장음표시 사용
281쪽
Obseruatio VII ct oxv pς Consueuit aut sacra histi, vi etiam lapsilino: pecta rudi dudε rasanctorii patrum visenda exhiber veruti ebrietate Loth, adulterili Dauidis. Qi idcirco fit, quo omnes habeant unde discant, noloidendii nostris viribit iis . lius Dei bonitate posse nos in vitae sanctimoma pede
Merare,oes homines,quantumlibet praestantes, tenta.
tionibus esse expositos, dc pectato fieri obnoxios: de nique, sola Dei gratuita misericordia gratiam cosequi Eandem vero ob causim, ubi de consuetudine dissαrebamus scripturarum, admonuimus,prudenter ubi que notandum, quid de bonis reseratur benh factum, ' lquidue ut malς factum: Et rursus, quae de malis vita mal quidue ut factum nE. Obseruatio VII1.
Quaeda, Qua clam vero a sanctis peracta leguntur, quae its patribus se quidem modis omnibus vimperanda, & flagitiosa - pqς inerito censeantur: dc tamen vel propter singulare vitupera mandatum Dei. Vel propter rem significatam atque da. ino adumbratam,vel denique propter anquam circulina certa cir . ea etia in laude suntposita. Cub generis est,quoa
cunsiatias Israelitae spoliarunt Aeg)yptios: quos Moyses inter da. cit Amyptium: quod Samson mulierculas poeg na dc in his meretricem de amauit: quod Phinees in iussus occidit virum principem:quod Dauia comedit Panes propos tos, quibus vesci fas non erati In primo exemplo excusationein adfert, Dei speciale manda tum in secundo ac tertio typi latent rerum per Chri stum gerendarum i in altero quidem, quod Moyses aulis phit liberaturus essetvniuersum populum Israeiticum a Pharaonis tyrannide , praecipue vero quia Christiis olim eriperet miserum genus mortalium Epotestate diaboli: in altero ver quod Christus tibi copulaturus essetecclesiam ex gentilibus collectani. Inpenultimo ardens midium auertendae publicae igno miniq&vindictae, quae a Deo ipse erat infligenda:ixi ostremo necessitas cui licet legem solverei
282쪽
ll pitribus in testamento veteri quae agentes sub ML selio & testamento nouo aemulari neque deceret, nec que pedaret. Exemplo esto,ut Augustinus reserti po, ligamia. Ergo eatenus pro benefactis &licitis factae aquaita
sanctoruin patrum accipies, quatenus videris ea aut nus lici aperte in scripturis a Spiritu sancto commendari,aut xis acci a aliqua elusinodi legitima ration quales iam aliquot commem'rauimus excusari a crimine: aut ad otiicia Lcharitatis promouen directE tendere aut denique os nobis absque offendiculo posse hoc tempore in ecclesia usurpari. inibus de rebus qui plura videre averti, i Miuum Ausu num consulat de doctrina Christia
tu na, libro tertio,capit. 12. 13. i .ls. ai. 22.23. Huc Vero
i: Drtinet de illa r gula,in capite de consuetudine scii : pturarum a nobis tradita Non esse pertrahendum ad se , mores,imitandumque,quicquid a bonis etiam Mnesa. . - cum legitur. S. seruatio I Huc etiam mentis aciem oportet dirigere, ut ex Vidεd a ploremus num in re aesta vel illiastris typus atque si utin in rosura,vel utilis allegoria sit recondita. Etenim in con g lim
res est quemadmodum S supra de Prophetis dixi
mus in alitonibus cinctorum patrum ut plurimum aliquid adumbrari,quod re clari Euangelii tempore i per Christui debebat,aut per alios etiamnum debet in ecclesia persci. d licet cognostere ex multis hi soriis veteris testamenti, per Christum dc Apostolos in nouo expositis. Ac de typis quidem nulla est disi cultas. Apostolus prioris ad Corinth. io. obseruatio nem hane disertis verbis tradit: Patres nostri, inquit, omnes sub iube erant,dcomnesIer mare transierunt, di omnes in Movsen baptizati sitiit in nube dc in inita x dc omnes eande m eseam spiritualem c0medebai di omnes eundent pollini spiritualem bibebant. Sed Plures illorum non approbauit. Postrati enim sunt incesse to. Haec autem naune nostri sierunt, ne nos si is mus concupiscentes rerum malarum, quemadmo-
