장음표시 사용
421쪽
Fides ostendit nobis caelestia. i. Corinth.13. Chai
. Fides sine charitate est mortua.Iacob. 2.
Lex ante lapsam hominis.1 ex post lapsum. Decalogus huc pertinet. Eb nos deducit lex sine gratia, ut agnoscamus iis
. . - esse peccatores, adeoque propter peccatuin aeterii mortis atque damnationis reos. Per legem, inquit postolus,agnitio peccati,dc per peccatum mors.Rom7. dc .
nentur hi loci -- rectatum peccatum. ' ' Damnatio seu more. Atqui quando officia legis, quemadmodum lege praecipiuntur, homo non potest suis tantlim viribus plenὶ praestare sine charitate,omnisque obedientia G. t ius in hac vita imperfecta est, ac proinde nequit peic doctrinam legis ad salutem peruenire,necessum est ultra progredi ad doctrina charitatis, in qua salutis con sequendae ratio assatim monstratu . Subiiciaturigi
a. DOCTRINA FIDEI. Fides non habet locum, neque concipitur in homihumanimis,misian nuncietur euangelium. Fides eu eet auditu Roina. o. Euangelium autem proponit ac praedicat Icsum Christum: quippe per quem, di pro . pter quem,gratia ac Veritas contingit. Exigit inter iantea horuni criminuita poenitentiam, ac deinde fideor illum i sim Christum, ut per factamentum reno Dationis aut reconciliationis accipiamus remissione peccatorum,iustitiam Avirtutem spiritus sinet qua aternam viram bonorum operum meritis mereri cipodimus: cuius aeternae vitae in baptismo promissionem siri codditione accipimus. Sic namque Ioanne ivaptistam & Apostolos audire licet concionantes
Tocait uim abie, butuetur unusquiso vestini. edite
422쪽
eredite sunt namque haec tris quadam vestiti cogna tione secum coniuncta & accipietis remissionem peccatorum, Matth. 3. Luc. 3. Acto. 3. His de causis come quuntur hi loci. Euangestum seu gratia, nam euangelium etiam gratia appellatur. Ioan. t. Evangelium ante lapsum. Transti
Euan tium post lapsum. liuni Chrissus homo factus est & mediator.
Poenitentia. Fides ii ne h. ic poenitentia, ociosa est. Sacramenta. Charitas.
Iustificatio seu visa. Haec locorum series passim in Paulinis epistolis a iijsq; ubi is sacris demonstratur. Restat tertia doctrina ecclesiasticae pars.
tionis fructibus occupata est, sed horum fructuum, caalii in hac vita,alii non nisi post hanc vitam percipia tur,apposite de his ipsis fructibus constituentur tales
loci. Remissio peccatorum ad finem vitae usque. . : Resurrectio a morte. Expectatio vitae aeternae. Heritorum bonorum operum,e indem ex Dei mLsericordia acceptatio.
Q madmodum autem ad partem de doctrina xliaritatis reserri debet vianiersus decalogu s, ita subpartibus de doctrina fidei Ic spei continetur,quicquid spectat ad Symbolum vocatum Apostolorunt. Hae igitur sunt partes doctrins qua Deus fatim ab 'initio, in prian. a ecclesiae institutioe extare, & predica xi volui , quamque aeternam & immutabilem vult conseruari,quomodo Lauthor eius spiritus sanctus qui
Propheta. dc Apostolor suo affatu imbuit aetero
423쪽
dcimmutabilis existit . Potuit quidem aliquibus c. culis, obrepere mutatio quaedam in ratione tradendi eam: potuit insuper alia, magis,alita minus excoli: in substantia vero eius, mutatio fieri nullo modo potest. Vnde candidatus Theologiae deprεhendet facile seni per ab exordio religionis Christianorum doctrinam charitatis es sacramentorum ad salutem necessanam praedicatam fuisse. Instituit porro Deus etiam sacramenta in sua eccle. sa,quorum usu homines in charitatsi fide, ac spe renouati confirmarentur, ac veluti pascerentur,& robora rentur,ac Vitam promererentur aeternam. Ergo nunc
succedat locus de sacramentis. Et quia sacrameta non sempcr eadem permansere, sed certis de causis sunt diuina ordinatione aliquoties mutata; ideo operae pre rium est,ea prudenter distinguamus. s. SACRAMENTA Sacramenta ante lapsum hominis.
