장음표시 사용
401쪽
nunquam caelo ves sudo ac sereno obfuscantur. AIἴ- quoties ipse sal ex parte fit insipidus. Usque adeo nemo est, qui non saltem verbo etiam, cum minimE cre dit,offendat. Ergo, quod dicere coepi, vide etiam atq;
etia, quid a scriptore,quem legis, vel a doctore quem audi dicatur: tum sedulis expende, quousque id cumscriptura sincta,cum diuinis traditionibus, cum aliis
sacrorun ciliorum vel Pontificum doctrinis conia ueniat, i picueque per hanc probetur. Atq; hoc it Iud est, quod sibi voluerunt, qui patrum nostrorum
memoria,libris sententiarum Petri Lombardi adiunxerunt publicarum scholarum censuras, quibus tanti viri non paucis pronunciatis nigrum praengitur. Huc etiam pextinet, quod Tertulliani, Origenis, Augustini,& quorungam aliorum sanctorum patrum conimentarijs solet annecti liber de ecclesiasticis dogma
tibus, vel Grte eruditorum hominu prisationes aliqua attexi,quq lectores admonent erroru,quos tinua scopulos naufragium minates, vitare in illis oportet
In omnibus vero scriptoribus,qui locos communes congesssierunt,oper precium cst attente obserues,qum modo pro ratione sui secuti,atque ecclesiarum statu.
tui tum,cum ipsi viveret,suit, alios atque alios locos. 'insuli maiori cum diligetia exposuerunt, pro Visu incie nouas quaestiones in ecclesia agitatas atque dic Cas constat,atque aliquando ne sitas siue occasio oblata tractari aliquos plenius postulauit. Quocirca Origenem videmus in libris periarchon loco. non nullos xplanasse, quos praeterierunt vosteri. Habuit namque sui se ii rationem D. Auguit. in libris,quos supra enumerauimus,de iis disputat rebus, quat anteis Iuni vix ulli attigerunt. Subministrabant videlicet Manichaei, Donatistae. Pelagiani, terique aduersia xij, materiam ouar; in disputaxi'num. At Ioannes 2Damascenus non paucioia quae inaudita suere malo ribus,admiscuit,quod genus sunt illa perquam subii
iii heso a. de duab is nam is in una Hypostasi, Pro-
402쪽
rter Petrum Gisapheum , di alios haereticos qui in Christo conabantur duas Hypostasias seu personas o stendere.Item de duabus in Christo voluntatibus,s cundum duplicem eiusdem naturam, propter a ras. An virgo Maria recte dicatur mater Dei, pr pter reliquias Nestorianorum. Praeterea an diuinita in morte Christi fuerit separata ab anima & corpore Christi Et lib. q. An duas naturas beata virgo conc perit. An duae naturae in cruce pependerint ξ haud dum DiE propter eorundem haereticomni disceptationes Ad naeside adoratione ad Orientem, de sabnatho ec s. terno dc interno,propter Iudaeos. Item de adorationς crucis, de sanctorum & reliquiarum honore , de adorat one imaginum,propter Saracenps,qui quod imsemet indicat in libr. denarresibus) obiicientes Christianis idololatriam, occasioem dederunt multarum disiensionum, quae inter Christianos postea dei in ginibus sunt consecutae. Propter Ioviniani insuper lactatores , qui Virginitatem i minodire extenu bant, qubd virginitas praestet coniugio. Postremri
quod D E V S non sit causa mali, quod item non1int duo principia, propter quosdam de sece Manticha rupi relictos. Apud Petrum Lombardum pota statim incurrunt in oculos permulta de septem cramentis , causis coniugalibus, de diversia
receptaculis in inferno , aliisque id genus locis, d quibus pud pxiscos quamuis firmissima fuit fides
ac certitudo,non tamen ulla emersit haeresis, quae it Iasacramenta negaret, aut diminueret. Idcirco rusLombardus doctrinam sacramentorum ex ipsis . scripturarum fundamentis erutam asseruit ac decla
Ad eudem vςrb modum,quicunq; post hos, nostra
a patriim nostrorum memoria, locorum communiti volumina in lucem ediderurit,eos locos iudicavit prae caeteris sibi iudi io prudentiaq; singulari illustr Os,de quibus controuersias in ecclesia perspex univiratas, eluti de auctoritate ecclesiae, de potest te episco.
