De recte formando studio theologico libri quatuor. Ac De formandis sacris concionibus libri tres, omnes collecti & restituti per Fratrem Laurentium à Villauincentio Xerezanum ..

발행: 1575년

분량: 953페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

211쪽

retici in Christo plures sibilas in

Alia de Christo

dicuntur ut de ca-

de altera tantsi natura accipi, utpote quoru altera parte cernuntur, quae diutinitatem praedicant, altera vero quq humanitatem: dc in tota sententia videntur, qu humanitati propria sunt, tribui etiam diuinitati, rati quam si naturae permisceretur: exponi planE dehinni Vt omnem Vitemus incomoditatem denota Christi persona. Quod in hunc modii simplicissime fiet. Pe sona quae est Deus, atq; etiam homo, ea inquam persona mortem crucis subi jt: Ecclesiam acquisiuit suo sanguine: anima suam siue corpus pro nobis positit. Simili ratione dc reliquas id generis propositiones Guarrabimus, reserendo videlicet eam diuersamem bra ad unam personam . quidem pacto cauebi

mus, ne aut naturas temere confundamus aut absur

de plures inducamus personas: quoru illud secit Eu - tyche istud Nestorius ambo ob id damnati hereseos. - Augustitius quaedam huc pei tinentia adnotat de Tri' nitate lib. i. cap. i. dc t 3. Epistola. 17. ad Dardaniim,ad Simplicianum libro. a. quaest.2. atque in commenta rijs ad Euangelium Ioannis saepe admis et plura in hanc sententiam. Chrysostomus exponens illud ad Hebraeos. i. filius meus es tu, ego hodie genui te: ait, Christum dici filium Dei, pon tantum ut est ante se cula genitus, veru metiam, ut secudum carnem in se culo est natus. Etenim raro, inquit, communicat a tioribus, sicut Jc diuinitas humilioribus communia care dignata est. Qui enim non est homo sieti dedi 'gnatus, & qui rem iiii am non abnuit, quomodo ipsa trepudiaturus est verba: Aliquanto euidentius Augii ninus in Enchiridio ad Laurentium cap. 3 6. ait, Chri- stum, ut Deus est & homo, viritis licet, npia confusis naturis constans, Dominu nostrinia verum que Dei fi lium esse, eetiam se dum humanitatem, etsi non ra tione humanitatis. Obs ruatio X. Sacra scriptura de Christo loquens, subinde eidem roratidi admiscet alia couenientias 'li personae Chris sti tanquam capiti , alia conuenientia Ecclesiae tanquana

212쪽

xiliam corpori sue membris. Christus namque & pite, alia clesia unum reuera corpus mysticum essici ut, in quo eccle- christus se habet: vi caput, Ecclesia siue credentes in ' ς star reliquorum, Ephe. i. Vnde si equenter in scriptu iis a capite Christo Ecclesiε personam interdum in se recipit, 'ipse loquatur, quae non competunt, nisi in Ecclesiam. Est ergo non oscitabundi lectoris, illa om nia accuratE perpendere. Psalmus 69. totus attribui tur Christo, pro nostra salute periculum crucis sub eunti, atq; interim ibi ait: Deui tu nouisti stultitiain

meam, dc delicita mea a te non sunt abscondita. Istua ergo a capite ad Ecclesiam siue membra trasseretur. Rursus per contrarium a corpore transitio fit ad O

put. Christus Zachar 3. depingitur in persona Eccle. 1iae, indutus vestibus serdidis, quibus mox exuitur, atque alijs ornatur,& statim subiicitur. Contestatus

est angelus Domini Iehos iam dices: sic dixit Do ni

. nus exercituum, si in vijs meis ambulaueri A dc si cu stodiam mea cui hodieris, etiam tu tulicabis domuni mea,& praeterea custodies atria mea. En,quod membris conuenit, tribuitur capiti, siue membris transi tio fit ad caput. D. August. enarrans et .versum Psalmi iuxta Hebri r a. ubi ipse sic legit. Longe a salute ioca verba delictorum meorum. Item ad Psalmum 38. Vbi dicitur :Non est sanitas in carne mea propter ira in viam: nec est pax in ossibus meis propter peccatum meum: Rursus Psalm. o. Posuit in os meum cariti cum nouum, laudem Deo nostro: denique Psalm. s. statim in initio, incalcat ac repetit, Christum ali- .

