ob iniquitatem perpetratam carerent 'ore te honores D. Non me latet, V. Gregoriu Papam appellare si amulsi Imperatoris Maurit, , eadem ': ratione illum agnoscere Mauritium dominum uum, Je ipsius iussioni se profiteri subiectu. Scio tamen, eundem Gregorium uiusdem Mauritia lcgem innista reprehcndisse. de ad Imperatore scripsisse, in laaec verba: Ad hoc tessus f per omnes homines Domino- Lib., in. a. rum mere si pietate caelitus data ess,et i qui bona Vpemni, adiuuentur, ut caelorum via largius pateat,
it terrestre regna caelesti regnotamuletur. Quod ergo Gregorius Imperatori sie tam humiliter subiecit utiq: id secit,ut quanto apud homines humilius se gessise t, tanto de facilius fratribus prodesset,& maior coram Dco euaderet. Neq; vero mirandum est, si is qui se ubiq; Sepassi:u Seruum simo a Der sicratebar, tanti Regis famulum se agnouit. Omnibus enim vibitor fit .vt omnes lucrifaceret. Qudd vero Imperatore tum de ossicio iptius admonuit, tum etiadixit, terestre regnum caelesti regno a dari debere: satis manifeste insinuauit Regni terrestris ministru caelestis regni ministro iecudum recta rationem subesse. Q uae enim natio est regni ad re num eade est eoru inter se qui vel hoc, vel illud administrant. Mauritius rege de Dominu habebat inc Io no minus,quam Gregorius. Rex verb caeloru in terra non tam duplex regnu,quam unum duplicis coditionis dc naturae habet: cuius una pars tcrrestris vocatur, altera caelestis. Illam per Maurit tu, hanc per Gregoriu administrauit. Nam si prorsus diuersa essent haec duo regna,quomodo scripsit Gregorius, Regna terregre ad hoc esse constitui si, νι -- lecti rura mutetur' Famulus enim ab hero siuo alienus non est, verum aut coculis eius, aut certe domesticus. Quod si terrestre hoc &caeleste regnii ita uniantur,ut in cade Dei domo 'con habitare possint :illa a domus Dei a Gregorio potius regatur, quam a Mauritio, quia Gregorij est velut Pastoris, Mauritiu velut oue Christi pascere: prosectis iam constat, eam esse Gregoris Pontificis causam,ut quibuscunq: verbis quamlibet humilibus utatur,eius tamen monitis N praeceptis Mauritius aut in re grauissima par cre, aut regno caelesti excidere necesse habeat. Si ergo Gregorius Mauritiu magni peccati reii iudicasset nec id vellet eme- dare Mauritius quis neget iuste illum ab eo Imperio deponi posse, quod sub nomine Christiani potius contra Christia, quam pro ipso exerceret 8 Auserendus enim est gladius ab coqui no recte illo utitur,&alteri da sus,qui ut Gregorij verbi utari bona appetentes ad uuet, qui caeloruis viam largiu atefactat,quis regnum suum terrestre caelesti regno Chrsi subiiciat. Supremum Eccle ae raramen nec Aran fulse, nec adhuc esse debere penes Optimates, cum neq; qui
sint optimares Ecclesiae salis per picue a ue de Duum sit, nec doceatur, ubi Christus praefecerit, nec ista regimen i evn amassii uumve in Eccle a fuerit, aut fatis opportunum sit adfare D Ohebimura tollini r ese qua sit Militi consociationis Ecclesiarum sub
uno Pastore rimo, dequa Magdeburgenses tam multa ob unius Primatum remouendum Me te scribunt. CAPUT V.