403쪽
te episcopi Romani de diuinis traditionibus,deliber late Christiana, de hominis iustificatione,&c. aecum ita sint debet quisquis hoc genus libra rum vult cum fructu legere, pleneque intelli ere etiatemporum aliquo modo tenere historiam, necno stu diose percunctari, quales eo tempore quo liber hic, qui est in manibus,edebatur, controuernae in ecclesia extiterint: qui deinde viri doctrina excellentes tunc in precio suerint habiti,a qualibus item factionib. vel haeresibus ecclesiae tunc diuexatae: tum ubi nam habitatae synodi,quid & quibus de rebi in iisdem difῆnitu, di si quae his assinia. Etenim hae potissimum res pratabuerunt piis scriptoribus occasionem renouandi ac reuocandi in memoriam locos seu dogmata nostrae fidei vetustate antiquissima confirmata,quae haeretico vim impugnabantur malitia & temeritate impia,at que ut ciui que conatus est suis optimε consulere hominib.,ita minime potueriit illos pretiermittere in t ctos locos, de quibus tunc erat inter erudito di ladiationes. Quinetiam memini sie decet, scriptores inter dum coactos quaedam dare tempori, ac in erroribus a quampIurimis S passim receptis, solere vel inuitos dedolentes connivere; in aliquibus quae iure tantum humano instituta fuerant, non diuino, quomodo apparet ipsum quoque Apostolum de se non distimulana ter consessiim, quando ait, secum dcspiciatibus ali quando desipuisse. Itaque est omnino his de causis pernecessaria historiae tcmporum mediocris obscrua
caeterum quantum ad hanc rem requiritur, tam tum faciis ex nistoriis ecclesiasticis vel ex illis sesi piolibus,qui de haeretibus, de co iiij, habitis, de virutis & sinctionibus Romanorum ponti si um, vel alias de Ecclesiasticis negotij, libros ictiquei unt, cognosci potest. Obseritatio V III. Recth postremo secerit, tui, ubi ad dogmatis com probationem adseruntur firmanicitis e scripturis fan.
404쪽
Ais vel ex priscorum patrum coin metarii libros eos, riendistinex quibus illa mutuo sumpta sunt, si nancisci queati xio o ipsi: consultet,atq; num si inpliciter & perspicue illud declarent quod asseritur,explorabit. Plures sunt caii Aquae huc impellunt. Nam aliquoties adducuntur nonnulla ex probatae moneti libris paululum immiti Ratio.. tatis,ut etiam saepicula quaedam appareat in is hi seni tentia diuersias. -
Crebro inciper alienum refertur pronunciatum,dciquidem ad verbum ac simpliciis me, verum longe lio sensu, aliumque ad finern,quam ab authore fuerat conscriptum, quod plerunque committunt haeretici QOdo igitur in res redis alienis sententi is, si equeterdi variis modis error vel obcuritas inducitur, non de inhilo est quod admonemus, ut solarier expendantur pronunciata illustrium aut horum,quae ad confirma da dogmata a scriptori, locorum communium sub inde in medium produci viderimus. Si quae praeterea sunt in hoc genere obseruanda,ea ex asis capitibus, iaquibus,quanta animi attentione euoluenda sint veterum scriptorum monumenta explicabimus, decerpiroterunt ista in praesenti proposuisse tyrocinium ad uc facientibus,sit satis i estat ut quomodo unusquis irve locos commilites ipse sibi congerere debeat, fi
eliter ostendamus. Uod unumquemq; sbi priuatim , ubi famosos prosesso.
aes quadriendium ad minimum audiueris, suapte industria locos communes colligere oporteat. Caput II.