quando loqui in peristia capitis, aliquando in persona corporis siue membroru. Apud eundem Augustii . Tyconius inscribit hanc regulam, de Christo & eius corpore, eamque inter illas a se congestas primam constituit, adducens exemplum ex Esaiae. 61. Quasi. sponsum ornauit decore, &quasi sponsam, quae or natur monilibus suis.)Vbi prior pars de Christo capi- C,

topostolor de Ecclesia seu corpore debet intclligit

213쪽

DERATIONE

DE SPIRITU

. Obseruatio

SANCTO

. vocabuluspiritus,

ctione v-surpatu,

s. spiritu lignificati

s. spiritus

Obseruatum ubi in libris sacris vocabulum sn ritus sine adiectione aliqua ponitur, ibi de spiritu sancto, qui est distincta persona in trinitate: agi. Re 'ferri haec obseruatio poterat ad ea, quae de scripturae sanctae phrasibus dicta: sed tamen quando non parum conducit ad recte discernendum persenas ii natura diuina, praeterea midiosE inculcatur a pluria bus sanctis patribus, placuit eam hoc loco in mem riam reduce . Apud Origenem pariarchon libro. cap. 3. haec legimus: Quidam ex praedeces ribus no inris in nouo test amento obseruant, quod sicubi sp ritus nominatursine adiectione, quae assignet qualis sit spiritus, de spiritu sancto debere intelligi. Post Origenem, Hieronyminum ad p. a. Michaeae pro pheis. Quod spiritus tam in novo,quam veteri testa mento, icunque sine additamento ponitur, in bo nam partem intelligatur, &saepe diximus, dc nunc ex parte ponernus, ne cui dubium sit. Fructus autem spiritus charitas, gaudium, pax, ad Galat. s. Et, sp ritu vivimus, spiritu & ambulemus. Galat. 6. dc si spiritu autem opera carnis mortificaueritis, vivetis: Ad Roman. V. Nec praeterivit eandem obseruati nem Augustin. ab Simplicianum libro. a. Quaest. pri ma. Et de incarnatione Verbi libr. i. cap. i . Etiam i de . posteriore hoc opere, num Augustini sit, ambigatur. Caeterum quod paulo ante admonui, de adnotandi, nominibus per nae Christi, idem intelligi conuenit de persona spiritus sancti. Nam haec quoque Varijs honestatur appellationibus, quales, sunt: spiritus Do mini, irtu dextera, digitus Dei, aqua, lumen: igni Vnctio,σps αγις, obsignatio, oleum laetitiae, paracle tus, donum,&c. Quae ubi occurrunt, prudenter decet

dispicere de spiritu sancto quid discatur

214쪽

τΗEOLOGICI LIBER IL. DE DIABOLO.

t Obseruatio XII. Ru admodum verbsemel diximus de Christo,

quod in eadem oratione nonniiquam permiscentur,

alia conuenientia soli persenet Christi tanqua capiti, quam do

alia conuenientia Ecclesiae,tanqua corpori,siue mena capite in-bris eiusdem:sic ex aduerso intelligere conuenitis texduran-pturas seequcter loqui de diabolo: atq; unam orati vis partem accipi debere de persana diaboli, taquam Eu, ii, de capite, altera parte de corpore, siue membri i ei,' quitur. . id est dec tu impiorum. Estq; haec regula Tyconio apud D. Augustinii septima siue ultima. Sicut autem Christiis caput piorum est: ita diabolus caput impi xum, di in unum corpus ipsi: &impiuoalesciit. Vnde ad Ephes a. vocatur princeps, cui potestas sit aeri ει spiritus agens in filijs contumacibus: sicut etiam a Christo ante appellatus fuerit princeps huius invidi. Pleraque igitur dicuntur de persona diaboli,quae tamequadrant in impios homines: dc rursus de impiis ducta ad diabolum comodissimh transferuntur. EXemplum apud D. Auetustinu ex Isi . Quomodo cecidisti de to lucis erinli aurorae Qua: v a cum de rege Babyloniae proniiciata sint,pertinent nihilominus Mad istori omnium impioru principem, qui de sum- ima dignitate, in qua primum erat a Deo conditus, ropter superbia & contemptum Dei deiectus est. Ex ibro Apocalypsis Ioannis & alia idonea exepla peti Diaboli possen Est vero & hic in memoria reuocandum quo variae apes procliuius aduertere possis, ubi de diabolo, eiusque vi poli xitribus & actionibus sermo instituatur,prodesse diabo : '

linomenclaturas tenere. Vocatur aute diabolus, ser Pens,Gen. 3. draco, ai. 29. calumniator, Psal. I. te lator Matth. ε.& alibi mendax ac pater mendacii,sa thanas, M. Item Deus huius seculi. i. ad Cor. l. pri ceps potestatis aeria ad Ephe. a. nequissimus,ad Eph. 6 potestas tenebrarum, ad Coloss. i. leo rugiens s. P

m Frequens lectio commonstribit plura.