NO N me fugit Protestantes verbo quide non tam solis Optimatibus, quam toti populo Christi .mo in comuni uniuerialis Ecclesiae gubernatione summa tribuere potestate.Sed cum ad rem vetum est, nihil prorsus asserunt, unde vel tenuis coiectura capiatur, plebis Christianae ullas omnino partes in gubernanda uniuersali Ecclesia extitisse. Contra vero in omnibus Magdebur genitu Cetur s, ubi de politia 5c comuni Ecclesiarum gubernatione agitur, quid tantopere proponitur, quid toties tantoq; cum taedio reperitur, μγ ς δε
99쪽
ac mutuae illae operae quas Episcopi Se Doctores vel eiusdem regionis, vel pluriu prouinci
rum,m moderanda Christi Ecclesia comuniter tradiderunti ut nihil dubite affirmare, multo plures ex ijs qui unitate Ecclesiae deserta Centurias Magdeburgensita legunt, in eum cr- rorem trahi, v t putent Ecclesia olim aut a solis Opti matibus, aut ab illii praecipuc administratam fuisse: luam sint qui vel suspicenturm lebe una cum Optimatibus ad commune r gini e Ecclesiae ulla unquam in re cocurrisse. Quis enim nisi insaniti unquam sibi persuadebit, tabernarios,opifices,&sedentarios de causis Episcoporum,de dogmatibus Ecclesiasticis inter Praepolitos Ecclesiae cognouisse, ac iudicasset verum ut permulti ctia docti viri arbitrentur,Episcopos de doctores inter se de Ecclesiae dogmatibus contulisse controuersiasque ortas comunibus liud i)s.cau sa cognita , ex bono dc aequo decidisse: haec utiq; opinio tam fanis iudici)s conuenit, ut verillime ita factum suerit,nec in alia re isti decipiatur, quam quod nesciant talia nihil derogare primae Sedi: sed sub unius Pastoris primatu a caeteris Episcopis ne ram- de semper posse,& interdu necessario fieri debere.Sic cnim sere argumccantur Magdebur genses ut quicquid ab alio praeterquam a Romano Pontifice fit, id cotra illius primatu esse aut ipsi putent, aut alios putare velint. Licet illo modo negent Christum dum in terris ageret, maiorem Apostolis Sc Dilcipulis suis fuisse,quia quod Euangelium Christus docuit,hoc ipsum etia de Apostoli, dc Discipuli eius praedicarunt. At vero ut quaquam Cluillus Ac Apostoli eius interdu eandem rem tacerent,alia tame auctoritate Cluistus M alia Apostoli eam faciebant: eode modo licet alis Episcopi hoc persaepe secerint, quod Romanus Pontifex in gubernanda Ecclesia fecit,nunquam tamen illi cum lata Ecclesiallicae iurisdictionis auct nritate quicquam administrarunt quanta soli Romano Pontifici diuinitiis copetebat. N ivero nos negamus quin sententia de cosenliis Optimatum, magni omnino momenti, tu in
quolibet resno, tum multo magis in Christi Ecclesia semper habitus fuerit,haberisii in perpetuum debeat. Sed aliud est,magno in pretio haberi, Sc aliud, stiminia honoris gradu obtinere. Illud semper in Ecclesia optimatibus cocessiim est, hoc non item. Nec ia illa profero,
ex quibus cuincitur, unu Pontifico ex institutione Christi caeteris omnibus in Ecclesia praeponendum esse. Quanquam enim ea ratio maxime omni u Aristocratia, hoc est supremami rimath cuiusq; viri gubernationem expugnet: quia tamen proprius de Monarchia diceri ocus a sequete primum libro incipit: hoc tepore istam pluriu Sc maxime insignium vir rum communem praefecturam non nisi ex iis quae ad hoc genus rosi minis proprie pertinet, confutabo. In hac igitur quaestione haec sere spectanda sunt.Prinitim quinam sint isti Opti mates : Deinde, quibus vcrbis summum totius Ecclesiae regimen illis a Christo sit comminsum t Poli autem, qua ratione id muneris executi sint: quot, quando, Sc ubi iudicauerint, qua via sic iri possit, rem semel ab illis iudicatam rite atq: ordine decisam esse: Deniq: an rogimen hoc eum finem pacis de unitatis in Christiana Republica vel assecutum sit, vel ac sequi potuerit, ad quem omne regimen potissimum referri debet.. Quinam igitur sunt isti Ecclesiae optimates aut unde