Ovisquis autem in votis habet aliquid laude di sumo gnum in Theologia liqua ad erficere ς0 Rerit quidem conten ius assidua librorum, quos Iroxime commendauimus, auditione atque ieiuna si ioeo, μectione sed mi animi contentione sciet sibi enite- munes in
dum ut suo ipse Marte propriaque industria locos co- seribat. munes quam plurimos, inprimis vero de quibus frequentius promni posse quaestiones suspicatur, exiis.
quae apud quos iuviue scriptores notatu digna inu i '
405쪽
nit,vel inter docendum a suis magistris, vel inter putandum ab alijs doctoribus audiuit, in unum vin T. ione, conyx t 'A quo nostro consilio, ceu paruiti quo id necessario, minusue utili nequis abhorreat, rationes i
prio mar- aliquot, quae Unumquemque ad subeundum huncia telbcic5- borem prouocare, nec prouocare mod sed impellere munς ς quoque, Squasi instigare queant,exponere non να clidendi uabimur. Prinalim, etsi plures extant authores, qui locos communes ex profesta tractarunt atque tu ex his nnum,sorte etiam alterum,ueluti ruth in omnibus se
quendum semper circumsers manibus, cuius doctri nam fuisti instinam tuitii in scholis a tuis magistris edoctus, attamen quam multi sunt loci ab alijs excussi,quos tui isti prsceptores ne attingunt quidem 3 Imb quam multo quaestiones,perutiles interim, ac cognitu necessarias videntur isti Ota opera praeterijsset siquidem pleriq; rati sunt se strenuh cviij si e suum munus, si eos saltem locos explicarcnt, quos animaduertebant sua aetate passim vocari in quaestionem, atque frequentisis in ecclesijs urgeri. Quamobrem eorum locorum, qui primribus seculis expositi fuerant, ipsi nullam prorsu ha buerunt rationem, multo autem minus de iis distini re quaestionibus potuerunt,quae secutis temporis agitatae sunt. Quid Z quod nonnullis seriptoribus curaefuit,non nisi selectos & maxime necessarios locos cdemque compendiosissime complecti, adeoque sim plices tantum rcferre de dogmatibus sententias, siue definitiones ecclesiae Catholicae probatast quam causam placuit eis, sententiarum vel dogmatum ita -tulos suis libris praefirere. cum ita init, intere rit profectis eius,qui paulb est animosior, atq; ad in gna aspirat,ex diuersis striptoribus Theologis locos
communes omnis generis atque omnium prophtepo. rum cum amnibus quaestionibus diligenter in unum volumen congerere.deinde ad ea, quae succinctE per lios comprehensa sunt, nonnunquam noua firmame
406쪽
eontrariorum dogmatum confutationes subiicercidevd summam omnia illa coaceruar adnotare ;, quae *d plene illustrandum aliquem locum commune a mmodata iudicantur.
secundo, quomodo poteris de ijs ipsis locis commi nibus,quos ab alio descriptos assidue perlustras, sanu serre iudicium, atque quantum ponderis habeant, quae assisuntur decernere: si non aliorum quoque sentesiatias de ijsdem locis&argumetis audias, conscrasquet Conserre autem accurath dc sapienter, quo pactoc modius licebit,quam si ex alienis scriptis quampluriama decerpas,& prscipua bene dictorum capita, leparatim in libro aliquo consignes)Tertio, Quod si preterea libet,quemadmodii decet Theologiae vacantem, tum sacra Biblia, tum diuersas sanctorum patrum, vel etiam recentium scriptorum iri onunaeta de rebus Theologicis euoluere, statim de
praehendis, in his praecipua Apitac testis philosophis parsim,& interdum mira breuitate, quatici; punctis,
ut sic loquar,demonstrari. Atqui de ijs ipsis capitibus, exactum si cupis parare iudicium, omniaque qi ad illa pertinent, quasi Methodo quadam compraenendere, atq; infigcre in moria tua sane intererit,quicunq; hinc inde scite di cta occurrunt, lexter obseruare, eligerequGnecn5 ad certas classes cuncta, qui eiusdem si rint argumentu
Quinetiam si soria apud aliquem scriptore loci illi
inueniuntur copiose, de quod nonnunquam fit, iustis libris enarrari: e re tua fuerit, theses atq; wnclusisies, quae duntaxat summam rerum ponunt ante oculos, elicere ac notare. Vsq; adeo vero quod hic dicimus,fa opus est, ut qui hac via ex optimis scriptoribus vi prima quaeq; in suas chartas tanquam in scrinium re- .