283쪽
omesa in figura contigeruntillis . Scripta vero sunt propter admonitionem nostri , in quos termini tela tum inciderunt.Vnde August. de cillitate Dei lib. i . capit. primo. SQ iptura sacra, quae per ordinem reges, eorundemque sacta Seuenta digerens; videtur tanquam historica diligentia rebus gestis occupata esse . narrandis, si adiuuante Dei spiritu considerata tractetur, vel magis, Vel certe non minus praenunciandis suturis,quam pi steritis enunciandis inuenietur initata. Christus ipse clare interpretatur Ionam Prophetam deuoratum a pisce,& post triduum denubeiecti praesigna e suam mortem & resurrectionem: iterii in serpente per Minen erecto, pr nunciatum, quod crinci assi ei erit In episto. ad Hebr. non pauca de Melchi sedecim te tabcinaculo testimonii de in effusacerdo iis semel in anno insanitas anctorum cum sanguine, eruditE de Christo vero facerdote,& seipsum semel of serente hostiam pro peccatis exponuntur. Apostolus Gal. . duos filios Abrahae alterum iectum domo. alterum verum haeredem declaratum init figura suis . . se duorum testamentorum: quorum ait una sol et 'Allegoria abrogandum, alierum stabile aeternuinque maneret. i re o At vero allegoriarum ex hiil ricis narrationibus co ligendaruna, onge diuersa est ratio. Nequaquam pari facili ale contexuntur, neque cuiusuis cita iis tracta dis se exercere. Siquidem militat,etiam magni noni nis viris conatum hunc alici toties infeliciter cessis. :
tantu abest, ut tyro speret te aliquid Qt laude hic tetatum. Itaque de allegoriis paulo pbit dicendi ei Clocus
i Nequaquam negligetur in lectione histori anno
supputata rum supputatio. Neque enim spiritus sanous accura tio in hi te adscribi illustritam hominum aetatem,atque regnosiorijs no rum tempor abs re ordinauit. CertE diuinarum pro milῖς0- missionum, necnon Proph Rarum pra di bonum
'' i veritatem,ex temp in in historia digestione e injo f. xari ac decerni necessum est Et quia de 'norum inh rutatione non pa ua .est arx rip or si ex im
284쪽
veteres,dissensio, cum Hebraeorum quidam paulba liter numerent ac Latini vel Graeci quinetiam ne in ter hos quidem satis conuenit: diuerso enim modo GCEcus Eusebius, diuerso noster Augustinus, diuerta Beda,diuerse Astronomi, caeterique) visum est breue quandam supputationem hic adijcere, eamq; ut perspicuam,& nihil prorsus habentem controuersiim vel illi iosum,ita ab omnibus Theologic candidatis tu tb sequendam. Contulimus namque ex ipsis facris BLblijs: quocirca & locos siue capita librorum ad scripsi 'mus quo,qui Voluerit, conseri e pensitareque statim possit Quinetiam maioris lucis ergo, secuimus eos in millenarios, qui ad calculum subducere cupictibus noparum molentae adiment. Primurivigitur millenarianc colligimus. Primus millenarius. Adam i3 o. annorum, genuit Seth Gene. s
Kenan o. annorum, genuit Mahelalet Gene. sMahelalet 6 s. annorum, genuit Iared Gene. sIared 162. annorum, genuit Henoch Gene. sHenoch 6s.annorum, nuit Mathusalali Gene. ue Mathusalali 18 .annorum,genuit Lamech Gene. sLamech iga. annorum genuit Noah Gene. somnibus annis rite subductis, vides,ubi Lamech explesset annos i 26. finiri primum mundi millena
secundus Millenarius. secvnilum Millenarium debemus auspicari ab an no Lamech ia . a quo ad natalem Noah intercedunt anni so. dc 6. Noali tempore diluuii exegi rat annum 6oo Gene. Diluuium durauit anno uno & io.diebus Gene. sSem filius Noah, duobus annis a diluuiae, onuit Ar
phaxat Gene. is Arphaxat 3s annorum,genuit Seu Gene. ii Sella 3o annorum, genuit Ger Uinetai
285쪽
er triginta quatuor annorum, nuit Peleg Gen.xt Peleg triginta annorum, genuit Reu Gen. it. Reu triginta duorum annorum, genuit Serug Gen. Ir.