215쪽

Compertum namque est,& ab iis, qui sacras enarrant literas, studiose obseruatum, multa in prophetarum concionibus, disputationibus, vaticiniis, multa in hi 'storiis & annalibus extare, tanquam de terrena ciuitate Hierusaleni, vel de ciuitate David, vel arce Syon, cel templo Hieroselymitano dicta, quae ubi intro spiciuntur penit ius,inueniuntur reuera aliquid nota re de spirituali Hierusalem, ciuitate David, templo, arce, id est,de credentium congregatione Isa. a. Et erit in nouissimo die, erit praeparatus mons domus Domini , in vertice imontium, elevabiturque supra colles,

ct caet. Vbi mons Domus Domini non terrenam tan- im mentem , in quo extructum erat templum a-

yud Hierosolymana, sed multo magis ipsam creden et una multitudinem, veramque Ecclesiam signat: de quaec accipi decent, quae eodem loco apud prophe tam sequuntur. Non pauca etiam incidunt dicta, deajs, quae perfici debebant in carnali domo Iuda, in car Mali Ierusalem, quae reuera quoque sub Davide vel Solothone, vel alijs regibus principibusue electi illius 'opuli periecta animaduertuntur. Et tamen ea ipsa lignificant insuper aliquid in vera ecclesia, quae est cis gregatio credentium a tempore euangelii reuelatra'erficiendum. Exemplum esto. Dauidi dictum fuerat, nasciturum ex ipsis filium, qui temptu Hierosolymis Domino olficaret. Id autem Solomon filius Dauidis 'ostea exequutus est, mittentibiis ad tantu edificium ligna & operarios etiam externis regibus. Haec au tem historia Vpum continet rerum, a manifestato Euangelio gerendarum. Significat namque quisschris iis quoque Dei filius Ecclesia in ex credentium multitudine colligeret, cui externi atque gentiles in sererentur. Non est dissicile, hac ratione di alios locos in quibus Ecclesiae nomina occurrunt, explicare. Adderem his ex Augustino de ciuitate Dei, libro i . cap. tertio, tertiam quandam interpretationis formulam' colligi in eiusmodi locis posse , de caelesti videlicet 2 ci ciuita: dclarus ilem superna, quae est in caelis:

216쪽

verum quia dissicultas multum habet, atque prorsu allegorica est, deinde nequaquam ad verum intelle ctum scripturarum necessaria, nolim ego tyronei hac in parte laborem aliquem insumere. Multum illi

se profecisse in sacrorum librorum lectione sciat, legens aliqua seu dicta,seu facta de terrena Ierusalem potest eadem sic fatis commode interpretari de Ieru salem spirituali id es de ecclesia, quae credentium c

gregatio est Obseruatio XV. ties locus de Ecclesia obuius est. par est prude Animad- discerni,quid dicatur de ea in genere,quid potissi . . . . . ni electis in ea constitutis,qui sunt me QEci ili' bra vitia: quid de alijs, qui obselam externam con

genere, & inuisionem inter membra, quamuis putrida tamen ud de me sint,& resecanda numerantur. Ecclesia namq; Vnumbris eius :est corpus, Colossi. sed ex multis ac varijs constans hodicatur. minum ordinibus quasi membris. i.ad Corin. 12. V

eo , . 0mi illi generaliter accensentur, qui Chri

ei usi stum,eiusque pactum EuangelicuiN,dum nimirum v variis me tuntur sacramentis ab eodem institutis, profitentur: bris. qualescunque ipsi sunt, siue boni,sive mali. QMderea eclesia extat ipsius Christi sententia Matth. 13 in pardolis illi de agro,in quo Vna cum tritico cresciit Zizania: ac m de verriculo iacto in mare,omnisque generis pisces co' , . trahente. Ac talem quidem fore eccle11 aestatum ad si nem usque mundi, tumque primum separandos malos e medio tultorum, Dominus ibidem clare docet. Et ad Romanos dccimoquarto&decimoquinto, asCal. 6.&alibis ope, fratres firmiores, potentiores, ocspirituales iubentur assumere incitareque infirmiores, irithotentes, S delictis praeoccupatos. Cum igitur ec cletia describatur,&sit permixta bonis iuxta ac malis atque in sacris libris occurrant de Vnoquoque genere axij, quosque in speciem pugnare sorsan existimares, loci interest sane eius, qui certam cupit assequi senten t am,sipienter distingucr quid de ecclesia dicatur in