Sacramenta nost lapsum hominis Et ex signis post lac psum.
Sacramenta sub lege. Sacramenta post legem, seu sub Euangelio. Sunt vero omnia in hoc mundo, dc in hac vita ines persecta. Nam neque Ecclesia hic unquam sine macu la prorsus existit, neque doctrina hic absqluitur, neq; supremi sacramentorum effectus hic plene accipiun- tui : sed post hanc vitam primum perlici consummarique continget omnia, ubi videlicet ecclesia ruati de Positis,specie dc corona ornabitur immaxcessibili, ubi Deum, resque diuinas cognoscemus & videbimus sic uti sunt, ubi denique vitam dc regnum cum Christo
aeternum accipiemus, Roman. s. i. Colin. 11. Superest
igitur locus de consummatione, seu rerum omnium persectione.
Quemadmodum autem hominum alii in hac vi ta excita in venerati sunt, atque in ea constantes Pen
424쪽
hiterunt, sanam do trinam: sunt atacriter amplexu
praeterea sacramentis religiosb v si vicari js Christi Po tificibus Romanis obsequuti sunt. tanquam vero e clesiae capiti:alii verbdiuersa ab his secerutos rinia ita inconsummatione duo diuersi fines, siue exitus ho usinibus propositi,debent considerari. Matth. 21. RD-,aan. a. ex quib. duo illum es loci derivatur, videlicet. Vita aeterna I qua meritis Mors aetem t
Haec de orgine & collocatione sex generalissimo irum capita Theologiae, quibus summa univcrsudo ctrinae religionis nostrae libris faciis copraehensae cita scribitur. Omnibus voro aetatibus eadem capita locicosue conuenire, vel ex eo fit mandi estum, quod non inodo a tempore euangelii per Apostolos toto orbe diuulgati, ex quo coeperunt credentes Antiochiae priamum appellari Christiani, sed statim a coaitione mu d etiamque ante prinii hominis lapsum, eccksa sue i ita Deo in Paradiso instituta atque loci quos enu merauimus in eadem usurpati. Etenim unam latum ecclesiam esse a Deo ordinatalia quae perpetua dispensati5e doctrinae & sicramentorum consistit ac vegetatur,&cuius lius vora religione homines salute adi
piscuntur, persitasissimum piis omnibus este debet. At
si ecclesia aeterna est necellario conficitur, etiam doctrinam charitatis, fidei, spei, esse aeternam legent cile aeternam euangelium eme qternum, cicramenta in genere esse aeterna, quamuis illecie aliquoties mutata, denique cognitionem de Deo, tui est rerum omnium principium, ii militer cognitionem de consummatio sedc Vita meliore, a ternam esse. Non dissicile esset, si praesentis loci ratio admitteret, singula pluribus, dc en .ficacibus argumentis comprobare.
Ad haec quomodo hi loci inter se connexi sint, atq; Vnus ex altero deducatur, sicut inuicem consequi cali
425쪽
sae dc effectus solent abunde est a nobir cum ad singula capita rationem ordinis redderemus,expositu. Pacsim namq; ostendimus non modo generalia illa capita,verumetiam ordinem, oc collocationem eorunde aperte in sacra seriptura exponi. In eodem porro ordine methodus siue σαυθε rικὴ si quis studiois obseruet,depraehenditur. Definiunt namque metho dum συςατικην, in qua a primis principiis, paulatim fit progressus per sermas ad differentias lad finem xcque. Atqui nullo negotio qui uis aduertere potest, ea dein via nos in tota hac distributione locorum esse ingressbs. Itaq; si desideramus quae ad perspicub& fi deliter docendum requiruntur,videmus sane plura si
ad haec capita sic digesta, longe commodissime adi i i possunt quicunque alii loci augustiores itemque qus Ix augu
stiones diuersis temporibus in ecclesia agitatae. Rhodquia no perinde est omnibus peruius certum namque est,minio ex tyronibus de quibusdam locis ne definire quidem pota, an ad Theologiam, an potius ad a. liud pertineant disciplinae genus,tantum abest, ut de