ponςre neglexerit,iudicari haud possit aliquid in omni vita cum fructu perlegisse. Quarto, Quis aut sibi polliceri audeat tam scilicem memoria, qua omnia quae legeri retinere animo,aut '
407쪽
in libris quos praesentes habet, quouis tempore statin reperire posse confidat 3 modo etiam memoria repetere illa quis valet, quae legit in libris mutuo ab alijs acceptis, & quos non semper ad manum habet Q ire si sapit , & recte secum reputat, nihil unquam tam alth infigi menti, quin breuissimo temporis sp clorursus excidat,is sine mora studebit probatissima quaeque a se lecta,libris committere, qui reuera vel Gli.tanquam fidi nomenclatores, nos quouis tempore omnium eorum admonere queunt, quae meministemaxime cupimus. diligentia cum in omni distaplinarum genere sit omnium doctorum hominu consensu apprime necessaria, ne insanire cum ratione ille videtur,qui a Theologicis studijs arbitratur excluden
nib;Essicit insuper propositum ac dium colligendi locos communes, Ut quaecunque in manus tuas veniunt,niaiore cum attentione animi perlesas, cinusquam non sagaciter expendas. ecquid incidat ad locum aliquem communeni reserendum. Itaque si vita alia re, at hac una praecipue diligens in te e citabitur obseruandi cura , ingenij vivacitas acue tu recte iudicandi facultas prouehetur & confirma bitur. Sin vero colligere locos communes n6 est con stitutum,ad omnia quae legis, oscitare, aut dormitare te ipsum senties.
Sexto, ntos porro progremis in studijs facia
non sere poteris aliunde certius cognoscere, quam ex diligentia tua in digerendis locis communibus ini penta. Ille videsicet optimarum rerum aceruus plurimum te profecisse,documento erit apud omnes. Fallere quidem te potest tuus familiaris, de tuo prosectu proniicians, & adulator no erubescit blandEoccinere,ie egregiam esse laudem promeritum, etiacum torporis dc ignauis tua tibi testis est conscientia. At vero sudores tui in volumine locorum commi
hium exhausti, minime tibi imponent, sed quod reses' aperte simpliciterque testabutur. Et prosecto qui cunque
408쪽
Hinque unquam te absente, seu vivo, seu morimo, in eiusmodi volumen a te concinnatum incident, sed ii 'itatem tuam vehementer mirabuntur, suspicientdcr Micabunt, addam dc eruditionem non vulgarem
tibi,sinnodis candidi suerint,tribuent. inaudiui θ' uin caelum extolli seniorem illum Plinium,quem omnes reserunt millum prope momentum temporis pas' ' sum essiveret quo no aliquid legeret,aut scri reti aut dictaretZΑdeiidem vero modii credas, 5c ab illis cele- i ibrandum, quibus continget egregios tuos labores ali quando in picere,atque iusta trutina ponderaret. . Septim postremis constituas oportet ante oculos
ingetes & admirabiles frumis; quos ex sudoribus istis riu A, est
capies. Primum, lul apud optimos quosque authores locoru coobseruaueris scitu maxime digna,quemadmodum ii muniumbro,ita memoriae quodammodo inscripta ea erunt, coiiςctiocneq; facilF excident. . pincrgen . . Descri psisse,serme est memoriter dididisse. Deinde si tibi in holis adhue versanti animus est,aliquando aut disputationib., aut declamatioibus,aut alio quo uis praecxercitamenti genere, specimen edere, apud multitudine tui in Theologi .i prosectus, facilς unus omnes reliquos hac in parte superabis, si locos com munes varios tibi in tempore conges Ieris. Qui netiani vel ex tempore de quouis Themate Theologico ob lato, si iubearis apte dc cum gratia poteris diuertare. Adae quod nunquam facilius neqj exactius quaestio hi em aut materiam aliquam tibi disserendam ; obla tam intellige quamuis in audiendis illis aut legen. dis alias diligentilliinus fueris, quani ubi tuos locos communes tuo marte a te cogestos consulueris. Inco parabili perspicuitate sequeris medull. im eius quae agitatur sententia; si ad cius veritatem eruenda tuis proprijs usus fueris laboribus; dcatecsiparatis institi-