Serug. 3o. annorum,genuit Nahor Gen.1 λahor 29. annorum, genuit Thare Gen. II Thare 7o.annorum,genuit Abraham Gen. ii Abraham centum annorum,genuit Isaac Gen. 37.
Porro expletis annis Abrahae quinquaginta uno, finiatur secundus Millenarius. et Tertius Millenarius. Initium tertii Millenarii, faciundum ab anno set
Abrahata. atque expleto 9. huius millenarij,Matus iri telligitur Iraac. Isaac annorum 6s.senilit Iacob Gen. zue Iacob anno aetatis i3o. migrauit in Agyptum Gen. In Aegypto autem vixit annis i 7. Gen. 0 7 Ab soc tempore scriem annorum no pos uinus P
xi facilitate deducere. Nam Genealogiae haudquaqua eadem ratione pertexuntur in Aegypto, qua hactenus factum est: locus autem proxime obiiciliens, in quo annorum sumiana colligi aliqua possit, habetur Exod. az. ubi Moylel ait, Israedit rus vixisse in Aegypto annos Α3o. Verum quia hoc pacto admodum longum tetim rus excresceret, oc diuersum quiddam significari vi
detur,ad Galat. 3. ubi Apost'sus numerat annos 3 o.
a tenu)ore promistionis factae ad Abraham , ad ii ludusque tempus,quo data est lex. s:c enim ait: Abrahae dictae sunt promissices; dc semini eius. 1Iocauteiri
dico testamentum ante comprobatum a Deo in Chrisum,lex quae post annos 43 o. ccepit, no facit irritum, ut abroget promissonem prudenter videndum,quo modo verba Mosae conueniat intelligere. Sequentut
igitur ipsum A postolum, peritissimum, iuxtaque fide lissimum Mosae & legis interpretem,ac cratuemio an nos 3 o. supputandi, simpliciter ab eodcm temporci quo prima ad Abraham promissio facta est. Haec verbGenes in describitur facta anno aetatis ipsius s. ita ut timc ex tertio illenario esJuxerint anni et . his igia
286쪽
tur adde annos 3 o. habes lite Israesitarum exitum ex Aegypto,exactis tertii millenarii inue . annis. Quod si ruripiam pensi ilatius rationem annorum a pronaisone ad Abraham facta, ad illiid usque tempus quo Iacob migrauit in Aegyptum, subduxei it: comperiet, effluxisse annos non plus minusue etis. Vnde restabit totidem quoque annos Israelitas in Aegypto habitasse, ac Iacob quidem ipsissimo tempore medio asinoruni
3 o. eodem commigraste.' Porrocum educeretur populus, praefuit ei Mosesia octogenarius, tςstante Stephano. Actor. 7. annos 4 o. Deu. t.34. Psal. 9 .
Mosae luccessit Iehostia,& cum hoc Othoniel, qui iti dem administrarunt annos quadraginta. Iud.3. thonieli succesiit Eliud; annis 3 o. Iudic. 3. Post hunc Debora,annis quadraginta. Iudi. 3. Gedeon, annis quadraginta. Iud. 8. Abimelechc annis 3.& paulo amplius, sudi. o. Thola, annis viginti tres. Iudi decimo. 1air annis et a. audi. io . Sine duce agebat populus annisis. Iud. decimo. Iephte annis 6 ud. ir. Ibaan annis . Iud. duodecimo, Elon annis io Iud. duodecimo. iAbdon annis 8. Iud. ia. Samsen annis 2 o. Iu .ls.16. He ii annis 4 o. i.Samuel. . Samuel,&Saul rex, annis o. Ac . ix. David annis 4o: a. Reg. . Solomon annis o. 3. Reg. ia. Rehabeam annisi .h
Abia annis tribus. i. Regum decimoquinto. i. Paralii'.