cernat,ad quem locum communiorem reserri eos de ceat ipse aditum ad hanc rem patefaciam, at ue tum locos,tum quaestiones congruente ,ordine quoad ficiri potest, adstribam : idque si non ob aliam rem, at certe qubbon expectatibnis adolescentes assuescant ob
seruare ac discernere, quales nam loci oc quaestiones η . ad ossicinas Theologorum deduci debeant. Non mo. 4dica autem lux accedet, si unicuique e sex capitibus ot a Unicuique e lex capitibus
neralissimis suam classem,&veluti tribum aut fami liam designemus, in quam loci subiecti cum quaestio. nibus transscribaimir Sed quemadmodum antea se cimus, ita nunc quoque locum communem de sacra scriptura,seu verbo Dei, in principio proponi dc expli nari oportet. i
426쪽
cra scriptura. Cur primo loco agendum de verbo Des. De dignitate verbi Dei,ac primum de eius necessitate&oripine. , Quibus de causis verbum Dei mandatum sit literis:&vnde appelletur sacra scriptura. De verbi Dei multiplici utilitate. De verbi Dei authoritate. Qui iam libri sint Canonici. Vtrum sacra scriptura authoritatem habeat ab eccirisia,an potius ecclesia autoritatem accipit a sacra scriptura. utrum ecclesia, siue concilium generale, possit dog ma vel aliquid ut dogma recipiendu dennire,quod literis sacris non est expressum Vtrum sacrisi scripturam liceat vari s modis inter
pretari. Tum quod interpretationis genus accommodatissimum sit comprobandis dogmatibus. virum doctrina diuinarum traditionum, vel conciliorum aut Pontificum decreta,eiusdem sint auto oritatis,atque sacra scriptura. utrum in sacra scriptura omnia quae ad salutem sunt neces Iaria,specialiter an generaliter cotineantur. Vtrum scripturae sacrae interpretatio sit priuati cmucuis an totius ecclesiae,& sui capitis utrum omnes promiscue habeant claues scripturae sacrae,an sola ecclesia Romana. utrum in scriptura sacra aliqua reperiantur ardua Aedissicilia, an passim ab omnibus debeat legi & pos sit intelligi. virum scriptura sacra silerit prior, posterior eccle si
DEV s. quod Deus sit. Quamq; Varijs modis si cognoscenda
427쪽
d unus tantum Deus, contra Gentiles, dc Ma
Qiod sit,seu potius qualis, Deus. .. Nomina quae Deo in scripturis tribuuntur.
TRINITAS. Testimonia ex scripturis de Deo patre. Τestimonia de filio. Testimonia de spiritu sancto. Testimonia de Deo patre & filio dc spiritu sancto coniunctim. Patrem filium spiritum sinctu nullo modo conlidi, sed necessarib distingui debere. V bi de vocabulis υποτασεως& personae. Similitudines quaedam de rebus creatri declarantes mysterium Trinitatis. Patrem,filium, spiritum sanctum, quamuis distinctae sint person. eiusdem tamen esse naturae, substan
iis & dignitatis. Ac de vocabulo ὀ κρου ΠουΡΑTER. Quae de Deo patre proprie in scripturis dicantur. FILIUS. Qis proprietates in scripturis attribuantur filio. SPIi QTUS SANCTUS. Quae proprietates attribuantur spiritui sancto. Vtrum spiritus sanctus ex patre dc silio procedatὶpro
Quod Deus sit immutabilis & aeternus. d Deus sit omnipotens. De praesentia Dei in rebus,seu quomodo Deus ubiq; De scientia Dei. De voluntate Dei. De misericordia,&iustitia Dei. me praedestinatione,& quoihodo pii de praedestinatione sua aliquid cognoscere dc sperare debeant. De praescientia Dei.
trum materia aliqua praeiacem extiteriti virum
428쪽
i Vtru ab uno tantum principio res omnes sint codiri De prouidentia Dei. Qiodque non tantum Vniuersa lis sit verum etiam particularis. De fato,casu, fortuna, contingentia. adserat. Vtrum prouidentia Dei rebus prouisis necessitatem
rius ne conditae sint creaturae inuisibiles, ut angeli: Angeli an sint, contra Saducaeos. De angelorum substanti an corporei sint, an locum
De persectione angelorum,in qua primum sunt con diti. Vbi de cognitione ac voluntate eorundem.