217쪽

parte norum,quidue ex parte malorum. De eccle- De eceresia in genere sunt huiusmodi loci, Psalmo vigesimo

secundo: Narrabo nomen tuum fratribus meis, in medio congregationis laudabo te. Sunt verba prophetae, primum de te quidem, deinde per typum de Claristo: Iignificaturque orangelium, a morte Christi palam omnibusvibonis ita dc mali annunciandum. Mati decimo auo. Qu9d si non audierit eos, dic ecclesiae. HauddubiE illi ecclesiae, in qua etiam hypocritae praesident. Prioris ad Corinth. i 1. Persecutus sum e clesiam Dei. Actor. vigesimo: A spiritu sancto positi Episcopi,ad regendum ecclesiam Dei id est, illos in genere,qui Christum profitentur. De ecclesia, quae Veredi propris hanc appestationem obtinet, in quam comptati contaiptique sunt tantiim boni & vere credo te sunt hi loci. Psalmo 39. At confitebuntur caeli miraculum tuum Domine, atque veritatem tuam in e

clesia sanctorum. Matthaei 16.Portae inferorum non praeualebunt aduersus eam. Omnes denique loci huc Iertinent,in quibus ecclesia depingitur, sponsa Dei Glecta,speciosa gloriosa, sine maculi, sine ruga, perpetuo uxum habens s nsum Christum, ciuitas sancta- . . IerusHem caelestis,tirmata super firmam petram, columna veritatis,Domus Dei, manens in aeternum, sis' dici oetate gaudens angelorum, ambulans in viis Don Lni, i secta,& t. Loci vero de malis, qui per sacramentum Baptismi ecclesiae sunt insiti plures occurrunt. Matthaei i S. Necesse est ut veniant scandala, ve iun tamen vae homini illi per quem scandalui prioris ad Corinth. ii. Oportet haereses esse, quo quirrobati sunt, manifesti fiant inter vos. Denique innes loci, in quibus immorigeri, segnes, errantes in ecclesia notantur, necnon ecclesia delcribitur ni ra,tenebris circundata,per hoste' in primis spiritua Ies,vexata,Ornatu & monilibus s liata, aut quacua queratione de rmata ac deiecta. Apud prophcx M -

in libro Apocalypie cres,rae huius generis descripti nes obueniunt. Tradit autem his ii milia Tycontu in . v κ .

218쪽

mpii0'd regula secunda, quam in ibit, de corpore Donais bipartito: Augustinus mauuli, de corpore Domini ve clesiam. atque permixto,aut Vero atq; simulato.aut de per , .mixta ecclesia. βiquidem impij nequaquam proprie accensendi sunt corpori ecclesiae, sed tantum permis centur sicut Zizania tritico: dolentibus sane bonis uni tersis,utpote quorum dedecore, ignominia, α nom) mediocri dispedio istud fit. Quocirca ubi in apertum erumpit illorum perfidia per excommunicationem diuinitus institutam declarantur ad ecclesiam neuti . quam pertinere. Addit vero Augustinus exempla, in quibus subitb sit ab una parte ecclesiae ad alteram: transitio. Alterum ex Canticorum i . Nigra sum, sea decora,filiae Ierusalem ut tabernacula Keda dc ut Ares Solomonis. Vbi nigram dc decoram simul dici in

. tcrpretatur,ob permixtionem malorum inter bonos: tabernacula Ledar, quae sunt Ismaelitarum,transfert ad malostelles Solomonis,ad bonos vereq; pios Alterum ex Ira. 2. ducam caecos per viam quam ne scierunt,&per semitas quas non cognoueriit, faciam. cos incedere: ponamque tenebras coram eis in lucem, obliqua in planum: secundum haec verba feci eis α mon dereliqui eos. Haec de parte bonorum, & vere cre dentium, Augustinus accipit. At qu*ndo additur a i id prophetam: Acti sunt retrorsum, confundentur confusione,&c. de alia parte, impiorrum videlicet non plene credentium.

DE DISCRIMINE LEGIS,

ET EVANGELII, AC DE LE-gis praeceptis.

Obseruatio. XVI.