Asa nis. i. i. Reg. decimo quinto. Huius hsa anno V exacto, finitur tertius millenacrius,ut 3c eius annus sit stippuladus quarti millenarii
287쪽
Iehoram annis s.3. Reg. Octauo. a.Par. 2i. Ochosias arti no l. 3. Regum octavo. Athalia regina . 3. Reg. ii. Iehoas annis quadraginta 3. Reg.duodecimo. Amazias annis 29. 3.Regum decimoquarto. Azarias. seu Oziaskannis a. 3. Reg. I s. Iothanaianis16.3. Reg. is. Achaz annis I6.3. Reg. 6.r Misin altu annis 29. 3. Reg. 18. Menasses annis sue. 3. Regum 2I. Amon annis a. 3. Regii. 21.Iosialtu annis 3 1.3. Regum
vigesimo secundo. Iehoachas menses 3. abductus in Aegyptum. 3. Reg. a 3.
nias menses 3.3. Reg. 2 & 2. Para. 36. Hic, cum obsidione premeretur Hicrosolyma,co-
silio Propheis Ieremiae spote sese dedidit regi Baby lo .
niae Nebuchadneaar, ac deportatus est captiuus cum multis, inque et iis locum suffectus per Nebuchado zar Zidhynu,qui regnauit annis Undecini. 3. Reg. 25.
Sub hoc Hierusalem, dum nititur Babyloniis rebel' lare, expugnata vi cst, atque incensa,ipse pra: ierea Z id hyaliu captiuus abductus, oculis priuatus, filiis prilis iugulatis in eius conspectu. Captiuitas Babylonica durauit annos 7o. Ierem.
Finitis iis annis,rex Persarum Cores, aliEs Cyrii statim regni sui anno primo, motus est diuinitus, ad populum dimittendum. Eo igitur ipso anno reuersiiunt Hierosolymam. Esdrae 6. Anno secundo ccx rerunt aedificare templum. Esdre secundo & tertio Intemplo aedificando, propter plurima impedimenta' interuenientia, fuerunt occupati annos 46. Ioannis a. Idemq; annus quo perscctum est templum, num ratur Dariaues, id est, Dari j sextus. Grae o. Is autem Darius alias vocatus est Arthasastha, id est, Artaxen xesa Philone etiam appellatus Darius longi manus. qui scri
288쪽
qui scribitur regnasse annos 3 . Eiusdem Darii annouo.dimissus est Nehemias ad extruendam reparand que ciuitatem. Nehe. z.Tandem eiusdem Darii anno 3 et murus ciuitatis omni ex parte persectus est, Nehe
deinceps in noua Republ. duces siue principes ex tribu Iuda& fantilia Dauidis extiterint,ex Matth
LLue. 3. dc Machabaeorum historia licet cognoscere. Laquamuis annorum sanima desideratur. Itaque eam pe- tere oportet ex Philone, aut Iosepho, rerum Iudaica rum scriptoribus. Caeterum nos, qui a scripturarum tramite non libenter digredimur, ad Danielis consa giemus vaticinium. in quo tempus ab exaedificata clauit te ad Iesu Christi Messiae notiri aduentum in carianem cure describitur. Ita autem cap. 9. dictam est Da nieli ab angelo: Et cognos es atque considerabi ab e gressu verbi de reparanda & reaedificanda IItera talem,usque ad Messiam, hebdomades r. dc hebdomades 62. loco hebdomades accipi debere de annis tui lacet una hebdomas annos septem conficiat,indubitatum est. Iam vero ex hebdomadibus 69. proueniunt anni 23. Atqui totidem plane anni a 3 a
Darii,ad a. sque Augusti, hoc est, ad Olympiadis
I9 .annum 3. quo Christus carncm induit, effluxisse inueniuntur.
Ergo ad calculum reduetis annis omnibus liquet Chriuum natum Φ. millenarii anno 989.cum dimid h'c est mundi 3986,cum dimid. Ita namque . mill narium impleri idcirco haudquaquam conueniebat, quia Dominus propter ardcs desideriuin sanctorum, Rimmis votis aduentum Messiae expetentium, ut est ad benefaciendum semper procliuior, anteuertere magis quam differre beneficium gaudet. t autem anni a Christo nato ad praesentem, quo haec scribimuri sint elapsis numeratur autem nunc sine errore i , 6. quis est qui ignoratὶ Haec igitur, meo iudicio, est simplex,perspicua, dc sicris literis consentanea annorum iabitutio inde mundi conditi, hucusque supputatio.