De laptu angelorum. De ossiciis angelorum qui non sunt lapsi. Vtrum hi meriti sint,vel nunc mereantur sua constatiam,ne labantur3 , Vtrum sint distincti angelorum ordinor Vtrum singuli angeli sint singulis hominibus, popiulis,prouincijsve velut tutores ac pr sides dati. Vtrum angeli amimant interdum corporarDe angelis lapsis siue malis, quos daemones & diab los appellant. Rum sua culpa lapsi sint non autem mali onditi. Quae eorunde studia, quomodo tentant & infestant
homines,atque creaturas corrumpunt.
Vtrum possint nocere sua potestate quibus & quomodo,& quando,de quatum volunt an tantum ex V luntate Deir modo intelligantur homines vivos inuadere dein eorum agere corporibus. ossicia Vtrum sint ordines quidam inter illos, distinctaque Vtrum assiimant corpora, dc cum hominibus fami liariter versentur:Vbi de incubis dc succubis.
Vtrumsint monstratores artium magicarum, atque
429쪽
Vtrum aliquando sint seruandi ut arbitrabatur ori.
Vtrum mundus sit aeternuri sicut putarunt quidam philosophi. d mundus non sit conditus ab angelihvel ullis Mliis virtutibus creatis. Quod non omnia sint simul condita. De .pere primi diei,siue separatione lucis a tenebris Vbi iterum redarguuntur Manichaei. De opere secundi diei,id est,firmamento siue caeso Vtrum sint plures caeli De opere tertij diei,de aquis dc mari. De opere quarti diei,de sole, luna,ac stellis de quom do sint in signa dc tempora. Vtrum stellae sint animat sicut opinabatur, quic lcbant resinam caeli ac stellas,itemque Platonici. Vtrum stestae oc moim caelestes aliquid efficiant in haec corpora in serioraZDe opere quinti diei,de antimalibus in terra viventi De opere sexti diei. modb: in his omnibus eluceat diuina potcntia ianitas atque in quem finem sint condita. De monstris dc prodigi js,de quibus omnibus breuiter quantumque ad intelligcndos diuersos sacrae stri. pthrae locos sat erit.
Virum omnes animae suerint ab initio simul creatae. atque transmigret de corporibus in corpora contra Pythagoram. Vtrum anima sit ex traduce,siue ex seminerve corpore hominis. De hominis perfectione ac dignitate ante lapsum, de que eius voluntate,arbi trio,ac iustitia originali.
De effectis illius dignitatis, in qua homo primum c dirus et L
430쪽
De paradiso quaedam breuiter. De hominis lapsu.
De causis lapsus hominis,ex parte Dei. ex parte dia holi,ex parte ipsius hominis. Vtrum Deus sit causa peccati. De essectis lapsus hominis. De labe seu peccato originali,quod ad omnem dima nauit posteritatem. Qimmodo Iabes illa intelligatur ad omnes transire
an secundum animam, an secundum carnem,&α.
De potentijs anim post lapsum hominis. De arbitrio,dc voluntate hominis, quid, quantum,dcquibus in rebus efficere aliquid homo queat. De gratia. Vtin omnia in rebus humanis fiant necessitate di ordinationis.
Tertia classis. ECCLESIMQvid sit ecclesia, esia ante lapsum hominis. Ecclesia post lapsum homin s. Quod una tantiim sit Ecclesia verE & proprist dicta. An Ecclesia sit visibilis Q sint noti ex quib. Vera Ecclesia cognosci queat.
Quomodo mali permixti sint Ecclesiae. Quod Ecclesia hic in terris nunqui sine ruga,aut m cula existat,sed talis primum euadet in caelo. De gubernatione Ecclesiae, deque uno dc perpetuo in ecclesia semperque futuro capite. Vbi de primatu Pontificis Romani. De ministerio Ecclesiastico. De potestate clauium. Distincti gradus siue ordines ministrorum Ecclesi& quales hi diuersis temporibus, ab initio munm hucusque extiterint. Dona quibus Deus ecclesilam suam 5c ministeriit E clesiasticum ab initio inde mundi ornat.