huius rei notione intelligetiam ii recipiemus Certe quicuq; eiur,necesse est,ut maiorillis in Ecclesia nemo sit. Alioqui qum modo erunt simum Iudices qui alios supra se agnoscunt)Vtru igitur solos quatuor Patria . chas totius Ecclesiae optimates fuisse dicemus Illos em in constat supremii locu in Ecclesia Dei olim tenuisse. Atqui no illi soli iudicabat in Synodis: verum omnibus praeterea Episcopis dc adesse, dc sententia cum potestate dicere licebat. Constabitne it ut O primatu ordo ex omnibus omnino Episcopis 3 Verum si hoc demus, cium positum sit Optimates iure suo praeesse toti Ecclesiae: quomodo factu est, ut ipsis Optimatibus alia rursus praesint 8 Aut nunquid Metropolitani, atque etia Archiepiscopi maiores in iure dicendo Episcopis non sunt Vnde alioqui tam eximium prς alias Episcopis nomen atq; ossiciu sbrtiti sunt unde factum est,ut in Synodo Nicςna decernatur, eum non debere Episcopum esse, qui praeter voluntarem se consilemiam Metropolitum Episcopi fuerat ordinaiin ' Vnde aliae Enis opales Ecclesiae prae aliis tanto honore afficiuntur,atq; etiam ante Synodum Nicςna affectae sunt, ut Alexandrini Episcopi iurisdictio id potestas per tota AEgyptum, Libya,& Pentapolim extendere tu ZHincicerie apparet, Episcopos non fuisse olim summos Ecclesiae Dei Magistratus. Nos vero domi ectio. summis qu aerimus, quos iam appellamus optimates. Dices sorte: Optimatu nomen plures hominu gradus coprehendere, quorum primus Patriarcharum sit, secundus Primatum M Archiepiscoporu, tertius deniq: Episcoporu: qui omnes ad comunem Ecclosiς gubernationem ita ordine suo concurrant, ut nemo istoru omnium a sententia dicenda excludi possit. Ec=7 . Fac ita esse,ianae ex altera parte occurret noua difficultas; vir u in solis Episcopis Optimatu nomen concludatur,an porrigatu r etia ad Presbyteros, Diaconos, Abbates, atq; Omnes E clesiς Pastores de Doctores. Nain Presbyteros, de interdia Diaconos salieno Laltem nomine Synodis non modo interfuisse verum etia aliquando praefuisse, constat. Et Archimandritas atque Abbates ad Synodos conuenire solitos,ex multarum Synodorum actis apparet.
100쪽
Accedit eodem, iuba Protestantes falso quide sed tanaen docent Presbyteros iure diuino pares Episcopis esse. Qua opinio, te semel potita, necesse est no minus Presbyteros,quam neninu. Episcopos in Optimata numero haberi. Et quoniam laaec disputatio cum Protestatibus potitii. num initur, contra illos iploiu lententia recta utimur. Nec tamen illoru opinio facit, ut mox quod opinantu i veru ii caetcriim id Omnino facit,ut magis incerta id minus explorata sit Optimatu Ecclesiae coditio dc natura. Quid ergo, aut quae tande est optimatu plena Scpersecta descriptio Quae,inqui, regula in huiusmodi causa ob re tam cosnitu necessariam, a Christo,ab Apostolis,aut alioquia imioribus tradita est3Vtcunq. sit, illud audacter not uerim, ut nihil fatis explicate in Ecclesia de tota Optimatu qualitate de statu esse traditum: sic ex eo ipso no leuem coniectura capi quod Chrillus Ecclesia suam Optimatibus in lumino gradu regenda non comiterit. Nihil enim minus hominu etiam ultimorii notitia effugere solet, quam id genus regiminis, quo uniuersum Reipub. corpus in summo potestatis gradu ad iramistratur. Neque vero illa hominu si ietas Reipub.nomine unquam digna erit,
quae poli aliquot etia secula,no accuratis si in cnouit suprcnau tribunal situ. Nouerant Assy- te rri se Perset Regis sui solium. Noverat Athenienses & modii leges serendi in sua Republica,