289쪽
Quod si alios ani in aduerteris secus numerare, habent. proculdubio certas causas quibus permoventur, liberuntque esse illis debet, quod voluerint statuere, nos tamen sequuti sumus quantum fieri potuit scripti vae sacrae aut oritatem, cui adhaerere tutissimum esse nouimus: atque in eadem contineri, quicquid ad hac rem pertinet,extra controuersiam estpositum. Non nulli quidem in eo a nobis disientiunt, quod 7 o. annos captiuitatis Babylonicae supputare incipiunt a sponta fiea deditione lehiachim Iechaniae: ubi nos eos Ordimur undecim annis tardius, quibus gubernacula tenuit idhyaltu, quos ex ordine 7 o. annorum nos re movemus, nitentes nimirum narrationi posterioris libri Paralipomenon,ca. vltimo. Rursiis hebdomades Danielis quibusdam placet supputare ab anno Darii et o quo missus Nehemias ad ciuitatem reparandam: cum nos interim deducamus eas a muro ciuitatis coia 'summato, hoc est, Dari j Ex quo sit, vi 23. annos plures, quam illi nos statuamus. Cuius rei existimavimus. pios candidatos candide admonendos, quo ipsi Laci lius rectiusq; de omnibus valeant iudicare. 3nnos stip Reliquum est,de ratione stipputandi per Olympia Putadi ra- des paucula ad notemus. Graeci quidam hoc pacto, per digerunt aquod, si Iluta cho credimus, primus secit Hippias Elanis, cpiamuis roh o:1m nyllo admodum subnixus, ut idem Plutarchus memipi de, Eu nit, cenario ad fidem argumento. Significat autem inera reces apud eos Olympias spacium ani rum 4. hac nimiruPrimuin-- causa, quod eo interuallo recurr te receptum olim FP x- tuerit , publica in Olympijs certamina, ad quae tota Graecia auidisti me constuebat,edi. Caeterii apud mulatos scriptores legitur, Christum natum ex virgine o lympiadisi 9 . anno 3. Ex quo intelligitur, si annos C rnii natalem proxime antecedentes partiaris per quaternarium centies non gies atque ter duobus an nis superadditi prodire illum illi uiri annum, quo pripa una per Olympiades numerari coeptum est, . Vnde
pullo negpcio Olympiades sit gulare cerno. Incidet tu fallor
290쪽
ni fallor prime Olympiadis annus primu in annum Romani ultimum regis Achas,id est, quarti millenarii annum ut pluri-aois. Capterum Romani plurimum per consulum an p Chnos numerarunt,quod facere sunt adorsi post exactos reges, neph annis aqte Christu quide in carne manis: rant. statum so . ab urbe vel b condita et s. anno Darii opinor octavo, post templum periectum. Harcad suppi tationem annorum futura Theologo necessaria, ar tramur sussicere. Si cui visum est tabulae. quam digae simus, tempora prophetarum, initia regnorum & monarchiarum, aut alia qu dam huius generis hinc inde apponere,facile id poterit, eritque labor haud poenia
tendus. Nostra sane non interest, plura in praesenti ad dere.Satis est,quod viam utcumque inbstrauerimus. Ad reliqua pergamus.' Obseruatio X I. Porro in toto annorum decursu anxie notabitur, In ann
quomodo ecclesia Dei in doctrina & ipiritualibus ex ercitiis profeceris: Jel ab ijsdem defecerit: tum quomo
do a Deo defensi fuerit, conseruataque, Vel pro tem- noliadum pore neglecta. Operiae precium est animos legentiu hic sit. duo capita defixe intueri: quo dc scianti in qua doctri ma uniuscuius lite pij mens possit tuto conqui cscere, ει certi si ni,pios, siue ecclesiam, nunquam a Deo prorsus deseri. Hic vel primarius est finis ob quem libri sa cri sunt editi, assuerante Apostolo, qu. aecunque satipta sunt ad nostra a doctrina ni&cosolationem ripta esse Certum vero est, non aliunde plenilis aut rectius quam ex sanctorii in patrum historiis, posse haec - . percipi. Sed age, excplis quod diximus comprobemu' quo aeet. Gen. . legimus,aetate Seth, ac filii sui Enos coeptu in- uerit&deuocari nomen Domini Curri aut natus sit Enos anno creuerit. mundi 236. argumeto est, intra breue illud tepus, adeoq; stati in a morte Abelis, vires ninastu colligetep tetia atq; malitia familiae Cain sana doctrina & veru Dei cultum fuisse ubiq; extinctu: itate aut Seth atque Enos, coepisse, ecclesiam habere melius, necnon doctrina de Vera inuocatione, atq; exeicitia pietatis denubostaurata ac Loinus: Rurius quado Ge. c. s. scribitur , P nomina.