Ad haec quM si costitui vel in ecclesia, ei in schis. - ja docendi muniis tandem suscipe , cositare profecto debes fututatis ut interdum multiplices quaesi i
409쪽
ates tibi proponatur Sc consiliu iudiciumq; tuli alia; re nonulli gestiat, ibi vero nulla res maiori erit praesidio, quam vigiliae tuae in colligendis locis communi bus, in adole entia feliciter exhaustae. Compendio sissima namque erit via ad inueniendum, quod oportune respondeas, omni tempore locos tuos communes adire dc ex iis lecti stima quaeque ex trahere. Si denique desiderat quispiam clarum nomen lLbros conscribendo adipisci,erunt san E dc ad hanc reui loci communes maxime acconi modi. Quid multa sicut silens & Laboriosa formica granis, quae iugi labore per aestatem conuexit in alvearium,laeta fruitur,ae sese pascit in hyeme: muscae autem quae turpi otio ac quati lusibus tempus omne aestiuum perdiderunt, tunc inopia ac fame enecantur: ita qui in adolescen tia, cum adhuc honesto ac iberali otio scholastico audere datur, quam plurimos undique ex omnium onorum authorum scriptis locos communes coaceruarint, uberes suae dilitentiae decerpent in virili aetate fructus, quom alios qui, l; participes facere poterunt: qui aut nullos omnino locos, cu topus erat, sibi para uerunt, hi sine honore,ut ignaui oc ignari seper obscuri manebunt. Non finia diues auarus voluptatem capit ex auri argentique, quod per fasci nefas corrasit, aspectu Acontemplatione, quantam capiet vir erit ditus ex locis communibus a sic in adolescentia colle
ctis. Hae igitur praeci pux rationes snam aliae quoque addi possent magnum apud omnes rei Theologicae studiosos, pondus habere dcbent, eosque tanquam audito classii coac signo dato, commouere, ut statim omni industria ac tiridio conentur diuitem quenda Thesaurum lectissimoruni locorum communium si bi parare, ex optimis quibusq; scriptoribus tintimaque t adnotado, atq, in libros membriales referodo.
Variae formulae colligendi locos comunes in Theolo- .gla. Caput . I ii.
410쪽
tamiatur,per quam necessarium est , vi praeseritia illo lusi. am aliquam uniuersi Theologiae methodum animocis comu-wmpr nensam, teneat, studio dc 'bseruatione suonini us conquos audiuit doctorum comparatam, ex qua perui i ' ' Τ, cere atque cognoscere possit, qui nani de quales exi . - 'stant praecipui caelestis philosophiae loci, &quae prae terea proprie ad municipia dc colonias Theologiae deduci debeant. modo enim in ulla disciplina io
cos coirimunes cum iudicio & utiliter obseruabit qui non habet copertum, quibus praecipue in rebus diita .plina eadem versetur,& quae ad eandem proprie pertineanli quaeue ab eadem sint remotaeZAtque eo quiadem magis necessarium est methodum, quae omnes aut certe praecipuos Theologiae locos coplectitur,an te oculos liabere expositam quo manifestius constat,
sanctos pata plerosque eam neglexisse quippe qui arbitrati runt se officio suo probe perfunctos quandocos locos, theses, hypotheses, &quaestiones ubertim plicarunt quarum cognitione videbant suae aetatis homines maxime egere, ει quos iudicabant suiscere ad confutandos gentiles philosophos, vel haereticos: aduersus quae duo hostium genera perpetuum illis bellum erat. Q d verum esse facile intelliget, qui capita librorum, quos illi de locis comi iunibus scri pios reliquerunt,ordine inspiciet, atque aliqua animi
attentione examinabit. Itaq; quo rerum diuina uiri
studiosae iuuentuti hae in parte subsidiu adferamur. nos aliquot formulas methodi uniuersae Theologiae describemus, in quibus ordo omnium prope locora animaduexti poterit, de ex quibus unusquisque sibi deligere aliquam, tanquam Thesei filium, si ita vide atur,sequendam in labore colligendi, ueat. Vna quident sortitula siue digranimate contentielle potuissemus,sed quia, quot capita, tot sententi dc interdum alius aliam rationem sibi ipse prcsigere gestit, atque incutite prorsus est, quod prodesse ullo modo potest, tegere aut dissimulare : ideo sormas