de ordinem diccisi iuris,de necessariu vel iudicu vel ciuium numeru, sine quo nihil iure agi poterat. Nec ullus unqua populus natura illius ultimi Ac lumini sori, cuius auctoritate lites omnes finiebantur,ignorauit. Ac prosecto si Poti sex Romanus, ut vere totius militantis Ecclesiae caput per tot iam secula ab omnibus Christianis habitus est . ita hodie ab Aduersarijs supremus Ecelesiae Pastor esse agnos cretur: nemo etiam ex Christianis summum Ecclesiae Tribunal ignoraret. Verum quoniam de Potifex Romanus negatur esse totius Ecclesiae primus Pastor de Optimates illius loco supponuntur: nec tamen post quindecim secula satis inter doctos viros conuenit,quinam sint isti Optimates: vel id solum fatis argumenti est, ut eos certo sciamus nunquam in summo loco de gradu Ecclesiae Dei praefuisse. Veniamus iam ad illud alterum, ut istorum Optimatum prima institutionem inuestige- mus. Cum nemo sibi vendicare iuris aliquid in ciuitate Dei de sponsam Claristi possit, prae terquam si Christus ipsis eius rei secerit potestate:quaero ubinam Christus , aut quibus verbis Ecclesia suam alicui vel Episcoporum,uel alterius generis hominum congregationi gubernandam comi serit. Nam quod Apostolos omnes iussit docere, baptizare, corpus suum con cera Care,soluere es' peccata vel retinere vetremittere,&quae sunt eius generis: certe il la ei unmodi sunt,ut singula possint, at Q. etia interdum debuerint a sinsulis obiri, absque ulla Epi. scoporum confregatione. Nisi forte nemopraedicabit, Sacru faciet, Baptis inu conseret aut peccata cuiqua remittet,praeterquam in Episcopali Cocilio: quod neminem puto unquam vel somniasse. Quod si ea quς omnibus ex diuo Apostolis pr scripta sunt, a singulis sicorsium expediri poterant: nunqua ex iis quae Cliri itiis Apostolis in unum congregatis praecepit. necessitate ullam inferre queas, quod alicui Optimatum cog egationi administratio Ecclesiae ,-- potissimum credita sit 5 comissa. Iam quod Cluillus alicubi dixit. Vnsunt duo velares comgre ari in nomine meo,ibi sum in medio eoru : hoc utique non praescribit, quomodo ab Episico pi potissmu regenda sit Ecclesia: sed quomodo in charitato dc pace cotinenda sit. No enim dictu est ubi sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi cit principatus Ecclesiae meae: sed ibi sum in medio eoru. perinde ac si diceretribi est spiritus Claristi. Quod vetii est, etiasi illi eo modo congregati omniti infimi sint & idiotae. Praeterea Christi praesentia eo loci non
tam ab ipsa cogregatione pendet,quam a Vomine i in Christi in quo duo aut tres c regantur.
Illud ergo ante omnia quaerendu est,quid sit nomen Chri ti, in quo nas congrceari oportet. Id aute ii de gratia Sc virtute quam in cordibus nostru HO Mit,intelligatur: nihil ea res ad vi , .
sibile regimen Ecclesiae spectat. Naquae in animo cuiusque sunt, ea nullam ijsquς foris ge- .:
runtur,formi aut regillam imponunt. Sin Velis ea verba ad visibile aliquam congregatione
referri nomen F ι d Christi u quo duo aut tres congregantur, per lignia visibile patu fieri: pr Ditis inuestigandii est.quod nomen,quamq. potestatem Christus instituerit,in qua duo aut
tres congregarentur. Equidem Video, Pastoru nomen aptissimum esse ad conθregandas oves, cum Christus ipse dixerit, Pastor proprias oves vocat nominatim, O educit eas, cr oues Ata sequii. i - 1.r. ia Ount voce eius Si ergo per nomen Christi,in quo duo aut tres congregantur potestatem ullam externa intelligimus: merito affirmauerim. Christum esse in medio illius coi
gregationis quam is conuocat que Christus primum sui gregis Pastorem instituit. Is uerbunum pinum, plus ali se amantem, in eo gradu Pastorem instituit .ad quem nullus alius Amast lorum pertingebat. Alioqui eum ut plus alias amante non donasset illa potestate. Si ergo in Petri potestate oves comi antur, tunc demum in earu medio est Christus, quado a Pe tro aut Petri successore Christiani congregantur. Atqui talis cogregatio non ipsa sium in uiri in Eeclesia locu tenet, sed supra se Pastorem primum, a quo in unum vocetur, recognoscit.
Aut igitur ista verba Gisum duo cogregati in nomine meri nihil pertinentad declarandii gu ..H bernationis