Hv qd Diligentei ubique obseruandum, quid ad legem, ' Eu, angelium simpliciter pertinens dica is et diiε libris sacris cernuntur iuxta inuicem a

219쪽

i et o LOGICI LIBER H. 16

ita,quae ex parte quidem congruunt legi, ex patre L ad euago Litangelio . Tertio loco posita est haec regula inter Tyconianas, quam Augustino placet potius nuncii randam, de spiritu&litera aut de gratia & mandato quam de promissis &lege, Uti virum erat Tyconio. Scire igitur decet aliud esse officium legis, aliud evan gelii. Lex enim terret atque incutit animis metum arae Dei: Euangelium consolatur, iubetque bene spe lare de Dei misericordia. Lex docet agnoscere pecca- uingelii ta, oc ostendit peccata,necnon excitat ad poenitentia: angelium excitat etiam ad poenitentiam, & iubet

xespice ead perinam Christi, & promissiones factas de remissione peccatorum in CHRISTI nomine, , de iustificatione gratis data. Lex urget osticia cli Vitatis: angelium inculcat fidem in Christum, quae' rer charitatem peratur. Lex proponit Vmbras&tyi ros, ad Christum deducentes: Euangelium exlubet co' us ac veritaten ipsumque Christum aperte sp oandum. Quid multaὶ diuersistinia sitiit Iegis atque. Tuangelijosticia: eaque ubi occurrunt, necellium est prudenter distinguere. Admodum vero frequenter coniunctim describuntur,ita ut post orati oes comminatorias,ponantur consolatoriae, & sermones depce-

sitientia sequuntur alia de expectanda misericordia: iacvicissim ubi multa dicta suerint de gratia, statim sebi jciuntur nonnulla de Dei ira. Id autem receptum Legis & cst ita fieri tum quia euangeli j dignitas nil ait m ma Wληῖς j sis elucet,quam ubi legis doctrina ei adlatus opponi . iur,tum quia fragilis conditio& varietas animorum in in hominibus , omnino postulat euangelium ac le-cem simul tradi. Cismenim in quacunque hominum ocietate permixti sint boni & mali, qui omnes indi

senile ,boni vi magis iustificentur, mali verbulco Cnoscant Peccatum, bonos oc malos ex aequo debent lex x euangelium omni tempore pariter praedicari. Siquidem boni cisim audiunt euangclium , cons i . amantur, ne remistiores fiant in fide: cum audiunt

legem, excitantur, ne frigescant in bonis operibus, , ut ux

220쪽

vrquet necessaria sunt ad salutem. C terum mali cum audiunt legem, adducuntur ad suorum peccatorum agnitionem,incipiunt de poenitentia cogitare, confiu tentur se propter scelera reos aeternae damnationis. Cum deinde ijdem audiunt Euangelium,iterum, desperent,eriguntur animis. Nam Mangelium promittit illis gratiam,qua legem observent. Omnes imior tam boni, quam mali, ex euangelij & legis praedi catione fructus amplissimos percipitini. Exempla, in quibus doctrina euangelii& legis coniunctim expli. cantur, passim fiunt obuia. Isaias cap. i. magno spiritu ει graui oratione carpit Iudaeorum vitia, quae pars adligem pertinet, sed eodem capite attexit de euangm lio,quae sunt consolatoria. Venite quaeso,Vt nostiam agamus causam,dicit Dominus: si fuerint peccata V m a vi coccinum,quasi nix albescent,&QIoan. i. Lex

per Mosem data est, gratia & veritas per Iesum Chri sum exorta est Ubi euangelista illustrat evagelii an plitudineth, ex collatione eius cum lege. Christus in concionibus, Apostoli in epistolis, post obiurgationes ponunt quae animos blanae inuitant, tanturq;.M minerint igitur pij tyrones, ut in scriptis prophetam, in historijs,deniq; in quibuscunq; tam Veteris, quam noui instrumenti libris assilescant apte distinguere, quid ad legem, quidue ad euangeliu pertines dicatur. Ingentem lucem multis locis recte intelligedis distinctio ista allatura est. Puerilis est error, suspicari, libros legales nihil continere quod ad euangelium spectat: -rsusci; libros euangelicos nihil complecti ad legem

reserendum. Obseruatio. XVII. . VTrita admodum est praeceptorum, quae in i se e ceptorum tant partitio, in moralia, canemonialia, iudicialia. P xxitio, Primi generis sunt,quae vitam moresque omnium h x Mox ii , inum instituunt: quod faciunt praecepta decalogi, di eundem decalogum pure explicantia. Sec dige a iudicia 'neris,coplectuntur ritus & c remoniaue adeoque res re

Iia. ligioni attributas. Tertij ordinis sunt. de ossicio re

o iudicum,

SEARCH

MENU NAVIGATION